ΑΠΟΦΑΣΗ 11/2024
Αθήνα, 29-02-2024
Αριθ. Πρωτ.: 681
Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (εφεξής «Αρχή») συνήλθε μετά από πρόσκληση του Προέδρου της σε συνεδρίαση την Τρίτη 13-06-2023 και ώρα 10.00, προκειμένου να εξετάσει την υπόθεση που αναφέρεται στο ιστορικό της παρούσας. Παρέστησαν ο Πρόεδρος της Αρχής, Κωνσταντίνος Μενουδάκος, τα τακτικά μέλη Σπυρίδων Βλαχόπουλος, Κωνσταντίνος Λαμπρινουδάκης, Χαράλαμπος Ανθόπουλος, Χρήστος Καλλονιάτης, Αικατερίνη Ηλιάδου και Γρηγόριος Τσόλιας, ως εισηγητής. Παρούσες, χωρίς δικαίωμα ψήφου, ήταν η Στεφανία Πλώτα, ειδική επιστήμονας - δικηγόρος, ως βοηθός εισηγητή και η Ειρήνη Παπαγεωργοπούλου, υπάλληλος του τμήματος διοικητικών υποθέσεων, ως γραμματέας.
Η Αρχή έλαβε υπόψη της τα κατωτέρω:
Με την υπ’ αριθμ. πρωτ. .../08-09-2021 καταγγελία, η Α (εφεξής «καταγγέλλουσα») προσέφυγε στην Αρχή κατά της εταιρείας ... LLC (εφεξής «...» ή «εταιρεία») για μη ικανοποίηση του δικαιώματος διαγραφής (δικαίωμα στη λήθη) αποτελεσμάτων που εμφανίζονται στη μηχανή αναζήτησης της ... με κριτήριο το ονοματεπώνυμο της καταγγέλλουσας. Συγκεκριμένα, η καταγγέλλουσα αναφέρει ότι έχει καταδικαστεί τελεσίδικα στην ποινή … για τέλεση εγκλήματος γεγονός που έχει απασχολήσει τη δημοσιότητα, χωρίς όμως, όπως η ίδια υποστηρίζει, να είναι δημόσιο πρόσωπο, αλλά συγγενής … και ευαίσθητα δεδομένα της σχετικά με την ποινική της κατάσταση δημοσιεύθηκαν εκτενώς αποκλειστικά εξαιτίας συγγενικής σχέσης, χωρίς όμως το συγγενικό της πρόσωπο να σχετίζεται με τις συγκεκριμένες αποδιδόμενες σε βάρος της κατηγορίες. Επίσης, η καταγγέλλουσα αναφέρει ότι, όπως προκύπτει από την υπ’ αρ. … Διάταξη της κ. Εισαγγελέως Πλημμελειοδικών …, την οποία επισυνάπτει στην καταγγελία ο συγγενής της ουδόλως σχετίζεται με τις πράξεις που της αποδίδονται και επομένως, κακώς οι ιστοσελίδες δημοσιεύουν τα ευαίσθητα δεδομένα καθώς η ίδια δεν είναι δημόσιο πρόσωπο. Η καταγγέλλουσα, ως υποκείμενο των δεδομένων, υπέβαλε στις … στην εταιρεία διαδικτυακή αίτηση διαγραφής αποτελεσμάτων από την μηχανή αναζήτησης ... με κριτήριο το όνομά της, ώστε να μην εμφανίζονται ως αποτέλεσμα οι πληροφορίες που αφορούν την ποινική καταδίκη της και στις … υπέβαλε άλλες έξι (6) διαδικτυακές αιτήσεις για τους ακόλουθους συνολικά συνδέσμους:
1. …
2. …
3. …
4. …
5. …
6. …
7. …
8. …
9. …
10. …
11. …
12. …
13. …
14. …
15. …
16. …
17. …
18. …
19. …
20. …
21. …
22. …
23. …
24. …
25. …
26. …
27. …
28. …
29. …
30. …
31. …
32. …
33. …
34. …
35. …
36. …
37. …
38. …
39. …
Η καταγγέλλουσα αναφέρει ότι η εταιρεία απέρριψε τα αιτήματα διαγραφής με τις από … απαντήσεις, στις οποίες η εταιρεία επικαλείται το «δήθεν δημόσιο ενδιαφέρον» για τις επαγγελματικές δραστηριότητες της καταγγέλλουσας και ισχυρίζεται ότι οι απαντήσεις αυτές είναι εσφαλμένες, καθόσον κανένα δημόσιο ενδιαφέρον δεν επιτρέπει τη δημοσιοποίηση ευαίσθητων δεδομένων ποινικών καταδικών, ελλείψει μάλιστα σχετικής εισαγγελικής διάταξης κατά το άρθρο 2 του Ν.2472/1997 που να επιτρέπει τη δημοσιοποίηση τέτοιων στοιχείων για ποινικές διώξεις ή καταδίκες και ως εκ τούτου η εταιρεία οφείλει να διαγράψει όλα τα σχετικά δεδομένα από τα αποτελέσματα της μηχανής αναζήτησής της.
