ΓνωμΕΑΑΔΗΣΥ 4/2015 Διατύπωση σύμφωνης γνώμης της Αρχής σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ υποπερ. (αα) του ν. 4013/2011 επί της νομοθετικής ρύθμισης του άρθρου 29 του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης με τίτλο “Ρυθμίσεις για τη λήψη άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, για την οργάνωση της Κυβέρνησης και των Κυβερνητικών Οργάνων και λοιπές διατάξεις”.

ΓΝΩΜΗ 4/2015
ΑΔΑ: 7ΚΓΥΟΞΤΒ-Μ5Γ
EΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
(άρθρου 2, παρ. 2, περ. γ (αα) του ν. 4013/2011)
Η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
Στην Αθήνα σήμερα, την 12η Μαρτίου του έτους δύο χιλιάδες δέκα πέντε (2015) ημέρα Πέμπτη και ώρα 10.30 π.μ. και επί της οδού Κηφισίας 7 (5ος όροφος) στους Αμπελοκήπους, όπου και τα γραφεία της, συνήλθε η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ σε συνεδρίαση μετά από σχετική πρόσκληση του Προέδρου της, η οποία γνωστοποιήθηκε νομίμως σε όλα τα μέλη της Αρχής.
Από τα προσκληθέντα μέλη της Αρχής παρέστησαν κατά την συνεδρίαση τα ακόλουθα:
Πρόεδρος: Ράικος Δημήτριος
Μέλη: Καραμανλής Ευάγγελος Κουλούρη Ιωάννα Λουρίκας Δημήτριος Σταθακόπουλος Δημήτριος
Τα λοιπά τακτικά και αναπληρωματικά μέλη, καίτοι προσκληθέντα, δεν προσήλθαν.
Γραμματέας: Πλουμιστός Δημήτριος
Εισηγητής: Αλέξιος Τάττης, Νομικός, Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
Κατά τη διάρκεια της Συνεδρίασης παρέστη ο Εισηγητής κ. Τάττης Αλ., καθώς και η Προϊσταμένη του Τμήματος Γνωμοδοτήσεων κ. Καξιρή, οι οποίοι αποχώρησαν πριν την έναρξη της διαδικασίας ψηφοφορίας και λήψης της απόφασης από τα Μέλη του Συμβουλίου της Αρχής.
Σχετ: Το υπ' αριθμ. πρωτ. οικ./46/03.03.2015 έγγραφο του Γραφείου Υπουργού του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, το οποίο υπεβλήθη στην Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. στις 03.03.2015 και έλαβε αριθμ. πρωτ. εισερχ. 1019, με το οποίο διαβιβάζεται προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση άρθρου 29 σχεδίου νόμου “Ρυθμίσεις για τη λήψη άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, για την οργάνωση της Κυβέρνησης και των Κυβερνητικών Οργάνων και λοιπές διατάξεις”.
Θέμα: Διατύπωση σύμφωνης γνώμης της Αρχής σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ υποπερ. (αα) του ν. 4013/2011 επί της νομοθετικής ρύθμισης του άρθρου 29 του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης με τίτλο “Ρυθμίσεις για τη λήψη άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, για την οργάνωση της Κυβέρνησης και των Κυβερνητικών Οργάνων και λοιπές διατάξεις”.
I. Εισαγωγικές Παρατηρήσεις:
Με το από 03.03.2015 έγγραφο του Γραφείου Υπουργού του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, το οποίο υπεβλήθη στην Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. στις 03.03.2015 και έλαβε αριθμ. πρωτ. εισερχ. 1019, διαβιβάζεται προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση άρθρου 29 του σχεδίου νόμου του ανωτέρω Υπουργείου, με τίτλο “Ρυθμίσεις για τη λήψη άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, για την οργάνωση της Κυβέρνησης και των Κυβερνητικών Οργάνων και λοιπές διατάξεις”.
Το άρθρο 29 του εν λόγω σχεδίου νόμου τιτλοφορείται “Ρύθμιση επειγόντων θεμάτων μεταφοράς μαθητών” και εν περιλήψει κινείται σε δύο άξονες: αφ' ενός μεν προβλέπει την αυτοδίκαιη παράταση μέχρι τη λήξη του σχολικού έτους 2014-2015 των συμβάσεων μεταφοράς μαθητών που ευρίσκονταν σε ισχύ στις 28.02.2015, αφ' ετέρου δε εμπεριέχει ρυθμίσεις δημοσιονομικού χαρακτήρα αναγκαίες για την υποστήριξη της ως άνω παράτασης.
ΙΙ. Αρμοδιότητα Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
Σύμφωνα με το αρ. 2 παρ. 2 περ. γ υποπερ. αα του ν. 4013/2011 ορίζεται ότι: «... αα) Η Αρχή γνωμοδοτεί επί των διατάξεων σχεδίων νόμων που αφορούν στις δημόσιες συμβάσεις πριν από την κατάθεση τους στη Βουλή. Αν ο αρμόδιος Υπουργός διαφωνεί με τη γνώμη της Αρχής, η Αρχή δύναται να συγκαλεί συσκέψεις, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της και εκπροσώπων όλων των συναρμόδιων Υπουργείων με σκοπό την ανταλλαγή και σύγκλιση των απόψεων. Στις εν λόγω συσκέψεις η Αρχή και κάθε συναρμόδιος Υπουργός μπορούν να ζητούν τη συμμετοχή ανεξάρτητων τρίτων, ειδικών σε θέματα δημοσίων συμβάσεων. Οι συσκέψεις αυτές πραγματοποιούνται σε διάστημα δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την περιέλευση της πρόσκλησης της Αρχής στους συμμετέχοντες. Η άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας αυτής δεν κωλύει τη συνέχιση της διαδικασίας ψήφισης του σχεδίου νόμου. Αν δεν αρθεί η διαφωνία μεταξύ του αρμόδιου Υπουργού και της Αρχής, στη γνώμη της Αρχής προσαρτάται έκθεση του Υπουργού στην οποία περιλαμβάνεται και ειδική αιτιολόγηση κάθε απόκλισης από το περιεχόμενο της γνώμης. Τα εν λόγω έγγραφα συνοδεύουν τα σχέδια νόμων κατά την κατάθεση τους στη Βουλή και αναρτώνται με επιμέλεια της Αρχής στην ιστοσελίδα της. Σε περίπτωση απόκλισης του σχεδίου νόμου από τη γνώμη της Αρχής, η αρμόδια επι - τροπή της Βουλής δύναται να καλεί, σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής, σε ακρόαση τον Πρόεδρο της Αρχής”.
