ΓνωμΕΑΑΔΗΣΥ Γ2/2022 Διατύπωση σύμφωνης γνώμης της Αρχής, σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ υποπερ. (γγ) του ν.4013/2011, επί σχεδίου απόφασης του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων με θέμα «Συμφωνίες πλαίσιο προγραμματικής περιόδου 2022-2023 που συνάπτονται από την Εθνική Κεντρική Αρχή Αγορών της παρ. 1β) του άρθρου 41 του ν.4412/2016»

ΓΝΩΜΗ Γ2/2022
EΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ
ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
(άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ, υποπερ. (γγ) του ν. 4013/2011)
Η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
Στην Αθήνα σήμερα την 04 Φεβρουαρίου του έτους δύο χιλιάδες είκοσι δύο (2022) ημέρα Παρασκευή και ώρα 09.00 π.μ., επί της οδού Κεφαλληνίας 45 και Κομνά Τράκα, όπου και η έδρα της, συνήλθε η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ σε συνεδρίαση, μετά από σχετική πρόσκληση του Προέδρου της, η οποία γνωστοποιήθηκε νομίμως σε όλα τα μέλη της Αρχής.
1. Προεδρεύων: Αδάμ Καραγλάνης, Αντιπρόεδρος
2. Μέλη: Δημήτριος Σταθακόπουλος (μέσω τηλεδιάσκεψης)
Μαρία Στυλιανίδου (μέσω τηλεδιάσκεψης)
Ερωφίλη Χριστοβασίλη
Κωνσταντίνος Βαρδακαστάνης (μέσω τηλεδιάσκεψης)
Βασιλική Σκαρτσούνη (μέσω τηλεδιάσκεψης)
Γραμματέας: Αθανάσιος Λαμπράκης, ΠΕ Διοικητικού-Οικονομικού.
Εισηγήτρια: Αικατερίνη Θεοδωροπούλου, Νομικός, Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
Κατά τη διάρκεια της Συνεδρίασης παρέστη η εισηγήτρια, Αικατερίνη Θεοδωροπούλου (μέσω τηλεδιάσκεψης), η Αν. Προϊσταμένη του Τμήματος Γνωμοδοτήσεων, Χριστίνα Καξιρή (μέσω τηλεδιάσκεψης), η Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Μελετών και Γνωμοδοτήσεων, Μίνα Καλογρίδου, καθώς και εκπρόσωποι της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή (μέσω τηλεδιάσκεψης), οι οποίοι αποδεσμεύτηκαν πριν την έναρξη της διαδικασίας της ψηφοφορίας των μελών του Συμβουλίου της Αρχής και τη λήψη της απόφασης.
Θέμα: “Διατύπωση σύμφωνης γνώμης της Αρχής, σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ υποπερ. (γγ) του ν.4013/2011, επί σχεδίου απόφασης του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων με θέμα «Συμφωνίες πλαίσιο προγραμματικής περιόδου 2022-2023 που συνάπτονται από την Εθνική Κεντρική Αρχή Αγορών της παρ. 1β) του άρθρου 41 του ν.4412/2016».
I. Η υπό εξέταση ρύθμιση:
Με το με αριθμό πρωτ. 2389/12.01.2022 έγγραφο του του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσίων Συμβάσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, το οποίο υποβλήθηκε στην Αρχή στις 13.01.2022 και έλαβε αρ. πρωτ. εισερχ. 150, διαβιβάσθηκε στην Αρχή σχέδιο Υπουργικής απόφασης με θέμα ««Συμφωνίες πλαίσιο προγραμματικής περιόδου 2022-2023 που συνάπτονται από την Εθνική Κεντρική Αρχή Αγορών της παρ. 1β) του άρθρου 41 του ν.4412/2016», για την παροχή σύμφωνης γνώμης της, σύμφωνα με το αρ. 2, παρ. 2, περ.γ', υποπερ. γγ' του ν. 4013/2011.
Με το εν λόγω σχέδιο καθορίζονται, κατ΄ εξουσιοδότηση της παρ. 4 του άρθρου 41 του Ν. 4412/2016 (Α 147): (α) συγκεκριμένες κατηγορίες αγαθών που πρόκειται να αποτελέσουν αντικείμενο συμβάσεων, συμφωνιών - πλαίσιο κατά τον διετή -για τα έτη 2022-2023-προγραμματισμό από την Γενική Διεύθυνση Δημοσίων Συμβάσεων της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου & Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ως Εθνική Κεντρική Αρχή Αγορών (εφεξής ΕΚΑΑ), για την κάλυψη των αναγκών των αναθετουσών αρχὠν που ορίζονται στα συνημμένα Παρατήματα ανά κατηγορία σύμβασης, καθώς και (β) λοιπές υποχρεώσεις των εν λόγω αναθετουσών αρχών.
ΙΙ. Αρμοδιότητα Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
Σύμφωνα με το αρ. 2 παρ. 2 περ. γ υποπερ. γγ του ν. 4013/2011, όπως ισχύει, ορίζεται ότι:
γ) Γνωμοδοτεί για τη νομιμότητα κάθε διάταξης σχεδίου νόμου ή κανονιστικής πράξης που αφορά στις δημόσιες συμβάσεις και συμμετέχει στις οικείες νομοπαρασκευαστικές επιτροπές. Τα αρμόδια όργανα οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τη γνώμη της Αρχής. Ειδικότερα:
[…] γγ) Οι λοιπές κανονιστικές πράξεις που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση νόμου, εξαιρουμένων των προκηρύξεων, καθώς και οι κανονισμοί άλλων δημοσίων οργάνων και αναθετουσών αρχών, όπως ιδίως οι κανονισμοί που εκδίδονται δυνάμει του άρθρου 5 παρ. 3 του ν. 2286/ 1995, συμπεριλαμβανομένων των κανονισμών εσωτερικής λειτουργίας των κατά περίπτωση αρμόδιων ελεγκτικών διοικητικών οργάνων στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, κατά το μέρος που οι εν λόγω πράξεις και κανονισμοί ρυθμίζουν θέματα δημοσίων συμβάσεων, εκδίδονται μετά από σύμφωνη γνώμη της Αρχής. Η γνωμοδοτική αρμοδιότητα της παρούσας περίπτωσης ασκείται μέσα σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την περιέλευση των ανωτέρω σχεδίων διατάξεων στην Αρχή, με μέριμνα του οικείου οργάνου. Μετά την άπρακτη παρέλευση της ως άνω προθεσμίας οι σχετικές πράξεις μπορούν να εκδοθούν και χωρίς τη γνώμη της Αρχής.
Στο βαθμό που το ως άνω σχέδιο Υπουργικής Απόφασης, ως παρατίθεται κατωτέρω, περιλαμβάνει ρυθμίσεις που αφορούν, όπως προαναφέρθηκε, σε ζητήματα ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Αρχής για παροχή σύμφωνης γνώμης κατ’ άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. γγ' του ν. 4013/2011.
ΙΙΙ. Το υποβληθέν στην Αρχή σχέδιο Απόφασης του Υπουργού Υγείας με τίτλο «Καθορισμός των συμβάσεων και των συμφωνιών πλαίσιο που θα συναφθούν από την Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (Ε.Κ.Α.Π.Υ.), ως Ε.Κ.Α.Α. της παρ. 1 γ) του άρθρου 41 του ν. 4412/2016, για τα έτη 2021-2022 για την κάλυψη των αναγκών των φορέων του άρθρου 23 του ν. 4472/2017, όπως ισχύει» έχει ως κάτωθι:
ΘΕΜΑ: «Συμφωνίες πλαίσιο προγραμματικής περιόδου 2022-2023 που συνάπτονται από την Εθνική Κεντρική Αρχή Αγορών της παρ. 1β) του άρθρου 41 του ν. 4412/2016»
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ
Έχοντας υπόψη:
1. Τις διατάξεις, ως ισχύουν:
1.1 Του ν. 2690/1999 «Κύρωση του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και άλλες διατάξεις» (Α΄ 45).
1.2 Του ν. 4013/2011 «Σύσταση Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων και Κεντρικού Ηλεκτρονικού Μητρώου Δημοσίων Συμβάσεων –aαντικατάσταση του έκτου κεφαλαίου του ν. 3588/2007 (Πτωχευτικός Κώδικας) – Προπτωχευτική διαδικασία εξυγίανσης και άλλες διατάξεις» (Α΄ 204), όπως ισχύει.
1.3 Του ν. 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)» και ειδικότερα την παρ. 4 του άρθρου 41 αυτού με την οποία χορηγείται εξουσιοδότηση για την έκδοση της παρούσας. (Α΄ 147).
1.4 Του ν. 4622/2019 «Επιτελικό Κράτος: οργάνωση, λειτουργία και διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της κεντρικής δημόσιας διοίκησης» (Α΄133). 1.5 Του ν. 4623/2019 «Ρυθμίσεις του Υπουργείου Εσωτερικών, διατάξεις για την ψηφιακή διακυβέρνηση, συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις και άλλα επείγοντα ζητήματα» (Α΄134).
1.6 Του ν. 4624/2019 «Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, μέτρα εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016 για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και ενσωμάτωση στην Εθνική νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/680 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016 και άλλες διατάξεις» (Α΄137).
1.7 Του ν. 4727/2020 «Ψηφιακή Διακυβέρνηση (Ενσωμάτωση στην Ελληνική Νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/2102 και της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1024) Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες (Ενσωμάτωση στο Ελληνικό Δίκαιο της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/1972) και άλλες διατάξεις» (Α΄184).
1.8 Του άρθρου 90 του π.δ. 63/2005 «Κωδικοποίηση της νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα» (Α΄ 98) διατηρήθηκε σε ισχύ με την παρ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019 (Α΄133).
1.10 Του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016 για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (OJ L 119, 04.05.2016, p. 1)
1.11 Του π.δ. 147/2017 «Οργανισμός του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης» (Α΄ 192).
1.12 Του π.δ. 80/2019 «Διορισμός του Κυριάκου Μητσοτάκη του Κωνσταντίνου, Αρχηγού του Κόμματος της «Νέας Δημοκρατίας» (Ν.Δ.) ως Πρωθυπουργού» (Α΄ 118).
1.13 Του π.δ. 81/2019 «Σύσταση, συγχώνευση, μετονομασία και κατάργηση Υπουργείων και καθορισμός των αρμοδιοτήτων τους - Μεταφορά υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων μεταξύ Υπουργείων» (Α΄ 119).
