ΕγκΥπΕσ 94/26.1.2024 Λειτουργία δημοτικών κοινοτήτων

Αριθμός Εγκυκλίου: 94
ΑΔΑ 9ΝΑΛ46ΜΤΛ6-Ν1Δ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Α' ΒΑΘΜΟΥ
Λειτουργία δημοτικών κοινοτήτων
Α.Π.: 8050/26-01-2024
Εισαγωγή
Οι δημοτικές κοινότητες συνιστούν μονάδες δημοτικής αποκέντρωσης που λειτουργούν εντός του νομικού προσώπου του δήμου. Η λειτουργία τους θεμελιώνεται στην εκπροσώπηση της τοπικής κοινωνίας, καθώς διαθέτουν δικά τους όργανα διοίκησης που εκλέγονται από το σώμα των δημοτών σε συγκεκριμένη εδαφική περιφέρεια του δήμου. Οι δημοτικές κοινότητες, ωστόσο, δεν αποτελούν αυτοτελείς διοικητικές οντότητες αλλά εντάσσονται στην οργανωτική δομή του δήμου, τα κεντρικά όργανα του οποίου (δήμαρχος, δημοτικό συμβούλιο, δημοτική επιτροπή) είναι επιφορτισμένα με τη διοίκηση των τοπικών υποθέσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, με αφορμή την έναρξη της τρέχουσας αυτοδιοικητικής περιόδου (1/1/2024 - 31/12/2028) και την εγκατάσταση των νέων δημοτικών αρχών που εξελέγησαν κατά τις πρόσφατες εκλογές της 8ης Οκτωβρίου 2023, με την παρούσα εγκύκλιο επιχειρείται να δοθούν όλες οι δυνατές διευκρινίσεις και πληροφορίες για θέματα που άπτονται της λειτουργίας των δημοτικών κοινοτήτων.
1. Γενικά για τις δημοτικές κοινότητες
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 3852/2010 (Πρόγραμμα «Καλλικράτης», Α’ 87) δημοτικές κοινότητεςαποτελούν:
1 . Τα τοπικά διαμερίσματα, ανεξαρτήτως πληθυσμού, που ορίζονται στο άρθρο 2 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006 (Α’ 114), δηλ.:
α) οι δήμοι και οι κοινότητες που καταργήθηκαν και συγχωνεύθηκαν με το άρθρο 1 του ν.2539/1997 (Α’ 244) (Σχέδιο «Καποδίστριας»),
β) οι δήμοι και οι κοινότητες που καταργήθηκαν κατόπιν εθελούσιας συνένωσης, σύμφωνα με τις διατάξεις των νόμων 1416/1984 (Α’ 18) και 1622/1986 (Α’ 92).
2 . Οι δήμοι και οι κοινότητες που καταργήθηκαν κατόπιν εθελούσιας συνένωσης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 του π.δ. 410/1995 (Α’ 231) περί ένωσης δήμων και κοινοτήτων.
3 . Οι δήμοι και οι κοινότητες που δεν αποτελούνταν από τοπικά διαμερίσματα καθώς δεν είχαν υποστεί μεταβολή με το σχέδιο «Καποδίστριας», καταργήθηκαν όμως και συγχωνεύθηκαν με τον «Καλλικράτη».
4 . Πρώην κοινότητες ή τοπικά διαμερίσματα που εκτείνονται σε όλη την εδαφική περιφέρεια ενός νησιού και δε συνέστησαν δήμο σύμφωνα με το άρθρο 1 του ν. 3852/2010.
5 . Τα δημοτικά διαμερίσματα, στα οποία διαιρούνται οι οικισμοί που αποτελούν έδρες δήμων με πληθυσμό άνω των 100.000 μονίμων κατοίκων. Οι δημοτικές αυτές κοινότητες εξακολουθούν να υφίστανται εφόσον έχει εκδοθεί προεδρικό διάταγμα διαίρεσης δημοτικών διαμερισμάτων ανεξαρτήτως μεταγενέστερων πληθυσμιακών αλλαγών.
2. Όργανα διοίκησης δημοτικών κοινοτήτων
Τα όργανα διοίκησης των δημοτικών κοινοτήτων διαφοροποιούνται ανάλογα με τον πληθυσμό της κάθε κοινότητας. Ειδικότερα, στις μικρές δημοτικές κοινότητες, αυτές δηλ. που έχουν μόνιμο πληθυσμό έως και διακόσιους (200) κατοίκους, προβλέπεται ένα μονοπρόσωπο όργανο διοίκησης, ο πρόεδρος της δημοτικής κοινότητας. Αντίθετα, στις μεγαλύτερες δημοτικές κοινότητες, αυτές με μόνιμο πληθυσμό από διακόσιους έναν (201) κατοίκους και άνω, προβλέπεται η ύπαρξη τόσο συλλογικού (συμβούλιο δημοτικής κοινότητας), όσο και μονοπρόσωπου (πρόεδρος του συμβουλίου δημοτικής κοινότητας) οργάνου διοίκησης.
Ο αριθμός των μελών του συμβουλίου κοινότητας διαφοροποιείται ανάλογα με τον πληθυσμό της και διαμορφώνεται ως εξής:

Μόνιμος πληθυσμός δημοτικής κοινότητας	Αριθμός μελών συμβουλίου
201 - 2.000 κάτοικοι	3 μέλη
2.001 - 10.000 κάτοικοι	5 μέλη
10.001 - 50.000 κάτοικοι	11 μέλη
50.001 και άνω κάτοικοι	15 μέλη

3. Αρμοδιότητες οργάνων διοίκησης δημοτικών κοινοτήτων
Τα όργανα διοίκησης των δημοτικών κοινοτήτων, συμμετέχουν κατά περίπτωση στη διαδικασία λήψης απόφασης από τα όργανα διοίκησης του δήμου τα οποία και είναι επιφορτισμένα με τη διοίκηση των τοπικών υποθέσεων.
Οι αρμοδιότητες των οργάνων διοίκησης των δημοτικών κοινοτήτων περιγράφονται αναλυτικά στα άρθρα 81 [«Αρμοδιότητες προέδρου συμβουλίου κοινότητας άνω των τριακοσίων (300) κατοίκων»], 82 [«Αρμοδιότητες προέδρου κοινότητας έως και τριακοσίων (300) κατοίκων»] και 83 [«Αρμοδιότητες συμβουλίου κοινότητας άνω των τριακοσίων (300) κατοίκων»] του ν.3852/2010. Πρόκειται για αρμοδιότητες, κυρίως, γνωμοδοτικού χαρακτήρα, οι οποίες ασκούνται στα όρια της συγκεκριμένης δημοτικής κοινότητας είτε με πρωτοβουλία των οργάνων της δημοτικής κοινότητας είτε κατόπιν παραπομπής από τα αρμόδια όργανα του δήμου.
