ΓΝΩΜΗ 11/2017
ΑΔΑ: ΩΒΔΡΟΞΤΒ-6ΣΥ
EΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
(άρθρου 2, παρ. 2, περ. γ (γγ) του ν. 4013/2011)
Η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
Στην Αθήνα, σήμερα, την 4η Μαϊου του έτους δύο χιλιάδες δέκα επτά (2017), ημέρα Πέμπτη και ώρα 09.30 π.μ. και επί της οδού Κηφισίας 7 (5ος όροφος) στους Αμπελόκηπους, όπου και τα γραφεία της, συνήλθε η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ σε συνεδρίαση μετά από σχετική πρόσκληση του Προέδρου της, η οποία γνωστοποιήθηκε νομίμως σε όλα τα μέλη της Αρχής.
Από τα προσκληθέντα μέλη της Αρχής παρέστησαν κατά τη συνεδρίαση τα ακόλουθα:
1. Πρόεδρος: Καταπόδης Γεώργιος
2. Αντιπρόεδρος: Μπουσουλέγκα Χριστίνα
3. Μέλη: Σταθακόπουλος Δημήτριος Στυλιανίδου Μαρία Χριστοβασίλη Ερωφίλη
Τα λοιπά τακτικά και αναπληρωματικά μέλη, καίτοι προσκληθέντα, δεν προσήλθαν λόγω δικαιολογημένου κωλύματος.
Εισηγητής: Χρυσάνθη Χαραλαμποπούλου Νομικός, Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
Σχετ: Το με αρ. πρωτ. εισερχ. 2601/19.04.2017 μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του Γραφείου Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης, με το οποίο διαβιβάζεται συνημμένως τροπολογία των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης και Εσωτερικών
Θέμα: Αίτημα για διατύπωση γνώμης της Αρχής, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. αα' του ν. 4013/2011, όπως ισχύει, επί τροπολογίας – προσθήκης των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης και Εσωτερικών σε σχέδιο νόμου του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης με τίτλο: “Σύσταση Ν.Π.Ι.Δ με την επωνυμία “Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης και άλλες διατάξεις”, με το οποίο τροποποιούνται τα άρθρα 377 και 379 του ν. 4412/2016 (ΦΕΚ Α’ 147)
Ι. Με το με αριθμ. πρωτ. εισερχ. 2601/19.04.2017 έγγραφο του Γραφείου Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης, διαβιβάζεται σχέδιο τροπολογίας - προσθήκης των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης και Εσωτερικών, που τροποποιεί τα άρθρα 377 (περ. 68 και 82) και 379 (περ. 12) του ν. 4412/2016 (ΦΕΚ Α’ 147), προκειμένου αφενός: α) να επανέλθει σε ισχύ [μέχρι 01-01-2021] η διάταξη του άρθρου 11 παρ. 5 του π.δ. 28/80 (Α΄11), η οποία καταργήθηκε με την περ. 68 του άρθρου 377 του ν. 4412/2016 και αφορούσε στην υποχρέωση δημοσίευσης, προ πέντε ημερών, περίληψης της διακήρυξης συνοπτικών (πρόχειρων) διαδικασιών ανάθεσης συμβάσεων υπηρεσιών ή έργων σε μία ημερήσια ή εβδομαδιαία εφημερίδα του νομού και αφετέρου β) να να επανέλθει σε ισχύ [μέχρι 01-01-2021] η διάταξη του άρθρου 23 παρ. 5 της απόφασης με αριθμ. 11389/1993 (Β185) (ΕΚΠΟΤΑ), του Υπουργού Εσωτερικών, η οποία καταργήθηκε με την περ. 82 του άρθρου 377 του ν. 4412/2016 και αφορούσε στην υποχρέωση δημοσίευσης, προ πέντε ημερών, περίληψης της διακήρυξης συνοπτικών (πρόχειρων) διαδικασιών ανάθεσης συμβάσεων προμηθειών σε μία ημερήσια ή εβδομαδιαία εφημερίδα, τοπική ή της έδρας του νομού
ΙΙ. Το υποβληθέν στην Αρχή σχέδιο τροπολογίας - προσθήκης έχει ως εξής :
Α. Προτεινόμενη διάταξη
Το κείμενο του υποβληθέντος σχεδίου διάταξης είναι το ακόλουθο:
« Άρθρο
Τροποποίηση ν. 4412/2016 ( Α 147 )
1. Το άρθρο 377 του ν. 4412/2016 (Α΄ 147) αντικαθίσταται ως εξής:
α) Στην περ. ( 68 ) μετά τη φράση “του πδ 28/1980 ( Α΄ 11 ) “ τίθεται τελεία και προστίθεται δεύτερο εδάφιο ως εξής ”Ειδικά η υποχρέωση δημοσίευση περίληψης σε τοπική εφημερίδα, που προβλέπεται στο άρθρο 11 του Προεδρικού Διατάγματος 28/1980, καταργείται με την επιφύλαξη της παρ. 12 του άρθρου 379 του παρόντος νόμου».
β) Το τρίτο εδάφιο της περ. ( 82 ) αντικαθίσταται ως εξής: “Ειδικά η υποχρέωση δημοσίευσης εφάπαξ περίληψης σε τοπική εφημερίδα που προβλέπεται στο άρθρο 5 και στο άρθρο 23, καταργείται με την επιφύλαξη της περ. 12 του άρθρου 379 του παρόντος νόμου”.
2. Η περ. ( 12 ) του άρθρου 379 του ν. 4412/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
“ Η ισχύς της περίπτωσης 35 και 68, καθώς και του τρίτου εδαφίου των περιπτώσεων 31, 40, 59 και 82 της παραγράφου 1 του άρθρου 377 αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου 2021”.
« Άρθρο .......
Αντικατάσταση διαταξεων του Ν. 4412/2016
“Με την παράγραφο 1 περίπτωση α αντικαθίσταται η περίπτωση 68 του άρθρου 377 του ν. 4412/2016 που έχει ως εξής; “(68) του πδ 28/1980 ( Α΄ 11 ),»
“Με την παράγραφο 1 περίπτωση β αντικαθίσταται το τρίτο εδάφιο της περ. ( 82 ) 377 του ν. 4412/2016 που έχει ως εξής: ”Ειδικά η υποχρέωση δημοσίευση περίληψης σε τοπική εφημερίδα, που προβλέπεται στο άρθρο 11 του Προεδρικού Διατάγματος 28/1980, καταργείται με την επιφύλαξη της παρ. 12 του άρθρου 379 ,»
Με την παράγραφο 2 αντικαθίσταται η περ. ( 12 ) του άρθρου 379 του ν. 4412/2016 που έχει ως εξής: “ Η ισχύς της περίπτωσης 35 και 68, καθώς και του τρίτου εδαφίου των περιπτώσεων 31, 40, 59 και 82 της παραγράφου 1 του άρθρου 377 αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου 2021. ».
Αθήνα, 4/ 2017
ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ»
Β. Αιτιολογική Έκθεση
Η αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το υποβληθέν σχέδιο διάταξης έχει ως εξής:
«ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Με την παρούσα διάταξη, επιδιώκεται η εναρμόνιση του καθεστώς δημοσιεύσεων των δημοσίων προμηθειών του ΠΔ 28/80 ΕΚΠΟΤΑ και στην απόφαση με αριθμ. 11389/1993 ( Β185 ) του Υπουργού Εσωτερικών και αφορά την υποχρέωση δημοσίευσης στον ημερήσιο και εβδομαδιαίο τύπο, με τις διατάξεις περί δημοσιεύσεων του λοιπού ρυθμιστικού πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων στα άρθρα 377 και 379, ώστε να ισχύει για τις προμήθειες των Δήμων η μεταβατική διάταξη του άρθρου 379 και να δοθεί μια χρονική παράταση μέχρι το 2021.
Αθήνα, /4/2017
ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ»
Στο βαθμό που η ανωτέρω αναφερόμενη νομοθετική ρύθμιση, ως παρατίθεται ανωτέρω (υπό ΙI.Α), περιλαμβάνει ρυθμίσεις που αφορούν σε ζητήματα ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Αρχής για παροχή γνώμης, κατ’ άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. αα' του ν. 4013/2011.
ΙΙΙ. Συναφείς διατάξεις
Στο άρθρο 377 (Καταργούμενες διατάξεις) περ.( 31), (35), (40), (59), (68), (82) του ν. 4412/2016 (ΦΕΚ Α’ 147) προβλέπονται τα κάτωθι:
Άρθρο 377
1. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου καταργούνται οι διατάξεις: [...]
