ΓνωμΕΑΑΔΗΣΥ Γ10/2022 Διατύπωση σύμφωνης γνώμης της Αρχής, σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ’ υποπερ. (γγ) του ν. 4013/2011, επί σχεδίου Κοινής Απόφασης των Υπουργών Υγείας και Υποδομών και Μεταφορών με θέμα: «Ορισμός κεντρικών αναθετουσών αρχών κατ΄ άρθρο 41 και αποφαινόμενων και γνωμοδοτούντων οργάνων σε θέματα ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων εκτέλεσης έργων κατ΄ άρθρο 180 του Ν. 4412/2016 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, από το Υπουργείο Υγείας, τα εποπτευόμενα από αυτό Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ..»

ΓΝΩΜΗ Γ 10/2022
EΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ
ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ
(ως προς το έτος)
(του αρ. 2, παρ. 2, περ. γ', υποπερ. γγ' του ν. 4013/2011)
Η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
Στην Αθήνα σήμερα την 4η Αυγούστου του έτους δύο χιλιάδες είκοσι δύο (2022) ημέρα Πέμπτη και ώρα 09.30 π.μ., επί της οδού Κεφαλληνίας 45 και Κομνά Τράκα, όπου και η έδρα της, συνήλθε η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ σε συνεδρίαση, μετά από σχετική πρόσκληση του Προέδρου της, η οποία γνωστοποιήθηκε νομίμως σε όλα τα μέλη της Αρχής.
Από τα προσκληθέντα μέλη της Αρχής παρέστησαν κατά την συνεδρίαση τα ακόλουθα:
1. Πρόεδρος: Γεώργιος Καταπόδης
2. Μέλη:
Δημήτριος Σταθακόπουλος (μέσω τηλεδιάσκεψης)
Μαρία Στυλιανίδου (μέσω τηλεδιάσκεψης)
Κωνσταντίνος Βαρδακαστάνης (μέσω τηλεδιάσκεψης)
Γραμματέας: Αθανάσιος Λαμπράκης, Π.Ε. Διοικητικού-Οικονομικού.
Εισηγήτρια: Χριστίνα Καξιρή, Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ, Νομικός, Προϊσταμένη του τμήματος Γνωμοδοτήσεων.
Κατά τη διάρκεια της Συνεδρίασης, παρέστησαν, η εισηγήτρια και Προϊσταμένη του τμήματος Γνωμοδοτήσεων, Χριστίνα Καξιρή, η Προϊσταμένη Διεύθυνσης Μελετών και Γνωμοδοτήσεων, Μίνα Καλογρίδου, καθώς και δύο εκπρόσωποι (μέσω τηλεδιάσκεψης) εκ μέρους του Υπουργείου Υγείας και του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, αντίστοιχα, οι οποίοι αποδεσμεύτηκαν πριν την έναρξη της διαδικασίας της ψηφοφορίας των μελών του Συμβουλίου της Αρχής και τη λήψη της απόφασης.
Θέμα: Διατύπωση σύμφωνης γνώμης της Αρχής, σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ’ υποπερ. (γγ) του ν. 4013/2011, επί σχεδίου Κοινής Απόφασης των Υπουργών Υγείας και Υποδομών και Μεταφορών με θέμα: «Ορισμός κεντρικών αναθετουσών αρχών κατ΄ άρθρο 41 και αποφαινόμενων και γνωμοδοτούντων οργάνων σε θέματα ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων εκτέλεσης έργων κατ΄ άρθρο 180 του Ν. 4412/2016 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, από το Υπουργείο Υγείας, τα εποπτευόμενα από αυτό Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ..»
Ι. Με το από 21.07.2022 μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών (αρ. πρωτ. εισερχομένου ΕΑΑΔΗΣΥ 4000/21-07-2022), διαβιβάσθηκε στην Αρχή σχέδιο Κοινής Απόφασης των Υπουργών Υγείας και Υποδομών και Μεταφορών και διατυπώθηκε αίτημα περί παροχής σύμφωνης γνώμης της Αρχής, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. γγ' του ν. 4013/2011, όπως ισχύει. Το εν λόγω σχέδιο επανυποβλήθηκε ως έχει, κατόπιν ανάκλησης του αριθμ. πρωτ. εισερχομένου ΕΑΑΔΗΣΥ 3863/14-07-2022 όμοιου αιτήματος.
ΙΙ. Η υπό εξέταση ρύθμιση
Το υποβληθέν στην Αρχή σχέδιο Κοινής Απόφασης των Υπουργών Υγείας και Υποδομών και Μεταφορών έχει ως εξής:
Ορισμός κεντρικών αναθετουσών αρχών κατ΄ άρθρο 40 και αποφαινόμενων και γνωμοδοτούντων οργάνων σε θέματα ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων εκτέλεσης έργων κατ΄ άρθρο 180 του Ν. 4412/2016 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, από το Υπουργείο Υγείας, τα εποπτευόμενα από αυτό Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ..
ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΩΝ & ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ
Έχοντας υπόψη:
Α΄ τις διατάξεις:
1. του ν. 4622/2019 (Α’ 133), «Επιτελικό Κράτος: οργάνωση, λειτουργία και διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της κεντρικής δημόσιας διοίκησης».
2. του ν. 4412/2016 (Α' 147), «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, «Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει και ιδίως των άρθρων 41 και 180 αυτού.
3. του ν. 1579/1985 (Α’ 217), παρ. 1 του άρθρου 21 «Ρυθμίσεις για την εφαρμογή και ανάπτυξη του Εθνικού Συστήματος Υγείας και άλλες διατάξεις», όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 30 του ν. 2646/1998 (Α’ 236).
4. του ν. 3329/2005 (Α’ 81) «Εθνικό Σύστημα Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και λοιπές διατάξεις».
5. Του νόμου 4486/2017 (Α 115), «Μεταρρύθμιση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, επείγουσες ρυθμίσεις αρμοδιότητας Υπουργείου Υγείας και άλλες διατάξεις» και ιδίως το άρθρο 4 αυτού
6. Του Ν 4238/2014 ΦΕΚ Α΄38/17.2.2014 «Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας (Π.Ε.Δ.Υ.), αλλαγή σκοπού Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και λοιπές διατάξεις» και ιδίως το άρθρο 2 αυτού
7. του π.δ. 68/2021 (Α’ 155) «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρώτριας Υπουργού και Υφυπουργών».
8. του π.δ. 121/2017 (Α’ 148) «Οργανισμός του Υπουργείου Υγείας».
9. του π.δ. 123/2017 (Α’ 151) «Οργανισμός του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών».
10. του άρθρου 90 του κώδικα που κυρώθηκε με το άρθρο 1 του π.δ. 63/2005, (Α’ 98)«Κωδικοποίηση της νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά Όργανα», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
11. του Β.Δ της 30.6/6.7.1954 (Α’ 146) «Περί εποπτείας και ελέγχου των υπό Ν.Π.Δ.Δ. εκτελουμένων κτιριακών έργων».
12. του Ν.Δ. 2386/53 (Α’ 111) «Περί ενοποιήσεως και αποκεντρώσεως των Τεχνικών Υπηρεσιών του Κράτους».
13. της με αριθμό Δ.Τ.Υ./α/οικ. 3196 (Β’ 619), Κ.Υ.Α. της Προεδρίας της Κυβέρνησης, Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Περιβάλλοντος –Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων ‘’Σύσταση Τεχνικού Συμβούλιου στο Υπουργείο Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Β’ Την υπό στοιχεία Υ32/9.9.2021 απόφαση του Πρωθυπουργού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στην Αναπληρώτρια Υπουργό Υγείας Ασημίνα Γκάγκα (Β’ 4185)».
Γ’ Το γεγονός ότι από τις διατάξεις αυτής της απόφασης δεν προκαλείται δαπάνη εις βάρος του κρατικού προϋπολογισμού.
Δ’ Την με αριθμό ……. γνωμοδότηση της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. σύμφωνα με τα προβλεπόμενα του από το άρθρο 2, παρ. γ, εδαφ. γγ του ν. 4013/2011.
ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ :
Άρθρο 1. Αντικείμενο-Πεδίο εφαρμογής
Οι διατάξεις της παρούσας απόφασης έχουν εφαρμογή στις διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων εκτέλεσης έργων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, τα οποία ανατίθενται και εκτελούνται από το Υπουργείο Υγείας, τα Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ. που υπάγονται ή πρόκειται να υπαχθούν στην εποπτεία του Υπουργείου Υγείας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α : Κεντρικές Αρχές Αγορών (άρθρο 40 ν. 4412/2016)
Άρθρο 2 Καθορισμός Κεντρικών Αρχών Αγορών
2.1. Οι Διοικήσεις Υγειονομικών Περιφερειών (Δ.Υ.ΠΕ.) που συστάθηκαν με τον ν. 3329/2005 (Α΄ 81), ως τροποποιήθηκε και ισχύει καθορίζονται με την παρούσα ως Κεντρικές Αρχές Αγορών (ΚΑΑ), με αρμοδιότητα την συλλογή και επεξεργασία του συνόλου των αιτημάτων ανάθεσης συμβάσεων έργων των φορέων του άρθρου 1 που εδρεύουν εντός της χωρικής αρμοδιότητας εκάστης αυτών και εποπτεύονται από αυτές.
2.2. Τα Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ. του άρθρου 1, που εμπίπτουν στους ορισμούς της προηγούμενης παραγράφου υποχρεούνται να καταρτίζουν ετήσιο προγραμματισμό των υπό ανάθεση έργων, τον οποίο θα υποβάλλουν προς την αρμόδια εποπτεύουσα αυτά Δ.Υ.ΠΕ. και θα γνωστοποιούν στην Τεχνική Υπηρεσία του Υπουργείου Υγείας, μέχρι την 15η Δεκεμβρίου εκάστου ημερολογιακού έτους.
Η αρμόδια Δ.Υ.ΠΕ. εντός του πρώτου διμήνου εκάστου ημερολογιακού έτους εκδίδει εγκριτική απόφαση με τον ετήσιο προγραμματισμό ανάθεσης έργων, τον οποίο κοινοποιεί στην Τεχνική Υπηρεσία του Υπουργείου Υγείας και στους αρμόδιους φορείς. Η μεταβολή του ετήσιου προγραμματισμού επιτρέπεται με απόφαση της οικείας Δ.Υ.ΠΕ. σε περιπτώσεις που συντρέχουν απρόβλεπτες περιστάσεις ή έκτακτες συνθήκες ή γεγονότα ανωτέρας βίας.
2.3 Ο ετήσιος προγραμματισμός των υπό ανάθεση έργων που αφορούν στις Δ.Υ.ΠΕ. ή τις αποκεντρωμένες οργανικές μονάδες αυτών θα γνωστοποιείται στην Τεχνική Υπηρεσία του Υπουργείου Υγείας μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία έκαστου ημερολογιακού έτους και η μεταβολή του επιτρέπεται υπό τους όρους του προηγούμενου εδαφίου. Για τις συμβάσεις αυτές ανεξαρτήτως ποσού καθήκοντα Αναθέτουσας Αρχής ασκούν τα διοικητικά όργανα της αρμόδιας Δ.Υ.ΠΕ.
