ΓνωμΕΑΑΔΗΣΥ Α7/2022 Διατύπωση γνώμης της Αρχής σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ’ υποπερ. (αα) του ν. 4013/2011, όπως ισχύει, επί των ρυθμίσεων των άρθρων 155, 156 και 157 του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Οικονομικών με τίτλο «Εταιρική διακυβέρνηση των Ανωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου και των λοιπών θυγατρικών της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας, διαχείριση συμμετοχών του Δημοσίου σε ανώνυμες εταιρείες και ρυθμίσεις για την Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας, αξιολόγηση της έναντι του Δημοσίου φερεγγυότητας και πιστοληπτικής ικανότητας φυσικών και νομικών προσώπων και σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, ίδρυση και λειτουργία Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων, Συμπληρωματικός Κρατικός Προϋπολογισμός οικονομικού έτους 2022 και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Οικονομικών», με τα οποία τροποποιούνται τα άρθρα 148, 151 και 154 ν. 4601/2019 (Α΄ 44) με τα οποία μεταφέρθηκαν στην εθνική έννομη τάξη διατάξεις της Οδηγίας 2014/55/ΕΕ για την έκδοση ηλεκτρονικών τιμολογίων στο πλαίσιο των δημόσιων συμβάσεων

ΓΝΩΜΗ Α7/2022
ΑΔΑ: 6Λ17ΟΞΤΒ-Ε2Ν
Αναρτητέα στη Διαύγεια
EΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ
ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
(του άρθρου 2, παρ. 2, περ. γ', υποπερ. αα' του ν. 4013/2011)
Η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
Στην Αθήνα σήμερα, την 8η Σεπτεμβρίου 2022, ημέρα Πέμπτη και ώρα 9:30 π.μ., στα επί της οδού Κεφαλληνίας 45 & Κομνά Τράκα γραφεία της, συνήλθε η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ σε συνεδρίαση, μετά από σχετική πρόσκληση του Προέδρου της, η οποία γνωστοποιήθηκε νομίμως σε όλα τα Μέλη της Αρχής.
Από τα προσκληθέντα Μέλη της Αρχής παρέστησαν κατά τη συνεδρίαση τα ακόλουθα:
1. Προεδρεύων: Αδάμ Καραγλάνης, Αντιπρόεδρος
2. Μέλη: Δημήτριος Σταθακόπουλος, (μέσω τηλεδιάσκεψης)
Μαρία Στυλιανίδη ( μέσω τηλεδιάσκεψης )
Κωνσταντίνος Βαρδακαστάνης ( μέσω τηλεδιάσκεψης )
Βασιλική Σκαρτσούνη
Γραμματέας: Αθανάσιος Λαμπράκης, Π.Ε. Διοικητικού-Οικονομικού.
Εισηγήτρια: Χριστίνα Καξιρή, Νομικός, Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., Προϊσταμένη του Τμήματος Γνωμοδοτήσεων της Διεύθυνσης Μελετών και Γνωμοδοτήσεων
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης παρέστησαν η εισηγήτρια, Χριστίνα Καξιρή, η Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Μελετών και Γνωμοδοτήσεων, Μίνα Καλογρίδου, καθώς και εκπρόσωποι του Υπουργείου Οικονομικών (μέσω τηλεδιάσκεψης), οι οποίοι αποχώρησαν πριν την έναρξη της διαδικασίας ψηφοφορίας και λήψης της απόφασης από τα Μέλη της Αρχής.
Θέμα: «Διατύπωση γνώμης της Αρχής σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ’ υποπερ. (αα) του ν. 4013/2011, όπως ισχύει, επί των ρυθμίσεων των άρθρων 155, 156 και 157 του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Οικονομικών με τίτλο «Εταιρική διακυβέρνηση των Ανωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου και των λοιπών θυγατρικών της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας, διαχείριση συμμετοχών του Δημοσίου σε ανώνυμες εταιρείες και ρυθμίσεις για την Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας, αξιολόγηση της έναντι του Δημοσίου φερεγγυότητας και πιστοληπτικής ικανότητας φυσικών και νομικών προσώπων και σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, ίδρυση και λειτουργία Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων, Συμπληρωματικός Κρατικός Προϋπολογισμός οικονομικού έτους 2022 και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Οικονομικών», με τα οποία τροποποιούνται τα άρθρα 148, 151 και 154 ν. 4601/2019 (Α΄ 44) με τα οποία μεταφέρθηκαν στην εθνική έννομη τάξη διατάξεις της Οδηγίας 2014/55/ΕΕ για την έκδοση ηλεκτρονικών τιμολογίων στο πλαίσιο των δημόσιων συμβάσεων.»