Στο βαθμό που η ανωτέρω αναφερόμενη νομοθετική ρύθμιση, ως παρατίθεται κατωτέρω, περιλαμβάνει ρυθμίσεις που αφορούν, όπως προαναφέρθηκε, σε ζητήματα ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Αρχής για παροχή σύμφωνης γνώμης κατ’ άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ υποπερ. αα του ν. 4013/2011.
ΙΙΙ. Η υποβληθείσα στην Ε.Α.Α.ΔΗ. ΣΥ. νομοθετική ρύθμιση του άρθρου 29 του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης με τίτλο “Ρυθμίσεις για τη λήψη άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, για την οργάνωση της Κυβέρνησης και των Κυβερνητικών Οργάνων και λοιπές διατάξεις”, έχει ως εξής:
“Άρθρο 29
Ρύθμιση επειγόντων θεμάτων μεταφοράς μαθητών
1. Συμβάσεις μεταφοράς μαθητών σχολικού έτους 2014-2015 οι οποίες εκτελούνται σύμφωνα με την περ. α της παρ. 1 του άρθρου 49 του ν. 4274/2014 (Α' 147) και με τις παραγράφους 1, 2 και 4 του άρθρου δεκάτου έβδομου του ν. 4286/2014 (Α' 194) και ευρίσκονταν σε ισχύ στις 28 Φεβρουαρίου 2015, παρατείνονται αυτοδικαίως μέχρι τη λήξη του σχολικού έτους 2014-2015. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι διατάξεις του τελευταίου εδαφίου της παρ. 1α του άρθρου 49 του ν. 4274/2014.
2. Το άρθρο 29 του ν. 4304/2014 (Α' 234) αντικαθίσταται, από 23.10.2014, ημερομηνία έναρξης ισχύος του, ως εξής:
“Δαπάνες μεταφοράς μαθητών δημοσίων σχολείων, οι οποίες πραγματοποιούνται από την έναρξη του σχολικού έτους 2014-2015 (11/9/2015) μέχρι τη σύναψη της οικείας σύμβασης μεταφοράς και πάντως όχι πέραν της λήξης του σχολικού έτους 2014-2015, καταβάλλονται νόμιμα, εφόσον ο οικείος Περιφερειάρχης βεβαιώνει με σχετική πράξη του την εκτέλεση της μεταφοράς των μαθητών και εφόσον το ύψος της σχετικής δαπάνης είναι σύμφωνο με τους όρους και το περιεχόμενο της οικείας σύμβασης μεταφοράς μαθητών του ιδίου σχολικού έτους”.
3. Η παράγραφος 4 του άρθρου δεκάτου εβδόμου του ν. 4286/2014 (Α' 194) αντικαθίσταται αναδρομικά από τότε που ίσχυσε, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 5 του ίδιου ως άνω άρθρου, ως εξής: “Εάν η μεταφορά των μαθητών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δημοσίων σχολείων δεν είναι εφικτή για το σχολικό έτος 2015-2015 με δημόσια συγκοινωνία ή με ίδια μέσα των Περιφερειών και των Δήμων, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, επιτρέπεται κατ' εξαίρεση και έπειτα από σύμφωνη γνώμη επιτροπής, στην οποία μετέχει από ένας εκπρόσωπος της οικείας περιφερειακής ενότητας, της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης και του οικείου οργανισμού δημόσιας συγκοινωνίας υπό την προεδρία του Περιφερειάρχη ή του αρμόδιου κατά περίπτωση Αντιπεριφερειάρχη, η υπέρβαση των χιλιομετρικών αποστάσεων που τίθενται στην υπ' αριθμ. 24001/11.06.2013 κ.υ.α. όπως ισχύει, υπό την προϋπόθεση ότι το συνολικό κόστος της μεταφοράς μαθητών σε ολόκληρη αθροιστικά την Περιφέρεια δεν υπερβαίνει το αντίστοιχο της περσινής σχολικής χρονιάς και στο πλαίσιο των οριζόμενων με τις αριθμ. 30844/31-7-2013 (Β 1897) και 29531/2014 (Β 2060) κ.υ.α.”.
4. Δαπάνες μεταφοράς μαθητών που πραγματοποιήθηκαν κατά το πρώτο δίμηνο του οικονομικού έτους 2014, κατά παρέκκλιση των κείμενων περί δεσμεύσεως πιστώσεων διατάξεων, μπορεί να εκκαθαριστούν και να πληρωθούν σε βάρος των πιστώσεων των οικείων Περιφερειών τρέχοντος οικονομικού έτους, τηρουμένων των λοιπών προϋποθέσεων νομιμότητας και κανονικότητας αυτών.”
ΙV. Αιτιολογική Έκθεση
“Α. Επί της Αρχής:
.... Ειδικότερα, ως προς το ζήτημα της μεταφοράς μαθητών επισημαίνονται τα ακόλουθα:
Παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια ως προς την αποτελεσματική, οικονομική, έγκαιρη και με διαφάνεια υλοποίηση του έργου της μεταφοράς των μαθητών, που σχετίζεται με την καθημερινότητα χιλιάδων οικογενειών και την ομαλή σχολική ζωή χιλιάδων παιδιών, παρίσταται ανάγκη αντιμετώπισης ορισμένων έκτακτων και επειγουσών αναγκών που αφορούν το σκέλος της μεταφοράς που διενεργείται μέσω δημοσίων συμβάσεων.