2.4. Για συμβάσεις των εποπτευόμενων φορέων κάθε Δ.Υ.ΠΕ με προϋπολογιζόμενη δαπάνη (εκτιμώμενη αξία σύμβασης) έως 234.00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, καθήκοντα Αναθέτουσας Αρχής ασκούν τα αρμόδια διοικητικά όργανα των εποπτευόμενων φορέων κάθε Δ.Υ.ΠΕ, κατόπιν έγκρισης του ετήσιου προγράμματος από την αρμόδια Δ.Υ.ΠΕ..
2.5. Για συμβάσεις των εποπτευόμενων φορέων κάθε Δ.Υ.ΠΕ με προϋπολογιζόμενη δαπάνη (εκτιμώμενη αξία σύμβασης) πλέον των 234.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, καθήκοντα Αναθέτουσας Αρχής ασκούν τα αρμόδια διοικητικά όργανα των Δ.Υ.ΠΕ.
2.6. Για νομικά πρόσωπα του άρθρου 1 που δεν ανήκουν στην εποπτεία των Δ.Υ.ΠΕ. καθήκοντα Αναθέτουσας Αρχής ανεξαρτήτως προϋπολογιζόμενης δαπάνης (εκτιμώμενης αξίας σύμβασης) ασκούν τα αρμόδια διοικητικά όργανα αυτών.
2.7. Τα Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ. του άρθρου 1 που εποπτεύονται από τις Δ.Υ.ΠΕ. και εμπίπτουν στους ορισμούς της παρ.2.1., υποχρεούνται να ενημερώνουν μια (1) φορά ανά εξάμηνο την αρμόδια Δ.Υ.ΠΕ. για την εξέλιξη των συμβάσεων εκτέλεσης των οικείων έργων και των φορέων αρμοδιότητας τους με προϋπολογιζόμενη δαπάνη (εκτιμώμενη αξία σύμβασης) έως 234.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ.
2.8 Οι Διοικήσεις Υγειονομικών Περιφερειών (Δ.Υ.ΠΕ.) και τα νομικά πρόσωπα της παρ.2.1, που δεν εποπτεύονται από Δ.Υ.ΠΕ υποχρεούνται να ενημερώνουν μια (1) φορά ανά εξάμηνο την Δ.Τ.Υ. του Υπουργείου Υγείας για την εξέλιξη των συμβάσεων εκτέλεσης των οικείων έργων και των φορέων αρμοδιότητας τους με προϋπολογιζόμενη δαπάνη (εκτιμώμενη αξία σύμβασης) άνω των 234.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ..
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β : Αποφαινόμενα και Γνωμοδοτούντα Όργανα
Άρθρο 3. Προϊσταμένη Αρχή
3.1 Καθήκοντα Προϊσταμένης Αρχής για την ανάθεση και εκτέλεση συμβάσεων του άρθρου 1 ασκούν τα αρμόδια όργανα διοίκησης των Αναθετουσών Αρχών και Κ.Α.Α κατά περίπτωση, εξαιρουμένων των περιπτώσεων για τις οποίες με απόφαση του Υπουργείου Υγείας, καθήκοντα Προϊσταμένης Αρχής αποφασίζεται να ασκεί ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας.
3.2 Για συμβάσεις έργων που αφορούν στις υποδομές της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Υγείας Καθήκοντα Προϊσταμένης Αρχής ασκεί ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας.
Άρθρο 4. Διευθύνουσα Υπηρεσία
4.1 Καθήκοντα Διευθύνουσας Υπηρεσίας για τη διοίκηση των συμβάσεων έργων κατά τις διατάξεις του ν. 4412/2016, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, ασκούν οι αρμόδιες τεχνικές υπηρεσίες των φορέων του άρθρου 1 ή του άρθρου 2.1.
4.2 Στις περιπτώσεις που Προϊσταμένη Αρχή είναι η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας καθήκοντα Διευθύνουσας Υπηρεσίας ασκεί το Τμήμα Προγραμματισμού και Εποπτείας Έργων της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας, με την επιφύλαξη της παραγράφου 2 του άρθρου 6 της παρούσας.
Άρθρο 5 Τεχνικό Συμβούλιο – Διοικητική Επίλυση Συμβατικών Διαφορών
5.1 Αρμόδιο Τεχνικό Συμβούλιο για τις συμβάσεις του άρθρου 1 και 2.1. της παρούσας είναι το Τεχνικό Συμβούλιο του Υπουργείου Υγείας. Η λειτουργία του Τεχνικού Συμβουλίου διέπεται από τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις.
5.2 Αρμόδιο αποφαινόμενο όργανο για τις ενστάσεις της περ. α παρ 1 του 174 του Ν. 4412/2016 ορίζεται ο Υπουργός Υγείας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 6. Απευθείας Ορισμοί Αποφαινομένων Οργάνων.
6.1 Ο Υπουργός Υγείας μπορεί με Απόφαση του να ορίζει ως Προϊσταμένη Αρχή και Διευθύνουσα Υπηρεσία για έργα των εποπτευόμενων από το Υπουργείο Υγείας Ν.Π.Δ.Δ., τα αρμόδια Διοικητικά Όργανα της οικείας Δ.Υ.Πε., ανεξαρτήτως προϋπολογισμού δαπάνης.
6.2 Ο Υπουργός Υγείας μπορεί με Απόφαση του να χαρακτηρίζει ως ειδικά ή γενικότερης σημασίας, έργα των εποπτευόμενων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) που εκτελούνται στα όρια της Περιφέρειας Αττικής, ανεξαρτήτως προϋπολογισμού δαπάνης. Στις περιπτώσεις αυτές οι αρμοδιότητες της Διευθύνουσας Υπηρεσίας ασκούνται από την τεχνική υπηρεσία του Ν.Π.Δ.Δ., στο οποίο ανήκει το έργο, και οι αρμοδιότητες της προϊσταμένης αρχής από τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας.
6.3 Σε περίπτωση έλλειψης ή ανεπαρκούς στελέχωσης της τεχνικής υπηρεσίας του Ν.Π.Δ.Δ. στο πλαίσιο της προηγούμενης παραγράφου, ο Υπουργός Υγείας μπορεί να ορίζει ως Διευθύνουσα Υπηρεσία το Τμήμα Προγραμματισμού και Εποπτείας Έργων της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας.
Άρθρο 7. Επέκταση διατάξεων του παρόντος σε Ν.Π.Ι.Δ. εποπτευόμενα από το Υπουργείο Υγείας
Οι διατάξεις του άρθρου 2 της παρούσας εφαρμόζονται ανάλογα και στα έργα που εκτελούνται από Ν.Π.Ι.Δ. ή Α.Ε. εποπτείας του Υπουργείου Υγείας και λοιπούς φορείς ή κοινωφελή ιδρύματα εποπτευόμενα από το Υπουργείο Υγείας, που δεν ανήκουν στον δημόσιο τομέα, όταν τα έργα αυτά χρηματοδοτούνται ή επιχορηγούνται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ή συγχρηματοδoτούνται από Προγράμματα της Ευρωπαϊκής `Ένωσης.
Άρθρο 8. Έναρξη ισχύος
Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει από τη δημοσίευση της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και καταλαμβάνει τις συμβάσεις που ανατίθεται με το ν. 4412/206, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
Κάθε προγενέστερη απόφαση που αφορά στο ίδιο αντικείμενο με την παρούσα καταργείται.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Αθήνα, ….. 2022
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ
Η ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΠΟΔΟΜΩΝ & ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ
ΙΙI. Αρμοδιότητα Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. γγ' του ν. 4013/2011: «2. Η Αρχή έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες: […..] γ) Γνωμοδοτεί για τη νομιμότητα κάθε διάταξης σχεδίου νόμου ή κανονιστικής πράξης που αφορά στις δημόσιες συμβάσεις και συμμετέχει στις οικείες νομοπαρασκευαστικές επιτροπές. Τα αρμόδια όργανα οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τη γνώμη της Αρχής. Ειδικότερα: […..] γγ) Οι λοιπές κανονιστικές πράξεις που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση νόμου, εξαιρουμένων των προκηρύξεων, καθώς και οι κανονισμοί άλλων δημοσίων οργάνων και αναθετουσών αρχών, όπως ιδίως οι κανονισμοί που εκδίδονται δυνάμει του άρθρου 5 παρ. 3 του ν.2286/1995, συμπεριλαμβανομένων των κανονισμών εσωτερικής λειτουργίας των κατά περίπτωση αρμόδιων ελεγκτικών διοικητικών οργάνων στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, κατά το μέρος που οι εν λόγω πράξεις και κανονισμοί ρυθμίζουν θέματα δημοσίων συμβάσεων, εκδίδονται μετά από σύμφωνη γνώμη της Αρχής.
Η γνωμοδοτική αρμοδιότητα της παρούσας περίπτωσης ασκείται μέσα σε προθεσμία τριάντα(30) ημερών από την περιέλευση των ανωτέρω σχεδίων διατάξεων στην Αρχή, με μέριμνα του οικείου οργάνου. Μετά την άπρακτη παρέλευση της ως άνω προθεσμίας οι σχετικές πράξεις μπορούν να εκδοθούν και χωρίς τη γνώμη της Αρχής."
Στο βαθμό που το ως άνω σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης περιλαμβάνει ρυθμίσεις που αφορούν δημόσιες συμβάσεις έργων, εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Αρχής για παροχή σύμφωνης γνώμης κατ’ άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ 'υποπερ. γγ' του ν. 4013/2011.