(31) του Ν. 3669/2008 (Α΄ 116), πλην των άρθρων 80 έως 110, τα οποία παραμένουν σε ισχύ μέχρι την έκδοση του προεδρικού διατάγματος του άρθρου 83, των παραγράφων 4 και 5 του άρθρου 20 και της παραγράφου 1 α του άρθρου 176. Ειδικά η υποχρέωση δημοσίευσης περίληψης της διακήρυξης σε δύο ημερήσιες εφημερίδες, που προβλέπεται στο άρθρο 15 του ως άνω νόμου, καταργείται με την επιφύλαξη της παρ. 10 του άρθρου 379. Ειδικά η υποχρέωση δημοσίευσης περίληψης της διακήρυξης στον περιφερειακό και τοπικό τύπο, που προβλέπεται στο ίδιο άρθρο, καταργείται με την επιφύλαξη της παρ. 12 του άρθρου 379,
(35) της περίπτωσης α΄ της παρ. 3 του άρθρου 1, της παραγράφου 1 σημείο Α΄ και της παραγράφου 1 σημείο Β΄ του άρθρου 3, της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 3548/2007 (Α΄ 68), με την επιφύλαξη της παραγράφου 12 του άρθρου 379,
(38) των παραγράφων 1-3, του πρώτου εδαφίου της παρ. 9, της παρ. 10 του άρθρου 209 της παρ. 5 του άρθρου 223, του δεύτερου εδαφίου της παρ. 2 του άρθρου 257, της παρ. 7 του άρθρου 265, της παραγράφου 1 του άρθρου 268 του ν. 3463/2006 (Α΄ 114),
(40) του ν. 3316/2005 (Α΄ 42), πλην των άρθρων 2Α, της παραγράφου 2 του άρθρου 11 και πλην των άρθρων 39 και 40 τα οποία παραμένουν σε ισχύ μέχρι την έκδοση του προεδρικού διατάγματος του άρθρου 83. Ειδικά η υποχρέωση δημοσίευσης περίληψης της προκήρυξης σε μία ημερήσια εφημερίδα της πρωτευούσης με πανελλήνια κυκλοφορία, που προβλέπεται στο άρθρο 12 του ως άνω νόμου, καταργείται με την επιφύλαξη της παραγράφου 10 του άρθρου 379. Ειδικά η υποχρέωση δημοσίευσης περίληψης της προκήρυξης σε μία ημερήσια εφημερίδα της πρωτεύουσας του νομού, στον οποίο πρόκειται να κατασκευαστεί το έργο,το οποίο αφορά η μελέτη ή η υπηρεσία ή της έδρας της Περιφέρειας, αν στην έδρα του νόμου δεν εκδίδεται ημερήσια εφημερίδα ή αν το έργο θα εκτελεστεί σε περισσότερους νομούς, που προβλέπεται στο ίδιο άρθρο, καταργείται με την επιφύλαξη της παραγράφου 12 του άρθρου 379,
(59) του π.δ. 118/2007 (Α΄ 150). Ειδικά η υποχρέωση δημοσίευσης προκήρυξης σε δύο ημερήσιες οικονομικές εφημερίδες ευρείας κυκλοφορίας, που προβλέπεται στο άρθρο 4 του ως άνω προεδρικού διατάγματος καταργείται με την επιφύλαξη της παραγράφου 10 του άρθρου 379. Ειδικά η υποχρέωση δημοσίευσης προκήρυξης σε τοπική εφημερίδα, που προβλέπεται στο ίδιο άρθρο, όταν ο διαγωνισμός προκηρύσσεται από περιφερειακή υπηρεσία, καταργείται με την επιφύλαξη της παρ. 12 του άρθρου 379,
(68) του π.δ. 28/1980 (Α΄ 11),
(82) της απόφασης με αριθμ. 11389/1993 (Β΄ 185) του Υπουργού Εσωτερικών.
Ειδικά η υποχρέωση δημοσίευσης εφάπαξ περίληψης σε δύο οικονομικές εφημερίδες, που προβλέπεται στο άρθρο 5 της ως άνω απόφασης, καταργείται με την επιφύλαξη της παρ. 10 του άρθρου 379. Ειδικά η υποχρέωση δημοσίευσης εφάπαξ περίληψης σε τοπική εφημερίδα, που προβλέπεται στο ίδιο άρθρο, καταργείται με την επιφύλαξη της παρ. 12 του άρθρου 379.
Στο άρθρο 379 “Έναρξη ισχύος (άρθρα 90 παράγραφοι 1-2 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ και 106 παράγραφοι 1-2 της Οδηγίας 2014/25/ΕΕ)” περ. (10) και (12) του ν. 4412/2016 (ΦΕΚ Α’ 147), προβλέπονται τα κάτωθι:
Άρθρο 379
[...]
(10). Η ισχύς του δεύτερου εδαφίου των περιπτώσεων 31, 40, 59 και 82 της παρ. 1 και της παρ. 3 του άρθρου 377 αρχίζει την 1η Ιανουαρίου 2018.
(12). Η ισχύς της περίπτωση 35, καθώς και του τρίτου εδαφίου των περιπτώσεων 31, 40, 59 και 82 της παραγράφου 1 του άρθρου 377 αρχίζει την 1η Ιανουαρίου 2021.
Στο άρθρο 15 ( Δημοπρασία – Διακήρυξη ) παρ. 7 έως 11 του ν. 3669/2008 “Κύρωση της κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής δημόσιων έργων" (ΦΕΚ Α 116/18.6.2008 ), προβλέπονται τα κάτωθι:
Άρθρο 15
[...]
" 7. Περίληψη της διακήρυξης για τη διενέργεια ανοικτής δημοπρασίας δημοσιεύεται τουλάχιστον δεκαπέντε (15) ημέρες πριν από τη διεξαγωγή της στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημόσιων Συμβάσεων της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως και σε δύο (2) τουλάχιστον ημερήσιες εφημερίδες. Οταν πρόκειται για νομαρχιακού επιπέδου έργα η τρίτη εφημερίδα στην οποία δημοσιεύεται η διακήρυξη πρέπει να είναι μία (1) της Πρωτεύουσας του Νομού όπου θα εκτελεσθούν τα έργα αν εκδίδεται εκεί ημερήσια εφημερίδα. Οταν εφαρμόζεται το σύστημα των περιπτώσεων δ`, στ` και ζ του άρθρου 4 του παρόντος, η δημοσίευση γίνεται σαράντα (40) τουλάχιστον ημέρες πριν από τη διεξαγωγή της δημοπρασίας.
Μεγαλύτερα χρονικά όρια για τη δημοσίευση των περιλήψεων και πρόσθετοι όροι δημοσιότητας που επιβάλλονται από διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας τηρούνται όταν συντρέχει σχετική περίπτωση/Οταν πρόκειται για έργα που στις δημοπρασίες τους γίνονται δεκτές και επιχειρήσεις εγγεγραμμένες σε Νομαρχιακά Μητρώα η δημοσίευση για τη δημοπρασία γίνεται δέκα (10) τουλάχιστον ημέρες πριν από τη διεξαγωγή της σε μία (1) ημερήσια εφημερίδα της Πρωτεύουσας του Νομού, αν εκδίδεται τέτοια εφημερίδα και αν όχι σε μία (1) ημερήσια εφημερίδα της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης. Οταν πρόκειται για επανάληψη δημοπρασίας και εφόσον η επανάληψη γίνεται πριν περάσουν τέσσερις (4) μήνες από την προηγούμενη δημοπρασία, όλες οι Προθεσμίες της παραγράφου αυτής μειώνονται στο μισό. Οταν πρόκειται για νομαρχιακού επιπέδου έργα, πέραν των δημοσιεύσεων που προβλέπονται στην παράγραφο αυτή, μπορεί με την έγκριση της διακήρυξης να προβλεφθεί η δημοσίευση της περίληψης και σε μία (1) εβδομαδιαία εφημερίδα του νομού όπου θα εκτελεσθούν τα έργα αν εκδίδεται στο νομό τέτοια εφημερίδα. Η τυχόν μη δημοσίευση της περίληψης της διακήρυξης στην εβδομαδιαία εφημερίδα ή η δημοσίευση αυτής εκτός των χρονικών ορίων που προβλέπονται στην παράγραφο αυτή δεν επηρεάζει την κανονική διεξαγωγή της δημοπρασίας.