Η Αρχή, στο πλαίσιο εξέτασης της ανωτέρω καταγγελίας, κάλεσε τις εταιρείες ... LLC, ως τον φορέα εκμετάλλευσης της μηχανής αναζήτησης ..., και ... με το υπ’ αριθ. πρωτ. .../07-12-2021 έγγραφο, να παράσχουν τις απόψεις τους επί των καταγγελλόμενων. Η εταιρεία ... LLC απάντησε με το υπ’ αριθ. πρωτ. .../24-12-2021 έγγραφο ότι στις … η καταγγέλλουσα υπέβαλε το με αριθμό αναφοράς … αίτημά της προς τη ... και στις … υπέβαλε τα με αριθμό αναφοράς …, …, …, …, … και … αιτήματά της με τα οποία αιτείτο την κατάργηση από τα αποτελέσματα αναζήτησης με βάση το ονοματεπώνυμό της των συνδέσμων (URLs) που αναφέρονται στα ως άνω αιτήματα επικαλούμενη το δικαίωμα στη λήθη. Στις … και … αντίστοιχα η εταιρεία απάντησε στην καταγγέλλουσα αναφορικά με τα ως άνω αιτήματα, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα: «[...] έχοντας σταθμίσει τα σχετικά́ δικαιώματα και συμφέροντα που σχετίζονται με το εν θέματι περιεχόμενο και λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως την συνάφεια του με την επαγγελματική́ σας ζωή́, η ... αποφάσισε να μην αποσύρει αυτό το περιεχόμενο. Στην παρούσα φάση, η ... αποφάσισε να μην προβεί σε κάποια ενέργεια αναφορικά́ με αυτούς τους συνδέσμους…». Η εταιρεία στο ανωτέρω έγγραφό της προς την Αρχή, αναφέρει ότι στην υπό κρίση περίπτωση, το περιεχόμενο των ανωτέρω υπό σημεία 1-12 συνδέσμων (URLs) αναφέρεται αποκλειστικά σε πληροφορίες οι οποίες σχετίζονται με την επαγγελματική δραστηριότητα της καταγγέλλουσας, η οποία είναι εκδότρια και επιχειρηματίας (μεταξύ άλλων εκδότρια Χ) και φέρεται να έχει διαπράξει σοβαρά κακουργήματα για τα οποία της έχει επιβληθεί η ποινή … σε πρώτο βαθμό σύμφωνα με το περιεχόμενο των εν λόγω δημοσιευμάτων, και σε δεύτερο βαθμό διατηρήθηκε η ίδια ποινή́ σύμφωνα με τον πληρεξούσιο δικηγόρο της καταγγέλλουσας [«έχει καταδικαστεί σε … (όχι αμετάκλητα, αλλά́ τελεσίδικα) γεγονός που έχει απασχολήσει την δημοσιότητα […]”]. Περαιτέρω, στο έγγραφο της εταιρείας αναφέρεται ότι η καταγγέλλουσα δεν επικαλείται ούτε αποδεικνύει με οποιονδήποτε τρόπο την ανακρίβεια του επίμαχου περιεχομένου, αντιθέτως μάλιστα αποδέχεται κατά τα ανωτέρω την ακρίβεια των πληροφοριών. Η ακρίβεια των πληροφοριών επιβεβαιώνεται και από την ως άνω αναφερθείσα Εισαγγελική Διάταξη υπ’ αριθ. …, στην οποία αναφέρεται ότι έχει ασκηθεί ποινική δίωξη στην καταγγέλλουσα για σειρά αξιόποινων πράξεων. Το περιεχόμενο των επίμαχων συνδέσμων είναι πρόσφατο και επίκαιρο, καθώς η δίκη της καταγγέλλουσας στο δεύτερο βαθμό έλαβε χώρα πολύ πρόσφατα, δηλαδή το … του … και τα επίδικα δημοσιεύματα αναφέρονται σε κακουργήματα που φέρεται να έχει διαπράξει η καταγγέλλουσα και έχουν μεγάλη ποινική απαξία. Περαιτέρω, οι ανωτέρω υπό σημεία 13-14 σύνδεσμοι, όπως αναφέρει η εταιρεία, αναφέρονται στη μη καταβολή δεδουλευμένων εργαζομένων και σε … αναφορικά με το ζήτημα αυτό και με ζητήματα ασφάλισης του προσωπικού, καθώς και στο γεγονός ότι η καταγγέλλουσα δεν παρέστη στην εν λόγω συνεδρίαση. Το περιεχόμενο των εν λόγω συνδέσμων σχετίζεται άμεσα με την επαγγελματική ζωή της καταγγέλλουσας η οποία ήταν εκδότρια Χ, η οποία δεν επικαλείται ούτε αποδεικνύει την ανακρίβεια της συγκεκριμένης πληροφορίας. Εν όψει των ανωτέρω, θεμελιώνεται δικαιολογημένο ενδιαφέρον του κοινού να έχει πρόσβαση στις εν λόγω πληροφορίες και, ως εκ τούτου, όπως ισχυρίζεται η εταιρεία, η διαγραφή των σχετικών συνδέσμων δεν είναι επιτρεπτή βάσει των κριτηρίων που τίθενται από τις «Κατευθυντήριες Οδηγίες της Ομάδας Εργασίας του Άρθρου 29» και οι ισχυρισμοί που περιλαμβάνονται στην καταγγελία δεν είναι ικανοί να στοιχειοθετήσουν και δε στοιχειοθετούν το δικαίωμα στη λήθη και, κατ’ επέκταση, δε δικαιολογούν τη διαγραφή των επίμαχων συνδέσμων (URL). Τέλος, η εταιρεία δήλωσε ότι για το περιεχόμενο των ανωτέρω υπό σημεία 15- 39 συνδέσμων, που αφενός δεν αναφέρονται στην καταγγέλλουσα, αφετέρου οδηγούν τους χρήστες σε ιστοσελίδες το περιεχόμενο των οποίων δεν είναι διαθέσιμο, η εταιρεία θα προβεί στη διαγραφή αυτών από τον κατάλογο αποτελεσμάτων αναζήτησης που εμφανίζονται επί τη βάσει του ονοματεπωνύμου της.
