ΓνωμΕΑΑΔΗΣΥ Α6/2022 Διατύπωση γνώμης της Αρχής σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ’ υποπερ. αα' του ν. 4013/2011, όπως ισχύει, επί διατάξεων των άρθρων 38 και 42 του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Οικονομικών με τίτλο «Εταιρική διακυβέρνηση των Ανωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου και των λοιπών θυγατρικών της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας, διαχείριση συμμετοχών του Δημοσίου σε ανώνυμες εταιρείες και ρυθμίσεις για την Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας, αξιολόγηση της έναντι του Δημοσίου φερεγγυότητας και πιστοληπτικής ικανότητας φυσικών και νομικών προσώπων και σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, ίδρυση και λειτουργία Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων, Συμπληρωματικός Κρατικός Προϋπολογισμός οικονομικού έτους 2022 και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Οικονομικών»

ΓΝΩΜΗ Α 6/2022
ΑΔΑ: 6944ΟΞΤΒ-ΛΚ9
ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
EΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ
ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
(του άρθρου 2, παρ. 2, περ. γ', υποπερ. αα' του ν. 4013/2011)
Η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
Στην Αθήνα σήμερα, την 9η Σεπτεμβρίου 2022, ημέρα Παρασκευή και ώρα 12:00 μεσημβρινή (σε συνέχεια της συνεδρίασης της 8ης Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο της 35ης συνεδρίασης των Μελών της), στα επί της οδού Κεφαλληνίας 45 γραφεία της, συνήλθε η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ σε συνεδρίαση, μετά από σχετική πρόσκληση του Προέδρου της, η οποία γνωστοποιήθηκε νομίμως σε όλα τα Μέλη της Αρχής.
Από τα προσκληθέντα Μέλη της Αρχής παρέστησαν κατά τη συνεδρίαση τα ακόλουθα:
1. Πρόεδρος Γεώργιος Καταπόδης
2. Αντιπρόεδρος Αδάμ Καραγλάνης
3. Μέλη Δημήτριος Σταθακόπουλος (μέσω τηλεδιάσκεψης)
Μαρία Στυλιανίδη (μέσω τηλεδιάσκεψης)
Κωνσταντίνος Βαρδακαστάνης (μέσω τηλεδιάσκεψης)
Βασιλική Σκαρτσούνη (μέσω τηλεδιάσκεψης)
Γραμματείς: Αθανάσιος Λαμπράκης (κατά τη συνεδρίαση της 8ης Σεπτεμβρίου) και Αθηνά Σοφιανίδου (κατά τη συνεδρίαση της 9ης Σεπτεμβρίου).
Εισηγήτρια: Μίνα Καλογρίδου, ΕΕΠ Νομικός, Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Μελετών και Γνωμοδοτήσεων.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης παρέστησαν, η εισηγήτρια, Μίνα Καλογρίδου, Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Μελετών και Γνωμοδοτήσεων, η Χριστίνα Καξιρή, Προϊσταμένη του Τμήματος Γνωμοδοτήσεων της ως άνω Διεύθυνσης, ο νομικός σύμβουλος της Αρχής κ. Γεώργιος Τράντας (μέσω τηλεδιάσκεψης), καθώς και εκπρόσωποι της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας και του Υπουργείου Οικονομικών (μέσω τηλεδιάσκεψης), οι οποίοι αποχώρησαν πριν την έναρξη της διαδικασίας ψηφοφορίας και λήψης της απόφασης από τα Μέλη της Αρχής.
Θέμα: Διατύπωση γνώμης της Αρχής σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ’ υποπερ. αα' του ν. 4013/2011, όπως ισχύει, επί διατάξεων των άρθρων 38 και 42 του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Οικονομικών με τίτλο «Εταιρική διακυβέρνηση των Ανωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου και των λοιπών θυγατρικών της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας, διαχείριση συμμετοχών του Δημοσίου σε ανώνυμες εταιρείες και ρυθμίσεις για την Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας, αξιολόγηση της έναντι του Δημοσίου φερεγγυότητας και πιστοληπτικής ικανότητας φυσικών και νομικών προσώπων και σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, ίδρυση και λειτουργία Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων, Συμπληρωματικός Κρατικός Προϋπολογισμός οικονομικού έτους 2022 και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Οικονομικών».
**********************
Με το από 30-08-2022 μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του Νομικού Συμβούλου του Υπουργού Οικονομικών (αριθμ. πρωτ. εισερχ. Αρχής 4531/31.08.2022), διαβιβάσθηκαν στην Αρχή, τα άρθρα 38 «Πολιτική προμηθειών» και 42 «Συμβάσεις μεταξύ της Ε.Ε.ΣΥ.Π. και των θυγατρικών της - Ειδικές διαγωνιστικές διαδικασίες προμηθειών και συμβάσεις πλαίσιο», τα οποία πρόκειται να ενταχθούν σε σχέδιο νόμου του Υπουργείου Οικονομικών με τίτλο «Εταιρική διακυβέρνηση των Ανωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου και των λοιπών θυγατρικών της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας», προκειμένου η Αρχή να εκφράσει τις «απόψεις» της επί αυτών μέχρι την επόμενη ημέρα. Τα εν λόγω άρθρα απεστάλησαν αποκομμένα από το σώμα του σχεδίου νόμου και χωρίς να συνοδεύονται από την αιτιολογική έκθεση αυτών. Επί της ακολουθούμενης πρακτικής, παράκαμψης ουσιαστικά, της γνωμοδοτικής αρμοδιότητας της Αρχής, έχουν αποσταλεί σχετικές επιστολές τόσο στη ΓΓ Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων, όσο και στους αρμόδιους Υπουργούς (ενδεικτικά οι με στοιχεία 3 Γρ. Προέδρου /24-1-2002 και 94 Γρ. Προέδρου/04-07-2022).
Σε σχετική ηλεκτρονική αλληλογραφία με το Υπουργείο Οικονομικών επισημάνθηκαν κρίσιμα ζητήματα που ανακύπτουν από τις εν λόγω διατάξεις και ιδίως ως προς τη μεταφορά των οδηγιών 2015/24 και 25 στην εθνική έννομη τάξη και ζητήθηκε να μην κατατεθεί το σ/ν πριν την άσκηση της γνωμοδοτικής αρμοδιότητας της Αρχής. Περαιτέρω ζητήθηκε να τεθεί υπόψη της, το σύνολο των σχετικών διατάξεων του σ/ν καθώς και στοιχεία επικοινωνίας με τους συντάκτες αυτών, τονίζοντας ότι η Αρχή σε κάθε περίπτωση θα προβεί στην άσκηση της γνωμοδοτικής της αρμοδιότητας. Τελικά το σ/ν ετέθη υπ’ όψη της Αρχής από τη Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων, με αφορμή την παροχή «απόψεων» επί του συνόλου του σχεδίου νόμου, συνοδευόμενο από την Ανάλυση Συνεπειών Ρυθμίσεων αυτού και την αιτιολογική έκθεση των υπό εξέταση διατάξεων, την 5/9/2022 (α.π. εισερχ. ΕΑΑΔΗΣΥ 4641/06-09-2022 και 4606/05-09-2022). Τέλος, καθώς η Αρχή ενημερώθηκε ότι το σ/ν θα κατατεθεί άμεσα στη Βουλή, αποφάσισε την επίσπευση της άσκησης της γνωμοδοτικής της αρμοδιότητας.
Ι. Οι υπό εξέταση ρυθμίσεις
Τα υποβληθέντα, κατά τα ανωτέρω, άρθρα 38 και 42 έχουν ως ακολούθως:
«Άρθρο 38
Πολιτική προμηθειών
1. Με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου των εταιρειών, η οποία λαμβάνεται ύστερα από γνώμη της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων του ν. 4912/2022 (Α` 59), καταρτίζεται, κατά παρέκκλιση του ν. 4412/2016 (Α΄147), τηρουμένων πάντως των άρθρων 36 και 38 αυτού, και υπό την επιφύλαξη της ενωσιακής νομοθεσίας, Κανονισμός Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών. Οι όροι και οι διαδικασίες ανάθεσης συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών καθορίζονται με τον Κανονισμό Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών, ο οποίος αναρτάται στην ιστοσελίδα της εταιρείας. Ο Κανονισμός υποβάλλεται με εισήγηση του διοικητικού συμβουλίου κάθε εταιρείας προς έγκριση στη Γενική Συνέλευση. Σε κάθε περίπτωση, το σύστημα έννομης προστασίας του Βιβλίου ΙV του ν. 4412/2016, εφαρμόζεται στις συμβάσεις που αναθέτουν οι εταιρείες και βάσει του ως άνω Κανονισμού Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών.
2. Μέχρι την έγκριση του Κανονισμού Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών, σύμφωνα με την παρ. 1, οι εταιρείες, ως προς τις συμβάσεις δημόσιων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, εφαρμόζουν τις διατάξεις του ν. 4412/2016,με την επιφύλαξη του τρίτου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 48 του ν. 4758/2020 (Α΄242) περί της πολιτικής προμηθειών της Ανώνυμης Εταιρείας Ελληνικά Ταχυδρομεία.
3. Με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, που συγκαλείται εντός τριών (3) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος, στην επιτροπή ελέγχου που λειτουργεί στις λοιπές θυγατρικές της Ε.Ε.ΣΥ.Π. προστίθενται δύο (2) μέλη, που επιλέγονται από κατάλογο προσώπων με αποδεδειγμένη εμπειρία στον τομέα των συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, και είναι ανεξάρτητα από την εταιρεία κατά την έννοια του άρθρου 9 του ν. 4706/2020 (Α΄136) και του άρθρου 99 του ν. 4548/2018 (Α΄104). Η θητεία των μελών είναι τριετής και δύναται να ανανεωθεί μία φορά. Αν πρόκειται για μέλη του διοικητικού συμβουλίου, η θητεία τους παύει με την καθ’ οιονδήποτε τρόπο απώλεια της ιδιότητας του μέλους του διοικητικού συμβουλίου. Τα δυο μέλη της παρούσας δεν θεωρούνται τακτικά μέλη της επιτροπής και συμμετέχουν στις συνεδριάσεις με δικαίωμα ψήφου που αφορά στις αρμοδιότητες της παρ. 4.
4. Η επιτροπή ελέγχου είναι αρμόδια, πέραν των αρμοδιοτήτων που ορίζονται στον Κανονισμό λειτουργίας της, και για:
α) Τον έλεγχο και την παρακολούθηση της ορθής εφαρμογής του Κανονισμού Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών σε δειγματοληπτική βάση,
β) την υποβολή ετήσιας αναφοράς προς το διοικητικό συμβούλιο σχετικά με την απόδοση της λειτουργίας ανάθεσης συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών της εταιρείας, βάσει συγκεκριμένων δεικτών, με σκοπό την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας, τη μείωση των συναφών κινδύνων και τη σύνδεση της λειτουργίας προμηθειών με την εταιρική στρατηγική,
γ) την εισήγηση προς το διοικητικό συμβούλιο για τροποποιήσεις του Κανονισμού Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών, καθώς και για μέτρα βελτίωσης της απόδοσης της λειτουργίας προμηθειών της εταιρείας.
Για την εκτέλεση του έργου της, τα μέλη της επιτροπής έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν γνώση των σχετικών φακέλων, εγγράφων ή στοιχείων της εταιρείας.
Άρθρο 42
Συμβάσεις μεταξύ της Ε.Ε.ΣΥ.Π. και των θυγατρικών της - Ειδικές διαγωνιστικές διαδικασίες προμηθειών και συμβάσεις πλαίσιο
1. Στην Ε.Ε.ΣΥ.Π. και τις άμεσες θυγατρικές της, η ανάθεση των συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών άνω και κάτω των χρηματικών ορίων του ν. 4412/2016 (Α΄147), γίνεται αποκλειστικά σύμφωνα με τον Κανονισμό Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών των εταιρειών αυτών, που εγκρίνεται σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία τους, με την επιφύλαξη του ενωσιακού δικαίου.
2.Η Ε.Ε.ΣΥ.Π. δύναται να αναθέτει την παροχή υπηρεσιών στις θυγατρικές της, άμεσες και λοιπές, υπό την επιφύλαξη της ενωσιακής νομοθεσίας.
3. Η Ε.Ε.ΣΥ.Π. μπορεί να παρέχει υπηρεσίες συμφωνημένου επιπέδου (ServiceLevelAgreements – SLAs) προς τις θυγατρικές της, υπό την επιφύλαξη της ενωσιακής νομοθεσίας.
4. Η Ε.Ε.ΣΥ.Π., ως μητρική εταιρεία, δύναται να διεξάγει σύμφωνα με τον Κανονισμό Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών της παρ. 1 τη διαγωνιστική διαδικασία για την επιλογή εξωτερικών ορκωτών ελεγκτών για όλες τις θυγατρικές εταιρείες του χαρτοφυλακίου, στις οποίες έχει δικαιώματα ψήφου στη Γενική Συνέλευση ως μοναδικός ή πλειοψηφών μέτοχος.
5. Η Ε.Ε.ΣΥ.Π. μπορεί να συνάπτει συμφωνίες πλαίσιο με προμηθευτές για τις θυγατρικές του ομίλου της, υπό την επιφύλαξη της ενωσιακής νομοθεσίας.»
II. Αιτιολογική Έκθεση
- άρθρου 38 Πολιτική προμηθειών
«Με την προτεινόμενη διάταξη ορίζεται ότι με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου των εταιρειών, η οποία λαμβάνεται ύστερα από γνώμη της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων του ν.4912/2022 (Α΄59), καταρτίζεται κατά παρέκκλιση του ν. 4412/2016, τηρουμένων πάντως των άρθρων 36 και 38 αυτού, και υπό την επιφύλαξη της ενωσιακής νομοθεσίας, Κανονισμός Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών, με τον οποίο καθορίζονται οι όροι και οι διαδικασίες ανάθεσης συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών. Σε κάθε περίπτωση, το σύστημα έννομης προστασίας του Βιβλίου ΙV του ν.4412/2016, εφαρμόζεται στις συμβάσεις που αναθέτουν οι εταιρείες και βάσει του ως άνω Κανονισμού Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών.
Στην παρ. 2 ορίζεται ότι μέχρι την έγκριση του Κανονισμού Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών, σύμφωνα με την παρ. 1 του παρόντος άρθρου , οι εταιρείες, ως προς τις συμβάσεις δημοσίων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, εφαρμόζουν τις διατάξεις του ν.4412/2016, με την επιφύλαξη του τρίτου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 48 του ν.4758/2020 περί πολιτικής προμηθειών της εταιρείας ΕΛ.ΤΑ. ΑΕ.
Στην παρ. 3 ορίζεται ότι με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, που συγκαλείται εντός μηνός από την έναρξη ισχύος του παρόντος, στην Επιτροπή Ελέγχου που λειτουργεί στις λοιπές θυγατρικές της Ε.Ε.ΣΥ.Π. Α.Ε. προστίθενται δύο (2) μέλη, που επιλέγονται από κατάλογο προσώπων με αποδεδειγμένη εμπειρία στον τομέα των συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, και είναι ανεξάρτητα από την εταιρεία κατά την έννοια του άρθρου 9 του ν.4706/2020 (Α΄ 136) και του άρθρου 99 του ν. 4548/2018 (Α΄ 104). Η θητεία των μελών είναι τριετής και δύναται να ανανεωθεί μία φορά, ως προς δε τα μέλη διοικητικού συμβουλίου, η θητεία παύει με την καθ’ οιονδήποτε τρόπο απώλεια της ιδιότητας του μέλους του διοικητικού συμβουλίου. Αυτά τα δυο μέλη δεν θεωρούνται τακτικά μέλη της Επιτροπής και συμμετέχουν στις συνεδριάσεις με δικαίωμα ψήφου μόνο όσο αφορά τις αρμοδιότητες που προβλέπει η παρ. 4 του παρόντος άρθρου.
Στην παρ. 4 ορίζεται ότι έργο της επιτροπής ελέγχου, πέραν των οριζομένων στον Κανονισμό λειτουργίας της Επιτροπής Ελέγχου, είναι:
α) ο έλεγχος και η παρακολούθηση της ορθής εφαρμογής του Κανονισμού Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών σε δειγματοληπτική βάση,
β) η υποβολή ετήσιας αναφοράς προς το Διοικητικό Συμβούλιο σχετικά με την απόδοση της λειτουργίας ανάθεσης συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών της Εταιρείας, βάσει συγκεκριμένων δεικτών, με σκοπό την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας, τη μείωση των συναφών κινδύνων και τη σύνδεση της λειτουργίας προμηθειών με την εταιρική στρατηγική,
γ) η εισήγηση προς το διοικητικό συμβούλιο για τροποποιήσεις του Κανονισμού Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών, και εν γένει για μέτρα βελτίωσης της απόδοσης της λειτουργίας προμηθειών της εταιρείας.
Για την εκτέλεση του έργου της τα μέλη της επιτροπής έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν γνώση των σχετικών φακέλων, εγγράφων ή στοιχείων της εταιρείας».
- άρθρου 42 Συμβάσεις μεταξύ της Ε.Ε.ΣΥ.Π. και των θυγατρικών της - Ειδικές διαγωνιστικές διαδικασίες προμηθειών και συμβάσεις πλαίσιο
«Με την προτεινόμενη διάταξη προβλέπονται ειδικές διαγωνιστικές διαδικασίες προμηθειών και συμβάσεις πλαίσιο για την Ε.Ε.ΣΥ.Π. Α.Ε. και τις θυγατρικές της. Ειδικότερα η παρ.1 προβλέπει ότι η ανάθεση των συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών άνω και κάτω των χρηματικών ορίων του ν. 4412/2016 γίνεται αποκλειστικά σύμφωνα με τον Κανονισμό Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών των εταιρειών αυτών, που εγκρίνεται σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία τους, με την επιφύλαξη του ενωσιακού δικαίου.