**********************
Ι. Διαδικαστικά
Με το από 27-08-2022 μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της Γενικής Γραμματείας Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων (αριθμ. πρωτ. εισερχ. Αρχής 4600/02.09.2022), διαβιβάσθηκαν στην Αρχή τα άρθρα 8, 9 και 10 που τροποποιούν τα άρθρα 148, 151 και 154 ν. 4601/2019 (Α΄44), με τα οποία μεταφέρθηκαν στην εθνική έννομη τάξη διατάξεις της Οδηγίας 2014/55/ΕΕ (L133) για την έκδοση ηλεκτρονικών τιμολογίων στο πλαίσιο των δημόσιων συμβάσεων, τα οποία πρόκειται να ενταχθούν σε σχέδιο νόμου του Υπουργείου Οικονομικών με τίτλο «Εταιρική διακυβέρνηση των Ανωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου και των λοιπών θυγατρικών της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας, προκειμένου η Αρχή να εκφράσει τις «απόψεις» εντός δύο ημερών. Τα εν λόγω άρθρα απεστάλησαν αποκομμένα από το σώμα του σχεδίου νόμου και χωρίς να συνοδεύονται από την αιτιολογική έκθεση αυτών. Σε σχετική ηλεκτρονική αλληλογραφία με τη Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων επισημάνθηκαν κρίσιμα ζητήματα που ανακύπτουν από τις εν λόγω διατάξεις και ιδίως ως προς τη μεταφορά της Οδηγίας 2014/55/ΕΕ στην εθνική έννομη τάξη και ζητήθηκε να μην κατατεθεί το σ/ν πριν την άσκηση της γνωμοδοτικής αρμοδιότητας της Αρχής. Περαιτέρω ζητήθηκε να τεθεί υπόψη της το σύνολο των σχετικών διατάξεων του σ/ν καθώς και στοιχεία επικοινωνίας με τους συντάκτες αυτών, τονίζοντας ότι η Αρχή σε κάθε περίπτωση θα προβεί στην άσκηση της γνωμοδοτικής της αρμοδιότητας. Ακολούθως, με τα από 05-09-2022 και 06-09-2022 ηλεκτρονικά μηνύματα της Γενικής Γραμματείας Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων, (αριθμ. πρωτ. εισερχ. Αρχής 4606/05.09.2022 και 4641/06-09- 2022) εστάλη στην Αρχή το πλήρες σχέδιο νόμου, καθώς και η ανάλυση συνεπειών των αξιολογούμενων ρυθμίσεων, από τα οποία προκύπτει ότι οι ρυθμίσεις αυτές εντάχθηκαν ως άρθρα 155, 156 και 157 στο ως άνω σχέδιο νόμου. Επί της ακολουθούμενης πρακτικής, παράκαμψης ουσιαστικά της γνωμοδοτικής αρμοδιότητας της Αρχής, έχουν αποσταλεί σχετικές επιστολές τόσο στη ΓΓ Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων, όσο και στους αρμόδιους Υπουργούς (ενδεικτικά οι με στοιχεία 3 Γρ. Προέδρου /24-1-2002 και 94 Γρ. Προέδρου/04-07-2022).
ΙΙ. Οι υπό εξέταση ρυθμίσεις
Τα υποβληθέντα στην Αρχή άρθρα έχουν ως εξής:
Άρθρο 155
Πεδίο εφαρμογής ηλεκτρονικού τιμολογίου - Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 148 του ν. 4601/2019
Στο άρθρο 148 του ν. 4601/2019 (Α’ 44) τροποποιούνται α) η παρ. 1, με την προσθήκη στον σκοπό της θέσπισης κανόνων για τα ηλεκτρονικά τιμολόγια που εκδίδονται για κάθε δαπάνη των αρχών και φορέων του άρθρου 149, β) η παρ. 2 με τη διαγραφή από το εισαγωγικό χωρίο και από τις περ. α΄, β΄ και γ΄ κάθε αναφοράς στην αξία της σύμβασης και το άρθρο διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 148
(άρθρο 1 της Οδηγίας 2014/55/ΕΕ)
Αντικείμενο - πεδίο εφαρμογής - εξαιρέσεις
1. Σκοπός των άρθρων 148 έως 154 είναι η προσαρμογή της νομοθεσίας στην Οδηγία 2014/55/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Απριλίου 2014 (L
133) για την έκδοση ηλεκτρονικών τιμολογίων στο πλαίσιο των δημόσιων συμβάσεων, καθώς επίσης η θέσπιση κανόνων για τα ηλεκτρονικά τιμολόγια που εκδίδονται για κάθε κατηγορία δαπάνης των αναθετουσών αρχών ή αναθετόντων φορέων, όπως ορίζονται στο άρθρο 149 του παρόντος.
2. Ο παρών θεσπίζει κανόνες για τα ηλεκτρονικά τιμολόγια που εκδίδονται κατά την εκτέλεση των συμβάσεων, ανεξαρτήτως αξίας αυτών, οι οποίες υπάγονται στους νόμους 3978/2011 (Α’ 137), 4412/2016 (Α’ 147) και 4413/2016 (Α’ 148) και, ειδικότερα, καταλαμβάνει:
α) συμβάσεις οι οποίες συνάπτονται στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας,
β) δημόσιες συμβάσεις και συμβάσεις έργων, εκπόνησης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, προμηθειών και γενικών υπηρεσιών,
γ) συμβάσεις παραχώρησης έργων και υπηρεσιών.
3. Ο παρών δεν καταλαμβάνει τα ηλεκτρονικά τιμολόγια που εκδίδονται κατά την εκτέλεση συμβάσεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3978/2011, στις οποίες η σύναψη και η εκτέλεση της σύμβασης έχουν χαρακτηριστεί απόρρητες ή πρέπει να συνοδεύονται από ειδικά μέτρα ασφαλείας κατ’ εφαρμογή των κείμενων νομοθετικών, κανονιστικών ή διοικητικών διατάξεων και με τον όρο ότι τα ουσιώδη εθνικά συμφέροντα δεν μπορούν να προστατευτούν με λιγότερο οχληρά μέτρα.»
Άρθρο 156
Υποβολή, παραλαβή, διαχείριση ηλεκτρονικών τιμολογίων - Τροποποίηση άρθρου 151 του ν. 4601/2019
Στο άρθρο 151 του ν. 4601/2019 (Α’ 44), τροποποιείται α) ο τίτλος με την προσθήκη της λέξης «υποβολή» και την αντικατάσταση της λέξης «επεξεργασία» από τη λέξη «διαχείριση», β) το άρθρο βα) με την αντικατάσταση της λέξης «επεξεργάζονται» από τη λέξη «διαχειρίζονται» και ββ) με τη θέσπιση υποχρέωσης προς τους οικονομικούς φορείς για την υποβολή των ηλεκτρονικών τιμολογίων και το άρθρο 151 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 151
Υποβολή, παραλαβή και διαχείριση ηλεκτρονικών τιμολογίων
Οι αναθέτουσες αρχές και οι αναθέτοντες φορείς υποχρεούνται να παραλαμβάνουν και να διαχειρίζονται ηλεκτρονικά τιμολόγια και οι οικονομικοί φορείς υποχρεούνται να υποβάλλουν ηλεκτρονικά τιμολόγια, που είναι σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο έκδοσης ηλεκτρονικών τιμολογίων, όπως αυτό ορίζεται στην περίπτωση 12 του άρθρου 149.»