8.α. Οι περιλήψεις των ανωτέρω διακηρύξεων, καταχωρίζονται επίσης υποχρεωτικά, με κριτήριο την προβλεπόμενη από τη διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου 13 του ν. 2328/1995 (ΦΕΚ 159 Α`) ίση κατανομή, με αμοιβή σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 4 του ν. 3548/2007 (ΦΕΚ 68 Α`), από τον αρμόδιο φορέα για λογαριασμό του οποίου δημοσιεύεται η διακήρυξη σε τουλάχιστον δύο (2) ημερήσιες και μία (1) εβδομαδιαία νομαρχιακές εφημερίδες, οι οποίες περιλαμβάνονται στην απόφαση του άρθρου 2 του ν. 3548/2007 και έχουν την έδρα τους στο νομό, που θα λάβει χώρα η εκτέλεση του έργου. Σε νομούς στους οποίους δεν εκδίδεται ημερήσια εφημερίδα, αρκεί η δημοσίευση σε δύο (2) τουλάχιστον εβδομαδιαίες εφημερίδες του νομού που θα λάβει χώρα η εκτέλεση του έργου, εφόσον υπάρχουν. Αν οι νομοί στους οποίους θα λάβει χώρα η εκτέλεση του έργου, σύμφωνα με το αντικείμενο της διακήρυξης, είναι περισσότεροι από έναν, η δημοσίευση της διακήρυξης γίνεται σε τουλάχιστον μία (1) ημερήσια νομαρχιακή εφημερίδα κάθε νομού και μία (1) εβδομαδιαία νομαρχιακή εφημερίδα από εκείνες που έχουν την έδρα τους σε έναν από τους νομούς στους οποίους θα λάβει χώρα η εκτέλεση του έργου. Σε νομούς, η περιφέρεια των οποίων περιλαμβάνει μόνο νησιά, οι κατά τα ανωτέρω δημοσιεύσεις πρέπει να καταχωρίζονται σε τουλάχιστον δύο (2) ημερήσιες και μία (1) εβδομαδιαία νομαρχιακές εφημερίδες που έχουν την έδρα τους σε δύο (2) τουλάχιστον νησιά.
β. Εφόσον η εκτέλεση του έργου, λαβαίνει χώρα εντός των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης, οι περιλήψεις των ανωτέρω διακηρύξεων καταχωρίζονται σε τουλάχιστον μία (1) ημερήσια και μία (1) εβδομαδιαία τοπικές εφημερίδες, οι οποίες περιλαμβάνονται στην απόφαση του άρθρου 2 του ν. 3548/2007 και έχουν την έδρα τους σε δήμο ή κοινότητα εντός των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης.
Σε δήμους ή κοινότητες, εντός των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης, όπου δεν εκδίδεται ημερήσια εφημερίδα, αρκεί η δημοσίευση σε δύο (2) τουλάχιστον εβδομαδιαίες εφημερίδες του δήμου ή της κοινότητας που εδρεύει ο φορέας. Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν, οι περιλήψεις των διακηρύξεων δημοσιεύονται σε δύο τουλάχιστον εβδομαδιαίες εφημερίδες της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Αν οι δήμοι ή οι κοινότητες στους οποίους θα λάβει χώρα η εκτέλεση του έργου είναι περισσότεροι από έναν, η δημοσίευση της διακήρυξης γίνεται σε τουλάχιστον μία (1) ημερήσια τοπική εφημερίδα κάθε δήμου ή κοινότητας και μία (1) εβδομαδιαία τοπική εφημερίδα, από εκείνες που έχουν την έδρα τους σε έναν από τους δήμους ή κοινότητες στους οποίους θα λάβει χώρα η εκτέλεση του έργου.
9. Η υποχρέωση δημοσιεύσεων της προηγούμενης παραγράφου, είναι ανεξάρτητη από την υποχρέωση δημοσιεύσεων, η οποία προβλέπεται στην παράγραφο 7 και διενεργούνται επιπλέον αυτών. Η κατά την παράγραφο 7 του παρόντος δημοσίευση σε εφημερίδες του νομαρχιακού και τοπικού τύπου διενεργούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3548/2007.
10. Τα έξοδα των εκ του νόμου απαραίτητων δημοσιεύσεων της διακήρυξης της δημοπρασίας στην οποία αναδείχθηκε ανάδοχος, βαρύνουν τον ίδιο και εισπράττονται με τον πρώτο λογαριασμό πληρωμής του έργου. Τα έξοδα δημοσιεύσεων των τυχόν προηγούμενων διαγωνισμών για την ανάθεση του ίδιου έργου, καθώς και τα έξοδα των μη απαραίτητων εκ του νόμου δημοσιεύσεων βαρύνουν την αναθέτουσα αρχή και καταβάλλονται από τις πιστώσεις του έργου.
11. Για τη διακήρυξη δημοπράτησης με το σύστημα της προεπιλογής εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 23 του παρόντος.".
Στο άρθρο 29 (Πρόχειρος Διαγωνισμός - Προφορική Δημοπρασία) παρ. 5 του ν. 3669/2008 “Κύρωση της κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής δημόσιων έργων" ( ΦΕΚ Α 116/18.6.2008 ), προβλέπονταν τα κάτωθι:
Άρθρο 29
[...]
"5. Ανακοίνωση για τη δημοπρασία δημοσιεύεται σε μια ημερήσια τοπική εφημερίδα πέντε τουλάχιστον ημέρες πριν από τη δημοπρασία και τοιχοκολλάται πριν από την ίδια Προθεσμία στο χώρο ανακοινώσεων της υπηρεσίας που διενεργεί τη δημοπρασία. Αν δεν εκδίδεται στα όρια του Νομού τέτοια εφημερίδα αρκεί η πιο πάνω τοιχοκόλληση. Παράλληλα μπορεί πάντοτε κατά την κρίση της υπηρεσίας να ακολουθηθεί και οποιοσδήποτε άλλος πρόσφορος τρόπος γνωστοποίησης της δημοπρασίας.". ( καταργήθηκε με το άρ. 377 περ. ( 31) του ν. 4412/2016 ).
Στο άρθρο 1 παρ. 3α) του ν. 3548/2007: ”Καταχώρηση δημοσιεύσεων των φορέων του Δημοσίου στο νομαρχιακό και τοπικό Τύπο και άλλες διατάξεις” ( Α 68 ), όπως τροποποιήθηκε με το ν. 3801/2009 “Ρυθμίσεις θεμάτων προσωπικού με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου και άλλες διατάξεις οργάνωσης και λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης” -ΦΕΚ Α 163/4-9-2009, προβλέπονται τα κάτωθι :
Άρθρο 1
“3. Στις διατάξεις του νόμου αυτού υπάγονται οι ακόλουθες δημοσιεύσεις των φορέων του, κατά την παρ. 6 του άρθρου 1 του ν. 1256/1982 (ΦΕΚ 65 Α΄), Δημοσίου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως εκάστοτε ισχύει, σε νομαρχιακές και τοπικές εφημερίδες. Ειδικότερα, στις ανωτέρω δημοσιεύσεις υπάγονται: α) οι διακηρύξεις δημοπρασιών και προκηρύξεις διαγωνισμών των ως άνω φορέων, εξαιρουμένων των διαγωνισμών προσλήψεων προσωπικού, β) οι ισολογισμοί των Δημοσίων Επιχειρήσεων [...] κλπ”.
Στο άρθρο 4 του ν. 3548/2007 ν. 3548/2007, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 46 ν. 3801/2009,προβλέπονται τα κάτωθι :
Άρθρο 46 ( ν. 3801/2009 )
“ Στο άρθρο 4 του ν. 3548/2007 προστίθεται παράγραφος 3, ως εξής:
«3. Οι δαπάνες δημοσίευσης της διακήρυξης, τα κηρύκεια και τα λοιπά έξοδα της δημοπρασίας, αρχικής και επαναληπτικής, θα καταβάλλονται σε κάθε περίπτωση από τον εργολάβο ή τον προμηθευτή που ανακηρύχθηκε ανάδοχος με τη διαδικασία, με την προσκόμιση των νόμιμων παραστατικών. Οι εκκρεμείς κατά τη δημοσίευση του παρόντος διακηρύξεις δημοπρασιών συνεχίζουν κα ολοκληρώνονται με το προγενέστερο νομικό καθεστώς.»