Η παρ.2 προβλέπει ότι η Ε.Ε.ΣΥ.Π. Α.Ε. δύναται να αναθέτει την παροχή υπηρεσιών στις θυγατρικές της, άμεσες και λοιπές, υπό την επιφύλαξη των ενωσιακών διατάξεων.
Η παρ.3 προβλέπει ότι η Ε.Ε.ΣΥ.Π. Α.Ε. μπορεί να παρέχει υπηρεσίες προς τις θυγατρικές της με SLAs (Service Level Agreements), υπό την επιφύλαξη των ενωσιακών διατάξεων.
Η παρ.4 προβλέπει ότι η Ε.Ε.ΣΥ.Π. Α.Ε. ως μητρική εταιρεία δύναται να διεξάγει σύμφωνα με τον Κανονισμό Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών της παρ. 1 τη διαγωνιστική διαδικασία για την επιλογή εξωτερικών ορκωτών ελεγκτών για όλες τις θυγατρικές εταιρείες του χαρτοφυλακίου, στις οποίες έχει δικαιώματα ψήφου στη Γενική Συνέλευση ως είναι μοναδικός ή πλειοψηφών μέτοχος.
Η παρ.5 προβλέπει ότι η Ε.Ε.ΣΥ.Π. Α.Ε. μπορεί να συνάπτει συμφωνίες πλαίσιο με προμηθευτές για τις θυγατρικές του ομίλου Ε.Ε.ΣΥ.Π. Α.Ε., υπό την επιφύλαξη των ενωσιακών διατάξεων.»
ΙΙI. Αρμοδιότητα Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. αα' του ν. 4013/2011: «Η Αρχή έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες: [….] γ) Γνωμοδοτεί για τη νομιμότητα κάθε διάταξης σχεδίου νόμου ή κανονιστικής πράξης που αφορά στις δημόσιες συμβάσεις και συμμετέχει στις οικείες νομοπαρασκευαστικές επιτροπές. Τα αρμόδια όργανα οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τη γνώμη της Αρχής. Ειδικότερα: αα) Η Αρχή γνωμοδοτεί επί των διατάξεων σχεδίων νόμων που αφορούν στις δημόσιες συμβάσεις πριν από την κατάθεση τους στη Βουλή. Αν ο αρμόδιος Υπουργός διαφωνεί με τη γνώμη της Αρχής, η Αρχή δύναται να συγκαλεί συσκέψεις, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της και εκπροσώπων όλων των συναρμόδιων Υπουργείων με σκοπό την ανταλλαγή και σύγκλιση των απόψεων. Στις εν λόγω συσκέψεις η Αρχή και κάθε συναρμόδιος Υπουργός μπορούν να ζητούν τη συμμετοχή ανεξάρτητων τρίτων, ειδικών σε θέματα δημοσίων συμβάσεων. Οι συσκέψεις αυτές πραγματοποιούνται σε διάστημα δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την περιέλευση της πρόσκλησης της Αρχής στους συμμετέχοντες. Η άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας αυτής δεν κωλύει τη συνέχιση της διαδικασίας ψήφισης του σχεδίου νόμου. Αν δεν αρθεί η διαφωνία μεταξύ του αρμόδιου Υπουργού και της Αρχής, στη γνώμη της Αρχής προσαρτάται έκθεση του Υπουργού στην οποία περιλαμβάνεται και ειδική αιτιολόγηση κάθε απόκλισης από το περιεχόμενο της γνώμης. Τα εν λόγω έγγραφα συνοδεύουν τα σχέδια νόμων κατά την κατάθεση τους στη Βουλή και αναρτώνται με επιμέλεια της Αρχής στην ιστοσελίδα της. Σε περίπτωση απόκλισης του σχεδίου νόμου από τη γνώμη της Αρχής, η αρμόδια επιτροπή της Βουλής δύναται να καλεί, σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής, σε ακρόαση τον Πρόεδρο της Αρχής […] Η γνωμοδοτική αρμοδιότητα της παρούσας περίπτωσης ασκείται μέσα σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την περιέλευση των ανωτέρω σχεδίων διατάξεων στην Αρχή, με μέριμνα του οικείου οργάνου».
Περαιτέρω, σημειώνεται ότι σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 35 του Οργανισμού και Κανονισμού Λειτουργίας Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., ο οποίος θεσπίσθηκε με το άρθρο 53 του ν. 4605/2019, «Στην περίπτωση που η Αρχή, κατά την ενάσκηση της γνωμοδοτικής της αρμοδιότητας, κρίνει ότι διατάξεις σχεδίου νόμου, προεδρικού διατάγματος, άλλης κανονιστικής πράξης ή κανονισμοί λειτουργίας εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παραγράφου 2 του άρθρου 2 περίπτωση γ’ υποπερίπτωση αα), ββ), γγ), αλλά δεν της έχουν κοινοποιηθεί, δύναται και αυτεπαγγέλτως να ασκήσει την κατά περίπτωση γνωμοδοτική της αρμοδιότητα, ακόμα και αν η σχετική διάταξη, πράξη ή κανονισμός έχει ήδη δημοσιευτεί.».
Βάσει των ανωτέρω, στο βαθμό που η υπό εξέταση νομοθετική ρύθμιση, ως παρατίθεται ανωτέρω (υπό I) περιλαμβάνει ρυθμίσεις που αφορούν σε ζητήματα δημοσίων συμβάσεων, εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Αρχής για παροχή γνώμης, κατ’ άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. αα' του ν. 4013/2011. Δοθέντος ότι, όπως προαναφέρθηκε, δεν έχει υποβληθεί αίτημα περί παροχής γνώμης της Αρχής, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. αα' του ν. 4013/2011, η παρούσα εκδίδεται στο πλαίσιο της προαναφερθείσας αυτεπάγγελτης άσκησης της γνωμοδοτικής αρμοδιότητας της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ..
ΙV. Συναφείς διατάξεις
1. Ο ν. 4412/2016 στο σύνολό του και ιδίως:
Άρθρο 1 Αντικείμενο - Πεδίο Εφαρμογής
1. Οι διατάξεις του παρόντος αποτελούν προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας προς τις διατάξεις: α) της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων και την κατάργηση της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ (L94), όπως διορθώθηκε (L135/24.5.2016), β) της Οδηγίας 2014/25/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με τις προμήθειες φορέων, που δραστηριοποιούνται στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών και την κατάργηση Οδηγίας 2004/17/ΕΚ και γ) της Οδηγίας 89/665/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Ιουνίου 1989 και της 92/13/ΕΚ του Συμβουλίου της 25ης Φεβρουαρίου 1992, όπως τροποποιήθηκαν με την Οδηγία 2007/66/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2007 και τα άρθρα 46 και 47 της Οδηγίας 2014/23/ΕΕ. […]
Άρθρο 2 Ορισμοί - Εξουσιοδοτική διάταξη (άρθρα 2 και 33 παρ. 1 εδάφιο έκτο της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ και άρθρο 2 της Οδηγίας 2014/25/ΕΕ)
«1. Για τους σκοπούς του παρόντος εφαρμόζονται οι ακόλουθοι ορισμοί:
[…] 15) ως «κεντρικές δραστηριότητες αγορών» νοούνται δραστηριότητες που διεξάγονται σε μόνιμη βάση με μία από τις παρακάτω μορφές: α) της απόκτησης αγαθών ή/και υπηρεσιών που προορίζονται για αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς, β) της ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων ή της σύναψης συμφωνιών-πλαίσιο για έργα, αγαθά ή υπηρεσίες που προορίζονται για αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς,
16) ως «επικουρικές δραστηριότητες αγορών» νοούνται δραστηριότητες που συνίστανται στην παροχή υποστήριξης σε δραστηριότητες αγορών, ιδίως με τις κατωτέρω μορφές: α) τεχνικής υποδομής που παρέχει τη δυνατότητα στις αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς να αναθέτουν δημόσιες συμβάσεις/συμβάσεις ή να συνάπτουν συμφωνίες-πλαίσιο για έργα, αγαθά ή υπηρεσίες, β) συμβουλών σχετικά με τη διεξαγωγή ή το σχεδιασμό διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων/συμβάσεων, γ) προετοιμασίας και διαχείρισης διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων/συμβάσεων εξ ονόματος και για λογαριασμό της ενδιαφερόμενης αναθέτουσας αρχής/αναθέτοντος φορέα,
17) ως «κεντρική αρχή αγορών» (ΚΑΑ) νοείται: (α) μία αναθέτουσα αρχή που παρέχει κεντρικές δραστηριότητες αγορών και, ενδεχομένως, επικουρικές δραστηριότητες αγορών».
Άρθρο 12 Δημόσιες συμβάσεις μεταξύ φορέων του δημοσίου τομέα (άρθρο 12 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ)
«1. Μία δημόσια σύμβαση που ανατίθεται από μία αναθέτουσα αρχή σε ένα νομικό πρόσωπο ιδιωτικού ή δημοσίου δικαίου δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος Βιβλίου (άρθρα 3 έως 221), εάν πληρούνται σωρευτικά οι κατωτέρω προϋποθέσεις:
α) η αναθέτουσα αρχή ασκεί επί του εν λόγω νομικού προσώπου έλεγχο ανάλογο εκείνου που ασκεί επί των δικών της υπηρεσιών,
β) περισσότερο από το 80% των δραστηριοτήτων του ελεγχομένου νομικού προσώπου διεξάγεται κατά την εκτέλεση καθηκόντων που του έχουν ανατεθεί από την ελέγχουσα αναθέτουσα αρχή ή άλλα νομικά πρόσωπα που ελέγχει η εν λόγω αναθέτουσα αρχή, και
γ) δεν υπάρχει άμεση συμμετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων στο ελεγχόμενο νομικό πρόσωπο, εξαιρουμένων των μορφών συμμετοχής ιδιωτικών κεφαλαίων χωρίς δυνατότητα ελέγχου ή δικαιώματος αρνησικυρίας που απαιτούνται διατάξεις νόμου και δεν ασκούν αποφασιστική επιρροή στο ελεγχόμενο νομικό πρόσωπο.
Μια αναθέτουσα αρχή θεωρείται ότι ασκεί έλεγχο επί νομικού προσώπου ανάλογο με τον έλεγχο που ασκεί στις υπηρεσίες της κατά την έννοια της περίπτωσης α΄ του πρώτου εδαφίου, όταν ασκεί αποφασιστική επιρροή τόσο στους στρατηγικούς στόχους, όσο και στις σημαντικές αποφάσεις του ελεγχόμενου νομικού προσώπου. Ο έλεγχος μπορεί, επίσης, να ασκείται από άλλο νομικό πρόσωπο που ελέγχεται με τον ίδιο τρόπο από την αναθέτουσα αρχή.
2. Η παράγραφος 1 εφαρμόζεται επίσης σε περίπτωση που ένα ελεγχόμενο νομικό πρόσωπο, το οποίο είναι αναθέτουσα αρχή, αναθέτει σύμβαση στην αναθέτουσα αρχή η οποία το ελέγχει ή σε άλλο νομικό πρόσωπο που τελεί υπό τον έλεγχο της ίδιας αναθέτουσας αρχής, εφόσον δεν υπάρχει άμεση συμμετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων στο νομικό πρόσωπο στο οποίο ανατίθεται η δημόσια σύμβαση, εξαιρουμένων των μορφών συμμετοχής ιδιωτικών κεφαλαίων χωρίς δυνατότητα ελέγχου ή δικαιώματος αρνησικυρίας που απαιτούνται από διατάξεις νόμου, και δεν ασκούν αποφασιστική επιρροή στο ελεγχόμενο νομικό πρόσωπο.
3. Μία αναθέτουσα αρχή που δεν ασκεί έλεγχο κατά την έννοια της παραγράφου 1 σε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού ή δημοσίου δικαίου μπορεί, εντούτοις, να αναθέσει δημόσια σύμβαση στο εν λόγω νομικό πρόσωπο χωρίς να εφαρμόσει τις διατάξεις του παρόντος Βιβλίου, εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) η αναθέτουσα αρχή ασκεί από κοινού με άλλες αναθέτουσες αρχές έλεγχο επί του εν λόγω νομικού προσώπου ανάλογο εκείνου που ασκούν επί των δικών τους υπηρεσιών,
β) περισσότερο από το 80% των δραστηριοτήτων του εν λόγω νομικού προσώπου διεξάγεται κατά την εκτέλεση καθηκόντων που του έχουν ανατεθεί από τις ελέγχουσες αναθέτουσες αρχές ή άλλα νομικά πρόσωπα που ελέγχονται από τις ίδιες αναθέτουσες αρχές και
γ) δεν υπάρχει άμεση συμμετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων στο ελεγχόμενο νομικό πρόσωπο, εξαιρουμένων των μορφών συμμετοχής ιδιωτικών κεφαλαίων χωρίς δυνατότητα ελέγχου ή δικαιώματος αρνησικυρίας που απαιτούνται από διατάξεις νόμου και δεν ασκούν αποφασιστική επιρροή στο ελεγχόμενο νομικό πρόσωπο.
Για τους σκοπούς της περίπτωσης α΄ του πρώτου εδαφίου, οι αναθέτουσες αρχές ασκούν από κοινού έλεγχο επί νομικού προσώπου, εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι κατωτέρω προϋποθέσεις:
α) τα όργανα λήψης αποφάσεων του ελεγχόμενου νομικού προσώπου απαρτίζονται από εκπροσώπους όλων των αναθετουσών αρχών που συμμετέχουν· το ίδιο φυσικό πρόσωπο μπορεί να εκπροσωπεί πολλές ή όλες τις συμμετέχουσες αναθέτουσες αρχές,
β) οι εν λόγω αναθέτουσες αρχές είναι σε θέση να ασκούν από κοινού αποφασιστική επιρροή στους στρατηγικούς στόχους και τις σημαντικές αποφάσεις του ελεγχόμενου νομικού προσώπου και
γ) το ελεγχόμενο νομικό πρόσωπο δεν επιδιώκει συμφέροντα αντίθετα από αυτά των αναθετουσών αρχών που το ελέγχουν.
4. Μία σύμβαση, η οποία συνάπτεται αποκλειστικά μεταξύ δύο ή περισσότερων αναθετουσών αρχών, δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος Βιβλίου, εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι κατωτέρω προϋποθέσεις:
α) η σύμβαση εγκαθιδρύει ή υλοποιεί συνεργασία μεταξύ των συμμετεχουσών αναθετουσών αρχών η οποία αποσκοπεί να διασφαλίσει ότι οι δημόσιες υπηρεσίες που οφείλουν να εκτελούν οι εν λόγω αρχές παρέχονται για την επίτευξη των κοινών τους στόχων,
β) η υλοποίηση της συνεργασίας αυτής εξυπηρετεί αποκλειστικά σκοπούς δημοσίου συμφέροντος και
γ) οι συμμετέχουσες αναθέτουσες αρχές εκτελούν στην ελεύθερη αγορά λιγότερο από το 20% των δραστηριοτήτων που αφορά η συνεργασία.
5. Για τον προσδιορισμό του ποσοστού των δραστηριοτήτων που αναφέρεται στην περίπτωση β΄ του πρώτου εδαφίου της παρ. 1, στην περίπτωση β΄ του πρώτου εδαφίου της παρ. 3 και στην περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 4, λαμβάνεται υπόψη ο μέσος συνολικός κύκλος εργασιών ή άλλο ενδεδειγμένο μέτρο βάσει δραστηριοτήτων, όπως το κόστος που βαρύνει το συγκεκριμένο νομικό πρόσωπο ή αναθέτουσα αρχή όσον αφορά τις υπηρεσίες, τα αγαθά και τα έργα κατά την τριετία που προηγείται της ανάθεσης της σύμβασης. Αν, λόγω της ημερομηνίας κατά την οποία δημιουργήθηκε ή άρχισε τις δραστηριότητές του το συγκεκριμένο νομικό πρόσωπο ή αναθέτουσα αρχή ή λόγω αναδιοργάνωσης των δραστηριοτήτων του, ο κύκλος εργασιών ή άλλο μέτρο βάσει δραστηριοτήτων, όπως το κόστος, δεν διατίθεται για την τελευταία τριετία ή δεν είναι πλέον κατάλληλο, αρκεί να αποδειχθεί ότι η μέτρηση της δραστηριότητας είναι αξιόπιστη, ιδίως μέσω προβολών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.
6. Πάσης φύσεως συμβάσεις ή συμφωνίες (π.χ. προγραμματικές, συνεργασίας), οι οποίες ενδέχεται να συνάπτονται δυνάμει ειδικών διατάξεων και ιδίως:
α) του άρθρου 12 του π.δ. 30/1996 (Α΄ 21),
β) των άρθρων 223 και 225 του ν. 3463/2006 (Α΄ 114),
γ) των άρθρων 22 και 32 του ν. 3614/2007 (Α΄ 267),
δ) των άρθρων 99 και 100 του ν. 3852/2010 (Α΄ 87),
ε) του άρθρου 12 του ν. 4019/2011 (Α΄ 216) και
στ) του άρθρου 44, μπορεί να μην εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος Βιβλίου, υπό τους όρους των άρθρων 3 έως 17 και ιδίως του παρόντος άρθρου».
Άρθρο 40 Κεντρικές δραστηριότητες αγορών και κεντρικές αρχές αγορών (ΚΑΑ) (άρθρο 37 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ)
«1. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν:
α) να αποκτούν αγαθά και/ή υπηρεσίες από μία ΚΑΑ που προσφέρει τη δραστηριότητα της υποπερίπτωσης α΄ της περίπτωσης 15 της παραγράφου 1 του άρθρου 2 ή/και
β) να αποκτούν έργα, αγαθά και υπηρεσίες χρησιμοποιώντας συμβάσεις που ανατίθενται από μία ΚΑΑ, δυναμικά συστήματα αγορών που διαχειρίζεται μία ΚΑΑ ή , στο βαθμό που καθορίζεται στο δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 39, συμφωνία-πλαίσιο που συνάπτεται από μία ΚΑΑ, η οποία προσφέρει τη δραστηριότητα της υποπερίπτωσης β΄ της περίπτωσης 15 της παραγράφου 1 του άρθρου 2.