Επιπρόσθετα, ο δήμαρχος, με απόφασή του που δημοσιεύεται σε μια (1) τουλάχιστον ημερήσια ή εβδομαδιαία εφημερίδα και αναρτάται στην ιστοσελίδα του δήμου, μπορεί να μεταβιβάζει αρμοδιότητές του στους προέδρους δημοτικών κοινοτήτων ή στα συμβούλια δημοτικών κοινοτήτων. Επίσης, το δημοτικό συμβούλιο, με απόφασή του η οποία λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του και η οποία δημοσιεύεται σε μία (1) τουλάχιστον ημερήσια ή εβδομαδιαία εφημερίδα του νομού και αναρτάται στην ιστοσελίδα του δήμου, μπορεί να μεταβιβάζει συγκεκριμένες αρμοδιότητές του στους προέδρους δημοτικών κοινοτήτων ή στα συμβούλια δημοτικών κοινοτήτων. Οι αρμοδιότητες αυτές ασκούνται μέσα στα όρια της οικείας κοινότητας. Από τη δυνατότητα μεταβίβασης των αρμοδιοτήτων εξαιρούνται:
α) η έκδοση κανονιστικών πράξεων, οι οποίες εκδίδονται βάσει του άρθρου 79 του ν.3463/2006 ή άλλης νομοθετικής εξουσιοδότησης,
β) η επιβολή φόρων, τελών και δικαιωμάτων,
γ) η σύναψη δανείων,
δ) η σύσταση και λειτουργία δημοτικών ιδρυμάτων και λοιπών δημοτικών νομικών προσώπων, καθώς και η εκλογή των μελών των συλλογικών οργάνων που τα διοικούν και
ε) οι αποφάσεις που κατά ειδικές διατάξεις λαμβάνονται με ειδική πλειοψηφία των μελών του δημοτικού συμβουλίου. 6
Αν για οποιονδήποτε λόγο ο πρόεδρος ή το συμβούλιο της δημοτικής κοινότητας δεν ασκεί τις αρμοδιότητές του, τις ασκεί ο δήμος με τα αρμόδια όργανά του. Σχετική διαπιστωτική πράξη εκδίδει το δημοτικό συμβούλιο, μετά από εισήγηση του δημάρχου ή του τυχόν αρμόδιου, ορισμένου κατά τόπον, αντιδημάρχου.
4. Δημοτικές κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό έως και διακόσιους (200) κατοίκους - Πρόεδρος Δημοτικής Κοινότητας
Όπως έχει ήδη λεχθεί, στις δημοτικές κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό έως κα διακόσιους (200) κατοίκους εκλέγεται ένα μονοπρόσωπο όργανο διοίκησης, ο πρόεδρος. Πρόεδρος εκλέγεται ο πρώτος σε σταυρούς προτίμησης υποψήφιος του συνδυασμού που συγκέντρωσε στη δημοτική κοινότητα την πλειοψηφία των έγκυρων ψηφοδελτίων και σε περίπτωση ισοψηφίας, αυτός που είναι γραμμένος πρώτος στην απόφαση επικύρωσης της εκλογής από το αρμόδιο Πρωτοδικείο. Καθώς ο πρόεδρος της δημοτικής κοινότητας ορίζεται ρητά από το νόμο και εκλέγεται απευθείας από το εκλογικό σώμα, μετά την ορκωμοσία του αναλαμβάνει τα καθήκοντά του χωρίς να απαιτείται καμία πρόσθετη διαδικασία.
Πρόεδρος δημοτικής κοινότητας δύναται να παραιτηθεί, με δήλωσή του η οποία υποβάλλεται εγγράφως στον οικείο δήμαρχο. Η παραίτηση καθίσταται αυτοδικαίως οριστική την επόμενη της κατάθεσης της σχετικής δήλωσης στο πρωτόκολλο του οικείου δημάρχου. Σε περίπτωση κένωσης της θέσης του προέδρου δημοτικής κοινότητας για οποιονδήποτε λόγο κατά τη διάρκεια της αυτοδιοικητικής περιόδου, το αξίωμα καταλαμβάνει ο επόμενος υποψήφιος πρόεδρος του ίδιου συνδυασμού, κατά σειρά σταυρών προτίμησης που έλαβε στη δημοτική κοινότητα.
Αν εξαντληθεί ο αριθμός των αναπληρωματικών προέδρων της δημοτικής κοινότητας, το δημοτικό συμβούλιο ορίζει δημοτικό σύμβουλο ο οποίος εκτελεί χρέη προέδρου της δημοτικής κοινότητας μέχρι τη λήξη της δημοτικής περιόδου. Επίσης, το δημοτικό συμβούλιο ορίζει με απόφασή του δημοτικό σύμβουλο ως πρόεδρο δημοτικής κοινότητας στην περίπτωση που στην δημοτική κοινότητα αυτή δεν έχει ανακηρυχθεί υποψήφιος πρόεδρος από το 7 αρμόδιο δικαστήριο.
Σημειώνεται ότι σε περίπτωση απουσίας ή κωλύματος του προέδρου δημοτικής κοινότητας αυτός αναπληρώνεται, ως προς την άσκηση των καθηκόντων του, από τον δήμαρχο.
5. Δημοτικές κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό από διακόσιους έναν (201) κατοίκους και άνω
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, οι δημοτικές κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό από διακόσιους έναν (201) κατοίκους και άνω, διοικούνται από το συμβούλιο δημοτικής κοινότητας και από τον πρόεδρο του συμβουλίου αυτού.
Α. Πρόεδρος συμβουλίου δημοτικής κοινότητας
Πρόεδρος συμβουλίου δημοτικής κοινότητας με πληθυσμό από διακόσιους έναν (201) έως δύο χιλιάδες (2.000) κατοίκους ορίζεται ο σύμβουλος του πρώτου σε εκλογική δύναμη συνδυασμού στη δημοτική κοινότητα ο οποίος έλαβε τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης σύμφωνα με την απόφαση επικύρωσης της εκλογής από το αρμόδιο πρωτοδικείο, και σε περίπτωση ισοψηφίας, αυτός που είναι γραμμένος πρώτος στην απόφαση επικύρωσης της εκλογής από το αρμόδιο Πρωτοδικείο. Αντίστοιχα, στις δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό άνω των δύο χιλιάδων (2.000) κατοίκων, πρόεδρος του συμβουλίου δημοτικής κοινότητας 8 ορίζεται ο σύμβουλος του επιτυχόντος συνδυασμού του δημάρχου που έλαβε τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης μεταξύ των υποψηφίων του συνδυασμού του και σε περίπτωση ισοψηφίας, αυτός που είναι γραμμένος πρώτος στην απόφαση επικύρωσης της εκλογής από το αρμόδιο Πρωτοδικείο.