Στο άρθρο 3 (Κατανομή καταχωρίσεων) παρ 1 σημείο Α΄ και παρ. 1 σημείο Β΄ του ν. 3548/2009, προβλέπονται τα κάτωθι:
Άρθρο 3
Α. Νομαρχιακές εφημερίδες
"1. α) Οι περιλήψεις των διακηρύξεων και προκηρύξεων του εδαφίου α` της παραγράφου 3 του άρθρου 1 καταχωρίζονται υποχρεωτικά, με κριτήριο την προβλεπόμενη από τη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 13 του ν. 2328/1995 (ΦΕΚ 159 Α`) ίση κατανομή, με την αμοιβή που καθορίζεται στην παράγραφο 2 του άρθρου 4 του παρόντος νόμου, από τον αρμόδιο φορέα για λογαριασμό του οποίου δημοσιεύεται η προκήρυξη ή η διακήρυξη σε τουλάχιστον δύο ημερήσιες και μία εβδομαδιαία νομαρχιακές εφημερίδες, οι οποίες περιλαμβάνονται στην απόφαση του άρθρου 2 και οι οποίες έχουν την έδρα τους στο νομό, που θα λάβει χώρα η υπηρεσία ή η μελέτη, η προμήθεια αγαθών ή η εκτέλεση έργου, σύμφωνα με το αντικείμενο της διακήρυξης ή της προκήρυξης.
β) Σε νομούς στους οποίους δεν εκδίδεται ημερήσια εφημερίδα, αρκεί η δημοσίευση σε δύο τουλάχιστον εβδομαδιαίες εφημερίδες του νομού στον οποίο θα λάβει χώρα η υπηρεσία ή η μελέτη, η προμήθεια αγαθών ή η εκτέλεση έργου, σύμφωνα με το αντικείμενο της διακήρυξης ή της προκήρυξης, εφόσον υπάρχουν.
γ) Αν οι νομοί στους οποίους θα λάβει χώρα η υπηρεσία ή η μελέτη, η προμήθεια αγαθών ή η εκτέλεση έργου, σύμφωνα με το αντικείμενο της διακήρυξης ή της προκήρυξης, είναι περισσότεροι από έναν, η δημοσίευση της διακήρυξης ή της προκήρυξης γίνεται σε τουλάχιστον μία ημερήσια νομαρχιακή εφημερίδα κάθε νομού και μία εβδομαδιαία νομαρχιακή εφημερίδα από εκείνες που έχουν την έδρα τους σε έναν από τους νομούς στους οποίους θα λάβει χώρα η υπηρεσία ή η μελέτη, η προμήθεια αγαθών ή η εκτέλεση του έργου, σύμφωνα με το αντικείμενο της διακήρυξης ή της προκήρυξης.
δ) Σε νομούς η περιφέρεια των οποίων περιλαμβάνει μόνο νησιά, οι κατά τα ανωτέρω δημοσιεύσεις πρέπει να καταχωρίζονται σε τουλάχιστον δύο ημερήσιες και μία εβδομαδιαία νομαρχιακές εφημερίδες που έχουν την έδρα τους σε δύο τουλάχιστον νησιά".
2. α) Οι ισολογισμοί του εδαφίου β` της παραγράφου 3 του άρθρου 1 του νόμου αυτού καταχωρίζονται υποχρεωτικά, με κριτήριο την προβλεπόμενη από τη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 13 του ν. 2328/1995 ίση κατανομή, με την αμοιβή που καθορίζεται στην παράγραφο 2 του άρθρου 4 του παρόντος νόμου, από τον αρμόδιο φορέα για λογαριασμό του οποίου δημοσιεύεται ο ισολογισμός, σε τουλάχιστον μία ημερήσια νομαρχιακή εφημερίδα κάθε νομού, στον οποίο εκτείνεται η αρμοδιότητα της επιχείρησης ή του οργανισμού και σε δύο εβδομαδιαίες νομαρχιακές εφημερίδες κάθε διοικητικής περιφέρειας της αρμοδιότητας της επιχείρησης ή του οργανισμού, οι οποίες περιλαμβάνονται στην απόφαση του άρθρου 2.
β) Σε νομούς στους οποίους δεν εκδίδεται ημερήσια εφημερίδα, αρκεί η δημοσίευση σε τουλάχιστον δύο εβδομαδιαίες εφημερίδες του νομού, εφόσον υπάρχουν.
3. Η υποχρέωση των φορέων της παρ. 3 του άρθρου 1 για τις δημοσιεύσεις των προηγούμενων παραγράφων είναι ανεξάρτητη από την υποχρέωση δημοσιεύσεων, η οποία προβλέπεται από άλλες διατάξεις. Οι δημοσιεύσεις του νόμου αυτού διενεργούνται επιπλέον αυτών. Αν οι διατάξεις αυτές προβλέπουν ρητά ότι η δημοσίευση γίνεται και σε εφημερίδες του νομαρχιακού και τοπικού Τύπου, όπως τροποποιήθηκαν με τον παρόντα νόμο, η δημοσίευση διενεργείται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.
Β. Τοπικές εφημερίδες
"1. α) Οι περιλήψεις των προκηρύξεων και διακηρύξεων του εδαφ. α` της παρ. 3 του άρθρου 1 καταχωρίζονται υποχρεωτικά, με κριτήριο την προβλεπόμενη από τη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 13 του ν. 2328/1995 ίση κατανομή, με την αμοιβή που καθορίζεται στην παρ. 2 του άρθρου 4 του παρόντος νόμου, από τον αρμόδιο φορέα, για λογαριασμό του οποίου δημοσιεύεται η προκήρυξη ή η διακήρυξη, σε τουλάχιστον μία ημερήσια και μία εβδομαδιαία τοπικές εφημερίδες, οι οποίες περιλαμβάνονται στην απόφαση του άρθρου 2 και οι οποίες έχουν την έδρα τους σε δήμο ή κοινότητα εντός των Νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης, στους οποίους θα λάβει χώρα η υπηρεσία ή η μελέτη, η προμήθεια αγαθών ή η εκτέλεση του έργου, σύμφωνα με το αντικείμενο της διακήρυξης ή της προκήρυξης.
"β) Σε δήμους ή κοινότητες, εντός των Νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης, που δεν εκδίδεται ημερήσια εφημερίδα, αρκεί η δημοσίευση σε δύο τουλάχιστον εβδομαδιαίες εφημερίδες του δήμου ή της κοινότητας που εδρεύει ο φορέας. Σε περίπτωση που δεν εκδίδεται ημερήσια ή εβδομαδιαία εφημερίδα στο δήμο ή την κοινότητα που εδρεύει ο φορέας, αρκεί η δημοσίευση σε μία ημερήσια και μία εβδομαδιαία εφημερίδα της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Στην περίπτωση που δεν εκδίδεται ημερήσια εφημερίδα στην οικεία Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, η δημοσίευση γίνεται σε δύο τουλάχιστον εβδομαδιαίες εφημερίδες της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης.""εφόσον υπάρχουν".
γ) Αν οι δήμοι ή οι κοινότητες στους οποίους θα λάβει χώρα η υπηρεσία ή η μελέτη, η προμήθεια αγαθών ή η εκτέλεση έργου, σύμφωνα με το αντικείμενο της διακήρυξης ή της προκήρυξης, είναι περισσότεροι από έναν, η δημοσίευση της διακήρυξης ή της προκήρυξης γίνεται σε τουλάχιστον μία ημερήσια τοπική εφημερίδα κάθε δήμου ή κοινότητας και μία εβδομαδιαία τοπική εφημερίδα, από εκείνες που έχουν την έδρα τους σε έναν από τους δήμους ή κοινότητες στους οποίους θα λάβει χώρα η υπηρεσία ή η μελέτη, η προμήθεια αγαθών ή η εκτέλεση έργου, σύμφωνα με το αντικείμενο της διακήρυξης ή της προκήρυξης"
2. α) Στην περίπτωση που η αρμοδιότητα της επιχείρησης ή του οργανισμού εκτείνεται και στους Νομούς Αττικής ή Θεσσαλονίκης ή μόνο στους Νομούς αυτούς, οι ισολογισμοί του εδαφ. β` της παρ. 3 του άρθρου 1 καταχωρίζονται υποχρεωτικά, με κριτήριο την προβλεπόμενη από τη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 13 του ν. 2328/1995 ίση κατανομή, με την αμοιβή που καθορίζεται στην παρ. 2 του άρθρου 4, από τον αρμόδιο φορέα για λογαριασμό του οποίου δημοσιεύεται ο ισολογισμός, σε τουλάχιστον μία ημερήσια τοπική εφημερίδα και σε δύο εβδομαδιαίες τοπικές εφημερίδες της διοικητικής περιφέρειας της αρμοδιότητας του οργανισμού ή της επιχείρησης, οι οποίες περιλαμβάνονται στην απόφαση του άρθρου 2.