Όταν ένα δυναμικό σύστημα αγορών το οποίο διαχειρίζεται μια ΚΑΑ μπορεί να χρησιμοποιείται από άλλες αναθέτουσες αρχές, αυτό αναφέρεται στην προκήρυξη διαγωνισμού με την οποία εισάγεται το σύστημα.
2. Μια αναθέτουσα αρχή εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της δυνάμει του παρόντος Βιβλίου (άρθρα 3 έως 221) όταν:
α) αποκτά αγαθά ή υπηρεσίες από μία ΚΑΑ που προσφέρει τη δραστηριότητα της υποπερίπτωσή α΄ της περίπτωσης 15 της παραγράφου 1 του άρθρου 2 ή/και
β) αποκτά έργα, αγαθά ή υπηρεσίες χρησιμοποιώντας συμβάσεις που ανατίθενται από την ΚΑΑ, δυναμικά συστήματα αγορών που διαχειρίζεται η ΚΑΑ ή , στο βαθμό που καθορίζεται στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 39, συμφωνία-πλαίσιο που συνάπτεται από την ΚΑΑ η οποία προσφέρει τη δραστηριότητα της υποπερίπτωσης β΄ της περίπτωσης 15 της παραγράφου 1 του άρθρου 2.
Ωστόσο, η εν λόγω αναθέτουσα αρχή φέρει την ευθύνη για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων δυνάμει του παρόντος Βιβλίου όσον αφορά τα μέρη που διεξάγονται από την ίδια, όπως:
α) η ανάθεση μιας σύμβασης στο πλαίσιο δυναμικού συστήματος αγορών το οποίο διαχειρίζεται μία ΚΑΑ,
β) η διεξαγωγή νέου διαγωνισμού βάσει της συμφωνίας - πλαίσιο που έχει συναφθεί από μία ΚΑΑ,
γ) ο προσδιορισμός του συμβαλλόμενου στη συμφωνία-πλαίσιο οικονομικού φορέα, δυνάμει των περιπτώσεων α΄ ή β΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 39, ο οποίος θα εκτελέσει ένα συγκεκριμένο καθήκον εντός της συμφωνίας-πλαίσιο που έχει συναφθεί από μία ΚΑΑ.
3. Όλες οι διαδικασίες σύναψης συμβάσεων που διεξάγονται από μία ΚΑΑ, διενεργούνται μέσω του ΕΣΗΔΗΣ, σύμφωνα με τις απαιτήσεις που καθορίζονται στα άρθρα 22, 36 και 37.
4. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν, χωρίς να εφαρμόζουν τις διαδικασίες του παρόντος Βιβλίου να αναθέτουν μία δημόσια σύμβαση για την παροχή υπηρεσιών κεντρικών δραστηριοτήτων αγορών σε μία ΚΑΑ. Αυτές οι δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν την παροχή επικουρικών δραστηριοτήτων αγορών.
Άρθρο 42 Περιστασιακές από κοινού διαδικασίες σύναψης συμβάσεων (άρθρο 38 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ)
«1. Δύο ή περισσότερες αναθέτουσες αρχές μπορούν να συμφωνήσουν να διεξάγουν ορισμένες συγκεκριμένες διαδικασίες σύναψης συμβάσεων από κοινού. Η συμφωνία συνάπτεται εγγράφως και καθορίζει τουλάχιστον τις ευθύνες των μερών, τον επιμερισμό των υποχρεώσεων στα μέρη και τις λεπτομέρειες σχετικά με τις αναγκαίες δαπάνες και τις πιστώσεις των μερών.
2. Αν μια διαδικασία σύναψης σύμβασης διενεργείται εξ ολοκλήρου από κοινού εξ ονόματος και για λογαριασμό όλων των αναθετουσών αρχών, οι τελευταίες ευθύνονται αλληλέγγυα για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που προκύπτουν από το παρόν Βιβλίο (άρθρα 3 έως 221). Τούτο ισχύει και αν τη διαδικασία διαχειρίζεται μία αναθέτουσα αρχή, ενεργώντας τόσο για δικό της λογαριασμό όσο και για λογαριασμό των λοιπών αναθετουσών αρχών. Εάν η διενέργεια της διαδικασίας σύναψης σύμβασης δεν πραγματοποιείται στο σύνολό της εξ ονόματος και για λογαριασμό των ενδιαφερόμενων αναθετουσών αρχών, οι τελευταίες ευθύνονται αλληλέγγυα μόνο για τα μέρη εκείνα που πραγματοποιούνται από κοινού. Κάθε αναθέτουσα αρχή φέρει την αποκλειστική ευθύνη για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της, σύμφωνα με το παρόν Βιβλίο για τα μέρη που διεξάγει ιδίω ονόματι και για δικό της λογαριασμό».
Το άρθρο 222 παρ. 7 του ν. 4412/2016:
[…]
7. Οι διατάξεις των άρθρων 279, 281, 302, 315 έως 317, 326 έως 333, καθώς και των παρ. 4,5 και 6 του άρθρου 1 δεν εφαρμόζονται από τις εταιρείες του Κεφαλαίου Β΄ του ν. 3429/2005 (Α΄ 314).»
Η παρ. 5 του άρθρου 377 «Καταργούμενες διατάξεις» του ν. 4412/2016, στις οποίες προβλέπεται:
«5. Η διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 8 του ν. 3986/2011 (Α΄ 152) και οι, σύμφωνα με αυτήν εκδοθείσες αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών εξακολουθούν να ισχύουν και μετά την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος νόμου. Ομοίως, εξακολουθούν να ισχύουν και δεν θίγονται από την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος νόμου οι διατάξεις:
α) της περίπτωσης ια΄ της παρ. 9 του άρθρου 4 του Ν. 3864/2010 (Α΄ 119),
β) της παρ. 9 του άρθρου 4 του Ν. 3139/2003 (Α΄ 100),
γ) των παραγράφων 1 περίπτωση ε΄ και 2 του άρθρου 189 του Ν. 4389/2016 (Α΄ 94), καθώς και οι κατ’ εξουσιοδότηση αυτών εκδοθείσες από τα αρμόδια όργανα αποφάσεις. Οι φορείς της παρούσας παραγράφου μπορούν με τους οικείους Κανονισμούς να θεσπίζουν παρεκκλίσεις από την εθνική νομοθεσία δημοσίων συμβάσεων για αναθέσεις άνω και κάτω των χρηματικών ορίων που προβλέπονται με τις διατάξεις του άρθρου 5 του παρόντος νόμου, τηρουμένης σε κάθε περίπτωση της οικείας νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και των Ευρωπαϊκών κανόνων, όπως ερμηνεύονται από τη νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ και την Ερμηνευτική Ανακοίνωση της Επιτροπής της 1.8.2006 (EE C 179/2).»
2. Το Κεφάλαιο ΙΓ` «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ Α.Ε. ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ» του Μέρους Τέταρτου ν. 4389/2016 (άρθρα 184-214) και ιδίως:
Άρθρο 184 Σύσταση
1. Συνιστάται ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε.». Στις διεθνείς σχέσεις, η Εταιρεία θα χρησιμοποιεί την επωνυμία «Hellenic Corporation of Assets and Participations», («H.C.A.P.»).
2. H Εταιρεία αποκτά νομική προσωπικότητα με την καταχώριση του Καταστατικού της στο Γ.Ε.ΜΗ. της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου.
3. Η Εταιρεία διέπεται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου και συμπληρωματικά από τις διατάξεις του κ.ν. 2190/1920.
4. Η Εταιρεία δεν ανήκει στο δημόσιο ή ευρύτερο δημόσιο τομέα, όπως αυτός εκάστοτε ορίζεται. Οι διατάξεις που αναφέρονται σε δημόσιες επιχειρήσεις, υπό την έννοια του ν. 3429/2005 (Α`314), δεν εφαρμόζονται ως προς την Εταιρεία, εκτός αν αυτό ρητά προβλέπεται στον παρόντα νόμο.
Άρθρο 185 Σκοπός
1. Η Εταιρεία λειτουργεί χάριν του δημοσίου συμφέροντος, σύμφωνα με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας. Συστήνεται για να εξυπηρετεί ειδικό δημόσιο σκοπό. Ειδικότερα, η Εταιρεία διαχειρίζεται και αξιοποιεί τα περιουσιακά της στοιχεία προκειμένου να:
(α) συνεισφέρει πόρους για την υλοποίηση της επενδυτικής πολιτικής της χώρας και για την πραγματοποίηση επενδύσεων που συμβάλλουν στην ενίσχυση της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και β) συμβάλει στην απομείωση των οικονομικών υποχρεώσεων της Ελληνικής Δημοκρατίας, σύμφωνα με το ν. 4336/2015 (A` 94).
2. Στο πλαίσιο του σκοπού της, η Εταιρεία, κατέχει συμμετοχές του Δημοσίου σε επιχειρήσεις του ν. 3429/2005, τις οποίες διαχειρίζεται επαγγελματικά, επαυξάνει την αξία τους και αξιοποιεί σύμφωνα με βέλτιστες διεθνείς πρακτικές και τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ, όσον αφορά την εταιρική διακυβέρνηση, την εταιρική συμμόρφωση, την εποπτεία και τη διαφάνεια των διαδικασιών, καθώς και σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές σε θέματα κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνης επιχειρηματικότητας και διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα με τις δημόσιες επιχειρήσεις μέρη. Οι δημόσιες επιχειρήσεις που ελέγχονται, σύμφωνα με το παρόν, από την Εταιρεία: (α) υπόκεινται σε κατάλληλη εποπτεία σύμφωνα με τους κανόνες της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας, (β) υλοποιούν και υποστηρίζουν τις εφαρμοστέες τομεακές πολιτικές της Κυβέρνησης, (γ) αναλαμβάνουν κατόπιν ανάθεσης την παροχή Υπηρεσιών Γενικού και Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ), ενδεικτικά μέσω της εκτέλεσης υποχρεώσεων δημόσιας υπηρεσίας σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, και τις κοινές αξίες της Ένωσης που περιλαμβάνονται σε αυτήν».
3. Για την εκπλήρωση του σκοπού της, η Εταιρεία ενεργεί με τρόπο ανεξάρτητο, επαγγελματικό και επιχειρηματικό με μακροπρόθεσμη προοπτική στην επίτευξη των αποτελεσμάτων της, σύμφωνα με τον Εσωτερικό της Κανονισμό, με εγγυήσεις πλήρους διαφάνειας και με σκοπό την επαύξηση της αξίας και τη βελτίωση της απόδοσης των παραπάνω περιουσιακών στοιχείων, καθώς και τη δημιουργία εσόδων, τα οποία κατανέμονται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου. Περαιτέρω, η Εταιρεία προωθεί μεταρρυθμίσεις των δημοσίων επιχειρήσεων, μεταξύ άλλων, μέσω, αναδιάρθρωσης, βέλτιστης εταιρικής διακυβέρνησης και διαφάνειας, καθώς και μέσω της προαγωγής υπεύθυνης διοίκησης, κοινωνικής ευθύνης, αειφορίας, καινοτομίας και βέλτιστων εταιρικών πρακτικών.
4. Η Εταιρεία μπορεί να προβαίνει σε κάθε ενέργεια προκειμένου να εκπληρώνει τον σκοπό της εντός του πλαισίου που τίθεται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου.
Άρθρο 187 Μετοχικό Κεφάλαιο
1. Το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας ανέρχεται σε σαράντα εκατομμύρια (40.000.000) ευρώ, διαιρείται σε σαράντα χιλιάδες (40.000) κοινές ονομαστικές μετοχές ονομαστικής αξίας χιλίων (1.000) ευρώ εκάστης. Το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας καλύπτεται στο σύνολό του από το Ελληνικό Δημόσιο.
2. Οι μετοχές της Εταιρείας είναι μη μεταβιβάσιμες. Ενόψει του ότι η λειτουργία της και των άμεσων θυγατρικών της, όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 188 του παρόντος νόμου, εξυπηρετεί ειδικό δημόσιο σκοπό, οι μετοχές της Εταιρείας, οι μετοχές των άμεσων θυγατρικών της, καθώς και οι τίτλοι που ενσωματώνουν το κεφάλαιο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας του ν. 3864/2010 (Α` 119) («ΤΧΣ») αποτελούν πράγματα εκτός συναλλαγής κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 966 του Αστικού Κώδικα. 3. Το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας δύναται να αυξάνεται με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του μοναδικού μετόχου, κατόπιν πρότασης του Διοικητικού Συμβουλίου, η οποία προσυπογράφεται από το Εποπτικό Συμβούλιο. 4. Το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας κατατίθεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών σε λογαριασμό που τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος στο όνομα της Εταιρείας.
Άρθρο 188 «Άμεσες και Λοιπές Θυγατρικές της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε.».
1. Από την απόκτηση της νομικής προσωπικότητας της Εταιρείας τα κατωτέρω νομικά πρόσωπα, των οποίων το μετοχικό κεφάλαιο ή οι τίτλοι που το ενσωματώνουν μεταβιβάζονται στην Εταιρεία ή συστήνονται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, θεωρούνται για τους σκοπούς του παρόντος νόμου άμεσες θυγατρικές (οι «άμεσες θυγατρικές»):
α. Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
β. Το Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου του ν. 3986/2011 (Α` 152) («ΤΑΙΠΕΔ»).
γ. Η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου ΑΕ του ν. 2636/1998 (Α` 198) («ΕΤΑΔ»).
Δημόσιες επιχειρήσεις και νομικά πρόσωπα του ν. 3429/2005 που το μετοχικό τους κεφάλαιο ή ο έλεγχος μεταβιβάζεται στην Εταιρεία σύμφωνα με το άρθρο 197 θεωρούνται για τους σκοπούς του παρόντος νόμου λοιπές θυγατρικές (οι «λοιπές θυγατρικές»)»
2. Η Εταιρεία δύναται, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του μοναδικού μετόχου που λαμβάνεται κατόπιν πρότασης του Διοικητικού Συμβουλίου και η οποία προσυπογράφεται από το Εποπτικό Συμβούλιο, να ιδρύει και άλλες άμεσες θυγατρικές προκειμένου να εκπληρώνει τον εταιρικό της σκοπό. Οι διατάξεις του παρόντος νόμου για τις άμεσες θυγατρικές ισχύουν και για οποιεσδήποτε νέες άμεσες θυγατρικές συστήνονται σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο.
3. Κάθε άμεση θυγατρική της Εταιρείας διαχειρίζεται τα περιουσιακά στοιχεία της ανεξάρτητα από τις άλλες.
Εκτός αν προβλέπεται ρητά διαφορετική ρύθμιση στον παρόντα νόμο, καμία από τις άμεσες θυγατρικές δεν μπορεί να παρέχει επιδότηση ή άλλη οικονομική ενίσχυση σε άλλη άμεση θυγατρική. Οι συναλλαγές μεταξύ της Εταιρείας και των άμεσων θυγατρικών ή μεταξύ των λοιπών θυγατρικών της Εταιρείας πραγματοποιούνται με διαφάνεια και όρους ελεύθερης αγοράς και υπάγονται στους κανόνες που τίθενται στον Εσωτερικό Κανονισμό του άρθρου 189».
Για συναλλαγές μεταξύ των ανωτέρω νομικών προσώπων, η αξία των οποίων υπερβαίνει το ποσό του ενός εκατομμυρίου (1.000.000) ευρώ, απαιτείται η προηγούμενη έγκριση του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας, εκτός αν αυτές δεν εξέρχονται των ορίων των τρεχουσών συναλλαγών, οπότε αρκεί απλή γνωστοποίηση της εν λόγω συναλλαγής στο Διοικητικό Συμβούλιο της. Η παροχή τραπεζικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της παροχής πιστώσεων, από πιστωτικά ιδρύματα, στο μέτρο που αυτά θεωρηθούν έμμεσες θυγατρικές της Εταιρείας, αποτελούν τρέχουσες συναλλαγές των εν λόγω πιστωτικών ιδρυμάτων και δεν εμπίπτουν στις διατάξεις της παρούσας παραγράφου. Η παρούσα παράγραφος δεν επηρεάζει τη δυνατότητα της Εταιρείας να επενδύει με οποιονδήποτε τρόπο έσοδά που προορίζονται για επενδύσεις σύμφωνα με το άρθρο 200,
«σε οποιαδήποτε εκ των άμεσων ή λοιπών θυγατρικών» ή, σε οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο αυτών.
[…]
5. Η πλήρης κυριότητα, νομή και κατοχή του συνόλου του κεφαλαίου του ΤΧΣ, όπως αυτό ενσωματώνεται σε τίτλους σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 3864/2010, μεταβιβάζεται από το Ελληνικό Δημόσιο, άνευ ανταλλάγματος, στην Εταιρεία δυνάμει του παρόντος νόμου. Παρά τη μεταβίβαση αυτή, εκτός αν ρητά αναφέρεται κάτι διαφορετικό στον παρόντα νόμο, οι διατάξεις του ν.3864/2010 (συμπεριλαμβανομένων ενδεικτικά και όχι περιοριστικά των διατάξεων που αφορούν την εταιρική διακυβέρνηση του ΤΧΣ) εξακολουθούν να ισχύουν. Οι αποφάσεις για την εξυπηρέτηση του σκοπού του ΤΧΣ σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 3864/2010 λαμβάνονται αποκλειστικά από τα όργανα διοίκησης του ΤΧΣ.
6. Η πλήρης κυριότητα, νομή και κατοχή του συνόλου των μετοχών του ΤΑΙΠΕΔ μεταβιβάζεται από το Ελληνικό Δημόσιο, άνευ ανταλλάγματος στην Εταιρεία δυνάμει του παρόντος νόμου. Το ΤΑΙΠΕΔ εξακολουθεί να διέπεται από τις διατάξεις του ν. 3986/2011 (Α` 152).
