ΓνωμΕΑΑΔΗΣΥ 33/2017 Διατύπωση γνώμης της Αρχής, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. αα' του ν. 4013/2011, επί Σχεδίου Νόμου με τίτλο “Τροποποίηση του ν. 2939/2001 «Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων - Ίδρυση Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων (Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π.) και άλλες διατάξεις», τροποποίηση Οργανισμού και Κανονισμού Λειτουργίας του Ε.Ο.ΑΝ.”

ΓΝΩΜΗ 33/2017
ΑΔΑ: ΩΡΔ9ΟΞΤΒ-ΠΧΨ
ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
(άρθρου 2, παρ. 2, περ. γ, υποπερ. (αα) του Ν.4013/2011)
Η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
Στην Αθήνα σήμερα, την 18 Αυγούστου του έτους δύο χιλιάδες δέκα επτά (2017) ημέρα Παρασκευή και ώρα 10.00 π.μ. και επί της οδού Κεφαλληνίας 45 και Κόμνα Τράκα, όπου και τα γραφεία της, συνήλθε η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ σε συνεδρίαση μετά από σχετική πρόσκληση του Προέδρου της, η οποία γνωστοποιήθηκε νομίμως σε όλα τα μέλη της Αρχής.
Από τα προσκληθέντα μέλη της Αρχής παρέστησαν κατά την συνεδρίαση τα ακόλουθα:
Αναπληρωτής Πρόεδρος (Προεδρεύων): Μιχαήλ Εκατομμάτης
Αντιπρόεδρος: Χριστίνα Μπουσουλέγκα
Μέλη: 1. Δημήτριος Λουρίκας (μέσω τηλεδιάσκεψης)
2. Ερωφίλη Χριστοβασίλη
Τα λοιπά τακτικά και αναπληρωματικά μέλη, καίτοι προσκληθέντα, δεν προσήλθαν λόγω δικαιολογημένου κωλύματος.
Γραμματέας: Μαρία Αντωνοπούλου, Π.Ε. Διοικητικού - Οικονομικού
Εισηγήτριες: Ειρήνη Μουτσοπούλου, Χριστίνα Καξιρή, Νομικοί, Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
Κατά την διάρκεια της Συνεδρίασης παρέστησαν οι εισηγήτριες κ. Μουτσοπούλου και κ. Καξιρή και Προϊσταμένη του Τμήματος Γνωμοδοτήσεων της Διεύθυνσης Νομικών Υπηρεσιών καθώς και η κ. Καραμπατζού Eυδοξία, Νομικός, Συνεργάτης του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και η κ.Λιώση Κωνσταντίνα, Προϊστμένη του Τμήματος Νομικής Υποστήριξης της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή,οι οποίες αποχώρησαν πριν την έναρξη της διαδικασίας ψηφοφορίας και της λήψης της απόφασης από τα Μέλη του Συμβουλίου της Αρχής.
Θέμα: Διατύπωση γνώμης της Αρχής, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. αα' του ν. 4013/2011, επί Σχεδίου Νόμου με τίτλο “Τροποποίηση του ν. 2939/2001 «Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων - Ίδρυση Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων (Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π.) και άλλες διατάξεις», τροποποίηση Οργανισμού και Κανονισμού Λειτουργίας του Ε.Ο.ΑΝ.”
Σχετ: Το από 10/07/2017 διαβιβαστικό, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, έγγραφο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (υπ' αριθμ. Πρωτ. 4455/11.07.2017 Αρχής), με συνημμένα Σχέδιο Νόμου με τίτλο “Τροποποίηση του ν. 2939/2001 «Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων - Ίδρυση Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων (Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π.) και άλλες διατάξεις», τροποποίηση Οργανισμού και Κανονισμού Λειτουργίας του Ε.Ο.ΑΝ.”, καθώς και σχετική αιτιολογική έκθεση, όπως συμπληρώθηκε-τροποποιήθηκε με τα από 18/07/2017 (υπ' αριθμ. Πρωτ. Αρχής 4625/18.07.2017), 02/08/2017 (υπ' αριθμ. Πρωτ. Αρχής 4977/03.08.2017) και 04/08/2017 (αρ. Πρωτ. Αρχής 5041/07-08-2017) διαβιβαστικά, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, έγγραφα του ίδιου Υπουργείου.
Με το ως άνω διαβιβαστικό Ειδικού Συνεργάτη του Αν. Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που έλαβε αρχικά αριθμό πρωτ. 4455/11.07.2017, όπως συμπληρώθηκε -τροποποιήθηκε με τα ως άνω όμοια έγγραφα, αποστέλλεται σχέδιο νόμου για διατάξεις του οποίου ζητείται η κατά το νόμο παροχή γνώμης της Αρχής, στο βαθμό που αφορούν δημόσιες συμβάσεις και ιδίως αναφορικά με την υποχρεωτική ένταξη της τήρησης των υποχρεώσεων των παραγράφων 2 και 11 του νέου άρθρου 4β του ν. 2939/2001, όπως προστίθενται με την παρ. 2 του άρθρου 4 του υποβληθέντος σχεδίου νόμου [υποχρεωτική ένταξη των παραγωγών συσκευασιών και άλλων προϊόντων στο συσταθέν με την υπ' αριθμ. Απόφαση 181504/9.8.2016 (Β/2454) του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εθνικό Μητρώο Παραγωγών (Ε.Μ.ΠΑ.)] στους όρους εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του, καθώς και αναφορικά με την συνακόλουθη τροποποίηση του άρθρου 130 του ν. 4412/2016.
Με βάση το αρχικό διαβιβαστικό έγγραφο του ως άνω Υπουργείου: “Η ως άνω διάταξη [άρθρο 4β παρ. 12 του ν. 2939/2001, το οποίο προστίθεται με το άρθρο 4 του σχεδίου νόμου] πρέπει να αναγνωσθεί συνδυαστικά με την παρ. 2 και την παρ. 11 του άρθρου 4β, όπου προβλέπονται οι περιβαλλοντικές υποχρεώσεις που πρέπει να τηρούνται από τους οικονομικούς φορείς. Επίσης, το υποκειμενικό πεδίο εφαρμογής της διάταξης προκύπτει από τις παρ. 2 του άρθρου 4β σε συνδυασμό με την παρ. 28 του αρ. 2 και 31 του αρ. 2 του ν. 2939/2001, όπως προτείνεται η τροποποίηση αυτών με το άρθρο 2 του σχεδίου νόμου, καθώς και της παρ. 1 του αρ. 17, όπως προτείνεται η τροποποίηση αυτής με το άρθρο 15 του σχεδίου νόμου. Η τελευταία, περιέχει εξουσιοδοτική διάταξη, ενώ διατηρούνται σε ισχύ οι ήδη εκδοθείσες κατ’ εξουσιοδότηση κανονιστικές πράξεις. Οι κανονιστικές πράξεις που εκδόθηκαν με βάση το ισχύον άρθρο 17 παρ. 1 του ν 2939/2001 και περιέχουν τους ορισμούς που προσδιορίζουν τους υπόχρεους αναφέρονται στον πίνακα που επισυνάπτεται στο παρόν. Περαιτέρω, οι περιβαλλοντικές υποχρεώσεις που τίθενται ως προϋπόθεση συμμετοχής σε διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων με την εν θέματι διάταξη του σχεδίου νόμου, απορρέουν από την διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού, σύμφωνα με την οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2008 για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών. ”
Σημειώνεται ότι η αρχικά υποβληθείσα διάταξη καθιέρωνε την τήρηση των ως άνω υποχρεώσεων ως όρο συμμετοχής στις διαδικασίες σύναψης εν λόγω δημοσίων συμβάσεων. Ακολούθως και σε συνέχεια διαβουλεύσεων που διεξήχθησαν στα γραφεία της Αρχής, μεταξύ εκπροσώπων της Αρχής και του επισπεύδοντος Υπουργείου, απεστάλη εκ νέου σχέδιο διατάξεων ως παρατίθενται κατωτέρω:
Ι. Οι κρινόμενες διατάξεις του υποβληθέντος στην Αρχή Σχεδίου Νόμου με τίτλο «Τροποποίηση του ν 2939/2001 «Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων - Ίδρυση Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων (Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π.) και άλλες διατάξεις», τροποποίηση Οργανισμού και Κανονισμού Λειτουργίας του Ε.Ο.ΑΝ., έχουν ως εξής:
Α. Προτεινόμενες διατάξεις.
“ΜΕΡΟΣ Α’
Άρθρο 1
Οι παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 1 του ν. 2939/2001 ( Α΄ 179 ) αντικαθίστανται ως εξής :
«1. Σκοπός του παρόντος νόμου είναι η θέσπιση και εφαρμογή μέτρων που στοχεύουν :
α) στην κατά προτεραιότητα πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 23 του ν. 4042/2012
β) στην κατά προτεραιότητα προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και στην ανακύκλωση των αποβλήτων συσκευασιών και άλλων προϊόντων σύμφωνα με το άρθρο 27 του ν. 4042/2012
γ) στην θέσπιση στόχων προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωσης των αποβλήτων συσκευασίας από την οποία θα προκύψουν σαφή περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά οφέλη. Στη διασφάλιση ότι πολύτιμα υλικά ανακτώνται προοδευτικά και αποτελεσματικά μέσω της ορθής διαχείρισης των αποβλήτων σύμφωνα με την ιεράρχησή των μεθόδων διαχείρισής τους, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ότι τα αξιοποιήσιμα υλικά που περιέχονται στα απόβλητα θα διοχετεύονται ξανά στην οικονομία, συμβάλλοντας έτσι στην κυκλική οικονομία.
δ) σε άλλου είδους ανάκτηση ως δευτερεύουσα επιλογή και εφόσον έχουν εξαντληθεί οι δυνατότητες εφαρμογής των ανώτερων ιεραρχικά δράσεων και εργασιών διαχείρισης αποβλήτων συσκευασιών και άλλων προϊόντων, σύμφωνα με το άρθρο 29 του ν. 4042/2012.
ε) στον περιορισμό των συνολικών επιπτώσεων της χρήσης των πόρων και τη βελτίωση της αποδοτικότητάς της, με την ανάκτηση δευτερογενών πρώτων υλών,
στ) στη βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων όλων των φορέων που εμπλέκονται στον κύκλο ζωής των αποβλήτων συσκευασιών και άλλων προϊόντων
ζ) στην εφαρμογή της αρχής της διευρυμένης ευθύνης των παραγωγών σύμφωνα με το άρθρο 25 του ν.4042/2012,
ώστε να επιτυγχάνεται η προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας, σύμφωνα με το πλαίσιο των κανόνων και των απαιτήσεων του άρθρου 29 του ν. 4042/2012 (άρθρα 1 και 4), συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην αειφόρο ανάπτυξη.
2. Ειδικότερα οι ρυθμίσεις του νόμου αυτού αποσκοπούν:
α) Στην υλοποίηση της στρατηγικής, των πολιτικών, των στόχων, των δράσεων και των μέτρων του ΕΣΔΑ που κυρώθηκε με την ΚΥΑ 51373/4684/25−11−20 και εγκρίθηκε με την υπ΄ αρ. 49/15.12.2015 Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 31 του ν. 4342/2015.
β) Στην πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων συσκευασιών και άλλων προϊόντων σύμφωνα με το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων που κυρώθηκε με την ΚΥΑ 51373/4684/25−11−20 και εγκρίθηκε με την υπ΄αρ. 49/15.12.2015 Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 31 του ν. 4342/2015.
γ) Στη μείωση της τελικής διάθεσης των αποβλήτων συσκευασιών ή άλλων προϊόντων με την ενθάρρυνση κατά προτεραιότητα: της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση τους, καθώς και ανάκτησης υλικών και ανακύκλωσής τους, ώστε να μειωθεί η κατανάλωση ενέργειας και πρωτογενών πρώτων υλών. Η ανάκτηση ενέργειας αποτελεί δευτερεύουσα επιλογή και μόνο εφόσον έχει τηρηθεί αυστηρά η ιεράρχηση των εργασιών διαχείρισης αποβλήτων.
δ) Στον καθορισμό ποσοτικών στόχων για την προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση και τις άλλες εργασίες ανάκτησης των αποβλήτων συσκευασιών και άλλων προϊόντων,
ε) Στο σχεδιασμό και την καθιέρωση προγραμμάτων επιστροφής (εγγυοδοσίας), συλλογής και ανάκτησης με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων μερών.
στ) Στην ενθάρρυνση πρωτοβουλιών συμμετοχής της κοινωνικής οικονομίας και ανάπτυξη συνεργασιών μεταξύ των τοπικών κοινωνιών και των εμπλεκόμενων φορέων στη διαχείριση αποβλήτων, με στόχους κοινωνική συμμετοχή, κοινωνικό έλεγχο και επίτευξη κοινωνικών συναινέσεων.
ζ) Στη βελτιστοποίηση της λειτουργίας των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ), θέτοντας όρους που αποσκοπούν στη διαφάνεια τον καλύτερο έλεγχο και τον εξορθολογισμό του κόστους των αντίστοιχων υπηρεσιών καθώς και την προώθηση οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμων επενδύσεων, ώστε να προκύπτει ανταποδοτικό όφελος προς τον πολίτη από την ανακύκλωση.
η) Στον καθορισμό των βασικών απαιτήσεων ως προς τη σύνθεση και τη φύση της επαναχρησιμοποιήσιμης και αξιοποιήσιμης συσκευασίας και άλλων προϊόντων συμπεριλαμβανομένης της ανακύκλωσης.
θ) Στον διαχωρισμό των αποβλήτων στην πηγή, ως του πλέον δόκιμου τρόπου συλλογής, ώστε να επιτυγχάνεται υψηλό επίπεδο ανακύκλωσης και ανάκτησης υλικών.
Ι) Στον περιορισμό των συνολικών επιπτώσεων της χρήσης των πόρων και τη βελτίωση της αποδοτικότητάς της, με την ανάκτηση δευτερογενών πρώτων υλών και την ανάπτυξη της αντίστοιχης αγοράς,
ια) Στην υιοθέτηση προτύπων τυποποίησης των συσκευασιών.
ιβ) Στην πρόβλεψη μέτρων και όρων για τη συμμετοχή στην ευθύνη των παραγωγών συσκευασιών και άλλων προϊόντων
ιγ) Στην καθιέρωση προγραμμάτων ενημέρωσης του καταναλωτή για την προσαρμογή της στάσης και συμπεριφοράς του κατά τη διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων.
ιδ) Στην καθιέρωση διαδικασίας πληροφόρησης του κοινού στον τομέα των τεχνικών προτύπων και προδιαγραφών.
Άρθρο 2
1. Η παράγραφος 4 του άρθρου 2 του ν. 2939/2001 τροποποιείται ως εξής:
«… 4. "Άλλα προϊόντα": νοούνται τα προϊόντα όπως οχήματα, λάστιχα, καταλύτες οχημάτων, απόβλητα έλαια, ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές, ηλεκτρικός και ηλεκτρονικός εξοπλισμός, είδη επίπλωσης, έντυπο υλικό, ρουχισμός, στρώματα ύπνου κ.ά., τα οποία μετά τη χρήση τους και αφού καταστούν απόβλητα (επικίνδυνα ή μη), υπόκεινται σε διαχείριση σύμφωνα με την ιεράρχηση των εργασιών όπως αυτή προβλέπεται στο άρθρο 29 του ν. 4042 /2012 και πρωτίστως σε προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση. Στα «άλλα προϊόντα» μπορούν να περιλαμβάνονται με εφαρμογή της παραγρ. 1 του άρθρου 17 και απόβλητα όπως τα βιοαπόβλητα, τα Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ), μικρές ποσότητες επικινδύνων αποβλήτων οικιακής χρήσης, κ.α, τα οποία υπόκεινται σε διαχείριση ως ανωτέρω…».
2. Η παράγραφος 5 του άρθρου 2 του ν. 2939/2001 τροποποιείται ως εξής:
«… 5. Πρόληψη συσκευασίας»: η μείωση της ποσότητας και της ζημιογόνου για το περιβάλλον δράσης:
-των περιεχομένων υλικών και ουσιών στις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασίας
-των συσκευασιών ή των αποβλήτων σε επίπεδο παραγωγικών διαδικασιών και στα στάδια της εμπορίας, διανομής, χρήσης και εξάλειψης, ιδίως με την ανάπτυξη «καθαρών» προϊόντων και τεχνολογιών…»
3. Η παράγραφος 6 του άρθρου 2 του ν. 2939/2001 τροποποιείται ως εξής:
«… 6. «Απόβλητα συσκευασίας»: κάθε συσκευασία ή υλικό συσκευασίας που καλύπτεται από τον ορισμό του αποβλήτου, που περιέχεται άρθρο 11 του Ν.4042/2012 ως ισχύει, εξαιρουμένων των καταλοίπων παραγωγής…».
4. Οι παράγραφοι 7, 8, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 17, 21 και 23 του άρθρου 2 του ν. 2939/2001 διαγράφονται.
5. Η παράγραφος 9 του άρθρου 2 του ν 2939/2001 τροποποιείται ως εξής:
«… 7. "Επαναχρησιμοποίηση συσκευασίας’’: Κάθε διεργασία με την οποία οι συσκευασίες πολλαπλής χρήσης επαναπληρούνται ή χρησιμοποιούνται για τον ίδιο σκοπό για τον οποίο έχουν σχεδιασθεί με ή χωρίς την υποστήριξη βοηθητικών προϊόντων που υπάρχουν στην αγορά και που επιτρέπουν την επαναπλήρωση των συσκευασιών αυτών….».
6. Η παράγραφος 18 του άρθρου 2 του ν 2939/2001 τροποποιείται ως εξής:
«… 18. Εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων συσκευασιών και άλλων προϊόντων": νοούνται οι εργασίες συλλογής συμπεριλαμβανομένης της εγγυοδοσίας, μεταφοράς, μεταφόρτωσης, αποθήκευσης, προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωσης και άλλου είδους ανάκτηση των χρησιμοποιημένων συσκευασιών πολλαπλής χρήσης ή των αποβλήτων των συσκευασιών και άλλων προϊόντων…».
7. Η παράγραφος 19 του άρθρου 2 του ν 2939/2001 τροποποιείται ως εξής:
«… 19.’Σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης (ΣΕΔ) νοείται η οργάνωση σε ατομική ή συλλογική βάση,, της εναλλακτικής διαχείρισης των χρησιμοποιημένων συσκευασιών ή των αποβλήτων των συσκευασιών και άλλων προϊόντων με σκοπό την κατά προτεραιότητα προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση - ανακύκλωση και εφόσον εξαντληθούν οι δυνατότητες των δράσεων αυτών άλλου είδους ανάκτηση, των αποβλήτων συσκευασιών ή άλλων προϊόντων. Τα ΣΕΔ εξυπηρετούν αποκλειστικά σκοπούς δημοσίου συμφέροντος…»
8. Η παράγραφος 20 του άρθρου 2 του ν. 2939/2001 τροποποιείται ως εξής:
«… 20. Οικονομικοί παράγοντες σε σχέση με τις συσκευασίες: νοούνται οι προμηθευτές υλικών συσκευασίας, οι παραγωγοί και μετατροπείς συσκευασιών, τα εμφιαλωτήρια και οι χρήστες, οι εισαγωγείς, οι έμποροι και οι διανομείς, οι δημόσιες αρχές, και οι δημόσιοι οργανισμοί συμπεριλαμβανομένων και των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης…»
9. Η παράγραφος 22 του άρθρου 2 του ν. 2939/2001 τροποποιείται ως εξής:
«… 22. Σύστημα εγγυοδοσίας: νοείται το σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων συσκευασιών κατά το οποίο ο αγοραστής συσκευασμένου προϊόντος καταβάλλει στον πωλητή χρηματικό αντίτιμο (εγγυοδοτικό αντίτιμο), το οποίο του αποδίδεται κατά την επιστροφή της συσκευασίας (μίας ή πολλαπλής χρήσεως) με σκοπό την εναλλακτική διαχείρισή της…».
10. Η παράγραφος 28 του άρθρου 2 του ν. 2939/2001 τροποποιείται ως εξής:
«… 28. «Παραγωγός συσκευασιών»: νοείται κάθε νομικό ή φυσικό πρόσωπο το οποίο:
α) συσκευάζει προϊόντα ή αναθέτει σε τρίτο τη συσκευασία προϊόντων, με σκοπό να διαθέσει τα συσκευασμένα προϊόντα στην ελληνική αγορά,
β) εισάγει συσκευασμένα προϊόντα, με σκοπό τη διάθεσή τους στην ελληνική αγορά,
γ) κατασκευάζει ή εισάγει συσκευασίες με σκοπό τη διάθεση στην ελληνική αγορά…»
11. Μετά την παράγραφο 28 του ν 2939/2001 προστίθενται νέες παράγραφοι 29 έως 36 ως ακολούθως:
«… 29. Διακινητής συσκευασμένων προϊόντων νοείται το νομικό ή φυσικό πρόσωπο που εκθέτει στην αγορά τα συσκευασμένα προϊόντα ή χρησιμοποιεί συσκευασίες για πλήρωση σε σημεία πώλησης, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ή να καταναλωθούν από το κοινό…»
30. Διακινητής άλλων προϊόντων»: είναι το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που ορίζεται κατά περίπτωση από την κατ’ εξουσιοδότηση εκδοθείσα νομοθεσία δυνάμει της παραγράφου 1 του άρθρου 17 του άρθρου του παρόντος.
31. Παραγωγός ή Διαχειριστής άλλων Προϊόντων νοείται ο παραγωγός ή ο διαχειριστής συγκεκριμένου προϊόντος, όπως αυτός ορίζεται κάθε φορά από την κοινή υπουργική απόφαση για κάθε προϊόν που προβλέπεται να εκδίδεται στην παρ. 1 του άρθρου 17 του παρόντος νόμου.
32. Φορέας Σ.Σ.Ε.Δ νοείται το νομικό πρόσωπο που λειτουργεί υπό τον τύπο ανώνυμης εταιρείας ή εταιρείας περιορισμένης ευθύνης ή ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης εταιρείας ή αστικής εταιρείας και έχει ως αποκλειστικό καταστατικό ή εταιρικό σκοπό, την οργάνωση και λειτουργία εγκεκριμένου από τον Ε.Ο.ΑΝ. Σ.Ε.Δ. σε συλλογική βάση (Σ.Σ.Ε.Δ.).
33. Φορέας Α.Σ.Ε.Δ. νοείται το νομικό ή φυσικό πρόσωπο που είναι παραγωγός συσκευασιών ή παραγωγός ή διαχειριστής άλλων προϊόντων και οργανώνει και λειτουργεί για τα απόβλητά του εγκεκριμένο από τον Ε.Ο.ΑΝ. Σ.Ε.Δ. σε ατομική βάση (Α.Σ.Ε.Δ).
34. Πλαστικό υλικό είναι το πολυμερές, κατά την έννοια του άρθρου 3 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (*), στο οποίο ενδεχομένως έχουν προστεθεί πρόσθετα ή άλλες ουσίες και το οποίο μπορεί να αποτελέσει κύριο δομικό στοιχείο σακουλών μεταφοράς.
35. Πλαστικές σακούλες μεταφοράς είναι οι σακούλες μεταφοράς με ή χωρίς λαβή, από πλαστικό υλικό, οι οποίες διατίθενται στους καταναλωτές στο σημείο πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων· 1γ. “
36. Οξο-διασπώμενες πλαστικές σακούλες μεταφοράς”: πλαστικές σακούλες μεταφοράς από πλαστικά υλικά στα οποία περιλαμβάνονται πρόσθετα που καταλύουν τη διάσπαση των πλαστικών υλικών σε μικρο-τμήματα· (*)Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου.
37. Οι όροι απόβλητα, επικίνδυνα απόβλητα, διαχείριση αποβλήτων, συλλογή, χωριστή συλλογή, πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, επεξεργασία, ανάκτηση, προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και διάθεση, έχουν την έννοια που προβλέπεται στο άρθρο 11 του ν.4042/2012 ( Α΄ 24 ) ...”
Άρθρο 3
1. Το άρθρο 4 του ν. 2939/2001 τροποποιείται ως εξής :
«… Άρθρο 4
Γενικές αρχές εναλλακτικής διαχείρισης των αποβλήτων συσκευασιών και άλλων προϊόντων
Η εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων συσκευασιών και άλλων προϊόντων βασίζεται στις ακόλουθες αρχές:
α) Στην αρχή της τήρησης της ιεράρχησης των δράσεων και εργασιών διαχείρισης των αποβλήτων, με κατά προτεραιότητα, την προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και εφόσον έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια αυτών την άλλου είδους ανάκτηση, σύμφωνα με το άρθρο 29 του ν. 4042/2012.
β) Στην αρχή της «Διευρυμένης Ευθύνης του Παραγωγού» σύμφωνα με το άρθρο 25 του ν. 4042/2012.
γ) Στην αρχή "ο ρυπαίνων πληρώνει» .
δ) Στην αρχή της ευθύνης όλων των εμπλεκόμενων οικονομικών παραγόντων, δημόσιων και ιδιωτικών.
ε) Στην αρχή της δημοσιότητας προς τους χρήστες και καταναλωτές ως προς τα μέτρα που λαμβάνονται για την εφαρμογή αυτού του νόμου προκειμένου να αναδειχθεί ο ρόλος τους ως παράγοντες συμβολής στην εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων συσκευασιών και άλλων προϊόντων.
δ) Στην αρχή της ευθύνης όλων των εμπλεκόμενων οικονομικών παραγόντων, δημόσιων και ιδιωτικών.
ε) Στην αρχή της δημοσιότητας προς τους χρήστες και καταναλωτές ως προς τα μέτρα που λαμβάνονται για την εφαρμογή αυτού του νόμου προκειμένου να αναδειχθεί ο ρόλος τους ως παράγοντες συμβολής στην εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων συσκευασιών και άλλων προϊόντων.
“ Άρθρο 4
1. Μετά το άρθρο 4 προστίθεται νέο άρθρο 4Α, ως ακολούθως:
«… Άρθρο 4Α
Ρυθμίσεις για τους Φορείς ΣΣΕΔ και ΑΣΕΔ
9. Με την επιφύλαξη του ν. 4412/2016 (Α’ 147) η προμήθεια αγαθών, η λήψη ή η ανάθεση υπηρεσιών και η ανάθεση έργων και μελετών από τους φορείς ΣΣΕΔ, διενεργούνται σύμφωνα με Κανονισμό Προμηθειών, Υπηρεσιών, Έργων και Μελετών του φορέα, ο οποίος καταρτίζεται βάσει προδιαγραφών που εκδίδει ο ΕΟΑΝ αναρτώνται στον διαδικτυακό του τόπο και διέπονται από τις αρχές της δημοσιότητας, της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των ενδιαφερομένων. Οι φορείς ΣΣΕΔ έχουν την υποχρέωση να υποβάλλουν προς έγκριση στον ΕΟΑΝ τον Κανονισμό Προμηθειών, Υπηρεσιών και Έργων και Μελετών, το αργότερο εντός δύο μηνών από την ανάρτηση των ανωτέρω προδιαγραφών, καθώς και μετά από κάθε σχετική τροποποίησή του. Η έγκριση του ΕΟΑΝ δίνεται με απόφαση του ΔΣ εντός (2) μηνών από την υποβολή του Κανονισμού Προμηθειών, Υπηρεσιών, Έργων και Μελετών. Σε περίπτωση που ο ΕΟΑΝ δεν απαντήσει εντός της ως άνω προβλεπόμενης προθεσμίας, ο Κανονισμός θεωρείται εγκεκριμένος. Μέχρι την κατάρτιση των ως άνω προδιαγραφών από τον ΕΟΑΝ οι φορείς ΣΣΕΔ οφείλουν να εφαρμόζουν Κανονισμό Προμηθειών, Υπηρεσιών, Έργων και Μελετών που θα καταρτίσουν οι ίδιοι, ο οποίος θα εγκριθεί από τον ΕΟΑΝ εντός μηνός από την υποβολή του, άλλως θα θεωρείται εγκεκριμένος..»
2. Μετά το νέο άρθρο 4α, προστίθεται νέο άρθρο 4Β, ως ακολούθως:
Άρθρο 4Β
Διατάξεις γενικής εφαρμογής για τα ΑΣΕΔ και ΣΣΕΔ
1. Οι παραγωγοί συσκευασιών, οι παραγωγοί ή διαχειριστές άλλων προϊόντων υποχρεούνται να σχεδιάζουν, να οργανώνουν και να λειτουργούν σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης.
2. Κάθε παραγωγός συσκευασίας ο οποίος α) συσκευάζει προϊόντα ή αναθέτει σε τρίτο τη συσκευασία προϊόντων, με σκοπό να διαθέσει τα συσκευασμένα προϊόντα στην ελληνική αγορά, εκτός της συσκευασίας σε πλαστικές σακούλες μεταφοράς, β) εισάγει συσκευασμένα προϊόντα, με σκοπό τη διάθεσή τους στην ελληνική αγορά, γ) κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που εισάγει ή κατασκευάζει πλαστικές σακούλες μεταφοράς οι οποίες, μέσω των διακινητών /διανομέων ή/και μέσω των εμπόρων, προορίζονται να καταλήξουν στον καταναλωτή για τη μεταφορά καθώς και κάθε παραγωγός ή διαχειριστής άλλων προϊόντων, υποχρεούται σε οργάνωση ΑΣΕΔ ή συμμετοχή σε ΣΣΕΔ. Αν το ΣΣΕΔ δεν περιλαμβάνει το σύνολο των κατηγοριών ή υλικών ή ειδών συσκευασίας ή άλλου προϊόντος, υποχρεούνται να συμμετέχουν και σε άλλο κατάλληλο ΣΣΕΔ ως προς την κατηγορία, το υλικό, το είδος της συσκευασίας ή την κατηγορία ή το είδος του άλλου προϊόντος, που δεν περιλαμβάνεται στο ΣΣΕΔ στο οποίο έχουν ενταχθεί. Στην περίπτωση που το ΑΣΕΔ δεν περιλαμβάνει το σύνολο των κατηγοριών ή υλικών ή ειδών συσκευασίας ή άλλου προϊόντος, υποχρεούνται να συμμετέχουν σε άλλο κατάλληλο ΣΣΕΔ ως προς την κατηγορία, το υλικό, το είδος της συσκευασίας ή την κατηγορία ή το είδος του άλλου προϊόντος, που δεν περιλαμβάνεται στο ΑΣΕΔ που έχουν οργανώσει.
3. Είναι δυνατόν για κάποιο εκ των άλλων προϊόντων, να μην απαιτείται η οργάνωση ΑΣΕΔ ή συμμετοχή σε ΣΣΕΔ των παραγωγών ή διαχειριστών του άλλου προϊόντος. Στην περίπτωση αυτή η διαχείριση των αποβλήτων αυτών γίνεται υπό όρους και προϋποθέσεις κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 17 του ν. 2939/01.
4. Η συμμετοχή των υπόχρεων της παρ. 2 σε ΣΣΕΔ πραγματοποιείται με την υπογραφή σχετικής σύμβασης με τον φορέα ΣΣΕΔ. Η συμμετοχή σε ΣΣΕΔ:
α) Συνεπάγεται την υποχρέωση καταβολής στον φορέα ΣΣΕΔ, χρηματικής εισφοράς για κάθε συσκευασία/ άλλο προϊόν που διαθέτει στην αγορά, συμπεριλαμβανομένου του ποσοστού επί της εν λόγω εισφοράς που αποδίδεται στον Ε.Ο.ΑΝ. σύμφωνα με το άρθρο 24.
β) Παρέχει το δικαίωμα στον υπόχρεο να χρησιμοποιεί σήμανση με την ένδειξη που περιγράφεται στη σύμβαση , ως απόδειξη της ένταξης του στο ΣΣΕΔ και
γ) Απαλλάσσει τους υπόχρεους από την ευθύνη της εναλλακτικής διαχείρισης των αποβλήτων συσκευασιών ή άλλων προϊόντων.
5. Οι χρηματικές εισφορές που καταβάλλουν στoυς φορείς ΣΣΕΔ οι υπόχρεοι της παρ. 1 που εντάσσονται σ` αυτά, διατίθενται αποκλειστικά για την κάλυψη του κόστους της εναλλακτικής διαχείρισης των αποβλήτων συσκευασιών ή άλλων προϊόντων με σκοπό την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί.
Οι χρηματικές εισφορές πρέπει να καλύπτουν το συνολικό κόστος της διαχείρισης αποβλήτων για τα προϊόντα τα οποία διαθέτουν στην αγορά, στο οποίο περιλαμβάνονται και τα ακόλουθα κόστη : α) Το κόστος της χωριστής συλλογής και μεταφοράς, διαλογής και επεξεργασίας που απαιτείται για την επίτευξη των στόχων διαχείρισης των αποβλήτων, αφού αφαιρεθούν τα έσοδα από την επαναχρησιμοποίηση ή τις πωλήσεις δευτερογενών πρώτων υλών των συνεργαζόμενων με τα ΣΣΕΔ ΟΤΑ Α΄ Βαθμού ή φορέων διαχείρισης αποβλήτων β) Το κόστος παροχής επαρκούς πληροφόρησης στους κατόχους αποβλήτων σχετικά με τα διαθέσιμα συστήματα γ)Το κόστος ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης των πολιτών για την πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων, τη χωριστή συλλογή κλπ. δ) Το κόστος συγκέντρωσης στοιχείων και υποβολής εκθέσεων. ε) Τις δαπάνες αυτοέλεγχου των ΣΣΕΔ και τις δαπάνες των τακτικών ανεξάρτητων ελέγχων που υποστηρίζουν τους αυτοελέγχους στ)Το διοικητικό κόστος.
Ο προσδιορισμός του ύψους των χρηματικών εισφορών γίνεται με βάση τα πραγματικά κόστη στο τέλος του κύκλου ζωής των επιμέρους προϊόντων ή ομάδων παρόμοιων προϊόντων, αφού ληφθεί υπόψη η δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσής τους και βασίζεται στο βελτιστοποιημένο κόστος των υπηρεσιών που παρέχονται, στις περιπτώσεις όπου δημόσιες επιχειρήσεις διαχείρισης αποβλήτων είναι υπεύθυνες για την εκπλήρωση μέρους των λειτουργικών υποχρεώσεων.
Τα ΣΣΕΔ κατά τον προσδιορισμό της χρηματικής εισφοράς, μεριμνούν για την δημιουργία κινήτρων οικολογικού σχεδιασμού των προϊόντων, με σκοπό την διευκόλυνση της πρόληψης επαναχρησιμοποιίησης και ανακύκλωσης και την συνεισφορά στην αποδοτικότητα των πόρων.
6. Κάθε ΑΣΕΔ ή ΣΣΕΔ πρέπει να σχεδιάζεται, να οργανώνεται και να λειτουργεί ούτως ώστε :
α) Να αποφεύγεται η διάκριση σε βάρος των εισαγομένων προϊόντων καθώς και εμπόδια στο εμπόριο ή στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό, σύμφωνα με το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο.
β) Να λαμβάνονται κατά κύριο λόγο υπόψη οι απαιτήσεις σε θέματα προστασίας:
αα) του περιβάλλοντος και της υγείας, ββ) της ασφάλειας και υγιεινής των καταναλωτών, και γγ) των δικαιωμάτων βιομηχανικού και εμπορικού απορρήτου .
γ) Να επιλέγεται η πλέον ενδεδειγμένη μέθοδος εναλλακτικής διαχείρισης της προετοιμασίας επαναχρησιμοποίησης, της συλλογής, μεταφοράς, αποθήκευσης, ανάκτησης και ανακύκλωσης των αποβλήτων, σύμφωνα με την ιεράρχηση των δράσεων και εργασιών διαχείρισης αποβλήτων του άρθρου 29 του ν. 4042/2012 και κατ’ εφαρμογή των προγραμμάτων του άρθρου 5 του νόμου αυτού.
δ) Να προσδιορίζεται με σαφήνεια το γεωγραφικό επίπεδο και το είδος του προϊόντος που αφορά.
ε) Να διατίθενται τα αναγκαία λειτουργικά και οικονομικά μέσα για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του στο πλαίσιο της διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού·
στ) Να εφαρμόζεται επαρκής μηχανισμός αυτοελέγχου που υποστηρίζεται από τακτικούς ανεξάρτητους ελέγχους για την αξιολόγηση της οικονομικής διαχείρισης του φορέα και της ποιότητας των στοιχείων που συλλέγονται και υποβάλλονται στον Ε.Ο.ΑΝ.
ζ) Να τίθενται στη διάθεση του κοινού πληροφορίες σχετικά με την ιδιοκτησία του φορέα, τους παραγωγούς ή διαχειριστές, που έχουν ενταχθεί στο ΣΣΕΔ, καθώς και τον αριθμό ΕΜΠΑ αυτών, το ύψος των χρηματικών εισφορών που καταβάλλονται συνολικά από αυτούς και τέλος πληροφορίες για τις επιχειρήσεις διαχείρισης αποβλήτων, όπως τα στοιχεία της επιχείρησης που κάνει τη διαχείριση των αποβλήτων, το είδος των εργασιών εναλλακτικής διαχείρισης που υλοποιεί, την περιβαλλοντική αδειοδότηση αυτών, του κωδικούς ΕΚΑ που διαχειρίζεται, καθώς και τον αριθμό ΗΜΑ των επιχειρήσεων που συνεργάζονται με τον φορέα ΣΣΕΔ ή ΑΣΕΔ.
7. Οι παραγωγοί υποχρεούνται να υποβάλλουν στον Ε.Ο.ΑΝ. και στα ΣΣΕΔ αληθή στοιχεία για τις ποσότητες συσκευασιών και άλλων προϊόντων που διαθέτουν στην αγορά.
8. Οι κατασκευαστές και οι εισαγωγείς συσκευασιών με σκοπό τη διάθεση στην ελληνική αγορά, έχουν υποχρέωση να παραλαμβάνουν το δευτερογενές υλικό, όπως ορίζεται στην παρ. 26 του άρθρου 2, και προέρχεται από την επεξεργασία αποβλήτων συσκευασίας και να το χρησιμοποιούν για την παραγωγή νέων προϊόντων.
9. Για την οργάνωση και λειτουργία κάθε ΑΣΕΔ και ΣΣΕΔ απαιτείται η προηγούμενη έκδοση απόφασης έγκρισης του ΑΣΕΔ ή ΣΣΕΔ από το ΔΣ του ΕΟΑΝ, η οποία τίθεται σε ισχύ με τη δημοσίευσή της το διαδικτυακό τόπο του «ΔΙΑΥΓΕΙΑ». Η έγκριση του Ε.Ο.ΑΝ δίνεται με απόφαση του ΔΣ εντός τριών (3) μηνών από την υποβολή του αιτήματος, μετά την άπρακτη πάροδο της οποίας το αίτημα θεωρείται εγκεκριμένο. Για την έκδοση της έγκρισης απαιτείται η καταβολή από τον φορέα στον Ε.Ο.ΑΝ. ανταποδοτικού τέλους, το ύψος του οποίου καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Με όμοια απόφαση το ύψος του ανταποδοτικού τέλους μπορεί να αναπροσαρμόζεται.
10. Η απόφαση έγκρισης ΑΣΕΔ ή ΣΣΕΔ , ισχύει για έξι (6) έτη και μπορεί να ανανεώνεται, με τροποποίηση ή αναθεώρηση του επιχειρησιακού σχεδίου εφόσον απαιτείται. Η απόφαση έγκρισης ΑΣΕΔ ή ΣΣΕΔ ανακαλείται από τον Ε.Ο.ΑΝ. εάν διαπιστωθεί ότι δεν συνέτρεχαν οι όροι και οι προϋποθέσεις με τους οποίους έχει εγκριθεί. Η διαδικασία και οι ειδικότερες προϋποθέσεις ανανέωσης, τροποποίησης ή ανάκλησης της έγκρισης, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παραγράφου αυτής, δύναται να ρυθμίζεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας που εκδίδεται μετά από εισήγηση του Ε.Ο.ΑΝ.
11. Ο Ε.Ο.ΑΝ. τηρεί το Εθνικό Μητρώο Παραγωγών Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων (ΕΜΠΑ), στο οποίο καταχωρίζονται υποχρεωτικά οι υπόχρεοι παραγωγοί συσκευασιών και οι υπόχρεοι παραγωγοί άλλων προϊόντων της παρ. 2 του παρόντος. Από την υποχρέωση καταχώρησης στο μητρώο εξαιρούνται οι διαχειριστές των ΑΕΚΚ, όπως αυτοί ορίζονται στο άρθρο 3 της υπ’ αριθ. 36259/1757/2010 Κ.Υ.Α. (Β΄1312), όπως ισχύει. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθορίζεται η διαδικασία εγγραφής στο μητρώο, τα στοιχεία που απαιτούνται για την καταχώριση σ` αυτά, καθώς και ο τρόπος κατάρτισης και τήρησής τους.
12. Η τήρηση των υποχρεώσεων των παραγράφων 2 και 11 του παρόντος άρθρου αποτελούν ειδικό όρο εκτέλεσης της σύμβασης σύμφωνα με το άρθρο 130 του ν 4412/2016.
13. Η παράγραφος 5 δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση των φορέων ΣΣΕΔ αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ).
[...]
Άρθρο 12
Το άρθρο 12 του ν. 2939/2001 αντικαθίσταται ως εξής:
«… Άρθρο 12
Υποχρεώσεις διακινητών συσκευασίας και φορέων λειτουργίας χώρων συνάθροισης κοινού, μαζικής εστίασης και υπηρεσιών του δημοσίου Οι διακινητές συσκευασμένων προϊόντων υποχρεούνται να μην διακινούν προϊόντα των οποίων οι παραγωγοί δεν έχουν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις διατάξεις των παραγράφων 2 και 11 του άρθρου 4β.
[...]
Άρθρο 14
Το άρθρο 16 του ν. 2939/2001 αντικαθίσταται ως εξής :
«Άρθρο 16
Όροι και προϋποθέσεις για τη διάθεση στην αγορά των άλλων προϊόντων
1. Οι διακινητές άλλων προϊόντων υποχρεούνται να μην διακινούν προϊόντα των οποίων οι παραγωγοί δεν έχουν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις των παρ. 2 και 11 του άρθρου 4β.
2. Προκειμένου τα άλλα προϊόντα να διακινηθούν στην αγορά, εφαρμόζονται ευρωπαϊκά, διεθνή ή εθνικά πρότυπα που αναφέρονται στις απαιτήσεις ως προς τη σύνθεση και την επαναχρησιμοποιήσιμη και την ανακτήσιμη φύση των άλλων προϊόντων.
3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Οικονομίας, Ανάπτυξης, που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση του Ε.Ο.ΑΝ., καθίστανται υποχρεωτικά τα πρότυπα διαχείρισης των άλλων προϊόντων, τα οποία έχουν εγκριθεί από τον Ελληνικό Οργανισμό Τυποποίησης (ΕΛΟΤ).
[.....]
Β. Προτεινόμενη τροπολογία τροποποίησης του άρθρου 130 του ν. 4412/2016
1. Το άρθρο 130 του ν.4412/2016 (Α΄ 147) τροποποιείται ως ακολούθως:
«… Άρθρο 130
Οι αναθέτουσες αρχές επιβάλλουν τον όρο ότι κατά την εκτέλεση της σύμβασης ο ανάδοχος τηρεί τις υποχρεώσεις στους τομείς του περιβαλλοντικού, κοινωνικοασφαλιστικού και εργατικού δικαίου, που έχουν θεσπισθεί με το δίκαιο της Ένωσης, το εθνικό δίκαιο, συλλογικές συμβάσεις ή διεθνείς διατάξεις περιβαλλοντικού, κοινωνικοασφαλιστικού και εργατικού δικαίου, οι οποίες απαριθμούνται στο Παράρτημα X του Προσαρτήματος Α΄. Ειδικά α) στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών καθαρισμού ή φύλαξης, περιλαμβάνονται, επιπλέον του όρου του πρώτου εδαφίου, τα στοιχεία που αναφέρονται στις περιπτώσεις α΄ έως στ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 (Α΄115), όπως εκάστοτε ισχύει, καθώς και ο ειδικός όρος της παρ. 3 του ίδιου άρθρου και β) στις συμβάσεις προμηθειών προϊόντων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν.2939/2001, επιπλέον του όρου του πρώτου εδαφίου περιλαμβάνεται ο όρος ότι ο ανάδοχος υποχρεούται κατά την υπογραφή της σύμβασης και καθ’ όλη τη διάρκεια εκτέλεσης να τηρεί τις υποχρεώσεις των παρ. 2 και 11 του άρθρου 4β ή της παρ. 1 του άρθρου 12 ή και της παρ. 1 του άρθρου 16 του ν.2939/2001. Η τήρηση των υποχρεώσεων ελέγχεται με την προσκόμιση του πιστοποιητικού της περ. β της παρ. 3 του άρθρου 5 της ΚΥΑ οικ. 181504/2016 (Β’ 2545) μέσα στην προθεσμία της παρ. 4 του άρθρου 105 και αποτελεί προϋπόθεση για την υπογραφή τους συμφωνητικού, η μη τήρηση της οποία έχει τις συνέπειες της παρ. 5 του άρθρου 105. Οι όροι της παρούσας παραγράφου αναφέρονται ήδη στα έγγραφα της σύμβασης…»
Γ. Αιτιολογική Έκθεση του προτεινόμενου σχεδίου νόμου:
Α. Γενικό Μέρος
Με την προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση, τροποποιείται το βασικό θεσμικό πλαίσιο για την εναλλακτική διαχείριση στην χώρα μας, όπως αυτό θεσπίστηκε με τις διατάξεις του νόμου 2939/01 «Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων – Ίδρυση του Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π. και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α 179/6.8.2001), ο οποίος ενσωμάτωσε την οδηγία 94/62 ΕΚ της 20ής Δεκεμβρίου 1994 για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας και εισήγαγε την εφαρμογή της «Διευρυμένης Ευθύνης του Παραγωγού».
“[...] Η εφαρμογή του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου έως σήμερα δεν είχε τα επιθυμητά αποτελέσματα και τα ποσοστά ανακύκλωσης δεν ανέρχονται σε ικανοποιητικό επίπεδο, υπάρχει σημαντικό ποσοστό εισφοροδιαφυγής, εφόσον σημαντικός αριθμός υπόχρεων παραγωγών είτε δεν έχει ενταχθεί σε Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης, είτε, ενώ έχει ενταχθεί, δεν δηλώνει τις πραγματικές ποσότητες επί των οποίων υπολογίζεται η εισφορά που πρέπει να καταβληθεί. Αυτό καταδεικνύει ότι οι εισφορές της κοινωνίας δεν διοχετεύονται για το περιβάλλον και την κυκλική οικονομία ενώ δημιουργείται παράλληλα σοβαρή ανισοτιμία στην αγορά μεταξύ συνεπών και ασυνεπών παραγωγών. [..]
Στη δέσμη μέτρων για την κυκλική οικονομία εντάσσονται τροποποιήσεις οδηγιών μεταξύ των οποίων της οδηγίας 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα. Στο πλαίσιο της τροποποίησης της ως άνω οδηγίας προτείνεται η θεσμοθέτηση των ελάχιστων λειτουργικών απαιτήσεων όσον αφορά τη διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού. Η χώρα μας στο πλαίσιο υιοθέτησης των αρχών της κυκλικής οικονομίας χρειάζεται τη θέσπιση αυστηρότερου τρόπου ελέγχου λειτουργίας των σχημάτων διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού, με την εισαγωγή απαιτήσεων για τον έλεγχο, τη διαφάνεια, την αποτελεσματική λειτουργία και τη δίκαιη κατανομή των πόρων. [...]
Με τις ρυθμίσεις που εισάγονται αποσαφηνίζεται ο οργανωτικός ρόλος των Φορέων Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης, που αποτελεί ουσιώδη επιλογή για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς, αντιμετωπίζονται περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων, όπως για παράδειγμα με την καθιέρωση ασυμβιβάστων στις περιπτώσεις που μπορεί να ανακύψουν τέτοιες συγκρούσεις, με την υποχρέωση των φορέων ΣΕΔ να υιοθετούν Κανονισμό Προμηθειών στα πρότυπα που θα εκδώσει ο ΕΟΑΝ, την υποχρέωση δημοσιοποίησης στοιχείων και την εποπτεία των συστημάτων από τους υπόχρεους και τίθενται τα εχέγγυα της διαφανούς λειτουργίας αυτών. Επίσης, υιοθετούνται ρυθμίσεις για την μείωση των μη παραγωγικών πόρων της ανακύκλωσης και τον εξορθολογισμό του κόστους λειτουργίας τους και την διοχέτευση των πόρων που εισπράττονται για την επίτευξη της βέλτιστης εναλλακτικής διαχείρισης, σύμφωνα με το σκοπό που πρέπει να επιτελεί η οργάνωση και λειτουργία των ΣΕΔ.
Περαιτέρω, αποσαφηνίζεται η ευθύνη του διακινητή για την εφαρμογή της διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού, η οποία αποτελεί επιπρόσθετο μέτρο για τη δίκαιη κατανομή της ευθύνης σε όλους τους κρίκους της αλυσίδας για την επίτευξη των στόχων, ενώ ταυτόχρονα συμβάλει καθοριστικά στην καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής και της δημιουργίας άνισων όρων στην αγορά. [...]
Β. Ειδικό Μέρος
Το παρόν Νομοσχέδιο χωρίζεται σε τέσσερα μέρη, το Μέρος Α στο οποίο περιλαμβάνονται τα άρθρα 1 έως 18, με τα οποία τροποποιούνται τα άρθρα του ν. 2939/2001 και θεσπίζονται νέα άρθρα συμπληρωματικά των ρυθμίσεων του νόμου αυτού, στο Μέρος Β, στο οποίο περιλαμβάνεται το άρθρο 19, με το οποίο τροποποιείται το άρθρο 24 του ν 2939/2001 σχετικά με τη σύσταση του ΕΟΑΝ, και το άρθρο 20, με το οποίο εισάγεται νέο άρθρο 24 Α με το οποίο προβλέπεται η σύσταση Επιτροπής Διαβούλευσης, ενώ περιλαμβάνονται διατάξεις που αντικαθιστούν τις διατάξεις του π.δ. 99/2008 (ΦΕΚ 154 Α΄) και του ΠΔ 170/08 (ΦΕΚ 228 Α/7-11- 2008), και αφορούν την οργανωτική δομή και τη διάρθρωση των υπηρεσιών του ΕΟΑΝ και θεσπίζονται νέες διατάξεις, ενώ στο Μέρος Γ περιλαμβάνονται εξουσιοδοτικές, μεταβατικές και τελικές διατάξεις. Τέλος, στο τέταρτο Μέρος προσαρτώνται δύο Παραρτήματα τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του παρόντος νομοσχεδίου και εξειδικεύουν τις διατάξεις των άρθρων στα οποία υπάρχει ρητή παραπομπή στα παραρτήματα αυτά.
Β.1. Μέρος Α’
[...]
Άρθρο 4
Με τις παραγράφους 1 και 2 και 3 του άρθρου 4 προστίθενται αντίστοιχα άρθρα 4Α, 4Β και 4Γ, τα οποία περιλαμβάνουν όλες τις βασικές «οριζόντιες» ρυθμίσεις για τους φορείς των ΣΣΕΔ και ΑΣΕΔ, καθώς και για την οργάνωση και λειτουργία των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης. Με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις καθιερώνονται οι ελάχιστες λειτουργικές απαιτήσεις της «Διευρυμένης Ευθύνης του Παραγωγού». Οι εν λόγω απαιτήσεις στοχεύουν μεταξύ των άλλων στο να διασφαλισθεί με τη λειτουργία των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης η χρηστή διοίκηση, η διαφάνεια, η μείωση των δαπανών εναλλακτικής διαχείρισης, η ενίσχυση των επιδόσεων, καθώς και η διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού και η αποφυγή των εμποδίων για την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. [...]
Περαιτέρω, στην παράγραφο 9 τίθενται όροι και προϋποθέσεις για την προμήθεια αγαθών ή λήψη υπηρεσιών και μελετών ή ανάθεση έργων από τους φορείς ΣΣΕΔ με γνώμονα την διαφάνεια και την ίση μεταχείριση των ενδιαφερόμενων. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι χρηματικοί πόροι που διατίθενται από τους φορείς ΣΣΕΔ προέρχονται από τις εισφορές των υποχρέων και ως εκ τούτου προέρχεται από την κοινωνία είναι επιβεβλημένη η διαχείριση και διάθεση αυτών με κανόνες ανάλογους με τα γενικώς ισχύοντα στην ανάθεση δημοσίων συμβάσεων σύμφωνα με τις αρχές της διαφάνειας, της δημοσιότητας, της ίσης μεταχείρισης των οικονομικών φορέων και της βέλτιστης οικονομικής αξιοποίησης των πόρων. [...]
Στο άρθρο 4Β, προβλέπονται διατάξεις γενικής εφαρμογής για τα ΑΣΕΔ και ΣΣΕΔ. [..]
Στην παράγραφο 11 προβλέπεται η τήρηση Εθνικού Μητρώου Παραγωγών Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων (ΕΜΠΑ), στο οποίο καταχωρίζονται υποχρεωτικά οι υπόχρεοι παραγωγοί συσκευασιών και οι υπόχρεοι παραγωγοί άλλων προϊόντων της παρ. 2. Από την υποχρέωση καταχώρησης στο μητρώο εξαιρούνται οι διαχειριστές των ΑΕΚΚ, όπως αυτοί ορίζονται στο άρθρο 3 της υπ’ αριθ. 36259/1757/2010 Κ.Υ.Α. (Β΄1312). Επίσης, περιέχεται εξουσιοδοτική διάταξη στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, να καθορίζει τη διαδικασία εγγραφής στο μητρώο, τα στοιχεία που απαιτούνται για την καταχώριση σ` αυτό, καθώς και τον τρόπο κατάρτισης και τήρησής του και προβλέπεται ότι παραμένει σε ισχύ η ΚΥΑ 181504/2016 (ΦΕΚ 2454/Β/09-08-2016) «Κατάρτιση, περιεχόμενο και σύστημα διαχείρισης του Εθνικού Μητρώου Παραγωγών (Ε.Μ.ΠΑ.). Καθορισμός διαδικασίας εγγραφής των παραγωγών, στο πλαίσιο της εναλλακτικής διαχείρισης των συσκευασιών και άλλων προϊόντων, σύμφωνα με τα άρθρα 7 και 17 του Ν. 2939/2001 (Α 179), όπως ισχύουν»…», μέχρι την έκδοση νέας ΚΥΑ ή την τροποποίηση αυτής.
Τέλος, με την παράγραφο 12 προβλέπεται ρητά ότι η τήρηση της υποχρέωσης εγγραφής στο ως άνω Μητρώο καθώς και η συμμετοχή σε ΣΣΕΔ ή η οργάνωση ΑΣΕΔ για τους υπόχρεους συνιστά περιβαλλοντική υποχρέωση και ορίζεται ότι αποτελεί προϋπόθεση για το δικαίωμα συμμετοχής στη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων.
Δ. Αιτιολογική Έκθεση αναφορικά με την προτεινόμενη τροπολογία για την τροποποίηση του άρθρου 130 του ν. 4412/2016:
Η προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπει την τροποποίηση της διάταξης του άρθρου 130 του ν.4412/2016 (Α’ 147), ώστε να τεθεί ειδικός όρος εκτέλεσης για τις συμβάσεις προμηθειών προϊόντων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν.2939/2001. Ο όρος αυτός, τον οποίο οι αναθέτουσες αρχές και οι αναθέτοντες φορείς πρέπει υποχρεωτικά να θέτουν στα έγγραφα της σύμβασης και να ελέγχουν, συνίσταται στην τήρηση των υποχρεώσεων εγγραφής στο ΕΜΠΑ που προβλέπεται στο άρθρο 4β παρ. 11 του ν.2939/2001, όπως αυτό προστίθεται με το άρθρο 4 του σ/ν, της υποχρέωσης οργάνωσης ΑΣΕΔ ή συμμετοχής σε ΣΣΕΔ, που προβλέπεται στην παρ. 2 του άρθρου 4β του ν.2939/2001 που προστίθεται με το άρθρο 4 του σ/ν, καθώς και την απαγόρευση διακίνησης προϊόντων των οποίων ο παραγωγός δεν έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις αυτές, που προβλέπεται στην παρ. 1 του άρθρου 12 και στην παρ. 1 του άρθρου 16, στην περίπτωση που ο ανάδοχος είναι διακινητής και όχι υπόχρεος παραγωγός. Η προτεινόμενη διάταξη συμβάλει καθοριστικά στην πάταξη της εισφορδιαφυγής και στην τήρηση της περιβαλλοντικής υποχρέωσης εκ μέρους των οικονομικών φορέων που συμμετέχουν στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων. Επίσης, η προτεινόμενη ρύθμιση συμβάλει αφενός μεν στην ισότιμη μεταχείριση μεταξύ των οικονομικών φορέων, καθόσον δεν ευνοείται αυτός που παραβιάζει την υποχρέωση καταβολής εισφοράς σε ΣΣΕΔ ή στην οργάνωση ΑΣΕΔ σε βάρος εκείνου που τηρεί την υποχρέωσή του, έχοντας μεριμνήσει για την εναλλακτική διαχείριση (πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση) των προϊόντων που διαθέτει στην αγορά. Επίσης, τίθεται για τις αναθέτουσες αρχές και αναθέτοντες φορείς υποχρέωση να ελέγχουν την τήρηση των εν λόγω υποχρεώσεων από τον ανάδοχο κατ’ αντιστοιχία με την υποχρέωση των διακινητών να μην διακινούν προϊόντα των οποίων ο παραγωγός δεν έχει εκπληρώσει τις εν λόγω υποχρεώσεις, ρύθμιση που προβλέπεται στο πλαίσιο των ιδιωτικών συναλλαγών. Τέλος, κάνει αποτελεσματική τη ρύθμιση σχετικά με την υποχρέωση των διακινητών που συμμετέχουν σε διαδικασίες σύναψης συμβάσεων, εφόσον και αυτοί ως ανάδοχοι θα πρέπει να αποδεικνύουν ότι οι παραγωγοί των οποίων τα προϊόντα διακινούν, έχουν τηρήσει τη σχετική περιβαλλοντική υποχρέωση. Η τήρηση της υποχρέωσης ελέγχεται κατά την υπογραφή της σύμβασης, εφόσον ο ανάδοχος οφείλει να προσκομίζει το πιστοποιητικό της περ. β της παρ. 3 του άρθρου 5 της ΚΥΑ οικ. 181504/2016 (Β’ 2545) που θα χορηγεί ο Ε.Ο.ΑΝ. και θα αποτελεί προϋπόθεση για την υπογραφή του συμφωνητικού, η μη προσκόμιση δε του σχετικού πιστοποιητικού για την απόδειξη τήρησης της υποχρέωση εκ μέρους του αναδόχου θα συνεπάγεται την κήρυξη αυτού ως εκπτώτου, θα καταπίπτει υπέρ της αναθέτουσας αρχής η εγγύηση συμμετοχής του και η κατακύρωση θα γίνεται στον προσφέροντα που υπέβαλε την αμέσως επόμενη πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά.
ΙΙ. Αρμοδιότητα Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. αα' του ν. 4013/2011, “αα) Η Αρχή γνωμοδοτεί επί των διατάξεων σχεδίων νόμων που αφορούν στις δημόσιες συμβάσεις πριν από την κατάθεση τους στη Βουλή. Αν ο αρμόδιος Υπουργός διαφωνεί με τη γνώμη της Αρχής, η Αρχή δύναται να συγκαλεί συσκέψεις, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της και εκπροσώπων όλων των συναρμόδιων Υπουργείων με σκοπό την ανταλλαγή και σύγκλιση των απόψεων. Στις εν λόγω συσκέψεις η Αρχή και κάθε συναρμόδιος Υπουργός μπορούν να ζητούν τη συμμετοχή ανεξάρτητων τρίτων, ειδικών σε θέματα δημοσίων συμβάσεων. Οι συσκέψεις αυτές πραγματοποιούνται σε διάστημα δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την περιέλευση της πρόσκλησης της Αρχής στους συμμετέχοντες. Η άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας αυτής δεν κωλύει τη συνέχιση της διαδικασίας ψήφισης του σχεδίου νόμου. Αν δεν αρθεί η διαφωνία μεταξύ του αρμόδιου Υπουργού και της Αρχής, στη γνώμη της Αρχής προσαρτάται έκθεση του Υπουργού στην οποία περιλαμβάνεται και ειδική αιτιολόγηση κάθε απόκλισης από το περιεχόμενο της γνώμης. Τα εν λόγω έγγραφα συνοδεύουν τα σχέδια νόμων κατά την κατάθεση τους στη Βουλή και αναρτώνται με επιμέλεια της Αρχής στην ιστοσελίδα της. Σε περίπτωση απόκλισης του σχεδίου νόμου από τη γνώμη της Αρχής, η αρμόδια επιτροπή της Βουλής δύναται να καλεί, σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής, σε ακρόαση τον Πρόεδρο της Αρχής.”
Στο βαθμό που οι ανωτέρω αναφερόμενες διατάξεις [παρ. 9 του άρθρου 4α του ν. 2939/2001 κα ι παρ. 12 του άρθρου 4β του ν. 2939/2001, τα οποία προστίθενται με τις παρ. 1 και 2 αντίστοιχα του άρθρου 4 του υπόψη σχεδίου νόμου και μη αριθμημένο άρθρο περί τροποποίησης του άρθρου 130 του ν. 4412/2016], ως παρατίθενται ανωτέρω (υπό I), περιλαμβάνουν ρυθμίσεις που αφορούν, όπως προαναφέρθηκε, σε ζητήματα ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων, εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Αρχής για παροχή γνώμης, κατ’ άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. αα' του ν. 4013/2011.
ΙΙΙ. Συναφείς διατάξεις
1. Στο ν. 4412/16 (ΦΕΚ-147 Α/8-8-16 - Διορθ. Σφαλμ. στα ΦΕΚ-200 Α/24-10-16 και ΦΕΚ-206 Α/3-11-16) : “Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)” προβλέπονται σχετικώς τα κάτωθι :
“Άρθρο 2 Ορισμοί (άρθρο 2 και άρθρο 33 παρ. 1 εδάφιο β΄ της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ και άρθρο 2 της Οδηγίας 2014/25/ΕΕ)
“1) α) ως «αναθέτουσες αρχές» νοούνται το κράτος, οι αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης, οι οργανισμοί δημοσίου δικαίου ή οι ενώσεις μιας ή περισσότερων από αυτές τις αρχές ή ενός ή περισσότερων από αυτούς τους οργανισμούς δημοσίου δικαίου και οι αναθέτουσες αρχές κατά την έννοια του άρθρου 223 και β) ως «αναθέτοντες φορείς» νοούνται οι αναθέτοντες φορείς κατά την έννοια του άρθρου 224,
[...] 4) ως «οργανισμοί δημοσίου δικαίου» νοούνται οι οργανισμοί που έχουν όλα τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: α) έχουν συσταθεί για το συγκεκριμένο σκοπό της κάλυψης αναγκών γενικού συμφέροντος, που δεν έχουν βιομηχανικό ή εμπορικό χαρακτήρα, β) έχουν νομική προσωπικότητα και γ) χρηματοδοτούνται, κατά το μεγαλύτερο μέρος, από τις κρατικές αρχές, τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλους οργανισμούς δημοσίου δικαίου ή η διαχείριση των οποίων υπόκειται σε έλεγχο ασκούμενο από τους οργανισμούς αυτούς ή έχουν διοικητικό, διευθυντικό ή εποπτικό συμβούλιο, του οποίου περισσότερο από το ήμισυ των μελών διορίζεται από τις κρατικές αρχές, τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης ή από άλλους οργανισμούς δημοσίου δικαίου [...]
Άρθρο 18 του ν. 4412/2016 - Αρχές εφαρμοζόμενες στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων (άρθρο 18 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ)
[...] 2. Κατά την εκτέλεση των δημόσιων συμβάσεων, οι οικονομικοί φορείς τηρούν τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από τις διατάξεις της περιβαλλοντικής, κοινωνικοασφαλιστικής και εργατικής νομοθεσίας, που έχουν θεσπισθεί με το δίκαιο της Ένωσης, το εθνικό δίκαιο, συλλογικές συμβάσεις ή διεθνείς διατάξεις περιβαλλοντικού, κοινωνικού και εργατικού δικαίου, οι οποίες απαριθμούνται στο Παράρτημα Χ του Προσαρτήματος Α'. Η τήρηση των εν λόγω υποχρεώσεων ελέγχεται και βεβαιώνεται από τα όργανα που επιβλέπουν την εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων και τις αρμόδιες δημόσιες αρχές και υπηρεσίες που ενεργούν εντός των ορίων της ευθύνης και της αρμοδιότητάς τους.
Άρθρο 105 Κατακύρωση - σύναψη σύμβασης
[...] 4. Μετά την επέλευση των εννόμων αποτελεσμάτων της απόφασης κατακύρωσης, η αναθέτουσα αρχή προσκαλεί τον ανάδοχο να προσέλθει για την υπογραφή του συμφωνητικού, εντός είκοσι (20) ημερών από την κοινοποίηση σχετικής έγγραφης ειδικής πρόσκλησης.
5. Η υπογραφή του συμφωνητικού έχει αποδεικτικό χαρακτήρα. Εάν ο ανάδοχος δεν προσέλθει να υπογράψει το συμφωνητικό, μέσα στην προθεσμία που ορίζεται στην ειδική πρόκληση, κηρύσσεται έκπτωτος, καταπίπτει υπέρ της αναθέτουσας αρχής η εγγύηση συμμετοχής του και η κατακύρωση γίνεται στον προσφέροντα που υπέβαλε την αμέσως επόμενη πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά. Αν κανένας από τους προσφέροντες δεν προσέλθει για την υπογραφή του συμφωνητικού, η διαδικασία ανάθεσης ματαιώνεται, σύμφωνα με την περίπτωση β' της παραγράφου 1 του άρθρου 106.
Άρθρο 130 Όροι εκτέλεσης της σύμβασης (άρθρο 70 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ)
1. Οι αναθέτουσες αρχές επιβάλλουν τον όρο ότι κατά την εκτέλεση της σύμβασης ο ανάδοχος τηρεί τις υποχρεώσεις στους τομείς του περιβαλλοντικού, κοινωνικοασφαλιστικού και εργατικού δικαίου, που έχουν θεσπισθεί με το δίκαιο της Ένωσης, το εθνικό δίκαιο, συλλογικές συμβάσεις ή διεθνείς διατάξεις περιβαλλοντικού, κοινωνικοασφαλιστικού και εργατικού δικαίου, οι οποίες απαριθμούνται στο Παράρτημα Χ του Προσαρτήματος Α'. Ειδικά στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών καθαρισμού ή φύλαξης, περιλαμβάνονται, επιπλέον του όρου του πρώτου εδαφίου, τα στοιχεία που αναφέρονται στις περιπτώσεις α΄ έως στ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 (Α΄115), όπως εκάστοτε ισχύει, καθώς και ο ειδικός όρος της παρ. 3 του ίδιου άρθρου. Οι όροι της παρούσας παραγράφου αναφέρονται ήδη στα έγγραφα της σύμβασης.
2. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να επιβάλλουν και άλλους ειδικούς όρους σχετικά με την εκτέλεση της σύμβασης, υπό την προϋπόθεση ότι συνδέονται με το αντικείμενο της σύμβασης, κατά την έννοια της παρ. 8 του άρθρου 86, και επισημαίνονται στην προκήρυξη διαγωνισμού ή στα έγγραφα της σύμβασης. Οι εν λόγω όροι μπορούν να περιλαμβάνουν οικονομικές, περιβαλλοντικές, κοινωνικές παραμέτρους ή παραμέτρους που αφορούν την καινοτομία και την απασχόληση.
3. Οι κοινωνικές παράμετροι αφορούν κυρίως:
α) την απασχόληση εργαζομένων που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού κατά την έννοια της παρ. 4 του άρθρου 1 του ν. 4019/2011 (Α΄ 216),
β) τη διευκόλυνση της κοινωνικής ή/και εργασιακής ένταξης ατόμων που προέρχονται από ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού,
γ) την καταπολέμηση των διακρίσεων ή/και
δ) την προαγωγή της ισότητας ανδρών και γυναικών.
4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Οικονομικών καθορίζονται το ελάχιστο ποσοστό απασχόλησης εργαζομένων που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, καθώς και οποιοδήποτε άλλο σχετικό θέμα για την εφαρμογή της παραγράφου 3.”
2. Νόμος 3854/2010 (Α' 94)
“Άρθρο 5
9. Ο Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π. τηρεί μητρώο παραγωγών, στο οποίο καταχωρίζονται υποχρεωτικά όλοι οι παραγωγοί των άλλων προϊόντων. Η εγγραφή των παραγωγών στο μητρώο είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη νόμιμη άσκηση της δραστηριότητας τους και για τη συμμετοχή τους σε δημόσιους διαγωνισμούς. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, καθορίζονται η διαδικασία εγγραφής στο μητρώο, τα στοιχεία που απαιτούνται για την καταχώριση των παραγωγών στο μητρώο, καθώς και ο τρόπος κατάρτισης και τήρησης αυτού”. 3. Οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2008 για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών
“Άρθρο 8 - Διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού
1. Προκειμένου να ενισχυθούν η επαναχρησιμοποίηση και πρόληψη, η ανακύκλωση και άλλες μορφές ανάκτησης αποβλήτων, τα κράτη μέλη μπορούν να λαμβάνουν νομοθετικά και μη νομοθετικά μέτρα για να εξασφαλίζουν ότι τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα τα οποία κατ’ επάγγελμα αναπτύσσουν, κατασκευάζουν, μεταποιούν, επεξεργάζονται, πωλούν ή εισάγουν προϊόντα (παραγωγός του προϊόντος) φέρουν διευρυμένη ευθύνη παραγωγού. Τα μέτρα αυτά μπορούν να περιλαμβάνουν την αποδοχή των επιστρεφόμενων προϊόντων και των αποβλήτων που παραμένουν μετά τη χρήση των προϊόντων αυτών, καθώς και τη συνακόλουθη διαχείριση των αποβλήτων και την οικονομική ευθύνη για τις δραστηριότητες αυτές. Στα μέτρα αυτά μπορεί να περιλαμβάνεται η υποχρέωση για την παροχή διαθέσιμων στο κοινό πληροφοριών σχετικά με το βαθμό στον οποίο το προϊόν μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί ή να ανακυκλωθεί.[...]
Άρθρο 14 - Κόστος
1. Σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων βαρύνει τον αρχικό παραγωγό αποβλήτων, τον τρέχοντα ή τους προηγούμενους κατόχους αποβλήτων.
2. Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίζουν ότι το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων βαρύνει εν μέρει ή πλήρως τον παραγωγό του προϊόντος από το οποίο προέρχονται τα απόβλητα και ότι οι διανομείς αυτού του προϊόντος μπορούν να μοιράζονται το σχετικό κόστος.”
3. Νόμος 4042/2012 (ΦΕΚ 24/Α/13-2-2012) «Ποινική Προστασία του περιβάλλοντος – Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/99/ΕΚ – Πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων – Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ – Ρύθμιση θεμάτων Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής» που ενσωματώνει στο εθνικό δίκαιο την οδηγία-πλαίσιο 2008/98/ΕΕ για τα απόβλητα
Άρθρο 25 (άρθρο 8 της Οδηγίας) Διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού
1. Προκειμένου να ενισχυθούν η επαναχρησιμοποίηση και πρόληψη, η ανακύκλωση και άλλες μορφές ανάκτησης αποβλήτων, λαμβάνονται νομοθετικά και μη νομοθετικά μέτρα για να εξασφαλίζουν ότι τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, τα οποία κατ` επάγγελμα αναπτύσσουν, κατασκευάζουν, μεταποιούν, επεξεργάζονται, πωλούν ή εισάγουν προϊόντα (παραγωγός του προϊόντος), φέρουν διευρυμένη ευθύνη παραγωγού.
2. Για την εφαρμογή της διευρυμένης ευθύνης παραγωγού, λαμβάνονται υπόψη το τεχνικώς εφικτό και το οικονομικώς βιώσιμο, καθώς και το σύνολο των επιπτώσεων στο περιβάλλον, στην ανθρώπινη υγεία και οι κοινωνικές επιπτώσεις και μεριμνάται η διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς.
3. Η διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού εφαρμόζεται με την επιφύλαξη της ευθύνης για τη διαχείριση των αποβλήτων, βάσει της παραγράφου 1 του άρθρου 24, και με την επιφύλαξη της ειδικής υφιστάμενης νομοθεσίας για τις κατηγορίες αποβλήτων και τα προϊόντα.
4. Υπ' Αριθμ. οικ. 181504 (ΦΕΚ Β 2454 9.8.2016) “Κατάρτιση, περιεχόμενο και σύστημα διαχείρισης του Εθνικού Μητρώου Παραγωγών (Ε.Μ.ΠΑ.)- Καθορισμός διαδικασίας εγγραφής των παραγωγών, στο πλαίσιο της εναλλακτικής διαχείρισης των συσκευασιών και άλλων προϊόντων, σύμφωνα με τα άρθρα 7 και 17 του Ν. 2939/2001 (Α 179), όπως ισχύουν.
Άρθρο 2 - Υπόχρεοι εγγραφής στο Ε.Μ.ΠΑ.
1. Στο Ε.Μ.ΠΑ. εγγράφονται υποχρεωτικά:
α) οι παραγωγοί συσκευασιών όπως ορίζονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 3 της υπ` αριθ. 9268/469/2007 κοινής υπουργικής απόφασης, όπως ισχύει,
β) οι παραγωγοί ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών, όπως ορίζονται στην παράγραφο 12 του άρθρου 2 της υπ` αριθ. 41624/2057/2010 κοινής υπουργικής απόφασης, όπως ισχύει,
γ) οι παραγωγοί ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΗΗΕ), όπως αυτοί ορίζονται στην παράγραφο 1 (εδάφιο στ) του άρθρου 3 και στην παράγραφο 1 του άρθρου 18 (εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπος), της υπ` αριθ. 23615/651/2014 κοινής υπουργικής απόφασης,
δ) οι παραγωγοί οχημάτων, όπως ορίζονται στην παράγραφο 7 του άρθρου 2 του Π.δ. 116/2004, όπως ισχύει,
ε) οι παραγωγοί ελαστικών, όπως ορίζονται στην παράγραφο 6 του άρθρου 2 του Π.δ. 109/2004, στ) οι παραγωγοί λιπαντικών ελαίων, όπως ορίζονται στις παραγράφους 7 και 8 του άρθρου 2 του Π.δ. 82/2004, όπως ισχύει,
ζ) οι παραγωγοί άλλων προϊόντων σύμφωνα με τις προβλέψεις της παραγράφου 4 του άρθρου 1.
1.1. Από την υποχρέωση εγγραφής στο Ε.Μ.ΠΑ. εξαιρούνται οι διαχειριστές των ΑΕΚΚ όπως αυτοί ορίζονται στο άρθρο 3 της υπ` αριθμ. 36259/1757/2010 κοινής υπουργικής απόφασης (Β` 1312).
2. Η εγγραφή στο Ε.Μ.ΠΑ. των υπόχρεων παραγωγών που αναφέρονται στην παράγραφο 1, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη νόμιμη άσκηση των δραστηριοτήτων τους και περιλαμβάνει: α) τους νέους παραγωγούς που, για πρώτη φορά μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης, δραστηριοποιούνται στην ελληνική επικράτεια, οι οποίοι υποχρεούνται να εγγραφούν στο Ε.Μ.ΠΑ. πριν τη διάθεση των προϊόντων τους στην ελληνική αγορά, καθώς και β) τους παραγωγούς που, ήδη κατά την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης, δραστηριοποιούνται στην ελληνική επικράτεια, οι οποίοι υποχρεούνται να εγγραφούν στο Ε.Μ.ΠΑ. μέσα σε 8 μήνες από την έναρξη ισχύος της.
3 Εάν ο παραγωγός δεν τηρήσει την υποχρέωση εγγραφής του στο Ε.Μ.ΠΑ. σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 2, ο Ε.Ο.ΑΝ. προβαίνει στις απαραίτητες, κατά τη κρίση του, ενέργειες για συμμόρφωση του υπόχρεου παραγωγού, με την επιφύλαξη επιβολής των κυρώσεων που προβλέπονται στο άρθρο 13.
[...]
Άρθρο 9
Υποχρεώσεις των εγγεγραμμένων παραγωγών
Κάθε εγγεγραμμένος παραγωγός υποχρεούται να τηρεί τις ακόλουθες απαιτήσεις:
α) να υποβάλλει τις ετήσιες εκθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 5 παρ. 1.2 σημείο α,
β) να ενημερώνει ηλεκτρονικά το Μητρώο σε περίπτωση διόρθωσης ή μεταβολής των υποβληθέντων στοιχείων που έχουν καταχωρισθεί στο Ε.Μ.Π.Α. σύμφωνα με το άρθρο 7.
γ) να ειδοποιεί αμελλητί τον Ε.Ο.ΑΝ., εγγράφως ή ηλεκτρονικά, σε περίπτωση προσωρινής ή οριστικής παύσης ή τροποποίησης της λειτουργίας ή της άσκησης της δραστηριότητάς του,
δ) να παρέχει κάθε δυνατή διευκόλυνση στον ΕΟΑΝ όταν διενεργεί ελέγχους και να προσκομίζει αμελλητί, όταν του το ζητά, κάθε αναγκαίο στοιχείο με το οποίο τεκμηριώνεται η αλήθεια των δηλούμενων στοιχείων και πληροφοριών,
ε) να αναγράφει τον Αριθμό Μητρώου Παραγωγού στη σφραγίδα της εταιρείας και σε όλα τα φορολογικά στοιχεία αυτής, όπως Τιμολόγια, Δελτία αποστολής.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’
ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 10
Έννομες συνέπειες
1. Τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης υποχρεούνται:
α) να μεριμνούν ώστε στη σύμβαση συνεργασίας τους με τον παραγωγό να αναγράφεται ρητά η υποχρέωση εγγραφής του στο Ε.Μ.ΠΑ.,
β) να ζητούν από τον παραγωγό ως προϋπόθεση γιατη συνέχιση της σύμβασης συνεργασίας τους, το πιστοποιητικό εγγραφής του στο Ε.Μ.ΠΑ.
γ) να αποστέλλουν στον Ε.Ο.ΑΝ αναλυτική κατάσταση μετις περιπτώσεις στις οποίες υπάρχει διαφορά μεταξύ των καταχωρισμένων στο Ε.Μ.ΠΑ. ποσοτήτων και των αντίστοιχων δηλωθεισών στο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης.
2. Το πιστοποιητικό εγγραφής στο Ε.Μ.ΠΑ. είναι το αναγκαίο προαπαιτούμενο και διασφαλίζει το δικαίωμα τουπαραγωγού:
α) για τη διάθεση ενός προϊόντος στην ελληνική αγορά και,
β) για τη συμμετοχή του σε δημόσιους διαγωνισμούς.
3. Οι διακινητές έμποροι, δηλαδή τα πρόσωπα (φυσικά ή νομικά) που βρίσκονται στην αλυσίδα εφοδιασμού και καθιστούν τα προϊόντα διαθέσιμα στην αγορά, δεν επιτρέπεται να τοποθετούν στην ελληνική αγορά προϊόντα που εντάσσονται σε καθεστώς εναλλακτικής διαχείρισης,σύμφωνα με το Ν. 2939/2001, όπως ισχύει, και προέρχονται από παραγωγούς που δεν είναι εγγεγραμμένοι στο Ε.Μ.ΠΑ.
Αριθμ. 892 (ΦΕΚ Β 538 17.2.2017) “Τροποποίηση της υπ’ αριθμ. 181504/2016 υπουργικής απόφασης «Κατάρτιση,περιεχόμενο και σύστημα διαχείρισης του Εθνικού Μητρώου Παραγωγών (Ε.Μ.ΠΑ.)-Καθορισμός διαδικασίας εγγραφής των παραγωγών, στο πλαίσιο της εναλλακτικής διαχείρισης των συσκευασιών και άλλωνπροϊόντων, σύμφωνα με τα άρθρα 7 και 17 τουν. 2939/2001 (Α'179), όπως ισχύουν», (Β'2454).
Άρθρο 1
Η υπ' αριθμ. 181504/2016 υπουργική απόφαση (Β' 2454) τροποποιείται ως εξής:
1) Στην παράγραφο 2 του άρθρου 2, η περίπτωση (β) αντικαθίσταται ως εξής:
«β) τους παραγωγούς που, ήδη κατά την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης, δραστηριοποιούνται στην ελληνική επικράτεια, οι οποίοι υποχρεούνται να εγγραφούν στο Ε.Μ.ΠΑ. μέσα σε 8 μήνες από την έναρξη ισχύος της».
2) Στο άρθρο 9, η περίπτωση (ε) αριθμείται ως παράγραφος 2, οπότε οι προηγούμενες ρυθμίσεις του άρθρου αυτού αριθμούνται ως παράγραφος 1. Η νέα παράγραφος 2 έχει ως εξής:
«2. Η αναγραφή του Αριθμού Μητρώου Παραγωγού στα φορολογικά στοιχεία της εταιρείας καθίσταται υποχρεωτική στο πλαίσιο εφαρμογής των σχετικών διατάξεων του ν. 4308/2014 (Α'251), όπως εκάστοτε ισχύει.
3) Στο άρθρο 10 η παράγραφος 2 αντικαθίσταται ως εξής: «2. Το πιστοποιητικό εγγραφής στο Ε.Μ.ΠΑ.:
α) εντάσσεται στα στοιχεία που απαιτούνται, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας,ως προϋπόθεση για τη διάθεση ενός προϊόντος στην ελληνική αγορά και,
β) διασφαλίζει, στο πλαίσιο εφαρμογής του ν. 4412/2016 (Α' 147) όπως εκάστοτε ισχύει, το δικαίωμα του παραγωγού για τη συμμετοχή του σε δημόσιους διαγωνισμούς».
ΙV. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
Με τις προτεινόμενες νομοθετικές ρυθμίσεις, τροποποιείται το βασικό θεσμικό πλαίσιο για την εναλλακτική διαχείριση, όπως αυτό θεσπίστηκε με τις διατάξεις του νόμου 2939/01 «Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων – Ίδρυση του Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π. και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α 179/6.8.2001), ο οποίος ενσωμάτωσε την οδηγία 94/62 ΕΚ της 20ής Δεκεμβρίου 1994 για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας και εισήγαγε την εφαρμογή της «Διευρυμένης Ευθύνης του Παραγωγού».
Ο Νόμος 2939/01, όπως στη συνέχεια τροποποιήθηκε, εισήγαγε στο εθνικό δίκαιο τις θεμελιώδεις αρχές για την προώθηση της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης μέσω των σχημάτων διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού, ή άλλως των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης όπως ορίζονται (Σ.Ε.Δ.).
Σημειώνεται ότι η οδηγία-πλαίσιο 2008/98/ΕΕ για τα απόβλητα ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με τον νόμο 4042/2012 (ΦΕΚ 24/Α/13-2-2012) «Ποινική Προστασία του περιβάλλοντος – Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/99/ΕΚ – Πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων – Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ – Ρύθμιση θεμάτων Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής».
Με τις προτεινόμενες διατάξεις επιχειρείται να τροποποιηθεί και να προσαρμοστεί το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο περί εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών και άλλων προϊόντων, προκειμένου να ενσωματωθούν στον τομέα αυτό οι βασικές αρχές του ενωσιακού δικαίου και οι νέες εθνικές πολιτικές επιλογές περί διαχείρισης αποβλήτων.
Στο πλαίσιο αυτό, και σε συνέχεια της εξουσιοδότησης της παρ. 9 του άρθρου 17 του ν. 2939/2001, όπως προστέθηκε με το άρθρο 5 του ν. 3854/2010 (Α' 94), εκδόθηκε η υπ' αριθμ. Οικ. 181504/9.8.2016 (Β' 2454) Απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας με θέμα : “Κατάρτιση, περιεχόμενο και σύστημα διαχείρισης του Εθνικού Μητρώου Παραγωγών (Ε.Μ.ΠΑ.)- Καθορισμός διαδικασίας εγγραφής των παραγωγών, στο πλαίσιο της εναλλακτικής διαχείρισης των συσκευασιών και άλλων προϊόντων, σύμφωνα με τα άρθρα 7 και 17 του Ν. 2939/2001 (Α 179), όπως ισχύουν” η οποία τροποποιήθηκε με την αριθμ. 892 (Β΄538/17-02-2017 Απόφαση του Υπουργού και Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Στο εν λόγω Μητρώο, το οποίο καταρτίζεται και λειτουργεί στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (Ε.Ο.ΑΝ.), εγγράφονται υποχρεωτικά όλοι οι παραγωγοί συσκευασιών και άλλων προϊόντων, όπως αυτά προσδιορίζονται και εξειδικεύονται στο άρθρο 2 παρ. 1 έως 4 του ν. 2939/2001, και οι οποίοι καθίστανται υπόχρεοι για την οργάνωση συστημάτων ή τη συμμετοχή σε συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών και άλλων προϊόντων που αφορούν στη δραστηριότητά τους. Επισημαίνεται ότι η εγγραφή αυτή είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη νόμιμη άσκηση των δραστηριοτήτων των υπόχρεων παραγωγών, όπως αυτοί προσδιορίζονται στην ως άνω Υ.Α.
Επιπλέον, με βάση τις ως άνω κανονιστικές αποφάσεις οι οποίες, σημειωτέον, δεν υποβλήθηκαν στην Αρχή για την παροχή της απαιτούμενης κατά το νόμο (σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. γγ' του ν. 4013/2011) προηγούμενης σύμφωνης γνώμης (Πρβ. σχ. Αριθμ. 2443/7.4.2017 επιστολή της Αρχής στο αρμόδιο Υπουργείο), το προβλεπόμενο πιστοποιητικό εγγραφής στο Ε.Μ.Π.Α. “διασφαλίζει, στο πλαίσιο της εφαρμογής του 4412/2016 (Α΄147) το δικαίωμα του παραγωγού για τη συμμετοχή του σε δημόσιους διαγωνισμούς”.
Εν προκειμένω, οι προτεινόμενες διατάξεις της παρ. 12 του νέου άρθρου 4β, καθώς και της διάταξης με την οποία τροποποιείται το άρθρο 130 του ν. 4412/2016, εισάγουν ζητήματα δημοσίων συμβάσεων και συγκεκριμένα προβλέπεται η υποχρέωση του αναδόχου κατά την υπογραφή της σύμβασης και καθ' όλη τη διάρκεια εκτέλεσής της να τηρεί και να αποδεικνύει την τήρηση των υποχρεώσεων των παρ. 2 και 11 του προτεινόμενου άρθρου 4β ή της παρ. 1 του άρθρου 12 ή και της παρ. 1 του άρθρου 16 του ν. 2939/2001, κατά περίπτωση.
Η ως άνω υποχρέωση αποδεικνύεται με την προσκόμιση του αναδόχου πιστοποιητικού της περ. Β της παρ. 3 του άρθρου 5 της ΚΥΑ οικ. 181504/2016 εντός της προθεσμίας της παρ. 4 του άρθρου 105 του ν. 4412/2016, και ισχύει τόσο για τους παραγωγούς συσκευασιών και άλλων προϊόντων της παρ. 2 του άρθρου 4β του προτεινόμενου σχεδίου νόμου, όσο και για τους διακινητές του προτεινόμενου άρθρου 12 και της παρ. 1 του άρθρου 16 του ν. 2939/2001.
Επιπλέον, μεταξύ άλλων, προβλέπεται η υποχρέωση των φορέων Σ.Σ.Ε.Δ. να καταρτίζουν Κανονισμό Προμηθειών, Υπηρεσιών, Έργων και Μελετών σύμφωνα με την περιγραφόμενη στην παρ. 9 του άρθρου 4α του ν. 2931/2001 διαδικασία, όπως το ως άνω άρθρο προστίθεται με την παρ. 1 του άρθρου 4 του προτεινόμενου σχεδίου νόμου.
V. Επί της νομιμότητας και του περιεχομένου των προτεινόμενων ρυθμίσεων παρατηρούνται τα εξής:
1. Πρόβλεψη για κατάρτιση και εφαρμογή Κανονισμού Προμηθειών, Υπηρεσιών, Έργων και Μελετών από τους φορείς Σ.Σ.Ε.Δ.
Με την ρύθμιση της παρ. 1 του άρθρου 4 του προτεινόμενου σχεδίου νόμου προστίθεται άρθρο 4α στο ν. 2939/2001 σύμφωνα με την παράγραφο 9 του οποίου, υπό την επιφύλαξη του ν. 4412/2016, προβλέπεται η υποχρέωση των φορέων Σ.Σ.Ε.Δ. να καταρτίζουν Κανονισμό Προμηθειών, Υπηρεσιών, Έργων και Μελετών για την “προμήθεια αγαθών, την λήψη ή την ανάθεση υπηρεσιών και την ανάθεση έργων”. Οι Κανονισμοί αυτοί προβλέπεται ότι θα καταρτίζονται βάσει προδιαγραφών που εκδίδει ο Ε.Ο.ΑΝ και θα εγκρίνονται από αυτόν εντός καθορισμένης προθεσμίας.
Σύμφωνα με τον ορισμό της παρ. 11 του άρθρου 2 του προτεινόμενου σχεδίου νόμου ως φορέας Σ.Σ.Ε.Δ. νοείται το νομικό πρόσωπο που λειτουργεί υπό τον τύπο ανώνυμης εταιρείας ή εταιρείας περιορισμένης ευθύνης ή ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης εταιρείας ή αστικής εταιρείας και έχει ως αποκλειστικό καταστατικό ή εταιρικό σκοπό, την οργάνωση και λειτουργία εγκεκριμένου από τον Ε.Ο.ΑΝ. Σ.Ε.Δ. σε συλλογική βάση (Σ.Σ.Ε.Δ.). Περαιτέρω, στην παρ. 2 του προτεινόμενου νέου άρθρου 4Α ορίζεται ότι μέτοχοι ή εταίροι φορέα Σ.Σ.Ε.Δ. δύνανται να είναι και ΟΤΑ Α βαθμού, όπως περιγράφεται στην περ. (β) αυτής.
Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να εξετάζεται κάθε φορά, αν οι εκάστοτε φορείς Σ.Σ.Ε.Δ., είναι αναθέτουσες αρχές κατ' άρθρο 2 παρ. 1 περ. 1 (α) του ν. 4412/2016, , προκειμένου να τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του ν. 4412/2016 ή σε διαφορετική περίπτωση ο εκάστοτε Κανονισμός που θα καταρτίζεται από τον φορέα Σ.Σ.Ε.Δ. κατόπιν έγκρισης από τον Ε.Ο.ΑΝ.
Στο σημείο αυτό τονίζεται ότι στο βαθμό που αναθέτουσα αρχή και δη “οργανισμός δημοσίου δικαίου” με την ως άνω έννοια δεν εξαιρείται ρητά από το πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016 υποχρεούται να εφαρμόζει τους ενιαίους κανόνες που καθιερώνει ο τελευταίος αναφορικά με τις διαδικασίες προγραμματισμού, σύναψης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων και συμβάσεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στις επιμέρους ρυθμίσεις του.
Επομένως όσον αφορά στις αναθέτουσες αρχές με την έννοια των παρ. 1 περ. 1α και περ. 4 του άρθρου 2 του ν. 4412/2016, συνίσταται να εξετασθεί η σκοπιμότητα της προτεινόμενης ρύθμισης με την οποία παρέχεται εξουσιοδότηση έκδοσης σχετικού Κανονισμού αναφορικά με ζητήματα που ήδη ρυθμίζονται και διέπονται από το ισχύον νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο δημοσίων συμβάσεων. Εφόσον ήθελε θεωρηθεί ότι οι Κανονισμοί αυτοί προορίζονται να ρυθμίσουν συμπληρωματικά και μόνο, εσωτερικές διαδικασίες των φορέων ή ζητήματα για τα οποία δεν περιλαμβάνονται ρυθμίσεις στο ισχύον πλαίσιο, αυτό θα έπρεπε να διατυπωθεί ρητά στην εν λόγω ρύθμιση, λαμβανομένης υπόψη και της διάταξης του άρθρου 2 παρ. 2 περ. γ΄ υποπερ. γγ΄του ν. 4013/2011. Κατά συνέπεια και για λόγους αποφυγής εφαρμογής εξαιρετικών ρυθμίσεων στις διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης συμβάσεων από αναθέτουσες αρχές (συμπεριλαμβανομένων και των οργανισμών δημοσίου δικαίου) που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016, προτείνεται να αναδιαμορφωθεί η εν λόγω παράγραφος -ή το αντίστοιχο χωρίο της αιτιολογικής έκθεσης- προκειμένου να καθίσταται σαφές ότι η προτεινόμενη εξουσιοδότηση και προδιαγραφόμενη διαδικασία έκδοσης κανονισμών δεν αφορά σε διαδικασίες προγραμματισμού και σύναψης δημοσίων συμβάσεων και διαγωνισμών μελετών που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του Βιβλίου Ι και σε αντίστοιχες διαδικασίες που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του Βιβλίου ΙΙ του ν. 4412/2016, καθώς και σε αναθέτουσες αρχές και αναθέτοντες φορείς με την έννοια των άρθρων 2 , 223 και 224 του ν. 4412/2016, άλλως, στην τελευταία αυτή περίπτωση, ότι οι υπό έκδοση Κανονισμοί προορίζονται να ρυθμίσουν συμπληρωματικά και μόνο, εσωτερικές διαδικασίες των φορέων ή ζητήματα για τα οποία δεν περιλαμβάνονται ρυθμίσεις ή εξουσιοδοτικές διατάξεις στο ισχύον πλαίσιο, με την επιφύλαξη του άρθρου 2 παρ. 2 περ. γ΄ υποπερ. γγ΄του ν. 4013/2011.
2. Υποχρέωση εγγραφής στο Ε.Μ.ΠΑ και τήρησης Σ.Ε.Δ. ως ειδικός όρος εκτέλεσης των συμβάσεων - Τροποποίηση του άρθρου 130 του ν. 4412/2016
Εν προκειμένω, σύμφωνα με την προτεινόμενη διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 4 του προτεινόμενου σχεδίου νόμου προστίθεται άρθρο 4β στο ν. 2939/2001, σύμφωνα με την παράγραφο 12 του οποίου, η απαίτηση σε οργάνωση Α.Σ.Ε.Δ. ή η συμμετοχή σε Σ.Σ.Ε.Δ. των υπόχρεων που προσδιορίζονται στην παρ. 2 του ίδιου προτεινόμενου άρθρου, καθώς και η καταχώρισή τους στο Ε.Μ.ΠΑ., το οποίο βεβαιώνει και την τήρηση Σ.Ε.Δ., σύμφωνα με το άρθρο 3 της υπ' αριθμ. Οικ. 181504/9.8.2016 (Β' 2454) Απόφασης του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αποτελούν ειδικό όρο εκτέλεσης της σύμβασης σύμφωνα με το άρθρο 130 του ν 4412/2016
Αντιστοίχως, με ανάριθμη διάταξη του προτεινόμενου σχεδίου νόμου, τροποποιείταιαντικαθίσταται η παράγραφος 1 του άρθρου 130 του ν. 4412/2016 και προστίθεται στην παράγραφο 1 αυτού περ. (β), σύμφωνα με την οποία προσδιορίζεται ως ειδικός όρος εκτέλεσης στις συμβάσεις προμηθειών προϊόντων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 2939/2001, η τήρηση από τους αναδόχους, τόσο κατά την υπογραφή της σύμβασης όσο και καθ' όλη τη διάρκεια ισχύος της, των υποχρεώσεων του πρώτου εδαφίου της προτεινόμενης διάταξης, και των παρ. 2 και 11 του άρθρου 4β ή της παρ. 1 του άρθρου 12 ή και της παρ. 1 του άρθρου 16 του ν. 2939/2001, κατά περίπτωση. Ήτοι, ο ανάδοχος των συγκεκριμένων συμβάσεων, είτε είναι παραγωγός συσκευασιών ή άλλων προϊόντων όπως προσδιορίζεται στην παρ. 2 του προτεινόμενου άρθρου 4β, είτε είναι διακινητής των προϊόντων αυτών, οφείλει να αποδεικνύει κατά την υπογραφή της σύμβασης (στάδιο εκτέλεσης) και κατά τη διάρκειά της, ότι ο παραγωγός είναι καταχωρημένος στο Εθνικό Μητρώο Παραγωγών, το οποίο βεβαιώνει και την τήρηση από μέρους τους Σ.Ε.Δ.
Εκ των ανωτέρω συνάγεται ότι η υιοθέτηση των ως άνω υποχρεώσεων καταλαμβάνει τις δημόσιες συμβάσεις του Βιβλίου Ι του ν. 4412/2016.
Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 18 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα, ώστε να εξασφαλιστεί ότι, κατά την εκτέλεση των δημόσιων συμβάσεων, οι οικονομικοί φορείς τηρούν τις ισχύουσες υποχρεώσεις τους στους τομείς του περιβαλλοντικού, κοινωνικού και εργατικού δικαίου, που έχουν θεσπισθεί με το ενωσιακό δίκαιο, το εθνικό δίκαιο, συλλογικές συμβάσεις ή διεθνείς διατάξεις περιβαλλοντικού, κοινωνικού και εργατικού δικαίου, οι οποίες απαριθμούνται στο Παράρτημα Χ. Ο εθνικός νομοθέτης ενσωμάτωσε της ως άνω διάταξη με την αντίστοιχου περιεχομένου διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 18 του ν. 4412/2016, κατά την οποία η τήρηση των παραπάνω υποχρεώσεων ελέγχεται και βεβαιώνεται από τα όργανα που επιβλέπουν την εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων και τις αρμόδιες δημόσιες αρχές και υπηρεσίες που ενεργούν εντός των ορίων της ευθύνης και της αρμοδιότητάς τους.
Κατά συνέπεια, από την ως άνω διάταξη προκύπτει ρητά ότι οι αναθέτουσες αρχές ελέγχουν κατά την εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων την τήρηση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις διατάξεις της περιβαλλοντικής, κοινωνικοασφαλιστικής και εργατικής νομοθεσίας, που έχουν θεσπισθεί με το δίκαιο της Ένωσης, το εθνικό δίκαιο, συλλογικές συμβάσεις ή διεθνείς διατάξεις περιβαλλοντικού, κοινωνικού και εργατικού δικαίου, οι οποίες απαριθμούνται στο Παράρτημα Χ του Προσαρτήματος Α του ν. 4412/2016.
Περαιτέρω με βάση την παρ. 2 του άρθρου 130 του ν. 4412/2016, με την οποία ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη το άρθρο 70 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να επιβάλλουν και άλλους ειδικούς όρους σχετικά με την εκτέλεση της σύμβασης, υπό την προϋπόθεση ότι συνδέονται με το αντικείμενο της σύμβασης, κατά την έννοια της παρ. 8 του άρθρου 86 του ως άνω νόμου, και επισημαίνονται στην προκήρυξη διαγωνισμού ή στα έγγραφα της σύμβασης. Οι εν λόγω όροι μπορούν να περιλαμβάνουν οικονομικές, περιβαλλοντικές, κοινωνικές παραμέτρους ή παραμέτρους που αφορούν την καινοτομία και την απασχόληση.
Εξάλλου, με βάση τα ρητώς διαλαμβανόμενα στην αιτιολογική σκέψη (97) της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ : “Οι όροι εκτέλεσης της σύμβασης που αφορούν περιβαλλοντικές παραμέτρους είναι δυνατό να περιλαμβάνουν, επί παραδείγματι, την παράδοση, τη συσκευασία και τη διάθεση των προϊόντων και, σε ό,τι αφορά τα έργα και τις υπηρεσίες, τη μείωση των απορριμμάτων ή την αποδοτικότητα των πόρων. Εντούτοις, ο όρος της σύνδεσης με το αντικείμενο της σύμβασης αποκλείει κριτήρια και όρους σχετιζόμενους με γενική εταιρική πολιτική, η οποία δεν μπορεί να θεωρηθεί ως παράγοντας που χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη διαδικασία παραγωγής ή παροχής των αγοραζόμενων έργων, αγαθών ή υπηρεσιών. Ως εκ τούτου, δεν θα πρέπει να επιτρέπεται στις αναθέτουσες αρχές να απαιτούν από τους προσφέροντες να διαθέτουν εταιρική πολιτική για κοινωνική ή περιβαλλοντική ευθύνη”.
Κατόπιν των ανωτέρω διατυπώνονται οι ακόλουθες παρατηρήσεις:
Α. Όσον αφορά στην κατά την εθνική και ευρωπαϊκή κατά το νόμο απαίτηση να συνδέονται οι όροι εκτέλεσης με το αντικείμενο της σύμβασης κρίνεται σκόπιμη, ενδεχομένως μέσω της σχετικής αιτιολογικής έκθεσης, σχετική τεκμηρίωση ότι ο εν λόγω όρος συνδέεται με τα αγαθά που θα παραδοθούν στο πλαίσιο των συμβάσεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 2939/2001 σε σχέση με οποιαδήποτε πτυχή τους και σε οποιοδήποτε από τα στάδια του κύκλου ζωής τους, περιλαμβανομένων και των παραγόντων που εμπλέκονται: α) στη συγκεκριμένη διαδικασία παραγωγής, διάθεσης ή εμπορίας των εν λόγω αγαθών ή β) στη συγκεκριμένη διαδικασία άλλου σταδίου του κύκλου ζωής τους, έστω και αν οι εν λόγω παράγοντες δεν αποτελούν μέρος της υλικής υπόστασής τους, κατά την έννοια της παρ. 8 του άρθρου 86 του ν. 4412/2016.
Β. Όσον αφορά στο πεδίο εφαρμογής των εξεταζόμενων ρυθμίσεων κρίνεται σκόπιμο να αποσαφηνιστεί ρητά το σύνολο των συμβάσεων στις οποίες αυτές αφορούν, καθώς και των υπόχρεων κατά περίπτωση οικονομικών φορέων, λαμβανομένων υπόψη και των ήδη εκδοθεισών κανονιστικών αποφάσεων. Ιδίως ως προς την υλοποίηση των εν λόγω συμβατικών υποχρεώσεων εκ μέρους των αναδόχων θα πρέπει να εξετασθεί η εφαρμογή τους κατά τρόπο που να μη δημιουργεί υπέρμετρα διοικητικά βάρη, καθώς και άμεσες ή έμμεσες διακρίσεις εις βάρος οικονομικών φορέων από άλλα κράτη μέλη ή από τρίτες χώρες που είναι συμβαλλόμενα μέρη στη ΣΔΠ ή σε συμφωνίες ελευθέρων συναλλαγών στις οποίες είναι συμβαλλόμενο μέρος η Ένωση. Ειδικά ως προς τους τελευταίους θα πρέπει να εξετασθεί ο τρόπος εφαρμογής των προτεινομένων ρυθμίσεων.
Προς τον σκοπό αυτό και δεδομένου ότι η υποχρέωση προσκόμισης του πιστοποιητικού της περ. Β της παρ. 3 του άρθρου 5 της ΚΥΑ οικ. 181504/2016 που απορρέει από την προτεινόμενη διάταξη, η οποία τροποποιεί το άρθρο 130 του ν. 4412/2016, θέτει αναμφίβολα επιπρόσθετο διοικητικό βάρος στις αναθέτουσες αρχές και στους οικονομικούς φορείς στους οποίους κατακυρώνεται η εκάστοτε σύμβαση, προτείνεται η εξέταση της πιθανής εξαίρεσης από την υποχρέωση προσκόμισης του συγκεκριμένου πιστοποιητικού σε συμβάσεις χαμηλής αξίας.
Περαιτέρω, στο ίδιο ως άνω πλαίσιο και προς τον ίδιο σκοπό, κρίσιμο είναι να εξετασθεί ο περιορισμός καταρχήν της εφαρμογής της εν λόγω υποχρέωσης στα "Άλλα προϊόντα" του άρθρου 2 του υπό κρίση σχεδίου νόμου με τα οποία τροποποιείται η παράγραφος 4 του άρθρου 2 του ν. 2939/2001, τουλάχιστον για ορισμένο χρονικό διάστημα, ενδεχομένως με την πρόβλεψη σχετικής μεταβατικής διάταξης, προκειμένου να αξιολογηθεί πλήρως το μέτρο αυτό στην διαδικασία εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων.
Γ. Συναφώς επισημαίνεται ότι όσον αφορά την έναρξη ισχύος των εν λόγω διατάξεων κρίνεται σκόπιμο να διευκρινισθεί ότι αυτές δεν καταλαμβάνουν εκκρεμείς συμβάσεις και να τεθούν μεταβατικές ρυθμίσεις, άλλως να συνδεθεί η θέση σε ισχύ τους με το άρθρο 61 “Έναρξη διαδικασίας σύναψης σύμβασης του ν. 4412/2016”. Σε κάθε περίπτωση για τη θέση των ως άνω μεταβατικών διατάξεων θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η λειτουργική ετοιμότητα του μητρώου παραγωγών-συστήματος, καθώς και η επιχειρησιακή ετοιμότητα του Ε.Ο.Α.Ν. για την έγκαιρη έκδοση των σχετικών πιστοποιητικών και μάλιστα σε φυσικά και νομικά πρόσωπα που δεν είναι τα ίδια εγγεγραμμένα σε αυτό.
Επομένως κρίνεται σκόπιμο να καθορισθεί εύλογο και ικανό μεταβατικό διάστημα, για την έναρξη ισχύος των σχετικών διατάξεων της παρ. 12 του προτεινόμενου άρθρου 4β και του άνευ αριθμού προτεινόμενου άρθρου για την τροποποίηση του άρθρου 130 του ν. 4412/2016, προκειμένου να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες ένταξης των υπόχρεων στο Ε.Μ.ΠΑ και να ενημερωθούν σχετικά οι αναθέτουσες αρχές.
Δ. Όσον αφορά στην ισχύ των ήδη εκδοθεισών κανονιστικών αποφάσεων, για λόγους ασφάλειας δικαίου, θα πρέπει να ληφθεί μνεία για την ρητή τροποποίηση των διατάξεων αυτών στις οποίες η υποχρέωση εγγραφής στο μητρώο αναφέρεται ως όρος συμμετοχής. Το ίδιο ισχύει και για την αιτιολογική έκθεση που θα συνοδεύσει το σχέδιο νόμου που θα κατατεθεί στη Βουλή (αντικατάσταση των σχετικών χωρίων που κάνουν αναφορά σε όρο συμμετοχής σε διαγωνιστικές διαδικασίες με αντίστοιχες αναφορές σε όρο εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων).
Ε. Όσον αφορά στην πρόβλεψη στο προτεινόμενο άρθρο ότι η παράλειψη εγγραφής στο Ε.Μ.ΠΑ των παραγωγών των συσκευασιών και άλλων προϊόντων, επισύρει για τον ανάδοχο (είτε αυτός είναι ο ίδιος ο παραγωγός, είτε διακινητής των προϊόντων αυτών) τις κυρώσεις της παρ. 5 του άρθρου 105 του ν. 4412/2016 (έκπτωση αναδόχου, κατάπτωση της εγγυητικής συμμετοχής, κατακύρωση στον προσφέροντα που υπέβαλε την αμέσως επόμενη πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, ματαίωση της διαδικασίας σε περίπτωση που δεν προσέλθει κανείς για υπογραφή του συμφωνητικού) θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι οι συνέπειες αυτές επέρχονται κατά το στάδιο εκτέλεσης της σύμβασης (με την έννοια ότι η σύναψη της σύμβασης τεκμαίρεται με την κοινοποίηση στον ανάδοχο της της απόφασης κατακύρωσης).
ΣΤ. Αναφορικά με την τροποποίηση του άρθρου 130 του Ν. 4412/2016 προτείνεται να καταστεί σαφές ότι με την προτεινόμενη ρύθμιση αντικαθίσταται-τροποποιείται η πρώτη παράγραφος του ως άνω άρθρου.
Ζ. Τέλος δεδομένου ότι με τις προτεινόμενες διατάξεις μεταξύ άλλων, τροποποιείται το άρθρο 130 του ν. 4412/2016, θα πρέπει αυτές να τεθούν υπόψη των εχόντων τη νομοθετική πρωτοβουλία / καθ΄ ύλην αρμόδιων Υπουργείων.
Αθήνα, 18 Αυγούστου 2017
ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ
Ο Αναπληρωτής Πρόεδρος
Μιχαήλ Εκατομμάτης