1.14 Του π.δ. 83/2019 «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α΄ 121).
1.15 Του π.δ. 84/2019 «Σύσταση και κατάργηση Γενικών Γραμματειών και Ειδικών Γραμματειών/Ενιαίων Διοικητικών Τομέων Υπουργείων» (Α΄ 123).
2. Την υπ’ αρ. 61162/01.06.2021 κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων «Ανάθεση καθηκόντων Γενικού Γραμματέα Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων» (Υ.Ο.Δ.Δ. 437).
3. Την υπ’ αρ. 140372/22-12-2021 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων με θέμα «Ρυθμίσεις για την παροχή Κεντρικών και Επικουρικών δραστηριοτήτων αγορών προμηθειών και γενικών υπηρεσιών από την Εθνική Κεντρική Αρχή Αγορών της παρ. 1β) του άρθρου 41 του ν. 4412/2016» (Β΄ 6225).
4. Την υπ’ αρ. ……/2021 σύμφωνη γνώμη της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ).
5. Την υπ’ αρ. …...... εισήγηση του Αναπληρωτή Προϊστάμενου της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, σύμφωνα με την οποία από τις διατάξεις της παρούσας δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού.
Αποφασίζουμε
Άρθρο 1
Αντικείμενο
Αντικείμενο της παρούσας αποτελεί ο διετής προγραμματισμός, για τα έτη 2022-2023, των κεντρικών διαδικασιών ανάθεσης συμφωνιών πλαίσιο που θα διενεργήσει, με τη διαδικασία του άρθρου 27 του ν. 4412/2016, η Γενική Διεύθυνση Δημοσίων Συμβάσεων (Γ.Γ.Δ.Σ.), της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ως Εθνική Κεντρική Αρχή Αγορών (Ε.Κ.Α.Α.).
Άρθρο 2
Αντικείμενο Συμφωνιών Πλαίσιο
Αντικείμενο των συμφωνιών πλαίσιο του άρθρου1 θα αποτελέσουν αγαθά και υπηρεσίες με κωδικό αριθμό του κοινού λεξιλογίου για τις δημόσιες συμβάσεις [Κανονισμός ΕΚ 213/2008 της Επιτροπής περί του κοινού λεξιλογίου για τις δημόσιες συμβάσεις (CPV)]:
α) 30197643-5 «Φωτοαντιγραφικό χαρτί» και συγκεκριμένα φωτοαντιγραφικό χαρτί Α4 και φωτοαντιγραφικό χαρτί Α3.
β) 30213300-8 «Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές» και συγκεκριμένα ηλεκτρονικοί υπολογιστές δύο τύπων: α) τυπικοί και β) απαιτήσεων,
γ) 30231310-3 «Επίπεδες Οθόνες» και συγκεκριμένα επίπεδες οθόνες LED ηλεκτρονικών υπολογιστών δύο τύπων: α) τουλάχιστον 24 ιντσών και β) τουλάχιστον 27 ιντσών.
Άρθρο 3
Αναθέτουσες Αρχές
Οι αναθέτουσες αρχές, οι οποίες προσφεύγουν, υποχρεωτικά για την κάλυψη των αναγκών τους στις συμφωνίες πλαίσιο του άρθρου 2 που η Γ.Δ.Δ.Σ. αναθέτει ως Ε.Κ.Α.Α., ορίζονται στην παρούσα ως εξής:
α) στο Παράρτημα Α για τα αγαθά της περ. α
β) στο Παράρτημα Β για τα αγαθά της περ. β
γ) στο Παράρτημα Γ για τα αγαθά της περ. γ
Άρθρο 4
Υποχρεώσεις Αναθετουσών Αρχών
1. Οι αναθέτουσες αρχές που ορίζονται στην παρούσα προσφεύγουν υποχρεωτικά στη Γ.Δ.Δ.Σ. για την κάλυψη των αναγκών τους στο αντικείμενο των συμφωνιών πλαίσιο του άρθρου 2.
2. Έως και τη σύναψη από τη Γ.Δ.Δ.Σ. των συμφωνιών πλαίσιο του άρθρου 2, οι οριζόμενες στην παρούσα αναθέτουσες αρχές, δύνανται να καλύπτουν με ίδιες διαδικασίες τις ανάγκες τους. Με τη σύναψη από τη Γ.Δ.Δ.Σ. των συμφωνιών πλαίσιο του άρθρου 2, εφαρμόζονται οι διατάξεις της παρ. 1.
3. Διαγωνιστικές διαδικασίες που έχουν εκκινήσει, μετά την έκδοση της παρούσας από τις αναθέτουσες αρχές, που ορίζονται σ’ αυτήν, και δεν έχουν ολοκληρωθεί έως και την σύναψη από τη Γ.Δ.Δ.Σ. των συμφωνιών πλαίσιο του άρθρου 2 ματαιώνονται, οπότε και εφαρμόζονται οι διατάξεις της παρ. 1. Εξαίρεση από την υποχρέωση ματαίωσης προβλέπεται μόνο σε περίπτωση αποδοχής από τη Γ.Γ.Δ.Σ., σχετικού έγγραφου αιτιολογημένου αιτήματος της αναθέτουσας αρχής που διεξάγει τη διαγωνιστική διαδικασία. Συμβάσεις/συμφωνίες πλαίσιο που συνάφθηκαν από τις αναθέτουσες αρχές πριν τη σύναψη από τη Γ.Δ.Δ.Σ. των συμφωνιών πλαίσιο του άρθρου 2 εκτελούνται κανονικά έως την ολοκλήρωσή τους. Με την ολοκλήρωσή τους εφαρμόζονται οι διατάξεις της παρ. 1.
4. Οι αρμόδιες για τη διενέργεια των πληρωμών υπηρεσίες των αναθετουσών αρχών, που ορίζονται στην παρούσα, υποχρεούνται να ελέγχουν τις υποχρεώσεις του παρόντος και μην διενεργούν πληρωμές συμβάσεων που συνήφθησαν κατά παράβασή τους.
5. Οι αναθέτουσες αρχές υποχρεούνται να συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις που προβλέπονται στην παρούσα καθώς και με τη γενική υποχρέωση του άρθρου 8 της με αρ. 140372/22-12-2021 απόφασης του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων «Ρυθμίσεις για την παροχή Κεντρικών και Επικουρικών δραστηριοτήτων αγορών προμηθειών και υπηρεσιών από την Εθνική Κεντρική Αρχή Αγορών της παρ. 1β) του άρθρου 41 του ν. 4412/16» (Β΄ 6225).
Άρθρο 5
Έναρξη ισχύος
Η ισχύς των διατάξεων της παρούσας αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.
Η παρούσα απόφαση να δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.
Παράρτημα Α΄(είδος περ. α άρθρου 2)
1. Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας
2. Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας
3. Γενικό Επιτελείο Ναυτικού
4. Γενικό Επιτελείο Στρατού
5. Αρχηγείο Ελληνικής Αστυνομίας (Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη)
6. Αρχηγείο Πυροσβεστικού Σώματος (Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας)
Παράρτημα Β΄ (είδος περ. β άρθρου 2)
1. Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας
2. Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας
3. Γενικό Επιτελείο Ναυτικού
4. Γενικό Επιτελείο Στρατού
5. Αρχηγείο Ελληνικής Αστυνομίας (Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη)
6. Αρχηγείο Πυροσβεστικού Σώματος (Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας)
Παράρτημα Γ΄ (είδος περ. γ άρθρου 2)
1. Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας
2. Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας
3. Γενικό Επιτελείο Ναυτικού
4. Γενικό Επιτελείο Στρατού
5. Αρχηγείο Ελληνικής Αστυνομίας (Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη)
6. Αρχηγείο Πυροσβεστικού Σώματος (Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας).
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ
ΣΠΥΡΙΔΩΝ-ΑΔΩΝΙΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ
IV. Συναφείς διατάξεις
1. Στο Ν. 4412/16 (ΦΕΚ-147 Α/8-8-16) : “Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)” προβλέπονται σχετικώς τα κάτωθι:
Άρθρο 2 –Ορισμοί (άρθρο 2 και άρθρο 33 παρ. 1 εδάφιο 6' της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ και άρθρο 2 της Οδηγίας 2014/25/ΕΕ)
1. Για τους σκοπούς του παρόντος εφαρμόζονται οι ακόλουθοι ορισμοί:[...]
8) ως «δημόσιες συμβάσεις προμηθειών» και ως «συμβάσεις προμηθειών» νοούνται οι συμβάσεις που έχουν ως αντικείμενο την αγορά, τη χρηματοδοτική μίσθωση, τη μίσθωση ή τη μίσθωση-πώληση, με ή χωρίς δικαίωμα αγοράς, προϊόντων. Μια σύμβαση προμηθειών μπορεί να περιλαμβάνει, παρεμπιπτόντως, εργασίες τοποθέτησης και εγκατάστασης,
9) ως «δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών» και ως «συμβάσεις υπηρεσιών» νοούνται οι συμβάσεις που έχουν ως αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών, πλην των αναφερομένων στην περίπτωση 6.
[…](β) ως «δημόσιες συμβάσεις γενικών υπηρεσιών» νοούνται οι συμβάσεις που έχουν ως αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών, πλην των αναφερομένων στην υποπερίπτωση α ' της παρούσας περίπτωσης, συμπεριλαμβανομένων των συμβουλευτικών υπηρεσιών, που ως τέτοιες νοούνται εκείνες που, έχουν ως αντικείμενο το σχεδιασμό, προγραμματισμό, οργάνωση, διαχείριση, παρακολούθηση, έλεγχο και αξιολόγηση επιχειρησιακών και αναπτυξιακών προγραμμάτων και δράσεων σε όλους τους τομείς της οικονομίας, καθώς και σε οριζόντιου χαρακτήρα παρεμβάσεις, την υποστήριξη της υλοποίησης τους με τη μεταφορά της απαραίτητης σχετικής τεχνογνωσίας, καθώς και την παροχή εξωγενών υπηρεσιών (outsourcing) υλοποίησης των ανωτέρω προγραμμάτων και δράσεων. Στις συμβουλευτικές υπηρεσίες υπάγονται ιδίως οι οικονομικές μελέτες, οι κοινωνικές μελέτες, οι μελέτες οργάνωσης και επιχειρησιακής έρευνας, οι περιβαλλοντικές μελέτες, καθώς και οι μελέτες συστημάτων πληροφορικής, εκτός εάν σχετίζονται με έργο κατά την έννοια της περίπτωσης 7 ή με εκπόνηση μελετών και παροχή τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών κατά την έννοια της υποπερίπτωσης α ' της παρούσας περίπτωσης.[...]