7. Η πλήρης κυριότητα, νομή και κατοχή του συνόλου των μετοχών της ΕΤΑΔ μεταβιβάζεται από το Ελληνικό Δημόσιο άνευ ανταλλάγματος στην Εταιρεία δυνάμει του παρόντος νόμου. Η ΕΤΑΔ εξακολουθεί να διέπεται από τις διατάξεις του ν. 2636/1998 (Α`198).
[…]
Άρθρο 189 Εσωτερικός Κανονισμός
1. Η Γενική Συνέλευση του μοναδικού μετόχου υιοθετεί Εσωτερικό Κανονισμό («Εσωτερικός Κανονισμός») που ρυθμίζει τη λειτουργία της Εταιρείας και των άμεσων θυγατρικών της, πλην του ΤΧΣ, και περιλαμβάνει ιδίως τα ακόλουθα θέματα:
α) εταιρική διακυβέρνηση,
β) κώδικα δεοντολογίας, σύγκρουση συμφερόντων και υποχρεώσεις εμπιστευτικότητας των μελών του Εποπτικού Συμβουλίου, των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας και άμεσων θυγατρικών της, πλην του ΤΧΣ, όπως επίσης και των εμπειρογνωμόνων και άλλων συμβούλων που προσλαμβάνονται ή απασχολούνται,
γ) λογιστικά πρότυπα,
δ) τυχόν ανάθεση ειδικών καθηκόντων σε μη εκτελεστικά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου,
ε) κανονισμό αναθέσεων και προμηθειών που συνάδει με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και των Ευρωπαϊκών κανόνων, και την Ερμηνευτική Ανακοίνωση της Επιτροπής της 1.8.2006 (EE C 179/2) των ευρωπαϊκών κανόνων, όπως ερμηνεύονται από τη νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ,
στ) πολιτική επενδύσεων και διαχείρισης κινδύνων,
ζ) πολιτική μερισμάτων. Ο Εσωτερικός Κανονισμός βασίζεται σε βέλτιστες διεθνείς πρακτικές και τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ.
η) Πολιτική Κανονιστικής Συμμόρφωσης της Εταιρείας,
θ) Μηχανισμό Συντονισμού, ο οποίος περιγράφει μεταξύ άλλων και θέματα συνεργασίας μεταξύ των λοιπών θυγατρικών και του Ελληνικού Δημοσίου σύμφωνα με την παραγράφου 6 του άρθρου 197 του παρόντος νόμου.»
2. Μέχρι την υιοθέτηση του Εσωτερικού Κανονισμού, η Γενική Συνέλευση του μοναδικού μετόχου, κατόπιν πρότασης του Εποπτικού Συμβουλίου, δύναται να εκδίδει ειδικές αποφάσεις με τις οποίες ρυθμίζει ένα ή περισσότερα εκ των ανωτέρω θεμάτων.
3. Ο Εσωτερικός Κανονισμός της Εταιρείας τροποποιείται με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του μοναδικού μετόχου, κατόπιν πρότασης του Διοικητικού Συμβουλίου, η οποία προσυπογράφεται από το Εποπτικό Συμβούλιο.
Για τροποποιήσεις του Κανονισμού αναθέσεων και προμηθειών της Εταιρείας ή των άμεσων θυγατρικών της απαιτείται η προηγούμενη γνώμη της ΕΑΑΔΗΣΥ.
[…]
Άρθρο 197 Ειδικές διατάξεις για τις λοιπές θυγατρικές
1. Το σύνολο των μετοχών κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου στις δημόσιες επιχειρήσεις που απαριθμούνται στα Παραρτήματα Δ`, Ε` και ΣΤ`, τα οποία αποτελούν αναπόσπαστα μέρη του παρόντος νόμου, μεταβιβάζονται αυτοδικαίως και χωρίς αντάλλαγμα στην Εταιρεία.
2. Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας ή οποιοδήποτε άλλο εξουσιοδοτημένο από αυτό πρόσωπο διασφαλίζει ότι όλες οι ενέργειες που απαιτούνται για την ολοκλήρωση των καταχωρίσεων της παραπάνω μεταβίβασης πραγματοποιούνται χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση, συμπεριλαμβανομένης της εγγραφής της σχετικής μεταβίβασης στο βιβλίο μετόχων κάθε μίας εκ των μη εισηγμένων εταιριών, οι μετοχές των οποίων μεταβιβάζονται σύμφωνα με την παραπάνω παράγραφο και στην περίπτωση εταιριών εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών της καταχώρισης της σχετικής μεταφοράς στο Σύστημα Άυλων Τίτλων. Με απόφαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής καθορίζεται η διαδικασία και τα κριτήρια για τις υπόλοιπες δημόσιες επιχειρήσεις που θα μεταφερθούν στην Εταιρεία. εφαρμοζομένου αναλόγως του άρθρου 209.
3. Το καταστατικό των εταιριών, οι μετοχές των οποίων μεταβιβάζονται δυνάμει του παρόντος άμεσα ή έμμεσα στο σύνολό τους ή εν μέρει στην Εταιρεία, τροποποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις του κ.ν. 2190/1920.
4. Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου των λοιπών θυγατρικών, οι μετοχές των οποίων μεταβιβάζονται εν όλω ή εν μέρει κατά το παρόν άρθρο στην Εταιρεία, αλλά και των θυγατρικών αυτών, εκλέγονται από τη συνέλευση των μετόχων τους, σύμφωνα με τις διατάξεις του κ.ν. 2190/1920. Ένα μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου των λοιπών θυγατρικών, προτείνεται προς εκλογή από τον Υπουργό Οικονομικών στην Εταιρεία, η οποία ασκεί τα δικαιώματα διορισμού ή ψήφου στη γενική συνέλευση των εταιρειών αυτών προς την εκλογή μελών Διοικητικού Συμβουλίου σύμφωνα με τον κ.ν. 2190/1920. Ένα (1) μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου των Ο.ΣΥ. Α.Ε. και ΣΤΑ. ΣΥ. Α.Ε. προτείνεται προς εκλογή από τον Υπουργό Οικονομικών στον Ο.Α.Σ.Α., ο οποίος ασκεί τα δικαιώματα διορισμού ή ψήφου στη γενική συνέλευση των εταιρειών αυτών προς την εκλογή μελών Διοικητικού Συμβουλίου σύμφωνα με τον κ.ν. 2190/1920. Για τη διευκόλυνση της επιλογής των υπολοίπων υποψηφίων μελών για τα Διοικητικά Συμβούλια των λοιπών θυγατρικών:
α) Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας θα συστήσει Επιτροπή Ανάδειξης Υποψηφίων, αποτελούμενη από μέλη του, η οποία θα προτείνει προς το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας υποψηφιότητες μελών για διορισμό στα Διοικητικά Συμβούλια των λοιπών θυγατρικών, όπου αυτό απαιτείται.
β) Ο μέγιστος αριθμός των μελών της Επιτροπής Ανάδειξης Υποψηφίων είναι τα πέντε (5), και περιλαμβάνει τα εκτελεστικά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας, και μη εκτελεστικά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου με εμπειρία στη διοίκηση Δημόσιων Επιχειρήσεων, ή εμπειρία σε κλάδους στους οποίους η Εταιρεία έχει παρουσία μέσω των λοιπών θυγατρικών της ή εμπειρία σε άλλα θέματα όπως κριθεί απαραίτητο, σε συνάφεια με τις προβλέψεις του Εσωτερικού Κανονισμού, γ) Η διαδικασία που ακολουθείται από την Επιτροπή Ανάδειξης Υποψηφίων αναλύεται περαιτέρω στον Εσωτερικό Κανονισμό. Κατά τον προσδιορισμό του τρόπου άσκησης του μετοχικού δικαιώματος για το διορισμό των διοικητικών συμβουλίων των λοιπών θυγατρικών, το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας θα πρέπει να λάβει υπόψη τις αρχές του Εσωτερικού Κανονισμού σχετικά με το διορισμό μελών διοικητικών συμβουλίων, την καταλληλότητα των υποψηφίων σχετικά με τις απαιτήσεις διοίκησης των λοιπών θυγατρικών (Αποστολή Δημόσιας Επιχείρησης, Δήλωση Δεσμεύσεων, κ.α), την αποφυγή διακρίσεων, την ανεξαρτησία, και τα επαγγελματικά κριτήρια που κρίνονται απαραίτητα για την επίτευξη του σκοπού κάθε μίας εκ των λοιπών θυγατρικών.
Οι παρούσες διατάξεις σχετικά με την επιλογή των μελών των Διοικητικών Συμβουλίων των λοιπών θυγατρικών, υπερισχύουν οποιασδήποτε άλλης σχετικής διάταξης με την μεταφορά των μετοχών των λοιπών θυγατρικών στην Εταιρεία.
5. Η μεταβίβαση των μετοχών των δημοσιών επιχειρήσεων στην Εταιρεία δεν επηρεάζει αφ` εαυτής τους όρους εργασίας των υπαλλήλων των εν λόγω δημοσίων επιχειρήσεων.
6. α) Ο Εσωτερικός Κανονισμός περιέχει ένα λεπτομερές πλαίσιο («Μηχανισμός Συντονισμού») σχετικά με την διακυβέρνηση των λοιπών θυγατρικών αναφορικά: αα) με τον προσδιορισμό της αποστολής των δημοσίων επιχειρήσεων, ββ) με την θέσπιση στόχων για τα Διοικητικά Συμβούλια των λοιπών θυγατρικών και γγ) την συμμετοχή των λοιπών θυγατρικών στην αναπτυξιακή στρατηγική του κράτους. Το πλαίσιο αυτό θα αντανακλά τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές διακυβέρνησης των δημοσίων επιχειρήσεων. Θα περιλαμβάνει, επίσης, ένα λεπτομερές πλαίσιο αναφορικά με την άσκηση από τις δημόσιες επιχειρήσεις δραστηριοτήτων που αποτελούν ειδικές υποχρεώσεις, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων που συνιστούν υπηρεσίες που εξυπηρετούν το γενικό συμφέρον («πλαίσιο ειδικών υποχρεώσεων»), συμπεριλαμβανομένων των Υ.Γ.Ο.Σ.
β) Το πλαίσιο ειδικών υποχρεώσεων ρυθμίζει το συντονισμό, ως προς τα ζητήματα που αναλύονται κατωτέρω, μεταξύ της Εταιρείας, και κάθε δημόσιας επιχείρησης αφενός, και αφετέρου των δημόσιων αρχών, που εκπροσωπούνται από μια Επιτροπή που συγκροτείται από τα εποπτεύοντα αρμόδια Υπουργεία.
γ) Ειδικότερα, το πλαίσιο ειδικών υποχρεώσεων προβλέπει τη συγκρότηση ενός μηχανισμού ο οποίος θα καθορίζει, σε γενικές γραμμές, κατά πόσο είναι αναγκαία η επιβολή ειδικών υποχρεώσεων στη σχετική δημόσια επιχείρηση προκειμένου το Κράτος να επιτύχει τους στρατηγικούς στόχους του στον τομέα όπου δραστηριοποιείται η επιχείρηση, ή προκειμένου να εξυπηρετηθεί το γενικό συμφέρον.
δ) Κάθε φορά που κρίνεται αναγκαίο να επιβληθούν οι εν λόγω υποχρεώσεις, το πλαίσιο ειδικών υποχρεώσεων περιλαμβάνει μηχανισμούς για τον προσδιορισμό των αντικειμενικών και λειτουργικών στόχων και των δεικτών απόδοσης της σχετικής δημόσιας επιχείρησης, προκειμένου να διευκολυνθεί η επίτευξη των σχετικών στρατηγικών στόχων ή να διασφαλισθεί η επαρκής εξυπηρέτηση του γενικού συμφέροντος. Επιπλέον, θα υπάρχει πρόβλεψη για την κοστολόγηση και τη χρηματοδότηση των ειδικών υποχρεώσεων. Τα ως άνω στοιχεία θα καθορίζονται στις συμβάσεις απόδοσης και στόχων.
ε) Το πλαίσιο ειδικών υποχρεώσεων μπορεί να καθορίζει περαιτέρω ειδικές υποχρεώσεις.
στ) Καμία δημόσια επιχείρηση δεν θα υποχρεούται να αναλάβει δραστηριότητες, τις οποίες διαφορετικά και στο σύνηθες πλαίσιο της επιχειρηματικής της πρακτικής δεν θα αναλάμβανε, εκτός εάν οι δραστηριότητες αυτές έχουν καθοριστεί σύμφωνα με το πλαίσιο ειδικών υποχρεώσεων.
7. Η Εταιρεία μπορεί να θέτει ως στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δημοσίων επιχειρήσεων, τη μείωση λειτουργικών εξόδων μέσω λύσεων που στηρίζονται στην αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας που βασίζεται στην καινοτομία, την αύξηση των εσόδων μέσω της επέκτασης της πελατειακής βάσης, τη διαφοροποίηση προϊόντων και υπηρεσιών και μέσω επενδύσεων σε νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες, καθώς και με άλλους τρόπους.
8. Οποιαδήποτε ρύθμιση δυνάμει της οποίας το Ελληνικό Δημόσιο παρέχει οποιασδήποτε μορφής οικονομική ενίσχυση σε δημόσια επιχείρηση, η οποία μεταβιβάζεται στην Εταιρεία ή σε θυγατρικές της, πρέπει να συνάδει με την ευρωπαϊκή νομοθεσία περί κρατικών ενισχύσεων και παραμένει σε ισχύ, εκτός εάν άλλως αποφασισθεί κατά τη διαδικασία που προβλέπεται στο πλαίσιο της παραγράφου 10 του παρόντος άρθρου. Προκειμένου να συνεχισθεί η παροχή οικονομικής ενίσχυσης με σκοπό την υποστήριξη Υπηρεσιών Γενικού και Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος που παρέχονται από τη δημόσια επιχείρηση, οι εν λόγω υπηρεσίες πρέπει να εξακολουθούν να παρέχονται με τους ίδιους ποιοτικούς και ποσοτικούς όρους και προϋποθέσεις.»
Στο δε άρθρο 115 του ν. 4964/2022 (Α` 150) στην παρ. 1, προβλέπεται ότι:
«1. Η μεταβίβαση προς την Ε.Ε.ΣΥ.Π. Α.Ε. των μετοχών των εταιρειών Ε.Υ.Δ.Α.Π. Α.Ε. και Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε., κυριότητας του ελληνικού δημοσίου, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 197 του ν. 4389/2016 (Α’ 94), θεωρείται από της ισχύος του παρόντος σύννομη και ισχυρή ως προς όλες τις συνέπειες. Επανάληψη των προβλεπόμενων από τη νομοθεσία ενεργειών και διαδικασιών που προηγούνται ή έπονται της μεταβίβασης των ανωτέρω μετοχών στην Ε.Ε.ΣΥ.Π. και συνάπτονται με αυτήν δεν απαιτείται.»
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Δ`(Επιχειρήσεις που μεταβιβάζονται στην Εταιρία):
1. ΟΑΣΑ Α.Ε. και οι θυγατρικές του (ΟΣΥ Α.Ε.- ΣΤΑΣΥ Α.Ε.) σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3920/2011 που αφορούν τις διεταιρικές σχέσεις των ΟΑΣΑ Α.Ε., ΟΣΥ Α.Ε. και ΣΤΑΣΥ Α.Ε.
3. ΟΑΚΑ, εφόσον μετατραπεί σε κεφαλαιουχική εταιρεία
4. ΕΛΤΑ Α.Ε.»
Παράρτημα Ε (Επιχειρήσεις που μεταβιβάζονται στην Εταιρία -Ομάδα Β)
1. Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε.
2. Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε.
6. Δ.Ε.Η. Α.Ε.»
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΤ` (Επιχειρήσεις που μεταβιβάζονται στην Εταιρία- Ομάδα Γ`):
1. Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε.
2. Ελληνικές Αλυκές Α.Ε.
3. ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ Α.Ε.
4. Ανώνυμη Εταιρεία Διώρυγας Κορίνθου (ΑΕΔΙΚ)
5. Οργανισμός Κεντρικών Αγορών και Αλιείας Α.Ε. (Ο.Κ.Α.Α. ΑΕ)
6. Κεντρική Αγορά Θεσσαλονίκης (Κ.Α.Θ. Α.Ε.)
7. ΔΕΘ -HELEXPO Α.Ε.
8. Καταστήματα Αφορολογήτων Ειδών Α.Ε.
9. ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε.
[βλ. και την παρ.11 του άρθρου 380 του ν. 4512/2018:
11. α. Στον τίτλο των Παραρτημάτων Δ`, Ε` και του Στ` του ν. 4389/2016, η λέξη «ΕΔΗΣ» αντικαθίσταται από τη λέξη «Εταιρεία».
β. Στο Παράρτημα Δ` του ν. 4389/2016 (Α` 94), το στοιχείο 2 («2. ΟΣΕ Α.Ε.») διαγράφεται και στο στοιχείο 3 («3. ΟΑΚΑ») προστίθενται οι λέξεις «εφόσον μετατραπεί σε κεφαλαιουχική εταιρεία».
γ. Στο Παράρτημα Ε` του ν. 4389/2016 (Α` 94), τα στοιχεία 3, 4 και 5. («3. Κτιριακές Υποδομές Α.Ε. (Κτ.Υπ. Α.Ε.)», «4. ΕΛ.Β.Ο. Α.Ε.» και «5. ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε.») διαγράφονται.]
Άρθρο 197Α Ειδικές ρυθμίσεις για την Ε.Υ.Δ.Α.Π. Α.Ε. και την Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε.
1. Οι μετοχές των εταιρειών Ε.Υ.Δ.Α.Π. Α.Ε. και Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. που μεταβιβάζονται στην εταιρεία δυνάμει της παρ. 1 του άρθρου 197 του παρόντος, είναι αμεταβίβαστες και ακατάσχετες.