Κατόπιν της εξέτασης των στοιχείων του φακέλου, η Αρχή με τα υπ’ αρ. πρωτ. .../23-11-2022 και .../23-11-2022 έγγραφα κάλεσε τις ως άνω αναφερθείσες εταιρείες και την καταγγέλλουσα αντίστοιχα, όπως νομίμως εκπροσωπούνται, να παραστούν, μέσω τηλεδιάσκεψης, στη συνεδρίαση της Ολομέλειας της Αρχής την Τρίτη, 29-11-2022, προκειμένου να συζητηθεί η εν θέματι καταγγελία. Στην ανωτέρω συνεδρίαση συζητήθηκε το υποβληθέν αίτημα αναβολής του πληρεξούσιου δικηγόρου της καταγγέλλουσας, το οποίο έγινε δεκτό από την Ολομέλεια και ορίστηκε ως νέα ημερομηνία συνεδρίασης της Ολομέλειας για τη συζήτηση της εν θέματι καταγγελίας η 10-01-2023. Στη συνεδρίαση αυτή παρέστησαν και ανέπτυξαν τις απόψεις τους ο πληρεξούσιος δικηγόρος της καταγγέλλουσας Βασίλειος Σωτηρόπουλος (ΑΜΔΣ …) και εκ μέρους της εταιρείας ... LLC οι Ιωάννης-Διονύσιος Φιλιώτης (ΑΜΔΣ …), Χαρίκλεια Δαούτη (ΑΜΔΣ …) και Ευαγγελία Τσιριγώτη (ΑΜΔΣ …). Πριν από το τέλος της συνεδρίασης απεχώρησε ο πληρεξούσιος δικηγόρος της καταγγέλλουσας και στη συνέχεια η καταγγέλλουσα και η εταιρεία υπέβαλαν τα υπ’ αρ. πρωτ. .../27-01-2023 και .../31-01-2023 υπομνήματα, αντιστοίχως, εντός της σχετικής προθεσμίας που όρισε ο Πρόεδρος κατά τη συνεδρίαση.
Η καταγγέλλουσα στο μετά τη συζήτηση της υπόθεσης υποβληθέν υπόμνημα υποστηρίζει ότι επιβάλλεται η διαγραφή των ανωτέρω υπό σημεία 1-6, 11, 13 και 14, εννέα (9) συνδέσμων, για τους οποίους το αίτημα για διαγραφή τους από τα αποτελέσματα που εμφανίζονται στη μηχανή, διότι αφορούν προσωπικά δεδομένα της που σχετίζονται με ποινική καταδίκη της σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δεν είναι δημόσιο πρόσωπο. Σύμφωνα με τα κριτήρια που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη ο υπεύθυνος επεξεργασίας πρέπει να εξετάζει εάν το υποκείμενο των δεδομένων «δραστηριοποιείται ακόμη στο ίδιο επάγγελμα» ενώ η καταγγέλλουσα καταδικάστηκε για πράξεις της που ανάγονται στην περίοδο κατά την οποία ήταν εκδότης Χ, περίοδος που ανάγεται σε χρόνο προ δεκαπενταετίας, εποχή από την οποία έχει παύσει να δραστηριοποιείται επιχειρηματικά στον χώρο των εκδόσεων…. Επίσης, η καταγγέλλουσα αναφερόμενη στις κατευθυντήριες γραμμές του ΕΣΠΔ 5/2019 τονίζει ότι ανάμεσα στα κριτήρια που αναφέρει το Συμβούλιο είναι: “[…] - το υποκείμενο των δεδομένων δεν διαδραματίζει κάποιον ρόλο στη δημόσια ζωή· - οι επίμαχες πληροφορίες δεν σχετίζονται με την επαγγελματική του ζωή αλλά επηρεάζουν την ιδιωτική ζωή του·” και ισχυρίζεται ότι ο υπεύθυνος επεξεργασίας δεν έλαβε υπόψη του τα συγκεκριμένα κριτήρια, τα οποία είναι και τα βαρύνοντα στην υπό κρίση υπόθεση, ενώ ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην ιδιαίτερα επαχθή φύση των επίμαχων προσωπικών δεδομένων, καθώς τα προσωπικά δεδομένα που η καταγγέλλουσα ζητεί να διαγραφούν αφορούν την καταδίκη της σε ισόβια κάθειρξη, η οποία αποτελεί την πιο σοβαρή ποινή που μπορεί να επιβληθεί από το ισχύον ποινικό σύστημα. Στην απόφαση της 08-12-2022 στην υπόθεση C-460/2020, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ-Τμήμα μείζονος συνθέσεως) επανέλαβε ότι από τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) προκύπτει ότι, όσον αφορά τη δημοσίευση δεδομένων, για τη στάθμιση μεταξύ του δικαιώματος στον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής και του δικαιώματος στην ελευθερία έκφρασης και πληροφόρησης, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη ορισμένα βασικά κριτήρια, όπως είναι μεταξύ άλλων η συμβολή σε συζήτηση δημόσιου ενδιαφέροντος, η φήμη του θιγομένου, το αντικείμενο της γνωστοποιήσεως, ο πρότερος βίος του ενδιαφερομένου, το περιεχόμενο, η μορφή και οι συνέπειες της δημοσιεύσεως, ο τρόπος και οι περιστάσεις υπό τις οποίες αποκτήθηκαν οι πληροφορίες καθώς και η αλήθειά τους (πρβλ. απόφαση του ΕΔΔΑ της 27ης Ιουνίου 2017, Satakunnan Markkinapörssi Oy και Satamedia Oy κατά Φινλανδίας § 165). Επίσης, στην ίδια πρόσφατη απόφαση το Δ.Ε.