Η θητεία του προέδρου εκτείνεται σε όλη τη διάρκεια της δημοτικής περιόδου. Το συμβούλιο, επομένως, δημοτικής κοινότητας, μετά την ορκωμοσία και εγκατάσταση των μελών του, λειτουργεί άμεσα και χωρίς καμία άλλη διαδικασία, αφού ο πρόεδρός του ορίζεται ρητά από το νόμο. Επισημαίνεται ότι η μη αποδοχή του αξιώματος του προέδρου δεν οδηγεί σε απώλεια της ιδιότητας του μέλους του συμβουλίου δημοτικής κοινότητας.
Αν η θέση του προέδρου του συμβουλίου της δημοτικής κοινότητας κενωθεί λόγω θανάτου ή παραίτησης ή έκπτωσης από το αξίωμα ή εξαιτίας οποιουδήποτε άλλου λόγου ή εκείνος που έλαβε τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης δεν αποδεχθεί εγγράφως τη θέση, το αξίωμα του προέδρου καταλαμβάνει επόμενος, κατά σειρά σταυρών προτίμησης, σύμβουλος του ίδιου συνδυασμού.
Σε περίπτωση που δεν υπάρχει σύμβουλος που να έχει εκλεγεί με τον ίδιο συνδυασμό, ή σύμβουλος του συνδυασμού αυτού που να επιθυμεί να αναλάβει την άσκηση των καθηκόντων του προέδρου, η θέση αυτή καταλαμβάνεται από σύμβουλο του δεύτερου σε σειρά εκλογής συνδυασμού στη συγκεκριμένη δημοτική κοινότητα, σύμφωνα πάντα με τη σειρά σταυρών προτίμησης που έχει λάβει, και εφόσον απαιτηθεί, η διαδικασία συνεχίζεται με τους επόμενους συνδυασμούς, με τη σειρά εκλογικής τους δύναμης στηνδημοτική κοινότητα.
Όταν ο πρόεδρος απουσιάζει ή κωλύεται, τα καθήκοντά του ασκεί μέλος του συμβουλίου που ορίζεται από αυτόν ως αναπληρωτής του. Η πράξη ορισμού, η οποία μπορεί να αναφέρεται σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ή να αφορά ολόκληρη τη δημοτική περίοδο, πρέπει να λάβει χώρα άμεσα, και ως κανονιστική πρέπει να δημοσιευτεί σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις (δηλ. κατά το πλήρες περιεχόμενό της στο δημοτικό κατάστημα και στο κατάστημα της δημοτικής κοινότητας, καθώς και να αναρτηθεί στο Πρόγραμμα Διαύγεια).
Β. Συμβούλιο δημοτικής κοινότητας
Σύγκληση
Το συμβούλιο δημοτικής κοινότητας συνεδριάζει μόνο δια ζώσης, ύστερα από πρόσκληση του προέδρου του:
• μία (1) τουλάχιστον φορά το μήνα, υποχρεωτικά, ακόμα και αν δεν υπάρχουν θέματα για συζήτηση ή μοναδικό θέμα είναι η ενημέρωση δημοτών για ορισμένα ζητήματα,
• κάθε φορά που το απαιτούν οι υποθέσεις της δημοτικής κοινότητας,
• όποτε υπάρχουν κατεπείγουσες περιπτώσεις, οι οποίες δικαιολογούν την άμεση σύγκληση του συμβουλίου για ορισμένα θέματα,
• όταν το ζητήσει, με γραπτή αίτησή του στην οποία θα αναφέρονται τα θέματα που θα συζητηθούν, το ένα τρίτο (1/3) τουλάχιστον των μελών του συμβουλίου.
Στην περίπτωση αυτή, εάν ο πρόεδρος δεν συγκαλέσει το συμβούλιο το αργότερο μέσα σε δέκα (10) ημέρες από την παραλαβή της σχετικής αίτησης, το συμβούλιο συνέρχεται με πρόσκληση των μελών του που υπέβαλαν την αίτηση,
• όταν το ζητήσουν, με γραπτή αίτησή τους στην οποίο θα αναφέρονται τα θέματα που θα συζητηθούν, εκατό (100) τουλάχιστον κάτοικοι της δημοτικής κοινότητας. Στην περίπτωση αυτή, εάν ο πρόεδρος δεν συγκαλέσει το συμβούλιο το αργότερο μέσα σε δέκα (10) ημέρες από την παραλαβή της αίτησης, το συμβούλιο συνέρχεται με πρόσκληση του επόμενου κατά σειρά σταυρών προτίμησης συμβούλου και επί ισοψηφίας εκείνου που αναγράφεται πρώτος στην απόφαση ανακήρυξης του αρμόδιου δικαστηρίου.
Η πρόσκληση, στην οποία αναγράφονται, οπωσδήποτε, τα θέματα της ημερήσιας διάταξης καθώς και ο τόπος και ο χρόνος (ημερομηνία και ώρα) πραγματοποίησης της συνεδρίασης, μπορεί να είναι γραπτή ή ηλεκτρονική και επιδίδεται στους συμβούλους τρεις (3) τουλάχιστον πλήρεις ημερολογιακές ημέρες πριν από την ημέρα της συνεδρίασης. Δημοσιεύεται, επίσης, στο γραφείο της δημοτικής κοινότητας.
Στις περιπτώσεις κατεπείγουσας σύγκλησης του συμβουλίου, ωστόσο, η πρόσκληση, που πρέπει να αναφέρει γιατί η συνεδρίαση είναι κατεπείγουσα, είναι δυνατόν να επιδοθεί ακόμα και την ημέρα της συνεδρίασης. Για το κατεπείγον των θεμάτων αποφαίνεται το συμβούλιο πριν από τη συζήτηση.
Αδικαιολόγητη παράλειψη του προέδρου της δημοτικής κοινότητας να συγκαλέσει το συμβούλιο επί δύο (2) συνεχείς μήνες, κατά την παρ. 1 ή δύο (2) συνεχείς φορές, κατά τις παρ. 4 και 5 του άρθρου 88 του ν. 3852/2010, μπορεί να του επιφέρει την ποινή της αργίας και σε περίπτωση υποτροπής να τιμωρηθεί με την ποινή της έκπτωσης από το αξίωμά του σύμφωνα με την πειθαρχική διαδικασία του άρθρου 234 του ν. 3852/2010.