2. Οποιαδήποτε απόφαση περί μεταβολής του μετοχικού κεφαλαίου των εταιρειών Ε.Υ.Δ.Α.Π. και Ε.Υ.Α.Θ. δεν μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του ποσοστού συμμετοχής της Ε.Ε.ΣΥ.Π. στις εταιρείες αυτές και απώλεια της απόλυτης πλειοψηφίας της επί του μετοχικού κεφαλαίου των εν λόγω εταιρειών. Απόφαση που τυχόν επιφέρει τις συνέπειες του προηγούμενου εδαφίου είναι άκυρη και δεν παράγει έννομα αποτελέσματα.
3. Η Ε.Ε.ΣΥ.Π. ασκεί τα δικαιώματα ψήφου στις γενικές συνελεύσεις των εταιρειών Ε.Υ.Δ.Α.Π. Α.Ε. και Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. για τις μετοχές που έχουν μεταβιβαστεί δυνάμει της παρ. 1 του άρθρου 197 κατόπιν προηγούμενης έγκρισης από τη γενική συνέλευση του μοναδικού μετόχου της Ε.Ε.ΣΥ.Π., δηλαδή του ελληνικού Δημοσίου.
4. Η Ε.Ε.ΣΥ.Π. προτείνει στη γενική συνέλευση των μετόχων των εταιρειών Ε.Υ.Δ.Α.Π. Α.Ε. και Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. τα προς εκλογή μέλη του διοικητικού συμβουλίου τους, ως μέτοχος πλειοψηφίας, κατόπιν προηγούμενης έγκρισης από τη Γενική Συνέλευση του μοναδικού μετόχου της ελληνικού Δημοσίου. Η διάταξη του δευτέρου εδαφίου της παρ. 4 του άρθρου 197 δεν θίγεται από τη ρύθμιση του πρώτου εδαφίου της παρούσας. Τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των δύο παραπάνω εταιρειών που αποκτούν την ιδιότητα αυτή μετά από πρόταση της Ε.Ε.ΣΥ.Π. με βάση την παραπάνω διαδικασία, ενεργούν εντός του πλαισίου που θέτουν η παρ. 5 του άρθρου 5 και η παρ. 3 του άρθρου 21 του Συντάγματος για τη διαρκή παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης προς το κοινωνικό σύνολο.
5. Η γενική συνέλευση του μοναδικού μετόχου της εταιρείας, Ελληνικού Δημοσίου, δύναται, πλην των στρατηγικών κατευθύνσεων που προβλέπονται στην περ. α’ της παρ. 2 του άρθρου 190, να απευθύνει στην εταιρεία και δεσμευτικές έγγραφες οδηγίες ή συστάσεις σχετικά με θέματα διαχείρισης των συμμετοχών του Δημοσίου στις εταιρείες Ε.Υ.Δ.Α.Π. Α.Ε. και Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε.
6. Η Ε.Ε.ΣΥ.Π. έχει υποχρέωση, κατά τη διαχείριση των συμμετοχών της στις εταιρείες Ε.Υ.Δ.Α.Π. Α.Ε. και Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. να συμβάλλει ουσιαστικά στην εκπλήρωση της συνταγματικής υποχρέωσης του κράτους για αδιάλειπτη και υψηλής ποιότητας παροχή στο κοινωνικό σύνολο υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης.».
Άρθρο 214 Καταργούμενες διατάξεις
1. Οι Εσωτερικοί Κανονισμοί λειτουργίας του ΤΑΙΠΕΔ και της ΕΤΑΔ καταργούνται από την ημερομηνία που τίθεται σε ισχύ ο Εσωτερικός Κανονισμός της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε., ο οποίος εφαρμόζεται και σε αυτές.
3. Το άρθρο 93 ν. 4727/2020 (Α’ 184)
Άρθρο 93 Ίδρυση εταιρείας «Συμμετοχές 5G Α.Ε.»
1. Συστήνεται ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Συμμετοχές 5G Α.Ε.» και τον διακριτικό τίτλο «Συμμετοχές 5G Α.Ε.» (στο εξής η «Εταιρεία»). Στις διεθνείς συναλλαγές, η επωνυμία της Εταιρείας αποδίδεται στα αγγλικά ως «5G Ventures S.A.». Η Εταιρεία εδρεύει σε δήμο της Περιφέρειας Αττικής, ο οποίος ορίζεται με το καταστατικό της.
2. Η διάρκεια της Εταιρείας ορίζεται σε είκοσι (20) έτη από την έναρξη ισχύος του παρόντος.
3. H Εταιρεία είναι θυγατρική της «Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε.» (Ε.Ε.Σ.Υ.Π. Α.Ε.) του άρθρου 184 του ν. 4389/2016 (Α` 94). Η εταιρία υπάγεται στις άμεσες θυγατρικές της Ε.Ε.Σ.Υ.Π. Α.Ε.
4. Η Εταιρεία λειτουργεί χάριν του δημοσίου συμφέροντος, σύμφωνα με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας για την εξυπηρέτηση ειδικού δημόσιου σκοπού, διέπεται από τις διατάξεις του παρόντος και συμπληρωματικά από τις διατάξεις του Τέταρτου Μέρους του ν. 4389/2016 (Α` 94) και του ν. 4548/2018 (A`104), για τα θέματα που δεν ρυθμίζονται ρητά με τον παρόντα νόμο. Μεταβολή του σκοπού της Εταιρείας επιτρέπεται μόνο με διάταξη νόμου.
5. Αποκλειστικός σκοπός της Εταιρείας είναι η σύσταση και διαχείριση του «Ταμείου Φαιστός» του άρθρου 94 του παρόντος, κατ` εφαρμογή του άρθρου 7 του ν. 2992/2002 (Α` 54) σύμφωνα με τις επικρατούσες συνθήκες της αγοράς και με εγγυήσεις πλήρους διαφάνειας και λογοδοσίας και τηρώντας τα διεθνή πρότυπα χρηματοοικονομικής αναφοράς (IFRS).
[…]
7. Τα όργανα της Εταιρείας είναι η Γενική Συνέλευση, το Διοικητικό Συμβούλιο, η Συμβουλευτική Επιτροπή, η Επενδυτική Επιτροπή και οι ελεγκτές.
Α. Η Γενική Συνέλευση του μοναδικού μετόχου είναι το ανώτατο όργανο της Εταιρείας. Είναι το μόνο αρμόδιο όργανο να αποφασίζει για θέματα, τα οποία σύμφωνα με την εφαρμοστέα νομοθεσία υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Γενικής Συνέλευσης του μετόχου. Επιπλέον, η Γενική Συνέλευση της Εταιρείας είναι αρμόδια να αποφασίζει επί των θεμάτων που αναφέρονται στον ν. 4548/2018 και εγκρίνει τον Εσωτερικό Κανονισμό της Εταιρείας και τροποποιήσεις του κατόπιν πρότασης του Διοικητικού Συμβουλίου.
Β. Το Διοικητικό Συμβούλιο συγκροτείται από επτά (7) μέλη, τα οποία διορίζονται για θητεία τεσσάρων (4) ετών. Τα επτά (7) μέλη, από τα οποία τέσσερα (4) είναι και μέλη της Επενδυτικής επιτροπής, ορίζονται από την Ε.Ε.Σ.Υ.Π. Α.Ε. Τρία (3) τουλάχιστον μέλη πρέπει να είναι ανεξάρτητα, με βάση τα κριτήρια ανεξαρτησίας του άρθρου 9 του ν. 4706/2020 (Α 136).
Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι υπεύθυνο για τη διοίκηση της Εταιρείας και την επίτευξη του σκοπού της κατά την παρ. 4. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφασίζει επί όλων των θεμάτων που σχετίζονται με τη διαχείριση της Εταιρείας, εκτός από τα θέματα εκείνα που σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος ανήκουν στην αρμοδιότητα της Γενικής Συνέλευσης. [..]
4. Ν 3864/2010 (Α’ 119) Περί ιδρύσεως Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας «Άρθρο 4 όργανο διοίκησης
[..]
9. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφασίζει, με δική του πρωτοβουλία ή κατόπιν εισήγησης του Διευθύνοντος Συμβούλου, για τα θέματα που προβλέπονται παρακάτω και είναι αρμόδιο για τον έλεγχο της ορθής λειτουργίας και της εκπλήρωσης του σκοπού του Ταμείου. Ειδικότερα, το Διοικητικό Συμβούλιο: […] ια) εγκρίνει τον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας του Διοικητικού Συμβουλίου και τον Κανονισμό Προμηθειών αγαθών και υπηρεσιών, για κάθε προμήθεια που εμπίπτει στην περ. ια) της παρ. 2 και στην παρ. 4 του άρθρου 23 του ν. 4281/2014 (Α’ 160), κατ’ εξαίρεση από τις διατάξεις και τους κανόνες περί προμηθειών του ανωτέρω νόμου,
5. Ν. 3986/2011 (Α 152) Άρθρο 8 Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας Αποδοχές Προσωπικού (ΤΑΙΠΕΔ)
«4. Με κανονισμό που καταρτίζεται από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου και εγκρίνεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται οι όροι και οι διαδικασίες ανάθεσης μελετών, υπηρεσιών και εκτέλεσης έργων και εργασιών, προμηθειών κινητών πραγμάτων, εξοπλισμού και συναφών εργασιών, αγορών ακινήτων, μισθώσεων, εκμισθώσεων και γενικά παραχωρήσεων χρήσης και κάθε άλλου ενοχικού ή εμπράγματου δικαιώματος επί ακινήτων.
5. Μέχρι την έγκριση των κανονισμών που προβλέπονται στις προηγούμενες παραγράφους, τα σχετικά ζητήματα διέπονται από τις εκάστοτε ισχύουσες γενικές διατάξεις, επιφυλασσομένων των διατάξεων της κοινοτικής νομοθεσίας για το συντονισμό των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών.
6. Ο κανονισμός της παρ. 4 εφαρμόζεται και στις διαδικασίες ανάθεσης συμβάσεων μελετών και υπηρεσιών για τους σκοπούς ωρίμανσης των έργων της παρ. 1 του άρθρου 5Β.
6. Ν. 3139/2003 (Α’ 100)
Άρθρο 4 παρ. 9 Ρύθμιση θεμάτων της εταιρίας "Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Α.Ε."
9. Οι κανονισμοί που προβλέπονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 20 του Ν. 2636/1998 (ΦΕΚ 198 Α) τροποποιούνται από το διοικητικό συμβούλιο της εταιρίας και εγκρίνονται από τη γενική συνέλευση των μετόχων της
7. Το άρθρο 48 ν. 4758/2020 (Α’ 242) «Πολιτική προμηθειών
1. Η ανάθεση των συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών στην Ανώνυμη Εταιρεία Ελληνικά Ταχυδρομεία (ΕΛΤΑ Α.Ε.), άνω και κάτω των χρηματικών ορίων του άρθρου 235 του ν. 4412/2016 (Α` 147) για τις δημόσιες συμβάσεις, γίνεται σύμφωνα με τον Κανονισμό Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών της εταιρείας, κατά παρέκκλιση από την κείμενη νομοθεσία για την ανάθεση και την εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων, με την επιφύλαξη των διατάξεων του ενωσιακού δικαίου. O ανωτέρω Κανονισμός καταρτίζεται με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) της ΕΛΤΑ Α.Ε. εντός τεσσάρων (4) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος. Ειδικώς, στην περίπτωση που με τον Κανονισμό ρυθμίζεται η ανάθεση των συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών άνω των ανωτέρω ορίων, ο Κανονισμός εγκρίνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Μέχρι την κατάρτιση του Κανονισμού, το ΔΣ δύναται να αποφασίζει για τον τρόπο και τη διαδικασία ανάθεσης των συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών κάτω των χρηματικών ορίων. Μέχρι την έκδοση της κοινής απόφασης του τρίτου εδαφίου, η ΕΛΤΑ Α.Ε., ως προς τις συμβάσεις δημοσίων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών άνω των ορίων, εφαρμόζει τις διατάξεις του Βιβλίου ΙΙ του ν. 4412/2016. Σε κάθε περίπτωση, το σύστημα έννομης προστασίας του Βιβλίου IV του ν. 4412/2016, εφαρμόζεται στις συμβάσεις που αναθέτει η ΕΛΤΑ Α.Ε. και βάσει του ως άνω Κανονισμού Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών. Η ισχύς της παρούσας εκκινεί από τη συγκρότηση της νέας Επιτροπής Ελέγχου κατά την παρ. 2.
2. Με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, που συγκαλείται εντός μηνός από την έναρξη ισχύος του παρόντος, στην Επιτροπή Ελέγχου που λειτουργεί στην ΕΛΤΑ Α.Ε. προστίθενται δύο (2) μέλη, που επιλέγονται από κατάλογο προσώπων με αποδεδειγμένη εμπειρία στον τομέα των συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, και είναι ανεξάρτητα από την εταιρεία κατά την έννοια του άρθρου 9 του ν. 4706/2020 (Α` 136) και του άρθρου 99 του ν. 4548/2018 (Α` 104). Η θητεία των μελών είναι τριετής και δύναται να ανανεωθεί μία φορά, ως προς δε τα μέλη ΔΣ, η θητεία παύει με την καθ` οιονδήποτε τρόπο απώλεια της ιδιότητας του μέλους ΔΣ της ΕΛΤΑ Α.Ε.
3. Έργο της Επιτροπής, πέραν των οριζομένων στον Κανονισμό λειτουργίας της Επιτροπής Ελέγχου, είναι:
α) Ο έλεγχος και η παρακολούθηση της ορθής εφαρμογής του Κανονισμού Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών σε δειγματοληπτική βάση.
β) Η υποβολή ετήσιας αναφοράς προς το ΔΣ σχετικά με την απόδοση της λειτουργίας ανάθεσης συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών της Εταιρείας, βάσει συγκεκριμένων δεικτών, με σκοπό την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας, τη μείωση των συναφών κινδύνων και τη σύνδεση της λειτουργίας προμηθειών με την εταιρική στρατηγική.
γ) Η εισήγηση προς το ΔΣ για τροποποιήσεις του Κανονισμού Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών, και εν γένει για μέτρα βελτίωσης της απόδοσης της λειτουργίας Προμηθειών της εταιρείας. Για την εκτέλεση του έργου της τα μέλη της Επιτροπής έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν γνώση των σχετικών φακέλων, εγγράφων ή στοιχείων της εταιρείας.
4. Με απόφαση του Δ.Σ. της εταιρείας εγκρίνεται ο Κανονισμός Λειτουργίας της Επιτροπής, με τον οποίο ρυθμίζονται ενδεικτικά θέματα συγκρότησης, καθεστώτος των μελών, ασυμβιβάστων και κωλυμάτων, σύγκλησης, διεξαγωγής συνεδριάσεων και λήψης αποφάσεων.
8. Άρθρο 4 ν. 4912/2022 (Α 59) Ενιαία Αρχή Δημόσιων Συμβάσεων - Αντικατάσταση άρθρου 347 ν. 4412/2016
Ο τίτλος και το περιεχόμενο του άρθρου 347 του ν. 4412/2016 (Α΄ 147) αντικαθίστανται ως εξής:
«Άρθρο 347
Σύσταση, αρμοδιότητες, έδρα, και νομική φύση της Ενιαίας Αρχής Δημόσιων Συμβάσεων
1. Συστήνεται Ενιαία Αρχή Δημόσιων Συμβάσεων [(ΕΑΔΗΣΥ) (εφεξής «η Αρχή»)], με αντικείμενο:
α) την ανάπτυξη και προαγωγή της εθνικής στρατηγικής, πολιτικής και δράσης στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων, τη διασφάλιση της διαφάνειας, αποτελεσματικότητας, συνοχής και εναρμόνισης των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης των δημόσιων συμβάσεων προς το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο, τη διαρκή βελτίωση του νομικού πλαισίου των δημόσιων συμβάσεων και την τήρησή του από τα δημόσια όργανα και τις αναθέτουσες αρχές και
β) την επίλυση των διαφορών που ανακύπτουν κατά το στάδιο που προηγείται της σύναψης των συμβάσεων δημοσίων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, ύστερα από την άσκηση προδικαστικής προσφυγής, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο Τμήμα ΙΙ του παρόντος Τίτλου.
[…]
2. Ειδικότερα, η Αρχή έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες:
[…]
γ) Γνωμοδοτεί για τη νομιμότητα κάθε διάταξης σχεδίου νόμου ή κανονιστικής πράξης που αφορά στις δημόσιες συμβάσεις. Τα αρμόδια όργανα οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τη γνώμη της Αρχής.
Ειδικότερα:
[…]
γγ) Οι λοιπές κανονιστικές πράξεις που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση νόμου, εξαιρουμένων των προκηρύξεων, καθώς και οι κανονισμοί άλλων δημοσίων οργάνων και αναθετουσών αρχών, συμπεριλαμβανομένων των κανονισμών εσωτερικής λειτουργίας των κατά περίπτωση αρμόδιων ελεγκτικών διοικητικών οργάνων στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, κατά το μέρος που οι εν λόγω πράξεις και κανονισμοί ρυθμίζουν θέματα δημοσίων συμβάσεων, εκδίδονται μετά από σύμφωνη γνώμη της Αρχής. Η γνωμοδοτική αρμοδιότητα της παρούσας υποπερίπτωσης ασκείται μέσα σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την περιέλευση των ανωτέρω σχεδίων διατάξεων στην Αρχή, με μέριμνα του οικείου οργάνου. Μετά την άπρακτη παρέλευση της ως άνω προθεσμίας οι σχετικές πράξεις μπορούν να εκδοθούν και χωρίς τη γνώμη της Αρχής.