Άρθρο 157
Εξουσιοδοτικές διατάξεις - Τροποποίηση άρθρου 154 ν. 4601/2019
Στο άρθρο 154 του ν. 4601/2019 (Α΄44) προστίθεται παρ. 3 ως εξής: «3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται ο χρόνος έναρξης ισχύος της υποχρέωσης υποβολής του ηλεκτρονικού τιμολογίου από τους οικονομικούς φορείς, σύμφωνα και με το άρθρο 151 τα κριτήρια υπαγωγής στην υποχρέωση αυτή, οι εξαιρούμενες κατηγορίες συμβάσεων και δαπανών καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας.»
III. Η ανάλυση συνεπειών ρύθμισης:
«Άρθρο 155
Θεσπίζεται η χρήση του ηλεκτρονικού τιμολογίου σε όλες τις δημόσιες συμβάσεις που εκτελούνται στο πλαίσιο των διατάξεων της παρ. 2 του άρθρου 148 του ν. 4601/2019 (Α΄ 44) ανεξαρτήτως ορίων ποσών.
Άρθρο 156
Θεσπίζεται η υποχρέωση των οικονομικών φορέων να υποβάλλουν ηλεκτρονικά τιμολόγια που είναι σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο έκδοσης ηλεκτρονικών τιμολογίων, όπως αυτό ορίζεται στην περίπτωση 12 του άρθρου 149 του ανωτέρω νόμου.
Άρθρο 157
Προστίθεται εξουσιοδοτική διάταξη στο άρθρο 154 του ν. 4601/2019, αναφορικά με την υποχρέωση υποβολής ηλεκτρονικού τιμολογίου.»
IV. Αρμοδιότητα Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. αα' του ν. 4013/2011: «Η Αρχή έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες: [….] γ) Γνωμοδοτεί για τη νομιμότητα κάθε διάταξης σχεδίου νόμου ή κανονιστικής πράξης που αφορά στις δημόσιες συμβάσεις και συμμετέχει στις οικείες νομοπαρασκευαστικές επιτροπές. Τα αρμόδια όργανα οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τη γνώμη της Αρχής. Ειδικότερα: αα) Η Αρχή γνωμοδοτεί επί των διατάξεων σχεδίων νόμων που αφορούν στις δημόσιες συμβάσεις πριν από την κατάθεση τους στη Βουλή. Αν ο αρμόδιος Υπουργός διαφωνεί με τη γνώμη της Αρχής, η Αρχή δύναται να συγκαλεί συσκέψεις, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της και εκπροσώπων όλων των συναρμόδιων Υπουργείων με σκοπό την ανταλλαγή και σύγκλιση των απόψεων. Στις εν λόγω συσκέψεις η Αρχή και κάθε συναρμόδιος Υπουργός μπορούν να ζητούν τη συμμετοχή ανεξάρτητων τρίτων, ειδικών σε θέματα δημοσίων συμβάσεων. Οι συσκέψεις αυτές πραγματοποιούνται σε διάστημα δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την περιέλευση της πρόσκλησης της Αρχής στους συμμετέχοντες. Η άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας αυτής δεν κωλύει τη συνέχιση της διαδικασίας ψήφισης του σχεδίου νόμου. Αν δεν αρθεί η διαφωνία μεταξύ του αρμόδιου Υπουργού και της Αρχής, στη γνώμη της Αρχής προσαρτάται έκθεση του Υπουργού στην οποία περιλαμβάνεται και ειδική αιτιολόγηση κάθε απόκλισης από το περιεχόμενο της γνώμης. Τα εν λόγω έγγραφα συνοδεύουν τα σχέδια νόμων κατά την κατάθεση τους στη Βουλή και αναρτώνται με επιμέλεια της Αρχής στην ιστοσελίδα της. Σε περίπτωση απόκλισης του σχεδίου νόμου από τη γνώμη της Αρχής, η αρμόδια επιτροπή της Βουλής δύναται να καλεί, σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής, σε ακρόαση τον Πρόεδρο της Αρχής […] Η γνωμοδοτική αρμοδιότητα της παρούσας περίπτωσης ασκείται μέσα σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την περιέλευση των ανωτέρω σχεδίων διατάξεων στην Αρχή, με μέριμνα του οικείου οργάνου». Περαιτέρω, σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 35 του Οργανισμού και Κανονισμού Λειτουργίας Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., ο οποίος θεσπίσθηκε με το άρθρο 53 του ν. 4605/2019, «Στην περίπτωση που η Αρχή, κατά την ενάσκηση της γνωμοδοτικής της αρμοδιότητας, κρίνει ότι διατάξεις σχεδίου νόμου, προεδρικού διατάγματος, άλλης κανονιστικής πράξης ή κανονισμοί λειτουργίας εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παραγράφου 2 του άρθρου 2 περίπτωση γ’ υποπερίπτωση αα), ββ), γγ), αλλά δεν της έχουν κοινοποιηθεί, δύναται και αυτεπαγγέλτως να ασκήσει την κατά περίπτωση γνωμοδοτική της αρμοδιότητα, ακόμα και αν η σχετική διάταξη, πράξη ή κανονισμός έχει ήδη δημοσιευτεί.».