Απαρτία - λήψη αποφάσεων
Οι συνεδριάσεις του συμβουλίου δημοτικής κοινότητας είναι δημόσιες, μπορεί δηλ. να τις παρακολουθήσει όποιος επιθυμεί, και γίνονται στο γραφείο αυτής υπό την προεδρία του προέδρου του συμβουλίου της.
Προκειμένου να είναι νόμιμη η συνεδρίαση, πρέπει να υπάρχει απαρτία, να παρευρίσκεται δηλ. ένας ελάχιστος αριθμός συμβούλων. Η απαρτία λαμβάνεται στην αρχή της συνεδρίασης, πριν αρχίσει η συζήτηση των θεμάτων ημερήσιας διάταξης, και θεωρείται ότι συντρέχει για όλη τη συνεδρίαση, ακόμη και αν μετέπειτα αποχωρήσουν ορισμένοι σύμβουλοι. Το συμβούλιο έχει απαρτία όταν παρίστανται τουλάχιστον τα δύο τρίτα (2/3) των μελών του, συνυπολογιζόμενου και του προέδρου. Επομένως, ο ελάχιστος αριθμός μελών που απαιτείται για τον σχηματισμό της απαρτίας του συμβουλίου είναι:
• Στα 15μελή συμβούλια τα 10 μέλη.
• Στα 11μελή συμβούλια τα 7 μέλη.
• Στα 5μελή συμβούλια τα 3μέλη.
• Στα 3μελή συμβούλια τα 2 μέλη.
Η λήψη των αποφάσεων γίνεται με φανερή ψηφοφορία, για κάθε θέμα ξεχωριστά, και με την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά από άλλη διάταξη. Σε περίπτωση ισοψηφίας επικρατεί η ψήφος του προέδρου. Έτσι, σε συμβούλιο με έντεκα (11) μέλη για παράδειγμα, αν σε μια συγκεκριμένη συνεδρίαση παρευρίσκονται οκτώ (8) εξ αυτών, για να ληφθεί απόφαση πρέπει να συγκεντρωθούν πέντε (5) τουλάχιστον θετικές ψήφοι. Στην περίπτωση τεσσάρων (4) θετικών και τεσσάρων (4) αρνητικών ψήφων υπερισχύει η άποψη υπέρ της οποίας τάσσεται ο πρόεδρος.
Επισημαίνονται οι εξής, ειδικότερες περιπτώσεις σε ό,τι αφορά την απαρτία και τη λήψη απόφασης από το συμβούλιο δημοτικής κοινότητας:
> 'Έλλειψη απαρτίας
Αν μετά από δύο (2) συνεχείς προσκλήσεις το συμβούλιο δεν έχει απαρτία, συνεδριάζει ύστερα από τρίτη πρόσκληση και λαμβάνει αποφάσεις μόνο για τα θέματα που είχαν εγγραφεί στην αρχική ημερήσια διάταξη, εφόσον τα μέλη που είναι παρόντα αποτελούν το ένα τρίτο (1/3) τουλάχιστον του συνολικού αριθμού των μελών του. Στην τρίτη πρόσκληση γίνεται ειδική αναφορά των ανωτέρω.
> Αποχώρηση συμβούλων κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης
Τα μέλη του συμβουλίου της δημοτικής κοινότητας που ήταν παρόντα κατά την έναρξη της συνεδρίασης και με την παρουσία τους υπήρξε απαρτία, λογίζονται ως παρόντα για την ύπαρξη απαρτίας μέχρι το τέλος της συνεδρίασης ακόμη και αν αποχωρήσουν (πλασματική απαρτία). Στην περίπτωση αυτή για τη λήψη απόφασης για κάθε συγκεκριμένου θέμα η απαιτούμενη πλειοψηφία δεν υπολογίζεται επί των πραγματικά παρόντων κατά τη ψηφοφορία μελών, αλλά επί του αριθμού των μελών που απαιτούνται για την απαρτία. Η 12 προαναφερθείσα αρχή, ωστόσο, εφαρμόζεται μόνο στις περιπτώσεις κατά τις οποίες μετά τις αποχωρήσεις συμβούλων ο αριθμός των παρόντων μελών είναι μικρότερος από τον αριθμό των μελών που απαιτείται για τον σχηματισμό απαρτίας.
Έτσι, σε περίπτωση 15μελούς συμβουλίου για να υπάρχει απαρτία απαιτείται η παρουσία τουλάχιστον δέκα (10) μελών. Αν σε μία συνεδρίαση παρευρίσκονται κατά την έναρξη δεκατρία (13) μέλη, και πριν τη συζήτηση κάποιου θέματος αποχωρήσει ένα (1) μέλος απομένοντας έτσι δώδεκα (12), αριθμός μεγαλύτερος από τον αριθμό μελών που απαιτείται για τον σχηματισμό απαρτίας, η απόφαση λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία των πραγματικά παρόντων, δηλ. με επτά (7) ψήφους.
Εάν, ωστόσο, πριν τη συζήτηση κάποιου θέματος αποχωρήσουν επιπλέον τρία (3) μέλη και απομείνουν εννέα (9), αριθμός μικρότερος από τον αριθμό που απαιτείται για τον σχηματισμό απαρτίας, η απόφαση λαμβάνεται επί του αριθμού των μελών που απαιτούνται για την απαρτία, δηλ. με έξι (6) τουλάχιστον, ψήφους.
Επισημαίνεται ότι ειδικά στην περίπτωση τριμελούς συμβουλίου, αν κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης κάποιο μέλος ή μέλη αποχωρήσουν και δε συντρέχει πλέον η απαιτούμενη απαρτία των δύο τρίτων του συμβουλίου, η συνεδρίαση αναβάλλεται καθώς δεν είναι δυνατόν να ληφθεί απόφαση από ένα μόνο μέλος.
> Άρνηση ψήφου - αποχή από την ψηφοφορία
Αν κάποιο μέλος του συμβουλίου αρνηθεί να δώσει ψήφο ή δώσει λευκή ψήφο, αυτή δεν υπολογίζεται στην καταμέτρηση ούτε των θετικών ούτε των αρνητικών ψήφων. Τα μέλη του συλλογικού οργάνου που δίνουν λευκή ψήφο ή δηλώνουν ότι απέχουν από την ψηφοφορία, λογίζονται ως παρόντα μόνο για την ύπαρξη απαρτίας και δεν προσυπολογίζονται στα παρόντα μέλη για τη λήψη απόφασης.