Άρθρο 17 Μεταβατικές διατάξεις - Μεταφορά αρμοδιοτήτων από την Αρχή του ν. 4013/2011 στην Αρχή του ν. 4412/2016
1. Από την έκδοση της πράξης διορισμού Προέδρου και τουλάχιστον έξι (6) Συμβούλων της Ενιαίας Αρχής Δημόσιων Συμβάσεων του άρθρου 347 του ν. 4412/2016 (Α΄ 147), όπως το άρθρο αυτό αντικαθίσταται με το άρθρο 2 του παρόντος νόμου: (α) η Αρχή του ν. 4013/2011 (Α΄ 204) καταργείται και το σύνολο των δικαιωμάτων, υποχρεώσεων και εννόμων σχέσεών της, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης του ειδικού τραπεζικού λογαριασμού της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4013/2011, περιέρχεται αυτοδικαίως και χωρίς άλλη διατύπωση στην Αρχή του ν. 4412/2016, (β) δίκες της Αρχής του ν. 4013/2011 συνεχίζονται χωρίς διακοπή από την Αρχή του ν. 4412/2016, η οποία λογίζεται ως καθολικός διάδοχος της Αρχής του ν. 4013/2011, (γ) όλα τα υφιστάμενα ταμειακά υπόλοιπα της Αρχής του ν. 4013/2011 μεταφέρονται στην Αρχή του ν. 4412/2016, η οποία συνεχίζει την εκτέλεση του τρέχοντος προϋπολογισμού.
2. Το σύνολο των εκκρεμών υποθέσεων και δια-δικασιών ενώπιον της καταργούμενης Αρχής του ν. 4013/2011 περιέρχεται αυτοδικαίως στην Αρχή του ν. 4412/2016.
3. Μέχρι την έκδοση της πράξης διορισμού Προέδρου και τουλάχιστον έξι (6) Συμβούλων της Ενιαίας Αρχής Δημόσιων Συμβάσεων του άρθρου 347 του ν. 4412/2016, η Αρχή εξακολουθεί να λειτουργεί με τα όργανα διοίκησης της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, που υπηρετούν κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος. Μέχρι την έκδοση της πράξης διορισμού Προέδρου και τουλάχιστον έξι (6) Συμβούλων της Ενιαίας Αρχής Δημόσιων Συμβάσεων του άρθρου 347 του ν. 4412/ 2016 και τη συγκρότηση Κλιμακίων σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 353 και την περ. ε΄ της παρ. 1 του άρθρου 356 του ν. 4412/2016, οι εκκρεμείς ενώπιον της Αρχής διαδικασίες εξέτασης προδικαστικών προσφυγών συνεχίζονται και ολοκληρώνονται από τα Κλιμάκια με τη σύνθεση που έχουν κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος.
4. Μέχρι την έκδοση της πράξης διορισμού Προέδρου και τουλάχιστον έξι (6) Συμβούλων της Ενιαίας Αρχής Δημόσιων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ) του άρθρου 347 του ν. 4412/2016, η καταργούμενη Αρχή του ν. 4013/2011 εξακολουθεί να λειτουργεί με τα όργανα διοίκησης της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ) που υπηρετούν κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος.
5. Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Δικαιοσύνης και Οικονομικών, μετά από γνώμη της Αρχής του ν. 4412/2016, τροποποιείται ο ειδικός Κανονισμός Οικονομικής Διαχείρισης του άρθρου 350 του ν. 4412/2016, για τη ρύθμιση θεμάτων σχετικών με τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων της καταργούμενης Αρχής του ν. 4013/2011 στην Αρχή του ν. 4412/2016. Έως την έκδοση του διατάγματος του πρώτου εδαφίου, ο ειδικός Κανονισμός Οικονομικής Διαχείρισης, ο οποίος θεσπίστηκε με το π.δ. 43/2013 (Α΄ 80) διατηρείται σε ισχύ, κατά το μέρος που δεν αντίκειται στις διατάξεις του παρόντος και του ν. 4412/2016.
6. Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Δικαιοσύνης, Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Υποδομών και Μεταφορών και Εσωτερικών, μετά από σύμφωνη γνώμη της Αρχής του άρθρου 347 του ν. 4412/2016, τροποποιείται ο Κανονισμός Λειτουργίας του άρθρου 355 του ν. 4412/2016, για τη ρύθμιση θεμάτων σχετικών με την μεταφορά αρμοδιοτήτων, οργανικών μονάδων, θέσεων και προσωπικού της καταργούμενης Αρχής του ν. 4013/2011 στην Αρχή του ν. 4412/2016. Με το διάταγμα του πρώτου εδαφίου μπορεί, ιδίως, να καταργούνται μεταφερόμενες οργανικές μονάδες, όταν υφίστανται αντίστοιχες μονάδες στην Αρχή του ν. 4412/2016, να συγχωνεύονται, να καταργούνται ή να μεταφέρονται σε άλλη μονάδα θέσεις ευθύνης και θέσεις προσωπικού και να τροποποιούνται οι σχετικές αρμοδιότητες, καθώς και να ρυθμίζεται κάθε ζήτημα που αφορά στην ομαλή ένταξη στον Οργανισμό του άρθρου 12 του παρόντος των οργανικών μονάδων και του προσωπικού της καταργούμενης Αρχής, που μεταφέρονται σύμφωνα με το άρθρο 16. Έως την έκδοση του διατάγματος αυτού και της απόφασης του Εκτελεστικού Συμβουλίου για την κατάρτιση του Οργανισμού της Αρχής, που προβλέπεται στο άρθρο 12 του παρόντος, ο Οργανισμός και Κανονισμός Λειτουργίας, που θεσπίστηκε με το άρθρο 53 του ν. 4605/2019 (Α΄ 52) διατηρείται σε ισχύ, κατά το μέρος που δεν αντίκειται στις διατάξεις του παρόντος και του ν. 4412/2016.
7. Για τις δημόσιες συμβάσεις και τις παραχωρήσεις που έχουν συναφθεί έως την έναρξη ισχύος του παρόντος, η κράτηση του άρθρου 350 του ν. 4412/2016 εξακολουθεί να υπολογίζεται σε ύψος 0,06%, ανεξάρτητα από την πηγή προέλευσης της χρηματοδότησης, και η κράτηση του έβδομου εδαφίου της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4013/2011 εξακολουθεί να υπολογίζεται σε ύψος 0,07%.
Ν. 4013/2011
Άρθρο 2 Πεδίο εφαρμογής - Αρμοδιότητες της Αρχής
1. Για την εφαρμογή του παρόντος νόμου ως δημόσιες συμβάσεις νοούνται οι δημόσιες συμβάσεις που έχουν ως αντικείμενο την εκτέλεση έργων, την προμήθεια αγαθών και την παροχή υπηρεσιών, κατά την εκάστοτε έννοια αυτών στην ισχύουσα νομοθεσία για τις δημόσιες συμβάσεις, όπως σήμερα ορίζεται στο Ν. 4412/2016 (Α`147) και στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ ανεξαρτήτως όμως της εκτιμώμενης αξίας των συμβάσεων αυτών. Στον παρόντα νόμο υπάγονται και οι συμφωνίες - πλαίσιο, τα δυναμικά συστήματα αγορών, καθώς και οι συμβάσεις παραχώρησης δημοσίων έργων και υπηρεσιών κατά την έννοια της εκάστοτε ισχύουσας νομοθεσίας και ιδίως σήμερα κατά την έννοια του Ν. 4413/2016 (Α` 148) και της Οδηγίας 2014/23/ΕΕ. Οι διατάξεις του παρόντος νόμου δεν εφαρμόζονται στις συμβάσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Ν. 3978/2011 (Α` 137), στις συμβάσεις που εξαιρούνται από το νόμο αυτόν σύμφωνα με τα άρθρα 17 και 24 αυτού, καθώς και στις συμβάσεις που συνάπτονται δυνάμει του άρθρου 346 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).
2. Η Αρχή έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες:
[…]
γ) Γνωμοδοτεί για τη νομιμότητα κάθε διάταξης σχεδίου νόμου ή κανονιστικής πράξης που αφορά στις δημόσιες συμβάσεις και συμμετέχει στις οικείες νομοπαρασκευαστικές επιτροπές. Τα αρμόδια όργανα οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τη γνώμη της Αρχής. Ειδικότερα:
[…]
γγ) Οι λοιπές κανονιστικές πράξεις που εκδίδονται κατ` εξουσιοδότηση νόμου, εξαιρουμένων των προκηρύξεων, καθώς και οι κανονισμοί άλλων δημοσίων οργάνων και αναθετουσών αρχών, όπως ιδίως οι κανονισμοί που εκδίδονται δυνάμει του άρθρου 5 παρ. 3 του ν. 2286/1995, συμπεριλαμβανομένων των κανονισμών εσωτερικής λειτουργίας των κατά περίπτωση αρμόδιων ελεγκτικών διοικητικών οργάνων στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, κατά το μέρος που οι εν λόγω πράξεις και κανονισμοί ρυθμίζουν θέματα δημοσίων συμβάσεων, εκδίδονται μετά από σύμφωνη γνώμη της Αρχής. Η γνωμοδοτική αρμοδιότητα της παρούσας περίπτωσης ασκείται μέσα σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την περιέλευση των ανωτέρω σχεδίων διατάξεων στην Αρχή, με μέριμνα του οικείου οργάνου.
V. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
- Η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. (στο εξής ΕΕΣΥΠ)
Καταρχήν ως προς την ΕΕΣΥΠ και την εταιρική δομή της, σημειώνεται ότι η σύσταση, η εταιρική δομή και το πλαίσιο λειτουργίας της ερείδεται στο Κεφάλαιο ΙΓ` «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ Α.Ε. ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ» του Μέρους Τέταρτου ν. 4389/2016 (άρθρα 184-214).
Συνοπτικά, η ΕΕΣΥΠ συστάθηκε με το άρθρο 184 ως Ανώνυμη Εταιρεία, της οποίας αποκλειστικός μέτοχος είναι το Ελληνικό Δημόσιο και η οποία λειτουργεί χάριν του δημοσίου συμφέροντος, σύμφωνα με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας. Σύμφωνα με το άρθρο 185 συστάθηκε για να εξυπηρετεί ειδικό δημόσιο σκοπό’ διαχειρίζεται και αξιοποιεί τα περιουσιακά της στοιχεία προκειμένου να: (α) συνεισφέρει πόρους για την υλοποίηση της επενδυτικής πολιτικής της χώρας και για την πραγματοποίηση επενδύσεων που συμβάλλουν στην ενίσχυση της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και β) συμβάλει στην απομείωση των οικονομικών υποχρεώσεων της Ελληνικής Δημοκρατίας, σύμφωνα με το ν. 4336/2015 (A` 94). Στην ΕΕΣΥΠ έχει μεταβιβασθεί το σύνολο των μετοχών του Ταμείου Αξιοποίησης και Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου ΑΕ (ΤΑΙΠΕΔ), της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου ΑΕ (ΕΤΑΔ) και του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), οι οποίες αποτελούν τις «Άμεσες Θυγατρικές» της. Σε αυτές προστέθηκε και η εταιρία «Συμμετοχές 5G Α.Ε.» που συστήθηκε με το άρθρο 93 ν. 4727/2020. Οι μετοχές της ΕΕΣΥΠ, οι μετοχές των άμεσων θυγατρικών της, καθώς και οι τίτλοι που ενσωματώνουν το κεφάλαιο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας του ν. 3864/2010 («ΤΧΣ») αποτελούν πράγματα εκτός συναλλαγής κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 966 του Αστικού Κώδικα ενόψει του ότι η λειτουργία της ΕΕΣΥΠ και των άμεσων θυγατρικών της, εξυπηρετεί ειδικό δημόσιο σκοπό (άρθρο 187). Στο πλαίσιο του σκοπού της, περαιτέρω, η ΕΕΣΥΠ κατέχει συμμετοχές του Δημοσίου σε δημόσιες επιχειρήσεις του ν.3429/2005. Δημόσιες επιχειρήσεις και νομικά πρόσωπα του ν. 3429/2005 που το μετοχικό τους κεφάλαιο ή ο έλεγχος μεταβιβάζεται στην Εταιρεία σύμφωνα με το άρθρο 197 ν. 4389/2016 αποτελούν τις «λοιπές θυγατρικές εταιρίες». Σύμφωνα με τα Παραρτήματα Δ, Ε και ΣΤ του ανωτέρω νόμου οι λοιπές θυγατρικές της ΕΕΣΥΠ είναι οι:
ΟΑΣΑ Α.Ε. και οι θυγατρικές του (ΟΣΥ Α.Ε.- ΣΤΑΣΥ Α.Ε.)
ΟΑΚΑ, εφόσον μετατραπεί σε κεφαλαιουχική εταιρεία
ΕΛΤΑ Α.Ε.
Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε.
Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε.
Δ.Ε.Η. Α.Ε.»
Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε.
Ελληνικές Αλυκές Α.Ε.
ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ Α.Ε.
Ανώνυμη Εταιρεία Διώρυγας Κορίνθου (ΑΕΔΙΚ)
Οργανισμός Κεντρικών Αγορών και Αλιείας Α.Ε. (Ο.Κ.Α.Α. ΑΕ)
Κεντρική Αγορά Θεσσαλονίκης (Κ.Α.Θ. Α.Ε.)
ΔΕΘ -HELEXPO Α.Ε.
Καταστήματα Αφορολογήτων Ειδών Α.Ε.
ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε.
Σημειώνεται ότι από τις ανωτέρω εταιρίες στην ιστοσελίδα της ΕΕΣΥΠ δεν φαίνονται ως «λοιπές θυγατρικές» οι εταιρίες Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε., ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ Α.Ε. και Καταστήματα Αφορολογήτων Ειδών Α.Ε.
Οι υπό εξέταση ρυθμίσεις
Τα υπό εξέταση άρθρα 38 και 42 περιλαμβάνονται στο Μέρος Α του σ/ν με τίτλο «Εταιρική διακυβέρνηση των Ανωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου και των λοιπών θυγατρικών της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας, διαχείριση συμμετοχών του Δημοσίου σε ανώνυμες εταιρείες και ρυθμίσεις για την Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας». Το μεν άρθρο 38 εντάσσεται στο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ’ «ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΛΟΙΠΕΣ ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ Α.Ε.», ενώ το άρθρο 42 αποτελεί το μοναδικό άρθρο του Κεφαλαίου Ε΄ «ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ Α.Ε. (Ε.Ε.ΣΥ.Π.)». Και τα δύο άρθρα ρυθμίζουν, μεταξύ άλλων, ζητήματα ανάθεσης συμβάσεων αφενός της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. (ΕΕΣΥΠ) και των άμεσων θυγατρικών της και αφετέρου των λοιπών θυγατρικών της.
Πιο συγκεκριμένα, το μεν άρθρο 38 παρέχει εξουσιοδότηση στα διοικητικά συμβούλια των λοιπών θυγατρικών εταιριών της ΕΕΣΥΠ να καταρτίζουν Κανονισμό Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών, ύστερα από γνώμη της ΕΑΔΗΣΥ, κατά παρέκκλιση του ν. 4412/2016, τηρουμένων πάντως των άρθρων 36 και 38 για το ΕΣΗΔΗΣ και το ΚΗΜΔΗΣ και του Βιβλίου IV περί έννομης προστασίας, και υπό την επιφύλαξη της ενωσιακής νομοθεσίας. Οι ανωτέρω Κανονισμοί εγκρίνονται τελικά από τη Γενική Συνέλευση της ΕΕΣΥΠ. Περαιτέρω περιλαμβάνεται μεταβατική διάταξη για την εφαρμογή του ν. 4412/2016 μέχρι την έγκριση των Κανονισμών, με την επιφύλαξη ειδικής διάταξης για τα ΕΛΤΑ. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 3 «Πεδίο εφαρμογής» του σχεδίου νόμουτο άρθρο 38 δεν εφαρμόζεται στις λοιπές θυγατρικές της ΕΕΣΥΠ οι οποίες έχουν μετοχές εισηγμένες στο χρηματιστήριο και στις εταιρείες στις οποίες η Ε.Ε.ΣΥ.Π. Α.Ε. κατέχει μειοψηφικό ποσοστό του μετοχικού κεφαλαίου τους, οι οποίες είναι εταιρείες εκτός δημόσιου τομέα και λειτουργούν με βάση τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας.
Στο σημείο αυτό τονίζεται ότι για τις εταιρείες που δεν εμπίπτουν κατά τα ανωτέρω στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος σχεδίου νόμου, εφόσον αποτελούν αναθέτουσες αρχές ή αναθέτοντες φορείς, κατά την έννοια των άρθρων 2 περ. 1 και 4, 223 και 224 του ν. 4412/2016, ισχύουν οι κανόνες της κείμενης νομοθεσίας ως προς την ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων.
Το δε άρθρο 42 για την ΕΕΣΥΠ και τις άμεσες θυγατρικές της, αφού δηλώσει ότι η ανάθεση των συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών άνω και κάτω των χρηματικών ορίων του ν. 4412/2016 (Α΄147), γίνεται αποκλειστικά σύμφωνα με τον Κανονισμό Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών των εταιρειών αυτών, που εγκρίνεται σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία τους, με την επιφύλαξη του ενωσιακού δικαίου, περιλαμβάνει περαιτέρω ρυθμίσεις κεντρικοποίησης προμηθειών και ανάθεσης συμβάσεων μεταξύ της ΕΕΣΥΠ και των άμεσων θυγατρικών της.