Βάσει των ανωτέρω, στο βαθμό που η υπό εξέταση νομοθετική ρύθμιση, ως παρατίθεται ανωτέρω (υπό I) περιλαμβάνει ρυθμίσεις που αφορούν σε ζητήματα δημοσίων συμβάσεων, εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Αρχής για παροχή γνώμης, κατ’ άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. αα' του ν. 4013/2011. Δοθέντος ότι, όπως προαναφέρθηκε, δεν έχει υποβληθεί αίτημα περί παροχής γνώμης της Αρχής, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. αα' του ν. 4013/2011, η παρούσα εκδίδεται στο πλαίσιο της προαναφερθείσας αυτεπάγγελτης άσκησης της γνωμοδοτικής αρμοδιότητας της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
V. Συναφείς διατάξεις
1. O ν. 4601/219 (ΦΕΚ Α' 44/09.03.2019) Εταιρικοί μετασχηματισμοί και εναρμόνιση του νομοθετικού πλαισίου με τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/55/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Απριλίου 2014 για την έκδοση ηλεκτρονικών τιμολογίων στο πλαίσιο δημόσιων συμβάσεων και λοιπές διατάξεις. (τμήμα Δεύτερο) και, ειδικότερα:
Άρθρο 148
(άρθρο 1 της Οδηγίας 2014/55/ΕΕ)
Αντικείμενο- πεδίο εφαρμογής- εξαιρέσεις
1. Σκοπός των άρθρων 148 έως 154 είναι η προσαρμογή της νομοθεσίας στην Οδηγία 2014/55/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Απριλίου 2014 (L 133) για την έκδοση ηλεκτρονικών τιμολογίων στο πλαίσιο των δημόσιων συμβάσεων.
2. Ο παρών θεσπίζει κανόνες για τα ηλεκτρονικά τιμολόγια που εκδίδονται κατά την εκτέλεση των συμβάσεων, οι οποίες υπάγονται στους νόμους 3978/2011 (Α`137), 4412/2016 (Α`147) και 4413/2016 (Α` 148) και, ειδικότερα, καταλαμβάνει: α) συμβάσεις οι οποίες συνάπτονται στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας και των οποίων η εκτιμώμενη αξία, εκτός φόρου προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.), είναι ίση ή ανώτερη από τα κατώτατα όρια, σύμφωνα με το άρθρο 24 του ν. 3978/2011, β) δημόσιες συμβάσεις και συμβάσεις έργων, εκπόνησης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, προμηθειών και γενικών υπηρεσιών των οποίων η εκτιμώμενη αξία, εκτός Φ.Π.Α., είναι ίση προς ή ανώτερη από τα κατώτατα όρια των άρθρων 5 και 235 του ν. 4412/2016, γ) συμβάσεις παραχώρησης έργων και υπηρεσιών των οποίων η εκτιμώμενη αξία ισούται με ή υπερβαίνει τα πέντε εκατομμύρια διακόσιες είκοσι πέντε χιλιάδες (5.225.000) ευρώ, όπως το όριο αυτό αναθεωρείται, σύμφωνα με το εδάφιο β` της περίπτωσης α` της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4413/2016.
3. Ο παρών δεν καταλαμβάνει τα ηλεκτρονικά τιμολόγια που εκδίδονται κατά την εκτέλεση συμβάσεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3978/2011, στις οποίες η σύναψη και η εκτέλεση της σύμβασης έχουν χαρακτηριστεί απόρρητες ή πρέπει να συνοδεύονται από ειδικά μέτρα ασφαλείας κατ` εφαρμογή των κείμενων νομοθετικών, κανονιστικών ή διοικητικών διατάξεων και με τον όρο ότι τα ουσιώδη εθνικά συμφέροντα δεν μπορούν να προστατευτούν με λιγότερο οχληρά μέτρα.
Άρθρο 151
(άρθρο 7 της Οδηγίας 2014/55/ΕΕ) Παραλαβή και επεξεργασία ηλεκτρονικών τιμολογίων
Οι αναθέτουσες αρχές και οι αναθέτοντες φορείς υποχρεούνται να παραλαμβάνουν και να επεξεργάζονται ηλεκτρονικά τιμολόγια που είναι σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο έκδοσης ηλεκτρονικών τιμολογίων, όπως αυτό ορίζεται στην περίπτωση 12 του άρθρου 149.
Άρθρο 154 Εξουσιοδοτικές διατάξεις
1. Με κοινή απόφαση «των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης» ύστερα από γνώμη της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), ρυθμίζεται κάθε θέμα σχετικό με το περιεχόμενο και τη μορφή του ηλεκτρονικού τιμολογίου στο πλαίσιο των δημόσιων συμβάσεων σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο έκδοσης ηλεκτρονικών τιμολογίων.
2. Με κοινή απόφαση «των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Υποδομών και Μεταφορών, Εθνικής Άμυνας και Εσωτερικών». καθορίζονται η αρχιτεκτονική, οι διαδικασίες παραλαβής, επεξεργασίας και πληρωμής ηλεκτρονικού τιμολογίου, οι απαιτήσεις διαλειτουργικότητας και διασύνδεσης με ολοκληρωμένα πληροφοριακά συστήματα του δημοσίου, οι τεχνικές προϋποθέσεις ασφάλειας και προστασίας δεδομένων, ο χρόνος έναρξης ισχύος του άρθρου 151, ο οποίος δεν μπορεί να υπερβαίνει την 18η Απριλίου 2019 για τις κεντρικές κυβερνητικές αρχές και τις κεντρικές αρχές αγορών και την 18η Απριλίου 2020 για τις μη κεντρικές αναθέτουσες αρχές και τους αναθέτοντες φορείς και κάθε άλλο τεχνικό και ειδικό θέμα αναγκαίο για την εφαρμογή του άρθρου 151.
2. Η υπ' αρ. 63446/31.5.2021 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Επικρατείας «Καθορισμός Εθνικού Μορφότυπου ηλεκτρονικού τιμολογίου στο πλαίσιο των Δημοσίων Συμβάσεων» (Β' 2338), ως ισχύει μετά την τροποποίησή της με την Αριθμ. 31781ΕΞ2022 όμοια Κ.Υ.Α. (Β' 1202/16.03.2022).