Για παράδειγμα, έστω ότι σε συνεδρίαση 15μελούς συμβουλίου δημοτικής κοινότητας παρευρίσκονται όλα τα μέλη. Από αυτά:
• επτά (7) μέλη ψηφίζουν υπέρ μιας πρότασης,
• έξι (6) μέλη εναντίον αυτής,
• ένα (1) μέλος δίδει λευκή ψήφο,
• ένα (1) μέλος δηλώνει ότι απέχει από την ψηφοφορία.
Στην περίπτωση αυτή, η λευκή ψήφος και η άρνηση ψήφου δεν καταμετρούνται ενώ τα μέλη του συμβουλίου που δίνουν λευκή ψήφο ή δηλώνουν παρόν δεν προσυπολογίζονται στα παρόντα μέλη για τη λήψη απόφασης. Η απόφαση λαμβάνεται επί των δέκα τριών (13) μελών που δίνουν είτε θετική είτε αρνητική ψήφο και απαιτούνται, επομένως, τουλάχιστον επτά (7) ψήφοι για να ληφθεί απόφαση.
Στο ίδιο παράδειγμα, έστω ότι τα μέλη ψηφίζουν ως εξής:
• πέντε (5) μέλη τάσσονται υπέρ μιας πρότασης,
• τέσσερα (4) μέλη τάσσονται κατά αυτής,
• τρία (3) μέλη δίνουν λευκή ψήφο,
• τρία (3) μέλη δηλώνουν ότι απέχουν από την ψηφοφορία.
Στην περίπτωση αυτή, εφαρμόζεται η πρόβλεψη για τη λήψη απόφασης σε περίπτωση πλασματικής απαρτίας καθώς ως παρόντα μέλη λογίζονται εννέα (9), αριθμός κατώτερος από αυτόν που απαιτείται για τον σχηματισμό απαρτίας, και απαιτούνται έξι (6) τουλάχιστον ψήφοι, οπότε στη συγκεκριμένη περίπτωση το συμβούλιο δε λαμβάνει απόφαση.
Επομένως, σε κάθε περίπτωση που συντρέχει πλασματική απαρτία, είτε επειδή τα μέλη του συμβουλίου έχουν αποχωρήσει είτε γιατί δίνουν λευκή ψήφο ή απέχουν από την ψηφοφορία, η πλειοψηφία για να ληφθεί απόφαση δεν μπορεί να είναι μικρότερη από αυτήν που υπολογίζεται βάσει του αριθμού των μελών που απαιτούνται για τον σχηματισμό απαρτίας. Με βάση τα προαναφερθέντα, για να ψηφιστεί μία πρόταση πρέπει να συγκεντρώνει:
• σε 15μελή συμβούλια, 6 τουλάχιστον ψήφους,
• σε 11μελή συμβούλια, 4 τουλάχιστον ψήφους,
• σε 5μελή συμβούλια, 2 τουλάχιστον ψήφους,
• σε 3μελή συμβούλια, 2 τουλάχιστον ψήφους ή σε περίπτωση ισοψηφίας, όταν δηλ. οι ψήφοι είναι μία υπέρ και μία κατά, επικρατεί η άποψη υπέρ της οποίας τάσσεται ο πρόεδρος.
Πρακτικά συνεδρίασης
Στη συνεδρίαση του συμβουλίου δημοτικής κοινότητας τηρούνται πρακτικά με ευθύνη υπαλλήλου του δήμου, ο οποίος ορίζεται από τον δήμαρχο. Για την τήρηση των πρακτικών εφαρμόζεται αναλογικά το άρθρο 97 του ν. 3463/2006 αναφορικά με τα πρακτικά του δημοτικού συμβουλίου.
Ειδικότερα, τα επίσημα πρακτικά των συνεδριάσεων καταρτίζονται με τη βοήθεια μαγνητοφωνικής συσκευής, βίντεο ή με οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο ηλεκτρονικό μέσο. Τα απομαγνητοφωνημένα ή απομαγνητοσκοπημένα κείμενα μεταφέρονται στη συνέχεια σε φύλλα χαρτιού, τα οποία αριθμεί και μονογράφει ο πρόεδρος του συμβουλίου. Στο τέλος κάθε έτους τα πρακτικά αυτά βιβλιοδετούνται (βιβλίο πρακτικών) με ευθύνη του προέδρου του συμβουλίου.
Στην περίπτωση που σε κάποια συνεδρίαση του συμβουλίου κοινότητας δεν είναι δυνατή η χρήση μαγνητοφωνικής συσκευής ή «βίντεο», είναι δυνατό να τηρούνται πρόχειρα πρακτικά. Τα πρακτικά αυτά αντιγράφονται σε φύλλα χαρτιού που έχουν τη μονογραφή του προέδρου του συμβουλίου. Τα φύλλα παίρνουν αρίθμηση που αποτελεί συνέχεια της αρίθμησης των απομαγνητοφωνημένων ή απομαγνητοσκοπημένων κειμένων και βιβλιοδετούνται μαζί με τα κείμενα αυτά.
Παράλληλα με τα επίσημα απομαγνητοφωνημένα πρακτικά, σε κάθε συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου, ο δημοτικός υπάλληλος που έχει οριστεί για τον σκοπό αυτό, κρατά και πρόχειρα συνοπτικά πρακτικά.
Τα πρακτικά κάθε συνεδρίασης παίρνουν ιδιαίτερο αύξοντα αριθμό. Κάθε χρόνο αρχίζει νέα αρίθμηση. Πρακτικό συντάσσεται και όταν η συνεδρίαση ματαιώνεται για οποιονδήποτε λόγο. 15
Κάθε απόφαση του συμβουλίου παίρνει ιδιαίτερο αριθμό και στην αρχή κάθε χρόνου γίνεται νέα αρίθμηση και των αποφάσεων αυτών.
Οποιοσδήποτε σύμβουλος μπορεί να λάβει αντίγραφα των πρακτικών ή πλήρη γνώση αυτών, στην περίπτωση που είναι δυσχερής η έκδοση των αντιγράφων.
Κώλυμα συμμετοχής συμβούλου σε συνεδριάσεις του συμβουλίου
Οι διατάξεις που αναφέρονται στο κώλυμα συμμετοχής δημοτικού συμβούλου στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου εφαρμόζονται αναλογικά και για τους συμβούλους δημοτικής κοινότητας. Έτσι, σύμβουλος δημοτικής κοινότητας δεν μπορεί να μετέχει στη συζήτηση ενός θέματος ή στην κατάρτιση αποφάσεως του συμβουλίου ή να συμμετέχει σε γνωμοδοτικά συλλογικά όργανα, εφόσον ο ίδιος ή συγγενής του έως το δεύτερο βαθμό εξ αίματος ή εξ αγχιστείας έχει υλικό ή ηθικό συμφέρον.