Με τις ρυθμίσεις των εν λόγω άρθρων 38 και 42, όπως αναλυτικώς παρουσιάζεται στην επόμενη ενότητα:
- Κατακερματίζεται ακόμα περισσότερο το πλαίσιο ανάθεσης και εκτέλεσης συμβάσεων με την δυνατότητα κατάρτισης κανονισμών και από τις λοιπές θυγατρικές της ΕΕΣΥΠ, πέραν αυτών του Βιβλίου ΙΙ για τις οποίες ήδη προβλεπόταν σχετική δυνατότητα με την παρ. 7 του άρθρου 222 ν. 4412/2016, και άμεσα θυγατρικών της δυνάμει της μεταβατικής διάταξης της παρ. 5 του άρθρου 376 του ιδίου νόμου
- Δύναται να ανακύψει ζήτημα ορθής μεταφοράς των οδηγιών 2014/24 και 25 στην εθνική έννομη τάξη, με τη γενική διατύπωση - επιφύλαξη «υπέρ του ενωσιακού δικαίου» στους υπό κατάρτιση κανονισμούς έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, χωρίς παραπομπή στις διατάξεις ν. 4412/2016, που αποτελεί το εθνικό εκτελεστικό μέτρο μεταφοράς των εν λόγω οδηγιών στο εθνικό δίκαιο.
- Δημιουργούνται περαιτέρω ζητήματα συνεκτικότητας και ερμηνείας του θεσμικού πλαισίου με την προσθήκη διατάξεων που επαναλαμβάνουν ασαφείς ρυθμίσεις. Η παράλληλη ισχύς παρόμοιων αόριστων και γενικών διατάξεων, επιτείνουν την επισφάλεια δικαίου και την σύγχυση ως προς το εφαρμοστέο δίκαιο.
VΙ. Επί της νομιμότητας και του περιεχομένου των προτεινόμενων ρυθμίσεων
α) Ως προς την πρόβλεψη ρυθμίσεων για την έκδοση κανονισμών έργων, προμηθειών και υπηρεσιών κατά παρέκκλιση του ν. 4412/2016 και της κείμενης νομοθεσίας των δημοσίων συμβάσεων γενικότερα
Όπως έχει επισημάνει η Αρχή σε σειρά γνωμών και εγγράφων της (ενδεικτικά Γνώμη Α1/2022, Α10/2021, έγγραφο 3 Γρ. Προέδρου 24-01-2022) παρατηρείται συστηματικά η υιοθέτηση ρυθμίσεων με τις οποίες προβλέπεται η δυνατότητα, για μεγάλο ποσοστό ανωνύμων εταιρειών του Δημοσίου που αποτελούν οργανισμούς δημοσίου δικαίου (κατά την έννοια του άρθρου 2 παρ. 1 περ. 1 του ν. 4412/2016), έγκρισης Κανονισμών με τους οποίους επιτρέπεται να καθορίζονται οι όροι και οι διαδικασίες ανάθεσης έργων, υπηρεσιών και προμηθειών, κατά παρέκκλιση του ν. 4412/2016. Με τη διάταξη του υπό εξέταση άρθρου 38 διευρύνεται η ανωτέρω δυνατότητα και στις λοιπές θυγατρικές εταιρίες της ΕΕΣΥΠ, πέραν αυτών του Βιβλίου ΙΙ για τις οποίες ήδη προβλεπόταν σχετική δυνατότητα με την παρ. 7 του άρθρου 222 ν. 4412/2016 και της μεταβατικής διάταξης της παρ. 5 του άρθρου 376 του ιδίου νόμου για την ΕΕΣΥΠ και τις τότε άμεσες θυγατρικές του ΤΑΙΠΕΔ, ΕΤΑΔ και ΤΧΣ.
Στο σημείο αυτό, επαναλαμβάνεται ότι, η υιοθέτηση του ν. 4412/2016, ως ενιαίου, συνεκτικού και μοναδικού νομοθετικού πλαισίου για την ανάθεση και εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων, έχει αποτελέσει κομβική επιλογή της Πολιτείας, με στόχο την κατάργηση της περιπτωσιολογικής αντιμετώπισης, τον εκσυγχρονισμό, τον εξορθολογισμό των διοικητικών διαδικασιών, την επαύξηση της αποτελεσματικότητας και την ενίσχυση της διαφάνειας στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων.
Στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων, ως αυτό αποτυπώνεται στο ν. 4412/2016, η βούληση του νομοθέτη έγκειται στην ρύθμιση με ενιαίο τρόπο του συνόλου των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων, την παροχή έννομης προστασίας, την ενίσχυση της διαφάνειας και την καταπολέμηση της διαφθοράς, την προαγωγή του γνήσιου και ελεύθερου ανταγωνισμού και την πλήρη εναρμόνιση με το ευρωπαϊκό ενωσιακό κεκτημένο μέσω της ενοποίησης του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου που διέπει τον τομέα των δημοσίων συμβάσεων. Επιπλέον, στο πλαίσιο του εθνικού στόχου κατάργησης της πολυνομίας στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, με την παρ. 2 του άρθρου 377 του ν. 4412/2016 καταργήθηκαν ρητώς οι υφιστάμενοι έως το χρόνο έναρξης ισχύος του κανονισμοί ανάθεσης και εκτέλεσης.
Κατά συνέπεια, τέτοιου περιεχομένου, εξασθενούν την κομβική θεσμική επιλογή της ενοποίησης του οικείου κανονιστικού πλαισίου και της αποφυγής υιοθέτησης αποσπασματικών ρυθμίσεων, ιδίως καθώς δεν καθορίζουν συγκεκριμένα ζητήματα που θα ρυθμισθούν κατά τρόπο διάφορο των προβλέψεων του ν. 4412/2016 και της κείμενης νομοθεσίας των δημοσίων συμβάσεων γενικότερα, ούτε παρέχουν σχετικές κατευθύνσεις, καταλείποντας στο αρμόδιο όργανο ευρύ πεδίο παρέκκλισης από το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο. Η υιοθέτηση επιπρόσθετων ειδικών κανονισμών, υπονομεύει και κατακερματίζει το εθνικό σύστημα των δημοσίων και επιφέρει αύξηση του διοικητικού, διαχειριστικού και οικονομικού βάρους α) τόσο για τις αναθέτουσες αρχές / αναθέτοντες φορείς από τη μη δυνατότητα άμεσης χρήσης του υλικού καθοδήγησης της Αρχής, πχ της χρήσης των υποδειγμάτων και προτύπων της Αρχής που είναι προσαρμοσμένα στις διατάξεις του ν. 4412/2016, β) όσο και για τους οικονομικούς φορείς, που προκειμένου να συμμετέχουν σε διαδικασίες ανάθεσης των ανωτέρω εταιρειών πρέπει να προσαρμόζουν τις προσφορές τους με βάση διαφορετικούς κανονισμούς, αλλά και για τα ελεγκτικά όργανα και αρχές, καθώς οι όροι των εγγράφων της σύμβασης, θα πρέπει να ελέγχονται με βάση τα ειδικότερα οριζόμενα σε επιμέρους Κανονισμούς.
β) Ως προς την επιφύλαξη υπέρ «της ενωσιακής νομοθεσίας» στους κανονισμούς προμηθειών, έργων και υπηρεσιών που καταρτίζονται κατά παρέκκλιση του ν. 4412/2016
Από τη γραμματική διατύπωση της εν λόγω επιφύλαξης δεν προκύπτει με σαφήνεια το εύρος των παρεκκλίσεων που μπορούν να θεσπιστούν με τους προβλεπόμενους Κανονισμούς, εγείροντας ενδεχομένως και ζητήματα νομιμότητας, στο βαθμό που μπορεί να συναχθεί ότι Κανονισμός, ως προς τις συμβάσεις άνω των ορίων, δύναται να υπεισέρχεται σε θέματα ενσωμάτωσης (εθνικών εφαρμοστικών μέτρων) των ενωσιακών Οδηγιών, τόσο των Οδηγιών περί δημοσίων συμβάσεων όσο και των Δικονομικών Οδηγιών.
Επισημαίνεται, συναφώς, ότι η υποχρεωτικότητα των Οδηγών 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ, ως παράγωγου κοινοτικού δικαίου, δεν εξαντλείται στις διατάξεις τους, όπως ενσωματώθηκαν με το ν. 4412/2016, αλλά επεκτείνεται και στα κρίσιμα βασικά μέτρα εφαρμογής που επέλεξε ο μεταφέρων νομοθέτης, εκείνα, δηλαδή, που κρίνονται απολύτως αναγκαία για την επίτευξη του επιδιωκόμενου από τον ενωσιακό νομοθέτη αποτελέσματος. Κατά συνέπεια, πρέπει να γίνει δεκτό ότι ο εθνικός νομοθέτης δεν καταλείπει στη διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής την επιλογή της απόκλισης ή της μη εφαρμογής των κρίσιμων εφαρμοστικών μέτρων που ο ίδιος έχει επιλέξει για τη μεταφορά της Οδηγίας και την ολοκλήρωση του επιδιωκόμενου σκοπού της. Ως εκ τούτου, οι επιτρεπόμενες αποκλίσεις από την εθνική νομοθεσία νοούνται ως περιοριζόμενες σε επιλογές του εθνικού νομοθέτη που δεν αφορούν σε κρίσιμα μέτρα εφαρμογής της Οδηγίας και ελέγχονται κατά περίπτωση υπό το φως των ανωτέρω σκέψεων. Τούτων δοθέντων, οι υπό εξέταση διατάξεις δεν θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην δυνάμει Κανονισμού και κατά τη διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ιδίως στο βαθμό που το συγκεκριμένο κράτος μέλος, εν προκειμένω η χώρα μας, θεσπίζει υποχρεωτικά μέτρα εφαρμογής υποχρεώνοντας τις αναθέτουσες αρχές να εφαρμόσουν με συγκεκριμένο τρόπο τις ρυθμίσεις αυτές, (ενδεικτικά αναφέρονται οι κανόνες που αφορούν στους λόγους αποκλεισμού και τη διαδικασία αξιολόγησης των επανορθωτικών μέτρων, στη σύγκρουση συμφερόντων, στην τροποποίηση των συμβάσεων, στην υπεργολαβία, στους κανόνες συμπλήρωσης-διευκρίνισης των προσφορών και των αιτήσεων συμμετοχής, στους κανόνες προαπόδειξης και απόδειξης κ.α.).
Η Αρχή εξέτασε το ανωτέρω θέμα του εφαρμοστέου επί Κανονισμού δικαίου, ήτοι εάν εφαρμοστέο δίκαιο αποτελεί το παράγωγο δίκαιο της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ ή οι διατάξεις της εθνικής νομοθεσίας, οι οποίες ενσωματώνουν την εν λόγω οδηγία σε συνέχεια της υποβολής το 2019 σχεδίου Κανονισμού έργων, προμηθειών και υπηρεσιών από την ΕΤΑΔ.
Επί του υποβληθέντος σχεδίου Κανονισμού της ΕΤΑΔ εκδόθηκε η αρνητική σύμφωνη γνώμη Γ7/2019 καθώς στο υποβληθέν σχέδιο Κανονισμού υπήρχαν παραπομπές μόνο στα άρθρα της Οδηγίας και όχι στις διατάξεις του ν. 4412/2016, οι οποίες τις ενσωματώνουν.
Σε συνέχεια της ανωτέρω αρνητικής γνώμης, η ΕΤΑΔ επανυπέβαλε σχέδια κανονισμού στην κατεύθυνση των παρατηρήσεων της Αρχής και εκδόθηκαν οι θετικές Γνώμες Γ10/2020 και Γ8/2022.).
Συνεπώς για λόγους διασφάλισης της απαιτούμενης ασφάλειας δικαίου και ομοιόμορφης εφαρμογής του ενωσιακού δικαίου από τις αναθέτουσες αρχές /αναθέτοντες φορείς, η διατύπωση επιφύλαξης υπέρ του ενωσιακού δικαίου, θα πρέπει να αναμορφωθεί με παραπομπή στις διατάξεις του ν. 4412/2016, οι οποίες σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να εφαρμόζονται στο βαθμό που είτε μεταφέρουν τις διατάξεις των Οδηγιών είτε αποτελούν υποχρεωτικά μέτρα εφαρμογής για την άσκηση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτές.
Σημειώνεται, περαιτέρω, ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ενημερωθεί, ήδη από το 2016, για τη μεταφορά των διατάξεων των Οδηγιών δημοσίων συμβάσεων στο εθνικό μας νομοθετικό πλαίσιο και των συνακόλουθων μέτρων εφαρμογής τους, με την, δε, από 11/7/2022 επιστολή της, ζήτησε ενημέρωση για σειρά εθνικών μέτρων εφαρμογής της εθνικής νομοθεσίας, μεταξύ των οποίων το άρθρο 9 του ν. 4643/2019 «Πολιτική Προμηθειών» ΔΕΗ Α.Ε., και το άρθρο 48 του ν. 4758/2020 «Πολιτική Προμηθειών» ΕΛΤΑ Α.Ε., προκειμένου να αξιολογήσει τη συμμόρφωσή τους με τους κανόνες της ΕΕ για τις δημόσιες συμβάσεις. Στην εν λόγω επιστολή σημειώνει ότι στο μέτρο που [τα εν λόγω άρθρα] υλοποιούν υποχρεώσεις κράτους - μέλους που απορρέουν από τις Οδηγίες, θα πρέπει να κοινοποιούνται στην Επιτροπή.
γ) Επί των επιμέρους ρυθμίσεων του άρθρου 38
- Επί της παρ. 1 «1. Με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου των εταιρειών, η οποία λαμβάνεται ύστερα από γνώμη της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων του ν. 4912/2022 (Α` 59), καταρτίζεται, κατά παρέκκλιση του ν. 4412/2016 (Α΄147), τηρουμένων πάντως των άρθρων 36 και 38 αυτού, και υπό την επιφύλαξη της ενωσιακής νομοθεσίας, Κανονισμός Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών. Οι όροι και οι διαδικασίες ανάθεσης συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών καθορίζονται με τον Κανονισμό Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών, ο οποίος αναρτάται στην ιστοσελίδα της εταιρείας. Ο Κανονισμός υποβάλλεται με εισήγηση του διοικητικού συμβουλίου κάθε εταιρείας προς έγκριση στη Γενική Συνέλευση. Σε κάθε περίπτωση, το σύστημα έννομης προστασίας του Βιβλίου ΙV του ν. 4412/2016, εφαρμόζεται στις συμβάσεις που αναθέτουν οι εταιρείες και βάσει του ως άνω Κανονισμού Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών.»)
Η παρ. 1 αποτελεί ουσιαστικά εξουσιοδοτική διάταξη για την έκδοση κανονισμών Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών κατά παρέκκλιση του ν. 4412/2016, από κάθε λοιπή θυγατρική εταιρία της ΕΕΣΥΠ. Για την έκδοσή τους ορίζεται μια σύνθετη διοικητική διαδικασία με απόφαση κατάρτισης κανονισμού από το Δ.Σ. εκάστης εταιρίας, ύστερα από «γνώμη» της ΕΑΔΗΣΥ του ν. 4912/2022 και τελική έγκριση από τη Γενική Συνέλευση. Ως προς τη γνωμοδοτική αρμοδιότητα της Αρχής, η προτεινόμενη διατύπωση είναι αμφίσημη και θα δημιουργήσει ερμηνευτικά ζητήματα ως προς το είδος της γνώμης που ζητείται από αυτήν (σύμφωνη ή απλή γνώμη). Σημειώνεται ότι σύμφωνα με ν. 4912/2022 που επανέλαβε όμοια ρύθμιση του ν. 4013/2011, οι κανονισμοί των αναθετουσών αρχών που ρυθμίζουν ζητήματα δημοσίων συμβάσεων εκδίδονται μετά από «σύμφωνη γνώμη» της Αρχής. [Στο σημείο αυτό σημειώνεται ότι κατά τη χρονική στιγμή που πρόκειται να υποβληθεί το σχέδιο νόμου στη Βουλή δεν έχει ολοκληρωθεί η συγκρότηση της ΕΑΔΗΣΥ κατά τις προβλέψεις του άρθρου 17 ν. 4912/2022 [έκδοση πράξης διορισμού Προέδρου και τουλάχιστον έξι (6) Συμβούλων της ΕΑΔΗΣΥ] και εξακολουθεί να υφίσταται η Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων του ν. 4013/2011 (ΕΑΑΔΗΣΥ), η οποία άλλωστε γνωμοδοτεί με την παρούσα]. Η αναφορά συνεπώς σε «γνώμη της ΕΑΔΗΣΥ του ν. 4912/2022» και όχι σε «σύμφωνη γνώμη» της ΕΑΔΗΣΥ ή σε «γνώμη» της ΕΑΔΗΣΥ κατά τα οριζόμενα στο ν. 4912/2022, δημιουργεί αμφιβολία για την αληθή βούληση του νομοθέτη, αν δηλαδή η ζητούμενη γνώμη της ΕΑΔΗΣΥ / ΕΑΑΔΗΣΥ είναι σύμφωνη κατά τα οριζόμενα στο ν. 4912/2022 ή με την παρούσα εισάγεται παρέκκλιση από τον ανωτέρω νόμο. Σε περίπτωση δε που με το υπό εξέταση σ/ν η γνώμη της Αρχής από «σύμφωνη» καθίσταται «απλή», αυτό Θα πρέπει επίσης να αιτιολογηθεί, ειδικότερα.
Περαιτέρω η ρητή αναφορά για την εφαρμογή στα άρθρα 36 και 38 απαιτείται να συμπληρωθεί από άρθρο 258 για τις λοιπές θυγατρικές της ΕΕΣΥΠ που εμπίπτουν στο Βιβλίο ΙΙ ν. 4412/2016. Σημειώνεται ότι στην παρ. 11 του 258 παρέχεται η δυνατότητα στους αναθέτοντες φορείς χρήσης άλλου ηλεκτρονικού μέσου επικοινωνίας/πληροφοριακού συστήματος, αντί του ΕΣΗΔΗΣ, υπό τις εκεί αναφερόμενες προϋποθέσεις διασφάλισης της ασφάλειας και ακεραιότητας του μέσου / συστήματος και την έκδοση σχετικής διαπιστωτικής πράξης.