Ε. έκρινε ότι τα προστατευόμενα από τα άρθρα 7 και 8 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΧΘΔΕΕ) δικαιώματα του υποκειμένου των δεδομένων υπερέχουν, κατά κανόνα, του εννόμου συμφέροντος των δυνητικά ενδιαφερόμενων χρηστών του διαδικτύου για πρόσβαση στην επίμαχη πληροφορία (σκέψη αρ. 62). Αυτό ανατρέπεται όταν το υποκείμενο των δεδομένων διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον δημόσιο βίο (σκέψη αρ. 65). Η καταγγέλλουσα υποστηρίζει ότι η ίδια δεν έχει τέτοια ιδιότητα και δεν διαδραματίζει κανέναν απολύτως ρόλο στον δημόσιο βίο. Τέλος, ως προς το δικαίωμα πληροφόρησης του κοινού, το οποίο επικαλείται ο υπεύθυνος επεξεργασίας, η καταγγέλλουσα αναφέρεται στην κρίση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην απόφαση της 24-09-2019 (Τμήμα μείζονος συνθέσεως) στην υπόθεση C-136/17, η οποία έχει γίνει γνωστή ως η απόφαση ... 2, όπου ειδικά για το θέμα των δεδομένων που αφορούν ποινικές καταδίκες (άρθρο 10 του Γ.Κ.Π.Δ.), το Δικαστήριο έκρινε σε εκείνη την υπόθεση ότι ο φορέας εκμετάλλευσης μηχανής αναζήτησης οφείλει να εξακριβώνει “αν η εμφάνιση του συνδέσμου αυτού στον κατάλογο των αποτελεσμάτων που προκύπτει από αναζήτηση με βάση το ονοματεπώνυμο του υποκειμένου των δεδομένων είναι απολύτως απαραίτητη για την προστασία της προστατευόμενης από το άρθρο 11 του Χάρτη ελευθερίας πληροφόρησης των χρηστών του διαδικτύου που ενδεχομένως ενδιαφέρονται να αποκτήσουν πρόσβαση στην πληροφορία αυτή μέσω τέτοιας αναζήτησης.” (σκέψη αρ. 68 της απόφασης). Αυτό σημαίνει ότι εάν η εμφάνιση είναι “απλώς” απαραίτητη για την πληροφόρηση των χρηστών, τότε δεν έχουν τηρηθεί οι διατάξεις των άρθρων 7 και 8 του Χάρτη σε συνδυασμό με τα άρθρα 9 παρ. 2 ζ' και 10 του ΓΚΠΔ. Η καταγγέλλουσα υποστηρίζει ότι στην προκειμένη υπό κρίση περίπτωση, ο υπεύθυνος επεξεργασίας δεν έχει καν επικαλεστεί ότι η διατήρηση είναι “απολύτως απαραίτητη” για την ενημέρωση του κοινού αλλά έχει περιοριστεί να αναφέρει ότι η πληροφορία αφορά την επαγγελματική ζωή της καταγγέλλουσας, χωρίς να έχει λάβει υπόψη την κατάσταση της καταγγέλλουσας στο παρόν και το γεγονός ότι αυτή δεν είναι εδώ και πάρα πολλά χρόνια εκδότρια … . Μόνο του το γεγονός ότι ο … της καταγγέλλουσας εξακολουθεί να είναι …, δεν επιτρέπει τη δημοσιοποίηση της ποινικής καταδίκης της καταγγέλλουσας, πολύ περισσότερο όταν με βάση την επικαλούμενη εισαγγελική διάταξη, ο … της καταγγέλλουσας δεν είχε απολύτως καμία εμπλοκή στις πράξεις για τις οποίες καταδικάστηκε η καταγγέλλουσα.
Η εταιρεία ... LLC με το υπόμνημα που υπέβαλε στην Αρχή μετά τη συζήτηση της υπόθεσης επαναλαμβάνει όσα έχει ήδη αναφέρει, προσθέτοντας ότι και στις Κατευθυντήριες Γραμμές 5/2019 ΕΣΠΔ σχετικά με «τα κριτήρια που διέπουν το δικαίωμα στη λήθη σύμφωνα με τον ΓΚΠΔ στις περιπτώσεις μηχανών αναζήτησης», αναφέρεται ότι «το ΔΕΕ αναγνώρισε στην απόφαση Costeja και επανέλαβε πρόσφατα στην απόφαση ... 2 ότι η επεξεργασία που πραγματοποιεί ένας πάροχος μηχανής αναζήτησης μπορεί να θίξει σημαντικά τα θεμελιώδη δικαιώματα στην ιδιωτική ζωή και τη νομοθεσία προστασίας δεδομένων όταν η έρευνα πραγματοποιείται χρησιμοποιώντας το όνομα του υποκειμένου δεδομένων. Κατά τη στάθμιση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των υποκειμένων δεδομένων και των συμφερόντων των χρηστών του Διαδικτύου ως προς την πρόσβαση στις πληροφορίες μέσω του παρόχου της μηχανής αναζήτησης. Ωστόσο, προσδιόρισε ορισμένους παράγοντες που ενδέχεται να επηρεάσουν την εν λόγω υπεροχή. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται: η φύση των πληροφοριών ή ο βαθμός ευαισθησίας τους, και ιδίως το συμφέρον των χρηστών του Διαδικτύου κατά την πρόσβαση σε πληροφορίες, το οποίο ενδέχεται να ποικίλει ανάλογα με τον ρόλο που διαδραματίζει το ενδιαφερόμενο μέρος στη δημόσια ζωή.». Η εταιρεία καταλήγει ότι η καταγγέλλουσα αναφορικά με τις πληροφορίες που σχετίζονται με την επαγγελματική της δραστηριότητα ως μετόχου, διευθύντριας και εκδότριας Χ, ιδιότητες υπό τις οποίες υπέπεσε σε παραβάσεις και αξιόποινες πράξεις σε βάρος των εργαζομένων της, καθώς και ως μέλους άλλων εταιρειών, δεν επικαλείται, ούτε αποδεικνύει ανακρίβεια και αναφορικά με την ποινική της καταδίκη και επιβεβαιώνει ότι της επιβλήθηκε σε δεύτερο βαθμό η ίδια ποινή, λαμβάνοντας υπόψη και την Εισαγγελική Διάταξη. Συνεπώς, σύμφωνα με την εταιρεία, θεμελιώνεται δικαιολογημένο ενδιαφέρον του κοινού να έχει πρόσβαση στις πληροφορίες.