Σύμβουλος που, ενώ είχε κώλυμα, έλαβε μέρος στη συνεδρίαση, διαπράττει σοβαρή παράβαση καθήκοντος και τιμωρείται με την ποινή της αργίας, σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία, ενώ η σχετική απόφαση είναι άκυρη.
Ανεξαρτητοποίηση - διαγραφή μέλους συμβουλίου δημοτικής κοινότητας
Δεν υφίσταται πρόβλεψη για δυνατότητα διαγραφής συμβούλου δημοτικής κοινότητας από την παράταξη με την οποία εξελέγη. Μέλος του συμβουλίου της δημοτικής κοινότητας, ωστόσο, μπορεί με γραπτή δήλωσή του προς τον δήμαρχο, να ανεξαρτητοποιηθεί από το συνδυασμό με τον οποίο έχει εκλεγεί. Σε περίπτωση ανεξαρτητοποίησης του προέδρου, αυτός εκπίπτει από το αξίωμα του, διατηρεί ωστόσο τη θέση του συμβούλου δημοτικής κοινότητας.
Υποχρεώσεις συμβούλων δημοτικών κοινοτήτων
Οι σύμβουλοι δημοτικών κοινοτήτων εκφράζουν τη γνώμη τους και ψηφίζουν κατά συνείδηση, με γνώμονα πάντα την εξυπηρέτηση του συμφέροντος του συνόλου των κατοίκων της δημοτικής κοινότητας και πρέπει να παρέχουν εγγυήσεις αμερόληπτης κρίσης κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους.
Επίσης, έχουν τις υποχρεώσεις και τα καθήκοντα των δημοτικών συμβούλων. Επομένως έχουν υποχρέωση:
• να μετέχουν σε όλες τις συνεδριάσεις του συμβουλίου και να ενημερώνουν σε περίπτωση απουσίας τους τον πρόεδρο,
• να εκτελούν οποιαδήποτε εργασία τους αναθέτει το συμβούλιο και να εκτελούν με επιμέλεια τα λοιπά καθήκοντά τους, όπως προβλέπει ο νόμος,
• να μεριμνούν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους για την τήρηση των αρχών της νομιμότητας, της διαφάνειας, της αποδοτικότητας και της χρηστής διοίκησης.
Σε σύμβουλο που απουσιάζει αδικαιολόγητα από τρεις (3) συνεχείς συνεδριάσεις, μπορεί να επιβληθεί σύμφωνα με το άρθρο 234 του ν. 3852/2010, η πειθαρχική ποινή της αργίας και σε περίπτωση υποτροπής της έκπτωσης.
Σύμβουλος που επιθυμεί να μην εκτελεί τις υποχρεώσεις του για διάστημα που υπερβαίνει τις τριάντα (30) ημέρες, πρέπει να έχει τη σύμφωνη γνώμη του συμβουλίου.
Σε σύμβουλο που δεν εκτελεί τις υποχρεώσεις του για διάστημα που υπερβαίνει τους τρεις (3) συνεχείς μήνες, χωρίς την άδεια του συμβουλίου, μπορεί να επιβληθεί, σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 234 του ν. 3852/2010, η πειθαρχική ποινή της αργίας ή η πειθαρχική ποινή της έκπτωσης με απόφαση του Επόπτη Ο.Τ.Α.
Ο πρόεδρος του συμβουλίου δημοτικής κοινότητας υποχρεούται να ενημερώνει γραπτώς τον Επόπτη O.T.A. για κάθε περίπτωσή αδικαιολόγητης απουσίας συμβούλου σε τρεις συνεχείς συνεδριάσεις, καθώς και σε κάθε περίπτωση μη εκτέλεσης των υποχρεώσεων συμβούλου για διάστημα μεγαλύτερο από τρεις (3) συνεχείς μήνες. Η παράλειψη αυτής της υποχρέωσης από τον πρόεδρο του συμβουλίου δημοτικής κοινότητας αποτελεί σοβαρή παράβαση καθήκοντος και επιφέρει τις αντίστοιχες συνέπειες.
6. Δημοσίευση - εκτελεστότητα αποφάσεων οργάνων διοίκησης δημοτικών κοινοτήτων
Οι αποφάσεις των προέδρων των δημοτικών κοινοτήτων με πληθυσμό έως και διακοσίους (200) κατοίκους και οι αποφάσεις των συμβουλίων των δημοτικών κοινοτήτων με πληθυσμό άνω των διακοσίων (200) κατοίκων δημοσιεύονται σύμφωνα με τις διατάξεις για τη δημοσίευση των αποφάσεων του δημοτικού συμβουλίου.
Ειδικότερα:
> Τρεις (3) ημέρες μετά τη συνεδρίαση του συμβουλίου, με ευθύνη του αρμόδιου υπαλλήλου σε συνεργασία με τον πρόεδρο του συμβουλίου, δημοσιεύεται πίνακας που περιλαμβάνει τα θέματα που συζητήθηκαν, τον αριθμό των αποφάσεων και περίληψη του περιεχομένου τους. Οι δημοσιεύσεις γίνονται με τοιχοκόλληση σε ειδικό πίνακα του καταστήματος της κοινότητας, που είναι προορισμένος για αυτόν το σκοπό. Για τις δημοσιεύσεις αυτές συντάσσεται αποδεικτικό ενώπιον δύο μαρτύρων.
> Οι ατομικού περιεχομένου πράξεις δημοσιεύονται υπό μορφή περιλήψεως και κοινοποιούνται στον ενδιαφερόμενο.
> Οι κανονιστικού περιεχομένου αποφάσεις δημοσιεύονται σε πλήρες κείμενο.
> Οι κανονιστικού περιεχομένου αποφάσεις δημοσιεύονται σε πλήρες κείμενο στο δημοτικό κατάστημα, σύμφωνα με την παραπάνω διαδικασία, ενώ περίληψή τους δημοσιεύεται σε μία τουλάχιστον έντυπη, ημερήσια ή εβδομαδιαία τοπική εφημερίδα και καταχωρούνται, με ευθύνη του Προέδρου Κοινότητας ή του Προέδρου Συμβουλίου Κοινότητας, στην ιστοσελίδα του Δήμου. Οι αποφάσεις αυτές παραμένουν συνεχώς εκτεθειμένες σε χώρο του καταστήματος της κοινότητας που είναι προσιτός στο κοινό. Η μη δημοσίευση των αποφάσεων κατά τον ανωτέρω τρόπο τις καθιστά ανυπόστατες. Επιπλέον, λαμβάνονται μέτρα για την όσο το δυνατόν ευρύτερη δημοσιοποίηση των αποφάσεων αυτών, μέσω των τοπικών μέσων μαζικής ενημέρωσης, εκδίδοντας ειδικούς οδηγούς ενημέρωσης των κατοίκων και των οικείων επαγγελματικών τάξεων και χρησιμοποιεί, για τον ίδιο σκοπό, οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο μέσο.