Κρίσιμο επίσης είναι να καταστεί σαφές αν οι κανονισμοί θα περιλαμβάνουν και κανόνες εκτέλεσης κατά παρέκκλιση αυτών του ν. 4412/2016, ενώ για τη νομοτεχνική βελτίωση της διάταξης και για λόγους διαφάνειας, προτείνεται η υποχρέωση ανάρτησης του κανονισμού στην ιστοσελίδα της εταιρίας θα πρέπει να έπεται της έγκρισης του Κανονισμού από τη Γενική Συνέλευση .
Τέλος, εφόσον κρίνεται σκόπιμη από την πολιτεία η έκδοση ειδικού κανονισμού για την ανάθεση και εκτέλεση των συμβάσεων των λοιπών θυγατρικών της ΕΕΣΥΠ, ενδεχομένως θα ήταν προσφορότερο να προβλεφθεί η έκδοση ενός κανονισμού για όλες τις εταιρίες, προκειμένου, έστω και σε αυτό το επίπεδο, να επιτευχθεί ένα ομοιόμορφο και κατά το δυνατόν συνεκτικό καθεστώς ανάθεσης και εκτέλεσης των συμβάσεων.
- Επί της παρ. 2 «2. Μέχρι την έγκριση του Κανονισμού Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών, σύμφωνα με την παρ. 1, οι εταιρείες, ως προς τις συμβάσεις δημόσιων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, εφαρμόζουν τις διατάξεις του ν. 4412/2016, με την επιφύλαξη του τρίτου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 48 του ν. 4758/2020 (Α΄242) περί της πολιτικής προμηθειών της Ανώνυμης Εταιρείας Ελληνικά Ταχυδρομεία.»
Θα πρέπει να αποσαφηνιστεί αν η υπό εξέταση διάταξη έχει την έννοια, ότι μέχρι της έγκρισης των Κανονισμών σύμφωνα με την παρ. 1, καταργούνται τυχόν κανονισμοί των εταιρειών που έχουν εγκριθεί και δεν ικανοποιούν τις απαιτήσεις της παρ. 1 (γνώμη ΕΑΑΔΗΣΥ, παρέκκλιση από άρθρα 3 και 38, παρέκκλιση από Βιβλίο IV, έγκριση από Γενική Συνέλευση). Στην περίπτωση αυτή εφόσον έχουν εκδοθεί τέτοιοι κανονισμοί θα πρέπει να καταργηθούν ρητώς περιλαμβανόμενοι στο οικείο άρθρο 45 «Καταργούμενες διατάξεις» του σ/ν. Αν, αντιθέτως, εγκεκριμένοι κανονισμοί εξακολουθούν να ισχύουν, θα πρέπει επίσης τούτο να καθίσταται σαφές από την ρύθμιση.
Ως προς την επιφύλαξη που τίθεται για τα ΕΛΤΑ, δεν είναι σαφές αν η επιφύλαξη αφορά την εξουσιοδοτική διάταξη ή σε εγκεκριμένο κανονισμό. Εφόσον η επιφύλαξη αφορά τη διατήρηση της έγκρισης του Κανονισμού με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, στην περίπτωση που με τον Κανονισμό ρυθμίζεται η ανάθεση συμβάσεων άνω των ορίων, αντί της έγκρισης με απόφασή της Γενικής Συνέλευσης, όπως ορίζει η προηγούμενη παρ.1, τότε η επιφύλαξη θα πρέπει να μεταφερθεί σε αυτήν την παράγραφο και να αποσαφηνιστεί αν για αυτήν απαιτείται πριν την έκδοση της κοινής απόφασης και η έγκριση της Γενικής Συνέλευσης.
δ) Επί των επιμέρους ρυθμίσεων του άρθρου 42
- Ως προς την παρ. 1 «1. Στην Ε.Ε.ΣΥ.Π. και τις άμεσες θυγατρικές της, η ανάθεση των συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών άνω και κάτω των χρηματικών ορίων του ν. 4412/2016 (Α΄147), γίνεται αποκλειστικά σύμφωνα με τον Κανονισμό Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών των εταιρειών αυτών, που εγκρίνεται σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία τους, με την επιφύλαξη του ενωσιακού δικαίου».
Στην παρ. 1 του άρθρου 42 για την ΕΕΣΥΠ και τις άμεσα θυγατρικές της εταιρίες, ορίζεται ότι η ανάθεση των συμβάσεών τους, ανεξαρτήτως εκτιμώμενης αξίας, γίνεται σύμφωνα με τον κανονισμό , παραπέμποντας στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία τους. Από τη διατύπωση αυτή, σε συνδυασμό με τη γενική διατύπωση του άρθρου 45 «Από την έναρξη ισχύος του παρόντος καταργούνται: […] κάθε γενική ή ειδική διάταξη που είναι αντίθετη με το περιεχόμενο του παρόντος ή αναφέρεται σε θέμα ρυθμιζόμενο από αυτόν», δεν είναι σαφές αν με την παρ. 1 έχουν καταργηθεί ρυθμίσεις όπως α) η μεταβατική διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 376 ν. 4412/2016 (που διαφαίνεται ότι ρυθμίζει το ίδιο θέμα), β) οι διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 189 και 214 ν. 4389/2016που προβλέπουν την κατάργηση των κανονισμών της ΕΤΑΔ και του ΤΑΙΠΕΔ όταν εγκριθεί ο εσωτερικός κανονισμός της ΕΕΣΥΠ. Στην περίπτωση που σκοπείται η κατάργηση αυτών των διατάξεων θα πρέπει να περιληφθούν ρητώς στο άρθρο 45 του σ/ν. Στην περίπτωση που δεν σκοπείται η κατάργησή τους, προς επίτευξη ασφάλειας δικαίου, θα πρέπει να περιληφθούν οι ανωτέρω διατάξεις του ν. 4389/2016, ως επιφύλαξη στην παρ. 1 του άρθρου 42 και να αποσαφηνιστεί αν καταλαμβάνουν και «Συμμετοχές 5G”
Περαιτέρω και με την παρούσα διάταξη της παρ. 1 εξακολουθεί α) να παραμένει η γενική αόριστη αναφορά στην έγκριση κανονισμών «με την επιφύλαξη του ενωσιακού δικαίου» με τα προβλήματα ορθής και ομοιόμορφης μεταφοράς των διατάξεων της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ που μπορεί να ανακύψουν (πρβλ παρατηρήσεις υπό σημείο α)), β) να μην καθορίζονται τα συγκεκριμένα ζητήματα που μπορούν να ρυθμίζονται κατά τρόπο διάφορο των προβλέψεων του ν. 4412/2016 και της κείμενης νομοθεσίας των δημοσίων συμβάσεων γενικότερα, και γ) να μη γίνεται ρητή αναφορά στη γνωμοδοτική αρμοδιότητα της Αρχής κατά τα οριζόμενα πλέον στο ν. 4912/2022. Σημειώνεται ότι κατά την υποβολή του πρώτου σχεδίου κανονισμού της ΕΤΑΔ το 2019 υποστηρίχθηκε ότι η αρμοδιότητα της Αρχής δεν ερείδεται επί του άρθρου 2 παρ. 2 ν. 4013/2011 η οποία απαιτεί προηγούμενη σύμφωνη γνώμη της Αρχής για την έγκριση των Κανονισμών, αλλά επί της διάταξης του άρθρου 189 παρ. 3 ν. 4389/2016 η οποία αναφέρεται σε απλή γνώμη. Επί του ζητήματος αυτού πρβλ Γνώμη Γ7/2019 της Αρχής.
Επισημαίνεται ότι τόσο η ΕΕΣΥΠ, όσο και η ΕΤΑΔ και το ΤΧΣ έχουν υποβάλει σχέδια κανονισμών, για τα οποία η Αρχή γνωμοδότησε αντιστοίχως (Γνώμη 8/2016 επί σχεδίου κανονισμού ΕΕΣΥΠ για την οποία παρασχέθηκε εν μέρει θετική γνώμη, Γνώμη Γ11/2019 για το ΤΧΣ θετική και για την ΕΤΑΔ Γ7/2019 αρνητική, Γ10/2020 και Γ8/2022 θετικές με επιμέρους παρατηρήσεις). Στις εν λόγω γνώμες έχουν εντοπιστεί τα ανωτέρω ζητήματα, όπως και το ζήτημα αν η αντίστοιχη αόριστη ρύθμιση του άρθρου 377 παρ. 5 ν. 4412/2016 καταλαμβάνει και την παρέκκλιση από τις διατάξεις εκτέλεσης του ν. 4412/2016, ενώ ειδικά για την απόκλιση από εφαρμογή του συστήματος έννομης προστασίας του Βιβλίου IV στις συμβάσεις κάτω των ορίων, τέθηκε ο προβληματισμός αν η σχετική παρέκκλιση μπορεί να γίνει μέσω Κανονισμού χωρίς ειδική νομοθετική ρύθμιση για το δικονομικό καθεστώς αυτών . (Πρβλ και Γνώμη Α4/2021 επί προτεινόμενης διάταξης της ΕΤΑΔ «παραμένει η επισήμανση αναφορικά με την προβληματική που διατυπώθηκε τόσο στο υπ’ αριθμ. πρωτ. 1238/30.03.2018 έγγραφο της Αρχής, όσο και στην υπ’ αριθμ. Γ7/2019 Γνώμη της Αρχής σχετικά με τις προτεινόμενες με το σχέδιο Κανονισμού διατάξεις για την έννομη προστασία κατά τη διαδικασία ανάθεσης των συμβάσεων, οι οποίες παρεκκλίνουν από τις διατάξεις του Βιβλίου IV του ν. 4412/2016 (άρθρα 345 έως 374) περί έννομης προστασίας κατά τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων με εκτιμώμενη αξία ανώτερη των 60.000 ευρώ κι ως τα όρια του άρθρου 5 του ν. 4412/2016 ιδρύοντας, κατ’ αυτόν τον τρόπο, τη δικαιοδοσία των Διοικητικών Δικαστηρίων για την εκδίκαση προσφυγών που ασκούνται κατά αποφάσεων ή παραλείψεων της ΕΤΑΔ. Για το εν λόγω ζήτημα, η Αρχή αποφάνθηκε με την προηγηθείσα Γνώμη της ότι η παρέκκλιση με τις διατάξεις του προτεινόμενου Κανονισμού από τις νομοθετικές ρυθμίσεις για την αρμοδιότητα και τη δικαιοδοσία των Δικαστηρίων και για τις συμβάσεις από 60.000 ευρώ και έως τα κατώτατα όρια εφαρμογής της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ ενδεχομένως να απαιτεί συγκεκριμένη προς τούτο νομοθετική ρύθμιση, η οποία, ωστόσο, δεν έχει λάβει χώρα».
Ωστόσο, οι σχετικές επισημάνσεις δεν ελήφθησαν υπόψη ώστε σε επόμενη νομοθετική παρέμβαση, όπως η υπό εξέταση, να προκύπτει με σαφήνεια το ρυθμιστικό περιεχόμενο, να αποτρέπονται αντιφατικές ρυθμίσεις προς υιοθέτηση τελικά ενός θεσμικού πλαισίου που διευκολύνει την ερμηνεία και την εφαρμογή του.
- Ως προς τις παρ. 2 και 3 «2. Η Ε.Ε.ΣΥ.Π. δύναται να αναθέτει την παροχή υπηρεσιών στις θυγατρικές της, άμεσες και λοιπές, υπό την επιφύλαξη της ενωσιακής νομοθεσίας. 3. Η Ε.Ε.ΣΥ.Π. μπορεί να παρέχει υπηρεσίες συμφωνημένου επιπέδου (Service Level Agreements – SLAs) προς τις θυγατρικές της, υπό την επιφύλαξη της ενωσιακής νομοθεσίας.»
Και για τις ρυθμίσεις των παρ. 2 και 3 ισχύουν τα ανωτέρω αναφερόμενα ερμηνευτικά ζητήματα που ανακύπτουν από την γενική επιφύλαξη υπέρ του ενωσιακού δικαίου και την μη παραπομπή στις συγκεκριμένες διατάξεις του ν. 4412/2016 που ενσωματώνουν τις διατάξεις της Οδηγίας. Επισημαίνεται ότι εφόσον οι παρ. 2 και 3 αναφέρονται σε συμβάσεις συνεργασίας μεταξύ αναθετουσών αρχών, η δυνατότητα σύναψή τους, κατά παρέκκλιση ανοικτών ανταγωνιστικών διαδικασιών επιτρέπεται υπό τις περιοριστικές προϋποθέσεις του ενωσιακής προέλευσης άρθρου 12 ν. 4412/2016. Αν με τη διάταξη νοείται ότι επιτρέπεται και η απευθείας ανάθεση συμβάσεων μέχρι τα όρια του άρθρου 5 ν. 4412/2016, επισημαίνεται ότι η εκτιμώμενη αξία των συμβάσεων που ανατίθενται από τις αναθέτουσες αρχές, υπολογίζονται με βάση τους κανόνες του ενωσιακής προέλευσης άρθρου 6 ν. 4412/2016 (άρθρο 5 Οδηγίας 24), άλλως τίθεται ζήτημα τεχνητής κατάτμησης και ενδεχόμενης παραβίασης του ενωσιακού δικαίου. Περαιτέρω επισημαίνεται η πάγια νομολογία του ΔΕΕ σύμφωνα με την οποία η σύναψη συμβάσεων οι οποίες, λαμβανομένης υπόψη της αξίας τους, δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της εν λόγω Οδηγίας υπόκειται, παρά ταύτα, στους θεμελιώδεις κανόνες και στις γενικές αρχές της Συνθήκης ΛΕΕ, ιδίως στις αρχές της ίσης μεταχειρίσεως και της απαγορεύσεως των διακρίσεων λόγω ιθαγένειας καθώς και στην απορρέουσα εξ αυτών υποχρέωση διαφάνειας, υπό την προϋπόθεση ότι οι συμβάσεις αυτές εμφανίζουν βέβαιο διασυνοριακό ενδιαφέρον βάσει ορισμένων αντικειμενικών κριτηρίων.
- Ως προς την παρ. 4 «4. Η Ε.Ε.ΣΥ.Π., ως μητρική εταιρεία, δύναται να διεξάγει σύμφωνα με τον Κανονισμό Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών της παρ. 1 τη διαγωνιστική διαδικασία για την επιλογή εξωτερικών ορκωτών ελεγκτών για όλες τις θυγατρικές εταιρείες του χαρτοφυλακίου, στις οποίες έχει δικαιώματα ψήφου στη Γενική Συνέλευση ως μοναδικός ή πλειοψηφών μέτοχος.»
Προτείνεται η αναδιατύπωση της διάταξης προκειμένου να καταστεί σαφές ότι η δυνατότητα της ΕΕΣΥΠ που αναφέρεται στην παρ. 4 αφορά τη διακριτική της ευχέρεια να διεξάγει εκείνη αντί για τις θυγατρικές της τη διαδικασία ανάθεσης υπηρεσιών ορκωτών λογιστών. Στην περίπτωση αυτή η διαδικασία ανάθεσης καθορίζεται με βάση την εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, όπως υπολογίζεται με βάση τους κανόνες του ενωσιακής προέλευσης άρθρο 6 ν. 4412/2016.
- Ως προς την παρ. 5 «5. Η Ε.Ε.ΣΥ.Π. μπορεί να συνάπτει συμφωνίες πλαίσιο με προμηθευτές για τις θυγατρικές του ομίλου της, υπό την επιφύλαξη της ενωσιακής νομοθεσίας.»
Με τη διάταξη διαφαίνεται ότι ο νομοθέτης σκοπεί η ΕΕΣΥΠ να λειτουργήσει ως Κεντρική Αρχή Αγορών για τις θυγατρικές της, συγκεντρώνοντας τις ανάγκες τους και παρέχοντας κεντρικές δραστηριότητες αγορών προς όφελός τους. Και για την περίπτωση αυτή ισχύουν τα ανωτέρω αναφερόμενα ως προς την αόριστη επιφύλαξη υπέρ του ενωσιακού δικαίου, ενώ σημειώνεται ότι η διάταξη δεν παραπέμπει στον κανονισμό της ΕΕΣΥΠ, προφανώς γιατί αυτός που έχει εγκριθεί περιλαμβάνει ρυθμίσεις μόνο για την Ανάθεση Συμβάσεων Εξυπηρέτησης Λειτουργίας και Ανάθεση Συμβάσεων Παροχής Υπηρεσιών για την Εκτέλεση του Σκοπού της Εταιρείας.
Συμπερασματικά οι υπό εξέταση ρυθμίσεις των άρθρων 38 και 42 χρήζουν επανεξέτασης, κατά τα αναφερόμενα ανωτέρω, προκειμένου να αποφευχθούν ζητήματα ορθής και ομοιόμορφης μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο των διατάξεων των Οδηγιών 24 και 25, διασφάλισης της απαιτούμενης ασφάλειας δικαίου και αποφυγής ερμηνευτικών ζητημάτων κατά την εφαρμογή τους, που ενδεχομένως οδηγήσουν σε παραβίαση της ενωσιακής νομοθεσίας.
VII. Συμπέρασμα
Κατόπιν των ανωτέρω, η Αρχή ασκούσα την αρμοδιότητά της κατ’ άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ', υποπερ. αα' του ν. 4013/2011, εκδίδει την παρούσα Γνώμη της επί των ως άνω διατάξεων, ήτοι των άρθρων 38 και 42 του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Οικονομικών με τίτλο «Εταιρική διακυβέρνηση των Ανωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου και των λοιπών θυγατρικών της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας, διαχείριση συμμετοχών του Δημοσίου σε ανώνυμες εταιρείες και ρυθμίσεις για την Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας, αξιολόγηση της έναντι του Δημοσίου φερεγγυότητας και πιστοληπτικής ικανότητας φυσικών και νομικών προσώπων και σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, ίδρυση και λειτουργία Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων, Συμπληρωματικός Κρατικός Προϋπολογισμός οικονομικού έτους 2022 και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Οικονομικών», με τις προπαρατιθέμενες παρατηρήσεις.
Αθήνα, 9 Σεπτεμβρίου 2022
ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ
Ο Πρόεδρος
Γεώργιος Καταπόδης