3. Η υπό στοιχεία υπό στοιχεία 98979ΕΞ2021/ 10.8.2021 (Β` 3766) κοινή υπουργική απόφαση "Ηλεκτρονική Τιμολόγηση στο πλαίσιο των Δημοσίων Συμβάσεων δυνάμει του ν. 4601/2019 (Α` 44), ως ισχύει μετά την τροποποίησή της με την Αριθμ. 13005ΕΞ2022/1/2/2022 όμοια Κ.Υ.Α. (B' 438/07.02.2022)
VI. Επί της νομιμότητας και του περιεχομένου των αξιολογούμενων ρυθμίσεων
Α. Οι αξιολογούμενες ρυθμίσεις περιλαμβάνουν κανόνες σχετικά με:
(α) την επέκταση του πεδίου εφαρμογής του ν. 4601/2019 για την έκδοση ηλεκτρονικών τιμολογίων σε όλες τις «δαπάνες» αναθετουσών αρχών και αναθετόντων φορέων, και μάλιστα, ανεξαρτήτως της αξίας αυτών (άρθρο 155)
(β) την υποχρέωση των οικονομικών φορέων να υποβάλλουν στις συμβάσεις ηλεκτρονικά τιμολόγια που είναι σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο έκδοσης ηλεκτρονικών τιμολογίων, όπως αυτό ορίζεται στην περίπτωση 12 του άρθρου 149 του ανωτέρω νόμου (άρθρο 156)
(γ) την προσθήκη εξουσιοδοτικής διάταξης στο άρθρο 154 του ν. 4601/2019, αναφορικά με την υποχρέωση υποβολής ηλεκτρονικού τιμολογίου εκ μέρους των οικονομικών φορέων (άρθρο 157).
B. Σημειώνεται ότι ως προς τις διατάξεις περί εναρμόνισης της εθνικής νομοθεσίας [ν.4601/0219] και του ισχύοντος κανονιστικού πλαισίου με την Οδηγία 2014/55/EΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Απριλίου 2014 για την έκδοση ηλεκτρονικών τιμολογίων στο πλαίσιο των δημόσιων συμβάσεων (L133/6-5-2014) (εφεξής Οδηγία) έχουν ήδη εκδοθεί οι αριθμ. Α15/2018, Γ5/2020, Γ6/2020,Γ2/1-2-2021, Γ3/1-2-2021, Γ16/9.11.2021, Γ17/9-11-2021 Γνώμες της Αρχής.
Συναφώς επισημαίνεται ότι η Οδηγία αφορά στην υποχρέωση των αποδεκτών του τιμολογίου, δηλαδή των αναθετουσών αρχών, των κεντρικών αρχών και των αναθετόντων φορέων να αποδέχονται και να επεξεργάζονται ηλεκτρονικά τιμολόγια που εκδίδονται στο πλαίσιο συμβάσεων και συμβάσεων παραχώρησης που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των ως άνω Οδηγιών [2009/81/ΕΚ, 2014/23/ΕΕ, 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ] και δεν θίγει το δικαίωμα του αποστολέα του τιμολογίου να επιλέξει μεταξύ της υποβολής του τιμολογίου σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο έκδοσης ηλεκτρονικών τιμολογίων, σύμφωνα με εθνικά ή άλλα τεχνικά πρότυπα ή σε χαρτί (βλ αιτιολογική σκέψη 35 της Οδηγίας).
Ωστόσο, γίνεται δεκτό ότι τα κράτη μέλη ή και μεμονωμένοι παραλήπτες-αναθέτουσες αρχές μπορούν να επιβάλλουν τέτοιες απαιτήσεις ηλεκτρονικής τιμολόγησης στους οικονομικούς φορείς, ως μέρος της προσαρμογής στην Οδηγία.
Με βάση το ενωσιακό δίκαιο, το ηλεκτρονικό τιμολόγιο πρέπει να συμμορφώνεται με το ευρωπαϊκό πρότυπο ηλεκτρονικής τιμολόγησης, ενώ μία αναθέτουσα αρχή-αναθέτων φορέας πρέπει να είναι σε θέση να λαμβάνει και να επεξεργάζεται ηλεκτρονικά τιμολόγια χρησιμοποιώντας μία από τις συντακτικές δομές που καθορίζονται στη λίστα των συντακτικών δομών (EN 16931 μέρος 2) που συμμορφώνονται με το πρότυπο e-Invoicing.
Εξάλλου, ούτε η Οδηγία ούτε το πρότυπο ηλεκτρονικής τιμολόγησης προσδιορίζουν τον τρόπο διαβίβασης και διαχείρισης των ηλεκτρονικών τιμολογίων, αλλά το πρότυπο παρέχει κατευθυντήριες γραμμές για τη διαλειτουργικότητα των ηλεκτρονικών τιμολογίων σε επίπεδο μετάδοσης, προσδιορίζοντας επιλογές και διατυπώνοντας συστάσεις. Οι αποδεκτές επιλογές μετάδοσης ενδέχεται να περιορίζονται στα κράτη μέλη ως μέρος της εθνικής μεταφοράς της οδηγίας.
Κατά συνέπεια, προκύπτει ότι οι αξιολογούμενες ρυθμίσεις βαίνουν πέραν του υποχρεωτικού πεδίου εφαρμογής της Οδηγίας, είναι δε προφανές ότι ο αντίκτυπος και η επιτυχής εφαρμογή τους εξαρτάται από τον βαθμό ωριμότητας στον τομέα της ηλεκτρονικής τιμολόγησης στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα (λχ τον αριθμό των παρόχων λύσεων και υπηρεσιών, την εθνική υποδομή ΤΠ). Παρότι είναι κατανοητή η συνεισφορά της ηλεκτρονικής τιμολόγησης στην καθιέρωση των ηλεκτρονικών δημοσίων συμβάσεων, στη σχετική αξιολόγηση θα πρέπει πάντως να εμπλακούν οι τελικοί χρήστες και να εξετασθούν ειδικότερες πτυχές της πρακτικότητας και της ευχέρειας χρήσης, καθώς και να καταδειχθεί ότι η σχετική επιλογή μπορεί να υλοποιηθεί κατά τρόπο οικονομικά αποδοτικό και αναλογικό.