Συγκεκριμένα, παρά το γεγονός ότι έχουν καταβληθεί συστηματικές προσπάθειες από τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, τόσο των Περιφερειών, όσο και του Δημοσίου, έχουν παρατηρηθεί καθυστερήσεις, οι οποίες σε μεγάλο βαθμό οφείλονται σε αντικειμενικές και εξωγενείς δυσκολίες, όπως λ.χ. η μετάβαση στο νέο καθεστώς ηλεκτρονικής διενέργειας των διαγωνισμών, η καθυστερημένη αποστολή των στοιχείων των δικαιούμενων μεταφοράς μαθητών από τα σχολεία, το περιορισμένο ενδιαφέρον υποψήφιων αναδόχων, ειδικά για ορισμένα “ασύμφορα” δρομολόγια, καθυστερήσεις στον έλεγχο των συμβάσεων από το Ελεγκτικό Συνέδριο κ.ο.κ.
Εξαιτίας, δε, των ανωτέρω, η προθεσμία που είχε ταχθεί για την ανάδειξη οριστικών αναδόχων για τα δρομολόγια μεταφοράς μαθητών (28/2) κοντεύει να εκπνεύσει, χωρίς ωστόσο να έχουν ολοκληρωθεί οι σχετικές διαδικασίες, με αποτέλεσμα να είναι ορατός ο κίνδυνος χιλιάδες μαθητές στο σύνολο σχεδόν της χώρας να μην μπορούν από 1/3/2015 να μεταβούν στα σχολεία τους.
Ήδη το πρόβλημα έχει θεσμικά αναδειχθεί μέσω της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝΠΕ), η οποία με σχετικό υπόμνημά της υπογραμμίζει τους κινδύνους και ζητά τη λήψη πρωτοβουλίας για την άρση του κοινωνικού αδιεξόδου, ενώ το αίτημα περί παράτασης του ισχύοντος μεταβατικού σταδίου στηρίζεται ομόφωνα σχεδόν από το σύνολο των αυτοδιοικητικών και πολιτικών δυνάμεων
Ενόψει των ανωτέρω, κρίνεται απαραίτητη και επείγουσα η χορήγηση μικρής χρονικής παράτασης του μεταβατικού καθεστώτος που ισχύει ήδη, καθώς και η εισαγωγή ορισμένων σημειακών βελτιώσεων που θα επιτρέψουν την αποτελεσματική αντιμετώπιση του ζητήματος, προκειμένου να διασφαλισθεί η απρόσκοπτη και ασφαλής μεταφορά των μαθητών και να μη διαταραχθεί το εκπαιδευτικό έργο.
Πρέπει δε να σημειωθεί ότι η μικρή αυτή παράταση του μεταβατικού καθεστώτος δεν έρχεται σε αντίθεση με το κοινοτικό δίκαιο, αφού δικαιολογείται από μείζονος κοινωνικής σπουδαιότητας ανάγκη, έχει περιορισμένη χρονική διάρκεια, συνδυάζεται με μείωση του συνολικού κόστους της μεταφοράς και διασφαλίζει την τήρηση των όρων διαφάνειας και προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού.
Β. Επί των Άρθρων:
...
Κεφάλαιο Τρίτο: Λοιπές Ρυθμίσεις Επείγοντος Χαρακτήρα:
Με το άρθρο 29 ρυθμίζονται επείγοντα ζητήματα για τη μεταφορά των μαθητών από και προς τα σχολικά συγκροτήματα. Στην παράγραφο 1 ρυθμίζεται η παράταση μέχρι τη λήξη του τρέχοντος σχολικού έτους των δρομολογίων που εκτελούνται βάσει των διατάξεων της παραγράφου 1α του άρθρου 49 του ν. 4274/2014 και των παραγράφων 1, 2 και 4 του άρθρου δεκάτου εβδόμου του ν. 4286/2014, υπό την επιφύλαξη της ανάδειξης οριστικού αναδόχου πριν τη λήξη της εν λόγω προθεσμίας. Με την παράγραφο 2 δίδεται παράταση στη δυνατότητα υπογραφής των συμβάσεων μεταφοράς μαθητών του σχολικού έτους 2014-2015 πέραν της 28ης Φεβρουαρίου 2015, σύμφωνα με όσα αρχικά προέβλεψε το άρθρο 29 του Ν. 4304/2014 (ΦΕΚ Α' 234), σε συνδυασμό με το άρθρο 89 του Ν. 4307/2014 (ΦΕΚ Α' 246), και μέχρι το τέλος της τρέχουσας σχολικής χρονιάς. Με την παράγραφο 3 εισάγεται διαφοροποίηση ως προς τον τρόπο υπολογισμού του ανώτατου ορίου του συνολικού κόστους της μεταφοράς των μαθητών για το σχολικό έτος 2014-2015, με στόχο τον εξορθολογισμό των προϋποθέσεων. Συγκεκριμένα, το συνολικό κόστος της μεταφοράς μαθητών για το σχολικό έτος 2014-2015, στις περιπτώσεις που υπάγονται στην παράγραφο 4 του άρθρου δεκάτου εβδόμου του ν. 4286/2015 (ΦΕΚ Α' 194), επιβάλλεται να μην υπερβαίνει το συνολικό κόστος της περσινής χρονιάς σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα. Λόγω, ωστόσο, αναδιάταξης των σχολικών κτιρίων, πληθυσμιακών μετακινήσεων και άλλων κοινωνικών μεταβολών, παρατηρούνται στα όρια κάθε Περιφέρειας οριακές διακυμάνσεις, ώστε σε κάποιες Περιφερειακές Ενότητας το κόστος να αυξάνεται και σε άλλες να μειώνεται σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Κατόπιν τούτου, κρίνεται αναγκαίο, χωρίς να μεταβάλλεται το συνολικό οικονομικό αποτέλεσμα, να τροποποιηθεί το πλαίσιο, ώστε η σύγκριση του συνολικού κόστους μεταφοράς μαθητών να γίνεται σε επίπεδο Περιφέρειας και όχι Περιφερειακής Ενότητας. Τέλος, με την παράγραφο 4 διευκολύνεται η εκκαθάριση των δαπανών που πραγματοποιήθηκαν για τη μεταφορά μαθητών καθ' υπέρβαση των εγγεγραμμένων πιστώσεων ή χωρίς την τήρηση των περί δεσμεύσεως υποχρεώσεων διατάξεων...”