> Σε περίπτωση που ειδικές διατάξεις προβλέπουν διαφορετικό τρόπο δημοσίευσης των αποφάσεων, ακολουθείται ο τρόπος αυτός.
> Αποφάσεις οι οποίες προβλέπονται υποχρεωτικά από την παρ. 3 του άρθρου 76 του ν.4727/2020 (Α' 184),-και με τις επιφυλάξεις και εξαιρέσεις που προβλέπονται στο ίδιο 18 άρθρο καθώς και στο άρθρο 79 του ίδιου νόμου, αναρτώνται υποχρεωτικά στο Πρόγραμμα Διαύγεια.
Οι αποφάσεις των οργάνων διοίκησης των κοινοτήτων, εκτός από τις γνωμοδοτικές, είναι εκτελεστές από τη δημοσίευσή τους.
7. Έλεγχος νομιμότητας
Οι εκτελεστές αποφάσεις των οργάνων διοίκησης των δημοτικών κοινοτήτων προσβάλλονται από οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον με ειδική διοικητική προσφυγή ενώπιον του Επόπτη Ο.Τ.Α., σύμφωνα με το άρθρο 227 του ν. 3852/2010.
Οι αποφάσεις των οργάνων δημοτικής κοινότητας δεν εμπίπτουν, καταρχήν, στις διατάξεις του άρθρου 225 του ν. 3852/2010 και επομένως δεν αποστέλλονται υποχρεωτικά για έλεγχο νομιμότητας στην Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α. Ο Επόπτης Ο.Τ.Α, ωστόσο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 226, παρ. 1, του ν. 3852/2010, μπορεί αυτεπαγγέλτως να ακυρώσει οποιαδήποτε εκτελεστή απόφασή τους.
Αποφάσεις προέδρου ή συμβουλίου δημοτικής κοινότητας που εκδίδονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 84, παρ. 1 και 2 του ν. 3852/2010, ύστερα δηλαδή από μεταβίβαση αρμοδιοτήτων του δημάρχου ή του δημοτικού συμβουλίου, αποστέλλονται υποχρεωτικά για έλεγχο νομιμότητας στην Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α., εφόσον εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 225 του ίδιου νόμου.
Οι ανωτέρω αποφάσεις αποστέλλονται δια μέσου των υπηρεσιών του δήμου για έλεγχο νομιμότητας, συνοδευόμενες από αντίγραφο του αποδεικτικού δημοσίευσης, μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) ημερών από τη συνεδρίαση του συλλογικού οργάνου.
8. Διαδικασία υλοποίησης αποφάσεων οργάνων κοινότητας
Οι αποφάσεις των προέδρων των δημοτικών κοινοτήτων με πληθυσμό έως και διακοσίους (200) κατοίκους καθώς και οι αποφάσεις των συμβουλίων των δημοτικών κοινοτήτων άνω των διακοσίων (200) κατοίκων, με τις οποίες διατυπώνονται προτάσεις για ζητήματα της αρμοδιότητάς τους σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις, διαβιβάζονται στον δήμαρχο μέσα σε προθεσμία οκτώ (8) ημερών από τη λήψη τους. Ο δήμαρχος φροντίζει να τεθούν αμέσως υπόψη των αρμόδιων οργάνων του δήμου (δηλ. του δημοτικού συμβουλίου ή της δημοτικής επιτροπής), τα οποία οφείλουν να τις μελετήσουν και να ενημερώσουν σχετικά για κάθε θέμα το αρμόδιο όργανο της δημοτικής κοινότητας μέσα σε ένα (1) μήνα.
Τα αρμόδια όργανα του δήμου μπορούν:
α) να επιστρέψουν την απόφαση του οργάνου της δημοτικής κοινότητας με παρατηρήσεις για τυχόν επανεξέταση του θέματος,
β) να την παραπέμψουν στο δημοτικό συμβούλιο,
γ) να τη διαβιβάσουν στις αρμόδιες υπηρεσίες του δήμου προκειμένου να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες.
Σε κάθε περίπτωση, τα αρμόδια όργανα του δήμου οφείλουν να ενημερώνουν τον πρόεδρο της δημοτικής κοινότητας ή τον πρόεδρο του συμβουλίου της κοινότητας για τα μέτρα που λαμβάνονται για την προώθηση των θεμάτων που περιλαμβάνονται στις αποφάσεις των οργάνων της κοινότητας.
Ο πρόεδρος του συμβουλίου της δημοτικής κοινότητας στον οποίο κοινοποιούνται όλες οι ενέργειες, πράξεις και παρατηρήσεις των οργάνων και υπηρεσιών του δήμου που αναφέρονται στις αποφάσεις του συμβουλίου της δημοτικής κοινότητας, υποχρεούται να ενημερώνει αμέσως το συμβούλιο.
Στους προέδρους και στα συμβούλια των δημοτικών κοινοτήτων αποστέλλεται αντίγραφο της ημερήσιας διάταξης του δημοτικού συμβουλίου και των αποφάσεων αυτού και των άλλων συλλογικών οργάνων του δήμου.
9. Συμμετοχή προέδρων και προέδρων συμβουλίων δημοτικών κοινοτήτων στις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου
Όταν στην ημερήσια διάταξη συνεδρίασης του δημοτικού συμβουλίου περιλαμβάνονται θέματα που αφορούν αποκλειστικά δημοτική κοινότητα του δήμου, προσκαλείται και ο πρόεδρος του συμβουλίου ή ο πρόεδρος της αντίστοιχης δημοτικής κοινότητας, ο οποίος στην περίπτωση αυτή μετέχει στη συνεδρίαση με δικαίωμα ψήφου. Σε περίπτωση μη πρόσκλησής του η σχετική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, πάσχει ακυρότητας. Στην περίπτωση, που στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου μετέχει ο σύμβουλος που έχει οριστεί από τον πρόεδρο του συμβουλίου κοινότητας ως αναπληρωτής του βάσει των διατάξεων του άρθρου 79, παρ. 3 του ν. 3852/2010, δεν έχει δικαίωμα ψήφου.