β) Στην περίπτωση που δεν εκδίδεται ημερήσια τοπική εφημερίδα, αρκεί η δημοσίευση σε τουλάχιστον δύο εβδομαδιαίες τοπικές εφημερίδες του Νομού Αττικής ή Θεσσαλονίκης, εφόσον υπάρχουν.
3. Η υποχρέωση των φορέων της παρ. 3 του άρθρου 1 για τις δημοσιεύσεις των προηγούμενων παραγράφων είναι ανεξάρτητη από την υποχρέωση δημοσιεύσεων, η οποία προβλέπεται από άλλες διατάξεις. Οι δημοσιεύσεις του νόμου αυτού διενεργούνται επιπλέον αυτών. Αν οι διατάξεις αυτές προβλέπουν ρητά ότι η δημοσίευση γίνεται και σε εφημερίδες του νομαρχιακού και τοπικού Τύπου, όπως τροποποιήθηκαν με τον παρόντα νόμο, η δημοσίευση διενεργείται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.
Στο άρθρο 12 ( Δημοσιεύσεις των προκηρύξεων)του ν. 3316/2005 “Ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών και άλλες διατάξεις." ( Α 42 ), προβλέπονται τα κάτωθι:
Άρθρο 12
«1. Στις διαδικασίες του νόμου αυτού, πλην της περίπτωσης της παραγράφου 2 του άρθρου 10, αναρτάται περίληψη της προκήρυξης στην ιστοσελίδα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (Τ.Ε.Ε.) και στο δικτυακό τόπο της αναθέτουσας αρχής, σε μία ημερήσια εφημερίδα της πρωτεύουσας με πανελλήνια κυκλοφορία και μία ημερήσια εφημερίδα της πρωτεύουσας του νομού στον οποίο πρόκειται να κατασκευασθεί το έργο το οποίο αφορά η μελέτη ή η υπηρεσία ή της έδρας της Περιφέρειας, αν στην έδρα του νομού δεν εκδίδεται ημερήσια εφημερίδα ή αν το έργο θα εκτελεστεί σε περισσότερους νομούς.».
2. Όταν η προεκτιμώμενη αμοιβή όλων των προβλεπόμενων από τις σχετικές Τεχνικές προδιαγραφές σταδίων της μελέτης είναι ίση ή ανώτερη του ορίου υποχρεωτικής εφαρμογής της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ, για τους φορείς που υπάγονται σε αυτήν ή του αντίστοιχου ορίου της Οδηγίας 2004/17/ΕΚ, προκειμένου για τους φορείς που δραστηριοποιούνται στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών, αποστέλλεται για δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα των Eυρωπαϊκών Κοινοτήτων περίληψη της προκήρυξης, που συντάσσεται σύμφωνα με τα αντίστοιχα υποδείγματα των Παραρτημάτων των Οδηγιών 2004/18/EK και 2004/17/ΕΚ. Η ίδια υποχρέωση υφίσταται και όταν η προεκτιμώμενη αμοιβή της σύμβασης παροχής υπηρεσιών υπερβαίνει τα ως άνω όρια. Η αναθέτουσα Αρχή πρέπει να είναι πάντοτε σε θέση να αποδείξει την ημερομηνία αποστολής.
3. Δεν επιτρέπεται να δημοσιευθεί σε ελληνικό έντυπο ή την ιστοσελίδα του Τ.Ε.Ε. περίληψη της προκήρυξης, πριν την αποστολή της στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Η περίληψη που δημοσιεύεται στα ελληνικά έντυπα αναφέρει την ημερομηνία αποστολής στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και δεν επιτρέπεται να περιέχει πληροφορίες και στοιχεία διαφορετικά από εκείνα που περιέχει η περίληψη που δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
4. Μετά την έναρξη του οικονομικού έτους οι αναθέτουσες Αρχές δημοσιεύουν γνωστοποίηση για τις συμβάσεις μελετών ή υπηρεσιών που προτίθενται να αναθέσουν κατά το έτος αυτό, με προκαταρκτική προκήρυξη που συντάσσεται κατά τα αντίστοιχα υποδείγματα που περιλαμβάνονται στα σχετικά Παραρτήματα των Οδηγιών 2004/18/ΕΚ και 2004/17/ΕΚ και δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, το Ενημερωτικό Δελτίο και την ιστοσελίδα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (Τ.Ε.Ε.).
«5. Η απόφαση ανάθεσης σύμβασης του νόμου αυτού, καθώς και σύμβασης ανάθεσης έργου που περιλαμβάνει μελέτη και κατασκευή, αποστέλλεται για ανάρτηση στην ιστοσελίδα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (Τ.Ε.Ε.) και στο δικτυακό τόπο της αναθέτουσας αρχής. Αν η προεκτιμώμενη αμοιβή της σύμβασης υπερβαίνει τα όρια εφαρμογής των Κοινοτικών Οδηγιών 2004/18/ΕΚ και 2004/17/ΕΚ, οι αναθέτουσες Αρχές που υπάγονται στις ρυθμίσεις των Οδηγιών αποστέλλουν, μέσα σε προθεσμία σαράντα οκτώ (48) ημερών στην πρώτη περίπτωση και δύο (2) μηνών στη δεύτερη από την ημέρα σύναψης της συμβάσεως, γνωστοποίηση με τα αποτελέσματα της διαδικασίας σύναψης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία συντάσσεται κατά τα αντίστοιχα υποδείγματα που περιέχονται στα Παραρτήματα τωνΟδηγιών. Για τις επί μέρους συμβάσεις που στηρίζονται σε συμφωνία πλαίσιο δεν αποστέλλεται προς δημοσίευση περίληψη ή πρακτικό.
6. Οι αναθέτουσες Αρχές μπορούν να αποστέλλουν στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων για δημοσίευση, προκηρύξεις συμβάσεων του νόμου αυτού και όταν δεν είναι υποχρεωτική κατά την Κοινοτική Οδηγία η δημοσίευση.
Στο άρθρο 2 παρ. 4 του πδ 118/2007: “Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου” (Α 150), προβλέπονταν τα κάτωθι:
Άρθρο 2
[...]
“4. Πρόχειρος διαγωνισμός διενεργείται για τη σύναψη συμβάσεων προμήθειας αγαθών, η κατ` είδος ετήσια συνολική δαπάνη των οποίων δεν υπερβαίνει το ποσό που καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 12 περ. γ του ν. 2286/1995. Ο διαγωνισμός διενεργείται από τριμελή επιτροπή, με υποβολή έγγραφων προσφορών. Δημοσίευση προκήρυξης (περίληψης διακήρυξης) στην περίπτωση αυτή δεν απαιτείται." ( καταργήθηκε με το άρ. 377 περ. ( 59) του ν. 4412/2016 ).
Στο άρθρο 4 “Κανόνες δημοσιότητας” του πδ 118/2007: “Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου” ( Α 150 ), προβλέπονται τα κάτωθι:
Άρθρο 4
“1. Οι φορείς που διενεργούν τους διαγωνισμούς, μετά την ένταξη των προμηθειών στο Ενιαίο Πρόγραμμα Προμηθειών (Ε.Π.Π.), γνωστοποιούν, το ταχύτερο δυνατό, με σχετική ανακοίνωση στην Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, όλες τις προμήθειες κατά κατηγορίες προϊόντων που προτίθενται να διενεργήσουν κατά τη διάρκεια των επόμενων δώδεκα μηνών και των οποίων η συνολική προϋπολογιζόμενη αξία τους είναι ίση ή μεγαλύτερη από ΕΥΡΩ 750.000 με ΦΠΑ.
Η ανωτέρω γνωστοποίηση είναι υποχρεωτική, μόνο στις περιπτώσεις που ασκείται το δικαίωμα μείωσης των προθεσμιών για την παραλαβή των προσφορών των παρ. 1.α. εδάφιο πρώτο και 2.γ. εδάφιο πρώτο του άρθρου 10 του παρόντος.
2. Στις περιπτώσεις ανοικτού και κλειστού διαγωνισμού, ο φορέας που διενεργεί το διαγωνισμό μεριμνά για ευρεία γνωστοποίηση της σχετικής διακήρυξης και ειδικότερα :
α. Για την αποστολή προς δημοσίευση προκήρυξης (περίληψης των ουσιωδών στοιχείων της διακήρυξης) στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων καθώς και για τη δημοσίευση σε δύο τουλάχιστον ημερήσιες οικονομικές εφημερίδες ευρείας κυκλοφορίας και σε τοπική εφημερίδα, εάν υπάρχει, όταν ο διαγωνισμός προκηρύσσεται από περιφερειακή Υπηρεσία.