V. Συναφείς διατάξεις
Ν. 4274/2014 (ΦΕΚ Α 147/14.07.2014) “Ρυθμίσεις Ποινικού και Σωφρονιστικού Δικαίου και άλλες διατάξεις”:
Άρθρο 49
Μεταφορά μαθητών δημόσιων σχολείων
1. α. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι διαγωνισμοί για τη μεταφορά μαθητών σχολικού έτους 2014-2015 έχουν δημοσιευθεί αλλά δεν έχουν ολοκληρωθεί έως την έναρξη του σχολικού έτους, η Οικονομική Επιτροπή μπορεί, κατ’ εξαίρεση των κείμενων διατάξεων, να αποφασίζει την ανάθεση εκτέλεσης των σχετικών δρομολογίων στους προσωρινούς μειοδότες έως την ολοκλήρωση των διαγωνισμών με την υπογραφή των οικείων συμβάσεων και όχι πέραν της 28.2.2015. Εάν στις ανωτέρω περιπτώσεις δεν έχουν αναδειχθεί προσωρινοί μειοδότες, η Οικονομική Επιτροπή μπορεί να αναθέτει για το ίδιο χρονικό διάστημα την εκτέλεση των δρομολογίων κατόπιν πρόχειρου διαγωνισμού, κατά την έννοια του άρθρου 83 του Ν. 2362/1995 (Α` 247), όπως ισχύει, τηρουμένων των προϋποθέσεων διαφάνειας και ανταγωνισμού. Με την ολοκλήρωση των αρχικών διαγωνισμών οι συμβάσεις των προηγούμενων εδαφίων λύονται αυτοδικαίως και αζημίως.
β. Στις ανωτέρω περιπτώσεις, το συμβατικό κόστος εκάστου δρομολογίου δεν μπορεί να υπερβαίνει τη μέγιστη αποζημίωση που προκύπτει από την εφαρμογή της υπ’ αριθμ. 24001/11.6.2013 κ.υ.α. (Β` 1149).
2. Ο προβλεπόμενος, σύμφωνα με το άρθρο 278 του Ν. 3852/2010 (Α` 87), έλεγχος για τις συμβάσεις της προηγούμενης παραγράφου, ποσού ύψους άνω των 200.000 ευρώ και χωρίς ανώτατο όριο, διενεργείται από τον Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου που είναι αρμόδιος για τον προληπτικό έλεγχο των δαπανών του μεγαλύτερου Δήμου της Περιφερειακής Ενότητας στην οποία αφορά η σύμβαση μεταφοράς μαθητών.
3. Από τη δημοσίευση του παρόντος δεν εφαρμόζεται η παρ. 6 του άρθρου 10 του π.δ. 118/2007 (Α` 150) στις αντίστοιχες διαδικασίες για τη μεταφορά μαθητών δημόσιων σχολείων από τις Περιφέρειες.
4. Τα νέα δρομολόγια τα οποία προκύπτουν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους και δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με τις τυχόν προβλεπόμενες προαιρέσεις των διακηρύξεων δύνανται να ανατεθούν με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, τηρούμενων των προϋποθέσεων διαφάνειας και ανταγωνισμού.
Ν. 4286/2014 (ΦΕΚ Α 194/19.09.2014) “Γενικές διατάξεις για τη δημιουργία συστήματος αμοιβών νοσοκομείων – σύσταση και καταστατικό εταιρείας με την επωνυμία “Εταιρεία συστήματος αμοιβών νοσοκομείων ανώνυμη εταιρεία” - Προσαρμογή στο Εθνικό Δίκαιο της Οδηγίας 2012/39/ΕΕ της Επιτροπής της 26ης Νοεμβρίου 2012 για την τροποποίηση της Οδηγίας 2006/17/ΕΚ και λοιπές διατάξεις”:
Άρθρο 17
Μεταφορά μαθητών δημόσιων σχολείων
1. Εάν και μετά τους πρόχειρους διαγωνισμούς του άρθρου 49 του ν. 4274/2014 (Α΄147) παραμένουν αδιάθετα δρομολόγια, η Περιφέρεια δύναται, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων, να προσφύγει σε διαδικασία με διαπραγμάτευση με τους ίδιους ή με τροποποιημένους όρους είτε για ομάδες δρομολογίων είτε για μεμονωμένα δρομολόγια. Από την εγκατάσταση των νέων Περιφερειακών Αρχών και μέχρι τη συγκρότηση της Οικονομικής Επιτροπής, τις προβλεπόμενες από την κείμενη νομοθεσία αποφάσεις λαμβάνουν ο Περιφερειάρχης ή ο Αντιπεριφερειάρχης της οικείας Περιφερειακής Ενότητας.
2. Στο τέλος του άρθρου 49 του ν. 4274/2014 προστίθεται παράγραφος 4, η οποία έχει ως εξής:
«Τα νέα δρομολόγια τα οποία προκύπτουν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους και δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με τις τυχόν προβλεπόμενες προαιρέσεις των διακηρύξεων δύνανται να ανατεθούν με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης,τηρούμενων των προϋποθέσεων διαφάνειας και ανταγωνισμού.»
3. Η αληθής έννοια της διάταξης του δεύτερου εδαφίου της παρ. 1α του άρθρου 49 του ν. 4274/2014, σύμφωνα με την οποία η Οικονομική Επιτροπή μπορεί να αναθέτει την εκτέλεση των δρομολογίων «κατόπιν πρόχειρου διαγωνισμού, κατά την έννοια του άρθρου 83 του ν. 2362/1995 (Α΄ 247), όπως ισχύει», δεν αφορά στα ανώτατα όρια διενέργειας πρόχειρων διαγωνισμών του άρθρου 83 του ν. 2362/1995.