Σε κάθε περίπτωση, η συνοδεύουσα τις προτεινόμενες ρυθμίσεις έκθεση συνεπειών δεν συμβάλει στην τεκμηρίωση της ως άνω νομοθετικής πρωτοβουλίας, καθώς δεν περιλαμβάνει στοιχεία σχετικά με την αναγκαιότητα, την καταλληλότητα, τις συνέπειες για την αγορά, το κόστος για τις επιχειρήσεις και τις διοικητικές επιβαρύνσεις στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων.
Πάντως η Αρχή, στο πλαίσιο της γνωμοδοτικής της αρμοδιότητας, δεν υπεισέρχεται σε θέματα σκοπιμότητας και στρατηγικών επιλογών της Διοίκησης, παρά μόνον με την έννοια του εντοπισμού και της αποφυγής πιθανών προβλημάτων εφαρμογής στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων.
Στο πλαίσιο αυτό τονίζεται ότι για να επιτραπεί στις αναθέτουσες αρχές και τους οικονομικούς φορείς να προετοιμαστούν καταλλήλως και να λάβουν τα αναγκαία τεχνικά μέτρα για τη συμμόρφωση προς τις νέες υποχρεώσεις, θα πρέπει να παρασχεθεί ο αναγκαίος μεταβατικός χρόνος.
Σε κάθε περίπτωση, εφόσον υιοθετηθούν ως έχουν, οι όροι αυτοί θα πρέπει να αποτυπωθούν ρητά στα έγγραφα της σύμβασης-και να αναμορφωθούν αναλόγως τα σχετικά πρότυπα/- υποδείγματα διακηρύξεων της ΕΑΑΔΗΣΥ, ώστε να είναι εκ των προτέρων γνωστοί σε όλους του ενδιαφερομένους.
Γ. Ως προς το άρθρο 155 Πεδίο εφαρμογής ηλεκτρονικού τιμολογίου - Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 148 του ν. 4601/2019
(1) Σύμφωνα και με τα διαλαμβανόμενα στην ανάλυση συνεπειών ρύθμισης με το άρθρο αυτό θεσμοθετείται η επέκταση της υποχρεωτικότητας χρήσης (υποβολής-παραλαβήςδιαχείρισης) του ηλεκτρονικού τιμολογίου σε όλες τις δημόσιες συμβάσεις που εκτελούνται στο πλαίσιο των διατάξεων της παρ. 2 του άρθρου 148 του ν. 4601/2019, ανεξαρτήτως ορίων ποσών. Ως προς την προσθήκη της φράσης «καθώς επίσης η θέσπιση κανόνων για τα ηλεκτρονικά τιμολόγια που εκδίδονται για κάθε κατηγορία δαπάνης των αναθετουσών αρχών ή αναθετόντων φορέων, όπως ορίζονται στο άρθρο 149 του παρόντος» στην παρ. 1 του άρθρου 148 του ν. 4601/2019, που αφορά στον σκοπό των άρθρων 148 έως 154 του ως άνω νόμου, τονίζεται ότι δεν είναι σαφές εάν με την προσθήκη της φράσης αυτής η πρόθεση είναι να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής του νόμου, δηλαδή η υποχρέωση χρήσης (υποβολήςπαραλαβής-διαχείρισης) του ευρωπαϊκού προτύπου, και, συνακόλουθα, της αρχιτεκτονικής της ηλεκτρονικής παραλαβής και διαχείρισής τους για κάθε δημόσια σύμβαση ή/και για κάθε δαπάνη αναθετουσών αρχών-αναθετόντων φορέων, ανεξαρτήτως εάν αυτή αφορά σε δημόσιες συμβάσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των νόμων 4412/2016, 4413/2016, 3978/2011 ή/και σε εξαιρούμενες συμβάσεις (λχ δαπάνες που αφορούν σε μισθώσεις ακινήτων, συνεργασίες δημόσιων φορέων κ.α – πρβλ σχετικά άρθρο 10 και 12 ν. 4412/2016καθώς και αντίστοιχη τροποποίηση της παρ. 2 του άρθρου 148).
Στην τελευταία αυτή περίπτωση κρίνεται σκόπιμη η επαναδιατύπωση της διάταξης και η συνολική επανεξέταση όλων των κανόνων και των χρησιμοποιούμενων όρων, καθώς και του δευτερογενούς πλαισίου, ώστε αυτοί να συνάδουν με την διεύρυνση αυτή, καθώς, όπως προαναφέρθηκε, ο σκοπός του ν. 4601/2019 ήταν η προσαρμογή στην Οδηγία 2014/55/ΕΕ που έχει ως αντικείμενο τις δημόσιες συμβάσεις και συμβάσεις παραχώρησης, στο βαθμό που δεν εξαιρούνταν από το πεδίο εφαρμογής των Οδηγιών της ΕΕ.
(2) Όπως προαναφέρθηκε, με τις διατάξεις του ν.4601/2019, εισήχθη η υποχρέωση αναθετουσών αρχών-αναθετόντων φορέων για τις δημόσιες συμβάσεις, οι οποίες υπάγονται στους ν. 3978/2011, 4412/2016 και 4413/2016 και η αξία των οποίων είναι ίση ή ανώτερη από τα κατώτατα όρια, όπως αυτά ορίζονται σε κάθε περίπτωση, να παραλαμβάνουν και να διαχειρίζονται ηλεκτρονικά τιμολόγια που είναι σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο έκδοσης ηλεκτρονικών τιμολογίων, όπως έχει ενταχθεί στο εθνικό σύστημα τυποποίησης. Εξαιρούνται οι συμβάσεις του ν. 3978/2011 η σύναψη και η εκτέλεση των οποίων έχουν χαρακτηριστεί απόρρητες ή πρέπει να συνοδεύονται από ειδικά μέτρα ασφαλείας. Πλέον, με την αξιολογούμενη ρύθμιση η υποχρεωτικότητα παραλαβής και επεξεργασίας εκ μέρους των αναθετουσών αρχών-αναθετόντων φορέων, εκτείνεται σε όλες τις συμβάσεις ανεξαρτήτως αξίας. Περαιτέρω, στο σημείο αυτό υπενθυμίζεται ότι με την αριθμ. οικ.42465 ΕΞ 30/03/2022 Εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών-ΓΛΚ (ΑΔΑ 6ΠΠΨΗ-4Ω1), ορίζεται ότι […] «Το παραπάνω πλαίσιο [4601/2019] θεσπίζει την υποχρεωτικότητα, από πλευράς των δημοσίων φορέων να παραλαμβάνουν ΗΤ και δεν θίγει το δικαίωμα του προμηθευτή να επιλέξει μεταξύ ηλεκτρονικής ή έγχαρτης τιμολόγησης. Σε κάθε περίπτωση οι Δημόσιοι Φορείς, ανεξαρτήτως της νομικής υποχρέωσης τους και δεδομένης της τεχνικής δυνατότητας που τους παρέχεται ήδη από την Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (ΓΓΠΣΔΔ), οφείλουν να παραλαμβάνουν ΗΤ ανεξαρτήτως ύψους συμβάσεων εφόσον οι οικονομικοί φορείς υποχρεούνται, από φορολογικές ή άλλες διατάξεις, να εφαρμόσουν την ηλεκτρονική τιμολόγηση.»
Η εγκύκλιος αυτή δεν αναφέρεται ρητά όμως στο σχετικό πλαίσιο από το οποίο να προκύπτουν αντίστοιχες υποχρεώσεις, οι οποίες να επιβάλλουν στους οικονομικούς φορείς τη χρήση του συγκεκριμένου μορφοτύπου ΗΤ και αρχιτεκτονικής διαβίβασης και επεξεργασίας, όπως ορίζεται στο ισχύον δευτερογενές πλαίσιο.
Επομένως, επαναλαμβάνεται (Πρβλ και Γνώμη Α15/2018 της Αρχής) η ανάγκη θεώρησης της κείμενης νομοθεσίας που διέπει την ηλεκτρονική τιμολόγηση των δημοσίων συμβάσεων ως μέρους συστηματικής ενότητας της νομοθεσίας (φορολογικής-δημοσίου λογιστικούδημοσίων συμβάσεων) και η ένταξή της στο υφιστάμενο δίκαιο κατά τρόπο που να διασφαλίζει ενότητα στις χρησιμοποιούμενες έννοιες και όρους.
Δ. Ως προς το άρθρο 156 Υποβολή, παραλαβή, διαχείριση ηλεκτρονικών τιμολογίων - Τροποποίηση άρθρου 151 του ν. 4601/2019
(1) Δεν είναι κατανοητός ο λόγος για τον οποίο απαλείφεται από τον τίτλο του άρθρου 151 η φράση «άρθρο 7 της Οδηγίας 2014/55/ΕΕ», εφόσον οι υποχρεώσεις που εισάγει το ως άνω άρθρο, έστω και εν μέρει, εξακολουθούν να αποτελούν προσαρμογή στο άρθρο 7 της Οδηγίας.
(2) Ως προς την αντικατάσταση, στο άρθρο 151 του νόμου 4601/2019, της λέξης «επεξεργασία» από την λέξη "διαχείριση", και της λέξης «επεξεργάζονται» από τη λέξη «διαχειρίζονται», επισημαίνεται ότι δεν είναι αντιληπτός ο λόγος της διαφοροποίησης από την ορολογία της απόδοσης στα ελληνικά της Οδηγίας, τη στιγμή μάλιστα που δεν προκύπτει ούτε στην αιτιολογική έκθεση ο λόγος της ρυθμιστικής αυτής παρέμβασης.
Σε κάθε περίπτωση, η λέξη επεξεργασία χρησιμοποιείται και σε άλλους κανόνες του ίδιου νόμου, οι οποίοι δεν τροποποιούνται αντίστοιχα (πρβλ άρθρο 149 παρ. 1, 150 (α), 154 παρ. 2).
(3) Όπως προαναφέρθηκε, με την ως άνω διάταξη θεσπίζεται η υποχρέωση των οικονομικών φορέων να υποβάλλουν ηλεκτρονικά τιμολόγια που είναι σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο έκδοσης ηλεκτρονικών τιμολογίων. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την Οδηγία και, συνεπώς, με το νόμο 4601/2019, καλύπτονται μόνον ηλεκτρονικά τιμολόγια που εκδίδονται από τον οικονομικό φορέα στον οποίο έχει ανατεθεί δημόσια σύμβαση ή σύμβαση ανάθεσης παραχώρησης (ο κύριος αντισυμβαλλόμενος), και, όταν ανατίθεται σύμβαση σε κοινοπραξία οικονομικών φορέων, ηλεκτρονικά τιμολόγια που εκδίδονται είτε από την κοινοπραξία είτε από τους επιμέρους οικονομικούς φορείς. Εφόσον οι αναθέτουσες αρχές και οι αναθέτοντες φορείς, στο πλαίσιο ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων και συμβάσεων των Βιβλίων Ι και ΙΙ του ν. 4412/2016 (σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 132 και την παρ. 2 του άρθρου 336), καθώς και στο πλαίσιο ανάθεσης συμβάσεων παραχώρησης του ν. 4413/2016 (σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 50) προβλέπουν απευθείας πληρωμές στους υπεργολάβους, θα πρέπει να αναφέρουν στα έγγραφα της σύμβασης εάν θα παραλαμβάνουν ηλεκτρονικά τιμολόγια που πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου (βλ αιτιολογική σκέψη 14 της Οδηγίας), υποχρέωση που θα μπορούσε να αναφερθεί και ρητά στο κείμενο του νόμου (Βλ. αναλυτικά Γνώμη Α15/2018).
Αντίστοιχα, είναι σκόπιμο να αποτυπωθεί και στην αξιολογούμενη ρύθμιση εάν η υποχρέωση αυτή καταλαμβάνει και υπεργολάβους, εφόσον στα έγγραφα της σύμβασης προβλέπονται απευθείας πληρωμές προς αυτούς.
Ε. Ως προς το άρθρο 157 Εξουσιοδοτικές διατάξεις - Τροποποίηση άρθρου 154 ν. 4601/2019
Με το άρθρο 154 του ν. 4601/2019 τίθενται νομοθετικές εξουσιοδοτήσεις σχετικά με την έκδοση του δευτερογενούς κανονιστικού πλαισίου λειτουργίας της ηλεκτρονικής τιμολόγησης στις δημόσιες συμβάσεις, ώστε να καταστεί εφικτή η παραλαβή και η διαχείριση, από τις αναθέτουσες αρχές και τους αναθέτοντες φορείς, του ευρωπαϊκού προτύπου έκδοσης ηλεκτρονικών τιμολογίων.
Υπενθυμίζεται ότι σε συνέχεια των ως άνω εξουσιοδοτήσεων έχουν εκδοθεί:
α) η αριθ. οικ.98979ΕΞ2021/10-8-2021 ΚΥΑ, όπως τροποποιήθηκε με την αριθμ.13005ΕΞ2022/1-2-2022 όμοια (Β.438), με την οποία καθορίζεται ο τρόπος διακίνησης των ΗΤ, οι διαδικασίες παραλαβής, επεξεργασίας και πληρωμής τους καθώς και οι απαιτήσεις διαλειτουργικότητας και διασύνδεσης των πληροφοριακών συστημάτων του Δημοσίου. Ειδικότερα, ορίζεται ότι δημιουργείται δίκτυο διακίνησης ηλεκτρονικών τιμολογίων στο οποίο το Κέντρο Διαλειτουργικότητας (ΚΕΔ) της ΓΓΠΣΔΔ αποτελεί ενιαίο σημείο πρόσβασης του Δημοσίου.
β) η αριθ. 63446/31-5-2021 ΚΥΑ, όπως ισχύει, με την οποία καθορίζεται ο Εθνικός Μορφότυπος του ΗΤ ο οποίος αφορά στη δομή και το περιεχόμενο του ΗΤ.
Στο ως άνω άρθρο 154 προστίθεται παρ. 3, με την οποία εξουσιοδοτούνται οι Υπουργοί Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Υποδομών και Μεταφορών να καθορίσουν τον χρόνο έναρξης ισχύος της υποχρέωσης υποβολής του ηλεκτρονικού τιμολογίου από τους οικονομικούς φορείς, σύμφωνα και με το άρθρο 151, τα κριτήρια υπαγωγής στην υποχρέωση αυτή, οι εξαιρούμενες κατηγορίες συμβάσεων και δαπανών, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας.
Προκύπτει κατά συνέπεια, πρώτον, ότι η εξουσιοδοτική διάταξη επιβάλλει στη Διοίκηση την υποχρέωση έκδοσης της κανονιστικής πράξης σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 151 ως προς τους οικονομικούς φορείς και, δεύτερον, ότι η ουσιαστική ρύθμιση που επιβάλλει την υποχρέωση στους οικονομικούς φορείς να υποβάλλουν ηλεκτρονικά τιμολόγια, με τον συγκεκριμένο μορφότυπο και κάνοντας χρήση της αρχιτεκτονικής που προβλέπεται από το ισχύον δευτερογενές πλαίσιο, θα ενεργοποιηθεί με την προβλεπόμενη κανονιστική απόφαση της Διοίκησης. Αυτό που δεν προκύπτει ευχερώς όμως είναι η αναφορά στα «κριτήρια υπαγωγής».
Εφόσον η πρόθεση είναι να ενεργοποιηθεί σταδιακά η υποχρέωση αυτή, με βάση, για παράδειγμα, την αξία ή την κατηγορία της σύμβασης, αυτό είναι σκόπιμο να αποτυπωθεί ρητά στην εξουσιοδοτική διάταξη. Επίσης δέον να προκύπτει ρητά ότι η έναρξη ισχύος της υποχρέωσης εξαρτάται από την έκδοση της απόφασης αυτής.
VII. Συμπέρασμα
Κατόπιν των ανωτέρω, η Αρχή, ασκούσα την κατά το άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ’ υποπερ. αα’ του ν. 4013/2011 αρμοδιότητά της, εκδίδει την παρούσα Γνώμη της επί των ρυθμίσεων των άρθρων 155, 156 και 157 του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Οικονομικών με τίτλο «Εταιρική διακυβέρνηση των Ανωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου και των λοιπών θυγατρικών της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας, διαχείριση συμμετοχών του Δημοσίου σε ανώνυμες εταιρείες και ρυθμίσεις για την Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας, αξιολόγηση της έναντι του Δημοσίου φερεγγυότητας και πιστοληπτικής ικανότητας φυσικών και νομικών προσώπων και σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, ίδρυση και λειτουργία Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων, Συμπληρωματικός Κρατικός Προϋπολογισμός οικονομικού έτους 2022 και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Οικονομικών», με τα οποία τροποποιούνται τα άρθρα 148, 151 και 154 του ν. 4601/2019 (Α΄ 44) με τα οποία μεταφέρθηκαν στην εθνική έννομη τάξη διατάξεις της Οδηγίας 2014/55/ΕΕ για την έκδοση ηλεκτρονικών τιμολογίων στο πλαίσιο των δημόσιων συμβάσεων, σύμφωνα με τις προπαρατιθέμενες παρατηρήσεις, επισημάνσεις, καθώς και νομοτεχνικές διορθώσεις και βελτιώσεις.
Αθήνα, 8 Σεπτεμβρίου 2022
ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ
Ο Προεδρεύων Αντιπρόεδρος
Αδάμ Καραγλάνης