β. Για την ανάρτηση της προκήρυξης σε εμφανές μέρος της Υπηρεσίας που διενεργεί τον διαγωνισμό.
γ. Για την αποστολή της διακήρυξης στα Επιμελητήρια και στον Ελληνικό Οργανισμό Μικρομεσαίων Μεταποιητικών Επιχειρήσεων και Χειροτεχνίας (Ε.Ο.Μ.Μ.Ε.Χ.). Στην περίπτωση κλειστού διαγωνισμού, αποστέλλεται η σχετική ανακοίνωση.
δ. Για τη διάθεση της διακήρυξης ή της σχετικής ανακοίνωσης, σε περίπτωση κλειστού διαγωνισμού, στους ενδιαφερόμενους από την ημερομηνία δημοσίευσης της προκήρυξης.
ε. Για την αποστολή προκήρυξης στην Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, εφόσον η προϋπολογισθείσα αξία, εκτός του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ), είναι ίση ή μεγαλύτερη από τα ακόλουθα κατώτατα όρια:
ί. 137.000 ευρώ, για τις δημόσιες Συμβάσεις προμηθειών που συνάπτονται από τις αναθέτουσες αρχές, οι οποίες είναι κεντρικές κυβερνητικές αρχές του Παραρτήματος IV του π.δ/τος 60/2007. Προκειμένου για τις δημόσιες Συμβάσεις προμηθειών που συνάπτονται από τις αναθέτουσες αρχές, οι οποίες δραστηριοποιούνται στον τομέα της άμυνας, το εν λόγω κατώτατο όριο ισχύει μόνο για τα οριζόμενα στο Παράρτημα V του Π. Δ/τος 60/2007 προϊόντα.
II. 211.000 ευρώ, προκειμένου για τις δημόσιες Συμβάσεις προμηθειών που συνάπτονται είτε (α) από αναθέτουσες αρχές άλλες από εκείνες που αναφέρονται στο Παράρτημα IV του π.δ/τος 60/2007 είτε (β) από τις αναθέτουσες αρχές που αναφέρονται στο Παράρτημα IV του ίδιου π.δ/τος και οι οποίες δραστηριοποιούνται στον τομέα της άμυνας, όταν οι Συμβάσεις αφορούν προϊόντα τα οποία δεν καλύπτει το Παράρτημα V.
Τα ποσά των κατωτάτων ορίων των δημοσίων συμβάσεων προμηθειών επανεξετάζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανά διετία και αναθεωρούνται εάν χρειασθεί σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 77 παρ. 2 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ.
Η δημοσίευση της προκήρυξης στον ελληνικό τύπο δεν γίνεται πριν από την ημερομηνία αποστολής της στην Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, η οποία πρέπει να αναφέρει και την ημερομηνία αυτή και δεν μπορεί να περιέχει πληροφορίες διάφορες από τις δημοσιευμένες στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
Τα παραπάνω ισχύουν και σε κάθε περίπτωση που απαιτείται δημοσίευση ανακοίνωσης, σχετικά με διαγωνισμό που έχει προκηρυχθεί.
3. Οι φορείς, μετά την υπογραφή μιας σύμβασης, αποστέλλουν στην Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων εντός σαράντα οκτώ (48) ημερών σχετική ανακοίνωση, εφόσον για τη σύμβαση αυτή έχει προηγηθεί δημοσίευση σχετικής προκήρυξης στην Ε.Ε. Είναι δυνατόν, όμως, να μην δημοσιευθούν ορισμένες πληροφορίες σχετικές με τη σύμβαση, όταν η ανακοίνωση τους ενδέχεται να εμποδίσει την εφαρμογή νόμων, να είναι αντίθετη προς το δημόσιο συμφέρον, να βλάψει θεμιτά εμπορικά συμφέροντα δημόσιων ή ιδιωτικών επιχειρήσεων ή τον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ των προμηθευτών.
4. Τα έξοδα δημοσίευσης των ανακοινώσεων στον ελληνικό τύπο βαρύνουν τους φορείς που εκτελούν προμήθειες, στη δε Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, την Ευρωπαϊκή Ένωση.
5. Οι παραπάνω ανακοινώσεις περιλαμβάνουν τα στοιχεία των υποδειγμάτων του Παραρτήματος του παρόντος.”
( καταργήθηκε με το άρθρο 377 περ. (59) του ν. 4412/2016 ).
Στο άρθρο 11 παρ. 5 του ΠΔ 28/1980 (Α΄΄ 11 )“Περί εκτελέσεως έργων και προμηθειών Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως”, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, προβλέπονται τα κάτωθι:
Άρθρο 11
“5. Εις περιπτώσεις έργου ή προμήθειας εκτελούμενου υπό του Δημάρχου ή προέδρου κοινότητος κατά τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 201 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, δύναται να διεξαχθεί πρόχειρος μειοδοτική δημοπρασία φανερά ή δι' ενσφραγίστων προσφορών δι' ολόκληρον το έργον ή την προμήθεια ή τμήμα αυτών, επί τη βάσει της μελέτης και του προϋπολογισμού του έργου ή της προμήθειας ή του τμήματος αυτών, κατόπιν δημοσιεύσεως περιλήψεως της διακηρύξεως και εις μίαν ημερησία ή εβδομαδιαία εφημερίδα του νομού, εφ' όσον εκδίδεται τοιαύτη πέντε τουλάχιστον ημέρας προ της ορισθείσης δια την διενέργειαν. Τα του τρόπου διενέργειας και εγκρίσεως του αποτελέσματος των δημοπρασιών τούτων καθορίζονται και ενεργούνται υπό του δημάρχου ή προέδρου της κοινότητος μη τηρουμένων των διατάξεων των άρθρων 15 έως 25 του παρόντος.”.
Στο άρθρο 15 παρ. 5 του ΠΔ 28/1980 (Α΄ 11)“Περί εκτελέσεως έργων και προμηθειών Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως”, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, προβλέπονταν τα κάτωθι:
Άρθρο 15
[...]
“5. Η περίληψις της διακηρύξεως δημοσιεύεται υποχρεωτικώς δια τοιχοκολλήσεως εις τα γραφεία του δήμου ή κοινότητος και εις το σύνηθες μέρος των τοιχοκολλήσεων, συντασσομένου σχετικού αποδεικτικού. Επίσης περίληψις των διακηρύξεων δημοσιεύεται, υποχρεωτικώς εφ' άπαξ δια τον τύπου ως ακολούθως:
- Προκειμένου περί δήμων και κοινοτήτων πλην των Νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης:
α) Αν ο προϋπολογισμός των εργασιών ή προμηθειών που δημοπρατούνται υπερβαίνει τις 300.000 δραχμάς εις δυο εφημερίδας του Νομού, εξ ων η μια, μη ημερησία. Εν ελλείψει της μιας τούτων η δημοσίευση γίνεται εις την ετέρα εφημερίδα του Νομού και εις μίαν ημερησία εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας γενικών ειδήσεων εκ των εν Αθήναις ή Θεσσαλονίκη εκδιδομένων εις ην και μόνον γίνεται η δημοσίευση εν ελλείψει αμφοτέρων των ανωτέρω εφημερίδων του Νομού.
β) Αν η δαπάνη υπερβαίνει τις οκτακόσιες χιλιάδας (800.000) δραχμάς επί πλέον των εφημερίδων του πρώτου εδαφίου της περιπτώσεως (α) και εις μίαν ημερησία εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας γενικών ειδήσεων εκ των εν Αθήναις ή Θεσσαλονίκη εκδιδομένων ή εις μίαν ειδική εφημερίδα δημοσιεύσεως δημοπρασιών ή εις μιαν ημερησία οικονομική εφημερίδα.
γ) Αν ο προϋπολογισμός υπερβαίνει τα 2.000.000 δραχμάς, η περίληψις της διακηρύξεως δημοσιεύεται επί πλέον των εφημερίδων του πρώτου εδαφίου της περιπτώσεως (α) εις μίαν ημερησία εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας γενικών ειδήσεων εκ των εν Αθήναις ή Θεσσαλονίκη εκδιδομένων και εις μίαν ειδική εφημερίδα δημοσιεύσεως δημοπρασιών ή εις μίαν ημερησία οικονομική εφημερίδα.
- Προκειμένου περί δήμων και κοινοτήτων των Νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης:
α) Αν ο προϋπολογισμός των εργασιών ή προμηθειών που δημοπρατούνται υπερβαίνει τις 300.000 δραχμάς εις μίαν ημερησία εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας γενικών ειδήσεων εκ των εν Αθήναις ή Θεσσαλονίκη εκδιδομένων αντιστοίχως.