4. Εάν η μεταφορά των μαθητών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δημοσίων σχολείων δεν είναι εφικτή για το σχολικό έτος 2014-2015 με δημόσια συγκοινωνία ή με ίδια μέσα των Περιφερειών και των Δήμων, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση και έπειτα από σύμφωνη γνώμη επιτροπής,στην οποία μετέχει από ένας εκπρόσωπος της οικείας περιφερειακής ενότητας, της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης και του οικείου οργανισμού δημόσιας συγκοινωνίας υπό την Προεδρία του Περιφερειάρχη ή του αρμόδιου κατά περίπτωση Αντιπεριφερειάρχη, η υπέρβαση των χιλιομετρικών αποστάσεων που τίθενται στην υπ’ αριθμ. 24001/11.6.2013 κ.υ.α. , όπως ισχύει, υπό την προϋπόθεση ότι το συνολικό κόστος της μεταφοράς μαθητών της οικείας περιφερειακής ενότητας δεν υπερβαίνει το αντίστοιχο της περσινής σχολικής χρονιάς.
5. Η ισχύς των παραγράφων 1, 2 και 4 του άρθρου αυτού αρχίζει στις 11.9.2014, κατά την έναρξη του νέου σχολικού έτους.
Ν. 4304/2014 (ΦΕΚ Α 234/23.10.2014) “Έλεγχος των οικονομικών και πολιτικών κομμάτων και των αιρετών αντιπροσώπων Βουλής και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και άλλες διατάξεις”:
Άρθρο 29
Δαπάνες μεταφοράς μαθητών δημόσιων σχολείων
Δαπάνες μεταφοράς μαθητών δημόσιων σχολείων, οι οποίες πραγματοποιούνται από την έναρξη του σχολικού έτους 2014-2015 (11.9.2014) μέχρι τη σύναψη της οικείας σύμβασης μεταφοράς και πάντως όχι πέραν αποκλειστικού χρονικού διαστήματος δύο (2) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος, καταβάλλονται νόμιμα, εφόσον ο οικείος Περιφερειάρχης βεβαιώνει με σχετική πράξη του την εκτέλεση της μεταφοράς των μαθητών και εφόσον το ύψος της σχετικής δαπάνης είναι σύμφωνο με τους όρους και το περιεχόμενο της οικείας σύμβασης μεταφοράς μαθητών του ιδίου σχολικού έτους.
VI. Επί της σκοπιμότητας και του περιεχομένου των προτεινομένων ρυθμίσεων
Σε σχέση με τη σκοπιμότητα και το περιεχόμενο της υπό κρίση νομοθετικής ρύθμισης, επισημαίνονται τα εξής:
Ως προς την παράγραφο 1:
Το άρθρο 29 του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης αποτελεί ένα ακόμη βήμα σε μια σειρά νομοθετικών παρεμβάσεων που διαχρονικά θεσπίζουν ένα ιδιαίτερο, “εξαιρετικό” καθεστώς για τις συμβάσεις που αφορούν στις υπηρεσίες μεταφοράς μαθητών σχολείων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (βλ. ενδεικτικά τις συνεχείς παρεμβάσεις των ν. 3887/2010, 3943/2011, 4002/2011, 4053/2012, 4089/2012, 4182/2013 κ.λπ.). Πέραν των επαναλαμβανόμενων και μη προβλεπόμενων από σχετική σύμβαση παρατάσεων, οι τελευταίες αντίστοιχες νομοθετικές παρεμβάσεις εντοπίζονται στην θέση σε ισχύ του άρθρου 49 του ν. 4274/2014, κατά τη διαδικασία ψήφισης του οποίου η Αρχή είχε εκφράσει σοβαρές επιφυλάξεις που αποτυπώθηκαν στην υπ' αριθμ. 10/2014 γνώμη της (σε συνέχεια επιφυλάξεων που είχαν ήδη αποτυπωθεί στην γνώμη υπ' αριθμ. 3/2014) και του άρθρου δεκάτου εβδόμου του ν. 4286/2014 (για το οποίο σημειώνεται ότι δεν ζητήθηκε η γνώμη της Αρχής, κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 2, παρ. 2, περ. γ., υποπερ. (αα) του ν. 4013/2011).
Το άρθρο 49 του ν. 4274/2014, εκκινώντας, κατά την αιτιολογική του έκθεση, από την παραδοχή ότι σημαντικός αριθμός δημοσιευθέντων διαγωνισμών δεν είχε ολοκληρωθεί μέχρι την έναρξη του σχολικού έτους 2014-2015, προέβλεψε τη δυνατότητα της Οικονομικής Επιτροπής της εκάστοτε αρμόδιας Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης να αποφασίζει – κατ' εξαίρεση των κείμενων διατάξεων – είτε να αναθέτει την εκτέλεση των σχετικών δρομολογίων στους προσωρινούς μειοδότες, έως την ολοκλήρωση των σχετικών διαγωνισμών με την υπογραφή των οικείων συμβάσεων, είτε να αναθέτει την εκτέλεση των σχετικών δρομολογίων με πρόχειρο διαγωνισμό (και μάλιστα χωρίς την τήρηση των ανώτατων ορίων διενέργειας πρόχειρων διαγωνισμών, κατά το άρθρο 17 παρ. 3 του ν. 4286/14), σε περίπτωση που δεν είχαν αναδειχθεί προσωρινοί μειοδότες κατά το χρονικό σημείο έναρξης του σχολικού έτους. Και στις δύο περιπτώσεις, ως απώτατος χρονικός ορίζοντας των αναθέσεων αυτών ορίσθηκε η 28.02.2015, ενώ προβλέφθηκε ότι σε περίπτωση κατά την οποία τελεσφορούσε μέσω κατακύρωσης ο αρχικός διαγωνισμός, οι ως άνω “ενδιάμεσες” συμβάσεις θα λύονται αυτοδίκαια.
Συμπληρώνοντας τη ρύθμιση αυτή, το άρθρο δέκατο έβδομο του ν. 4286/2014 προέβλεψε ότι εάν και μετά τους ως άνω πρόχειρους διαγωνισμούς παραμένουν αδιάθετα δρομολόγια η Περιφέρεια δύναται, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων, να προσφύγει σε διαδικασία με διαπραγμάτευση με τους ίδιους ή με τροποποιημένους όρους είτε για ομάδες δρομολογίων είτε για μεμονωμένα δρομολόγια. Επιπλέον, στην περίπτωση που κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους προκύψουν νέα δρομολόγια που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με τις τυχόν προβλεπόμενες προαιρέσεις των διακηρύξεων, αυτά δύναται να ανατεθούν μέσω της προσφυγής στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης τηρουμένων των προϋποθέσεων διαφάνειας και ανταγωνισμού.