Η Αρχή, μετά από εξέταση του συνόλου των στοιχείων του φακέλου και όσων προέκυψαν από την ενώπιόν της ακροαματική διαδικασία και τα υπομνήματα των μερών, αφού άκουσε τον εισηγητή και τις διευκρινίσεις από τη βοηθό εισηγητή, η οποία παρέστη χωρίς δικαίωμα ψήφου, κατόπιν διεξοδικής συζητήσεως,
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
1. Επειδή, από τις διατάξεις των άρθρων 51 και 55 του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων 2016/679 (ΓΚΠΔ) και του άρθρου 9 του νόμου 4624/2019 (ΦΕΚ Α΄ 137) προκύπτει ότι η Αρχή έχει αρμοδιότητα να εποπτεύει την εφαρμογή των διατάξεων του ΓΚΠΔ, του νόμου αυτού και άλλων ρυθμίσεων που αφορούν την προστασία του ατόμου από την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων.
2. Επειδή η ... LLC, με έδρα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, με το υπ’ αριθμ. πρωτ. .../14-12-2018 έγγραφό της ενημέρωσε την Αρχή ότι, καίτοι η ... Ireland θα αποτελεί τον υπεύθυνο επεξεργασίας για τα δεδομένα του χρήστη που συλλέγονται και τυγχάνουν επεξεργασίας, όταν οι χρήστες αλληλοεπιδρούν με τις υπηρεσίες της ... -συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων που έχουν συλλεγεί μέσω της μηχανής αναζήτησης ..., όπου οι χρήστες επιλέγουν να αποθηκεύουν δεδομένα δραστηριοτήτων ή αναζήτησης ιστορικότητας στους λογαριασμούς τους- η ... LLC θα συνεχίζει να είναι ο υπεύθυνος επεξεργασίας των δεδομένων του ταξινομημένου περιεχόμενου (ευρετηρίου) της μηχανής αναζήτησης ... και να διαχειρίζεται τη διαδικασία διαγραφής στο πλαίσιο του δικαιώματος στη λήθη. Επομένως, στην υπό εξέταση περίπτωση, ο σκοπός και τα μέσα επεξεργασίας για την ικανοποίηση του δικαιώματος διαγραφής (στη λήθη), κατά το άρθρο 17 του ΓΚΠΔ, καθορίζονται πλήρως από την εταιρεία ... LLC, όπως η ίδια δηλώνει, η εγκατάσταση της οποίας βρίσκεται εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνεπώς, παρότι η συγκεκριμένη δραστηριότητα αφορά υποκείμενα των δεδομένων ευρισκόμενα στο έδαφος της Ένωσης, εφόσον η εταιρεία ... LLC δεν διαθέτει κύρια εγκατάσταση στην Ένωση για την υπό εξέταση δραστηριότητα, δεν έχει εφαρμογή ο κατά τα άρθρα 56 και 60 του ΓΚΠΔ «μηχανισμός μιας στάσης» που εγκαθιδρύει ο ΓΚΠΔ και, ως εκ τούτου, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 55 παρ. 1, 2 παρ. 1 και 3 παρ. 2 ΓΚΠΔ και 13 παρ. 1 στοιχ. ζ΄ ν. 4624/2019, η Αρχή έχει αρμοδιότητα να επιληφθεί της καταγγελίας της Α, για παραβίαση του δικαιώματος διαγραφής.
3. Επειδή η δραστηριότητα της ... Hellas/Athens (... ΕΛΛΑΣ Εφαρμογές Διαδικτύου Μονοπρόσωπη Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης) είναι η παροχή υπηρεσιών μάρκετινγκ προς την ... Ireland, η καταγγελία για την απόρριψη του αιτήματος διαγραφής συνδέσμων στο πλαίσιο ικανοποίησης του δικαιώματος στη λήθη, εξετάζεται μόνο ως προς την εταιρεία ... LLC ως υπεύθυνο επεξεργασίας των δεδομένων του ταξινομημένου περιεχόμενου (ευρετηρίου) της μηχανής αναζήτησης ... .
4. Επειδή σύμφωνα με το άρθρο 17 παρ. 1 του ΓΚΠΔ, «το υποκείμενο των δεδομένων έχει το δικαίωμα να ζητήσει από τον υπεύθυνο επεξεργασίας τη διαγραφή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που το αφορούν χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση και ο υπεύθυνος επεξεργασίας υποχρεούται να διαγράψει δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση, εάν ισχύει ένας από τους ακόλουθους λόγους: α) τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα δεν είναι πλέον απαραίτητα σε σχέση με τους σκοπούς για τους οποίους συλλέχθηκαν ή υποβλήθηκαν κατ’ άλλο τρόπο σε επεξεργασία, […], γ) το υποκείμενο των δεδομένων αντιτίθεται στην επεξεργασία σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 1 και δεν υπάρχουν επιτακτικοί και νόμιμοι λόγοι για την επεξεργασία ή το υποκείμενο των δεδομένων αντιτίθεται στην επεξεργασία σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 2, δ) τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα υποβλήθηκαν σε επεξεργασία παράνομα, […]». Στην παρ. 3 του ιδίου άρθρου ορίζεται ότι «οι παράγραφοι 1 και 2 δεν εφαρμόζονται στον βαθμό που η επεξεργασία είναι απαραίτητη: α) για την άσκηση του δικαιώματος ελευθερίας της έκφρασης και του δικαιώματος στην ενημέρωση […]».