β) Αν ο προϋπολογισμός υπερβαίνει τις 800.000 δραχμάς εις μίαν ημερησία εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας γενικών ειδήσεων εκ των εν Αθήναις ή Θεσσαλονίκη εκδιδομένων αντιστοίχως και εις μιαν ειδική εφημερίδα δημοσιεύσεως δημοπρασιών ή εις μίαν ημερησία οικονομική εφημερίδα.
γ) Αν ο προϋπολογισμός υπερβαίνει τα 2.000.000 δραχμάς εις δυο ημερησίας εφημερίδας μεγάλης κυκλοφορίας γενικών ειδήσεων εκ των εν Αθήναις ή Θεσσαλονίκη εκδιδομένων αντιστοίχως και εις μίαν εκ των ειδικών εφημερίδων δημοσιεύσεως δημοπρασιών ή εις μιαν ημερησία οικονομική εφημερίδα. “.
Στο άρθρο 209 (Προμήθειες - Υπηρεσίες – Μελέτες) παρ. 1 και 2 του ν. 3463/2006 “Κύρωση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων” ( Α΄ 114 ), προβλέπονται τα κάτωθι:
Άρθρο 209
“1. Οι προμήθειες των Δήμων, των Κοινοτήτων, των πάσης φύσεως Συνδέσμων τους, των νομικών τους προσώπων δημοσίου δικαίου και των ιδρυμάτων τους διενεργούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ενιαίου Κανονισμού Προμηθειών των Ο.Τ.Α. (Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α), όπως ισχύει, με την επιφύλαξη των ειδικών ρυθμίσεων του Π.Δ. 370/1995 (ΦΕΚ 199 Α΄), όπως αυτές έχουν τροποποιηθεί από το Π.Δ. 105/2000 (ΦΕΚ 100 Α΄) και των αντίστοιχων του Π.Δ. 57/2000 (ΦΕΚ 45 Α΄).
2. Η παροχή των κάθε είδους υπηρεσιών προς τους φορείς της προηγούμενης παραγράφου, πλην αυτών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Ν. 3316/2005 (ΦΕΚ 42 Α΄), ρυθμίζεται με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και Οικονομίας και Οικονομικών.”
3. Με απόφαση της δημαρχιακής επιτροπής ή του κοινοτικού συμβουλίου επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση των διατάξεων της εκάστοτε ισχύουσας νομοθεσίας περί εκπόνησης μελετών, η απευθείας ανάθεση της εκπόνησης μελέτης του Δήμου ή Κοινότητας σε πτυχιούχο μελετητή ή μελετητικό γραφείο Α ή Β΄ τάξης πτυχίου, εφόσον η προεκτιμώμενη αμοιβή όλων των σταδίων της μελέτης δεν υπερβαίνει σε ποσοστό το τριάντα τοις εκατό (30%) του ανώτατου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ τάξης που κάθε φορά ισχύει για την αντίστοιχη κατηγορία μελέτης. Σε περίπτωση που, για οποιονδήποτε λόγο, προκύψει μεγαλύτερη αμοιβή από αυτή που προεκτιμήθηκε και που έγινε αποδεκτή από τον ανάδοχο με την υπογραφή της σχετικής σύμβασης, η επιπλέον διαφορά θεωρείται ποινική ρήτρα, σε βάρος του, για εσφαλμένη προεκτίμηση. Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής εφαρμόζονται και από τα δημοτικά και κοινοτικά ιδρύματα, τα δημοτικά και κοινοτικά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και τους κάθε είδους συνδέσμους Δήμων και Κοινοτήτων]. ( Οι παράγραφοι 1-3 καταργήθηκαν με το άρθρο 377 παρ. 1 περ. του ν. 4412/2016, Α΄ 147 ).
Στο άρθρο 273 ( Υπηρεσίες - Επίλυση διαφορών ) παρ. 1 του ν. ν. 3463/2006 “Κύρωση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων” ( Α΄ 114 ), προβλέπονται τα κάτωθι:
Άρθρο 273
“1. Μέχρι την έκδοση του προεδρικού διατάγματος της παραγράφου 2 του άρθρου 209 οι κάθε είδους υπηρεσίες, εκτός από τις υπηρεσίες που παρέχονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3316/2005 (ΦΕΚ 42 Α΄), διενεργούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 28/1980 (ΦΕΚ 11 Α΄), με την επιφύλαξη των ειδικών ρυθμίσεων του Π.Δ. 346/1998 (ΦΕΚ 230 Α΄), ως ισχύει.”
Στο άρθρο 5 ( Κανόνες Δημοσιότητας ) παράγραφος 1 της αριθ. 11389/1993 Απόφασης (Β’ 185) «Ενιαίος Κανονισμός Προμηθειών Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης» (ΕΚΠΟΤΑ), προβλέπονται σχετικώς τα κάτωθι :
Άρθρο 5
“ 1. Οι δήμοι και οι κοινότητες γνωστοποιούν τις προθέσεις, αποφάσεις και τα αποτελέσματα των ενεργειών τους, που σχετίζονται με τις συμβάσεις προμηθειών, ως εξής: α. Στις περιπτώσεις ανοικτού και κλειστού διαγωνισμού, ο φορέας που διενεργεί το διαγωνισμό, μεριμνά για ευρεία γνωστοποίηση της σχετικής διακήρυξης και ειδικότερα:
1) Για τη δημοσίευση, εφάπαξ περίληψης των ουσιωδών στοιχείων της διακήρυξης σε δύο οικονομικες εφημερίδες και σε τοπική εφημερίδα, ημερήσια ή εβδομαδιαία εάν υπάρχει. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει τοπική εφημερίδα ημερήσια ή εβδομαδιαία, η δημοσίευση γίνεται, εκτός από τις δύο οικονομικές εφημερίδες και σε μία ημερήσια ή εβδομαδιαία εφημερίδα της έδρας του νομού [...].”
Στο άρθρο 23 παρ. 5 της αριθ. 11389/1993 Απόφασης (Β’ 185) «Ενιαίος Κανονισμός Προμηθειών Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης» (ΕΚΠΟΤΑ), προβλέπονταν τα κάτωθι :
Άρθρο 23
“5. Κατά τον πρόχειρο διαγωνισμό δεν ισχύουν οι όροι του ανοικτού ή κλειστού διαγωνισμού. Ο διαγωνισμός διενεργείται με συνοπτική διαδικασία, φανερός ή με σφραγισμένες προσφορές, ενώπιον της επιτροπής της παραγράφου 3 του άρθρου 46 του παρόντος κανονισμού, αφού προηγηθεί δημοσίευση της περίληψης της διακηρύξεως σε μία ημερήσια ή εβδομαδιαία εφημερίδα, τοπική ή της έδρας του νομού, πέντε τουλάχιστον ημέρες πριν από την διενέργειά του”.
( καταργήθηκε με το άρθρο 377 περ. (82) του ν. 4412/2016 ).
Στο άρθρο 77 παρ. 5 του ν. 4270/2014 (“Αρχές δηµοσιονοµικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωµάτωση της Οδηγίας 2011/85/ΕΕ) - δηµόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις)”, προβλέπονται τα κάτωθι :
Άρθρο 77
“5. Οι δαπάνες δημοσιευμάτων ή ανακοινώσεων του Δημοσίου και των Ν.Π.Δ.Δ., που καταχωρούνται στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο και αναφέρονται σε καθαρά υπηρεσιακές ανάγκες, όπως προσκλήσεις, προκηρύξεις διαγωνισμών ή διακηρύξεις, καθώς και ανακοινώσεις σχετικά με την κατάρτιση και εκτέλεση του Κρατικού Προϋπολογισμού, βαρύνουν τις ειδικές πιστώσεις των οικείων, κατά περίπτωση, προϋπολογισμών των Υπουργείων ή Ν.Π.Δ.Δ.. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, κατόπιν πρότασης του Γενικού Γραμματέα Μέσων Ενημέρωσης, καθορίζονται και αναπροσαρμόζονται οι τιμές των δημοσιευμάτων, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.”.