Η προτεινόμενη ρύθμιση της παρ. 1 του άρθρου 29 του σχεδίου νόμου, στοχεύει στην επέκταση αυτού του ιδιαίτερου καθεστώτος, μέσω της νομοθετικής αυτοδίκαιης παράτασης των συμβάσεων που συνήφθησαν κατά τα ανωτέρω, μέχρι το τέλος του τρέχοντος σχολικού έτους.
Οι ενστάσεις που η Αρχή έχει ήδη εκφράσει ως προς το καθεστώς που καθιέρωσε το άρθρο 49 του ν. 4274/2014 ισχύουν, λόγω της ταυτότητας του νομικού λόγου, και στην εν θέματι ρύθμιση περί αυτοδίκαιης παράτασης της ισχύος των συμβάσεων που έχουν κατά τα ανωτέρω συναφθεί. Βασικός πυρήνας των επιφυλάξεων αυτών αποτελεί η παραβίαση βασικών αρχών του ενωσιακού δικαίου και του εθνικού δικαίου ως προς την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών μέσω ανοικτής διαγωνιστικής διαδικασίας. Συγκεκριμένα, στην Γνώμη 10/2014 της Αρχής είχαν εκτεθεί τα ακόλουθα:
“Κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόσο το πρωτογενές δίκαιο των συνθηκών της ΕΕ όσο και το παράγωγο δίκαιο (Κανονισμοί, Οδηγίες, Αποφάσεις, Συστάσεις), υπερισχύουν των αντίστοιχων εθνικών δικαίων και μάλιστα τόσο του Συντάγματος όσο και των κοινών νομοθετικών κανόνων. Έτσι το Δικαστήριο στην υπόθεση C-6/64 της 15-07-1964 Costa/ENEL, Συλλογή 1964 έκρινε ότι “η ένταξη των προερχόμενων από κοινοτική πηγή διατάξεων στο δίκαιο των κρατών μελών, γενικότερα δε το κείμενο και το πνεύμα της Συνθήκης, συνεπάγονται για τα κράτη μέλη ότι αυτά δεν μπορούν να δώσουν προβάδισμα, απέναντι σε μία έννομη τάξη που αποδέχτηκαν στη βάση της αμοιβαιότητας, σε μεταγενέστερο μονομερές μέτρο, το οποίο έτσι δεν μπορεί να της αντιταχθεί. Γιατί θα διακινδύνευε την πραγματοποίηση των κατά το άρθρο 5 παρ. 2 της Συνθήκης και θα συνεπαγόταν διακρίσεις ασυμβίβαστες με την απαγόρευση του άρθρου 7, αν μπορούσε το κοινοτικό δίκαιο, αναλόγως με τη μεταγενέστερη εθνική νομοθεσία, να έχει διαφορετική ισχύ από κράτος σε κράτος.” Περαιτέρω στην υπόθεση C-11/70, της 17-12-1970 Internationale Handelsgesellshaft, κρίθηκε, για τους ίδιους λόγους, ότι το κοινοτικό δίκαιο υπερισχύει και των συνταγμάτων των κρατών μελών, ενώ στην υπόθεση C-104/86, Επιτροπή κατά Ιταλίας, της 24-05-1988 το Δικαστήριο έκρινε ότι το κοινοτικό δίκαιο υπερισχύει και έναντι προγενέστερων κανόνων του εθνικού δικαίου. Με την απόφαση δε C-106/77, της 09-05-1978 Simmenthal II, έχει κριθεί ότι ο εθνικός δικαστής έχει την υποχρέωση να εφαρμόζει τις διατάξεις του κοινοτικού δικαίου και να φροντίζει για την πλήρη ενέργεια των κανόνων αυτών, αφήνοντας ανεφάρμοστες διατάξεις του εθνικού δικαίου που είναι ασυμβίβαστες με το κοινοτικό δίκαιο.
Άλλωστε, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, τα κράτη μέλη δεν μπορούν να επικαλούνται διατάξεις της εσωτερικής τους έννομης τάξεως για να δικαιολογήσουν τη μη τήρηση των υποχρεώσεων που απορρέουν από το δίκαιο της Ένωσης (βλ. μεταξύ άλλων αποφάσεις της 10ης Απριλίου 2003, C-114/02 Επιτροπή κατά Γαλλίας, Συλλογή 2003, σελ. I-3783 σκέψη 11, της 23ης Απριλίου 2009, C-321/08 Επιτροπή κατά Ισπανίας, σκέψη 9 και της 27ης Οκτωβρίου 2011, C-601/10, Επιτροπή κατά Ελληνικής Δημοκρατίας, Συλλογή 2011 σκέψη 41).
Από τα ανωτέρω καθίσταται σαφές ότι οποιοσδήποτε κανόνας του κοινοτικού (και ήδη ενωσιακού) δικαίου, πρωτογενούς ή παράγωγου, υπερισχύει έναντι οποιουδήποτε κανόνα δικαίου των κρατών μελών.
Αναφορικά με την πρόβλεψη περί απευθείας ανάθεσης στους προσωρινούς μειοδότες των διαγωνισμών της εκτέλεσης δρομολογίων για ορισμένο χρονικό διάστημα έως την ολοκλήρωση των σχετικών διαγωνισμών, αυτή υλοποιείται κατά τη ρητή διατύπωση της διάταξης του άρθρου 49 του ν. 4274/2014 «κατ’ εξαίρεση των κείμενων διατάξεων», ήτοι των διατάξεων του εθνικού και ενωσιακού δικαίου των δημοσίων συμβάσεων. Η εν λόγω διατύπωση, μη φέρουσα ουδεμία ένδειξη ως προς το πεδίο εφαρμογής της, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι είναι δυνατή η απευθείας ανάθεση μέρους του προκηρυσσόμενου με διαγωνισμό αντικειμένου, ανεξαρτήτως προϋπολογιζόμενης δαπάνης και κατά συνέπεια και στις δημόσιες συμβάσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ενωσιακού δικαίου, κατά παράβαση των διατάξεών του, με τις οποίες δεν είναι συμβατή η έννοια της απευθείας ανάθεσης. Ωστόσο, όπως προαναφέρθηκε, δεν είναι δυνατή η μη εφαρμογή των κανόνων του ενωσιακού δικαίου δυνάμει διάταξης της εσωτερικής έννομης τάξης.