17) ως «κεντρική αρχή αγορών» (ΚΑΑ) νοείται: (α) μία αναθέτουσα αρχή που παρέχει κεντρικές δραστηριότητες αγορών και, ενδεχομένως, επικουρικές δραστηριότητες αγορών, (β) ένας αναθέτων φορέας, ο οποίος παρέχει κεντρικές δραστηριότητες αγορών και, ενδεχομένως, επικουρικές δραστηριότητες αγορών. Οι συμβάσεις που ανατίθενται από ΚΑΑ, προκειμένου να πραγματοποιηθούν κεντρικές δραστηριότητες αγορών, θεωρείται ότι αποτελούν συμβάσεις για την εκτέλεση δραστηριότητας που περιγράφεται στα άρθρα 228 έως 234. Το άρθρο 237 δεν εφαρμόζεται στις συμβάσεις που ανατίθενται από ΚΑΑ με σκοπό την πραγματοποίηση κεντρικών δραστηριοτήτων αγορών,
18) ως «εθνικές κεντρικές αρχές αγορών» (ΕΚΑΑ) νοούνται οι ΚΑΑ οι οποίες, πέραν των ανωτέρω, είναι επιπλέον αρμόδιες για τον εθνικό σχεδιασμό, προγραμματισμό, καθώς και συντονισμό κεντρικών και επικουρικών δραστηριοτήτων αγορών όλων των λοιπών ΚΑΑ.
Άρθρο 39 Συμφωνίες-πλαίσιο (άρθρο 33 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ)
1. Οι αναθέτουσες αρχές δύνανται να συνάπτουν συμφωνίες-πλαίσιο κατά την έννοια της περίπτωσης 10 της παραγράφου 1 του άρθρου 2εφόσον εφαρμόζουν τις διατάξεις που προβλέπονται στο παρόν Βιβλίο (άρθρα 3 έως 221). Η διάρκεια μιας συμφωνίας-πλαίσιο δεν υπερβαίνει τα τέσσερα έτη, εκτός εξαιρετικών περιπτώσεων, δεόντως δικαιολογημένων, ιδίως λόγω του αντικειμένου της συμφωνίας-πλαίσιο. 2. Οι συμφωνίες –πλαίσιο οι οποίες συνάπτονται για χρονικό διάστημα μικρότερο των τεσσάρων ετών μπορεί να παραταθούν χωρίς όμως αυτές να υπερβούν το ανώτατο διάστημα των τεσσάρων ετών του προηγούμενου εδαφίου, εφόσον υπάρχει η σχετική πρόβλεψη παρατάσεως στα έγγραφα της σύμβασης. Η διάρκεια εκτέλεσης των επιμέρους συμβάσεων, που συνάπτονται εντός του χρόνου υλοποίησης της συμφωνίας –πλαίσιο, μπορεί να υπερβαίνουν το χρόνο λήξης της συμφωνίας-πλαίσιο. 3. Οι συμβάσεις που βασίζονται σε συμφωνία-πλαίσιο ανατίθενται, σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπονται στην παρούσα παράγραφο, καθώς και στις παρ. 4 και 5.Οι διαδικασίες αυτές μπορούν να εφαρμόζονται μόνο μεταξύ των αναθετουσών αρχών που ορίζονται με σαφήνεια για το σκοπό αυτόν στην προκήρυξη διαγωνισμού ή την πρόσκληση επιβεβαίωσης ενδιαφέροντος και των οικονομικών φορέων που είναι συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας-πλαίσιο που έχει συναφθεί. Οι συμβάσεις που βασίζονται σε συμφωνία-πλαίσιο δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να συνεπάγονται ουσιώδεις τροποποιήσεις στους όρους της συμφωνίας-πλαίσιο, ιδίως στην περίπτωση που αναφέρεται στην παράγραφο 4.[…]
Άρθρο 40 -Κεντρικές δραστηριότητες αγορών και κεντρικές αρχές αγορών (ΚΑΑ) (άρθρο 37 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ)
1. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν:
α) να αποκτούν αγαθά και/ή υπηρεσίες από μία ΚΑΑ που προσφέρει τη δραστηριότητα της υποπερίπτωσης α' της περίπτωσης 15 της παραγράφου 1 του άρθρου 2 ή/και
β) να αποκτούν έργα, αγαθά και υπηρεσίες χρησιμοποιώντας συμβάσεις που ανατίθενται από μία ΚΑΑ, δυναμικά συστήματα αγορών που διαχειρίζεται μία ΚΑΑή, στο βαθμό που καθορίζεται στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 39, συμφωνία-πλαίσιο που συνάπτεται από μία ΚΑΑ, η οποία προσφέρει τη δραστηριότητα της υποπερίπτωσης β ' της περίπτωσης 15 της παραγράφου 1 του άρθρου 2.
Όταν ένα δυναμικό σύστημα αγορών το οποίο διαχειρίζεται μια ΚΑΑ μπορεί να χρησιμοποιείται από άλλες αναθέτουσες αρχές, αυτό αναφέρεται στην προκήρυξη διαγωνισμού με την οποία εισάγεται το σύστημα.
2. Μια αναθέτουσα αρχή εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της δυνάμει του παρόντος Βιβλίου (άρθρα 3 έως 221) όταν:
α) αποκτά αγαθά ή υπηρεσίες από μία ΚΑΑ που προσφέρει τη δραστηριότητα της υποπερίπτωση α της περίπτωσης 15 της παραγράφου 1 του άρθρου 2 ή/και
β) αποκτά έργα, αγαθά ή υπηρεσίες χρησιμοποιώντας συμβάσεις που ανατίθενται από την ΚΑΑ, δυναμικά συστήματα αγορών που διαχειρίζεται η ΚΑΑ“ή, στο βαθμό που καθορίζεται στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 39”, συμφωνία-πλαίσιο που συνάπτεται από την ΚΑΑ η οποία προσφέρει τη δραστηριότητα της υποπερίπτωσης β ' της περίπτωσης 15 της παραγράφου 1 του άρθρου 2.
Ωστόσο, η εν λόγω αναθέτουσα αρχή φέρει την ευθύνη για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων δυνάμει του παρόντος Βιβλίου όσον αφορά τα μέρη που διεξάγονται από την ίδια, όπως:
α) η ανάθεση μιας σύμβασης στο πλαίσιο δυναμικού συστήματος αγορών το οποίο διαχειρίζεται μία ΚΑΑ,
β) η διεξαγωγή νέου διαγωνισμού βάσει της συμφωνίας -πλαίσιο που έχει συναφθεί από μία ΚΑΑ,
γ) ο προσδιορισμός του συμβαλλόμενου στη συμφωνία-πλαίσιο οικονομικού φορέα, δυνάμει των περιπτώσεων α ' ή β ' της παραγράφου 5 του άρθρου 39, ο οποίος θα εκτελέσει ένα συγκεκριμένο καθήκον εντός της συμφωνίας-πλαίσιο που έχει συναφθεί από μία ΚΑΑ.
3. Όλες οι διαδικασίες σύναψης συμβάσεων που διεξάγονται από μία ΚΑΑ, διενεργούνται μέσω του ΕΣΗ-ΔΗΣ, σύμφωνα με τις απαιτήσεις που καθορίζονται στα άρθρα 22, 36 και 37.
4. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν, χωρίς να εφαρμόζουν τις διαδικασίες του παρόντος Βιβλίου να αναθέτουν μία δημόσια σύμβαση για την παροχή υπηρεσιών κεντρικών δραστηριοτήτων αγορών σε μία ΚΑΑ. Αυτές οι δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν την παροχή επικουρικών δραστηριοτήτων αγορών.
Στο άρθρο 41 –Εθνικές Κεντρικές Αρχές Αγορών και προγραμματισμός δημοσίων συμβάσεων -Εξουσιοδοτική διάταξη- όπως τροποποιήθηκε και αντικαταστάθηκε από το άρθρο 7 του ν. 4782/2020, προβλέπονται μεταξύ άλλων τα εξής:
1. Λειτουργούν ως Εθνικές Κεντρικές Αρχές Αγορών (ΕΚΑΑ), υπό την έννοια της περ. 18 της παρ. 1 του άρθρου 2:
[…]γ) η Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (Ε.Κ.Α.Π.Υ.) του Υπουργείου Υγείας για δημόσιες συμβάσεις προμήθειας ιατροτεχνολογικών, υγειονομικών, φαρμακευτικών αγαθών και συναφών υπηρεσιών.
1α. Αποφαινόμενο όργανο για τις διαδικασίες ανάθεσης δημόσιας σύμβασης που διενεργούνται από τις ΕΚΑΑ των περ. α' και β' ορίζεται το αρμόδιο όργανο κατ' εφαρμογή της παρ. 2 του άρθρου 37 του ν. 4622/2019 (Α' 133).
[…] 3. Με απόφαση του Υπουργού που προΐσταται της καθ' ύλην αρμόδιας ΕΚΑΑ καθορίζονται ειδικότερα θέματα, που αφορούν στην παροχή κεντρικών και επικουρικών δραστηριοτήτων αγορών από την ίδια ΕΚΑΑ και ιδίως:
α) οι όροι για την ομαδοποίηση και υπαγωγή συμβάσεων στην εκάστοτε αρμόδια ΕΚΑΑ,
β) οι κατηγορίες έργων, αγαθών και υπηρεσιών, που μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο ομαδοποίησης σε εθνικό, περιφερειακό, τοπικό επίπεδο και για τα οποία οι αναθέτουσες αρχές προσφεύγουν υποχρεωτικά στις ΕΚΑΑ,
γ) οι κατηγορίες συμβάσεων που εξαιρούνται από την αρμοδιότητα των ΕΚΑΑ και
δ) κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή των ανωτέρω.