ΙV. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
1. Με την υποβληθείσα διάταξη, προτείνεται αρχικά η τροποποίηση του άρθρου 377 “Καταργούμενες διατάξεις” του ν. 4412/2016 (ΦΕΚ Α’ 147), όπως ισχύει, μέσω της προσθήκης εδαφίων στην περίπτωση (68) και στο τρίτο εδάφιο της περίπτωσης (82) αυτού. Ακολούθως, προτείνεται η τροποποίηση της μεταβατικής διάταξης του άρθρου 379 περ. 12 του ως άνω νόμου, ώστε να ενσωματωθεί στην ως άνω διάταξη η τροποποιημένη κατά τα ανωτέρω περίπτωση (68) του άρθρου 377. Στόχος της προτεινόμενης ρύθμισης είναι, σύμφωνα με την συνυποβληθείσα αιτιολογική έκθεση, η εναρμόνιση του καθεστώτος δημοσιεύσεων των δημοσίων συμβάσεων του Π.Δ 28/80 και της αριθμ. 11389/1993 απόφασης του Υπουργού Εσωτερικών-ΕΚΠΟΤΑ (Β΄ 185), με τις αντίστοιχες περί δημοσιεύσεων διατάξεις του νέου ρυθμιστικού πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων (άρθρα 377 και 379 του ν. 4412/2016), “ώστε να ισχύσει και για τις προμήθειες των Δήμων η μεταβατική διάταξη του άρθρου 379 και να δοθεί μία χρονική παράταση μέχρι το 2021”.
Στο σημείο αυτό σημειώνεται ότι, μετά την υποβολή στην Αρχή της ως άνω τροπολογίας, για την απαιτούμενη κατά το νόμο παροχή γνώμης, αυτή κατατέθηκε στη Βουλή με τη μορφή τροπολογίας (αρ. 1025/26.04.2017) στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, με τίτλο: “Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων και άλλες διατάξεις” και ψηφίστηκε την 03-05- 2017, χωρίς ακόμη να έχει δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
2. Παρατηρείται, ωστόσο, ότι, αν και η εν λόγω ρύθμιση αφορά σε θέματα δημοσίων συμβάσεων, κατατέθηκε στη Βουλή, ψηφίσθηκε και δημοσιεύθηκε χωρίς να έχει τηρηθεί ο τύπος της προηγούμενης γνώμης της Αρχής, όπως προβλέπεται στη διάταξη του άρθρου 2 παρ. 2 περ. γ, υποπερ. (αα΄) του ν. 4013/2011, ως ισχύει.
Ως εκ των ανωτέρω, διαπιστώνεται ότι πλέον δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής της ως άνω διάταξης του άρθρου 2 παρ. 2 περ. γ΄ υποπερ. (αα΄) του ν. 4013/2011, σύμφωνα με την οποία η Αρχή γνωμοδοτεί επί των διατάξεων σχεδίων νόμων που αφορούν στις δημόσιες συμβάσεις πριν από την κατάθεσή τους στη Βουλή και συνεπώς δεν συντρέχει αρμοδιότητα της Αρχής να διατυπώσει γνώμη επί της συγκεκριμένης νομοθετικής ρύθμισης.
Ωστόσο, καίτοι δεν συντρέχει η σχετική αρμοδιότητα, παρατηρούνται επικουρικώς τα παρακάτω:
V. Επι του περιεχομένου και της σκοπιμότητας των υπο κρίση ρυθμίσεων
1. Με τις εν λόγω ρυθμίσεις, παρά τα αναφερόμενα στην ως άνω αιτιολογική έκθεση, φέρεται να επανέρχεται σε ισχύ, όσον αφορά τους Δήμους και τα νομικά τους πρόσωπα, η υποχρέωση δημοσιότητας περιλήψεων διακηρύξεων μόνο συνοπτικών διαδικασιών ανάθεσης γενικών υπηρεσιών και προμηθειών ( μέσω της επαναφοράς σε ισχύ,είτε της διάταξης του άρθρου 11, παρ. 5 του π.δ. 28/80, είτε της διάταξης του άρθρου 23, παρ. 5 της αριθμ. 11389/1993 απόφασης του Υπουργού Εσωτερικών-ΕΚΠΟΤΑ ) και όχι η αντίστοιχη υποχρέωση που αφορά στις λοιπές, άνω των ορίων του συνοπτικού διαγωνισμού, διαδικασίες οι οποίες ρυθμίζονταν, ως προς τις συμβάσεις γενικών υπηρεσιών ( πρβλ αρ. 209 παρ. 2 σε συνδυασμό με αρ. 273 παρ. 1 ν. 3463/2006- Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων ), με το άρθρο 15 του π.δ. 28/80 “Περιεχόμενον διακηρύξεως δημοπρασίας-Δημοσίευσις”, το οποίο έχει πλέον καταργηθεί.
Συναφώς σημειώνεται ότι, ως προς τις συμβάσεις έργων των Δήμων και των νομικών τους προσώπων, καθώς και ως προς όλες τις συμβάσεις, ανεξαρτήτως κατηγορίας (έργα, προμήθειες, υπηρεσίες), των φορέων της κεντρικής διοίκησης δεν ισχύει αντίστοιχη υποχρέωση δημοσιότητας περιλήψεων διακηρύξεων συνοπτικών διαδικασιών (πρβλ άρθρο 2 παρ. 4 του πδ 118/07, αρ. 29 παρ. 5 του ν. 3669/2008, τα οποία καταργήθηκαν με τη δημοσίευση του ν. 4412/2016). Επισημαίνεται ειδικότερα ότι ο ν. 3316/2005 (Α΄ 42), δεν προέβλεπε για τις μελέτες και τις συναφείς τεχνικές υπηρεσίες, διαδικασία ανάθεσης συνοπτικού διαγωνισμού και κατά συνέπεια, ούτε ειδικότερα θέματα δημοσίευσης αυτού.
2. Επιπρόσθετα στο σημείο αυτό, θα πρέπει να υπομνησθεί ότι, παρά την ως άνω διατυπωθείσα βούληση εναρμόνισης των επιμέρους διατάξεων περί δημοσιεύσεων, το ισχύον (μέσω των μεταβατικών διατάξεων του ν. 4412/2016 ) καθεστώς, παραμένει κατακερματισμένο και πολύπλοκο (ενδεικτικά αναφέρονται οι διατάξεις των αρ. 77 παρ. 5 του ν. 4270/2014, αρ. 1 παρ.3 α), άρθρο 3 παρ. 1 σημείο Α, άρθρο 3 παρ. 1 σημείο Β΄ και 4 παρ. 3 του ν. 3548/2007, αρ. 15 του ν. 3669/2008, αρ. 12 του ν. 3316/2005, αρ. 4 του πδ 118/07 ), καθόσον εξακολουθούν να υφίστανται διαφορετικοί κανόνες, τόσο σε σχέση με τους υπόχρεους φορείς και το είδος/κατηγορία της σύμβασης (δήμοι, κεντρική διοίκηση κλπ ή έργα, προμήθειες, υπηρεσίες ), όσο και σε σχέση με το βάρος των εξόδων δημοσίευσης ή το μέσο δημοσιότητας. Βάσει των ανωτέρω διαπιστώσεων, προτάσσεται η επανεξέταση του εφαρμοστέου νομοθετικού-κανονιστικού πλαισίου, προς το σκοπό μίας νέας, ενιαίας και ομοιόμορφης ρύθμισης.
3. Σε κάθε περίπτωση, θα έπρεπε να εξετασθεί και ο ρόλος που επιφυλάσσει ο ν. 4412/2016 για το Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δηµοσίων Συµβάσεων (Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ.), το οποίο έχει συσταθεί µε το άρθρο 11 του ν. 4013/2011.
VI. Νομοτεχνικές παρατηρήσεις
Τέλος, προς το σκοπό της σαφήνειας των υπό κρίση ρυθμίσεων και και της αποτύπωσης αυτών κατά τρόπο που να συνάδει με τις αρχές της καλής νομοθέτησης, κατά την άποψη της Αρχής, θα έπρεπε να εξετασθεί από τα επισπεύδοντα Υπουργεία, η διατύπωση των ως άνω διατάξεων και ιδίως:
1. το γεγονός ότι δεν αναγράφεται χρόνος έναρξης ισχύος των προς υιοθέτηση ρυθμίσεων. Δεδομένου ότι δεν ορίζεται ρητώς ο χρόνος έναρξης ισχύος, ως χρόνος έναρξης ισχύος θα θεωρηθεί η δημοσίευση στο ΦΕΚ, αφού ληφθούν υπόψη και τα άρθρα 120 και 376 του ν. 4412/2016,
2. η παραπομπή στην ψηφισθείσα διάταξη και συγκεκριμένα στην παράγραφο 2 αυτής, σε όλη την περίπτωση ( 68 ), αντί του ορθού : “του δεύτερου εδαφίου της περίπτωσης ( 68 )”.
Αθήνα, 4 Μαΐου 2017
ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ
Ο Πρόεδρος
Γεώργιος Καταπόδης