ΙV. Συναφείς διατάξεις
1. Το σύνολο των διατάξεων του ν. 4412/2016 και, ειδικότερα :
- Η παρ. 1 και 2 του άρθρου 2 «Ορισμοί εξουσιοδοτική διάταξη(άρθρα 2 και 33 παρ. 1 εδάφιο έκτο της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ και άρθρο 2 της Οδηγίας 2014/25/ΕΕ)»
1. Για τους σκοπούς του παρόντος εφαρμόζονται οι ακόλουθοι ορισμοί:[…]
«15) ως «κεντρικές δραστηριότητες αγορών» νοούνται δραστηριότητες που διεξάγονται σε μόνιμη βάση με μία από τις παρακάτω μορφές: α) της απόκτησης αγαθών ή/και υπηρεσιών που προορίζονται για αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς, β) της ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων ή της σύναψης συμφωνιών-πλαίσιο για έργα, αγαθά ή υπηρεσίες που προορίζονται για αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς,
16) ως «επικουρικές δραστηριότητες αγορών» νοούνται δραστηριότητες που συνίστανται στην παροχή υποστήριξης σε δραστηριότητες αγορών, ιδίως με τις κατωτέρω μορφές: α) τεχνικής υποδομής που παρέχει τη δυνατότητα στις αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς να αναθέτουν δημόσιες συμβάσεις/συμβάσεις ή να συνάπτουν συμφωνίες-πλαίσιο για έργα, αγαθά ή υπηρεσίες, β) συμβουλών σχετικά με τη διεξαγωγή ή το σχεδιασμό διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων/συμβάσεων, γ) προετοιμασίας και διαχείρισης διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων/συμβάσεων εξ ονόματος και για λογαριασμό της ενδιαφερόμενης αναθέτουσας αρχής/αναθέτοντος φορέα,
17) ως «κεντρική αρχή αγορών» (ΚΑΑ) νοείται: (α) μία αναθέτουσα αρχή που παρέχει κεντρικές δραστηριότητες αγορών και, ενδεχομένως, επικουρικές δραστηριότητες αγορών, (β) ένας αναθέτων φορέας, ο οποίος παρέχει κεντρικές δραστηριότητες αγορών και, ενδεχομένως, επικουρικές δραστηριότητες αγορών. Οι συμβάσεις που ανατίθενται από ΚΑΑ, προκειμένου να πραγματοποιηθούν κεντρικές δραστηριότητες αγορών, θεωρείται ότι αποτελούν συμβάσεις για την εκτέλεση δραστηριότητας που περιγράφεται στα άρθρα 228 ως 234. Το άρθρο 237 δεν εφαρμόζεται στις συμβάσεις που ανατίθενται από ΚΑΑ με σκοπό την πραγματοποίηση κεντρικών δραστηριοτήτων αγορών,
18) ως «εθνικές κεντρικές αρχές αγορών» (ΕΚΑΑ) νοούνται οι ΚΑΑ οι οποίες, πέραν των ανωτέρω, είναι επιπλέον αρμόδιες για τον εθνικό σχεδιασμό, προγραμματισμό, καθώς και συντονισμό κεντρικών και επικουρικών δραστηριοτήτων αγορών όλων των λοιπών ΚΑΑ[….]
2. Πέραν των ορισμών της παρ. 1, ιδίως για τις ανάγκες εφαρμογής του Τίτλου 1 του Κεφαλαίου ΙΙ του Μέρους Β’ του Βιβλίου Ι:
1) ως «Κύριος του Έργου» ή «Εργοδότης» νοείται το Δημόσιο ή άλλος φορέας του δημόσιου τομέα, για λογαριασμό του οποίου καταρτίζεται η δημόσια σύμβαση ή σύμβαση, κατά την έννοια της διάταξης της περίπτωσης (5) της παρούσας παραγράφου ή κατασκευάζεται το έργο,
2) ως «Φορέας κατασκευής του έργου» νοείται η αρμόδια αναθέτουσα αρχή ή υπηρεσία αυτής που έχει την ευθύνη υλοποίησης του έργου,
3) ως «Προϊσταμένη Αρχή» νοείται η αρχή ή η υπηρεσία ή το όργανο του φορέα κατασκευής του έργου που εποπτεύει την κατασκευή του ασκώντας για λογαριασμό του αποφασιστικές αρμοδιότητες, ιδίως σε θέματα τροποποίησης των όρων της σύμβασης,
4) ως «διευθύνουσα υπηρεσία» νοείται η τεχνική υπηρεσία του φορέα κατασκευής του έργου που είναι αρμόδια για τον έλεγχο και τη διοίκηση της κατασκευής του έργου,
4α) ως «επιβλέπων» νοείται τεχνικός υπάλληλος της διευθύνουσας υπηρεσίας ή πιστοποιημένος ιδιωτικός φορέας (φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ένωση προσώπων), ο οποίος απαιτείται να διαθέτει τις εξιδεικευμένες γνώσεις που είναι αναγκαίες για την παρακολούθηση και επίβλεψη του έργου,
4β) ως «επιβλέπων ελεγκτής» ή «μηχανικός» ή «ελεγκτής μηχανικός» νοείται ο εγγεγραμμένος στο Μητρώο Επιβλεπόντων Ελεγκτών Μηχανικών, στον οποίο δύναται να ανατεθούν ο έλεγχος και η επίβλεψη των εκτελούμενων έργων προεκτιμώμενης αμοιβής από εξήντα χιλιάδες (60.000) ευρώ έως το αντίστοιχο όριο της παρ. 1 του άρθρου 5 του ν. 4412/2016,
…,
5) ως «Τεχνικό Συμβούλιο» νοείται το συλλογικό όργανο που έχει την αρμοδιότητα να γνωμοδοτεί για την έκδοση αποφάσεων, όταν προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία ή ζητείται από την αναθέτουσα ή την προϊσταμένη αρχή,
…]
-Το άρθρο 40 Κεντρικές δραστηριότητες αγορών και κεντρικές αρχές αγορών (ΚΑΑ) (άρθρο 37 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ)
1. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν:
α) να αποκτούν αγαθά και/ή υπηρεσίες από μία ΚΑΑ που προσφέρει τη δραστηριότητα της υποπερίπτωσης α΄ της περίπτωσης 15 της παραγράφου 1 του άρθρου 2 ή/και
β) να αποκτούν έργα, αγαθά και υπηρεσίες χρησιμοποιώντας συμβάσεις που ανατίθενται από μία ΚΑΑ, δυναμικά συστήματα αγορών που διαχειρίζεται μία ΚΑΑ ή , στο βαθμό που καθορίζεται στο δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 39, συμφωνία-πλαίσιο που συνάπτεται από μία ΚΑΑ, η οποία προσφέρει τη δραστηριότητα της υποπερίπτωσης β΄ της περίπτωσης 15 της παραγράφου 1 του άρθρου 2.
Όταν ένα δυναμικό σύστημα αγορών το οποίο διαχειρίζεται μια ΚΑΑ μπορεί να χρησιμοποιείται από άλλες αναθέτουσες αρχές, αυτό αναφέρεται στην προκήρυξη διαγωνισμού με την οποία εισάγεται το σύστημα.
2. Μια αναθέτουσα αρχή εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της δυνάμει του παρόντος Βιβλίου (άρθρα 3 έως 221) όταν:
α) αποκτά αγαθά ή υπηρεσίες από μία ΚΑΑ που προσφέρει τη δραστηριότητα της υποπερίπτωσή α΄της περίπτωσης 15 της παραγράφου 1 του άρθρου 2 ή/και
β) αποκτά έργα, αγαθά ή υπηρεσίες χρησιμοποιώντας συμβάσεις που ανατίθενται από την ΚΑΑ, δυναμικά συστήματα αγορών που διαχειρίζεται η ΚΑΑ ή , στο βαθμό που καθορίζεται στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 39, συμφωνία-πλαίσιο που συνάπτεται από την ΚΑΑ η οποία προσφέρει τη δραστηριότητα της υποπερίπτωσης β΄ της περίπτωσης 15 της παραγράφου 1 του άρθρου 2.
Ωστόσο, η εν λόγω αναθέτουσα αρχή φέρει την ευθύνη για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων δυνάμει του παρόντος Βιβλίου όσον αφορά τα μέρη που διεξάγονται από την ίδια, όπως:
α) η ανάθεση μιας σύμβασης στο πλαίσιο δυναμικού συστήματος αγορών το οποίο διαχειρίζεται μία ΚΑΑ,
β) η διεξαγωγή νέου διαγωνισμού βάσει της συμφωνίας - πλαίσιο που έχει συναφθεί από μία ΚΑΑ,
γ) ο προσδιορισμός του συμβαλλόμενου στη συμφωνία-πλαίσιο οικονομικού φορέα, δυνάμει των περιπτώσεων α΄ή β΄της παραγράφου 5 του άρθρου 39, ο οποίος θα εκτελέσει ένα συγκεκριμένο καθήκον εντός της συμφωνίας-πλαίσιο που έχει συναφθεί από μία ΚΑΑ.
3. Όλες οι διαδικασίες σύναψης συμβάσεων που διεξάγονται από μία ΚΑΑ, διενεργούνται μέσω του ΕΣΗΔΗΣ, σύμφωνα με τις απαιτήσεις που καθορίζονται στα άρθρα 22, 36 και 37.
4. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν, χωρίς να εφαρμόζουν τις διαδικασίες του παρόντος Βιβλίου να αναθέτουν μία δημόσια σύμβαση για την παροχή υπηρεσιών κεντρικών δραστηριοτήτων αγορών σε μία ΚΑΑ. Αυτές οι δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν την παροχή επικουρικών δραστηριοτήτων αγορών.
- Το άρθρο 41 «Εθνικές Κεντρικές Αρχές Αγορών και προγραμματισμός δημοσίων συμβάσεων - Εξουσιοδοτική διάταξη», το οποίο έχει ως εξής :
«1. Λειτουργούν ως Εθνικές Κεντρικές Αρχές Αγορών (ΕΚΑΑ), υπό την έννοια της περ. 18 της παρ. 1 του άρθρου 2:
α) η Γενική Γραμματεία Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για δημόσιες συμβάσεις έργων, μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών,
β) η Γενική Διεύθυνση Δημοσίων Συμβάσεων της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, για δημόσιες συμβάσεις προμηθειών και γενικών υπηρεσιών, με την επιφύλαξη της περ. γ’,
γ) η Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (Ε.Κ.Α.Π.Υ.) του Υπουργείου Υγείας για δημόσιες συμβάσεις προμήθειας ιατροτεχνολογικών, υγειονομικών, φαρμακευτικών αγαθών και συναφών υπηρεσιών.
1α. Αποφαινόμενο όργανο για τις διαδικασίες ανάθεσης δημόσιας σύμβασης που διενεργούνται από τις ΕΚΑΑ των περ. α’ και β’ ορίζεται το αρμόδιο όργανο κατ’ εφαρμογή της παρ. 2 του άρθρου 37 του ν. 4622/2019 (Α’ 133).
2. Με κοινή απόφαση του Υπουργού που προΐσταται της καθ’ ύλην αρμόδιας ΕΚΑΑ και του καθ’ ύλην αρμόδιου Υπουργού, δύνανται να καθορίζονται ΚΑΑ, με αρμοδιότητα την παροχή κεντρικών δραστηριοτήτων αγορών είτε σε επίπεδο διαφορετικών κατηγοριών φορέων του δημόσιου τομέα, είτε βάσει τομέα ή κλάδου της αγοράς είτε κατά γεωγραφικές ενότητες της χώρας είτε με συνδυασμένη εφαρμογή των κριτηρίων αυτών. Με όμοια απόφαση καθορίζονται ειδικότερα θέματα, αντίστοιχα με αυτά των παρ. 3 και 4, για την παροχή συγκεντρωτικών δραστηριοτήτων αγορών από ΚΑΑ, για τους τομείς και αναθέτουσες αρχές ευθύνης τους, κατά τις κείμενες διατάξεις.
