ΓνωμΕΑΑΔΗΣΥ Α1/2021 Διατύπωση γνώμης της Αρχής σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ’ υποπερ. (αα) του ν. 4013/2011 επί ρυθμίσεων αρμοδιότητας του Υπουργείου Τουρισμού

ΓΝΩΜΗ Α1/2021
ΑΔΑ: ΩΝΑ0ΟΞΤΒ-ΒΩΠ
ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
EΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ
ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
(του αρ. 2, παρ. 2, περ. γ', υποπερ. αα' του ν. 4013/2011)
Η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
Στην Αθήνα σήμερα την 5η Φεβρουαρίου τoυ έτoυς δύo χιλιάδες είκοσι ένα (2021) ημέρα Παρασκευή και ώρα 9:30 π.μ. και επί της οδού Κεφαλληνίας 45 και Κομνά Τράκα, όπου και τα γραφεία της, συνήλθε η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ σε συνεδρίαση μετά από σχετική πρόσκληση του Προέδρου της, η οποία γνωστοποιήθηκε νομίμως σε όλα τα μέλη της Αρχής.
Από τα προσκληθέντα μέλη της Αρχής παρέστησαν κατά την συνεδρίαση τα ακόλουθα:
Προεδρεύων: Αδάμ Καραγλάνης, Αντιπρόεδρος
Μέλη: Δημήτριος Σταθακόπουλος (μέσω τηλεδιάσκεψης)
Μαρία Στυλιανίδου (μέσω τηλεδιάσκεψης)
Ερωφίλη Χριστοβασίλη (μέσω τηλεδιάσκεψης)
Κωνσταντίνος Βαρδακαστάνης (μέσω τηλεδιάσκεψης)
Βασιλική Σκαρτσούνη (μέσω τηλεδιάσκεψης)
Γραμματέας: Αθανάσιος Λαμπράκης, Π.Ε. Διοικητικού – Οικονομικού.
Εισηγήτρια: Αικατερίνη Θεοδωροπούλου, Νομικός, Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
Κατά τη διάρκεια της Συνεδρίασης παρέστησαν η εισηγήτρια, Αικατερίνη Θεοδωροπούλου (μέσω τηλεδιάσκεψης), η προϊσταμένη του Τμήματος Γνωμοδοτήσεων, Χριστίνα Καξιρή, καθώς και η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Μελετών και Γνωμοδοτήσεων, Μίνα Καλογρίδου, οι οποίες και αποχώρησαν πριν την έναρξη της διαδικασίας ψηφοφορίας και λήψης της απόφασης από τα Μέλη της Αρχής.
Θέμα: Διατύπωση γνώμης της Αρχής σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ’ υποπερ. (αα) του ν. 4013/2011 επί ρυθμίσεων αρμοδιότητας του Υπουργείου Τουρισμού.
----------------------------
Με το από 22.01.2021 μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου διαβιβάσθηκε συνημμένα από τη Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων σχέδιο νόμου αρμοδιότητας του Υπουργείου Τουρισμού με τίτλο «Οργανισμοί Διαχείρισης και Προώθησης Τουρισμού, Ιαματικές Πηγές Ελλάδας και Λοιπές Διατάξεις» (αριθμ. πρωτ. εισερχ. Αρχής 505/25.01.2021), με προτεινόμενες διατάξεις που αφορούν σε ζητήματα δημοσίων συμβάσεων, με το οποίο ζητήθηκε η διατύπωση γνώμης, σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ', υποπερ. αα' του ν. 4013/2011.
Ειδικότερα με τα άρθρα 2, 5, 6, 10 και 30 του ως άνω αναφερομένου σχεδίου νόμου εισάγονται διατάξεις με τις οποίες προβλέπεται αντίστοιχα:
α) η σύμπραξη των Οργανισμών Διαχείρισης και Προώθησης Τουρισμού μέσω σύναψης Συμφώνων Ποιότητας και Μνημονίων Συνεργασίας, με επαγγελματικές ενώσεις προσώπων, επιχειρήσεις και φορείς του ιδιωτικού τομέα, καθώς και με συνεργατικούς σχηματισμούς επιχειρήσεων (cluster), η συνεργασία των ανωτέρω Οργανισμών με εξειδικευμένους Τουριστικούς Οργανισμούς, Tour Operators, ταξιδιωτικούς πράκτορες και αεροπορικές εταιρίες για την υλοποίηση προγραμμάτων συνδιαφήμισης καθώς και η χρηματοδότηση «των διαδικασιών συνδιαφήμισης» μέχρι του ποσοστού 50% κατά παρέκκλιση του ν. 4412/2016 (παρ. 2 άρθρου 2),
β) η προσφυγή, από τις Περιφέρειες, έως τις 30.06.2021, στη διαδικασία απευθείας ανάθεσης συμβάσεων παροχής υπηρεσιών, εκτιμώμενης αξίας μέχρι του συνολικού ποσού των 200.000 € χωρίς ΦΠΑ, κατά παρέκκλιση των εθνικών διατάξεων περί δημοσίων συμβάσεων προς τον σκοπό αντιμετώπισης των έκτακτων συνθηκών που επήλθαν στην τουριστική αγορά από την πανδημία του κορωνοϊού (COVID-19) και της ενίσχυσης της προσπάθειας ανάκαμψης του ελληνικού τουρισμού. Επιπροσθέτως προβλέπεται ότι οι Περιφέρειες δύνανται να προβαίνουν «στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης» με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Τουρισμού (άρθρο 5),
γ) η έκδοση κοινής απόφασης των Υπουργών Εσωτερικών και Τουρισμού για την προσφυγή εκ μέρους των Περιφερειών στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης για τη σύναψη συμβάσεων παροχής υπηρεσιών (παρ. 3 άρθρου 6),
δ) η παροχή της δυνατότητας στην Ανώνυμη Εταιρεία με την επωνυμία «Ιαματικές Πηγές Ελλάδας ΙΠΕ», μέσω Εσωτερικού της Κανονισμού, να θεσπίσει παρεκκλίσεις από την εθνική νομοθεσία δημοσίων συμβάσεων για αναθέσεις άνω και κάτω των χρηματικών ορίων που προβλέπονται με τις διατάξεις του άρθρου 5 του ν. 4412/2016 (Α’ 147), τηρουμένης σε κάθε περίπτωση της οικείας νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και των Ευρωπαϊκών κανόνων, όπως ερμηνεύονται από τη νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ και την Ερμηνευτική Ανακοίνωση της Επιτροπής της 1.08.2006 (EE C 179/2) (άρθρο 10), και
ε) η παροχή δυνατότητας στην συστηνόμενη με το υπό εξέταση σχέδιο νόμου Ανώνυμη Εταιρεία με την επωνυμία «Ναυάγιο Ζακύνθου Α.Ε.» να προβαίνει σε απευθείας ανάθεση μελετών και ανάθεση εκτέλεσης εργασιών σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, πανεπιστημιακά ιδρύματα ή άλλους φορείς του δημοσίου που έχουν αποδεδειγμένη συναφή εμπειρία, κατά παρέκκλιση των διατάξεων περί εκτέλεσης δημοσίων έργων, για την υποστήριξη, αντιστήριξη και σταθεροποίηση των πρανών, των επισφαλών οριζόντιων στρωμάτων και στοιχείων της υπό αξιοποίηση περιοχής με χρηματοδότηση δημοσίου και κατόπιν χορήγησης άδειας επέμβασης από τις αρμόδιες αρχές (παρ. 8 άρθρου 30)
στ) η εξουσιοδότηση για την έκδοση κανονισμού από το Διοικητικό Συμβούλιο της ως άνω Εταιρείας, μετά από έγκριση αυτού με κοινή απόφαση των Υπουργών Τουρισμού και Οικονομικών, με τον οποίο θα καθορίζονται οι όροι και οι διαδικασίες ανάθεσης μελετών, υπηρεσιών και εκτέλεσης έργων και εργασιών, προμηθειών κινητών πραγμάτων, εξοπλισμού και συναφών εργασιών (παρ. 13 άρθρου 30)
Ι. Τα ως άνω αναφερόμενα υποβληθείσα στην Αρχή άρθρα και η αιτιολογική έκθεση όπως αυτή συμπεριλαμβάνεται στην έκθεση ανάλυσης συνεπειών ρύθμισης έχουν ως εξής:
Α. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 2
Οργανισμοί Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού
1. Οι Οργανισμοί Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού έχουν ως σκοπό την επιστημονική, συμβουλευτική και τεχνική υποστήριξη των ΟΤΑ, την προώθηση και την αντικειμενική πληροφόρηση για το σύνολο του τουριστικού προϊόντος για τον εκάστοτε Προορισμό, τη δημιουργία, υποστήριξη και εφαρμογή της αναπτυξιακής και τουριστικής πολιτικής του Προορισμού, τη μελέτη και παρακολούθηση της αναβάθμισης και του εκσυγχρονισμού των υποδομών και υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, την εκπόνηση και υλοποίηση στρατηγικού σχεδίου βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης και διαχείρισης του Προορισμού, την σύναψη συμβάσεων με εταιρείες μέσων για την τουριστική προβολή του Προορισμού, την εκπόνηση μελετών για τη δημιουργία προτύπων για την ανάδειξη της ταυτότητας του προορισμού, τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της στρατηγικής Μάρκετινγκ, τη δημιουργία και τη διαχείριση τοπικών σημάτων ποιότητας, την ανάπτυξη ερευνητικού έργου σε σημαντικά θέματα του τουρισμού, όπως η ανάλυση της αγοράς, η ωρίμανση έργων υποδομής και η υλοποίηση πολιτικών κοινωνικής συνοχής, ψηφιακής σύγκλισης και αειφόρου ανάπτυξης.
2. Για την εκπλήρωση του σκοπού τους οι ως άνω Οργανισμοί μπορούν να συμπράττουν μέσω σύναψης Συμφώνων Ποιότητας και Μνημονίων Συνεργασίας, με επαγγελματικές ενώσεις προσώπων, επιχειρήσεις και φορείς του ιδιωτικού τομέα, καθώς και με συνεργατικούς σχηματισμούς επιχειρήσεων (cluster), με στόχο τη διασφάλιση της ποιότητας του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος μέσω της συνδιαφήμισης, χρηματοδότησης μελετών, διαχείρισης και προβολής του Προορισμού εγχώρια και διεθνώς. Είναι δυνατή η συνεργασία των ανωτέρω Οργανισμών με εξειδικευμένους Τουριστικούς Οργανισμούς, Tour Operators, ταξιδιωτικούς πράκτορες και αεροπορικές εταιρίες για την υλοποίηση προγραμμάτων συνδιαφήμισης σε τοπικό επίπεδο. Οι διαδικασίες συνδιαφήμισης του προηγούμενου εδαφίου χρηματοδοτούνται μέχρι ποσοστού 50% από τον Οργανισμό Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού ή/και από τον οικείο ΟΤΑ και κατά το υπόλοιπο ποσοστό από επαγγελματικές ενώσεις προσώπων ή επιχειρήσεις και φορείς του ιδιωτικού τομέα, κατά παρέκκλιση του ν. 4412/2016 (Α’ 147), όπως ισχύει, και κάθε εθνικής διάταξης περί δημοσίων συμβάσεων. Οι ως άνω Οργανισμοί δύνανται επίσης να σχεδιάζουν και να εκτελούν δράσεις εθελοντισμού και κοινωνικής ευθύνης σχετικά με τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη και τη διατήρηση του οικιστικού και φυσικού περιβάλλοντος του Προορισμού και να παρέχουν κίνητρα για την προώθηση και τη διαχείριση τοπικών σημάτων ποιότητας.
3. Οι Οργανισμοί Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού συνιστώνται με την διαδικασία και τις προϋποθέσεις που ορίζονται στον ν. 4674/2020, ΦΕΚ Α’ 53/11-03-2020 (Αναπτυξιακοί Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης). Είναι δυνατή η μετατροπή των υφιστάμενων Αναπτυξιακών Οργανισμών των ΟΤΑ κατά τον ν. 4674/2020 ή των υφιστάμενων αναπτυξιακών ανωνύμων εταιρειών των ΟΤΑ, σε Οργανισμούς Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού με απόφαση του οικείου Συμβουλίου και με τροποποίηση του Καταστατικού τους σκοπού.
4. Σε περίπτωση χαρακτηρισμού ενός Προορισμού ως Πρότυπου Τουριστικού Προορισμού Ολοκληρωμένης Διαχείρισης με απόφαση Υπουργού Τουρισμού του άρθρου 1 του παρόντος, ο οικείος ΟΤΑ οφείλει εντός τριών (3) μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της ως άνω απόφασης να προβεί στην σύσταση Οργανισμού Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού ή στην μετατροπή της υφιστάμενης ανώνυμης εταιρείας ειδικού σκοπού σε Οργανισμό Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού, σε αντίθετη περίπτωση ο Υπουργός Τουρισμού δύναται να ανακαλέσει την απόφαση.
5. Ο Οργανισμός Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού ενός Πρότυπου Τουριστικού Προορισμού Ολοκληρωμένης Διαχείρισης, υποχρεούται να συντάσσει ετήσιο Σχέδιο Ολοκληρωμένης Διαχείρισης προς την Επιτροπή του άρθρου 1 του παρόντος, με αναλυτική αναφορά για την πραγματική κατάσταση του Προορισμού, το όραμα του, την αναπτυξιακή στρατηγική του με αναφορά σε ποσοτικούς και ποιοτικούς δείκτες με σκοπό στην αποσυμφόρηση του Προορισμού, καθώς και να προτείνει παρεμβάσεις βελτίωσης της συνολικής εικόνας του λαμβάνοντας υπόψη τη φέρουσα ικανότητα του Προορισμού και τις αρχές και κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για την επίτευξη των στόχων Βιώσιμης Τουριστικής Ανάπτυξης. Το πρώτο Σχέδιο προς την Διυπουργική Επιτροπή κατατίθεται μέσα στο πρώτο εξάμηνο από τη σύσταση του Οργανισμού.
6. Ο Δήμος που έχει χαρακτηριστεί με βάση τη διαδικασία του άρθρου 1 ως Πρότυπος Τουριστικός Προορισμός Ολοκληρωμένης Διαχείρισης, υποχρεούται να αποδίδει ποσοστό τουλάχιστον 1% των δημοτικών τελών που εισπράττει ετησίως στον οικείο Οργανισμό Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού για τους σκοπούς που περιγράφονται στην παράγραφο 1 του παρόντος, κατά παρέκκλιση του ν. 4674/2020 (ΦΕΚ Α’ 53/11-03-2020).
7. Οι Οργανισμοί Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού οφείλουν να υποβάλλουν προς την Διεύθυνση Στρατηγικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Τουρισμού ανά δύο (2) έτη, Έκθεση με αναλυτική αναφορά για την πραγματική κατάσταση του προορισμού και την αναπτυξιακή στρατηγική του. Η πρώτη Έκθεση του προηγούμενου εδαφίου, κατατίθεται μέσα στο πρώτο εξάμηνο από τη σύσταση του Οργανισμού.