Τα ανωτέρω λεχθέντα ισχύουν αναλογικά και για την έτερη εκδοχή της ρύθμισης, ήτοι τη διενέργεια πρόχειρου διαγωνισμού για τις περιπτώσεις που δεν έχουν αναδειχθεί προσωρινοί μειοδότες, όπου μπορεί να μην υπάρχει ρητή αναφορά στην «κατ’ εξαίρεση των κείμενων διατάξεων» εφαρμογή του μέτρου, αλλά εκ των ενόντων οδηγούμαστε στο ίδιο αποτέλεσμα καθώς ούτε στην περίπτωση αυτή υφίσταται ένδειξη διαφοροποίησης των συμβάσεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των κοινοτικών οδηγιών περί δημοσίων συμβάσεων. Η αναφορά άλλωστε ότι οι πρόχειροι διαγωνισμοί θα διενεργηθούν «τηρουμένων των προϋποθέσεων διαφάνειας και ανταγωνισμού» κρίνεται ως ιδιαίτερα γενική και ασαφής και δεν επιφέρει κανένα έννομο αποτέλεσμα ως προς τη νομιμοποίηση των εν λόγω διαδικασιών στο πλαίσιο του ενωσιακού δικαίου”.
Αντιστοίχως του ανωτέρω σκεπτικού, οι προβλέψεις του άρθρου δεκάτου εβδόμου του ν. 4286/2014 επίσης υιοθετούν τη λογική της κατ' εξαίρεσης προσφυγής στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης (ακόμη και στην περίπτωση της τροποποίησης όρων), κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων, επιλογή που επίσης δεν συνάδει με το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο του ενωσιακού και του εθνικού δικαίου, και μάλιστα παρακάμπτοντας την υποχρέωση προηγούμενης παροχής σύμφωνης γνώμης της Αρχής, της οποίας η γνωμοδοτική αρμοδιότητα έχει κατοχυρωθεί ακριβώς για τη διασφάλιση του σεβασμού αυτού του κανονιστικού πλαισίου.
Εν περιλήψει επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 22 του π.δ. 60/2007 (και ήδη στο ταυτόσημου περιεχομένου άρθρο 48 του ν. 4281/2015, που ενσωματώνει το άρθρο 28 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ) οι αναθέτουσες αρχές συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις, οι οποίες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των κοινοτικών οδηγιών για τις δημόσιες συμβάσεις, προσφεύγοντας στην ανοικτή ή κλειστή διαγωνιστική διαδικασία, και στον ανταγωνιστικό διάλογο. Εξάλλου, η προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης με ή χωρίς δημοσίευση προκήρυξης είναι νοητή μόνο στις ειδικές περιπτώσεις και περιστάσεις που προβλέπονται στα άρθρα 24 και 25 του ίδιου π.δ. (και ήδη στα ταυτόσημου περιεχομένου άρθρα 50 και 51 του ν. 4281/2014 που ενσωματώνουν τα άρθρα 30 και 31 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ), και υπό την προϋπόθεση ότι δεν τροποποιούνται ουσιωδώς οι όροι του προκηρυχθέντος διαγωνισμού, στις περιπτώσεις που συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής των άρθρων 24, παρ. 1α και 25, παρ. 1α του ως άνω π.δ.
Κατά συνέπεια, οι επιλογές της απευθείας ανάθεσης και της διενέργειας πρόχειρου διαγωνισμού, που υιοθετήθηκαν με το άρθρο 49 του ν. 4274/2014, αλλά και η προσφυγή άνευ προϋποθέσεων και περιορισμών στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης κατά το άρθρο δέκατο έβδομο του ν. 4286/2014 αντίκεινται στις διατάξεις του ενωσιακού δικαίου δημοσίων συμβάσεων. Το συμπέρασμα αυτό ισχύει και στην κρινόμενη ρύθμιση του άρθρου 29, παρ. 1 του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, στο βαθμό που παρατείνεται αυτοδίκαια η ισχύς συμβάσεων που έχουν συναφθεί κατά τα ανωτέρω.
Επισημαίνεται ότι το ως άνω πλαίσιο ανάθεσης των συμβάσεων μεταφοράς μαθητών αποτελεί αντικείμενο έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG Growth) ως προς την συμβατότητα του με το ενωσιακό δίκαιο και υπάρχει σε εξέλιξη διαβούλευση μεταξύ των αρμόδιων αρχών για την εξεύρεση αποτελεσματικότερων διαδικασιών προγραμματισμού και ανάθεσης των εν λόγω υπηρεσιών.