5. Επειδή σύμφωνα με το ανωτέρω άρθρο 17 του ΓΚΠΔ, όπως αυτό έχει ερμηνευτεί κατά περιεχόμενο από τις Κατευθυντήριες Γραμμές 5/2019 του ΕΣΠΔ, το υποκείμενο των δεδομένων έχει το δικαίωμα να ζητήσει από τον υπεύθυνο επεξεργασίας τη διαγραφή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που το αφορούν χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση και ο υπεύθυνος επεξεργασίας υποχρεούται να διαγράψει δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση, εάν ισχύει ένας από τους λόγους που αναφέρονται στο άρθρο 17 του ΓΚΠΔ. Το ΕΣΠΔ επισημαίνειότι, σε περίπτωση που το αίτημα διαγραφής ασκείται για τον πρώτο λόγο, ήτοι το υποκείμενο αιτείται τη διαγραφή περιεχομένου από τα αποτελέσματα αναζήτησης, όταν τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα του υποκειμένου δεν είναι πλέον απαραίτητα σε σχέση με τους σκοπούς, από τη μηχανή αναζήτησης πρέπει να διασφαλίζεται η ισορροπία μεταξύ της προστασίας της ιδιωτικής ζωής και των δικαιωμάτων των χρηστών του Διαδικτύου κατά την πρόσβαση στις πληροφορίες. Ιδιαίτερα, θα πρέπει να αξιολογείται κατά πόσον, με το πέρασμα του χρόνου, τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα έχουν καταστεί παρωχημένα ή δεν έχουν επικαιροποιηθεί. Επίσης, το ΕΣΠΔαναφέρει ότι σε περίπτωση που το αίτημα διαγραφής ασκείται για τον τρίτο λόγο, ήτοι το υποκείμενο αντιτάσσεται στην επεξεργασία, τότε ο ΓΚΠΔ παρέχει ισχυρότερες εγγυήσεις στα υποκείμενα δεδομένων από ό,τι η Οδηγία 95/46, διότι το δικαίωμα εναντίωσης του ΓΚΠΔ δεν περιορίζει τους λόγους βάσει των οποίων τα υποκείμενα των δεδομένων μπορούν να ζητήσουν τη διαγραφή κατά το άρθρο 17 παρ. 1 του ΓΚΠΔ. Το υποκείμενο των δεδομένων μπορεί να εναντιωθεί στην επεξεργασία «για λόγους που σχετίζονται με την ιδιαίτερη κατάστασή του», χωρίς να χρειάζεται πλέον να καταδείξει «επιτακτικούς και νόμιμους λόγους», όπως προέβλεπε η Οδηγία 95/46. Ο ΓΚΠΔ μεταθέτει το βάρος της απόδειξης και παρέχει ένα τεκμήριο υπέρ του υποκειμένου δεδομένων, υποχρεώνοντας αντί αυτού (του υποκειμένου) τον υπεύθυνο επεξεργασίας (εν προκειμένω την ...) να αποδείξει τους επιτακτικούς και νόμιμους λόγους που καθιστούν την επεξεργασία απολύτως απαραίτητη (άρθρο 21 παρ. 1 ΓΚΠΔ). Κατά συνέπεια, όταν ένας πάροχος μηχανής αναζήτησης λαμβάνει σήμερα μια αίτηση διαγραφής βάσει της ιδιαίτερης κατάστασης του υποκειμένου των δεδομένων, οφείλει πλέον να διαγράψει τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, σύμφωνα με το άρθρο 17 παρ. 1 στοιχ. γ΄ του ΓΚΠΔ, εκτός εάν είναι σε θέση να αποδείξει ότι υφίστανται «επιτακτικοί και νόμιμοι λόγοι» για τη συμπερίληψη του συγκεκριμένου αποτελέσματος αναζήτησης, που σε συνδυασμό με το άρθρο 21 παράγραφος 1 αποτελούν «επιτακτικούς και νόμιμους λόγους (...) οι οποίοι υπερισχύουν των συμφερόντων, των δικαιωμάτων και των ελευθεριών του υποκειμένου των δεδομένων».
6. Επειδή, σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το υποκείμενο των δεδομένων έχει δικαίωμα να πάψει η σχετική με το πρόσωπό του πληροφορία να συνδέεται με το ονοματεπώνυμό του μέσω του καταλόγου αποτελεσμάτων, ο οποίος προκύπτει κατόπιν αναζήτησης που έχει διενεργηθεί με βάση το ονοματεπώνυμο φυσικού προσώπουκαι επιπλέον η εν λόγω αναζήτηση μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να μπορούν οι χρήστες να αποκτήσουν μέσω του καταλόγου αποτελεσμάτων, μια συστηματική επισκόπηση των διαθέσιμων στο διαδίκτυο πληροφοριών που αφορούν το εν λόγω πρόσωπο και που παρέχουν στους χρήστες τη δυνατότητα να σχηματίσουν ένα, κατά το μάλλον ή ήττον, λεπτομερές προφίλ του υποκειμένου των δεδομένων, το οποίο αφορά την ιδιωτική ζωή του υποκειμένου των δεδομένων.