3. Με απόφαση του Υπουργού που προΐσταται της καθ’ύλην αρμόδιας ΕΚΑΑ καθορίζονται ειδικότερα θέματα, που αφορούν στην παροχή κεντρικών και επικουρικών δραστηριοτήτων αγορών από την ίδια ΕΚΑΑ και ιδίως:
α) οι όροι για την ομαδοποίηση και υπαγωγή συμβάσεων στην εκάστοτε αρμόδια ΕΚΑΑ,
β) οι κατηγορίες έργων, αγαθών και υπηρεσιών, που μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο ομαδοποίησης σε εθνικό, περιφερειακό, τοπικό επίπεδο και για τα οποία οι αναθέτουσες αρχές προσφεύγουν υποχρεωτικά στις ΕΚΑΑ,
γ) οι κατηγορίες συμβάσεων που εξαιρούνται από την αρμοδιότητα των ΕΚΑΑ και
δ) κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή των ανωτέρω.
4. Με απόφαση του Υπουργού που προΐσταται της ΕΚΑΑ, καθορίζονται σε εθνικό επίπεδο, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις της απόφασης της παρ. 3:
α) ο διετής προγραμματισμός των συγκεκριμένων κατηγοριών έργων, αγαθών και υπηρεσιών, που πρόκειται να αποτελέσουν αντικείμενο συμβάσεων, συμφωνιών - πλαίσιο και δυναμικών συστημάτων αγορών που ανατίθενται από τις ΕΚΑΑ,
β) οι αναθέτουσες αρχές οι οποίες προσφεύγουν, υποχρεωτικά, στην ΕΚΑΑ, για τις συμβάσεις και τις συμφωνίες - πλαίσιο που αυτή αναθέτει, για την προμήθεια των έργων, αγαθών και υπηρεσιών της περ. α),
γ) οι συμβάσεις οι οποίες εξαιρούνται από τον διετή προγραμματισμό της ΕΚΑΑ, πέραν των συμβάσεων που έχουν ήδη εξαιρεθεί από την αρμοδιότητα της ΕΚΑΑ δυνάμει της απόφασης της παρ. 3.
Ειδικά για την προμήθεια φαρμάκων, για τους διαγωνισμούς που διενεργούνται από την ΕΚΑΑ της περ. γ’ της παρ. 1, αυτοί κατακυρώνονται σε άνω του ενός μειοδότη ανά είδος, με κριτήριο ανάθεσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομικής άποψης προσφορά βάσει της τιμής. .
[Καταργήθηκε]
6. Με απόφαση του Υπουργού που προΐσταται της ΕΚΑΑ ή του καθ’ ύλην αρμόδιου Υπουργού, ή του αποφαινόμενου οργάνου της ΚΑΑ, μπορεί να ανατίθεται στις αναθέτουσες αρχές η εκτέλεση συμβάσεων και συμφωνιών πλαίσιο, που έχουν συνάψει για αυτές οι ΕΚΑΑ ή ΚΑΑ, αντίστοιχα.
7. Οι αναθέτουσες αρχές υποβάλλουν το πρόγραμμα των συμβάσεων που προτίθενται να αναθέσουν για το επόμενο έτος:
α) στην ΕΚΑΑ της περ. α’ της παρ. 1, για συμβάσεις έργων και μελετών και τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών,
β) στην ΕΚΑΑ της περ. β’ της παρ. 1, για συμβάσεις προμηθειών και παροχής υπηρεσιών,
γ) στην ΕΚΑΑ της περ. γ’ της παρ. 1, για συμβάσεις αγαθών και παροχής υπηρεσιών που αφορούν στον τομέα της υγείας ή έχουν ιατροτεχνολογικό χαρακτήρα. Διακηρύξεις ή προσκλήσεις συμμετοχής σε διαδικασίες ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων που δεν έχουν προγραμματιστεί σύμφωνα με τα ανωτέρω αναφερόμενα, καθώς και οι συμβάσεις που συνάπτονται δυνάμει αυτών, είναι αυτοδικαίως άκυρες.
Με κοινή απόφαση του Υπουργού που προΐσταται της αρμόδιας ΕΚΑΑ των περ. α’, β’ και γ’ του πρώτου εδαφίου και του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ρυθμίζονται τα ειδικότερα θέματα που αφορούν στη διαδικασία υποβολής και δημοσίευσης του προγράμματος συμβάσεων και ιδίως:
α) η δομή, το περιεχόμενο, ο τρόπος και ο χρόνος υποβολής και τροποποίησης του προγράμματος,
β) οι εξαιρούμενες αναθέτουσες αρχές,
γ) οι εξαιρούμενες συμβάσεις,
δ) τα αρμόδια όργανα για τον έλεγχο της προσήκουσας τήρησης της σχετικής υποχρέωσης των αναθετουσών αρχών,
ε) οι διοικητικές κυρώσεις που επιβάλλονται στις αναθέτουσες αρχές για την παράλειψη της υποχρέωσης προσήκουσας υποβολής προγράμματος συμβάσεων, καθώς και ο τρόπος και τα όργανα επιβολής των κυρώσεων αυτών,
στ) ο τρόπος δημοσίευσης του προγράμματος συμβάσεων, καθώς και οι πληροφορίες που δημοσιεύονται,
ζ) κάθε άλλο ζήτημα που σχετίζεται με τη διαδικασία υποβολής του προγράμματος συμβάσεων.
8. Από τις διατάξεις του παρόντος, όσον αφορά στις προμήθειες αγαθών και υπηρεσιών που υπάγονται υποχρεωτικά σε κεντρικές δραστηριότητες αγορών από την ΕΚΑΑ της περ. β’ της παρ. 1, εξαιρούνται οι δημόσιες συμβάσεις αγαθών και υπηρεσιών που συνάπτουν οι ακόλουθες αναθέτουσες αρχές:
(α) οι ενοριακοί ναοί, οι εκκλησιαστικές σχολές, τα εκκλησιαστικά ιδρύματα, η Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος και λοιποί εκκλησιαστικοί φορείς,
(β) οι επαγγελματικοί σύλλογοι (δικηγορικοί, συμβολαιογραφικοί κ.λ.π.),
(γ) δημόσια νομικά πρόσωπα που λειτουργούν με τη μορφή ανώνυμης εταιρείας και οι μετοχές τους έχουν εισαχθεί στο Χρηματιστήριο,
(δ) τα Επιμελητήρια.»
- Το άρθρο 42 « Περιστασιακές από κοινού διαδικασίες σύναψης συμβάσεων (άρθρο 38 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ)» το οποίο έχει ως εξής:
«1. Δύο ή περισσότερες αναθέτουσες αρχές μπορούν να συμφωνήσουν να διεξάγουν ορισμένες συγκεκριμένες διαδικασίες σύναψης συμβάσεων από κοινού. Η συμφωνία συνάπτεται εγγράφως και καθορίζει τουλάχιστον τις ευθύνες των μερών, τον επιμερισμό των υποχρεώσεων στα μέρη και τις λεπτομέρειες σχετικά με τις αναγκαίες δαπάνες και τις πιστώσεις των μερών.
2. Αν μια διαδικασία σύναψης σύμβασης διενεργείται εξ ολοκλήρου από κοινού εξ ονόματος και για λογαριασμό όλων των αναθετουσών αρχών, οι τελευταίες ευθύνονται αλληλέγγυα για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που προκύπτουν από το παρόν Βιβλίο (άρθρα 3 έως 221). Τούτο ισχύει και αν τη διαδικασία διαχειρίζεται μία αναθέτουσα αρχή, ενεργώντας τόσο για δικό της λογαριασμό όσο και για λογαριασμό των λοιπών αναθετουσών αρχών.
Εάν η διενέργεια της διαδικασίας σύναψης σύμβασης δεν πραγματοποιείται στο σύνολό της εξ ονόματος και για λογαριασμό των ενδιαφερόμενων αναθετουσών αρχών, οι τελευταίες ευθύνονται αλληλέγγυα μόνο για τα μέρη εκείνα που πραγματοποιούνται από κοινού. Κάθε αναθέτουσα αρχή φέρει την αποκλειστική ευθύνη για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της, σύμφωνα με το παρόν Βιβλίο για τα μέρη που διεξάγει ιδίω ονόματι και για δικό της λογαριασμό.»
- Το άρθρο 44 «Τεχνική επάρκεια αναθετουσών αρχών στις δημόσιες συμβάσεις έργων και μελετών», το οποίο έχει ως εξής :
«1. Οι αναθέτουσες αρχές που κρίνουν ότι δεν διαθέτουν τεχνική επάρκεια ή η τεχνική τους επάρκεια είναι ελλιπής, μπορούν ιδίως:
α) να συνάπτουν προγραμματικές συμβάσεις, κατά την έννοια της παρ. 6 του άρθρου 12, για τη διεξαγωγή της διαδικασίας σύναψης, την εποπτεία και την επίβλεψη δημόσιας σύμβασης έργου ή μελέτης,
β) να συνάπτουν συμβάσεις παροχής τεχνικών υπηρεσιών κατά την έννοια του άρθρου 52 και
γ) να υποστηρίζονται από την ΕΚΑΑ της παρ. 1α του άρθρου 41 στο πλαίσιο της άσκησης από αυτήν επικουρικών δραστηριοτήτων αγορών.
2. [Καταργείται]
3. Η αναθέτουσα αρχή ευθύνεται έναντι του κυρίου του έργου για την καλή εκτέλεση των καθηκόντων της και έναντι των τρίτων ευθύνεται εις ολόκληρον με τον κύριο του έργου. Αν στην προγραμματική σύμβαση δεν ορίζεται διαφορετικά, εκπροσωπεί δικαστικώς και εξωδίκως τον κύριο του έργου έναντι των τρίτων κατά την ενάσκηση των καθηκόντων της έως τη λήξη της σύμβασης. Τα αποφαινόμενα όργανα καθορίζονται με την προγραμματική σύμβαση.»
-Το Άρθρο 174 Διοικητική επίλυση συμβατικών διαφορών
1.α. Κατά των εκτελεστών πράξεων ή παραλείψεων της διευθύνουσας υπηρεσίας ή της Προϊσταμένης Αρχής ή του κυρίου του έργου, που προσβάλλουν για πρώτη φορά δικαίωμα του αναδόχου, χωρεί ένσταση. Η ένσταση απευθύνεται στο κατά περίπτωση, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, αρμόδιο αποφαινόμενο όργανο, και ασκείται είτε με επίδοση με δικαστικό επιμελητή είτε με ηλεκτρονική αποστολή, σύμφωνα με τα άρθρα 15, 19, 29 και 50 του ν. 4727/2020 (Α’ 184), στη διευθύνουσα υπηρεσία ή την Προϊσταμένη Αρχή που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη ή στο αποφαινόμενο όργανο, μέσα σε ανατρεπτική προθεσμία δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση της πράξης ή τη συντέλεση της παράλειψης. Η παράλειψη της ως άνω επίδοσης ή ηλεκτρονικής αποστολής, καθιστά την ένσταση απαράδεκτη.
1.β. Ένσταση ασκείται επίσης και κατά πράξεων της Προϊσταμένης Αρχής ή του κυρίου του έργου, εφόσον με τις πράξεις αυτές προκαλείται διαφωνία για πρώτη φορά. Στην περίπτωση αυτήν, η προθεσμία για την άσκηση της ένστασης αρχίζει από την κοινοποίηση της απόφασης ή της πράξης στον ανάδοχο.
2. Η διευθύνουσα υπηρεσία ή η Προϊσταμένη Αρχή οφείλουν, κατά την έκδοση των πράξεων ή αποφάσεών τους, να μνημονεύουν τη δυνατότητα άσκησης ένστασης, την ανατρεπτική προθεσμία για την άσκησή της, το αποφαινόμενο όργανο, καθώς και τις συνέπειες από τη μη άσκησή της, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στην περ. α’ της παρ. 2 του άρθρου 175, περί δικαστικής επίλυσης διαφορών.
3. Με την ένσταση εξετάζονται τόσο η νομιμότητα της πράξης ή παράλειψης όσο και η ουσία της υπόθεσης. Το αρμόδιο αποφαινόμενο όργανο υποχρεούται να εκδώσει και κοινοποιήσει την απόφασή του μέσα σε εξήντα (60) ημέρες από την άσκηση της ένστασης, μετά από αιτιολογημένη γνώμη του τεχνικού συμβουλίου.
4. Η ένσταση πρέπει να αναφέρει την πράξη ή την παράλειψη, κατά της οποίας στρέφεται, σύντομο ιστορικό της σύμβασης και της διαφωνίας, τους λόγους, στους οποίους στηρίζει τις απόψεις του αυτός που υποβάλλει την ένσταση και ορισμένα αιτήματα. Η ένσταση συνοδεύεται από αντίγραφο της προσβαλλόμενης πράξης, εφόσον αυτή έχει κοινοποιηθεί.
5. Η διευθύνουσα υπηρεσία ή η Προϊσταμένη Αρχή, κατά περίπτωση, υποχρεούνται μέσα σε δεκαπέντε (15) ημέρες από την άσκηση της ένστασης να διαβιβάσουν στο αρμόδιο τεχνικό συμβούλιο τις απόψεις τους επί αυτής και τον φάκελο της υπόθεσης, ο οποίος περιλαμβάνει τα συμβατικά τεύχη ή αντίγραφά τους. Η παράλειψη αυτή αποτελεί πειθαρχική παράβαση και επιβάλλονται οι πειθαρχικές ποινές που προβλέπονται στο άρθρο 141 περί πειθαρχικών ευθυνών διοικητικών οργάνων. Τα συμβατικά τεύχη μπορεί να τα προσκομίσει και αυτός που υποβάλλει την ένσταση.
6. Ένσταση μπορεί να ασκήσει και ο κύριος του έργου, εφόσον δεν είναι το Δημόσιο και η Προϊσταμένη Αρχή δεν ανήκει στον κύριο του έργου.
7. Η παράλειψη υποβολής απόψεων της παρ. 5 δεν δημιουργεί τεκμήριο αποδοχής των λόγων που προβάλλονται με την ένσταση, τους οποίους μπορεί ο ενδιαφερόμενος να αποκρούσει για πρώτη φορά στο Δικαστήριο.
8. Προκειμένου να συζητηθεί η ένσταση στο τεχνικό συμβούλιο, η γραμματεία του συμβουλίου καλεί, σύμφωνα με το άρθρο 143 περί κοινοποιήσεων αναδόχου, τον ανάδοχο να παραστεί σε ορισμένη ημέρα και ώρα και πάντως όχι νωρίτερα από πέντε (5) ημέρες από την κοινοποίηση της πρόσκλησης, αυτοπροσώπως ή με νό-μιμα εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπο στη συνεδρίαση του συμβουλίου, για να υποστηρίξει τις απόψεις του και να δώσει κάθε σχετική πληροφορία ή διευκρίνιση που θα ζητηθεί από τα μέλη του συμβουλίου. Αντίγραφο της ένστασης διαβιβάζεται και στα μέλη του συμβουλίου έως πέντε (5) ημέρες πριν από τη συζήτησή της. Κατά τη συζήτηση καλείται και ο κύριος του έργου που υποβάλλει ένσταση.
9. Αν ο ανάδοχος, μολονότι κλήθηκε, δεν παρέστη ο ίδιος ή με αντιπρόσωπό του, γίνεται σχετική μνεία στα πρακτικά του συμβουλίου και το συμβούλιο προχωρεί στην εξέταση της ένστασης και χωρίς την παρουσία του. Τα ίδια εφαρμόζονται και όταν κληθεί και δεν παραστεί ο κύριος του έργου, ο οποίος άσκησε ένσταση.
10. Η εξέταση της ένστασης αρχίζει με την προφορική ανάπτυξη της έγγραφης εισήγησης της αρμόδιας υπηρεσίας προς το συμβούλιο. Η εισήγηση ερευνά πρώτα το εμπρόθεσμο της ένστασης και το παραδεκτό των επιδόσεων αυτής. Στη συνέχεια εξετάζει την ουσιαστική βασιμότητα της ένστασης, ανάλογα με τους περιεχόμενους σε αυτή λόγους και τα προβαλλόμενα σχετικά αιτήματα. Αν η ένσταση έχει οικονομικό αντικείμενο, η εισήγηση περιλαμβάνει εκτίμηση αυτού. Την προφορική ανάπτυξη της εισήγησης ακολουθεί συζήτηση για την πλήρη ενημέρωση των μελών του συμβουλίου στην υπόθεση. Κατά τη συζήτηση στο συμβούλιο παρίσταται υποχρεωτικά, χωρίς δικαίωμα ψήφου, εξουσιοδοτημένος προς τούτο εκπρόσωπος της Προϊσταμένης Αρχής, ο οποίος διατυπώνει προφορικά τις απόψεις του προς το συμβούλιο, υποβάλλοντας και σχετικό έγγραφο απόψεων. Στη συνέχεια καλείται να ακουσθεί αυτός που άσκησε την ένσταση. Ο πρόεδρος του συμβουλίου ορίζει τη σειρά ακρόασης ή και την ενδεχόμενη ταυτόχρονη ακρόαση. Όταν οι ενδιαφερόμενοι αποχωρήσουν, συνεχίζεται η συζήτηση από το συμβούλιο, το οποίο, μετά το τέλος της συζήτησης, γνωμοδοτεί αιτιολογημένα, το αργότερο εντός δέκα (10) ημερών, για την υπόθεση.
11. Αν η ένσταση απορριφθεί εν όλω ή εν μέρει ή αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία της παρ. 2, αυτός που υπέβαλε την ένσταση μπορεί να προσφύγει στο αρμόδιο δικαστήριο, σύμφωνα με το άρθρο 175. Η έκδοση ή κοινοποίηση απόφασης επί της ένστασης, μετά την πάροδο της προθεσμίας της παρ. 2, δεν μεταθέτει την έναρξη της προθεσμίας για άσκηση προσφυγής.
12. Ειδικά επί των ενστάσεων, οι οποίες αφορούν έργα, τα οποία εκτελούνται από τους Δήμους, τις Περιφέρειες, τους συνδέσμους τους και τα νομικά τους πρόσωπα, δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, καθώς και τις επιχειρήσεις τους, με προϋπολογισμό κατώτερο του εκάστοτε ισχύοντος ορίου εφαρμογής των Οδηγιών της Ε.Ε., αποφασίζει ο αρμόδιος συντονιστής Αποκεντρωμένης Διοίκησης, κατόπιν γνώμης του τεχνικού συμβουλίου της οικείας Περιφέρειας και μετά την έναρξη λειτουργίας της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας Ο.Τ.Α., ο Επόπτης Ο.Τ.Α..
13. Στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, παράλληλα με το Συμβούλιο Δημόσιων Έργων του άρθρου 5 της υπ’ αρ. 80855/5439/92 κοινής απόφασης των Υπουργών Προεδρίας της Κυβέρνησης και Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων και του Υφυπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων (Β’ 573), συγκροτείται Τεχνικό συμβούλιο Δημόσιων Έργων και Μελετών Εποπτευομένων Νομικών Προσώπων, που γνωμοδοτεί στις περιπτώσεις έργων και μελετών των εποπτευομένων από το Υπουργείο νομικών προσώπων δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, όταν στα πρόσωπα αυτά δεν υφίσταται τεχνικό συμβούλιο.
14. Ειδικά επί των ενστάσεων, οι οποίες αφορούν έργα και μελέτες των εποπτευομένων από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, νομικών προσώπων δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, στα οποία δεν υφίσταται Τεχνικό Συμβούλιο, γνωμοδοτεί το προβλεπόμενο από το άρθρο 89 του π.δ. 123/2017 (Α’ 151) Τεχνικό Συμβούλιο Δημόσιων Έργων και Μελετών Εποπτευόμενων Νομικών Προσώπων.
15. Οι προθεσμίες του παρόντος άρθρου, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι προθεσμίες που τάσσονται στα όργανα του εργοδότη και της διοίκησης, αναστέλλονται κατά τον μήνα Αύγουστο.
16. Για την επιτάχυνση της εξέτασης των υποβαλλομένων ενστάσεων και των λοιπών θεμάτων αρμοδιότητας του Τεχνικού Συμβουλίου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, δύναται στο Τεχνικό Συμβούλιο του Υπουργείου να συσταθούν Τμήματα, που είναι αυτοτελή και ισόβαθμα μεταξύ τους. Με την ίδια απόφαση καθορίζεται η αρμοδιότητα των Τμημάτων. Η σύνθεση των Τμημάτων είναι αυτή, που προβλέπεται από τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις περί συγκρότησης και σύνθεσης του τεχνικού συμβουλίου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Η παραπομπή των θεμάτων προς γνωμοδότηση στα Τμήματα του τεχνικού συμβουλίου, ανάλογα με την αρμοδιότητά τους, γίνεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Υποδομών.
17. Σε περιπτώσεις άσκησης ένστασης κατά απόφασης της διευθύνουσας υπηρεσίας, που κηρύσσει έκπτωτο τον ανάδοχο κατ’ άρθρο 160 περί έκπτωσης του αναδόχου, η έκπτωση δεν οριστικοποιείται πριν την έκδοση απόφασης, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος. Ο προσδιορισμός της συζήτησης της ένστασης στο αρμόδιο τεχνικό συμβούλιο διενεργείται κατά προτίμηση και εντός τριών (3) μηνών από την άσκησή της. Για τη συζήτηση στο τεχνικό συμβούλιο, η διευθύνουσα υπηρεσία υποχρεούται να υποβάλλει εισήγηση εντός τριάντα (30) ημερών από την άσκηση της ένστασης. Παράλειψη υποβολής της εισήγησης δεν κωλύει τη συζήτηση στο τεχνικό συμβούλιο, εφόσον ο ενιστάμενος υποβάλει εντός πρόσθετης προθεσμίας τριάντα (30) ημερών, τα αναγκαία έγγραφα για τη συζήτηση της ένστασης, ιδίως δε, τα εγκεκριμένα συμβατικά τεύχη και την απόφαση έκπτωσης. Εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την έκδοση της γνωμοδότησης του τεχνικού συμβουλίου, το αρμόδιο αποφαινόμενο όργανο εκδίδει απόφαση επί της ένστασης. Παράλειψη εκδόσεως απόφασης εντός της άνω προθεσμίας τεκμαίρεται ως σιωπηρή αποδοχή της οικείας γνωμοδοτήσεως του τεχνικού συμβουλίου.
- Το άρθρο 180 Ειδικές ρυθμίσεις, έργα άλλων φορέων
1. Τα καθήκοντα και οι αρμοδιότητες που προβλέπονται από τον παρόντα νόμο και τις αποφάσεις που εκδίδονται με εξουσιοδότησή του ασκούνται από τα αρμόδια όργανα ή συμβούλια του φορέα κατασκευής του έργου, σύμφωνα με τις οργανωτικές διατάξεις του κάθε φορέα.
2. Καθήκοντα αναθέτουσας/ προϊσταμένης αρχής για την ανάθεση/εκτέλεση των δημοσίων έργων, αρμοδιότητας του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων ασκεί ο Υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων επικουρούμενος από την καθ’ ύλην αρμόδια υπηρεσία, σύμφωνα με τις οργανωτικές διατάξεις του Υπουργείου. Με απόφαση του Υπουργού μπορούν να μεταβιβάζονται οι σχετικές αρμοδιότητες σε υποκείμενα όργανα και να ορίζεται ο χρόνος έναρξης της άσκησης των αρμοδιοτήτων της Προϊσταμένης Αρχής από τα νέα όργανα και οι συμβάσεις στις οποίες ασκούνται οι αρμοδιότητες αυτές από Όργανα που έχουν καθοριστεί με προγενέστερες διατάξεις, διατηρούν τις αρμοδιότητές τους μέχρι την έκδοση νέας απόφασης.
Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορεί να ανατίθεται η διαδικασία σύναψης έργου σε οποιαδήποτε οργανωτική μονάδα, Διεύθυνση ή Ειδική Υπηρεσία Δημόσιων Έργων (ΕΥΔΕ), της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων .
3. Α) Στα έργα που εκτελούνται από άλλους φορείς, εκτός από τις υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, μπορεί με διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, να γίνονται οι αναγκαίες προσαρμογές ή διαφοροποιήσεις των σχετικών διαδικασιών του και των θεμάτων που ρυθμίζονται με τον παρόντα νόμο για την αντιμετώπιση των ιδιαιτεροτήτων φορέων και έργων. Με το διάταγμα αυτό μπορεί να ενοποιούνται ή να συντέμνονται και οι διαδικασίες που αναφέρονται στη διοικητική και δικαστική επίλυση των διαφορών ή να καταργούνται βαθμοί των διαδικασιών αυτών.
Β) Στα έργα που εκτελούνται από άλλους φορείς, εκτός από τις υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, μπορεί με κοινή απόφαση που εκδίδεται από τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών και τον κατά περίπτωση αρμόδιο Υπουργό, να γίνεται ο ειδικότερος προσδιορισμός των οργάνων και συμβουλίων που αποφασίζουν ή γνωμοδοτούν για τα έργα των φορέων αυτών, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος. Αποφαινόμενα και γνωμοδοτούντα όργανα που έχουν καθοριστεί με προγενέστερες διατάξεις διατηρούν τις αρμοδιότητές τους μέχρι την έκδοση νέας απόφασης.
4. Σε κάθε περίπτωση η εποπτεία στους άλλους φορείς για την τήρηση των διαδικασιών και γενικά για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος νόμου και των κανονιστικών πράξεων που εκδίδονται με εξουσιοδότησή του ασκείται από την Γενική Γραμματεία Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων.
5. Οι διατάξεις των άρθρων 92-110 του ν. 3669/2008 όπως ισχύουν και οι κανονιστικές πράξεις που εκδόθηκαν για την εφαρμογή τους συνεχίζουν να ισχύουν. Οι βεβαιώσεις εγγραφής στα μητρώα (πτυχία) που έχουν εκδοθεί υπό την ισχύ του ν. 3669/2008 ισχύουν για κάθε συνέπεια.
6.
V. Επί της νομιμότητας, της σκοπιμότητας και του περιεχομένου της προτεινόμενης κοινής υπουργικής απόφασης.
Α. Το υπό εξέταση σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης (Κ.Υ.Α.) περιλαμβάνει ρυθμίσεις:
(α) αναφορικά με τον καθορισμό των Διοικητικών Υγειονομικών Περιφερειών (Δ.Υ.ΠΕ.) ως Κεντρικών Αρχών Αγορών (Κ.Α.Α.), κατ΄εξουσιοδότηση της παρ. 2 του άρθρου 41 του ν. 4412/2016 (Κεφάλαιο Α σχεδίου ΚΥΑ) ,
(β) τον ορισμό αποφαινομένων και γνωμοδοτούντων οργάνων, ειδικά για δημόσιες συμβάσεις έργων, αρμοδιότητας του Υπουργείου Υγείας, καθώς και των Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ. που υπάγονται ή πρόκειται να υπαχθούν στην εποπτεία του, κατ΄ εξουσιοδότηση της παρ. 3, περ. Β του άρθρου 180 του ως άνω νόμου (Κεφάλαιο Β σχεδίου ΚΥΑ),
(γ) ειδικές ρυθμίσεις (Κεφάλαιο Γ) ως προς τη δυνατότητα του Υπουργού Υγείας να ορίζει (κατά παρέκκλιση των ως άνω κανόνων των κεφαλαίων Α και Β) Προϊσταμένη Αρχή και Διευθύνουσα Υπηρεσία για έργα των εποπτευόμενων από το Υπουργείο Υγείας Ν.Π.Δ.Δ. (άρθρο 6), καθώς και ως προς την επέκταση διατάξεων του άρθρου 2 σε ΝΠΙΔ εποπτευόμενα από το Υπουργείο Υγείας (άρθρο 7).
Στο σημείο αυτό επισημαίνεται ότι σε συνέχεια σχετικού αιτήματος των αρμοδίων Υπουργείων, είχε εκδοθεί η αριθμ. Γ7/2022 Γνώμη της Αρχής σχετικά με αντίστοιχου περιεχομένου κανονιστική απόφαση που αφορούσε στον ορισμό κεντρικών αναθετουσών αρχών, κατ’ άρθρο 41 καθώς και αποφαινόμενων και γνωμοδοτούντων οργάνων σε θέματα εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, κατ’ άρθρο 199 του ν. 4412/2016, από το Υπουργείο Υγείας και τα εποπτευόμενα από αυτό Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ.
Σε συνέχεια της ως άνω Γνώμης εκδόθηκε η αριθμ. 29894 Κ.Υ.Α. (Β 2625/30.05.2022).
Β. Η υπό εξέταση Κ.Υ.Α. απαρτίζεται από τρία Κεφάλαια και οκτώ (8) άρθρα, ως ακολούθως:
Άρθρο 1 «Αντικείμενο – Πεδίο εφαρμογής»
Κεφάλαιο Α’: ‘Κεντρικές Αρχές Αγορών (άρθρο 40 ν. 44121/2016)’
Άρθρο 2 «Καθορισμός Κεντρικών Αρχών Αγορών»
Κεφάλαιο Β’: ‘Αποφαινόμενα και Γνωμοδοτούντα Όργανα’
Άρθρο 3 «Προϊσταμένη Αρχή»
Άρθρο 4 «Διευθύνουσα Υπηρεσία»
Άρθρο 5 Άρθρο 5 «Τεχνικό Συμβούλιο – Διοικητική Επίλυση Συμβατικών Διαφορών»
Κεφάλαιο Γ’: Ειδικές Διατάξεις
Άρθρο 6 «Απευθείας Ορισμοί Αποφαινομένων Οργάνων»
Άρθρο 7 «Επέκταση διατάξεων του παρόντος σε Ν.Π.Ι.Δ. εποπτευόμενα από το Υπουργείο Υγείας»
Άρθρο 8 «Έναρξη ισχύος».
Γ. Με το εν λόγω σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης, επιχειρείται, αφενός, ο ορισμός των (Δ.Υ.ΠΕ.) ως κεντρικών αναθετουσών αρχών (Κ.Α.Α.), καθώς και η διαδικασία προγραμματισμού, ανάθεσης και παρακολούθησης, σε κεντρικό επίπεδο, των σχετικών συμβάσεων έργων ανά έτος και, αφετέρου, η τυποποίηση της διαδικασίας ορισμού αποφαινομένων και γνωμοδοτούντων οργάνων του Υπουργείου Υγείας και των εποπτευόμενων αυτού φορέων, κατ΄εξουσιοδότηση του άρθρου 180 του ν. 4412/2016, ως προς τις συμβάσεις έργων (πρβλ. παρ. 3 περ. Β)
Ειδικότερα επί των άρθρων, επισημαίνονται τα ακόλουθα:
Ως προς το Άρθρο 1. Αντικείμενο-Πεδίο εφαρμογής
Σύμφωνα με το ως άνω άρθρο οι διατάξεις της παρούσας απόφασης έχουν εφαρμογή στις διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων εκτέλεσης έργων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016, τα οποία ανατίθενται και εκτελούνται από το Υπουργείο Υγείας, τα Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ. που υπάγονται ή πρόκειται να υπαχθούν στην εποπτεία του Υπουργείου Υγείας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α Κεντρικές Αρχές Αγορών (άρθρο 40 ν. 4412/2016)
Άρθρο 2: ‘Καθορισμός Κεντρικών Αρχών Αγορών’
Στο εν λόγω άρθρο και συγκεκριμένα στην παρ. 2.1 αυτού, ορίζονται οι (Δ.Υ.ΠΕ.) ως Κεντρικές Αρχές Αγορών (Κ.Α.Α.), με αρμοδιότητα, την συλλογή και επεξεργασία του συνόλου των αιτημάτων ανάθεσης συμβάσεων έργων των φορέων του άρθρου 1 που εδρεύουν εντός της χωρικής αρμοδιότητας εκάστης αυτών και εποπτεύονται από αυτές.
Ακολούθως, με την παρ. 2.2., ρυθμίζονται ζητήματα γνωστοποίησης, κατάρτισης και έγκρισης του προγραμματισμού, ετησίως, των συμβάσεων έργων των ως άνω εποπτευόμενων από τις Δ.Υ.ΠΕ. φορέων.
Στο σημείο αυτό υπενθυμίζεται ότι το αντικείμενο των δραστηριοτήτων των ΚΑΑ αφορά σε κεντρικές δραστηριότητες αγορών, με την έννοια της περ. 15) της παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 4412/2016 [ως «κεντρικές δραστηριότητες αγορών» νοούνται δραστηριότητες που διεξάγονται σε μόνιμη βάση με μία από τις παρακάτω μορφές: α) της απόκτησης αγαθών ή/και υπηρεσιών που προορίζονται για αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς, β) της ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων ή της σύναψης συμφωνιών-πλαίσιο για έργα, αγαθά ή υπηρεσίες που προορίζονται για αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς], επομένως, τα καθήκοντα των ΚΑΑ δεν περιορίζονται μόνον σε ζητήματα προγραμματισμού, τα οποία είναι παρεπόμενα σε σχέση με τις υπηρεσίες ανάθεσης των εν λόγω συμβάσεων.
Σημειώνεται συναφώς ότι η διαδικασία προγραμματισμού για τις ανάγκες της κεντρικοποίησης αγορών, προβλέπεται να ορισθεί κατ΄εξουσιοδότηση των παρ. 4 και 7 του άρθρου 41 του ν. 4412/2016, επομένως, οι κανόνες της υπό εξέταση Κ.Υ.Α. θα πρέπει να συνάδουν με το περιεχόμενο και τη χρονική ακολουθία των κανόνων και των ενεργειών, όπως θα προβλέπονται στις σχετικές κανονιστικές αποφάσεις, όταν αυτές υιοθετηθούν (Πρβλ αναλυτικά Γνώμη Γ7/2022).
Περαιτέρω, με την παρ. 2.3 του ως άνω άρθρου, καθορίζεται ότι ο ετήσιος προγραμματισμός των υπό ανάθεση έργων που αφορούν στις Δ.Υ.ΠΕ. ή τις αποκεντρωμένες οργανικές μονάδες αυτών, θα γνωστοποιείται στην Τεχνική Υπηρεσία του Υπουργείου Υγείας μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία έκαστου ημερολογιακού έτους.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την εξουσιοδοτική διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 41 του ν. 4412/2016, πέραν του ορισμού των Κ.Α.Α., με όμοια απόφαση [κοινή απόφαση του Υπουργού που προΐσταται της καθ’ ύλην αρμόδιας ΕΚΑΑ και του καθ’ ύλην αρμόδιου Υπουργού] καθορίζονται ειδικότερα θέματα, αντίστοιχα με αυτά των παρ. 3 και 4 του ίδιου ως άνω άρθρου 41, για την παροχή συγκεντρωτικών δραστηριοτήτων αγορών από ΚΑΑ, για τους τομείς και αναθέτουσες αρχές ευθύνης τους, κατά τις κείμενες διατάξεις. Στο σημείο αυτό δεν φαίνεται να μεσολαβεί κάποια εγκριτική απόφαση του Υπουργείου Υγείας όσον αφορά την σκοπιμότητα των επιλεγέντων έργων από τις Δ.Υ.Π.Ε. Επομένως, στο μέτρο που οι παρ. 3 και 4 του άρθρου 41 αναφέρονται τόσο σε όρους ομαδοποίησης και κατηγορίες συμβάσεων που υπάγονται ή εξαιρούνται της κεντρικοποίησης, όσο και σε διετή προγραμματισμό εκ μέρους των ΚΑΑ (κατ΄αναλογίαν των αντίστοιχων διατάξεων που αφορούν στις ΕΚΑΑ), είναι σκόπιμο να εξεταστεί η θέση σε ισχύ με την παρούσα τέτοιων κανόνων, που θα ρυθμίζουν τα ειδικότερα ζητήματα της κεντρικοποίησης, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στις σχετικές εξουσιοδοτικές διατάξεις.
Η παράγραφος αυτή όμως θα πρέπει να συσχετισθεί και με τις επόμενες παραγράφους [2.4. και 2.5] από τις οποίες προκύπτει ότι η εκτιμώμενη αξία των σχετικών συμβάσεων ουσιαστικά σηματοδοτεί και τους φορείς που θα ασκούν καθήκοντα αναθέτουσας αρχής [για συμβάσεις έργων άνω των 234.000 € καθήκοντα αναθέτουσας αρχής ασκούν κεντρικά οι Δ.Υ.Π.Ε.].
Εφόσον πάντως η πρόθεση είναι το ως άνω όριο να σηματοδοτεί και τους «φορείς κατασκευής του έργου», δηλαδή τις υπηρεσίες που έχουν την ευθύνη υλοποίησης και επίβλεψης του έργου (πρβλ ορισμούς άρθρου 2, παρ. 2 ιδίως περ. 1 και 2), όπως εμμέσως συνάγεται και από τις προβλέψεις των παρ. 2.7, 3.1 και του άρθρου 6, τότε αυτό είναι σκόπιμο να αποτυπωθεί ρητά, άλλως να προκύπτει με την οικεία εγκριτική απόφαση του προγραμματισμού.
Ως προς τις παρ. 2.7 και 2.8 είναι σκόπιμο να διευκρινισθεί εάν η σχετική ενημέρωση αφορά τόσο στην εξέλιξη των οικείων διαγωνιστικών διαδικασιών, όσο και στην εξέλιξη της εκτέλεσης των οικείων συμβάσεων.
Καταληκτικά επισημαίνεται ότι κρίσιμο στοιχείο για την επιτυχή έκβαση των κεντρικών δραστηριοτήτων αγορών βάσει του ως άνω σχεδιασμού αποτελεί τόσο η έγκαιρη και ακριβής συλλογή των αναγκών των αναθετουσών αρχών, όσο και ο έγκαιρος και ορθολογικός προγραμματισμός των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων, ώστε να είναι σαφές το σύνολο των απαιτούμενων ενεργειών για την καταγραφή, συγκέντρωση και γνωστοποίηση των αναγκών των εμπλεκόμενων αναθετουσών αρχών και να μην δημιουργείται εν τέλει ανατροπή στον προγραμματισμό τους.
Ως προς το ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β:
Καταρχάς επισημαίνεται ότι με το κεφάλαιο αυτό δεν ορίζονται τα αρμόδια γνωμοδοτικάαποφαινόμενα όργανα [Προϊσταμένη Αρχή, Διευθύνουσα Υπηρεσία, Τεχνικό Συμβούλιο] για κάθε έναν από τους εποπτευόμενους φορείς του Υπουργείου Υγείας, σύμφωνα και με τον σκοπό της εξουσιοδοτικής διάταξης του άρθρου 180, παρά μόνον για τις συμβάσεις που αφορούν στις υποδομές της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Υγείας.
Για τις λοιπές συμβάσεις γίνεται παραπομπή στο οικείο κανονιστικό πλαίσιο εκάστοτε φορέα, εξαιρουμένων των περιπτώσεων για τις οποίες με απόφαση του Υπουργού Υγείας, καθήκοντα Προϊσταμένης Αρχής αποφασίζεται να ασκεί ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Υπουργείου και Διευθύνουσας Υπηρεσίας. (βλ όμως και άρθρο 6.1 για την δυνατότητα του Υπουργού Υγείας με Απόφασή του να ορίζει ως Προϊσταμένη Αρχή και Διευθύνουσα Υπηρεσία για έργα των εποπτευόμενων από το Υπουργείο Υγείας Ν.Π.Δ.Δ., τα αρμόδια Διοικητικά Όργανα της οικείας Δ.Υ.Πε., ανεξαρτήτως προϋπολογισμού δαπάνης).
Η τελευταία αυτή δυνατότητα είναι ατελής, με την έννοια ότι δεν προδιαγράφεται σαφώς η διαδικασία και ο χρόνος άσκησής της (βλ. αντίστοιχες παρατηρήσεις στην Γνώμη Γ7/2022).
Τέλος, για λόγους σαφήνειας και συστηματικής συνοχής, οι ρυθμίσεις αυτές θα πρέπει να ακολουθούν ενιαία διατύπωση προκειμένου να μην δημιουργείται σύγχυση, κυρίως ως προς τον φορέα κατασκευής του έργου.
Με το άνω άρθρο 3, μεταξύ άλλων, επιχειρείται η ρύθμιση της εποπτείας της εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων έργων από την αρμόδια Προϊσταμένη Αρχή. Υπενθυμίζεται ότι ως «Προϊσταμένη Αρχή» νοείται η αρχή ή η υπηρεσία ή το όργανο του φορέα κατασκευής του έργου που εποπτεύει την κατασκευή του ασκώντας για λογαριασμό του αποφασιστικές αρμοδιότητες, ιδίως σε θέματα τροποποίησης των όρων της σύμβασης.
Ο σχετικός κανόνας είναι καθήκοντα Προϊσταμένης Αρχής να ασκούν τα αποφαινόμενα όργανα του κάθε φορέα (συμπεριλαμβανομένης της Κ.Α.Α. του άρθρου 2), με την εξαίρεση της περίπτωσης όπου με απόφαση του Υπουργείου Υγείας, αποφασίζεται τα καθήκοντα αυτά να ασκούνται από τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Τεχνικών του Υπουργείου Υγείας. (βλ. και άρθρο 6.1 για την δυνατότητα του Υπουργού Υγείας με Απόφασή του να ορίζει ως Προϊσταμένη Αρχή, τα αρμόδια Διοικητικά Όργανα της οικείας Δ.Υ.Πε., ανεξαρτήτως προϋπολογισμού δαπάνης καθώς και άρθρο 6.2 σχετικά με έργα που εκτελούνται στην Περιφέρεια Αττικής).
Εμμέσως, με την αναφορά στα αρμόδια όργανα των Κ.Α.Α. συνάγεται ότι την εποπτεία κατασκευής των έργων σε συμβάσεις που ανατίθενται κεντρικά από τις Δ.Υ.Π.Ε. (άνω των 234.000 € κατά τα ανωτέρω) θα την έχουν οι τελευταίες. Εφόσον αυτή είναι όντως η πρόθεση ορθότερο θα ήταν: α) αυτό να προκύπτει με σαφήνεια στη διάταξη, β) να προσδιοριστεί ρητά το αρμόδιο όργανο της Δ.Υ.Π.Ε.. που θα ασκεί καθήκοντα Προϊσταμένης Αρχής και γ) να συσχετισθεί η ρύθμιση αυτή με το επόμενο άρθρο 4 που αφορά στα καθήκοντα της Διευθύνουσας Υπηρεσίας.
Στο σημείο αυτό τονίζεται ότι είναι σκόπιμο πριν την ανάθεση των σχετικών συμβάσεων να είναι εκ των προτέρων γνωστό σε όλους τους ενδιαφερομένους ποια οργανική μονάδα ασκεί τα καθήκοντα της Προϊσταμένης Αρχής, λαμβανομένων υπόψη των αποφασιστικών της καθηκόντων. Δεδομένου επίσης ότι εν μέρει η κρίση αυτή ανήκει στη διακριτική ευχέρεια του Υπουργού Υγείας, θα πρέπει να προκύπτει το απώτερο χρονικό σημείο εντός του οποίου ο Υπουργός υποχρεούται να λαμβάνει τη σχετική απόφαση, ρύθμιση η οποία πιθανολογείται ότι συνδέεται και με την τεχνική επάρκεια εκάστου φορέα.
Με το άνω άρθρο 4, μεταξύ άλλων, επιχειρείται η ρύθμιση της διοίκησης της εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων έργων από την αρμόδια Διευθύνουσα Υπηρεσία. Δεν είναι κατανοητός ο λόγος για τον οποίο ακολουθείται διαφορετική διατύπωση σε σχέση με το άρθρο 3, όπου γίνεται λόγος για αναθέτουσες αρχές ή ΚΑΑ.
Υπενθυμίζεται ότι ως «διευθύνουσα υπηρεσία» νοείται η τεχνική υπηρεσία του φορέα κατασκευής του έργου που είναι αρμόδια για τον έλεγχο και τη διοίκηση της κατασκευής του έργου. Επομένως και πάλι το ζήτημα συναρτάται με τον ορισμό του αρμόδιου φορέα κατασκευής. Με τον υπό εξέταση κανόνα προκύπτει ότι καθήκοντα Διευθύνουσας Υπηρεσίας ασκούν οι αρμόδιες τεχνικές υπηρεσίες των φορέων του άρθρου 1 ή του άρθρου 2.1. (φορείς που εποπτεύονται από ΔΥΠΕ), χωρίς να προκύπτει σχετικός κανόνας για τις συμβάσεις που έχουν ανατεθεί κεντρικά (Πρβλ παρατηρήσεις άρθρου 3). Διαφαίνεται πάντως, με βάση τους ανωτέρω ορισμούς του ν. 4412/2016, ότι τα αρμόδια όργανα (ΔΥ και ΠΑ) είναι σκόπιμο να ανήκουν στον φορέα κατασκευής του έργου.
Με το άρθρο 5 ορίζεται, για όλες τις συμβάσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας, το Τεχνικό Συμβούλιο του Υπουργείου Υγείας (5.1). Επιπλέον ορίζεται ως αρμόδιο αποφαινόμενο όργανο για τις ενστάσεις της περ. α παρ 1 του 174 του Ν. 4412/2016 ο Υπουργός Υγείας (5.2). Εξυπακούεται ότι η σχετική ρύθμιση θα πρέπει να γνωστοποιηθεί άμεσα στις αναθέτουσες αρχές στις οποίες αφορά, δεδομένης της διάταξης της παρ. 2 του άρθρου 174 σύμφωνα με την οποία η διευθύνουσα υπηρεσία ή η Προϊσταμένη Αρχή οφείλουν, κατά την έκδοση των πράξεων ή αποφάσεών τους, να μνημονεύουν τη δυνατότητα άσκησης ένστασης, την ανατρεπτική προθεσμία για την άσκησή της, το αποφαινόμενο όργανο, καθώς και τις συνέπειες από τη μη άσκησή της, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στην περ. α’ της παρ. 2 του άρθρου 175, περί δικαστικής επίλυσης διαφορών.
Ως προς το ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ:
Άρθρο 6: ‘Απευθείας Ορισμοί Αποφαινομένων Οργάνων.’
Με το ως άνω άρθρο προβλέπεται η δυνατότητα του Υπουργού Υγείας να ορίζει αποφαινόμενα όργανα για έργα των εποπτευόμενων από το Υπουργείο Υγείας Ν.Π.Δ.Δ. τα αρμόδια Διοικητικά Όργανα της οικείας Δ.Υ.Πε. (βλ. παρ. 6.1), πιθανολογείται, κατά παρέκκλιση και του κανόνα του άρθρου 2.
Από το περιεχόμενο όμως της διάταξης δεν φαίνεται ότι αυτή αφορά σε φορείς του άρθρου 1 που εδρεύουν εντός της χωρικής αρμοδιότητας Δ.Υ.Πε. και εποπτεύονται από αυτές, το οποίο είναι σκόπιμο να διευκρινισθεί.
Επίσης, περιλαμβάνει ρυθμίσεις για έργα των εποπτευόμενων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) που εκτελούνται στα όρια της Περιφέρειας Αττικής, ανεξαρτήτως προϋπολογισμού δαπάνης, όπου o Υπουργός Υγείας μπορεί με Απόφασή του να χαρακτηρίζει ως ειδικά ή γενικότερης σημασίας, έργα των εποπτευόμενων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) που εκτελούνται στα όρια της Περιφέρειας Αττικής. Στις περιπτώσεις αυτές οι αρμοδιότητες της Διευθύνουσας Υπηρεσίας ασκούνται από την τεχνική υπηρεσία του Ν.Π.Δ.Δ., στο οποίο ανήκει το έργο, και οι αρμοδιότητες της προϊσταμένης αρχής από τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας (παρ. 6.2).
Και στην περίπτωση αυτή τα ζητήματα που δημιουργούνται έχουν να κάνουν με τον ορισμό του φορέα κατασκευής του έργου, απόφαση που θα πρέπει ήδη να λαμβάνεται στο στάδιο του προγραμματισμού. Για τον ίδιο λόγο θα πρέπει να εξετασθεί, με βάση τους ανωτέρω ορισμούς του ν. 4412/2016, εάν τα αρμόδια όργανα (ΔΥ και ΠΑ) θα πρέπει να ανήκουν στον ίδιο ως άνω φορέα κατασκευής του έργου.
Επίσης, όπως προαναφέρθηκε, δεν περιγράφεται η διαδικασία με την οποία επιλαμβάνεται ο Υπουργός, ούτε το χρονικό σημείο της λήψης της σχετικής απόφασης (πριν ή μετά τον προγραμματισμό του άρθρου 2).
Άρθρο 7. Επέκταση διατάξεων του παρόντος σε Ν.Π.Ι.Δ. εποπτευόμενα από το Υπουργείο Υγείας
Με το ως άνω άρθρο ορίζεται ότι οι διατάξεις του άρθρου 2 της παρούσας εφαρμόζονται ανάλογα και στα έργα που εκτελούνται από Ν.Π.Ι.Δ. και γενικώς κοινωφελή ιδρύματα εποπτευόμενα από το Υπουργείο Υγείας, που δεν ανήκουν στο δημόσιο τομέα, όταν τα έργα αυτά χρηματοδοτούνται ή επιχορηγούνται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ή συγχρηματοδoτούνται από Προγράμματα της Ευρωπαϊκής `Ένωσης. Σημειώνεται ότι παρά τα αναφερόμενα στον τίτλο του άρθρου η «ανάλογη» επέκταση αφορά αποκλειστικά στους κανόνες του κεφαλαίου Α, επομένως, κρίνεται σκόπιμο για λόγους σαφήνειας και συνοχής να αναμορφωθεί το περιεχόμενο του τίτλου του άρθρου και να ενταχθεί η ρύθμιση στο κεφάλαιο Α.
Επί της ουσίας όμως υπενθυμίζεται ότι ο ν. 4412/2016 θεσπίζει κατ΄αρχάς κανόνες που ρυθμίζουν τις διαδικασίες προγραμματισμού και σύναψης δημοσίων συμβάσεων που συνάπτονται από αναθέτουσες αρχές, ανεξαρτήτως του είδους και της εκτιμώμενης αξίας των συμβάσεων. Για το πεδίο εφαρμογής, επομένως, των διατάξεων του ν. 4412/2016 (και των κατ΄εξουσιοδότηση αυτού κανονιστικών αποφάσεων), κατά υποκείμενο, κρίσιμος είναι ο προσδιορισμός της έννοιας της “αναθέτουσας αρχής”, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 2 του ως άνω νόμου. Επιπρόσθετα, σκόπιμο είναι να υπομνησθεί εν προκειμένω η πρόβλεψη της διάταξης του άρθρου 13 του ν. 4412/2016 «Συμβάσεις που επιδοτούνται από αναθέτουσες αρχές (άρθρο 13 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ)», σύμφωνα με την οποία οι διατάξεις του Βιβλίου Ι (άρθρα 3 έως 221) εφαρμόζονται για συμβάσεις που επιδοτούνται άμεσα σε ποσοστό άνω του 50% από αναθέτουσες αρχές, υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στο εν λόγω άρθρο.
Σε κάθε περίπτωση η σκοπιμότητα της ρύθμισης αυτής δεν είναι προφανής, καθόσον το άρθρο 2 ρυθμίζει κατά κύριο λόγο (με την εξαίρεση των παρ. 2.6 και 2.8) ζητήματα προγραμματισμού, ελέγχου σκοπιμότητας, παρακολούθησης και κεντρικοποίησης αναγκών για φορείς του άρθρου 1 που εδρεύουν εντός της χωρικής αρμοδιότητας των Υγειονομικών Περιφερειών και εποπτεύονται από αυτές.
Κατά συνέπεια, κρίνεται ορθότερο η ρύθμιση του άρθρου αυτού, αφενός, να ενταχθεί στο κεφάλαιο Α, αφετέρου, να αναμορφωθεί το περιεχόμενο της ώστε οι κανόνες του άρθρου 2 [περί προγραμματισμού και κεντρικοποίησης αναγκών] να εφαρμόζονται σε συμβάσεις έργων ΝΠΙΔ ή κοινωφελών ιδρυμάτων που εμπίπτουν στην έννοια της αναθέτουσας αρχής, καθώς και σε συμβάσεις που επιδοτούνται από αναθέτουσες αρχές σύμφωνα με το άρθρο 13 του ν. 4412/2016, εφόσον αυτές οι αναθέτουσες αρχές εμπίπτουν στη χωρική και καθ΄ ύλην αρμοδιότητα εκάστης Υγειονομικής Περιφέρειας, άλλως να περιοριστεί η επέκταση στους κανόνες της παρ. 2.8 όσον αφορά την ενημέρωση της Δ.Τ.Υ. του Υπουργείου Υγείας σχετικά με την εξέλιξη της εκτέλεσης των έργων.
Άρθρο 8: ‘Έναρξη ισχύος’
Σύμφωνα με την προτεινόμενη διάταξη, η έναρξη ισχύος της παρούσας Κοινής Υπουργικής Απόφασης, θα αρχίσει αμέσως μετά τη δημοσίευσή της στο σχετικό Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως. Σκόπιμο θα ήταν να προβλεφθεί ρητή μεταβατική διάταξη, προκειμένου οι εποπτευόμενοι φορείς να προσαρμοστούν στις σχετικές ρυθμίσεις περί προγραμματισμού και έγκρισης σκοπιμότητας.
V.ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Κατόπιν όλων των ανωτέρω, η Αρχή, ασκούσα την αρμοδιότητά της όπως ορίζεται στο άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ΄, υποπερ. γγ΄ του ν. 4013/2011, αποφασίζει ομόφωνα την παροχή σύμφωνης γνώμης επί του προτεινόμενου σχεδίου Κοινής Υπουργικής Απόφασης με θέμα: «Ορισμός κεντρικών αναθετουσών αρχών κατ΄ άρθρο 41 και αποφαινόμενων και γνωμοδοτούντων οργάνων σε θέματα ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων εκτέλεσης έργων κατ΄ άρθρο 180 του Ν. 4412/2016 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, από το Υπουργείο Υγείας, τα εποπτευόμενα από αυτό Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ..», με τις προαναφερόμενες παρατηρήσεις , επισημάνσεις, νομοτεχνικές διορθώσεις και βελτιώσεις κατά τα προπαρατιθέμενα.
Αθήνα 4 Αυγούστου 2022
ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ
Ο Πρόεδρος Γεώργιος Καταπόδης