4. Με απόφαση του Υπουργού που προΐσταται της ΕΚΑΑ, καθορίζονται σε εθνικό επίπεδο, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις της απόφασης της παρ. 3
α) ο διετής προγραμματισμός των συγκεκριμένων κατηγοριών έργων, αγαθών και υπηρεσιών, που πρόκειται να αποτελέσουν αντικείμενο συμβάσεων, συμφωνιών πλαίσιο και δυναμικών συστημάτων αγορών που ανατίθενται από τις ΕΚΑΑ,
β) οι αναθέτουσες αρχές οι οποίες προσφεύγουν, υποχρεωτικά, στην ΕΚΑΑ, για τις συμβάσεις και τις συμφωνίες πλαίσιο που αυτή αναθέτει, για την προμήθεια των έργων, αγαθών και υπηρεσιών της περ. α),
γ) οι συμβάσεις οι οποίες εξαιρούνται από τον διετή προγραμματισμό της ΕΚΑΑ, πέραν των συμβάσεων που έχουν ήδη εξαιρεθεί από την αρμοδιότητα της ΕΚΑΑ δυνάμει της απόφασης της παρ. 3.
Ειδικά για την προμήθεια φαρμάκων, για τους διαγωνισμούς που διενεργούνται από την ΕΚΑΑ της περ. γ' της παρ. 1, αυτοί κατακυρώνονται σε άνω του ενός μειοδότη ανά είδος, με κριτήριο ανάθεσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομικής άποψης προσφορά βάσει της τιμής.
5. [Καταργήθηκε]
6. Με απόφαση του Υπουργού που προΐσταται της ΕΚΑΑ ή του καθ' ύλην αρμόδιου Υπουργού, ή του αποφαινόμενου οργάνου της ΚΑΑ, μπορεί να ανατίθεται στις αναθέτουσες αρχές η εκτέλεση συμβάσεων και συμφωνιών πλαίσιο, που έχουν συνάψει για αυτές οι ΕΚΑΑ ή ΚΑΑ, αντίστοιχα.
7. Οι αναθέτουσες αρχές υποβάλλουν το πρόγραμμα των συμβάσεων που προτίθενται να αναθέσουν για το επόμενο έτος:
α) στην ΕΚΑΑ της περ. α' της παρ. 1, για συμβάσεις έργων και μελετών και τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών,
β) στην ΕΚΑΑ της περ. β' της παρ. 1, για συμβάσεις προμηθειών και παροχής υπηρεσιών,
γ) στην ΕΚΑΑ της περ. γ' της παρ. 1, για συμβάσεις αγαθών και παροχής υπηρεσιών που αφορούν στον τομέα της υγείας ή έχουν ιατροτεχνολογικό χαρακτήρα. Διακηρύξεις ή προσκλήσεις συμμετοχής σε διαδικασίες ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων που δεν έχουν προγραμματιστεί σύμφωνα με τα ανωτέρω αναφερόμενα, καθώς και οι συμβάσεις που συνάπτονται δυνάμει αυτών, είναι αυτοδικαίως άκυρες.
Με κοινή απόφαση του Υπουργού που προΐσταται της αρμόδιας ΕΚΑΑ των περ. α', β' και γ' του πρώτου εδαφίου και του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ρυθμίζονται τα ειδικότερα θέματα που αφορούν στη διαδικασία υποβολής και δημοσίευσης του προγράμματος συμβάσεων και ιδίως:
α) η δομή, το περιεχόμενο, ο τρόπος και ο χρόνος υποβολής και τροποποίησης του προγράμματος,
β) οι εξαιρούμενες αναθέτουσες αρχές,
γ) οι εξαιρούμενες συμβάσεις,
δ) τα αρμόδια όργανα για τον έλεγχο της προσήκουσας τήρησης της σχετικής υποχρέωσης των αναθετουσών αρχών,
ε) οι διοικητικές κυρώσεις που επιβάλλονται στις αναθέτουσες αρχές για την παράλειψη της υποχρέωσης προσήκουσας υποβολής προγράμματος συμβάσεων, καθώς και ο τρόπος και τα όργανα επιβολής των κυρώσεων αυτών,
στ) ο τρόπος δημοσίευσης του προγράμματος συμβάσεων, καθώς και οι πληροφορίες που δημοσιεύονται, ζ) κάθε άλλο ζήτημα που σχετίζεται με τη διαδικασία υποβολής του προγράμματος συμβάσεων.[…]
Στο άρθρο 106 «Ματαίωση διαδικασίας» προβλέπονται τα εξής:
1. Η αναθέτουσα αρχή με ειδικά αιτιολογημένη απόφασή της, η οποία εκδίδεται μετά από γνώμη του αρμοδίου οργάνου, ματαιώνει τη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης:
α) εφόσον η διαδικασία απέβη άγονη είτε λόγω μη υποβολής προσφοράς είτε λόγω απόρριψης όλων των προσφορών ή αιτήσεων ή αποκλεισμού όλων των προσφερόντων ή συμμετεχόντων, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος βιβλίου και τα έγγραφα της σύμβασης ή
β) στην περίπτωση του δευτέρου εδαφίου της παρ. 7 του άρθρου 105, περί κατακύρωσης και σύναψης σύμβασης.
2. Ματαίωση της διαδικασίας ανάθεσης δημόσιας σύμβασης μπορεί να λάβει χώρα με ειδικώς αιτιολογημένη απόφαση της αναθέτουσας αρχής, μετά από γνώμη του αρμόδιου οργάνου, στις ακόλουθες περιπτώσεις:
α) λόγω παράτυπης διεξαγωγής της διαδικασίας ανάθεσης με την επιφύλαξη των διατάξεων της παρ. 3,
β) αν οι οικονομικές και τεχνικές παράμετροι που σχετίζονται με τη διαδικασία ανάθεσης άλλαξαν ουσιωδώς και η εκτέλεση του συμβατικού αντικειμένου δεν ενδιαφέρει πλέον την αναθέτουσα αρχή ή τον φορέα για τον οποίο προορίζεται το υπό ανάθεση αντικείμενο,
γ) αν λόγω ανωτέρας βίας, δεν είναι δυνατή η κανονική εκτέλεση της σύμβασης,
δ) αν η επιλεγείσα προσφορά κριθεί ως μη συμφέρουσα από οικονομική άποψη,
ε) στην περίπτωση των παρ. 3 και 4 του άρθρου 97, περί χρόνου ισχύος προσφορών,
στ) για άλλους επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος, όπως ιδίως, δημόσιας υγείας ή προστασίας του περιβάλλοντος.
3. Αν διαπιστωθούν σφάλματα ή παραλείψεις σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας ανάθεσης, η αναθέτουσα αρχή μπορεί, μετά από γνώμη του αρμόδιου οργάνου, να ακυρώσει μερικώς τη διαδικασία ή να αναμορφώσει ανάλογα το αποτέλεσμά της ή να αποφασίσει την επανάληψή της από το σημείο που εμφιλοχώρησε το σφάλμα ή η παράλειψη.
4. Όταν συντρέχουν οι λόγοι για τη ματαίωση της διαδικασίας που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2, η αναθέτουσα αρχή ακυρώνει τη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης για ολόκληρο το αντικείμενο της σύμβασης ή, αν οι λόγοι αυτοί συνδέονται με τμήμα της σύμβασης, για το εν λόγω τμήμα, εφόσον επιτρέπεται η κατάθεση τέτοιων προσφορών.
5. Η αναθέτουσα αρχή διατηρεί, επίσης, το δικαίωμα, να αποφασίσει, παράλληλα με τη ματαίωση της διαδικασίας ανάθεσης σύμβασης, και την επανάληψη οποιασδήποτε φάσης της διαδικασίας σύναψης, με αντικατάσταση ή μη των όρων της ή την προσφυγή στη διαδικασία των άρθρων 29, περί ανταγωνιστικής διαδικασίας με διαπραγμάτευση, ή 32, περί προσφυγής στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση, εφόσον, στην τελευταία αυτήν περίπτωση, πληρούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις των άρθρων αυτών.
6. Ειδικά για την περίπτωση δ΄ της παραγράφου 2 για τη ματαίωση της διαδικασίας σύναψης δημόσιας σύμβασης έργου, απαιτείται γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου του Υπουργείου στο οποίο υπάγεται ή από το οποίο εποπτεύεται η αναθέτουσα αρχή ή του τεχνικού συμβουλίου της οικείας περιφέρειας, όταν στο οικείο Υπουργείο δεν υφίσταται τεχνικό συμβούλιο και όταν αναθέτουσες αρχές είναι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης Α΄ και Β΄ βαθμού ή ενώσεις ή νομικά πρόσωπα των οργανισμών αυτών.
7. Στις δημόσιες συμβάσεις έργων και σε περίπτωση εφαρμογής του άρθρου 50 και ματαίωσης της διαδικασίας, δυνάμει του παρόντος άρθρου, η αναθέτουσα αρχή μπορεί, να εξαγοράσει τις μελέτες των τεχνικών λύσεων που κρίνει ικανοποιητικές και να προβεί σε νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης έργου βάσει των μελετών αυτών. Η δυνατότητα αυτή πρέπει να αναφέρεται στα έγγραφα της σύμβασης κατά την αρχική διαδικασία.»
Στο άρθρο 142 (Έναρξη ισχύος Μέρους Α') του ν.4782/2021 «Εκσυγχρονισμός, απλοποίηση και αναμόρφωση του ρυθμιστικού πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων, ειδικότερες ρυθμίσεις προμηθειών στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας και άλλες διατάξεις για την ανάπτυξη, τις υποδομές και την υγεία.» (ΦΕΚ Α 36) προβλέπονται τα εξής:
1. Η ισχύς των διατάξεων:
[…] 2. Η ισχύς των άρθρων 3, 6 κατά το μέρος που τροποποιεί τις παρ. 1 και 5 του άρθρου 38 του ν. 4412/2016, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 42, 49, 62, 65, 80, 81, 87, 88, 94, 99, 101, 108, εκτός της περ. α' της παρ. 11, 121 και 127 αρχίζει από τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
2. Στην υπ’ αριθμ. πρωτ. 140372/22.12.2021 (ΦΕΚ Β’ 6225) Υπουργική Απόφαση «Ρυθμίσεις για την παροχή κεντρικών και επικουρικών δραστηριοτήτων αγορών δημοσίων, συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών από την Εθνική Κεντρική Αρχή Αγορών της περ. β της παρ. 1 του άρθρου 41 του ν. 4412/2016» προβλέπονται, μεταξύ άλλων, τα κάτωθι:
Άρθρο 1 – Αντικείμενο
Αντικείμενο της παρούσας αποτελεί η ρύθμιση ειδικότερων θεμάτων που αφορούν στην παροχή κεντρικών και επικουρικών δραστηριοτήτων αγορών, από τη Γενική Διεύθυνση Δημοσίων Συμβάσεων (Γ.Δ.Δ.Σ.) της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, του Υπουργείου Ανάπτυξης& Επενδύσεων, ως Εθνική Κεντρική Αρχή Αγορών (Ε.Κ.Α.Α.) για δημόσιες συμβάσεις προμηθειών και υπηρεσιών.