7. Επειδή, εξάλλου, σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εναπόκειται στο πρόσωπο, το οποίο ζητεί τη διαγραφή συνδέσμων, σε περίπτωση επικαλούμενης ανακρίβειας του ταξινομημένου περιεχομένου να αποδείξει την πρόδηλη ανακρίβεια των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στο εν λόγω περιεχόμενο προσκομίζοντας τα αποδεικτικά στοιχεία, τα οποία μπορεί ευλόγως να αναμένεται ότι είναι σε θέση να αναζητήσει, υπό το πρίσμα των περιστάσεων της συγκεκριμένης περίπτωσης, προκειμένου να αποδείξει την πρόδηλη αυτή ανακρίβεια .
8. Επειδή περαιτέρω, σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, «[…] μολονότι τα προστατευόμενα από τα άρθρα 7 και 8 του Χάρτη δικαιώματα του υποκειμένου των δεδομένων υπερέχουν, κατά κανόνα, του εννόμου συμφέροντος των δυνητικά ενδιαφερόμενων χρηστών του διαδικτύου για πρόσβαση στην επίμαχη πληροφορία, εντούτοις η εξισορρόπηση αυτή μπορεί να εξαρτάται από τις κρίσιμες περιστάσεις κάθε περιπτώσεως, ιδίως από τη φύση της επίμαχης πληροφορίας και από τον ευαίσθητο χαρακτήρα της για την ιδιωτική ζωή του υποκειμένου των δεδομένων καθώς και από το συμφέρον του κοινού να διαθέτει την πληροφορία αυτή, συμφέρον το οποίο μπορεί να διαφοροποιείται αναλόγως, μεταξύ άλλων, του ρόλου που διαδραματίζει το εν λόγω υποκείμενο στον δημόσιο βίο [αποφάσεις της 13ης Μαΐου 2014, ... Spain και ..., C-131/12, EU:C:2014:317, σκέψη 81, καθώς και της 24ης Σεπτεμβρίου 2019, GC κ.λπ. (Διαγραφή συνδέσμων προς ευαίσθητα δεδομένα), C-136/17, EU:C:2019:773, σκέψη 66]. 63. Ειδικότερα, όταν το υποκείμενο των δεδομένων διαδραματίζει ρόλο στον δημόσιο βίο, πρέπει να επιδεικνύει μεγαλύτερο βαθμό ανοχής, δεδομένου ότι αναπόφευκτα και εν γνώσει του εκτίθεται στον έλεγχο του κοινού (πρβλ. απόφαση του ΕΔΔΑ της 6ης Οκτωβρίου 2022, Khural και Zeynalov κατά Αζερμπαϊτζάν, CE:ECHR:2022:1006JUD005506911, § 41 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία)» .
9. Επειδή σύμφωνα με τη νομολογία της Αρχής, οι λόγοι υποβολής αιτήματος διαγραφής συνδέσμου προς τον φορέα υπηρεσίας μηχανής αναζήτησης, όπως η ..., πρέπει να τεκμηριώνονται.
10. Επειδή η ιδιότητα της καταγγέλλουσας, έστω και κατά το παρελθόν, ως εκδότριας Χ, συνεπάγεται το αυξημένο ενδιαφέρον του κοινού προς ενημέρωσή του, λαμβάνοντας υπόψη και το άρθρο 14 παρ. 9 του Συντάγματος περί διαφάνειας των όσων αφορούν το ιδιοκτησιακό καθεστώς των μέσων ενημέρωσης.
11. Επειδή στην υπό εξέταση υπόθεση, οι υπό ως άνω σημεία 7-10, 12 και 15-39 σύνδεσμοι παραπέμπουν σε ιστοσελίδες που δεν εμφανίζουν περιεχόμενο ή εμφανίζουν περιεχόμενο, στο οποίο δεν περιλαμβάνεται το ονοματεπώνυμο της καταγγέλλουσας.
12. Επειδή οι ως άνω υπ’ αρ. 13 και 14 σύνδεσμοι, ήτοι:
…
…
περιέχουν αφενός ο πρώτος την από … ανακοίνωση της Συντονιστικής Επιτροπής για Χ και αφετέρου ο δεύτερος το από … άρθρο της ιστοσελίδας Χ, σχετικά με την μη καταβολή δεδουλευμένων εισφορών των εργαζομένων, την ασφάλιση τους κ.λπ. ήτοι πληροφορίες που αφενός δεν συνδέονται με την επιβολή ποινής … στην σκ. 5 καταγγέλλουσα, αφετέρου, θεωρούνται παρωχημένες, καθώς είναι παλαιότερες των δεκαπέντε (15) ετών και αφορούν ζητήματα που δεν ενδιαφέρουν πλέον το αναγνωστικό κοινό. Με τα δεδομένα αυτά, συντρέχουν οι προϋποθέσεις για τη διαγραφή των ανωτέρω συνδέσμων από τα αποτελέσματα της μηχανής αναζήτησης ... με κριτήριο το ονοματεπώνυμο της καταγγέλλουσας και, συνεπώς, παρέλκει η εξέταση επιπλέον κριτηρίων για τη διαγραφή τους.
13. Επειδή, οι υπό ως άνω σημεία 1-6 και 11 επτά (7) σύνδεσμοι, αφορούν δημοσιογραφικά άρθρα, για το περιεχόμενο των οποίων η καταγγέλλουσα δεν επικαλείται ούτε αποδεικνύει ανακρίβεια αυτού, αντιθέτως δε, επιβεβαιώνει το γεγονός της σε βάρος της άσκησης ποινικής δίωξης και τελεσίδικης καταδίκης της με την ποινή ….