Διευκρινίσεις σχετικά με τη διεξαγωγή συνεδρίασης και τη λήψη απόφασης δημοτικού συμβουλίου όταν συμμετέχει πρόεδρος δημοτικής κοινότητας ή πρόεδρος συμβουλίου δημοτικής κοινότητας, έχουν παρασχεθεί με την εγκύκλιο της υπηρεσίας μας, με τίτλο «Λειτουργία δημοτικού συμβουλίου».
10. Συνέλευση κατοίκων δημοτικής κοινότητας
Οι κάτοικοι και οι φορείς της δημοτικής κοινότητας, καλούνται με ευθύνη του προέδρου ή του συμβουλίου της, σε συνεργασία με τον αρμόδιο αντιδήμαρχο, τουλάχιστον μία φορά κατ’ έτος, σε συνέλευση προκειμένου να προτείνουν στα αρμόδια όργανα του δήμου τις δράσεις που πρέπει να αναλάβει ο δήμος, ανάλογα με το χαρακτήρα των αναγκών των κατοίκων της κοινότητας και τις προτεραιότητες για την τοπική ανάπτυξη, ιδίων ως προς:
• την παροχή κοινωνικών ή άλλων υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση των κατοίκων της περιοχής τους,
• τη λήψη μέτρων για την προστασία των ηλικιωμένων και των παιδιών στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής του δήμου,
• τα έργα που πρέπει να εκτελεστούν στην δημοτική κοινότητα,
• την παροχή υπηρεσιών για την τουριστική αξιοποίηση και προβολή της δημοτικής κοινότητας,
• την εφαρμογή πολιτιστικών, ψυχαγωγικών και αθλητικών προγραμμάτων,
• κάθε άλλο θέμα που αφορά την δημοτική κοινότητα.
Για την ανωτέρω διαδικασία τηρούνται πρακτικά από υπάλληλο του δήμου, τα οποία αποστέλλονται με ευθύνη του προέδρου ή του συμβουλίου δημοτικής κοινότητας στον πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου, προς περαιτέρω διανομή στα μέλη του.
Προς διευκόλυνση της διαδικασίας, σε κοινότητες άνω των δύο χιλιάδων (2.000) κατοίκων, οι συνελεύσεις των κατοίκων μπορεί να γίνονται και ανά συνοικία, ενορία ή άλλη πρόσφορη υποδιαίρεση.
11. Λειτουργία αποκεντρωμένων υπηρεσιακών μονάδων
Το δημοτικό συμβούλιο καθορίζει ποιες υπηρεσιακές μονάδες μπορεί να λειτουργήσουν στις δημοτικές κοινότητες, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής.
12. Γραμματειακή υποστήριξη
Με απόφαση του δημάρχου, μετά από εισήγηση της δημοτικής επιτροπής, ορίζονται υπάλληλοι του δήμου για τη γραμματειακή εξυπηρέτησή των οργάνων των δημοτικών κοινοτήτων, για τη στελέχωση των υπηρεσιών του δήμου που εδρεύουν σε δημοτικές κοινότητες και την παροχή «διοικητικής βοήθειας» των κατοίκων ενώ διατίθενται κατάλληλοι χώροι και εξοπλισμός για τις ανάγκες των δημοτικών κοινοτήτων.
13. Χρήση σφραγίδας
Οι δημοτικές κοινότητες δεν έχουν δική τους νομική προσωπικότητα και ως εκ τούτου δεν μπορούν να έχουν δική τους σφραγίδα. Είναι όμως δυνατόν, με ευθύνη του προέδρου ή του προέδρου συμβουλίου της δημοτικής κοινότητας, να χρησιμοποιούν τη σφραγίδα του δήμου είτε για τις ανάγκες της τρέχουσας αλληλογραφίας, είτε να υπογράφουν πιστοποιητικά, βεβαιώσεις και άλλα έγγραφα για την εξυπηρέτηση των κατοίκων της, εφόσον έχει εξουσιοδοτηθεί με σχετική απόφαση του δημάρχου.
14. Χρήση πρωτοκόλλου
Με τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου καθορίζεται αν οι υπηρεσιακές μονάδες του δήμου που λειτουργούν στις δημοτικές κοινότητες διαθέτουν δικό τους πρωτόκολλο ή όχι, ανάλογα με τις κατά τόπον ανάγκες και δυνατότητές τους. Είναι πάντως δυνατόν, στα πλαίσια του ίδιου δήμου, μία δημοτική κοινότητα να διαθέτει δικό της πρωτόκολλο ούτως ώστε η διεκπεραίωση εγγράφων και της εισερχόμενης και εξερχόμενης αλληλογραφίας να γίνεται με αυτό, ενώ άλλες να εξυπηρετούνται από το κεντρικό πρωτόκολλο του δήμου το οποίο είναι συνεχόμενο και το οποίο μπορεί να λαμβάνεται τηλεφωνικά ή ηλεκτρονικά.
Για περαιτέρω διευκρινίσεις ή πληροφορίες αναφορικά με τα διαλαμβανόμενα στην παρούσα εγκύκλιο, μπορείτε να απευθύνεστε στην ηλεκτρονική διεύθυνση info@ypes.gr, καθώς και στους:

ΟΝΟΜΑ	ΤΗΛΕΦΩΝΟ
Γεωργακοπούλου Παρασκευή	2131364337
Αντωνίου Δημήτρης	2131364346
Γαλάνης Κώστας	2131364348
Διαμάντη Μαρία	213 136 4390
Ζαγορίτης Λάζαρος	2131364332
Νάσαινα Δέσποινα	213 136 4378
Ντάβα Ρένια	2131364027
Οικονομίδης Δημήτρης	213 136 4313

Την παρούσα εγκύκλιο μπορείτε να την αναζητήσετε και στον δικτυακό τόπο του Υπουργείου Εσωτερικών, στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://www.ypes.gr/apokentromeni-dioikisi-aytodioikisi/thesmika-themata-organosis-kai-leitourgias-dimon/thth-organosisleitourgiasdimon-dimotikes-koinotites.
23
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών
Θεόδωρος Λιβάνιος
Αποδέκτες
1. Αποκεντρωμένες Διοικήσεις της Χώρας
2. Δήμοι της Χώρας
Κοινοποίηση
1. Κ.Ε.Δ.Ε.
2. Ε.Ε.Τ.Α.Α.
Εσωτερική Διανομή
1. Γραφείο Υπουργού
2. Γραφείο Αναπληρωτή Υπουργού
3. Γραφείο Γενικού Γραμματέα Αυτοδιοίκησης και Αποκέντρωσης
4. Διευθύνσεις Υπουργείου Εσωτερικών