Άρθρο 2 - Πεδίο εφαρμογής
Οι ρυθμίσεις της παρούσας εφαρμόζονται σε κεντρικές και επικουρικές δραστηριότητες αγορών που παρέχει η Γ.Δ.Δ.Σ. ως Ε.Κ.Α.Α. με αντικείμενο δημόσιες συμβάσεις προμηθειών/υπηρεσιών, των περ. 5, 8, και 9 της παρ. 1 του άρθρου 2 ν. 4412/2016 (Α΄/147), που υπάγονται στο Βιβλίο Ι αυτού.
Άρθρο 3 - Συμβάσεις Προμηθειών και Υπηρεσιών που υπάγονται στη Γ.Δ.Δ.Σ.
1. Αντικείμενο των κεντρικών δραστηριοτήτων αγορών που παρέχονται από την Γ.Δ.Δ.Σ., αποτελούν συμβάσεις προμηθειών/υπηρεσιών με φυσικό αντικείμενο αγαθά και υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα «Αγαθών & Υπηρεσιών» και ταξινομούνται ανά τάξη και κωδικό του Κοινού λεξιλογίου για τις δημόσιες συμβάσεις (CPV).
2. Οι συμβάσεις προμηθειών/υπηρεσιών της παρ. 1 που προγραμματίζεται να συναφθούν από την Γ.Δ.Δ.Σ., καθορίζονται δυνάμει της Υπουργικής Απόφασης της παρ.4 του άρθρου 41 του ν. 4412/2016. Ο προγραμματισμός είναι διετής και περιλαμβάνει πέραν του καθορισμού συγκεκριμένων κατηγοριών συμβάσεων προμηθειών/υπηρεσιών, τα ακόλουθα:
i. τις Αναθέτουσες Αρχές για τις οποίες αυτές προορίζονται καθώς και τις προβλεπόμενες υποχρεώσεις αυτών πέραν αυτών που προβλέπονται στα άρθρα 5 και 8 της παρούσας
ii. τις συμβάσεις οι οποίες εξαιρούνται από τον διετή προγραμματισμό της Γ.Δ.Δ.Σ. πέραν των συμβάσεων που εξαιρούνται δυνάμει του άρθρου 6.
3. Για τον προγραμματισμό των συμβάσεων προμηθειών/υπηρεσιών από τη Γ.Δ.Δ.Σ. λαμβάνονται υπόψη ιστορικά ή τρέχοντα δεδομένα του ΕΣΗΔΗΣ-ΚΗΜΔΗΣ ή και οι προγραμματιζόμενες ή εκτιμώμενες από τις Αναθέτουσες Αρχές ανάγκες τους ή και ανάγκες οι οποίες δηλώθηκαν από τις Αναθέτουσες Αρχές στη Γ.Δ.Δ.Σ. στο πλαίσιο διαγωνιστικών διαγωνισμών προηγούμενων ετών που η τελευταία προκήρυξε, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της ως Ε.Κ.Α.Α.
Άρθρο 5 - Υποχρέωση υπαγωγής των Αναθετουσών Αρχών στη Γ.Δ.Δ.Σ.
Οι Αναθέτουσες Αρχές προσφεύγουν υποχρεωτικά στη Γ.Δ.Δ.Σ. για την κάλυψη των αναγκών τους σε προμήθειες και υπηρεσίες που αποτελούν αντικείμενο των συμβάσεων και των συμφωνιών πλαίσιο που αυτή συνάπτει βάσει του διετούς προγραμματισμού της παρ. 2 του άρθρου 3.
Έως και τη σύναψη από τη Γ.Δ.Δ.Σ. συμφωνιών πλαίσιο/συμβάσεων ή την έκδοση αποφάσεων εγγραφής σε δυναμικά συστήματα αγορών που καθορίζονται στην Υπουργική Απόφαση της παρ. 4 του άρθρου 41 του ν.4412/2016 εφαρμόζονται τα ειδικότερα προβλεπόμενα, στην εν λόγω απόφαση, περί υποχρεωτικότητας καθώς και τα οριζόμενα στην περ. 4 του άρθρου 6 της παρούσας.
Άρθρο 6 - Κατηγορίες συμβάσεων που εξαιρούνται δυνάμει της περίπτωσης γ΄ της παρ. 3 του άρθρου 41 του ν.4412/2016
Από την αρμοδιότητα της Γ.Δ.Δ.Σ. για την παροχή κεντρικών δραστηριοτήτων αγορών εξαιρούνται οι κάτωθι κατηγορίες δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών που:
1. προορίζονται για την κάλυψη αναγκών των υπηρεσιών του εξωτερικού.
2. αφορούν αιτιολογημένα απρόβλεπτες και κατεπείγουσες ανάγκες των Αναθετουσών Αρχών ή ανάγκες που οφείλονται σε γεγονότα ανωτέρας βίας γενικότερα
3. εντάσσονται σε συγχρηματοδοτούμενα έργα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
4. αφορούν στην κάλυψη των αναγκών των Aναθετουσών Aρχών με ίδιες διαδικασίες, μέχρι τη σύναψη από τη Γ.Δ.Δ.Σ της αντίστοιχης συμφωνίας πλαίσιο/σύμβασης ή την έκδοση απόφασης για εγγραφή σε δυναμικό σύστημα αγορών.
Στην Υπουργική Απόφαση της παρ. 4 του άρθρου 41 του ν. 4412/2016 δύναται να τίθενται περιορισμοί στην εξαίρεση αυτήν με πρόβλεψη ανώτατου ορίου αξίας συμβάσεων μέσω των οποίων οι οριζόμενες στην ανωτέρω απόφαση Αναθέτουσες Αρχές μπορούν, από το χρόνο έκδοσης αυτής, μέχρι και τη σύναψη της αντίστοιχης συμφωνίας πλαίσιο/σύμβασης ή την έκδοση απόφασης εγγραφής σε δυναμικό σύστημα αγοράς από τη Γ.Δ.Δ.Σ. να καλύπτουν τις ανάγκες τους με ίδιες διαδικασίες.
Άρθρο 8 - Γενική Υποχρέωση
Οι Αναθέτουσες Αρχές που καθορίζονται στην Υπουργική Απόφαση της παρ. 4 του άρθρου 41 του ν.4412/2016 υποχρεούνται να συμμορφώνονται με τους καθορισμένους ,στην εν λόγω απόφαση και στην παρούσα, όρους και τύπους. Η Γ.Δ.Δ.Σ. μεριμνά για την τήρηση των προβλεπόμενων υποχρεώσεων και σε περίπτωση διαπίστωσης παράβασής τους, ενημερώνει τα αρμόδια, για τον έλεγχο της τήρησης της νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων, όργανα και αρχές.
Άρθρο 9 - Μεταβατική διάταξη
Οι διατάξεις της υπ’ αρ. 137954/22-12-2016 (Β΄ 4515) απόφασης του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης «Ρυθμίσεις για την παροχή Κεντρικών και Επικουρικών δραστηριοτήτων αγορών προμηθειών και γενικών υπηρεσιών από την Εθνική Κεντρική Αρχή Αγορών της παρ. 1β) του άρθρου 41 του ν. 4412/2016» όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με τις υπ’ αρ. 60259/30-5-2017 (Β΄ 1891) και 17107/08-02-2019 (Β΄ 673) όμοιες, εξακολουθούν να ισχύουν για όσες συμβάσεις και συμφωνίες πλαίσιο:
α) προγραμματίστηκαν από την Γ.Δ.Δ.Σ. δυνάμει της Υπουργικής Απόφασης της παρ. 4 του άρθρου 41 του ν. 4412/2016 πριν την έναρξη ισχύος της παρούσας
β) συνάφθηκαν από τη Γ.Δ.Δ.Σ., δυνάμει της Υπουργικής Απόφασης της παρ. 4 του άρθρου 41 του ν. 4412/2016, πριν την έναρξη ισχύος της παρούσας.
3. Στο άρθρο 94 του ν. 4876/2021 «Ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 και την προστασία της δημόσιας υγείας και άλλες επείγουσες διατάξεις» ΦΕΚ 251Α, προβλέπονται τα κάτωθι:
Άρθρο 94 Παράταση σύμβασης μίσθωσης φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων e-ΕΦΚΑ Η από 25.11.2019 σύμβαση μίσθωσης διακοσίων ογδόντα πέντε (285) φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων για τις ανάγκες των υπηρεσιών του e-ΕΦΚΑ πανελλαδικά παρατείνεται αυτοδίκαια από τη λήξη της μέχρι τη σύναψη της εκτελεστικής σύμβασης δυνάμει της συμφωνίας πλαίσιο που θα ανατεθεί σε συνέχεια της υπ' αρ. 7/2020 διακήρυξης της Εθνικής Κεντρικής Αρχής Αγορών (ΕΚΑΑ), και πάντως για χρονικό διάστημα ενός (1) έτους κατ' ανώτατο όριο.
Στην οικεία Αιτιολογική έκθεση ως προς την ως άνω διάταξη αναφέρονται τα εξής: «Ως προς το άρθρο 94, η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας μέσω της Κεντρικής Αρχής Αγορών (Γεν. Γραμμ. Εμπορίου) για την προμήθεια μεταξύ άλλων και φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων καθιστά αναγκαία την παράταση υφιστάμενης σύμβασης του e-Ε.Φ.Κ.Α. για τα είδη αυτά, μέχρι το πέρας του ανωτέρω κεντρικού διαγωνισμού και την κάλυψη των αναγκών με σύναψη της αντίστοιχης εκτελεστικής σύμβασης, γιατί διαφορετικά διακυβεύεται η εκτέλεση του έργου του e-Ε.Φ.Κ.Α. στην εξυπηρέτηση και του όγκου των συντάξεων και των αναγκών των ασφαλισμένων.»
V. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
1.Με στόχο την επίτευξη οικονομιών κλίμακας, συμπεριλαμβανόμενων χαμηλότερων τιμών και κόστους συναλλαγής, καθώς και την καλύτερη διαχείριση των δημοσίων συμβάσεων, στα άρθρα 39 έως 43 του ν. 4412/2016 περιλαμβάνονται διατάξεις σχετικά με τις τεχνικές και τα εργαλεία για τις συγκεντρωτικές συμβάσεις και ειδικότερα τις Κεντρικές Αρχές Αγορών (άρθρα 40-41).
Ειδικότερα με την παρ. 1, σημείο β) του άρθρου 41 του ν. 4412/2016 ορίζεται, μεταξύ άλλων, η Γενική Διεύθυνση Δημοσίων Συμβάσεων της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ως Ε.Κ.Α.Α. για δημόσιες συμβάσεις προμηθειών και γενικών υπηρεσιών, με την επιφύλαξη της περ. γ’, ενώ περαιτέρω:
α)με την παρ. 3 του ιδίου άρθρου, παρέχεται εξουσιοδότηση στον Υπουργό που προΐσταται της ΕΚΑΑ για έκδοση υπουργικής απόφασης με την οποία καθορίζονται όροι για την ομαδοποίηση και σύναψη δημόσιων συμβάσεων από την αρμόδια ΕΚΑΑ, οι κατηγορίες έργων, αγαθών και υπηρεσιών που μπορούν να αποτελούν αντικείμενο ομαδοποίησης και για την προμήθεια των οποίων υποχρεωτικά γίνεται προσφυγή στις ΕΚΑΑ και κάθε σχετικό θέμα και
β)με την παρ. 4, στο πλαίσιο της οποίας διαβιβάζεται και το παρόν σχέδιο, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 7 του ν. 4782/2021, παρέχεται εξουσιοδότηση στον Υπουργό που προΐσταται της ΕΚΑΑ για έκδοση υπουργικής απόφασης, με την οποία θα καθορίζεται ο διετής προγραμματισμός, σε εθνικό επίπεδο, συγκεκριμένων κατηγοριών έργων, αγαθών και υπηρεσιών που πρόκειται να αποτελέσουν αντικείμενο συμβάσεων, συμφωνιών πλαίσιο και δυναμικών συστημάτων αγορών που ανατίθενται από την ΕΚΑΑ, οι αναθέτουσες αρχές για τις οποίες προορίζονται και οι κατά τη διετία, πέραν των συμβάσεων που έχουν ήδη εξαιρεθεί, τυχόν εξαιρούμενες από την αρμοδιότητα της ΕΚΑΑ συμβάσεις.
γ) με την παρ. 7παρέχεται εξουσιοδότηση για έκδοση απόφασης του εκάστοτε αρμόδιου Υπουργού που προΐσταται της ΕΚΑΑ και του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, προς ρύθμιση ειδικότερων θεμάτων που αφορούν στη διαδικασία υποβολής και δημοσίευσης του προγράμματος συμβάσεων, όπως ιδίως: i) η δομή, το περιεχόμενο, ο τρόπος και χρόνος υποβολής και τροποποίησης του προγράμματος, ii) οι κατά περίπτωση εξαιρούμενες αναθέτουσες αρχές και συμβάσεις, iv) τα αρμόδια όργανα για τον έλεγχο της προσήκουσας τήρησης της υποχρέωσης προγραμματισμού, καθώς και v) κάθε άλλο σχετικό θέμα.
2. Σε εφαρμογή της εξουσιοδοτικής διάταξης της παρ. 3 του άρθρου 41 του ν. 4412/2016 εκδόθηκε αρχικά η υπ’ αρ. 137954/22-12-2016 (Β΄ 4515) απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης «Ρυθμίσεις για την παροχή Κεντρικών και Επικουρικών δραστηριοτήτων αγορών προμηθειών και γενικών υπηρεσιών από την Εθνική Κεντρική Αρχή Αγορών της παρ. 1β) του άρθρου 41 του ν. 4412/2016», σε συνέχεια της με αριθμ. Γ10/2016 Γνώμης της Αρχής. Η ως άνω απόφαση ακολούθως τροποποιήθηκε με τις υπ’ αρ. 60259/30-5-2017 (Β΄ 1891) και 17107/08-02-2019 (Β΄ 673) αντίστοιχες υπουργικές αποφάσεις, σε συνέχεια της υπ’ αριθμ. 22/2017 και Γ2/2019 Γνώμης της Αρχής, αντίστοιχα.
Στη συνέχεια και μετά την τροποποίηση της παρ. 3 του άρθρου 41 του ν. 4412/2016,και σε εφαρμογή της ίδιας ως άνω εξουσιοδοτικής διάταξης, εκδόθηκε η υπ’ αρ. 140372/22.12.2021 (ΦΕΚ Β’ 6225) Υπουργική Απόφαση με θέμα «Ρυθμίσεις για την παροχή κεντρικών και επικουρικών δραστηριοτήτων αγορών δημοσίων, συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών από την Εθνική Κεντρική Αρχή Αγορών της περ. β της παρ. 1 του άρθρου 41 του ν. 4412/2016», μετά την έκδοση στης υπ’ αριθμ. Γ18/2021 Γνώμη της Αρχἠς.
Με την ως άνω υπουργική απόφαση καθορίσθηκαν ειδικότερα θέματα για την παροχή κεντρικών και επικουρικών δραστηριοτήτων αγορών που παρέχονται από ως άνω ΕΚΑΑ, με αντικείμενο δημόσιες συμβάσεις προμηθειών και γενικών υπηρεσιών. Ειδικότερα, στα επιμέρους άρθρα της ως άνω απόφασης συμπεριλήφθηκαν ρυθμίσεις που αφορούν στο αντικείμενο και το πεδίο εφαρμογής της εν λόγω ΥΑ, στους όρους ομαδοποίησης και υπαγωγής συμβάσεων Γ.Δ.Δ.Σ. ως ΕΚΑΑ, καθώς και στις κατηγορίες προμηθειών που θα αποτελέσουν αντικείμενο ομαδοποίησης, όπως αυτές παρατίθενται στο επισυναπτόμενο σε αυτήν Παράρτημα.
3.Συναφώς σημειώνεται ότι, σε εφαρμογή της εξουσιοδοτικής διάταξης της παρ. 4 του άρθρου 41 του ν. 4412/2016, εκδόθηκε η ισχύουσα υπ’ αρ. 88408/24.08.2020(Β΄ 3810) απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων «Συμφωνίες -πλαίσιο έτους 2020 που συνάπτονται από την Εθνική Κεντρική Αρχή Αγορών της παρ. 1β) του άρθρου41 του ν. 4412/2016», καθορίσθηκαν οι συγκεκριμένες κατηγορίες συμβάσεων προμηθειών για τις οποίες θα διενεργούνταν ανοικτοί διαγωνισμοί για τη σύναψη συμφωνιών-πλαίσιο από τη Γενική Διεύθυνση Δημοσίων Συμβάσεων για το έτος 2020, οι αναθέτουσες αρχές για τις οποίες αυτές προορίζονται, καθώς και οι επιμέρους συμβάσεις που εξαιρούνταν από το πεδίο εφαρμογής της.
VI. Επί της νομιμότητας και του περιεχομένου των προτεινόμενων ρυθμίσεων
1. Στην υπό εξέταση υπουργική απόφαση ρυθμίζονται συγκεκριμένες κατηγορίες συμβάσεων προμηθειών που θα αναθέτει η Γενική Διεύθυνση Δημοσίων Συμβάσεων ως ΕΚΑΑ, μέσω διαδικασιών ανάθεσης συμφωνιών πλαίσιο για τα έτη 2022-2023, καθώς και οι αναθέτουσες αρχές οι οποίες θα προσφεύγουν υποχρεωτικά στην ΕΚΑΑ για την κάλυψη των αναγκών τους για τα εν λόγω αγαθά. Ταυτόχρονα, ρυθμίζονται ζητήματα σχετικά με τις «υποχρεώσεις των αναθετουσών αρχών» και συμπεριλαμβάνονται διατάξεις μεταβατικού χαρακτήρα.
Κατόπιν των ανωτέρω διαπιστώνεται ότι η εν λόγω υπουργική απόφαση, με τις περιλαμβανόμενες ρυθμίσεις, κείται εντός του πλαισίου της εξουσιοδοτικής διάταξης της παρ. 4 του άρθρου 41 του Ν. 4412/2016, η οποία (εξουσιοδοτική), επισημαίνεται ότι μνημονεύεται ρητά στο προοίμιο αυτής (σημ. 1.3 αυτής) .
2. Καθώς η υπό κρίση ρύθμιση προτείνεται από το καθ΄ ύλην αρμόδιο Υπουργείο, η Αρχή, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, δεν υπεισέρχεται σε θέματα σκοπιμότητας ή κρίσης περί της λειτουργικότητας των κατηγοριών των αγαθών που εντάσσονται στο εν λόγω σχέδιο υπουργικής απόφασης (άρθρο 2) και των αναθετουσών αρχών που προσφεύγουν υποχρεωτικά στην ΕΚΑΑ για τις συμβάσεις που αυτή αναθέτει και ορίζονται στα συνημμένα Παρατήματα ανά κατηγορία σύμβασης (κατά παραπομπή από το άρθρο 3).
Στο σημείο αυτό σημειώνεται ότι τα ως άνω συγκεκριμένα είδη ήδη περιλαμβάνονται στο Παράρτημα της υπ’ αριθμ. 140372/22.12.2021 (ΦΕΚ Β’ 6225) Υπουργικής Απόφασης «Ρυθμίσεις για την παροχή κεντρικών και επικουρικών δραστηριοτήτων αγορών δημοσίων, συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών από την Εθνική Κεντρική Αρχή Αγορών της περ. β της παρ. 1 του άρθρου 41 του ν. 4412/2016», η οποία έχει εκδοθεί κατά εξουσιοδότηση της παρ. 3 του άρθρου 41 του ν. 4412/2016, στο οποίο και καθορίζονται οι κατηγορίες αγαθών που αποτελούν αντικείμενο ομαδοποίησης.
Εν προκειμένω προτείνεται να εξετασθεί και η δυνατότητα να χρησιμοποιεί η Γενική Διεύθυνση Δημοσίων Συμβάσεων ως ΕΚΑΑ και το δυναμικό σύστημα αγορών (άρθρο 33 ν. 4412/2016) στο πλαίσιο της κεντρικοποίησης των προμηθειών και παροχής υπηρεσιών.
3. Η υπό εξέταση υπουργική απόφαση διαφοροποιείται από την προηγούμενη αντίστοιχη, μεταξύ άλλων, στα εξής βασικά σημεία:
α) ως προς τις συγκεκριμένες κατηγορίες προμηθειών οι οποίες πρόκειται να αποτελέσουν αντικείμενο συμφωνιών-πλαίσιο που ανατίθενται από την Γενική Διεύθυνση Δημοσίων Συμβάσεων,
β) ως προς τις αναθέτουσες αρχές που ορίζονται στα συνημμένα Παρατήματα ανά κατηγορία σύμβασης και οι οποίες υποχρεωτικά προσφεύγουν στην ΕΚΑΑ,
γ) ως προς τον προγραμματισμό των επιμέρους συμβάσεων, ο οποίος είναι πλέον διετής και όχι ετήσιος, σύμφωνα και με την πρόσφατη τροποποίηση του άρθρου με το ν. 4782/2021 και
δ) ως προς τις εξαιρούμενες συμβάσεις, στο βαθμό που δεν περιλαμβάνονται ρητά στην παρούσα συμβάσεις οι οποίες εξαιρούνται από τον διετή προγραμματισμό της ΕΚΑΑ, πέραν των συμβάσεων που έχουν ήδη εξαιρεθεί δυνάμει της απόφασης της παρ. 3 του άρθρου 41 του ν. 4412/2016. Πλέον, στην παρούσα απόφαση (πρβλ παρ. 1 και 2 άρθρου 4), δεν υπάρχει ρύθμιση για ανώτατο όριο αξίας συμβάσεων που οι ορισθείσες αναθέτουσες αρχές μπορούν να συνάπτουν με ίδιες διαδικασίες, έως και τη σύναψη των συμφωνιών πλαίσιο από την ΕΚΑΑ, παρά την αντίστοιχη πρόβλεψη στην προηγούμενη απόφαση. Ωστόσο, με την παρ. 3 του άρθρου 4 περιλαμβάνεται ειδική ρύθμιση περί ματαίωσης των διαγωνιστικών διαδικασιών που θα εκκινήσουν από τις αναθέτουσες αρχές, μετά την έκδοση της υπό εξέταση ΥΑ και που δεν θα έχουν στο μεταξύ, δηλαδή μέχρι την σύναψη από τη Γ.Δ.Δ.Σ. των σχετικών συμφωνιών πλαίσιο, ολοκληρωθεί. Εξαίρεση από την υποχρέωση ματαίωσης προβλέπεται μόνο σε περίπτωση αποδοχής από τη Γ.Γ.Δ.Σ., σχετικού έγγραφου αιτιολογημένου αιτήματος της αναθέτουσας αρχής που διεξάγει τη διαγωνιστική διαδικασία. Μάλιστα, με την παρ. 4 προβλέπεται ότι οι αρμόδιες για τη διενέργεια των πληρωμών υπηρεσίες των αναθετουσών αρχών, που ορίζονται στην παρούσα, υποχρεούνται να ελέγχουν τις υποχρεώσεις του άρθρου 4 και μην διενεργούν πληρωμές συμβάσεων που συνήφθησαν κατά παράβασή τους.
4. Στο άρθρο 1 του υπό εξέταση σχεδίου απόφασης περιγράφεται ως αντικείμενο αυτής «ο διετής προγραμματισμός, για τα έτη 2022-2023, των κεντρικών διαδικασιών ανάθεσης συμφωνιών πλαίσιο που θα διενεργήσει, με τη διαδικασία του άρθρου 27 του ν. 4412/2016, η Γενική Διεύθυνση Δημοσίων Συμβάσεων [...] ως Εθνική Κεντρική Αρχή Αγορών», χωρίς να προβλέπεται περαιτέρω ρύθμιση σχετική με:
i) τον χρόνο εκκίνησης και ολοκλήρωσης των διαγωνιστικών διαδικασιών (λ.χ. αν εντός της προβλεπόμενης διετίας θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η σύναψη της συμφωνίαςπλαίσιο ή εάν αρκεί η έναρξη της διαγωνιστικής διαδικασίας),
ii) τη διάρκεια των υπό ανάθεση συμφωνιών-πλαίσιο (αν θα καλυφθούν οι ανάγκες στα συγκεκριμένα αγαθά για την τρέχουσα διετία και κυρίως από πότε και για πόσο χρονικό διάστημα θα καλύπτονται οι ανάγκες από τις προς σύναψη συμβάσεις/συμφωνίες πλαίσιο και τις εκτελεστικές συμβάσεις που θα υπογραφούν δυνάμει αυτών), ώστε να γίνει ορθός και έγκαιρος προγραμματισμός των αναγκών των αναθετουσών αρχών και να γνωστοποιηθούν έγκαιρα και έγκυρα τα απαιτούμενα στοιχεία στην ΕΚΑΑ.
Η ως άνω γενική περιγραφή της ανάθεσης των συμβάσεων από την ΕΚΑΑ σε «διετή προγραμματισμό» δύναται να δημιουργήσει σύγχυση και προβλήματα εφαρμογής σχετικά με την κάλυψη των αναγκών των εν λόγω αναθετουσών αρχών, καθώς, από τη δημοσίευση της υπό εξέταση απόφασης, αυτές υποχρεωτικά προσφεύγουν στην ΕΚΑΑ για την κάλυψη των αναγκών τους για τα συγκεκριμένα είδη.
Κατά συνέπεια, προς βελτίωση των διαδικασιών και αποφυγή προβλημάτων που ενδεχομένως προκύψουν κατά την εφαρμογή της υπό κρίση ΥΑ, επισημαίνεται ότι θα ήταν χρήσιμο να αποτυπώνεται με ακρίβεια η διάρκεια της συμφωνίας πλαίσιο και ο χρόνος εκκίνησης της ανοικτής διαγωνιστικής διαδικασίας για τη σύναψη αυτής, ανά κατηγορία συμβάσεων, ώστε να είναι γνωστό στις αναθέτουσες αρχές, οι οποίες υποχρεωτικά προσφεύγουν στην ΕΚΑΑ, από ποιο χρονικό σημείο και για πόσο χρονικό διάστημα θα καλύπτονται οι ανάγκες τους από τις προς σύναψη συμφωνίες πλαίσιο και τις εκτελεστικές συμβάσεις που θα υπογραφούν δυνάμει αυτών, ώστε να γίνεται ορθός προγραμματισμός των αναγκών εκ μέρους τους και σχεδιασμός των κατάλληλων διαγωνιστικών διαδικασιών, όπου απαιτείται, με βάση τα οριζόμενα στο ν. 4412/2016 και το συναφές κανονιστικό πλαίσιο.
Επιπλέον, στο σημείο αυτό αναδεικνύεται το ζήτημα της ιδιαίτερης προσοχής που απαιτείται κατά τη διαδικασία συλλογής των αναγκών των αναθετουσών αρχών και τον έγκαιρο προγραμματισμό και ολοκλήρωση των διαδικασιών ανάθεσης κατά τον διετή σχεδιασμό των κεντρικών δραστηριοτήτων αγορών που διενεργούνται από την ΕΚΑΑ ώστε να είναι σαφές το σύνολο των απαιτούμενων ενεργειών για την καταγραφή, συγκέντρωση και γνωστοποίηση των αναγκών των εμπλεκόμενων αναθετουσών αρχών και να μην δημιουργείται εν τέλει ανατροπή στον προγραμματισμό τους.
Προς επίρρωση των ανωτέρω και σχετικά με τον ορθό προγραμματισμό των διαγωνιστικών διαδικασιών αναφέρεται ενδεικτικά η πρόσφατη ρύθμιση του άρθρου 94 του ν. 4876/2021 με την οποία προβλέφθηκε η παράταση της σύμβασης μίσθωσης φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων του e-ΕΦΚΑ από τη λήξη της μέχρι τη σύναψη της εκτελεστικής σύμβασης δυνάμει της συμφωνίας πλαίσιο που θα ανατεθεί σε συνέχεια της υπ' αρ. 7/2020 διακήρυξης της Εθνικής Κεντρικής Αρχής Αγορών (ΕΚΑΑ) καθώς «η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας μέσω της Κεντρικής Αρχής Αγορών (Γεν. Γραμμ. Εμπορίου) για την προμήθεια μεταξύ άλλων και φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων καθιστά αναγκαία την παράταση υφιστάμενης σύμβασης του e-Ε.Φ.Κ.Α. για τα είδη αυτά, μέχρι το πέρας του ανωτέρω κεντρικού διαγωνισμού και την κάλυψη των αναγκών με σύναψη της αντίστοιχης εκτελεστικής σύμβασης, γιατί διαφορετικά διακυβεύεται η εκτέλεση του έργου του e-Ε.Φ.Κ.Α. στην εξυπηρέτηση και του όγκου των συντάξεων και των αναγκών των ασφαλισμένων.».
5. Επιπλέον, επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με το γράμμα του νόμου και δη των εξουσιοδοτικών των παρ. 3 και 4 του άρθρου 41 του ν. 4412/2016, η υπουργική απόφαση που θα καθορίζει σε εθνικό επίπεδο τις συγκεκριμένες κατηγορίες συμβάσεων που συνάπτονται υποχρεωτικά από τις ΕΚΑΑ, περιλαμβάνει διετή προγραμματισμό κατόπιν επικαιροποίησης των σχετικών στοιχείων, λαμβάνοντας υπ' όψιν τα στοιχεία της αγοράς και τις ανάγκες των αναθετουσών αρχών κατά τον τρέχοντα χρόνο έκδοσής της και κατόπιν της διαδικασίας που προβλέπεται στην παρ. 7 του του άρθρου 41 του ν. 4412/2016 [υπενθυμίζεται ότι προβλέπεται η αυτοδίκαιη ακυρότητα όσων διακηρύξεων/προσκλήσεων συμμετοχής δεν έχουν προγραμματισθεί σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ίδια παράγραφο]. Θα πρέπει να προηγείται, με άλλα λόγια, η υποβολή εκ μέρους των αναθετουσών αρχών στην κατά περίπτωση αρμόδια ΕΚΑΑ του προγράμματος των συμβάσεων που προτίθενται να αναθέσουν για το επόμενο έτος, υποχρέωση που θα ενεργοποιηθεί μετά την έκδοση της προβλεπόμενης στην παρ. 4 του άρθρου 41 Υπουργικής Απόφασης. Σκόπιμο θα ήταν, για το λόγο αυτό, να εξετασθεί από το αρμόδιο Υπουργείο η έκδοση της προβλεπόμενης, κατά την παρ. 7 του άρθρου 41 του ν. 4412/2016, υπουργικής απόφασης, για τη ρύθμιση ειδικότερων ζητημάτων προγραμματισμού μέσω της υποβολής πίνακα προγραμματισμού από τις αναθέτουσες αρχές (βλ. σχετ. υπ’ αριθμ. Γ9/2019 και Γ18/2021 Γνώμη της Αρχής ).
Η έγκαιρη ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας θα μπορούσε να αποτρέψει τα προβλήματα της παράλληλης εκκίνησης διαγωνιστικών διαδικασιών τόσο από τις αναθέτουσες αρχές όσο και από την ΕΚΑΑ (βλ. κατωτέρω παρατηρήσεις παρ. 6).
6. Ως προς τις ρυθμίσεις του άρθρου 4 «Υποχρεώσεις αναθετουσών αρχών» της υπό εξέταση απόφασης, καταρχάς, από άποψη νομοτεχνική, προτείνεται η αναδιατύπωση της παρ. 3, προκειμένου να συσχετισθεί με το περιεχόμενο της παρ. 2, ώστε να καθίσταται σαφές ότι αφορά αποκλειστικά σε συμβάσεις που θα εκκινήσουν μετά την έναρξη ισχύος της υπό εξέταση ΥΑ και μόνον υπό την προϋπόθεση ότι η σύναψη αυτών δεν θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι τη σύναψη της συμφωνίας πλαίσιο. Ωστόσο, από άποψη ουσιαστικού περιεχομένου, τονίζεται ότι η ματαίωση ανάθεσης μιας δημόσιας σύμβασης αποτελεί εξαιρετική διαδικασία, επιτρεπτή περιοριστικά για τους αναφερόμενους στο άρθρο 106 ν. 4112/2016 λόγους, οι οποίοι αποσκοπούν στο να αποτρέψουν καταχρηστικές, από την πλευρά των αναθετουσών αρχών, ματαιώσεις διαγωνιστικών διαδικασιών. Μάλιστα, η «ειδική αιτιολογία» της απόφασης περί ματαίωσης διαγωνισμού είναι απαραίτητη, προκειμένου να καθίσταται δυνατή η έννομη προστασία των ευλόγως ενημερωμένων και συνετών υποψηφίων-προσφερόντων.
Επομένως, σε συμφωνία και με τις κατευθύνσεις των παρ. 4 και 5 της παρούσας, προτείνεται το περιεχόμενο της παρ. 3 να αναδιατυπωθεί, ώστε να αφορά μόνον διαδικασίες οι οποίες θα εκκινήσουν μετά την προκήρυξη των διαγωνιστικών διαδικασιών για τη σύναψη της συμφωνίας –πλαίσιο.
Ανεξαρτήτως των ανωτέρω και εφόσον διατηρηθεί η εν λόγω πρόβλεψη για την ματαίωση, προτείνεται η ρύθμιση να συσχετισθεί με τους λόγους ματαίωσης του άρθρου 106 του ν. 4412/2016 και ειδικότερα με τα αναφερόμενα στην περ. β) της παρ. 2 του ως άνω άρθρου, λ.χ. να αναφερθεί το κριτήριο της σύγκρισης τιμών της συμφωνίας πλαίσιο και της σύμβασης που θα προκύψει από τη διενέργεια της διαδικασίας ανάθεσης της αναθέτουσας για το ίδιο είδος, ώστε η εκτέλεση του συμβατικού αντικειμένου να μην ενδιαφέρει πλέον την αναθέτουσα αρχή και να ματαιώνεται εξ αυτού του λόγου. Επισημαίνεται πάντως ότι οι περιπτώσεις ματαίωσης της παρ. 2 αφορούν σε δυνατότητα και όχι υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής. Περαιτέρω θα μπορούσε να εξετασθεί στο πλαίσιο εφαρμογής του άρθρου 132 του ίδιου νόμου, η πρόβλεψη δυνατότητας συμπερίληψης ακριβούς και σαφούς ρήτρας αναθεώρησης στα αρχικά έγγραφα της σύμβασης.
Καταληκτικά επισημαίνεται ότι οι ως άνω όροι πρέπει να συμπεριληφθούν στην οικεία διακήρυξη της αναθέτουσας αρχής και να διασφαλισθεί η απαιτούμενη δημοσιότητα υπέρ όλων των υποψηφίων-προσφερόντων, προκειμένου αυτοί να λάβουν γνώση, να έχουν τη δυνατότητα να κατανοήσουν το ακριβές περιεχόμενο του συγκεκριμένου όρου και να αποφασίσουν εάν θα συμμετάσχουν εν τέλει στην εν λόγω διαδικασία.
7. Τέλος, αναφορικά με το περιεχόμενο της παρ. 4 του άρθρου 4 της υπουργικής απόφασης, καταρχάς διερευνητέο είναι το εάν κείται εντός ορίων της εξουσιοδοτικής διάταξης της παρ. 4 του άρθρου 41 του ν. 4412/2016 ενώ σε κάθε περίπτωση προτείνεται η επανεξέταση του περιεχομένου της παρ. 4 ώστε, σε συμφωνία και με τα ανωτέρω αναφερόμενα, να αποφευχθεί το ενδεχόμενο άσκοπων διενέξεων και διαφορών με τους εκάστοτε αναδόχους, για προβλήματα που ενδεχομένως θα οφείλονται κατά κύριο λόγο σε ελλιπή σχεδιασμό και καθυστερήσεις της διαδικασίας κεντρικοποίησης των σχετικών συμβάσεων.
Ως προς την εξουσιοδοτική διάταξη, σημειώνεται ότι, στο πλαίσιο του δημοσίου δικαίου, αυτή πρέπει να είναι ειδική και ορισμένη. Σύμφωνα με την νομολογία του ΣτΕ, η νομοθετική εξουσιοδότηση χαρακτηρίζεται ως «ειδική», όταν ο συγκεκριμένος καθορισμός των θεμάτων που περιλαμβάνονται σε αυτήν, πρέπει ή μπορεί να ρυθμιστούν με τις κανονιστικές πράξεις που θα εκδοθούν (ΣτΕ 2309/92).Η νομοθετική εξουσιοδότηση εξάλλου θεωρείται «ορισμένη», όταν υπάρχουν επαρκή κριτήρια (ΣτΕ 2309/92), γενικές αρχές, διδάγματα της κοινής πείρας (ΣτΕ 2445/92) και κατευθύνσεις, που καθορίζουν κατά βάση τα πλαίσια της ρύθμισης των θεμάτων τα οποία αφορά (ΣτΕ 478/89 και 2304/95).
Περαιτέρω, σύμφωνα με την αρχή της νομιμότητας, η οποία διέπει και την άσκηση από τη Διοίκηση της, κατά νομοθετική εξουσιοδότηση, κανονιστικής αρμοδιότητας, οι βάσει της αρμοδιότητας αυτής θεσπιζόμενοι κανόνες, πρέπει να βρίσκονται μέσα στα όρια της εξουσιοδότησης. Αυτό αφορά το ουσιαστικό περιεχόμενο των κανόνων, που θεσπίζονται κατ’ εξουσιοδότηση και μπορεί οι κανόνες αυτοί, αν και πρωτεύοντες, να έχουν απλώς στενότερο ή ευρύτερο συμπληρωματικό χαρακτήρα, σε σχέση με τους κανόνες του εξουσιοδοτικού νόμου ή να είναι νέοι και να βρίσκονται απλώς σε αρμονία προς τις γενικές αρχές και κατευθύνσεις που καθορίζουν τη χρήση της εξουσιοδότησης
Εν προκειμένω η εξουσιοδοτική διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 41 του ν. 4412/2026 προβλέπει τα εξής: «Με απόφαση του Υπουργού που προΐσταται της ΕΚΑΑ, καθορίζονται σε εθνικό επίπεδο, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις της απόφασης της παρ. 3
α) ο διετής προγραμματισμός των συγκεκριμένων κατηγοριών έργων, αγαθών και υπηρεσιών, που πρόκειται να αποτελέσουν αντικείμενο συμβάσεων, συμφωνιών πλαίσιο και δυναμικών συστημάτων αγορών που ανατίθενται από τις ΕΚΑΑ,
β) οι αναθέτουσες αρχές οι οποίες προσφεύγουν, υποχρεωτικά, στην ΕΚΑΑ, για τις συμβάσεις και τις συμφωνίες πλαίσιο που αυτή αναθέτει, για την προμήθεια των έργων, αγαθών και υπηρεσιών της περ. α),
γ) οι συμβάσεις οι οποίες εξαιρούνται από τον διετή προγραμματισμό της ΕΚΑΑ, πέραν των συμβάσεων που έχουν ήδη εξαιρεθεί από την αρμοδιότητα της ΕΚΑΑ δυνάμει της απόφασης της παρ. 3.»
Σε συνέχεια των ανωτέρω, δημιουργούνται αμφιβολίες σχετικά με το εάν το ουσιαστικό περιεχόμενο της παρ. 4 του άρθρου 4 της υπό εξέταση υπουργικής απόφασης εμπεριέχεται στα θέματα για τα οποία χορηγείται η εξουσιοδότηση, τα οποία περιορίζονται στη ρύθμιση των συγκεκριμένων κατηγοριών συμβάσεων, που θα αναθέτει η ΕΚΑΑ ανά διετία, και στις αναθέτουσες αρχές, οι οποίες θα προσφεύγουν υποχρεωτικά σε αυτήν για την κάλυψη των αναγκών τους για τα εν λόγω αγαθά.-
VIΙ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Κατόπιν όλων των ανωτέρω, η Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, ασκούσα την αρμοδιότητά της, όπως ορίζεται στο άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ΄, υποπερ. γγ του ν.4013/2011, αποφασίζει ομόφωνα την παροχή σύμφωνης γνώμης επί του προτεινόμενου σχεδίου απόφασης του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων με θέμα «Συμφωνίες πλαίσιο προγραμματικής περιόδου 2022-2023 που συνάπτονται από την Εθνική Κεντρική Αρχή Αγορών της παρ. 1β) του άρθρου 41 του ν.4412/2016», με τις προαναφερόμενες παρατηρήσεις, επισημάνσεις, νομοτεχνικές διορθώσεις και βελτιώσεις, κατά τα προπαρατιθέμενα.
Αθήνα, 4 Φεβρουαρίου 2022
ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ
Ο Προεδρεύων Αντιπρόεδρος
Αδάμ Καραγλάνης