14. Επειδή, η καταγγέλλουσα, ενώ παραδέχεται ότι έχει καταδικαστεί τελεσίδικα στην ποινή …, εν τούτοις στην καταγγελία της δεν παραθέτει τα εγκλήματα για τα οποία καταδικάσθηκε και δεν προσκομίζει τις σχετικές καταδικαστικές αποφάσεις και τα πρακτικά της δίκης προκειμένου να εξετασθεί, εάν αυτά συνδέονται με την ιδιότητά της ως εκδότη και εάν ως εκ τούτου ενδιαφέρουν την κοινή γνώμη, σύμφωνα και με τα κριτήρια που έχει διαπλάσει η νομολογία του ΕΔΔΑ.
15. Επειδή η καταγγέλλουσα παραδέχεται ότι καταδικάστηκε για αξιόποινες πράξεις, τις οποίες δεν κατονομάζει και που ανάγονται στην περίοδο κατά την οποία ήταν εκδότης Χ, καθώς και ότι η περίοδος αυτή ανάγεται σε χρόνο προ δεκαπενταετίας, εποχή από την οποία η καταγγέλλουσα έχει παύσει να δραστηριοποιείται επιχειρηματικά στον χώρο των εκδόσεων …, χωρίς όμως να αποδεικνύει τον ισχυρισμό αυτό.
16. Επειδή προκειμένου να εξετασθούν οι ανωτέρω ισχυρισμοί και θέσεις της καταγγέλλουσας συνδυαστικά προς τους λόγους άρνησης της εταιρείας να διαγράψει τους ανωτέρω συνδέσμους, αλλά και γενικότερα η νομιμότητα της άρνησης της εταιρείας να διαγράψει τους εν λόγω συνδέσμους καθίσταται απαραίτητη, με βάση τις ανωτέρω αιτιολογικές σκέψεις υπ’ αρ. 9 και 13-15 η από μέρους της καταγγέλλουσας προσκόμιση i. στοιχείων από τα οποία προκύπτει ο χρόνος παύσης της επιχειρηματικής της δραστηριότητας και ii. των καταδικαστικών αποφάσεων και πρακτικών που αφορούν την καταγγέλλουσα, περιλαμβανομένης τυχόν απόφασης του Αρείου Πάγου επί αιτήσεως αναιρέσεως.
17. Επειδή, η Αρχή διαπιστώνει ότι, ως προς τους δύο συνδέσμους (βλ. σκέψη 12) που περιέχουν αναρτήσεις των ετών 2006 και 2008, δεν παρίσταται ανάγκη περαιτέρω διερεύνησης, καθώς επαρκεί το γεγονός της παρέλευσης μεγάλου χρονικού διαστήματος από την δημοσίευση των πληροφοριών συνδυαστικά προς το γεγονός ότι οι τελευταίες αφορούσαν τις εργοδοτικές και ασφαλιστικές εισφορές των υπαλλήλων Χ, ώστε να πρέπει να γίνει δεκτό το αίτημα της καταγγέλλουσας προς την εταιρεία ... LLC, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, για διαγραφή αυτών από τον κατάλογο αποτελεσμάτων στη μηχανή αναζήτησης ... που εμφανίζονται με κριτήριο αναζήτησης το ονοματεπώνυμο της καταγγέλλουσας.
18. Επειδή βάσει των ανωτέρω, η Αρχή ομόφωνα αποφασίζει αφενός ότι πρέπει να δοθεί στην καταγγελλόμενη εταιρεία, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, η αναφερόμενη στο διατακτικό εντολή συμμόρφωσής της με το αίτημα διαγραφής της καταγγέλλουσας των υπό ως άνω σημείων 13 και 14 συνδέσμων (βλ. σκέψεις 12 και 17) από τα αποτελέσματα της μηχανής αναζήτησης ... με κριτήριο το ονοματεπώνυμο της καταγγέλλουσας και αφετέρου την αναβολή της συζήτησης και της έκδοσης της απόφασης επί των λοιπών επτά (7) συνδέσμων έως την προσκόμιση από την καταγγέλλουσα των στοιχείων και εγγράφων που αναφέρονται στην ως άνω σκέψη 17.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Η Αρχή:
1. Κάνει εν μέρει δεκτή την καταγγελία και δίνει εντολή, κατ’ εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 58 παρ. 2 γ’ του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (ΕΕ) 2016/679, στην εταιρεία ... LLC, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, να προβεί άμεσα στην κατάργηση-διαγραφή των συνδέσμων που αναφέρονται ανωτέρω στη σκέψη 12, ως αποτέλεσμα με κριτήριο αναζήτησης το ονοματεπώνυμο της καταγγέλλουσας, στη μηχανή αναζήτησης ... .
2. Αναβάλλει τη συζήτηση και την έκδοση απόφασης ως προς το τμήμα του αιτήματος διαγραφής της καταγγέλλουσας που αφορά τους επτά (7) συνδέσμους που αναφέρονται στη σκέψη 13, έως ότου η καταγγέλλουσα προσκομίσει i. στοιχεία από τα οποία προκύπτει ο χρόνος παύσης της επιχειρηματικής της δραστηριότητας Χ και ii. τις καταδικαστικές αποφάσεις και πρακτικά που αφορούν την καταγγέλλουσα, περιλαμβανομένης τυχόν απόφασης του Αρείου Πάγου επί αιτήσεως αναιρέσεως.
Ο Πρόεδρος
Κωνσταντίνος Μενουδάκος
Η Γραμματέας
Ειρήνη Παπαγεωργοπούλου