8. Κατ’ εξαίρεση του άρθρου 2 του ν. 4674/2020 (ΦΕΚ Α’ 53/11-03-2020), είναι δυνατή η σύσταση μονομετοχικών Οργανισμών Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού σε περιφέρειες και δήμους με πληθυσμό κάτω των πενήντα χιλιάδων (50.000) κατοίκων με βάση τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής, με εισφορά από αυτούς του συνόλου του μετοχικού κεφαλαίου. Η σύσταση των Οργανισμών του προηγούμενου εδαφίου δύναται να πραγματοποιηθεί μετά από σχετική έγκριση των Υπουργών Εσωτερικών και Τουρισμού.
Άρθρο 5
Ενέργειες προβολής και προώθησης Περιφερειών
Με γνώμονα την αντιμετώπιση των έκτακτων συνθηκών που επήλθαν στην τουριστική αγορά από την πανδημία του κορωνοϊού (COVID-19) και με σκοπό την ενίσχυση της προσπάθειας ανάκαμψης του ελληνικού τουρισμού, οι Περιφέρειες δύνανται έως τις 30.06.2021 να προχωρούν, με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Τουρισμού, κατά παρέκκλιση των εθνικών διατάξεων περί δημοσίων συμβάσεων, στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης για τη σύναψη συμβάσεων παροχής υπηρεσιών μέχρι του συνολικού ποσού των 200.000€, χωρίς ΦΠΑ, με αντικείμενο την υλοποίηση ενεργειών προβολής και προώθησης του τουριστικού προϊόντος της εδαφικής τους αρμοδιότητας στο εξωτερικό, αλλά και την ανάπτυξη των σχετικών εργαλείων εφαρμογής των εν λόγω ενεργειών, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 30 του ν. 3498/2006 (Α’ 230), όπως ισχύει. Η υλοποίηση των ενεργειών αυτών θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως τις 31.12.2021.
Άρθρο 6
Εξουσιοδοτικές διατάξεις Μέρους Α΄
1. Με απόφαση του Υπουργού Τουρισμού ορίζονται τα στοιχεία της παρ. 2 του άρθρου 1 του παρόντος νόμου -ως ελάχιστες ποσοτικές και ποιοτικές προϋποθέσεις- για τον χαρακτηρισμό ενός προορισμού σε Πρότυπο Τουριστικό Προορισμό Ολοκληρωμένης Διαχείρισης.
2. Με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Τουρισμού είναι δυνατό να χαρακτηρίζονται ως Πρότυποι Τουριστικοί Προορισμοί Ολοκληρωμένης Διαχείρισης περιοχές, οι οποίες με βάση τα στοιχεία της παρ. 2 του άρθρου 1 του παρόντος νόμου (όπως αυτά εξειδικεύονται κανονιστικά) συμβάλλουν στην ενίσχυση της τουριστικής εικόνας της Ελλάδας.
3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Τουρισμού οι Περιφέρειες δύνανται έως τις 30.06.2021 να προχωρούν, κατά παρέκκλιση των εθνικών διατάξεων περί δημοσίων συμβάσεων, στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης για τη σύναψη συμβάσεων παροχής υπηρεσιών, όπως αυτές περιγράφονται στο άρθρο 5 του παρόντος.
Άρθρο 10
Εσωτερικός Κανονισμός
1. Η Γενική Συνέλευση των μετόχων υιοθετεί Εσωτερικό Κανονισμό («Εσωτερικός Κανονισμός») που ρυθμίζει τη λειτουργία της ΙΠΕ, στον οποίο περιλαμβάνονται – μεταξύ άλλων - τα ακόλουθα θέματα:
α) Η οργάνωση, λειτουργία και διάρθρωση των υπηρεσιών της ΙΠΕ.
β) Η κατανομή αρμοδιοτήτων στις υπηρεσίες.
γ) Ο αριθμός των θέσεων προσωπικού, τα προσόντα, οι όροι πρόσληψης και εργασίας, το Σύστημα Διαχείρισης της Απόδοσης, ο καθορισμός διαδικασιών για την κατάρτιση ατομικού Προγράμματος Ανάπτυξης και Υλοποίησης.
δ) Το πειθαρχικό δίκαιο του προσωπικού.
ε) Ο Κανονισμός αναθέσεων και προμηθειών που συνάδει με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και των Ευρωπαϊκών κανόνων.
ζ) Η πολιτική μερισμάτων.
2. Η ΙΠΕ μπορεί μέσω του Εσωτερικού Κανονισμού να θεσπίσει παρεκκλίσεις από την εθνική νομοθεσία δημοσίων συμβάσεων για αναθέσεις άνω και κάτω των χρηματικών ορίων που προβλέπονται με τις διατάξεις του άρθρου 5 του ν. 4412/2016 (Α’ 147), τηρουμένης σε κάθε περίπτωση της οικείας νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και των Ευρωπαϊκών κανόνων, όπως ερμηνεύονται από τη νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ και την Ερμηνευτική Ανακοίνωση της Επιτροπής της 1.08.2006 (EE C 179/2).
3.Μέχρι την υιοθέτηση του Εσωτερικού Κανονισμού που προβλέπεται στις προηγούμενες παραγράφους, τα σχετικά ζητήματα διέπονται από τις εκάστοτε ισχύουσες γενικές διατάξεις, επιφυλασσομένων των διατάξεων της ενωσιακής νομοθεσίας για το συντονισμό των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών.
Άρθρο 30
«ΝΑΥΑΓΙΟ ΖΑΚΥΝΘΟΥ Α.Ε.»
1. Συστήνεται Ανώνυμη Εταιρεία με την επωνυμία «ΝΑΥΑΓΙΟ ΖΑΚΥΝΘΟΥ Α.Ε.» (στο εξής η «Εταιρεία»), με διάρκεια ενενήντα εννέα (99) έτη από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου. Η διάρκειά της μπορεί να παραταθεί με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων. Η Εταιρεία εδρεύει σε δήμο εντός της περιφέρειας Αττικής, ο οποίος ορίζεται με το Καταστατικό της.
2. α) Η Εταιρεία λειτουργεί χάριν του δημοσίου συμφέροντος κατά τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας και εποπτεύεται από τον Υπουργό Τουρισμού.
β) Η Εταιρεία διέπεται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου και, για τα θέματα που δεν ρυθμίζονται ρητά από το νόμο αυτό, από τις διατάξεις του ν. 4548/2018 (Α΄ 104), όπως ισχύουν, ενώ εξαιρείται από τις διατάξεις του ν. 2190/1994 «Σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής για την επιλογή προσωπικού και ρύθμιση θεμάτων Διοίκησης» (Α΄28).
3. Σκοπός της Εταιρείας είναι η διοίκηση, η διαχείριση και η εν γένει αξιοποίηση της οριοθετημένης ζώνης αιγιαλού στο πλαίσιο των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας περί προστασίας του αιγιαλού (Αρ. Απ. 146665/22.8.2018 ΦΕΚ 298/22.8.2018 Οριστικοποίηση προκαταρκτικής γραμμής αιγιαλού Π.Ο.Α. στην Π.Ε. Ζακύνθου) όπως προσδιορίζεται σε αυτή από το σημείο Α (με συντεταγμένες Χ=202945,5 Υ=4194509,5) μέχρι το σημείο Β (με συντεταγμένες Χ=203412,0 Υ=4196503) μετά των επ’ αυτής κινητών και ακινήτων, κατασκευών και εγκαταστάσεων με τα παραρτήματα και τα συστατικά τους, θεωρούμενα εφεξής ως νομίμως υφιστάμενα, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων περί αιγιαλού, (στο εξής «Υπό Αξιοποίηση Περιοχή»)για λόγους μείζονος σημασίας δημοσίου συμφέροντος και δη της εξασφάλισης της διάρκειας ζωής, βιωσιμότητας και προστασίας του υπάρχοντος τουριστικού εκθέματος καθώς και της ασφάλειας της προσβασιμότητας. Για τους ως άνω επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος δύναται η απαλλοτρίωση του κινητού (ναυαγίου) εντός της Υπό Αξιοποίηση Περιοχής υπέρ της Εταιρείας.
4. Η διοίκηση, διαχείριση και εκμετάλλευση κινητών και ακινήτων που ευρίσκονται εντός της Υπό Αξιοποίηση Περιοχής, καθώς και κατασκευών και εγκαταστάσεων με τα παραρτήματα και τα συστατικά τους επ’ αυτής, περιέρχονται κατά κατοχή και χρήση στην Εταιρεία με κοινές αποφάσεις των Yπουργών Οικονομικών και Τουρισμού. Με την έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης του προηγουμένου εδαφίου, τα παραπάνω ακίνητα καθώς και τα επ’ αυτών κινητά (ναυάγιο), εγκαταστάσεις, παραρτήματα και συστατικά τους περιέρχονται κατά κατοχή και χρήση από τον εκάστοτε δικαιούχο στην εταιρεία, η οποία δικαιούται να ενεργεί κάθε σχετική πράξη διαχείρισης, αξιοποίησης και εκμετάλλευσης για λογαριασμό της εταιρείας και στο όνομα αυτής. Από την ίδια ημερομηνία η εταιρεία υπεισέρχεται αυτοδικαίως σε τυχόν ισχύουσες συμβάσεις μίσθωσης, παραχώρησης ή άλλες συμβάσεις διοίκησης, διαχείρισης και εκμετάλλευσης των ως άνω κινητών και ακινήτων καθώς και των παραρτημάτων και συστατικών τους.
5. Η Εταιρεία δικαιούται να προβαίνει σε κάθε σχετική πράξη διαχείρισης, αξιοποίησης και εν γένει εκμετάλλευσης για δικό της λογαριασμό και στο όνομα της.
6.Η Εταιρεία μπορεί για την εξυπηρέτηση του σκοπού της να αποκτά εμπράγματα και ενοχικά δικαιώματα σε άλλα ακίνητα, που βρίσκονται πλησίον της εκτάσεως της Υπό Αξιοποίησης περιοχής, με σκοπό τη διοίκηση, αξιοποίηση και εν γένει συνολική εκμετάλλευση αυτών.
7. Με απόφαση του Διοικητικού της Συμβουλίου, η Εταιρεία μπορεί να αναλαμβάνει ως δικαιούχος την υλοποίηση έργων, σχετικών με τη διαχείριση και ανάδειξη της Υπό Αξιοποίησης Περιοχής, χρηματοδοτούμενων από συγχρηματοδοτούμενα ή/και εθνικά προγράμματα, καθώς και να δέχεται δωρεές προς τον σκοπό αυτό κατ΄ εφαρμογή του άρθρου 55 του Ν. 4557/2018.
8.Με απόφαση του Διοικητικού της Συμβουλίου, η Εταιρεία δύναται να προβαίνει σε απευθείας ανάθεση μελετών και ανάθεση εκτέλεσης εργασιών σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, πανεπιστημιακά ιδρύματα ή άλλους φορείς του δημοσίου που έχουν αποδεδειγμένη συναφή εμπειρία, κατά παρέκκλιση των διατάξεων περί εκτέλεσης δημοσίων έργων για την υποστήριξη, αντιστήριξη και σταθεροποίηση των πρανών, των επισφαλών οριζόντιων στρωμάτων και στοιχείων της Υπό Αξιοποίηση Περιοχής με χρηματοδότηση δημοσίου και κατόπιν χορήγησης άδειας επέμβασης από τις αρμόδιες αρχές. Ο σκοπός των παραπάνω εργασιών θεωρείται κατεπείγων, μείζονος σημασίας για την ασφάλεια του υπάρχοντος τουριστικού εκθέματος και της προσβασιμότητας στην περιοχή και επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος.
9.Το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας ανέρχεται στο ποσό των διακοσίων πενήντα χιλιάδων (250.000) ευρώ, διαιρούμενο σε χίλιες (1.000) ονομαστικές μετοχές, ονομαστικής αξίας της καθεμιάς εκατό (250) ευρώ, αναλαμβάνεται εξ ολοκλήρου από το Ελληνικό Δημόσιο και καταβάλλεται το αργότερο μέσα σε έξι (6) μήνες από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου.
10. Η εταιρεία διέπεται από τις διατάξεις του ν. 4548/2018 (Α΄ 104) και αποκτά νομική προσωπικότητα με την καταχώρηση του Καταστατικού του στο Γ.Ε.ΜΗ. της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου. Εποπτεία του νομικού προσώπου ασκεί ο Υπουργός Τουρισμού και τα δικαιώματα του μετόχου Ελληνικού Δημοσίου (ΕΔ) ασκούνται από τον Υπουργό Οικονομικών. Το καταστατικό της Εταιρείας, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεών του, οι οποίες ρυθμίζονται κατά περιεχόμενο και από τις διατάξεις του νόμου αυτού, μπορεί να εγκρίνεται, να τροποποιείται και να κωδικοποιείται με απόφαση της γενικής συνέλευσης του μετόχου της Εταιρείας..
11. Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας απαρτίζεται από επτά (7) μέλη, εκ των οποίων τα δύο (Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος) πενταετούς θητείας, ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Τουρισμού. Στο Διοικητικό Συμβούλιο συμμετέχουν επίσης ένας εκπρόσωπος της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, ένας εκπρόσωπος εκ των υφιστάμενων τοπικών συλλόγων ξενοδόχων με κριτήριο εντοπιότητας, ένας του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Ζακύνθου, καθώς και οι εκάστοτε πρόεδροι των όμορων Δημοτικών Κοινοτήτων Βολιμών και Αναφωνήτριας για λογαριασμό του Δήμου Ζακύνθου.
12. α) Με κοινή απόφαση Υπουργών Οικονομικών και Τουρισμού, ύστερα από εισήγηση του Διοικητικού Συμβουλίου, εγκρίνεται ο εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας της Εταιρείας, με τον οποίο καθορίζονται η διάρθρωση της Εταιρείας, οι θέσεις προσωπικού, τα αναγκαία προσόντα για την πρόσληψη στη θέση, οι αποδοχές του προσωπικού και κάθε άλλο σχετικό ζήτημα. Στο παραπάνω προσωπικό περιλαμβάνονται και δύο (2) θέσεις νομικού συμβούλου της εταιρείας με πάγια αντιμισθία, καθώς και μία (1) θέση εσωτερικού ελεγκτή, οι οποίες καλύπτονται με σχέση έμμισθης εντολής.
β) Η Εταιρεία, για την κάλυψη υπηρεσιακών αναγκών, όπως αυτές προσδιορίζονται στον Κανονισμό Λειτουργίας της, δύναται να προβαίνει στη σύναψη συμβάσεων εργασίας αορίστου και ορισμένου χρόνου, με έμμισθη εντολή, καθώς και σε συμβάσεις έργου, για την πρόσληψη προσωπικού το οποίο κατέχει τα προσόντα που ορίζονται στον Κανονισμό Λειτουργίας της, κατά παρέκκλιση των κειμένων διατάξεων, κατόπιν προκήρυξης την οποία εγκρίνει το Διοικητικό της Συμβούλιο και εκδίδει ο Υπουργός Τουρισμού.
γ) Η πρόσληψη δικηγόρων από την εταιρεία με σχέση έμμισθης εντολής θα γίνεται με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, η οποία εγκρίνεται από τον Υπουργό Τουρισμού, κατά παρέκκλιση των διατάξεων του άρθρου 11 του ν. 1649/1986, όπως ισχύει σήμερα.
δ) Η κάλυψη των αναγκών της Εταιρείας σε προσωπικό μπορεί να γίνει και με μεταφορά και ένταξη ή απόσπαση προσωπικού που ήδη υπηρετεί σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ και Β΄ βαθμού ή σε νομικά πρόσωπα, το μετοχικό κεφάλαιο των οποίων ανήκει κατά πλειοψηφία στο Δημόσιο, άμεσα ή έμμεσα, ή σε φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως αυτός ορίζεται στην παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 2190/1994 (Α΄ 28), το οποίο κατέχει τα τυπικά προσόντα της θέσης για την οποία προορίζεται, χωρίς να απαιτείται η κατάληψη αντίστοιχης θέσης με αυτή του φορέα προέλευσης. Η μεταφορά και ένταξη πραγματοποιείται με κοινή απόφαση του Υπουργού Τουρισμού και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού. Ο συνολικός χρόνος υπηρεσίας του μεταφερόμενου προσωπικού που έχει διανυθεί στους φορείς προέλευσης λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας στην Εταιρεία. Η απόσπαση προσωπικού διενεργείται κατά παρέκκλιση της κείμενης νομοθεσίας με κοινή απόφαση του Υπουργού Τουρισμού και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, χωρίς να απαιτείται γνώμη του φορέα από τον οποίο αποσπάται. Η διάρκεια της απόσπασης ορίζεται μέχρι τρία χρόνια και μπορεί να παραταθεί με απόφαση των ίδιων Υπουργών μία ή περισσότερες φορές για ίσο χρονικό διάστημα. Ο χρόνος υπηρεσίας των αποσπασθέντων στην Εταιρεία υπαλλήλων θεωρείται χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για οποιαδήποτε συνέπεια. Η δαπάνη μισθοδοσίας των αποσπασθέντων υπαλλήλων βαρύνει την «ΝΑΥΑΓΙΟ ΖΑΚΥΝΘΟΥ Α.Ε.».
13. Με κανονισμό που καταρτίζεται από το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας και εγκρίνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Τουρισμού και Οικονομικών καθορίζονται οι όροι και οι διαδικασίες ανάθεσης μελετών, υπηρεσιών και εκτέλεσης έργων και εργασιών, προμηθειών κινητών πραγμάτων, εξοπλισμού και συναφών εργασιών, αγορών ακινήτων, μισθώσεων, εκμισθώσεων και γενικά παραχωρήσεων χρήσης και κάθε άλλου ενοχικού ή εμπράγματου δικαιώματος επί ακινήτων.
14. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Τουρισμού και Οικονομικών, η ανώνυμη Εταιρεία με την επωνυμία «ΝΑΥΑΓΙΟ ΖΑΚΥΝΘΟΥ Α.Ε.» μπορεί να επιδοτείται για την πραγματοποίηση του σκοπού της από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, στο βαθμό που επιτρέπεται από τις εκάστοτε δημοσιονομικές συνθήκες.
Β. Στην αιτιολογική έκθεση που συμπεριλαμβάνεται στην Ανάλυση συνεπειών ρύθμισης που συνοδεύει το εν θέματι νομοσχέδιο αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής:
«Με την εισαγόμενη διάταξη του άρθρου 2 προβλέπεται η δυνατότητα σύστασης Οργανισμών Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού σύμφωνα με τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις του ν.4674/2020 (Α’ 53).[…]
Με την εισαγόμενη διάταξη του άρθρου 5 δίνεται η δυνατότητα στις Περιφέρειες να προβαίνουν έως τις 30.06.2021, κατά παρέκκλιση των εθνικών διατάξεων περί δημοσίων συμβάσεων, στη διαδικασία της απ’ ευθείας ανάθεσης για τη σύναψη συμβάσεων παροχής υπηρεσιών μέχρι του συνολικού ποσού των 200.000 €, χωρίς ΦΠΑ, με αντικείμενο την υλοποίηση ενεργειών προβολής και προώθησης του τουριστικού προϊόντος της οικείας Περιφέρειας στο εξωτερικό.
Το άρθρο 6 περιλαμβάνει εξουσιοδοτικές διατάξεις των προηγούμενων άρθρων.[…]
Με την εισαγόμενη διάταξη του άρθρου 10 ορίζεται το περιεχόμενο του Εσωτερικού Κανονισμού της ΙΠΕ.[…]
Με την εισαγόμενη διάταξη του άρθρου 30 προβλέπεται η σύσταση Α.Ε με την επωνυμία «ΝΑΥΑΓΙΟ ΖΑΚΥΝΘΟΥ Α.Ε.». Στόχος είναι να συμβάλει στον τερματισμό της απώλειας εισοδήματος από την αδυναμία παρέμβασης, υποδομών και ανάπτυξης της περιοχής, αλλά κυρίως στον τερματισμό της ζημίας εις βάρος του εθνικού προϊόντος που αποτελεί το συγκεκριμένο έκθεμα.»
ΙΙ. Αρμοδιότητα Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. αα' του ν. 4013/2011: «2. Η Αρχή έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες: […..] γ) Γνωμοδοτεί για τη νομιμότητα κάθε διάταξης σχεδίου νόμου ή κανονιστικής πράξης που αφορά στις δημόσιες συμβάσεις και συμμετέχει στις οικείες νομοπαρασκευαστικές επιτροπές. Τα αρμόδια όργανα οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τη γνώμη της Αρχής. Ειδικότερα:
αα) Η Αρχή γνωμοδοτεί επί των διατάξεων σχεδίων νόμων που αφορούν στις δημόσιες συμβάσεις πριν από την κατάθεση τους στη Βουλή. Αν ο αρμόδιος Υπουργός διαφωνεί με τη γνώμη της Αρχής, η Αρχή δύναται να συγκαλεί συσκέψεις, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της και εκπροσώπων όλων των συναρμόδιων Υπουργείων με σκοπό την ανταλλαγή και σύγκλιση των απόψεων. Στις εν λόγω συσκέψεις η Αρχή και κάθε συναρμόδιος Υπουργός μπορούν να ζητούν τη συμμετοχή ανεξάρτητων τρίτων, ειδικών σε θέματα δημοσίων συμβάσεων. Οι συσκέψεις αυτές πραγματοποιούνται σε διάστημα δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την περιέλευση της πρόσκλησης της Αρχής στους συμμετέχοντες. Η άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας αυτής δεν κωλύει τη συνέχιση της διαδικασίας ψήφισης του σχεδίου νόμου. Αν δεν αρθεί η διαφωνία μεταξύ του αρμόδιου Υπουργού και της Αρχής, στη γνώμη της Αρχής προσαρτάται έκθεση του Υπουργού στην οποία περιλαμβάνεται και ειδική αιτιολόγηση κάθε απόκλισης από το περιεχόμενο της γνώμης. Τα εν λόγω έγγραφα συνοδεύουν τα σχέδια νόμων κατά την κατάθεση τους στη Βουλή και αναρτώνται με επιμέλεια της Αρχής στην ιστοσελίδα της. Σε περίπτωση απόκλισης του σχεδίου νόμου από τη γνώμη της Αρχής, η αρμόδια επιτροπή της Βουλής δύναται να καλεί, σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής, σε ακρόαση τον Πρόεδρο της Αρχής. […..] Η γνωμοδοτική αρμοδιότητα της παρούσας περίπτωσης ασκείται μέσα σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την περιέλευση των ανωτέρω σχεδίων διατάξεων στην Αρχή, με μέριμνα του οικείου οργάνου.».
Στο βαθμό που οι ανωτέρω αναφερόμενες νομοθετικές ρυθμίσεις, ως παρατίθενται ανωτέρω (υπό I), περιλαμβάνουν ρυθμίσεις που αφορούν σε ζητήματα δημοσίων συμβάσεων, εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Αρχής για παροχή γνώμης, κατ’ άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. αα' του ν. 4013/2011.
ΙΙΙ. Συναφείς διατάξεις
1. Στο άρθρο 2, παρ. 1, περ. 1 (4) του ν. 4412/2016 ορίζεται ότι:
«ως «οργανισμοί δημοσίου δικαίου» νοούνται οι οργανισμοί που έχουν όλα τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: α) έχουν συσταθεί για το συγκεκριμένο σκοπό της κάλυψης αναγκών γενικού συμφέροντος, που δεν έχουν βιομηχανικό ή εμπορικό χαρακτήρα, β) έχουν νομική προσωπικότητα και γ) χρηματοδοτούνται, κατά το μεγαλύτερο μέρος, από τις κρατικές αρχές, τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλους οργανισμούς δημοσίου δικαίου ή η διαχείριση των οποίων υπόκειται σε έλεγχο ασκούμενο από τους οργανισμούς αυτούς ή έχουν διοικητικό, διευθυντικό ή εποπτικό συμβούλιο, του οποίου περισσότερο από το ήμισυ των μελών διορίζεται από τις κρατικές αρχές, τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης ή από άλλους οργανισμούς δημοσίου δικαίου».
Στο άρθρο 2, παρ. 1, περ. 1 (5) του ν. 4412/2016 ορίζεται ότι:
ως «δημόσιες συμβάσεις» και ως «συμβάσεις έργων, υπηρεσιών και προμηθειών» νοούνται οι συμβάσεις εξ επαχθούς αιτίας οι οποίες συνάπτονται γραπτώς μεταξύ ενός ή περισσότερων οικονομικών φορέων και μιας ή ενός ή περισσότερων αναθετουσών αρχών/ αναθετόντων φορέων, αντίστοιχα, και έχουν ως αντικείμενο την εκτέλεση έργων, την προμήθεια αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών,
2. Στο Άρθρο 10 Ειδικές εξαιρέσεις για συμβάσεις υπηρεσιών (άρθρο 10 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ) του ν. 4412/2016 ορίζονται τα κάτωθι:
Το παρόν Βιβλίο (άρθρα 3 έως 221) δεν εφαρμόζεται στις δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών οι οποίες: […] β) αφορούν την αγορά, την ανάπτυξη, την παραγωγή ή τη συμπαραγωγή υλικού προγραμμάτων που προορίζεται για υπηρεσίες οπτικοακουστικών ή ραδιοφωνικών μέσων τις οποίες αναθέτουν πάροχοι υπηρεσιών οπτικοακουστικών ή ραδιοφωνικών μέσων ή στις συμβάσεις για το χρόνο μετάδοσης ή την παροχή προγραμμάτων που ανατίθενται σε παρόχους υπηρεσιών οπτικοακουστικών ή ραδιοφωνικών μέσων. Για τους σκοπούς της παρούσας περίπτωσης, οι «υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων» και οι «πάροχοι υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων» έχουν την ίδια έννοια με εκείνη των περιπτώσεων α΄ και δ΄ της παρ. 1 του άρθρου 2 του π.δ. 109/2010 (Α΄ 190). Το «πρόγραμμα» έχει την ίδια έννοια με εκείνη της περίπτωσης β΄ της παρ. 1 του άρθρου 2 του π.δ. 109/2010, αλλά περιλαμβάνει επίσης ραδιοφωνικά προγράμματα και υλικό ραδιοφωνικών προγραμμάτων. Επίσης, για τους σκοπούς της παρούσας διάταξης, το «υλικό προγραμμάτων» έχει την ίδια έννοια με το «πρόγραμμα» […].
3. Στο άρθρο 13 Συμβάσεις που επιδοτούνται από αναθέτουσες αρχές (άρθρο 13 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ) ορίζονται τα κάτωθι:
Το παρόν Βιβλίο (άρθρα 3 έως 221) εφαρμόζεται στην ανάθεση των κατωτέρω συμβάσεων:
α) συμβάσεων έργων που επιδοτούνται άμεσα σε ποσοστό άνω του 50% από τις αναθέτουσες αρχές, όταν οι συμβάσεις αυτές αφορούν μία από τις ακόλουθες δραστηριότητες:
αα) δραστηριότητες πολιτικού μηχανικού που αναφέρονται στο Παράρτημα II του Προσαρτήματος Α΄,
ββ) οικοδομικές εργασίες για νοσοκομεία, εγκαταστάσεις αθλητισμού, αναψυχής και ψυχαγωγίας, σχολικά και πανεπιστημιακά κτίρια και κτίρια διοικητικής χρήσης,
β) συμβάσεις υπηρεσιών που επιδοτούνται άμεσα σε ποσοστό άνω του 50% από τις αναθέτουσες αρχές και οι οποίες συνδέονται με σύμβαση έργων, όπως αναφέρεται στην περίπτωση α΄.
Οι αναθέτουσες αρχές που χορηγούν τις επιδοτήσεις που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο περιπτώσεις α΄ και β΄ μεριμνούν για την τήρηση του παρόντος Βιβλίου, όταν δεν αναθέτουν οι ίδιες τις επιδοτούμενες συμβάσεις ή όταν αναθέτουν τη σύμβαση αυτή εξ ονόματος και για λογαριασμό άλλων φορέων.
4. Στο άρθρο 12 Δημόσιες συμβάσεις μεταξύ φορέων του δημοσίου τομέα (άρθρο 12 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ) του ν. 4412/2016.
1. Μία δημόσια σύμβαση που ανατίθεται από μία αναθέτουσα αρχή σε ένα νομικό πρόσωπο ιδιωτικού ή δημοσίου δικαίου δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος Βιβλίου (άρθρα 3 έως 221), εάν πληρούνται σωρευτικά οι κατωτέρω προϋποθέσεις:
α) η αναθέτουσα αρχή ασκεί επί του εν λόγω νομικού προσώπου έλεγχο ανάλογο εκείνου που ασκεί επί των δικών της υπηρεσιών,
β) περισσότερο από το 80% των δραστηριοτήτων του ελεγχομένου νομικού προσώπου διεξάγεται κατά την εκτέλεση καθηκόντων που του έχουν ανατεθεί από την ελέγχουσα αναθέτουσα αρχή ή άλλα νομικά πρόσωπα που ελέγχει η εν λόγω αναθέτουσα αρχή, και
γ) δεν υπάρχει άμεση συμμετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων στο ελεγχόμενο νομικό πρόσωπο, εξαιρουμένων των μορφών συμμετοχής ιδιωτικών κεφαλαίων χωρίς δυνατότητα ελέγχου ή δικαιώματος αρνησικυρίας που απαιτούνται διατάξεις νόμου και δεν ασκούν αποφασιστική επιρροή στο ελεγχόμενο νομικό πρόσωπο.
Μια αναθέτουσα αρχή θεωρείται ότι ασκεί έλεγχο επί νομικού προσώπου ανάλογο με τον έλεγχο που ασκεί στις υπηρεσίες της κατά την έννοια της περίπτωσης α΄ του πρώτου εδαφίου, όταν ασκεί αποφασιστική επιρροή τόσο στους στρατηγικούς στόχους, όσο και στις σημαντικές αποφάσεις του ελεγχόμενου νομικού προσώπου. Ο έλεγχος μπορεί, επίσης, να ασκείται από άλλο νομικό πρόσωπο που ελέγχεται με τον ίδιο τρόπο από την αναθέτουσα αρχή.
2. Η παράγραφος 1 εφαρμόζεται επίσης σε περίπτωση που ένα ελεγχόμενο νομικό πρόσωπο, το οποίο είναι αναθέτουσα αρχή, αναθέτει σύμβαση στην αναθέτουσα αρχή η οποία το ελέγχει ή σε άλλο νομικό πρόσωπο που τελεί υπό τον έλεγχο της ίδιας αναθέτουσας αρχής, εφόσον δεν υπάρχει άμεση συμμετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων στο νομικό πρόσωπο στο οποίο ανατίθεται η δημόσια σύμβαση, εξαιρουμένων των μορφών συμμετοχής ιδιωτικών κεφαλαίων χωρίς δυνατότητα ελέγχου ή δικαιώματος αρνησικυρίας που απαιτούνται από διατάξεις νόμου, και δεν ασκούν αποφασιστική επιρροή στο ελεγχόμενο νομικό πρόσωπο.
3. Μία αναθέτουσα αρχή που δεν ασκεί έλεγχο κατά την έννοια της παραγράφου 1 σε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού ή δημοσίου δικαίου μπορεί, εντούτοις, να αναθέσει δημόσια σύμβαση στο εν λόγω νομικό πρόσωπο χωρίς να εφαρμόσει τις διατάξεις του παρόντος Βιβλίου, εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) η αναθέτουσα αρχή ασκεί από κοινού με άλλες αναθέτουσες αρχές έλεγχο επί του εν λόγω νομικού προσώπου ανάλογο εκείνου που ασκούν επί των δικών τους υπηρεσιών,
β) περισσότερο από το 80% των δραστηριοτήτων του εν λόγω νομικού προσώπου διεξάγεται κατά την εκτέλεση καθηκόντων που του έχουν ανατεθεί από τις ελέγχουσες αναθέτουσες αρχές ή άλλα νομικά πρόσωπα που ελέγχονται από τις ίδιες αναθέτουσες αρχές και
γ) δεν υπάρχει άμεση συμμετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων στο ελεγχόμενο νομικό πρόσωπο, εξαιρουμένων των μορφών συμμετοχής ιδιωτικών κεφαλαίων χωρίς δυνατότητα ελέγχου ή δικαιώματος αρνησικυρίας που απαιτούνται από διατάξεις νόμου και δεν ασκούν αποφασιστική επιρροή στο ελεγχόμενο νομικό πρόσωπο.
Για τους σκοπούς της περίπτωσης α΄ του πρώτου εδαφίου, οι αναθέτουσες αρχές ασκούν από κοινού έλεγχο επί νομικού προσώπου, εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι κατωτέρω προϋποθέσεις:
α) τα όργανα λήψης αποφάσεων του ελεγχόμενου νομικού προσώπου απαρτίζονται από εκπροσώπους όλων των αναθετουσών αρχών που συμμετέχουν· το ίδιο φυσικό πρόσωπο μπορεί να εκπροσωπεί πολλές ή όλες τις συμμετέχουσες αναθέτουσες αρχές,
β) οι εν λόγω αναθέτουσες αρχές είναι σε θέση να ασκούν από κοινού αποφασιστική επιρροή στους στρατηγικούς στόχους και τις σημαντικές αποφάσεις του ελεγχόμενου νομικού προσώπου και
γ) το ελεγχόμενο νομικό πρόσωπο δεν επιδιώκει συμφέροντα αντίθετα από αυτά των αναθετουσών αρχών που το ελέγχουν.
4. Μία σύμβαση, η οποία συνάπτεται αποκλειστικά μεταξύ δύο ή περισσότερων αναθετουσών αρχών, δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος Βιβλίου, εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι κατωτέρω προϋποθέσεις:
α) η σύμβαση εγκαθιδρύει ή υλοποιεί συνεργασία μεταξύ των συμμετεχουσών αναθετουσών αρχών η οποία αποσκοπεί να διασφαλίσει ότι οι δημόσιες υπηρεσίες που οφείλουν να εκτελούν οι εν λόγω αρχές παρέχονται για την επίτευξη των κοινών τους στόχων,
β) η υλοποίηση της συνεργασίας αυτής εξυπηρετεί αποκλειστικά σκοπούς δημοσίου συμφέροντος και
γ) οι συμμετέχουσες αναθέτουσες αρχές εκτελούν στην ελεύθερη αγορά λιγότερο από το 20% των δραστηριοτήτων που αφορά η συνεργασία.
5. Για τον προσδιορισμό του ποσοστού των δραστηριοτήτων που αναφέρεται στην περίπτωση β΄ του πρώτου εδαφίου της παρ. 1, στην περίπτωση β΄ του πρώτου εδαφίου της παρ. 3 και στην περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 4, λαμβάνεται υπόψη ο μέσος συνολικός κύκλος εργασιών ή άλλο ενδεδειγμένο μέτρο βάσει δραστηριοτήτων, όπως το κόστος που βαρύνει το συγκεκριμένο νομικό πρόσωπο ή αναθέτουσα αρχή όσον αφορά τις υπηρεσίες, τα αγαθά και τα έργα κατά την τριετία που προηγείται της ανάθεσης της σύμβασης.
Αν, λόγω της ημερομηνίας κατά την οποία δημιουργήθηκε ή άρχισε τις δραστηριότητές του το συγκεκριμένο νομικό πρόσωπο ή αναθέτουσα αρχή ή λόγω αναδιοργάνωσης των δραστηριοτήτων του, ο κύκλος εργασιών ή άλλο μέτρο βάσει δραστηριοτήτων, όπως το κόστος, δεν διατίθεται για την τελευταία τριετία ή δεν είναι πλέον κατάλληλο, αρκεί να αποδειχθεί ότι η μέτρηση της δραστηριότητας είναι αξιόπιστη, ιδίως μέσω προβολών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.
6. Πάσης φύσεως συμβάσεις ή συμφωνίες (π.χ. προγραμματικές, συνεργασίας), οι οποίες ενδέχεται να συνάπτονται δυνάμει ειδικών διατάξεων και ιδίως:
α) του άρθρου 12 του π.δ. 30/1996 (Α΄ 21),
β) των άρθρων 223 και 225 του ν. 3463/2006 (Α΄ 114),
γ) των άρθρων 22 και 32 του ν. 3614/2007 (Α΄ 267),
δ) των άρθρων 99 και 100 του ν. 3852/2010 (Α΄ 87),
ε) του άρθρου 12 του ν. 4019/2011 (Α΄ 216) και
στ) του άρθρου 44, μπορεί να μην εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος Βιβλίου, υπό τους όρους των άρθρων 3 έως 17 και ιδίως του παρόντος άρθρου.»
5. Άρθρο 32 Προσφυγή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση (άρθρο 32 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ) του ιδίου ως άνω νόμου προβλέπονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:
1. Στις ειδικές περιπτώσεις και περιστάσεις που προβλέπονται στις παραγράφους 2 έως 6, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αναθέτουν δημόσιες συμβάσεις προσφεύγοντας στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση.
2. Η διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση μπορεί να χρησιμοποιείται για δημόσιες συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών σε οποιαδήποτε από τις κατωτέρω περιπτώσεις:[…]
γ) στο μέτρο που είναι απολύτως απαραίτητο, εάν λόγω κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή, δεν είναι δυνατή η τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση. Οι περιστάσεις που επικαλούνται οι αναθέτουσες αρχές για την αιτιολόγηση της κατεπείγουσας ανάγκης δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να απορρέουν από δική τους ευθύνη.[…].
6. Στο άρθρο 2 «Αναπτυξιακοί Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης» του ν.4674/2020 προβλέπονται τα εξής:
«1. Οι Αναπτυξιακοί Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (εφεξής «Αναπτυξιακοί Οργανισμοί») είναι ανώνυμες εταιρείες ειδικού σκοπού των ΟΤΑ, οι οποίες λειτουργούν υπέρ του δημοσίου συμφέροντος. Σκοπός των Αναπτυξιακών Οργανισμών είναι, ιδίως: α) η από κοινού με τους ΟΤΑ εφαρμογή της αναπτυξιακής πολιτικής προς όφελος των τοπικών κοινωνιών, β) η ενίσχυση της διοικητικής και τεχνικής επάρκειας των ΟΤΑ, μέσω της επιστημονικής, συμβουλευτικής και τεχνικής υποστήριξης, γ) η ωρίμανση και εκτέλεση έργων υποδομής, δ) η υλοποίηση δράσεων και έργων που εντάσσονται στους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης της Ατζέντας 2030 του ΟΗΕ, ε) η εκτέλεση έργων και η παροχή υπηρεσιών ψηφιακής σύγκλισης, στ) η εν γένει υποστήριξη των ΟΤΑ στην υλοποίηση αυτοδιοικητικών αρμοδιοτήτων και ζ) η προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης, η συμμετοχή τους σε αντίστοιχα προγράμματα και η εφαρμογή των σχετικών πολιτικών. Η περιοχή παρέμβασης των Αναπτυξιακών Οργανισμών καθορίζεται με το οικείο καταστατικό.. Για την επίτευξη των σκοπών τους, οι Αναπτυξιακοί Οργανισμοί αναλαμβάνουν την εκτέλεση δράσεων κρατικών ενισχύσεων, αξιοποιούν χρηματοδοτικά εργαλεία και διαχειρίζονται αναπτυξιακά, επενδυτικά και ειδικά προγράμματα, χρηματοδοτούμενα από εθνικούς ή ενωσιακούς πόρους.
2. Στο μετοχικό κεφάλαιο των Αναπτυξιακών Οργανισμών μετέχουν περισσότεροι του ενός Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή/και Περιφερειακές Ενώσεις Δήμων. Είναι επίσης δυνατή η συμμετοχή των Περιφερειακών Ταμείων Ανάπτυξης, της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος, της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος, της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης και των δικτύων και των συνδέσμων Δήμων, υπό την προϋπόθεση ότι οι ΟΤΑ και οι Περιφερειακές Ενώσεις Δήμων κατέχουν την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου, αποκλειόμενης σε κάθε περίπτωση της συμμετοχής ιδιωτών. Στο μετοχικό κεφάλαιο μπορούν να συμμετέχουν και φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, επιστημονικοί φορείς, επιμελητήρια, φορείς συλλογικών κοινωνικών, περιβαλλοντικών, πολιτιστικών και οικονομικών συμφερόντων, συνεταιρισμοί και ενώσεις αυτών, υπό την προϋπόθεση ότι εκπροσωπούν αθροιστικά ποσοστό μικρότερο του τρία τοις εκατό (3%). Κατ' εξαίρεση, οι περιφέρειες και οι δήμοι με πληθυσμό άνω των πενήντα χιλιάδων (50.000) κατοίκων με βάση τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής, μπορούν να συστήσουν μονομετοχικό Αναπτυξιακό Οργανισμό, εισφέροντας το σύνολο του μετοχικού κεφαλαίου.
3. Οι Αναπτυξιακοί Οργανισμοί δεν επιχορηγούνται άμεσα ή έμμεσα από τους ΟΤΑ ή τον Κρατικό Προϋπολογισμό και δεν υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου δεύτερου του ν. 3845/2010 (Α΄ 65). Η λειτουργία των Αναπτυξιακών Οργανισμών διέπεται από το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των ανωνύμων εταιρειών και η εποπτεία τους ασκείται με βάση τις διατάξεις του ν. 4548/2018 (Α΄ 104), υπό την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων. Οι εταιρείες του άρθρου αυτού:
α. εμπίπτουν στα νομικά πρόσωπα της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 13 του ν. 4314/2014 (Α΄ 265),
β. μπορούν να συστήσουν ή να συμμετέχουν σε ομάδες τοπικής δράσης, σύμφωνα με την περίπτωση β΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 32 και του άρθρου 34 του Κανονισμού ΕΕ 1303/2013 (L 347/320),
γ. μπορούν να συμμετέχουν σε προγραμματικές συμβάσεις με τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης και μπορούν να ορίζονται τεχνικοί σύμβουλοι Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης για την παροχή εξειδικευμένης τεχνικής, επιστημονικής και διοικητικής υποστήριξης,
δ. μπορούν να παρέχουν τεχνικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες διαχείρισης και αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας των μετόχων ΟΤΑ,
ε. μπορούν να ασκούν τις δραστηριότητες των άρθρων 182 και 183 του ν. 4555/2018 (Α΄ 133),
στ. μπορούν να προτείνουν προς τους αρμόδιους φορείς και να υλοποιούν για λογαριασμό των ΟΤΑ α' και β' βαθμού Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ) χωρικών στρατηγικών, με βάση τα πρωτόκολλα συγκρότησης της κατά περίπτωση προβλεπόμενης Αρχής Διακυβέρνησης της ΟΧΕ, υπό την επιφύλαξη των ειδικών προϋποθέσεων του ισχύοντος Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου του εκάστοτε προγράμματος, καθώς και να υλοποιούν από κοινού με τους ΟΤΑ Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ)
ζ. συγχωνεύονται, διασπώνται και λύονται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4548/2018,
η. υπάγονται στο ρυθμιστικό πεδίο του ν. 3861/2010 (Α΄ 112).
θ. ορίζονται εξαρχής ως «οργανισμοί δημοσίου δικαίου» για την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4412/2016 (Α΄ 147).
4. Οι Αναπτυξιακοί Οργανισμοί διοικούνται από διοικητικό συμβούλιο, το οποίο εκλέγεται από τη γενική συνέλευση των μετόχων, κατά τις διατάξεις του ν. 4548/2018. Εξαιρουμένου του Προέδρου, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας και τα εκτελεστικά μέλη του διοικητικού συμβουλίου, όπως ορίζονται στο οικείο καταστατικό, δεν μπορεί να είναι αιρετοί εκπρόσωποι των δημοτικών ή περιφερειακών συμβουλίων των μετόχων ΟΤΑ. Πλην των μελών του προηγούμενου εδαφίου, τα λοιπά μέλη του συμβουλίου δεν δικαιούνται αμοιβής ή άλλων παροχών. Τα εκτελεστικά μέλη του διοικητικού συμβουλίου, όπως ορίζονται στο οικείο καταστατικό, και ο γενικός διευθυντής κατέχουν υποχρεωτικά αποδεδειγμένη εργασιακή εμπειρία στον σχεδιασμό, την εκτέλεση / εφαρμογή αναπτυξιακών προγραμμάτων και την επιχειρηματική, οικονομική και γενικότερα βιώσιμη ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών.
5. α. Το προσωπικό των Αναπτυξιακών Οργανισμών διακρίνεται σε τακτικό και έκτακτο. Το τακτικό προσωπικό προσλαμβάνεται για την κάλυψη θέσεων βάσει κανονισμού εσωτερικής υπηρεσίας (ΚΕΥ), που εγκρίνεται από τη γενική συνέλευση των μετόχων, με τον οποίο καθορίζονται η εσωτερική διάρθρωση των υπηρεσιών σε Γενική Διεύθυνση και επιμέρους Διευθύνσεις, Τμήματα και Γραφεία, οι αρμοδιότητές τους και οι θέσεις κατά κατηγορίες και κλάδους προσωπικού. Στον ΚΕΥ προβλέπεται υποχρεωτικά Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών. Η στελέχωση των θέσεων του ΚΕΥ με τακτικό προσωπικό γίνεται κατά τις διατάξεις των άρθρων 14 και επόμενα του ν. 2190/1994 (Α΄ 28).
β. Το έκτακτο προσωπικό που απαιτείται κάθε φορά για την εκτέλεση του αντικειμένου που αναλαμβάνουν, προσλαμβάνεται με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας για όσο χρόνο διαρκεί το εκτελούμενο πρόγραμμα ή η σύμβαση, κατ' ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 1, 2 και 3 παράγραφος 4 και 5 της υπ' αριθμ. 53266/2009 Κοινής Απόφασης των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης και Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας (Β΄ 1877). Οι προσλαμβανόμενοι κατά τα προηγούμενα εδάφια με συμβάσεις ορισμένου χρόνου θεωρείται ότι καλύπτουν τις ανάγκες του προγράμματος ή της σύμβασης για την εκτέλεση των οποίων προσλήφθηκαν, αποκλειόμενης σε κάθε περίπτωση της μετατροπής των συμβάσεων αυτών σε συμβάσεις αορίστου χρόνου. Το προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου των προηγούμενων εδαφίων ασκεί τις αποφασιστικές αρμοδιότητες που προβλέπονται από τα καθήκοντα που του ανατίθενται. Με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου είναι επίσης δυνατή η σύναψη συμβάσεων μίσθωσης έργου. Για την έκδοση της απόφασης απαιτείται μόνον η απόφαση ένταξης στο πρόγραμμα από την αρμόδια Αρχή ή η υπογραφή της σύμβασης, από τις οποίες τεκμαίρεται ότι δεν υποκρύπτεται σχέση εξαρτημένης εργασίας, χωρίς να απαιτούνται πρόσθετα δικαιολογητικά ή εγκριτικές αποφάσεις.
Το προσωπικό της περίπτωσης αυτής μπορεί να συντάσσει μελέτες έργων και υπηρεσιών, καθώς και τεύχη δημοσίων διαγωνισμών, κατά την παρ. 4 του άρθρου 209 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006, Α' 114), υπό τη διεύθυνση του Προϊσταμένου της Τεχνικής Υπηρεσίας της εταιρείας. Για όσους έχουν την ιδιότητα του ελεύθερου επαγγελματία, η άσκηση του ελεύθερου επαγγέλματός τους είναι ασυμβίβαστη με την άσκηση των καθηκόντων που τους ανατίθενται ως τακτικό προσωπικό του νομικού προσώπου.
γ. Σε περίπτωση λύσης της εταιρείας, το προσωπικό των προηγούμενων περιπτώσεων δεν μεταφέρεται στους μετόχους ΟΤΑ ή στις ενώσεις τους.
δ. Για την επικουρία του Προέδρου του διοικητικού συμβουλίου, με τον κανονισμό της περίπτωσης α΄ της παρούσας παραγράφου μπορεί να συστήνεται μία (1) θέση ειδικού συμβούλου με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου με αποδεδειγμένη εμπειρία σε θέματα δημόσιας διοίκησης και αναπτυξιακής πολιτικής στην τοπική αυτοδιοίκηση. Ο ειδικός σύμβουλος προσλαμβάνεται με απόφαση του Προέδρου. Η σύμβαση εργασίας λύεται με καταγγελία, καθώς και με την καθ' οιονδήποτε τρόπο αποχώρηση του Προέδρου από το αξίωμά του.
ε. Η κάλυψη κενών θέσεων που προβλέπονται στον ΚΕΥ, μπορεί να γίνεται κατά τις διατάξεις του άρθρου 15 παράγραφος 1 έως 6 του ν. 4257/2014 (Α΄ 93), καθώς και με απόσπαση υπαλλήλων Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, οι οποίοι κατέχουν τουλάχιστον τριετή αποδεδειγμένη προϋπηρεσία στη διαχείριση, παρακολούθηση και διοικητική υποστήριξη συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων ή σε τεχνική υπηρεσία φορέα που ασχολείται με την υλοποίηση συγχρηματοδοτούμενων έργων, κατόπιν πρόσκλησης της ενδιαφερόμενης εταιρείας με την οποία προσδιορίζονται ο αριθμός των θέσεων και τα προσόντα των υποψηφίων. Η απόσπαση έχει διάρκεια δύο (2) ετών με δυνατότητα ισόχρονης ανανέωσης και πραγματοποιείται με κοινή απόφαση των αρμοδίων για τον διορισμό οργάνων του φορέα προέλευσης και του φορέα υποδοχής, ύστερα από αίτηση του ενδιαφερομένου και σύμφωνη γνώμη του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας. Η μισθοδοσία του αποσπώμενου προσωπικού βαρύνει τον φορέα υποδοχής. Για την απόσπαση υπαλλήλων της Μονάδας Οργάνωσης Διαχείρισης ΑΕ (ΜΟΔ ΑΕ) εφαρμόζονται οι ειδικότερες διατάξεις του Καταστατικού της ΜΟΔ ΑΕ που κωδικοποιήθηκε με το άρθρο 33 του ν. 3614/2007 (Α΄ 267).
στ. Ο γενικός διευθυντής και ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών ορίζονται με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου. Η θητεία τους ακολουθεί τη θητεία του διοικητικού συμβουλίου και μπορεί να ανανεώνεται. Ως Προϊστάμενοι Διευθύνσεων Τεχνικών Υπηρεσιών ορίζονται πτυχιούχοι μηχανικοί πανεπιστημιακής ή τεχνολογικής εκπαίδευσης, με ελάχιστη προϋπηρεσία πέντε (5) ετών στο γνωστικό τους αντικείμενο.
6. Έως 30.4.2021, οι δήμοι, οι περιφερειακές ενώσεις τους και οι περιφέρειες μπορούν να λάβουν αποφάσεις για τη σύσταση Αναπτυξιακού Οργανισμού, για την προσαρμογή των υφιστάμενων αναπτυξιακών ανωνύμων εταιρειών και των δικτύων δήμων ή περιφερειών στις διατάξεις του άρθρου αυτού ή για τη συμμετοχή τους σε Αναπτυξιακούς Οργανισμούς. Οι αποφάσεις αυτές λαμβάνονται με απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του οικείου συμβουλίου. Λειτουργούσες αναπτυξιακές εταιρείες των ΟΤΑ και δίκτυα δήμων ή περιφερειών που μετατρέπονται σε Αναπτυξιακούς Οργανισμούς οφείλουν να προσαρμόζουν τη μετοχική τους σύνθεση κατά την παρ. 2. Μετά τη μετατροπή αναπτυξιακής εταιρείας ή δικτύου σε Αναπτυξιακό Οργανισμό, οι τελευταίοι καθίστανται καθολικοί διάδοχοι. Αναπτυξιακές ανώνυμες εταιρείες ΟΤΑ, και δίκτυα που λειτουργούν και δεν μετατρέπονται σε Αναπτυξιακούς Οργανισμούς, συνεχίζουν να λειτουργούν και να διέπονται από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, υπό την επιφύλαξη της παρ. 2 του άρθρου 121 και της παρ. 8 του άρθρου 265 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006, Α' 114). Για τις εταιρείες αυτές, δεν έχουν εφαρμογή τα άρθρα 3 και 4. 7. Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών μπορεί να ρυθμίζονται θέματα λειτουργίας και οργάνωσης των Αναπτυξιακών Οργανισμών και να ορίζονται τα αποφαινόμενα όργανα για τις δημόσιες συμβάσεις, κατά τον ν. 4412/2016.
7. Στο Άρθρο 30 του ν. 3498/06 (ΦΕΚ Α΄ 230/24-10-2006) «Ανάπτυξη ιαματικού τουρισμού και λοιπές διατάξεις» προβλέπονται τα εξής:
Στο τέλος της παραγράφου 9 του άρθρου 1 του ν. 3270/ 2004 (ΦΕΚ Α΄ 187) προστίθεται διάταξη ως ακολούθως:
[Αρχή Τροποποίησης]«Διαφημιστικά προγράμματα και γενικά ενέργειες, που αφορούν την τουριστική προβολή και διαφήμιση της χώρας ή περιοχών αυτής στο εσωτερικό και εξωτερικό, ιδίως με συμμετοχή σε εκθέσεις, ή διαφημίσεις σε μέσα μαζικής ενημέρωσης ή καταχωρήσεις σε έντυπα ή εκδόσεις τους ως και με οποιονδήποτε άλλον τρόπο και τα οποία καταρτίζονται ή υλοποιούνται από οποιονδήποτε φορέα του Δημοσίου, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και γενικά του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως κάθε φορά αυτός προσδιορίζεται, ανεξάρτητα αν εκτελούνται με χρηματοδότηση από πόρους εθνικούς ή ευρωπαϊκούς ή ίδιους πόρους του φορέα υλοποίησής τους, πρέπει να τελούν σε πλήρη εναρμόνιση προς το γενικό σχεδιασμό και την εξυπηρέτηση των στόχων του προγράμματος τουριστικής προβολής της χώρας ή των περιοχών αυτής, που καταρτίζει το Υπουργείο Τουρισμού.
Για την υλοποίηση των παραπάνω προγραμμάτων και τη σύναψη των σχετικών συμβάσεων που αφορούν σε προμήθεια προϊόντων, παροχή υπηρεσιών ή εκτέλεση έργων απαιτείται η προηγούμενη σύμφωνη γνώμη του Ε.Ο.Τ..» - ΑΝΤΙΚ. ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 30 ΜΕ ΤΟ ΑΡΘ. 46 ΤΟΥ Ν. 4276/14, ΦΕΚ-155 Α/30-7-14 [Τέλος Τροποποίησης]
(Με την παρ. 4 του άρθρου 37ου της ΠΝΠ 20/20-3-20, ΦΕΚ-68 Α/20-3-20, ορίζεται ότι : “4. Με απόφαση του οικείου περιφερειάρχη ή δημάρχου, κατά περίπτωση, μπορεί να αναστέλλεται για το έτος 2020, η εκτέλεση των προγραμμάτων τουριστικής προβολής του άρθρου 30 του ν. 3498/2006 (Α΄ 230) των περιφερειών και των Δήμων της χώρας” - βλ. Και άρθρο 37ο, παρ. 4 της ΠΝΠ 20/20-3-20, για τυχόν μεταγενέστερες ενημερώσεις).
ΙV. Επί της σκοπιμότητας, της νομιμότητας και του περιεχομένου των προτεινόμενων ρυθμίσεων
Α. Στο ανωτέρω νομοσχέδιο περιλαμβάνονται εξαιρετικές ρυθμίσεις που ρυθμίζουν κατά το μεγαλύτερο μέρος, κατά παρέκκλιση της κείμενης νομοθεσίας, ζητήματα δημοσίων συμβάσεων.
Ως προς τις σχετικές διατάξεις διαπιστώνονται τα εξής:
α) Ως προς το άρθρο 2 «Οργανισμοί Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού» i) Με τις προτεινόμενες διατάξεις του άρθρου 2 (Αναπτυξιακοί Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης) προβλέπεται η δυνατότητα σύστασης Οργανισμών Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού, σύμφωνα με τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις του ν.4674/2020 [«Στρατηγική αναπτυξιακή προοπτική των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ρύθμιση ζητημάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών και άλλες διατάξεις. »] (Α’ 53).
Στην προτεινόμενη ρύθμιση της παρ. 2 ορίζεται ότι « οι ως άνω Οργανισμοί μπορούν να συμπράττουν μέσω σύναψης Συμφώνων Ποιότητας και Μνημονίων Συνεργασίας, με επαγγελματικές ενώσεις προσώπων, επιχειρήσεις και φορείς του ιδιωτικού τομέα, καθώς και με συνεργατικούς σχηματισμούς επιχειρήσεων (cluster), με στόχο τη διασφάλιση της ποιότητας του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος μέσω της συνδιαφήμισης, χρηματοδότησης μελετών, διαχείρισης και προβολής του Προορισμού εγχώρια και διεθνώς. Είναι δυνατή η συνεργασία των ανωτέρω Οργανισμών με εξειδικευμένους Τουριστικούς Οργανισμούς, TourOperators, ταξιδιωτικούς πράκτορες και αεροπορικές εταιρίες για την υλοποίηση προγραμμάτων συνδιαφήμισης σε τοπικό επίπεδο.»
Με βάση τα οριζόμενα στο άρθρο 2 του ν. 4674/2020, οι εν λόγω Οργανισμοί είναι ανώνυμες εταιρείες ειδικού σκοπού των ΟΤΑ, ο οποίος προσδιορίζεται ειδικά στον εν θέματι νόμο και λειτουργούν υπέρ του δημοσίου συμφέροντος. Οι εταιρείες αυτές σύμφωνα με την περίπτωση θ. της παρ. 3 του άρθρου 2 του ν. 4674/2020 ορίζονται εξαρχής ως «οργανισμοί δημοσίου δικαίου για την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4412/2016 (Α΄ 147)». Επομένως οι εν λόγω φορείς στο βαθμό που αναθέτουν και εκτελούν δημόσιες συμβάσεις, κατά την έννοια του άρθρου 2, παρ. 1, περ. 1 (5) του ν. 4412/2016, με οικονομικούς φορείς ή άλλες αναθέτουσες αρχές αποτελούν και αυτοί αναθέτουσες αρχές και, επομένως, εφαρμόζουν το ρυθμιστικό πλαίσιο του ν. 4412/2016.
Στο μέτρο που η εξεταζόμενη διάταξη αναφέρεται σε συνεργασίες με άλλες αναθέτουσες αρχές, επισημαίνονται οι κανόνες του άρθρου 12 του ν. 4412/2016 Δημόσιες συμβάσεις μεταξύ φορέων του δημοσίου τομέα (άρθρο 12 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ), προκειμένου οι εν λόγω συμβάσεις να εξαιρούνται του πεδίου εφαρμογής του ως άνω νόμου. Ειδικότερα στο ως άνω άρθρο 12 αποσαφηνίζονται, βάσει των αρχών που έχουν διατυπωθεί στη σχετική νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι περιπτώσεις κατά τις οποίες οι συμβάσεις που συνάπτονται εντός του δημόσιου τομέα δεν υπόκεινται στην εφαρμογή των κανόνων περί δημοσίων συμβάσεων, οι οποίες και διακρίνονται σε τέσσερις κατηγορίες:
α) εσωτερική ανάθεση ή in house σύμβαση με αποκλειστικό έλεγχο (παρ. 1)
β) ειδικές περιπτώσεις αποκλειστικού ελέγχου (παρ. 2)
γ) εσωτερική ανάθεση ή in house σύμβαση με κοινό έλεγχο (παρ. 3)
δ) οριζόντια συνεργασία (παρ. 4)
Επομένως, στο πλαίσιο της κατά τα ως άνω περ. δ) οι εν λόγω οργανισμοί δύνανται να συμπράττουν με άλλες αναθέτουσες αρχές επί τη βάση συνεργασίας που αποσκοπεί στην εκπλήρωση κοινού δημοσίου καθήκοντος, υπό την έννοια ότι η νόμιμη υποχρέωση για την άσκηση του εν λόγω δημόσιου καθήκοντος δεν αρκεί να βαρύνει τον ένα μόνο εμπλεκόμενο δημόσιο φορέα, με τον άλλο αντισυμβαλλόμενο να περιορίζεται στον ρόλο του βοηθού εκπλήρωσης που αναλαμβάνει κατόπιν ανάθεσης την εκτέλεση αλλότριου καθήκοντος. Η δε έννοια της οριζόντιας συνεργασίας/ σύμπραξης του άρθρου 12 παρ. 4, καθώς και οι λοιπές προϋποθέσεις της ως άνω περίπτωσης έχουν αποσαφηνισθεί στις Συμβουλές 3/2020 και 5/2018, οι οποίες εκδόθηκαν κατ΄ άρθρον 2, παρ. 2. περ. ια’ του ν. 4013/2011 και είναι αναρτημένες στην ιστοσελίδα της Αρχής).
Στην ως άνω περίπτωση, εφόσον ο σκοπός των ως άνω συνεργασιών αποσκοπεί σε περιστασιακές από κοινού διαδικασίες σύναψης συμβάσεων, θα πρέπει να εφαρμοστούν οι κανόνες του άρθρου 42 του ν. 4412/2016 (άρθρο 38 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ).
ii) Στο μέτρο που οι ως άνω συμφωνίες συνάπτονται με φορείς που δεν εμπίπτουν στην έννοια των αναθετουσών αρχών, όπως ρητά προκύπτει από το γράμμα της διάταξης [ επαγγελματικές ενώσεις προσώπων, επιχειρήσεις και φορείς του ιδιωτικού τομέα, καθώς και με συνεργατικούς σχηματισμούς επιχειρήσεων (cluster), εξειδικευμένους Τουριστικούς Οργανισμούς, TourOperators, ταξιδιωτικούς πράκτορες και αεροπορικές εταιρίες], θα πρέπει να εξεταστεί η φύση και τα χαρακτηριστικά τους, και συγκεκριμένα εάν εμπίπτουν στην έννοια της δημόσιας σύμβασης, σύμφωνα με την περ. 5 της παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 4412/2016 και, επομένως, αποσκοπούν στην απόκτηση υπηρεσιών (συμβάσεις εξ επαχθούς αιτίας με αντικείμενο την εκτέλεση έργων, την προμήθεια αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών). Όπως προκύπτει από το γράμμα της διάταξης, σε συνδυασμό και με τα ανωτέρω αναφερόμενα στην αιτιολογική έκθεση, η συνεργασία αυτή αποσκοπεί στη «συνδιαφήμιση». Επιπροσθέτως, στο ίδιο ως άνω άρθρο 2 του υπό εξέταση νομοσχεδίου περιλαμβάνεται η κάτωθι πρόβλεψη: «Οι διαδικασίες συνδιαφήμισης του προηγούμενου εδαφίου χρηματοδοτούνται μέχρι ποσοστού 50% από τον Οργανισμό Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού ή/και από τον οικείο ΟΤΑ και κατά το υπόλοιπο ποσοστό από επαγγελματικές ενώσεις προσώπων ή επιχειρήσεις και φορείς του ιδιωτικού τομέα, κατά παρέκκλιση του ν. 4412/2016 (Α’ 147), όπως ισχύει, και κάθε εθνικής διάταξης περί δημοσίων συμβάσεων.»
Εν προκειμένω, σημειώνεται ότι από τη διατύπωση της διάταξης και της αιτιολογικής έκθεσης, πέραν του ως άνω σκοπού της συνδιαφήμισης, δεν προκύπτει το ακριβές περιεχόμενο της συνεργασίας, ούτε και της προβλεπόμενης παρέκκλισης από τους εθνικούς κανόνες των δημοσίων συμβάσεων. Επισημαίνεται δε στο σημείο αυτό ότι σε καμία περίπτωση δεν χωρεί παρέκκλιση από διατάξεις του δικαίου των δημοσίων συμβάσεων του ν. 4412/2016 που ενσωματώνουν διατάξεις και ρυθμίσεις ενωσιακού δικαίου.
Ειδικότερα, δεν προκύπτει εάν πρόκειται για την ανάθεση στους ως άνω οικονομικούς φορείς, εκ μέρους των Οργανισμών Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού, της παροχής υπηρεσιών ή για άλλου είδους συνεργασία, στο πλαίσιο της οποίας ένα εκ των συμβαλλομένων μερών αναλαμβάνει τη διενέργεια της διαδικασίας σύναψης σύμβασης εν μέρει ή στο σύνολό της εξ ονόματος και για λογαριασμό των ενδιαφερόμενων μερών. Επιπλέον, δεν είναι σαφές αν η προτεινόμενη παρέκκλιση θα μπορούσε να αφορά στο άρθρο 10 του ν. 4412/2016 και ιδίως στις συμβάσεις για το χρόνο μετάδοσης ή την παροχή προγραμμάτων που ανατίθενται σε παρόχους υπηρεσιών οπτικοακουστικών ή ραδιοφωνικών μέσων.
Στο σημείο αυτό σημειώνεται ότι στην Α16/2018 Γνώμη της Αρχής, η οποία εκδόθηκε επί προτεινόμενων ρυθμίσεων σχετιζόμενων με τη σύναψη συμβάσεων μίσθωσης χώρου/χρόνου σε πάσης φύσεως μέσα μαζικής επικοινωνίας για την εν γένει τουριστική προβολή της Ελλάδας στην ημεδαπή ή αλλοδαπή και την ανάθεση συμβάσεων από τον ΕΟΤ σε τρίτες χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν αποτυπωθεί, μεταξύ άλλων, τα εξής:
«Για την υλοποίηση των εγκεκριμένων δράσεων του προγράμματος τουριστικής προβολής, ο ΕΟΤ προβαίνει στη σύναψη συμφωνιών ή συνεργασιών με ηλεκτρονικά, διαδικτυακά ή παραδοσιακά μέσα μαζικής επικοινωνίας, βασικά κριτήρια επιλογής των οποίων είναι η μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητάς τους ως προς τη διασφάλιση της μεγαλύτερης κάλυψης σε επίπεδο αγοράς με τη στροφή σε στοχευμένες αγορές, αλλά και οι καινοτόμες εφαρμογές – εργαλεία των μέσων που είναι σχεδιασμένες ειδικά για να ενισχύουν την επικοινωνία της θετικής εικόνας της χώρας.
Από την προπεριγραφόμενη διαδικασία κατάρτισης του προγράμματος προώθησης και τουριστικής προβολής, συνάγεται ότι ο ΕΟΤ, εκπληρώνει τα καθήκοντα δημοσίου συμφέροντος που του έχουν ανατεθεί, ήτοι την παροχή υπηρεσιών τουριστικής προβολής της χώρας, με την αξιοποίηση των δικών του διοικητικών, τεχνικών και άλλων μέσων, όπως αυτά έχουν διαμορφωθεί με βάση την εσωτερική οργάνωση, διοίκηση και λειτουργία του, δίχως να είναι υποχρεωμένος να απευθύνεται σε εξωτερικούς οικονομικούς φορείς που δεν ανήκουν στις υπηρεσίες του. […]
Επιπλέον, δεδομένου ότι τα μέσα μαζικής επικοινωνίας για την προβολή του ελληνικού τουρισμού, καθορίζονται ήδη στο εγκεκριμένο πρόγραμμα προβολής και προώθησης του ΕΟΤ, ή επιλέγονται με βασικό κριτήριο την επίτευξη των τιθέμενων στόχων της στρατηγικής του Υπουργείο για την ανάπτυξη του τουρισμού, οι σχετικές συμφωνίες του ΕΟΤ με αυτά συνιστούν μια ιδιότυπη μορφή συνεργασίας και αποτελούν, εν τοις πράγμασι, όρους εκτέλεσης του εγκεκριμένου προγράμματος προώθησης και προβολής του ελληνικού τουρισμού.
Συνεπώς, η ρύθμιση της πρώτης παραγράφου της προτεινόμενης διάταξης για τη δυνατότητα απευθείας σύναψης συμβάσεων μίσθωσης χώρου/χρόνου σε μέσα μαζικής επικοινωνίας, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στην διάταξη, δεν φαίνεται να εμπίπτει στο ρυθμιστικό πλαίσιο της νομοθεσίας των δημοσίων συμβάσεων, ως συμφωνίες που αφορούν στην υλοποίηση του προγράμματος προώθησης και προβολής που καταρτίζει ο ίδιος ΕΟΤ με τα δικά του μέσα και με υλικό που παρέχει ο ίδιος. Τα ανωτέρω ωστόσο θα έπρεπε να αναφέρονται ρητά στην αιτιολογική έκθεση της διάταξης.
Διευκρινίζεται πάντως, ότι η απευθείας σύναψη των εν λόγω συμφωνιών μίσθωσης χώρου ή χρόνου στα μέσα μαζικής επικοινωνίας, κρίνεται επιτρεπτή μόνον εφόσον η συμφωνία αυτή σχετίζεται με την παροχή υπηρεσιών προβολής και προώθησης από τον ίδιο τον ΕΟΤ. Αντιθέτως, εάν η παροχή των σχετικών υπηρεσιών προβολής ανατίθενται σε τρίτους οικονομικούς φορείς, ο τρόπος ανάθεσης των σχετικών συμφωνιών εμπίπτει εξολοκλήρου στο ρυθμιστικό πεδίο του ν. 4412/2016 και θα πρέπει να ακολουθούνται οι εκεί προβλεπόμενες διαδικασίες ανάθεσης.»
Εξάλλου, σημειώνεται ότι ο νόμος 4412/2016 δεν αναφέρεται στο ζήτημα της επιδότησης των δημοσίων συμβάσεων, παρά μόνον στο άρθρο 13 αυτού, το οποίο αφορά σε ορισμένες κατηγορίες συμβάσεων έργων και υπηρεσιών οι οποίες συνδέονται με σύμβαση έργων που επιδοτούνται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50% από τις αναθέτουσες αρχές.
Συναφώς, σε σχέση με τη χρηματοδότηση δραστηριότητας, παρατίθεται απόσπασμα της αιτιολογικής σκέψης (4) της Οδηγίας 2014/24, στο οποίο αποτυπώνονται τα εξής: «Οι κανόνες της Ένωσης σχετικά με τις δημόσιες προμήθειες δεν αποσκοπούν να καλύψουν όλες τις μορφές εκταμίευσης δημόσιου χρήματος, αλλά μόνο όσες στοχεύουν στην απόκτηση έργων, αγαθών ή υπηρεσιών μέσω δημόσιας σύμβασης. Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η απόκτηση έργων, αγαθών ή υπηρεσιών θα πρέπει να υπόκειται στην παρούσα οδηγία, είτε γίνεται μέσω αγοράς ή μίσθωσης είτε μέσω άλλων συμβατικών μορφών.
Η απόκτηση θα πρέπει να γίνεται αντιληπτή υπό ευρείαν έννοια, ως απόκτηση των ωφελειών των σχετικών έργων, αγαθών ή υπηρεσιών, χωρίς να απαιτείται απαραίτητα η μεταβίβαση της κυριότητας στις αναθέτουσες αρχές. Επιπλέον, η απλή χρηματοδότηση δραστηριότητας, κατά κύριο λόγο μέσω επιχορηγήσεων, που συνδέεται συχνά με την υποχρέωση επιστροφής των ποσών που ελήφθησαν εάν δεν χρησιμοποιηθούν για τους σκοπούς για τους οποίους προορίζονται, δεν εμπίπτει συνήθως στους κανόνες για τις δημόσιες προμήθειες.».
Κατά συνέπεια, δέον όπως εξετασθεί η φύση και το περιεχόμενο των ως άνω συμφωνιών, προς το σκοπό της αποσαφήνισης του σκοπού και των προϋποθέσεων εφαρμογής των προς υιοθέτηση ρυθμίσεων. Εφόσον δε πρόκειται για δημόσιες συμβάσεις, θα πρέπει να αποτυπωθούν ρητά οι εθνικοί κανόνες από τους οποίους η διάταξη παρέχει τη δυνατότητα παρέκκλισης.
β) Ως προς το Άρθρο 5 «Ενέργειες προβολής και προώθησης Περιφερειών»
Με την προτεινόμενη νομοθετική διάταξη θεσπίζεται, κατά παρέκκλιση της κείμενης νομοθεσίας και προς τον σκοπό αντιμετώπισης των έκτακτων συνθηκών που επήλθαν στην τουριστική αγορά από την πανδημία του κορωνοϊού (COVID-19) και της ενίσχυσης της προσπάθειας ανάκαμψης του ελληνικού τουρισμού, ένα «εξαιρετικό» καθεστώς απευθείας ανάθεσης συμβάσεων παροχής υπηρεσιών από τις Περιφέρειες έως τις 30.06.2021, εκτιμώμενης αξίας μέχρι του συνολικού ποσού των 200.000 € χωρίς ΦΠΑ. Αντικείμενο των ως άνω συμβάσεων αποτελεί η υλοποίηση ενεργειών προβολής και προώθησης του τουριστικού προϊόντος της εδαφικής τους αρμοδιότητας στο εξωτερικό, αλλά και η ανάπτυξη των σχετικών εργαλείων εφαρμογής των εν λόγω ενεργειών, οι οποίες, πάντως, σύμφωνα με την προτεινόμενη ρύθμιση, θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί έως τις 31.12.2021. Επιπροσθέτως, προβλέπεται ότι οι Περιφέρειες δύνανται να προβαίνουν «στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης» με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Τουρισμού (πρβλ και παρ. 3 άρθρου 6).
Καταρχάς επισημαίνεται ότι ως προς τις διατάξεις που εισάγουν παρέκκλιση από την κείμενη εθνική ή / και ενωσιακή νομοθεσία, η γνώμη της Αρχής έχει ήδη αποτυπωθεί σε σειρά γνωμοδοτήσεών της (ενδεικτικά, Γνώμες Α14/2018, Α14/2019, Α19/2019, Α8/2020).
Ειδικά επί προτεινομένων εξαιρετικών ρυθμίσεων του Υπουργείου Τουρισμού η Αρχή έχει εκδώσει, αντίστοιχα, τις Γνώμες Α11 και Α16/2020. Η πρώτη εξ αυτών εκδόθηκε επί διάταξης για την «αντιμετώπιση επειγουσών και απρόβλεπτων αναγκών του Υπουργείου Τουρισμού»∙ ωστόσο το σχολιασθέν άρθρο δεν εντάχθηκε στο ν. 4688/2020 (ΦΕΚ Α΄ 101/24-5-2020) «Ειδικές μορφές τουρισμού, διατάξεις για την τουριστική ανάπτυξη και άλλες διατάξεις», ο οποίος δημοσιεύτηκε μετά την ψήφιση του εν θέματι νομοσχεδίου. Αντιστοίχως, έχει εκδοθεί και η Γνώμη Α16/2020 επί διατάξεων σχεδίου νόμου που αφορούσε στην κύρωση της από 13.04.2020 Π.Ν.Π. (ΦΕΚ Α' 84/13-04-2020), το εξηκοστό ένατο άρθρο της οποίας σχετιζόταν με ρυθμίσεις αναφορικά με δράσεις προβολής για την αποκατάσταση της εικόνας της Ελλάδας στο εξωτερικό.
Επί του περιεχομένου της υπό εξέταση διάταξης λεκτέα είναι τα κάτωθι:
i) Σχετικώς με τη νομιμότητα της προτεινόμενης διάταξης επισημαίνεται ότι ο ν.4412/2016, με τον οποίο ενσωματώθηκαν στην ελληνική έννομη τάξη οι προβλέψεις των Οδηγιών 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ, ρυθμίζει με ενιαίο τρόπο το σύνολο των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων. Συνεπώς οι πάσης φύσεως νομοθετικές πρωτοβουλίες που άπτονται του τομέα των δημοσίων συμβάσεων, θα πρέπει αφ’ ενός μεν να συνάδουν με το γράμμα και το πνεύμα του ν. 4412/2016,αφ’ετέρου δε, να μην είναι αποσπασματικές και να μην εισάγουν εξαιρέσεις, παρά μόνον στο βαθμό που αυτές είναι απολύτως αναγκαίες, για την επίτευξη συγκεκριμένου και σαφώς καθορισμένου στόχου.
Εν προκειμένω, η περ. γ της παρ. 2 του άρθρου 32 προβλέπει ότι η αναθέτουσα αρχή έχει μεν ευχέρεια, κατ’ απόκλιση από το γενικό κανόνα διενέργειας ανοικτού ή κλειστού διαγωνισμού, να συνάπτει δημόσια σύμβαση με προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση της σχετικής προκήρυξης, μόνον όμως εφόσον συντρέχουν οι προς τούτο νόμιμες προϋποθέσεις: ήτοι, στο μέτρο που είναι απολύτως απαραίτητο, εάν λόγω κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή, δεν είναι δυνατή η τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση. Οι περιστάσεις που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή για την αιτιολόγηση της κατεπείγουσας ανάγκης, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να απορρέουν από δική της ευθύνη. Η σχετική απόφαση της αναθέτουσας αρχής πρέπει να φέρει πλήρη και ειδική αιτιολογία, αναφερόμενη στους λόγους για τους οποίους αποφασίζεται η προσφυγή στην εν λόγω εξαιρετική διαδικασία.
ii) Εν προκειμένω, σύμφωνα με την προτεινόμενη διάταξη, επιδιώκεται η κατά παρέκκλιση των εθνικών διατάξεων περί δημοσίων συμβάσεων απευθείας ανάθεση συμβάσεων παροχής υπηρεσιών από τις Περιφέρειες με την έκδοση ΚΥΑ, χωρίς να αποσαφηνίζονται ορισμένα κρίσιμα ζητήματα τα οποία δύνανται να επιφέρουν σύγχυση και παρερμηνεία στους εφαρμοστές της διάταξης.
Συγκεκριμένα δεν προσδιορίζονται ζητήματα όπως λ.χ. ποια θα είναι εν τέλει η αναθέτουσα αρχή, το περιεχόμενο της υπό έκδοση ΚΥΑ, ζητήματα υπολογισμού της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης κ.α.. Ως προς την παρεχόμενη εξουσιοδότηση για την έκδοση κοινής απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών και Τουρισμού επισημαίνεται ότι η διάταξη είναι γενική και αόριστη, καθώς δεν προκύπτει κατά τρόπο ειδικό και ορισμένο το περιεχόμενό της, δηλαδή το αντικείμενο που θα ρυθμισθεί κανονιστικώς βάσει της νομοθετικής εξουσιοδότησης λ.χ. εάν θα καθορίζει τους κανόνες και τις προϋποθέσεις για την προσφυγή στη διαδικασία απευθείας ανάθεσης/ διαπραγμάτευσης, εάν αφορά σε κάποιου είδους άσκηση εποπτείας για την έγκριση της προσφυγής σε απευθείας ανάθεση ή, ενδεχόμενα, σε εκχώρηση αρμοδιότητας για την ανάθεση / ή και την υπογραφή της σύμβασης παροχής υπηρεσιών.
Συνακόλουθα, προκύπτουν συναφή ζητήματα με τα παραπάνω, όπως ο τρόπος υπολογισμού της αξίας της σύμβασης, σε επίπεδο αναθέτουσας αρχής, καθώς αυτό αποτελεί κομβικής σημασίας ζήτημα για τη συμβατότητα της ρύθμισης σε σχέση με τους κανόνες ενωσιακού δικαίου.
Και αυτό διότι ναι μεν τα αναφερόμενα στη διάταξη όρια διαφαίνεται ότι υπολείπονται των κατώτατων ορίων του άρθρου 5 που ισχύουν για τις μη κεντρικές κυβερνητικές αρχές, ωστόσο κρίσιμο είναι εν προκειμένω το αρμόδιο όργανο ανάθεσης, στο πρόσωπο του οποίου εφαρμόζονται οι εν λόγω κανόνες. Σε κάθε περίπτωση για τις συμβάσεις κάτω των ορίων, με βέβαιο διασυνοριακό ενδιαφέρον, ισχύουν οι θεμελιώδεις κανόνες και οι γενικές αρχές της Συνθήκης, ιδίως τα άρθρα 49 και 56 ΣΛΕΕ και οι απορρέουσες εξ αυτών αρχές της ίσης μεταχείρισης και της απαγόρευσης των διακρίσεων, καθώς και η απορρέουσα εξ αυτών υποχρέωση διαφάνειας (απόφαση της 5ης Απριλίου 2017, Borta, C-298/15, EU:C:2017:266, σκέψη 36, πρβλ. αποφάσεις της 16ης Απριλίου 2015, Enterprise Focused Solutions, C-278/14, EU:C:2015:228, σκέψη 20, και της 19ης Απριλίου 2018, Oftalma Hospital, C-65/17, EU:C:2018:263, σκέψη 40).
iii) Σημειωτέον, επίσης, ότι δεν προκύπτει με σαφήνεια - ως εκ τούτου μπορεί να προκληθεί σύγχυση και ερμηνευτικά προβλήματα- ποιες είναι οι διατάξεις από τις οποίες εισάγεται η παρέκκλιση από τις κείμενες εθνικές διατάξεις περί δημοσίων συμβάσεων, και επιπροσθέτως εάν η παρέκκλιση αυτή αφορά και σε διατάξεις που δεν εμπίπτουν στο ν. 4412/2016, αλλά συνέχονται με τις δημόσιες συμβάσεις, όπως, ενδεικτικά, είναι η αρμοδιότητα προσυμβατικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η υποχρέωση ανάρτησης στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ κ.α..
iv) Καταληκτικά επισημαίνεται, ότι η προτεινόμενη ρύθμιση δεν θα πρέπει να περιλαμβάνει παρεκκλίσεις από διατάξεις της κείμενης εθνικής νομοθεσίας, οι οποίες συνιστούν κομβικές θεσμικές πολιτικές επιλογές της Πολιτείας, αποτελούν τους πυλώνες του προγράμματος μεταρρύθμισης του ελληνικού συστήματος δημοσίων συμβάσεων και αποσκοπούν στον εκσυγχρονισμό, τον εξορθολογισμό των διοικητικών διαδικασιών, την αύξηση της αποτελεσματικότητας και την ενίσχυση της διαφάνειας στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων. Υπό το πρίσμα αυτό, δέον όπως ληφθούν υπόψη οι διατάξεις του άρθρου 38 του ν. 4412/2016, σχετικά με την καταχώριση στοιχείων των δημοσίων συμβάσεων στο Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων (Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ.).
γ)Ως προς το Άρθρο 6 «Εξουσιοδοτικές διατάξεις Μέρους Α΄» Στην παρ. 3 του άρθρου 6 του υπό εξέταση σχεδίου νόμου παρέχεται η εξουσιοδότηση για την έκδοση κοινής απόφασης των Υπουργών Εσωτερικών και Τουρισμού με την οποία οι Περιφέρειες δύνανται έως τις 30.06.2021 να προχωρούν, κατά παρέκκλιση των εθνικών διατάξεων περί δημοσίων συμβάσεων, στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης για τη σύναψη συμβάσεων παροχής υπηρεσιών, όπως αυτές περιγράφονται στο άρθρο 5 του σχεδίου Νόμου. Για την παρεχόμενη νομοθετική εξουσιοδότηση ισχύουν τα αναφερόμενα στο σημείο IV, β), ii) της παρούσας.
δ) Ως προς το Άρθρο 10 «Εσωτερικός κανονισμός»
Στο Μέρος Β του σχεδίου νόμου (άρθρα 7-14) καθορίζεται το πλαίσιο για τη σύσταση Ανώνυμης Εταιρείας με την επωνυμία «Ιαματικές Πηγές Ελλάδας ΙΠΕ». Με την προτεινόμενη διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 10 παρέχεται η δυνατότητα στην εν λόγω Α.Ε. μέσω Εσωτερικού Κανονισμού να θεσπίσει παρεκκλίσεις από την εθνική νομοθεσία δημοσίων συμβάσεων για αναθέσεις άνω και κάτω των χρηματικών ορίων που προβλέπονται με τις διατάξεις του άρθρου 5 του ν. 4412/2016 (Α’ 147), τηρουμένης σε κάθε περίπτωση της οικείας νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Με βάση τα οριζόμενα στα άρθρα 7 και 8 η ΙΠΕ έχει αποκλειστικό σκοπό τη διοίκηση, διαχείριση, εκμετάλλευση και αξιοποίηση των φυσικών ιαματικών πόρων μαζί με τις εγκαταστάσεις τους και του περιβάλλοντος των ιαματικών πόρων χώρου σε ακτίνα χιλίων μέτρων, που αποτελούν περιουσία του Δημοσίου ή/και των οικείων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, διαθέτει νομική προσωπικότητα, λειτουργεί χάριν του δημοσίου συμφέροντος κατά τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας, υπόκειται στην εποπτεία του Υπουργού Τουρισμού, η δε συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου στην εταιρία δεν μπορεί να είναι κατώτερη σε ποσοστό από το 50% του συνολικού μετοχικού κεφαλαίου πλέον μιας ακόμη μετοχής.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τον ορισμό του άρθρου 2, παρ. 1 περ. 1 (4) του ν. 4412/2016 σχετικά με την έννοια του δημόσιου οργανισμού, ο χαρακτηρισμός μιας οντότητας ως οργανισμός δημοσίου δικαίου εξαρτάται από την σωρευτική πλήρωση τριών προϋποθέσεων ως κατωτέρω:
α) κάλυψη αναγκών γενικού συμφέροντος, που δεν έχουν βιομηχανικό ή εμπορικό χαρακτήρα,
β) νομική προσωπικότητα και
γ) άσκηση αποφασιστικού ελέγχου από το Κράτος, η οποία εξειδικεύεται σε τρείς επιμέρους υποπεριπτώσεις (χρηματοδότηση από το Κράτος, ΟΤΑ ή άλλους οργανισμούς δημοσίου δικαίου, έλεγχος διαχείρισης και διορισμός μελών διοικούντος/εποπτεύοντος οργάνου- Πρβλ . Τεχνική Οδηγία Τ.Ο. 4/2019 της Αρχής (ΑΔΑ:6ΕΖ7ΟΞΤΒ-ΔΛΠ) η οποία είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα της.)
Με βάση τα ως άνω οριζόμενα προκύπτει ότι η υπό σύσταση ανώνυμη εταιρεία Ιαματικές Πηγές Ελλάδος, εφόσον πληροί σωρευτικά τις προϋποθέσεις του άρθρου 2, παρ. 1 περ. 1 (4) του ν. 4412/2016 σχετικά με την έννοια του δημόσιου οργανισμού, είναι αναθέτουσα αρχή, γεγονός που καθιστά αναγκαία την υπαγωγή της στο καθεστώς που διέπει την ανάθεση και την εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων. Επομένως, σκόπιμο είναι και στην περίπτωση αυτή να μην εισαχθούν παρεκκλίσεις από την εθνική νομοθεσία δημοσίων συμβάσεων, ανεξαρτήτως αξίας αυτών, ειδικά στο παρόν χρονικό σημείο κατά το οποίο έχουν δρομολογηθεί αλλαγές στον ως άνω νόμο 4412/2016, προς την κατεύθυνση της απλοποίησης και της ευελιξίας και στο μέτρο που η προτεινόμενη νομοθετική πρωτοβουλία δεν συνοδεύεται από ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολόγηση ώστε να δικαιολογείται οποιαδήποτε παρέκκλιση από τις κείμενες διατάξεις.
Αντίθετα τονίζεται ότι με την ενοποίηση όλων των κανόνων που αφορούν στη σύναψη δημοσίων συμβάσεων ανεξαρτήτως είδους, εκτιμώμενης αξίας, τομέα αγοράς και είδος αναθέτουσας αρχής, μέσω του ν. 4412/2016, καταργήθηκε πληθώρα νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών ρυθμίσεων που ρύθμιζαν ζητήματα δημοσίων συμβάσεων, και επιμέρους κανονισμοί ανάθεσης και εκτέλεσης έργων, μελετών, υπηρεσιών και προμηθειών αναθετουσών αρχών, που είχαν ως αποτέλεσμα την εκτεταμένη διάσπαση και πολυπλοκότητα του θεσμικού πλαισίου.
Υπό το πρίσμα αυτό σκόπιμο είναι οι πάσης φύσεως νομοθετικές πρωτοβουλίες που άπτονται του τομέα των δημοσίων συμβάσεων αφενός μεν να συνάδουν με το γράμμα και το πνεύμα του ν. 4412/2016 αφ ετέρου δε να μην είναι αποσπασματικές και να μην εισάγουν εξαιρέσεις, παρά μόνον στο βαθμό που αυτές είναι απολύτως αναγκαίες για την επίτευξη συγκεκριμένου και σαφώς καθορισμένου στόχου.
Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι σαφές, όπως και ανωτέρω υπό σημείο IV. β) iii) της παρούσης, ποιες είναι οι διατάξεις από τις οποίες δύναται να θεσπισθούν παρεκκλίσεις μέσω του εσωτερικού κανονισμού και εάν η παρέκκλιση αυτή αφορά και στα εθνικά εφαρμοστικά μέτρα δυνάμει των οποίων ενσωματώθηκαν στην εθνική έννομη τάξη οι οικείοι κανόνες των Οδηγιών, μέσω της διακριτικής ευχέρειας που παρείχαν στα κράτη μέλη οι διατάξεις αυτές (ενδεικτικά αναφέρεται η ηλεκτρονική παραλαβή προσφορών μέσω ΕΣΗΔΗΣ, η αξιολόγηση επανορθωτικών μέτρων από κεντρικό όργανο-ειδική επιτροπή, η υποβολή προδικαστικών προσφυγών ενώπιον ΑΕΠΠ, η προβλεπόμενη, κατά το άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ’ υποπερ. δδ’ του ν. 4013/2011, γνωμοδοτική αρμοδιότητα της Αρχής για την παροχή σύμφωνης γνώμης για την προσφυγή των αναθετουσών αρχών στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης για την ανάθεση των δημόσιων συμβάσεων άνω των ορίων κ.α.).
Κατά συνέπεια και αναφορικά με την προτεινόμενη διάταξη του άρθρου 10 παρ. 2 του υπό εξέταση σχεδίου νόμου επαναλαμβάνεται ότι, από άποψη σκοπιμότητας, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις δεν θα πρέπει να περιλαμβάνουν παρεκκλίσεις από διατάξεις της κείμενης εθνικής νομοθεσίας, οι οποίες συνιστούν κομβικές θεσμικές πολιτικές επιλογές της Πολιτείας, αποτελούν τους πυλώνες του προγράμματος μεταρρύθμισης του ελληνικού συστήματος δημοσίων συμβάσεων και αποσκοπούν στον εκσυγχρονισμό, τον εξορθολογισμό των διοικητικών διαδικασιών, την αύξηση της αποτελεσματικότητας και την ενίσχυση της διαφάνειας στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων. Τέτοιες είναι, ιδίως, η τήρηση ηλεκτρονικού φακέλου της διαδικασίες σύναψης των δημοσίων συµβάσεων, η αιτιολόγηση των αποφάσεων των αναθετουσών αρχών, καθώς και η υποχρέωση ανάρτησης, έστω και εκ τω ν υστέρων, των ανωτέρω συμβάσεων στο ΚΗΜΔΗΣ.
Τα ανωτέρω ισχύουν και αναφορικά με την παρ. 3 του εν λόγω άρθρου, στο μέτρο που με αυτή παρέχεται η δυνατότητα στην εταιρία, μέχρι την υιοθέτηση του σχετικού Κανονισμού, να προβαίνει κατά την απόλυτη διακριτική της ευχέρεια στη σύναψη συμβάσεων, χωρίς να υποχρεούται σε συμμόρφωση, κατά τρόπο σαφή και διαφανή, με κάποιους ελάχιστους γενικούς κανόνες (δημοσιότητας, πρόσβασης στα τεύχη δημοπράτησης, ελάχιστης προθεσμίας παραλαβής, αξιολόγησης προσφορών, επικοινωνίας κ.α.) εκ των προτέρων γνωστούς στα αρμόδια ελεγκτικά όργανα και τους οικονομικούς φορείς.
Σε κάθε περίπτωση σημειώνεται ότι ο προβλεπόμενος στο εν λόγω άρθρο Εσωτερικός Κανονισμός εκδίδεται κατόπιν της παροχής σύμφωνης γνώμης της Αρχής, κατ’ άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ, υποπερίπτ. γγ’ του ν. 4013/2011.
ε) Ως προς το Άρθρο 30 «Ναυάγιο Ζακύνθου ΑΕ»
i) Στο Μέρος Ζ του σχεδίου νόμου (άρθρα 30-31) καθορίζεται το πλαίσιο για τη σύσταση Ανώνυμης Εταιρείας με την επωνυμία «Ναυάγιο Ζακύνθου Α.Ε». Με βάση τα οριζόμενα στο άρθρο 30 η «Ναυάγιο Ζακύνθου Α.Ε» έχει σκοπό τη διοίκηση, τη διαχείριση και την εν γένει αξιοποίηση οριοθετημένης ζώνης αιγιαλού μετά των επ’ αυτής κινητών και ακινήτων, κατασκευών και εγκαταστάσεων για λόγους μείζονος σημασίας δημοσίου συμφέροντος, διαθέτει νομική προσωπικότητα, λειτουργεί χάριν του δημοσίου συμφέροντος κατά τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας, υπόκειται σε εποπτεία από τον Υπουργό Τουρισμού, το δε μετοχικό της κεφάλαιο αναλαμβάνεται εξ ολοκλήρου από το Ελληνικό Δημόσιο.
Με την προτεινόμενη διάταξη της παρ. 8 του άρθρου 30 παρέχεται η δυνατότητα στην εν λόγω εταιρεία να προβαίνει σε απευθείας ανάθεση μελετών και ανάθεση εκτέλεσης εργασιών σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, πανεπιστημιακά ιδρύματα ή άλλους φορείς του δημοσίου που έχουν αποδεδειγμένη συναφή εμπειρία, κατά παρέκκλιση των διατάξεων περί εκτέλεσης δημοσίων έργων, για την υποστήριξη, αντιστήριξη και σταθεροποίηση των πρανών, των επισφαλών οριζόντιων στρωμάτων και στοιχείων της υπό αξιοποίηση περιοχής με χρηματοδότηση δημοσίου και κατόπιν χορήγησης άδειας επέμβασης από τις αρμόδιες αρχές. Επιπροσθέτως στην υπό εξέταση διάταξη αναφέρεται ότι ο σκοπός των παραπάνω εργασιών θεωρείται κατεπείγων, μείζονος σημασίας για την ασφάλεια του υπάρχοντος τουριστικού εκθέματος και της προσβασιμότητας στην περιοχή και επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος.
Με βάση τα ως άνω αναφερόμενα και λαμβάνοντας υπ’ όψιν τον ορισμό του άρθρου 2, παρ. 1 περ. 1 (4) του ν. 4412/2016 σχετικά με την έννοια του δημόσιου οργανισμού, όπως αναλυτικά παρατέθηκε ανωτέρω, υπό σημείο IV. δ) της παρούσας, διαφαίνεται ότι πληρούνται σωρευτικά οι προϋποθέσεις του άρθρου 2, παρ. 1 περ. 1 (4) του ν. 4412/2016, και, επομένως, ο υπό κρίση φορέας αποτελεί αναθέτουσα αρχή, γεγονός που καθιστά αναγκαία την υπαγωγή του στο καθεστώς που διέπει την ανάθεση και την εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων.
ii) Ως προς την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων έργων και μελετών σε φορείς που εμπίπτουν στην έννοια του δημοσίου οργανισμού, επισημαίνονται τα εξής: Όπως προαναφέρθηκε, οι οργανισμοί δημοσίου δικαίου δύνανται να συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις για τις αναγκαίες για τη λειτουργία του δημοσίου τομέα υπηρεσίες και αγαθά με άλλες δημόσιες αρχές με βάση τα οριζόμενα στο άρθρο 12 του ν. 4412/2016. Στο ως άνω άρθρο αποσαφηνίζονται οι περιπτώσεις κατά τις οποίες οι συμβάσεις που συνάπτονται εντός του δημόσιου τομέα δεν υπόκεινται στην εφαρμογή των κανόνων περί δημοσίων συμβάσεων, οι οποίες και διακρίνονται σε τέσσερις κατηγορίες, μεταξύ των οποίων και η οριζόντια συνεργασία, με τις προϋποθέσεις που αποτυπώνονται στο οικείο άρθρο (παρ. 4).
Επομένως, στο πλαίσιο της ανωτέρω περίπτωσης οι εν λόγω οργανισμοί δύνανται να συμπράττουν με άλλες αναθέτουσες αρχές στη βάση συνεργασίας που αποσκοπεί στην εκπλήρωση κοινού δημοσίου καθήκοντος, όχι όμως με απευθείας ανάθεση. Ως προελέχθη η έννοια της οριζόντιας συνεργασίας/ σύμπραξης είναι κρίσιμη για την εφαρμογή του άρθρου 12 παρ. 4 (πρβλ τις Συμβουλές 3/2020 και 5/2018, οι οποίες εκδόθηκαν κατ΄ άρθρον 2, παρ. 2. περ. ια’ του ν. 4013/2011, οι οποίες είναι αναρτημένες στην ιστοσελίδα της Αρχής).
iii) Πέραν τούτου, και εφόσον ήθελε κριθεί ότι οι υπό εξέταση συμβάσεις δεν πληρούν τις προϋποθέσεις εφαρμογής της παρ. 4 του άρθρου 12, και ότι η εξεταζόμενη ρύθμιση αποσκοπεί στην αντιμετώπιση επειγουσών αναγκών που προέκυψαν λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων, τότε η προτεινόμενη διάταξη είναι αόριστη και περιέχει ασάφειες ως προς το πεδίο εφαρμογής και το αντικείμενο των υπό ανάθεση συμβάσεων, περαιτέρω δε δεν προσδιορίζει επιμέρους προϋποθέσεις της προσφυγής στην απευθείας ανάθεση συμβάσεων μελετών και εκτέλεσης εργασιών, και πρωτίστως τη χρονική περίοδο εντός της οποίας παρέχεται η δυνατότητα για την παρέκκλιση, καθώς και το μέγιστο επιτρεπόμενο όριο αναθέσεων . Όπως προαναφέρθηκε, σκόπιμο είναι κάθε παρέκκλιση να είναι ειδική και εμπεριστατωμένη κατά περίπτωση, ώστε να μην χρησιμοποιείται κατά τρόπο γενικό και, ενδεχομένως, καταχρηστικό, για την κάλυψη επειγουσών αναγκών, για τις οποίες θα μπορούσε να έχει λάβει χώρα έγκαιρος σχεδιασμός ή θα μπορούσαν να καλυφθούν με τη χρήση των δυνατοτήτων που προβλέπουν οι κείμενες διατάξεις.
iv) Δεδομένου ότι η κείμενη εθνική νομοθεσία περί δημοσίων συμβάσεων έχει ενσωματώσει τις διατάξεις των Ευρωπαϊκών Οδηγιών, κάθε παρέκκλιση από τις εθνικές διατάξεις πρέπει να περιορίζεται στις συμβάσεις των οποίων η προϋπολογιζόμενη αξία δεν υπερβαίνει τα κατώτατα όρια εφαρμογής των Οδηγιών, όπως εκάστοτε ισχύουν, σε καμία δε περίπτωση δεν μπορεί να ερμηνεύεται ως παρέκκλιση από διατάξεις του ενωσιακού δικαίου, δεδομένου ότι οι οιεσδήποτε παρεκκλίσεις πρέπει να είναι συμβατές με το ενωσιακό δίκαιο.
Τούτο ισχύει, εν προκειμένω, ιδιαιτέρως και για την περίπτωση του άρθρου 32.2.γ της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, που έχει ενσωματωθεί με το ταυτάριθμο άρθρο του ν. 4412/2016, το οποίο προβλέπει τη δυνατότητα προσφυγής στη διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση, για λόγους κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε απρόβλεπτη περίσταση, υπό τις συγκεκριμένες, συσταλτικά ερμηνευόμενες, προϋποθέσεις του άρθρου αυτού, η εξέταση σωρευτικής συνδρομής των οποίων γίνεται ad hoc [μόνο στο απολύτως απαραίτητο μέτρο και υπό τον όρο ότι η κατεπείγουσα κατάσταση δεν οφείλεται σε έλλειψη επιμέλειας της αναθέτουσας αρχής πρβλ ανωτέρω σημείο β) i) της παρούσης]. Οι ως άνω προϋποθέσεις δεν είναι δυνατό να καθίστανται περισσότερο ελαστικές δυνάμει εθνικής ρύθμισης, τουλάχιστον ως προς τις συμβάσεις άνω των ορίων, την δε υποχρέωση τεκμηρίωσης ότι συντρέχουν πράγματι οι εξαιρετικές περιστάσεις που δικαιολογούν την παρέκκλιση φέρει εκείνος που τις επικαλείται. Αναφορικά δε με τις συμβάσεις κάτω των ορίων, ισχύουν τα αναλυτικώς αναφερόμενα στο σημείο IV, β, ii) της παρούσας σχετικά με την τήρηση και εφαρμογή των θεμελιωδών κανόνων και των γενικών αρχών της Συνθήκης, ιδίως τα άρθρα 49 και 56 ΣΛΕΕ.
v) Σε κάθε περίπτωση, εφόσον η πρόθεση είναι να λάβουν χώρα και παρεκκλίσεις από την κείμενη νομοθεσία εκτέλεσης δημοσίων έργων, σκόπιμο είναι, για τους ίδιους λόγους που αναφέρθηκαν αναλυτικά ανωτέρω, οι εν λόγω εξαιρέσεις να αναφερθούν ρητά στη σχετική διάταξη.
Για δε τις αναθέσεις μελετών συμβάσεων άνω των ορίων ισχύουν τα αναφερόμενα ανωτέρω σχετικά με την προβλεπόμενη, κατά το άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ’ υποπερ. δδ’ του ν. 4013/2011, γνωμοδοτική αρμοδιότητα της Αρχής για την παροχή σύμφωνης γνώμης για την προσφυγή των αναθετουσών αρχών στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης για την ανάθεση των οικείων συμβάσεων.
vi) Αναφορικά με την παροχή εξουσιοδότησης για την έκδοση κανονισμού που καταρτίζεται από το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας και εγκρίνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Τουρισμού και Οικονομικών, με τον οποίο δύνανται να καθορίζονται οι όροι και οι διαδικασίες ανάθεσης μελετών, υπηρεσιών και εκτέλεσης έργων και εργασιών, προμηθειών κινητών πραγμάτων, εξοπλισμού και συναφών εργασιών, επαναλαμβάνονται οι επιφυλάξεις ως προς τη σκοπιμότητα της πρόβλεψης αυτής, για τους ίδιους λόγους που καταγράφονται αναλυτικά (υπό στοιχείο δ) κατά το σχολιασμό του άρθρου 10 του υπό εξέταση σχεδίου νόμου «Εσωτερικός κανονισμός» Ανώνυμης Εταιρείας με την επωνυμία «Ιαματικές Πηγές Ελλάδας ΙΠΕ». Σε κάθε περίπτωση από το γράμμα της ως άνω ρύθμισης δεν προκύπτει η δυνατότητα θέσπισης παρεκκλίσεων από την κείμενη νομοθεσία δημοσίων συμβάσεων.
V. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Κατόπιν όλων των ανωτέρω, η Αρχή γνωμοδοτεί σύμφωνα με την περίπτωση γ΄ (αα) της παραγράφου 2 του άρθρου 2 του ν. 4013/2011 επί της προτεινόμενης ρύθμισης λαμβανομένων υπόψη των ανωτέρω επισημάνσεων.
Αθήνα, 5 Φεβρουαρίου 2021
ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ
Ο Αντιπρόεδρος
Αδάμ Καραγλάνης