Σε κάθε περίπτωση, και ανεξαρτήτως των ανωτέρω παρατηρήσεων, η παράταση των συμβάσεων που συνήφθησαν στο πλαίσιο του καθεστώτος που περιεγράφη δεν κρίνεται σκόπιμη και για τους κάτωθι λόγους:
Η επιλογή να τεθεί σε ισχύ ένα μεταβατικό καθεστώς σύναψης σύμβασης μέχρι τις 28.02.2015 επέτρεψε στις αναθέτουσες αρχές όχι μόνο να καλύψουν τις βραχυπρόθεσμες ανάγκες τους, αλλά και να εξασφαλίσουν τον αναγκαίο χρόνο ώστε να αποσαφηνίσουν τις πραγματικές ανάγκες δρομολογίων μεταφοράς μαθητών για το υπόλοιπο του τρέχοντος σχολικού έτους. Τούτου δοθέντος, οι αναθέτουσες αρχές απέκτησαν τη δυνατότητα να επανασχεδιάσουν τα απαραίτητα δρομολόγια και να προχωρήσουν στη διενέργεια νέων διαγωνισμών για τα δρομολόγια αυτά, γνωρίζοντας ότι το μεταβατικό καθεστώς έληγε στις 28.02.2015 (βλ. σχετικά και την υπ' αριθμ. πρωτ. 39437/13.10.2014 εγκύκλιο της Γενικής Διεύθυνσης Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Υπουργείου Εσωτερικών, στην οποία καλούνται οι Περιφέρειες “εάν κρίνουν ότι τα δημοπρατηθέντα δρομολόγια των τακτικών διαγωνισμών δεν καλύπτουν, ή δεν μπορούν με βάση την προαίρεση να καλύψουν, τις πραγματικές ανάγκες τότε σκόπιμο είναι να προχωρήσουν σε επαναπροκήρυξη διαγωνισμού, ο οποίος να ανταποκρίνεται στα δρομολόγια όπως έχουν σήμερα διαμορφωθεί. Αφού προηγουμένως εξεταστούν οι λόγοι για τους οποίους ορισμένα δρομολόγια ή τμήματα δρομολογίων δεν ανατέθηκαν, μπορούν με το νέο διαγωνισμό να επανασχεδιαστούν ώστε αφενός να εξυπηρετούν τις πραγματικές ανάγκες και αφετέρου να μεγιστοποιούν τις πιθανότητες εύρεσης αναδόχων”). Μάλιστα, οι σχετικοί διαγωνισμοί διενεργούνται πλέον με ηλεκτρονικό τρόπο μέσω του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων, κατά τα αναλυτικώς διαλαμβανόμενα στα άρθρα 134επ. του ν. 4281/2014 και στην υπ' αριθμ. Π1/2390 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας (ΦΕΚ 2677/Β/2013).
Υπό το πρίσμα αυτό, η παράταση των υφιστάμενων συμβάσεων δεν κρίνεται απαραίτητη. Οι αναθέτουσες αρχές έχουν το δικαίωμα είτε να ενεργοποιήσουν το τυχόν προβλεπόμενο από τις συναφθείσες συμβάσεις δικαίωμα προαίρεσης (υπό τους όρους που προδιαγράφονται στη σχετική διακήρυξη διεθνούς διαγωνισμού και στην υπ' αριθμ. 24001/2013 (ΦΕΚ Β' 1449) Υπουργική Απόφαση), είτε να προσφύγουν στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης για την απευθείας ανάθεση συμβάσεων υπηρεσιών μεταφοράς μαθητών, υπό την προϋπόθεση της παροχής σύμφωνης γνώμης εκ μέρους της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., εφόσον σε προκηρυχθέντες διαγωνισμούς δεν υπεβλήθησαν καθόλου προσφορές, είτε υπεβλήθησαν μη κανονικές ή ακατάλληλες ή απαράδεκτες προσφορές εν όλω ή ανά τμήματα (και εφόσον οι εν λόγω διαγωνισμοί έχουν νομίμως διενεργηθεί). Σημειώνεται, σχετικά, ότι από την έναρξη του τρέχοντος σχολικού έτους και εντεύθεν (και συγκεκριμένα από 19.09.2014 έως 03.03.2015), έχουν ήδη υποβληθεί στην Αρχή δέκα (10) αιτήματα παροχής σύμφωνης γνώμης για την προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης για την απευθείας ανάθεση συμβάσεων υπηρεσιών μεταφοράς μαθητών, εκ των οποίων στα οκτώ (8), η Αρχή έχει παράσχει τη σύμφωνη γνώμη της (βλ. αναλυτικά αποφάσεις 288/2014, 289/2014, 292/2014, 332/2014, 351/2014, 352/2014, 1/2015, 3/2015, 28/2015, 29/2015 και 48/2015).
Ως προς τις παραγράφους 2,3 και 4:
Οι παράγραφοι 2,3 και 4 του άρθρου 29 εμπεριέχουν ρυθμίσεις δημοσιονομικού περιεχομένου που θεωρούνται αναγκαίες για την υποστήριξη της παράτασης των συμβάσεων κατά τα προβλεπόμενα στην παράγραφο 1. Υπό το πρίσμα αυτό, οι επιφυλάξεις της Αρχής ως προς την παράγραφο 1 επεκτείνονται και στην υιοθέτηση των παραγράφων 2,3 και 4. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν ήθελε θεωρηθεί ότι η παράταση των συμβάσεων είναι σκόπιμη, οι ρυθμίσεις των παραγράφων 2,3 και 4 θα πρέπει να υπακούουν στις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της νομιμότητας, της κανονικότητας και της διαφάνειας. Ιδίως σε ο,τι αφορά στη ρύθμιση της παραγράφου 3, εκτός του ότι κατά την άποψη της Αρχής το περιεχόμενό της χρήζει αποσαφήνισης (σημειώνεται σχετικά ότι στην αιτιολογική έκθεση της προϊσχύσασας μορφής της παρ. 4 του άρθρου δεκάτου εβδόμου του ν. 4286/2014 η διάταξη αναφέρονταν αποκλει - στικά στους νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης), επισημαίνεται ότι εφόσον η προβλεπόμενη χιλιομετρική παρέκκλιση συνεπάγεται σύναψη σύμβασης δημόσιας υπηρεσίας (και όχι αντιμετώπιση της μεταφοράς μαθητών με ίδια μέσα), η σχετική ανάθεση θα πρέπει να ακολουθεί το κανονιστικό πλαίσιο περί ανοικτών διαγωνιστικών διαδικασιών.
VΙI. Συμπέρασμα
Κατόπιν όλων των ανωτέρω παρατηρήσεων και επισημάνσεων, η Αρχή ομόφωνα διατυπώνει, σύμφωνα με την παράγραφο 2, περ. γ' (αα) του άρθρου 2 του ν. 4013/2011, αρνητική γνώμη επί της προτεινόμενης ρύθμισης του υποβληθέντος άρθρου 29 του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης με τίτλο “Ρυθμίσεις για τη λήψη άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, για την οργάνωση της Κυβέρνησης και των Κυβερνητικών Οργάνων και λοιπές διατάξεις”.
ΑΘΗΝΑ 12 ΜΑΡΤΙΟΥ 2015
ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΡΑΪΚΟΣ