Διοικητικό Έγγραφο

ΓΝΩΜΗ 11/2015
ΑΔΑ: 6ΩΕ1ΟΞΤΒ-ΠΕΡ
EΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
(άρθρου 2, παρ. 2, περ. γ, υποπερ. (αα) του Ν.4013/2011)
Η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
Στην Αθήνα σήμερα, την 30 Ιουνίου του έτους δύο χιλιάδες δέκα πέντε (2015) ημέρα Τρίτη και ώρα 10.30 π.μ. και επί της οδού Κηφισίας 7 (5ος όροφος), όπου και τα γραφεία της, συνήλθε η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ σε συνεδρίαση μετά από σχετική πρόσκληση του Προέδρου της, η οποία γνωστοποιήθηκε νομίμως σε όλα τα μέλη της Αρχής.
Από τα προσκληθέντα μέλη της Αρχής παρέστησαν κατά την συνεδρίαση τα ακόλουθα:
Πρόεδρος : Δημήτριος Ράικος
Αντιπρόεδρος: Χριστίνα Μπουσουλέγκα
Μέλη: 1. Καραμανλής Ευάγγελος
2. Κουλούρη Ιωάννα
3. Λουρίκας Δημήτριος
4. Σταθακόπουλος Δημήτριος
Τα λοιπά τακτικά και αναπληρωματικά μέλη, καίτοι προσκληθέντα, δεν προσήλθαν. Εισηγήτρια: Αικατερίνη Θεοδωροπούλου, Νομικός, Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
Κατά την διάρκεια της Συνεδρίασης παρέστησαν η Εισηγήτρια Αικατερίνη Θεοδωροπούλου, καθώς και η Πετρούλα Σαρτζετάκη Πρόεδρος ΕΠΥ και ο Απόστολος Σίνης Αντιπρόεδρος ΕΠΥ, οι οποίοι αποχώρησαν πριν την έναρξη της διαδικασίας ψηφοφορίας και της λήψης της απόφασης από τα Μέλη του Συμβουλίου της Αρχής.
Γραμματέας: Στέλλα Τσιάβου
Σχετ: Το με αριθμό πρωτ. 3550/26.05.2015 έγγραφο του Υπουργού Υγείας, όπως συμπληρώθηκε με το υπ' αριθμ. 4260/26.06.2015 (αρ. πρωτ. εισερχ. 2485/04.06.2015 και 2929/26.06.2015), με το οποίο διαβιβάσθηκε συνημμένα σχέδιο διάταξης-προσθήκης στο νόμο 3580/2007 καθώς και σχετική αιτιολογική έκθεση. Δια του ως άνω εγγράφου διατυπώθηκε αίτημα περί παροχής γνώμης επί της νομιμότητας, σκοπιμότητας και του περιεχομένου της προτεινόμενης ρύθμισης, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. αα' του ν. 4013/2011.
Θέμα: Αίτημα για διατύπωση γνώμης της Αρχής, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. αα' του ν. 4013/2011, επί σχεδίου διάταξης-προσθήκης άρθρου με θέμα «Συμφωνία Πλαίσιο στους Διαγωνισμούς Φαρμάκου» στο Ν. 3580/2007 “Προμήθειες Φορέων εποπτευόμενων από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και άλλες διατάξεις”
Με το ως άνω έγγραφο 3550/26.05.2015του Υπουργού Υγείας, όπως συμπληρώθηκε με το υπ' αριθμ. 4260/26.06.2015 (αρ. πρωτ. εισερχ. της Αρχής 2485/04.06.2015 και 2929/26.06.2015) διαβιβάζεται σχέδιο διάταξης-προσθήκης στο νόμο 3580/2007, στο οποίο
α) προβλέπεται η δυνατότητα της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας να ορίζει μία ή περισσότερες Υγειονομικές Περιφέρειες (Υ.ΠΕ.) ως φορέα διενέργειας διαγωνισμών για την προμήθεια για το σύνολο ή μέρος δραστικών ουσιών που συμπεριλαμβάνονται στα εκάστοτε εγκεκριμένα Προγράμματα Προμηθειών Υπηρεσιών και Φαρμάκων Υγείας (Π.Π.Υ.Φ.Υ.)., β) προτείνεται η κατά προτεραιότητα επιλογή συγκεκριμένης διαδικασίας ανάθεσης (συμφωνία πλαίσιο), και γ) θεσπίζονται συγκεκριμένοι όροι (προσυμφωνημένο ποσοστό ανάθεσης της συνολικής προμήθειας) κατά τη διαδικασία ανάθεσης των σχετικών συμβάσεων .
Ι. Το υποβληθέν στην Αρχή σχέδιο διάταξης -προσθήκης στο νόμο 3580/2007 και η αιτιολογική έκθεση αυτής έχει ως εξής:
Α. Προτεινόμενο άρθρο.
«1. Η Επιτροπή Προμηθειών Υγείας (Ε.Π.Υ.) δύναται, ως εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών του άρθρου 4 του Ν. 4155/2013 (ΦΕΚ Α΄ 120), με απόφασή της, κατόπιν έγκρισης του Υπουργού Υγείας, να ορίζει ως φορέα διενέργειας διαγωνισμών φαρμάκου, μία ή περισσότερες Υγειονομικές Περιφέρειες, για το σύνολο ή μέρος δραστικών ουσιών που συμπεριλαμβάνονται στα εκάστοτε εγκεκριμένα Προγράμματα Προμηθειών Υπηρεσιών και Φαρμάκων Υγείας (Π.Π.Υ.Φ.Υ.).
2. Η Επιτροπή Προμηθειών Υγείας (Ε.Π.Υ.) και οι Υγειονομικές Περιφέρειες που εξουσιοδοτούνται βάσει της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου να διενεργούν διαγωνισμούς προμήθειας φαρμάκου επιλέγουν κατά προτεραιότητα τη διαδικασία της συμφωνίας πλαισίου. Κατά τη διαδικασία αυτή υποχρεούνται στη σύναψη συμφωνίαςπλαισίου χωρίς νέο διαγωνισμό, με τη χρήση ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, με προκαθοριζόμενες ζητούμενες ποσότητες και με επιμερισμό της προμήθειας των φαρμάκων αυτών ως ακολούθως: το πενήντα τοις εκατό (50%) της προμήθειας στον πρώτο μειοδότη, το τριάντα τοις εκατό (30%) της προμήθειας στο δεύτερο μειοδότη και το είκοσι τοις εκατό (20%) της προμήθειας στον τρίτο μειοδότη. Σε περίπτωση συμμετοχής δύο προμηθευτών στο διαγωνισμό, η προμήθεια των φαρμάκων ανατίθεται σε ποσοστό εβδομήντα τοις εκατό (70%) της προμήθειας στον πρώτο μειοδότη και το υπόλοιπο τριάντα τοις εκατό (30%) της προμήθειας στον δεύτερο.»
Β. Αιτιολογική Έκθεση
“Η εξυπηρέτηση του γενικότερου δημοσίου συμφέροντος επιβάλλει την εισαγωγή και καθιέρωση μεθόδων επιλογής περισσότερων του ενός μειοδότη στις διαγωνιστικές διαδικασίες των προμηθειών φαρμάκων, με σκοπό την ταχύτερη δυνατή επίτευξη των νέων στόχων που θέτει η Πολιτεία στο χώρο της υγείας. Οι στόχοι αυτοί συνίστανται προεχόντως στην πρόσβαση όλων στο εθνικό σύστημα υγείας, στην ουσιαστική βελτίωση των υπηρεσιών υγείας, στη μείωση της συμμετοχής των ασφαλισμένων στο φάρμακο και στην προστασία του δημοσίου χρήματος. Οι προτεινόμενες διατάξεις θεραπεύουν γενικότερο δημόσιο συμφέρον και συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων αυτών για τους διαγωνισμούς φαρμάκων που διενεργούνται από την Επιτροπή Προμηθειών Υγείας και τις Υγειονομικές Περιφέρειες, οι οποίες εξουσιοδοτούνται από την εν λόγω Επιτροπή με ρητή πρόβλεψη σε τυπικό νόμο για τη διενέργεια των διαγωνισμών αυτών.
Και τούτο, διότι με τις προτεινόμενες διατάξεις: Πρώτον, ματαιώνεται η επανάληψη του φαινομένου προσφάτων διαγωνισμών μοναδικοί μειοδότες-προμηθευτές να δηλώνουν αδυναμία τήρησης του συνόλου των συμβατικών τους υποχρεώσεων, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα αφενός την ισχυρή διακινδύνευση της ομαλής λειτουργίας των κρατικών νοσοκομείων και των εν γένει δημοσίων φορέων υγείας, αφετέρου δε την επιβάρυνση των δημοσίων οικονομικών λόγω της υποκατάστασης των σκευασμάτων φαρμάκων, που δεν ήταν σε θέση να προμηθεύσουν οι μοναδικοί μειοδότες-προμηθευτές, από ακριβότερα. Δεύτερον, επιτυγχάνεται, δια της κατακύρωσης των διαγωνισμών φαρμάκων σε περισσοτέρους του ενός μειοδότες, πραγματικό άνοιγμα των διαγωνισμών των προμηθειών υγείας στον ανταγωνισμό, αποφυγή μονοπωλιακών καταστάσεων, συνεχής ροή φαρμάκων προς τους δημόσιους φορείς υγείας και απεξάρτηση των δημοσίων φορέων υγείας από έναν και μόνον προμηθευτή.”
ΙΙ. Αρμοδιότητα Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. αα' του ν. 4013/2011, «αα) Η Αρχή γνωμοδοτεί επί των διατάξεων σχεδίων νόμων που αφορούν στις δημόσιες συμβάσεις πριν από την κατάθεση τους στη Βουλή. Αν ο αρμόδιος Υπουργός διαφωνεί με τη γνώμη της Αρχής, η Αρχή δύναται να συγκαλεί συσκέψεις, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της και εκπροσώπων όλων των συναρμόδιων Υπουργείων με σκοπό την ανταλλαγή και σύγκλιση των απόψεων. Στις εν λόγω συσκέψεις η Αρχή και κάθε συναρμόδιος Υπουργός μπορούν να ζητούν τη συμμετοχή ανεξάρτητων τρίτων, ειδικών σε θέματα δημοσίων συμβάσεων. Οι συσκέψεις αυτές πραγματοποιούνται σε διάστημα δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την περιέλευση της πρόσκλησης της Αρχής στους συμμετέχοντες. Η άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας αυτής δεν κωλύει τη συνέχιση της διαδικασίας ψήφισης του σχεδίου νόμου. Αν δεν αρθεί η διαφωνία μεταξύ του αρμόδιου Υπουργού και της Αρχής, στη γνώμη της Αρχής προσαρτάται έκθεση του Υπουργού στην οποία περιλαμβάνεται και ειδική αιτιολόγηση κάθε απόκλισης από το περιεχόμενο της γνώμης. Τα εν λόγω έγγραφα συνοδεύουν τα σχέδια νόμων κατά την κατάθεση τους στη Βουλή και αναρτώνται με επιμέλεια της Αρχής στην ιστοσελίδα της. Σε περίπτωση απόκλισης του σχεδίου νόμου από τη γνώμη της Αρχής, η αρμόδια επιτροπή της Βουλής δύναται να καλεί, σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής, σε ακρόαση τον Πρόεδρο της Αρχής».
Στο βαθμό που η ανωτέρω αναφερόμενη νομοθετική ρύθμιση, ως παρατίθεται ανωτέρω (υπό I), περιλαμβάνει ρυθμίσεις που αφορούν, όπως προαναφέρθηκε, σε ζητήματα ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Αρχής για παροχή γνώμης, κατ’ άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. αα' του ν. 4013/2011.
ΙΙΙ. Συναφείς διατάξεις
Π.Δ. 60/2007 (ΦΕΚ 64 Α/16-3-2007) : Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ «περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών», όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία 2005/51/ΕΚ της Επιτροπής και την Οδηγία 2005/75/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Νοεμβρίου 2005.
Άρθρο 26 (άρθρο 32 οδηγίας 2004/18/ΕΚ) – Συμφωνίες-πλαίσια
1. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να συνάπτουν συμφωνίες-πλαίσια.
2. Για τη σύναψη μιας συμφωνίας-πλαισίου, οι αναθέτουσες αρχές ακολουθούν τους διαδικαστικούς κανόνες που ορίζονται στο παρόν διάταγμα σε όλα τα στάδια έως την ανάθεση των συμβάσεων που βασίζονται στην εν λόγω συμφωνία-πλαίσιο. Η επιλογή των συμβαλλομένων στη συμφωνία-πλαίσιο γίνεται κατ’ εφαρμογή των κριτηρίων ανάθεσης, τα οποία καθορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 51.
Οι συμβάσεις που βασίζονται σε συμφωνία-πλαίσιο συνάπτονται σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στις παραγράφους 3 και 4. Η διαδικασία αυτή εφαρμόζεται μόνο μεταξύ των αναθετουσών αρχών και των οικονομικών φορέων που ήταν εξ αρχής συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας-πλαισίου.
Κατά τη σύναψη των συμβάσεων που βασίζονται στη συμφωνία-πλαίσιο, τα μέρη δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να επιφέρουν ουσιαστικές τροποποιήσεις στους όρους της συμφωνίας-πλαισίου, ιδίως στην περίπτωση που αναφέρεται στην παράγραφο 3.
Η διάρκεια μιας συμφωνίας-πλαισίου δεν μπορεί να υπερβαίνει τα τέσσερα (4) έτη, εκτός εξαιρετικών περιπτώσεων που δικαιολογούνται ειδικώς, ιδίως λόγω του αντικειμένου της συμφωνίας-πλαισίου.
Οι αναθέτουσες αρχές δεν μπορούν να προσφεύγουν στις συμφωνίες-πλαίσια καταχρηστικά ή κατά τρόπο που να εμποδίζει, περιορίζει ή νοθεύει τον ανταγωνισμό.
3. Όταν συνάπτεται μια συμφωνία-πλαίσιο με ένα μόνο οικονομικό φορέα, οι συμβάσεις που βασίζονται σ’ αυτή τη συμφωνία-πλαίσιο ανατίθενται σύμφωνα με τους όρους που ορίζονται στη συμφωνία-πλαίσιο. Για τη σύναψη των συμβάσεων αυτών, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να διαβουλεύονται γραπτώς με τον φορέα, ζητώντας, εν ανάγκη, να ολοκληρώσει την προσφορά του.
4. Όταν συνάπτεται μια συμφωνία-πλαίσιο με περισσότερους οικονομικούς φορείς, αυτοί πρέπει να είναι τουλάχιστον τρεις (3), εφόσον υπάρχει επαρκής αριθμός οικονομικών φορέων που πληρούν τα κριτήρια επιλογής ή/και αποδεκτές προσφορές που ανταποκρίνονται στα κριτήρια ανάθεσης.
Η ανάθεση των συμβάσεων αυτών, μπορεί να γίνεται:
- είτε με εφαρμογή των όρων που καθορίζονται στη συμφωνία-πλαίσιο χωρίς νέο διαγωνισμό,
- είτε, όταν δεν έχουν καθορισθεί όλοι οι όροι στη συμφωνία-πλαίσιο, αφού επαναδιαγωνισθούν τα μέρη βάσει των ιδίων όρων, εν ανάγκη διευκρινίζοντας τους όρους αυτούς, και, ενδεχομένως, άλλων όρων που επισημαίνονται στη συγγραφή υποχρεώσεων της συμφω-νίαςπλαισίου, σύμφωνα με την ακόλουθη διαδικασία:
α) Για κάθε σύμβαση που πρόκειται να συναφθεί, οι αναθέτουσες αρχές διαβουλεύονται γραπτώς με τους οικονομικούς φορείς που είναι ικανοί να εκτελέσουν το αντικείμενο της σύμβασης.
β) Οι αναθέτουσες αρχές ορίζουν επαρκή προθεσμία για την υποβολή των προσφορών των σχετικών με κάθε σύμβαση, λαμβανομένων υπόψη παραμέτρων, όπως η πολυπλοκότητα του αντικειμένου της σύμβασης και ο απαραίτητος χρόνος για τη διαβίβαση των προσφορών.
γ) Οι προσφορές υποβάλλονται γραπτώς και το περιεχόμενό τους πρέπει να παραμένει εμπιστευτικό έως την εκπνοή της τασσόμενης προθεσμίας απάντησης.
δ) Η ανάθεση κάθε σύμβασης γίνεται στον προσφέροντα που υπέβαλε την καλύτερη προσφορά βάσει των κριτηρίων ανάθεσης που έχουν καθορισθεί στη συγγραφή υποχρεώσεων της συμφωνίας-πλαισίου.
Άρθρο 28 π.δ.60/2007 - (άρθρο 54 οδηγίας 2004/18/ΕΚ) Χρησιμοποίηση ηλεκτρονικών πλειστηριασμών
1. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να προσφεύγουν σε ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς.
2. Στις ανοικτές, κλειστές ή με διαπραγμάτευση διαδικασίες, στην περίπτωση που αναφέρεται στο άρθρο 24 παράγραφος 1 σημείο α), οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποφασίζουν, πριν από την ανάθεση μιας δημόσιας σύμβασης, τη διεξαγωγή ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, όταν οι όροι και εν γένει οι προδιαγραφές της σύμβασης μπορούν να καθορισθούν με ακρίβεια. Με τους ίδιους όρους, ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός μπορεί να χρησιμοποιείται κατά το νέο διαγωνισμό μεταξύ των μερών μιας συμφωνίας-πλαισίου, όπως προβλέπεται στο άρθρο 26 παράγραφος 4 δεύτερο εδάφιο δεύτερη περίπτωση, καθώς και κατά τον διαγωνισμό για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων στο πλαίσιο του δυναμικού συστήματος αγορών που προβλέπει το άρθρο 27.
3. Ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός αφορά είτε μόνον τις τιμές, εφόσον η σύμβαση ανατίθεται στην κατώτερη τιμή, είτε τις τιμές ή/και τις αξίες των στοιχείων των προσφορών που επισημαίνονται στη συγγραφή υποχρεώσεων, εφόσον η σύμβαση ανατίθεται στην πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά.
4. Όταν οι αναθέτουσες αρχές αποφασίζουν να κάνουν χρήση ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, το αναφέρουν στην προκήρυξη διαγωνισμού. Η συγγραφή υποχρεώσεων περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τις εξής πληροφορίες:
α) τα στοιχεία, οι αξίες των οποίων αποτελούν αντικείμενο του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, εφόσον τα εν λόγω στοιχεία είναι προσδιορίσιμα ποσοτικώς, κατά τρόπο ώστε να εκφράζονται σε αριθμούς ή ποσοστά,
β) τα ενδεχόμενα όρια των αξιών που μπορούν να υποβάλλονται, όπως αυτά προκύπτουν από τις προδιαγραφές του αντικειμένου της σύμβασης,
γ) τις πληροφορίες που τίθενται στη διάθεση των προσφερόντων κατά τη διάρκεια του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού και το χρονικό σημείο κατά το οποίο τίθενται στη διάθεσή τους,
δ) τις κατάλληλες πληροφορίες σχετικά με τη διεξαγωγή του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού,
ε) τους όρους, υπό τους οποίους οι προσφέροντες μπορούν να υποβάλλουν τις προσφορές τους, ιδίως τις ελάχιστες διαφοροποιήσεις που, ενδεχομένως, απαιτούνται για την υποβολή προσφορών,
στ) τις κατάλληλες πληροφορίες για το χρησιμοποιούμενο ηλεκτρονικό σύστημα, τον τρόπο και τις τεχνικές προδιαγραφές της σύνδεσης.
5. Προτού προβούν στον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό, οι αναθέτουσες αρχές διενεργούν μια πρώτη πλήρη αξιολόγηση των προσφορών σύμφωνα με το επιλεγμένο κριτήριο ή τα επιλεγμένα κριτήρια ανάθεσης.
Οι προσφέροντες που έχουν υποβάλει παραδεκτές προσφορές καλούνται ταυτόχρονα με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων να υποβάλουν νέες τιμές ή/και νέες αξίες. Η πρόσκληση περιέχει όλες τις κατάλληλες πληροφορίες για τη σύνδεσή τους σε ατομική βάση με το χρησιμοποιούμενο ηλεκτρονικό σύστημα και προσδιορίζει την ημερομηνία και την ώρα έναρξης του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού. Ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός μπορεί να διεξάγεται σε διαδοχικές φάσεις. Ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός δεν είναι δυνατόν να αρχίζει προτού παρέλθουν δύο (2) εργάσιμες ημέρες από την αποστολή των προσκλήσεων.
6. Όταν γίνεται η ανάθεση με κριτήριο την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, η πρόσκληση συνοδεύεται από το αποτέλεσμα της πλήρους αξιολόγησης της προσφοράς του οικείου προσφέροντος, η οποία γίνεται σύμφωνα με τη στάθμιση που προβλέπεται στο άρθρο 51 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο. Στην πρόσκληση αναφέρεται επίσης ο μαθηματικός τύπος, βάσει του οποίου καθορίζεται κατά τον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό, η αυτόματη κατάταξη σε συνάρτηση με τις νέες υποβαλλόμενες τιμές ή/και τις νέες αξίες. Ο μαθηματικός αυτός τύπος εκφράζει τη σχετική στάθμιση του κάθε κριτηρίου που έχει επιλεγεί για τον καθορισμό της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς, όπως η στάθμιση αυτή αναφέρεται στην προκήρυξη διαγωνισμού ή στη συγγραφή υποχρεώσεων. Προς τούτο, οι ενδεχόμενες διακυμάνσεις («ψαλίδες») πρέπει να εκφράζονται εκ των προτέρων με συγκεκριμένες τιμές.
Στην περίπτωση που επιτρέπονται εναλλακτικές προσφορές, πρέπει να προβλέπεται χωριστός μαθηματικός τύπος για κάθε εναλλακτική προσφορά.
7. Κατά τη διάρκεια κάθε φάσης του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, οι αναθέτουσες αρχές γνωστοποιούν συνεχώς και αμέσως σε όλους τους προσφέροντες τις πληροφορίες εκείνες που τους δίνουν τη δυνατότητα να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή την αντίστοιχη κατά-ταξή τους. Μπορούν επίσης να γνωστοποιούν και άλλες πληροφορίες σχετικά με άλλες τιμές ή αξίες που υποβάλλονται, υπό τον όρο ότι αυτό προβλέπεται στη συγγραφή υποχρεώσεων. Μπορούν επίσης, ανά πάσα στιγμή, να ανακοινώνουν τον αριθμό των συμμετεχόντων σε κάθε φάση του πλειστηριασμού. Αντιθέτως, δεν επιτρέπεται απολύτως να γνωστοποιούν την ταυτότητα των προσφερόντων, κατά τη διεξαγωγή των διαφόρων φάσεων του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού.
8. Οι αναθέτουσες αρχές περατώνουν τον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό σύμφωνα με έναν ή περισσότερους από τους ακόλουθους τρόπους:
α) Επισημαίνουν, στην πρόσκληση συμμετοχής στον πλειστηριασμό, την ημερομηνία και την ώρα λήξης της διαδικασίας.
β) Όταν δεν λαμβάνουν πλέον νέες τιμές ή νέες αξίες που να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις σχετικά με τις ελάχιστες διαφοροποιήσεις. Στην περίπτωση αυτή, οι αναθέτουσες αρχές προσδιορίζουν στην πρόσκληση συμμετοχής στον πλειστηριασμό, την προθεσμία που θα τηρήσουν μετά την παραλαβή της τελευταίας υποβολής προτού περατώσουν τον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό.
γ) Όταν οι φάσεις του πλειστηριασμού, όπως καθορίζονται στην πρόσκληση συμμετοχής στον πλειστηριασμό, έχουν όλες πραγματοποιηθεί.
Όταν οι αναθέτουσες αρχές αποφασίζουν να περατώσουν τον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό σύμφωνα με το σημείο γ), ενδεχομένως σε συνδυασμό με το σημείο β), η πρόσκληση συμμετοχής στον πλειστηριασμό προσδιορίζει το χρονοδιάγραμμα κάθε φάσης του πλειστηριασμού.
9. Μετά την περάτωση του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, οι αναθέτουσες αρχές αναθέτουν τη σύμβαση σύμφωνα με το άρθρο 51, σε συνάρτηση με τα αποτελέσματα του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού.
10. Οι αναθέτουσες αρχές δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούν τον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό καταχρηστικά ή κατά τρόπο που να εμποδίζει, να περιορίζει ή να στρεβλώνει τον ανταγωνισμό ή να τροποποιεί το αντικείμενο της σύμβασης, όπως αυτό έχει καθορισθεί στην προκήρυξη του διαγωνισμού και προσδιορισθεί στη συγγραφή υποχρεώσεων.
Άρθρο 51 π.δ.60/2007 (άρθρο 53 οδηγίας 2004/18/ΕΚ) - Κριτήρια ανάθεσης των συμβάσεων
1. Με την επιφύλαξη των κείμενων διατάξεων περί ελάχιστων ορίων αμοιβής ορισμένων υπηρεσιών, τα κριτήρια βάσει των οποίων οι αναθέτουσες αρχές αναθέτουν τις δημόσιες συμβάσεις, είναι είτε:
α) όταν η σύμβαση ανατίθεται στην πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά κατά την κρίση της αναθέτουσας αρχής, κριτήρια συνδεόμενα με το αντικείμενο της συγκεκριμένης δημόσιας σύμβασης, ιδίως η ποιότητα, η τιμή, η τεχνική αξία, τα αισθητικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά, τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά, το κόστος λειτουργίας, η αποδοτικότητα, η εξυπηρέτηση μετά την πώληση και η τεχνική συνδρομή, η ημερομηνία παράδοσης και η προθεσμία παράδοσης ή εκτέλεσης, είτε
β) αποκλειστικά η χαμηλότερη τιμή.
2. Με την επιφύλαξη του τρίτου εδαφίου της παρούσης παραγράφου, στην προβλεπόμενη στην παράγραφο 1 σημείο α) περίπτωση, η αναθέτουσα αρχή προβλέπει στην προκήρυξη διαγωνισμού ή στη συγγραφή υποχρεώσεων, ή στο περιγραφικό έγγραφο στην περίπτωση του ανταγωνιστικού διαλόγου, τη βαρύτητα (σχετική στάθμιση) που προσδίδει σε καθένα από τα επιλεγέντα κριτήρια για τον προσδιορισμό της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς. Η στάθμιση αυτή μπορεί να εκφράζεται με τον καθορισμό μιας διακύμανσης («ψαλίδας») με κατάλληλο εύρος. Όταν, κατά τη γνώμη της αναθέτουσας αρχής, δεν είναι δυνατή η στάθμιση για λόγους που μπορούν να αποδειχθούν, η αναθέτουσα αρχή καθορίζει, στην προκήρυξη διαγωνισμού ή στη συγγραφή υποχρεώσεων, ή στο περιγραφικό έγγραφο, στην περίπτωση του ανταγωνιστικού διαλόγου, τη φθίνουσα σειρά σπουδαιότητας των κριτηρίων αυτών.
Ν. 3580/2007 (ΦΕΚ Α/134/18.06.2017)
Προμήθειες Φορέων εποπτευομένων από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και άλλες διατάξεις.
Άρθρο 1 - Σύσταση Επιτροπής Προμηθειών Υγείας
1. Συνιστάται στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Επιτροπή Προμηθειών Υγείας (Ε.Π.Υ.) ως αυτοτελής δημόσια υπηρεσία με διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, υπαγόμενη απευθείας στον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Η Υπηρεσία αυτή αποτελείται από την εννεαμελή Επιτροπή της επόμενης παραγράφου, τη Διεύθυνση, τα
Τμήματα και τη Γραμματεία που προβλέπονται στο άρθρο 4 του παρόντος.[...]
Άρθρο 3 - Αρμοδιότητες της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας Στις αρμοδιότητες της Ε.Π.Υ., η οποία έχει την ευθύνη του στρατηγικού και επιχειρησιακού σχεδιασμού του συστήματος προμηθειών στον Τομέα της Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ανήκουν ιδίως:
(α) Η κατάρτιση, με τη σύμπραξη του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, του Προγράμματος Προμηθειών και Υπηρεσιών των νομικών προσώπων του άρθρου 9 παράγραφος 1 του παρόντος. Στο Πρόγραμμα καθορίζονται κατά κωδικό αριθμό τα προϊόντα και οι υπηρεσίες του άρθρου 10 παράγραφοι 1, 2, 3, 4, 5 και 6 του παρόντος, των οποίων εγκρίνεται η προμήθεια ή η παροχή για το επόμενο έτος, η αποδεκτή τιμή μονάδας και η μέγιστη ποσότητα ανά κωδικό προϊόντος ή υπηρεσίας, οι χρόνοι και ο τρόπος παράδοσης των προϊόντων και παροχής υπηρεσιών, ο τρόπος πληρωμής και η διαδικασία πραγματοποίησης της προμήθειας του προϊόντος ή παροχής της υπηρεσίας. Επιπλέον, ο προσδιορισμός κάθε άλλου στοιχείου που η Επιτροπή κρίνει, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και τη συνολική διαχείριση ποιότητας προμηθειών, ότι είναι αναγκαίο για την αποτελεσματική υλοποίηση του προγράμματος, λαμβανομένων υπόψη και των προτάσεων που υποβάλλονται κατά τις διατάξεις του ν. 3527/2007 από τα ως άνω νομικά πρόσωπα και από τις Διοικητικές Υγειονομικές Περιφέρειες (Δ.Υ.ΠΕ.), καθώς και των διατάξεων για την προμήθεια φαρμάκων.
(β) Ο καθορισμός της προσήκουσας, κατά περίπτωση, διαγωνιστικής διαδικασίας, η σύνταξη προτύπων διακηρύξεων και συμβάσεων και η παρακολούθηση της εκτέλεσης των συμβάσεων αυτών κατ` εφαρμογή των διατάξεων για τις συμβάσεις προμηθειών και υπηρεσιών του Δημοσίου της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας, καθώς και η ανάπτυξη, οργάνωση και προώθηση κανόνων ηλεκτρονικού εμπορίου (eCommerce), στο σύστημα Προμηθειών Υγείας.
(γ) Η σύνταξη ετήσιου προϋπολογισμού δαπανών για την υλοποίηση του Προγράμματος του εδαφίου α` της παρούσας παραγράφου.
(δ) Η έγκριση των τεχνικών προδιαγραφών προϊόντων και υπηρεσιών, καθώς και των προτύπων ανά μονάδα αναφοράς ανάλωσης προϊόντος και αναγκών υπηρεσιών, που εκπονούνται από το φορέα της παραγράφου 2 του άρθρου 6, σύμφωνα με τις διεθνείς πρακτικές εκτέλεσης των σχετικών διαδικασιών και λειτουργιών[...]
Άρθρο 6
1. α) Η διενέργεια των διαδικασιών δημοπράτησης για τις προμήθειες και την παροχή υπηρεσιών των φορέων του άρθρου 9 ανατίθενται:
[...]"γ) Η Ε.Π.Υ., οι Υ.Πε., όπως και τα Νοσοκομεία και οι λοιποί εποπτευόμενοι φορείς από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, κατά τα ανωτέρω δύνανται να προβαίνουν σε διεξαγωγή διαγωνισμών του άρθρου 10 του ν. 3580/2007 με τη μέθοδο ηλεκτρονικών διαγωνισμών προμηθειών και υπηρεσιών, καθώς και ηλεκτρονικών δημοπρασιών, όπως οι εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις ορίζουν."
[...} 7." Η Επιτροπή Προμηθειών Υγείας με αιτιολογημένη απόφαση της, κατόπιν εγκρίσεως του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, δύναται να διενεργεί διαγωνισμούς, που έχουν εγκριθεί από το Πρόγραμμα Προμηθειών Υπηρεσιών Υγείας, με ενιαίες προδιαγραφές για τις ανάγκες των φορέων ευθύνης του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ή να αναθέτει κατ` εξαίρεση την υλοποίηση ενιαίων διαγωνισμών του Προγράμματος Προμηθειών Υπηρεσιών Υγείας στις Υ.Πε., για τις ανάγκες των φορέων ευθύνης τους, κατόπιν σχετικής εισήγησης της αρμόδιας Υ.Πε.."
Άρθρο 10, παρ. 3 Αντικείμενο συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών
3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης δύνανται να: α) υπαχθούν στις συμβάσεις προμηθειών του παρόντος νόμου τα πάσης φύσεως φάρμακα που έχουν λάβει άδεια κυκλοφορίας στην εγχώρια αγορά, ανάλογα με τις εφοδιαστικές ανάγκες της αγοράς, β) καθορίζονται οι κατηγορίες φαρμάκων που υπάγονται, ανάλογα με τις ανάγκες επαρκούς εφοδιασμού της αγοράς, στο Πεδίο εφαρμογής του παρόντος νόμου και ο χρόνος υπαγωγής τους, από την έναρξη του οποίου καταργείται κάθε άλλη γενική ή ειδική διάταξη νόμου.
"γ) Καθορίζεται η εφαρμογή νοσοκομειακής συσκευασίας, καθώς και η δυνατότητα διενέργειας διαγωνισμών για την προμήθεια φαρμακευτικών σκευασμάτων με βάση τη δραστική ουσία ή ομάδα δραστικών ουσιών ίδιας φαρμακολογικής κατηγορίας. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης καθορίζονται οι λεπτομέρειες εφαρμογής των ανωτέρω."
Η περ. γ` προστέθηκε με την παρ.5 του άρθρου 24 του 3846/2010 (ΦΕΚ Α 66/11-05-2010).
Όσον αφορά την ισχύ του ως άνω νόμου [3580/2007] σημειώνεται ότι ο ν. 3918/2011 (ΦΕΚ Α’ 31) «Διαρθρωτικές αλλαγές στο Σύστημα Υγείας», προέβλεπε την κατάργηση της ΕΠΥ (αρ. 77) και όριζε ως αναθέτουσες αρχές τις Υγειονομικές Περιφέρειες (ΥΠΕ) και κατ’ εξαίρεση τα νοσοκομεία του ΕΣΥ, τις μονάδες κοινωνικής φροντίδας κατόπιν εγκρίσεως σχετικού αιτήματος από το Διοικητή της οικείας ΥΠΕ και τα λοιπά εποπτευόμενα ν.π.δ.δ.
Ειδικότερα το άρθρο 77 του ν. 3918/2011 όριζε ότι “από την πάροδο της προθεσμίας της παραγράφου 1 του άρθρου 15 του παρόντος καταργούνται τα άρθρα 1-14 του ν. 3580/2007". Μετά από συνεχείς τροποποιήσεις και παρατάσεις του χρόνου ισχύος το άρθρο 15 του Ν. 3918/2011 έχει ως κάτωθι:
Άρθρο 15 - Έναρξη ισχύος
«1. Η ισχύς των διατάξεων των άρθρων 1, 2, 3, 4, 5, 6, 11 και 12 του ν. 3918/2011 αρχίζει από 01.01.2016. Η ισχύς των άρθρων 8, 9 και 10 αρχίζει με την έγκριση του Συνολικού Προγράμματος Προμηθειών και Υπηρεσιών, έτους 2016.» - ΑΝΤΙΚ. ΤΗΣ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 15 ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 2 ΤΟΥ ΑΡΘ. 36 ΤΟΥ Ν. 4238/14, ΦΕΚ-38 Α/17-2-14 – ΕΙΧΕ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 2 ΤΟΥ ΑΡΘ. 14 ΤΟΥ Ν. 4052/12, ΦΕΚ-41 Α/1-3-12 - ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 7 ΤΟΥ ΑΡΘ. 66 ΤΟΥ Ν. 3984/11, ΦΕΚ-150 Α/27-6-11 ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 4 ΤΟΥ ΑΡΘ. 4ο ΤΟΥ Ν. 4118/13, ΦΕΚ-32 Α/6-2-13 [Τέλος Τροποποίησης]
Ν 4155/2013 (ΦΕΚ Α' 120) Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων και άλλες διατάξεις
Άρθρο 4 Κεντρικές Αναθέτουσες Αρχές
1. Ορίζονται ως εθνικές Κεντρικές Αρχές Προμηθειών με την έννοια του άρθρου 2 παρ. 10 και του άρθρου 17 του π.δ. 60/2007 και του άρθρου 2 παρ. 8 και του άρθρου 22 του π.δ. 59/2007, οι οποίες διενεργούν διαγωνισμούς σε εθνικό επίπεδο: α) Η Γενική Διεύθυνση Κρατικών Προμηθειών της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, β) η Επιτροπή Προμηθειών Υγείας του Υπουργείου Υγείας.
2. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και του καθ` ύλην αρμόδιου Υπουργού μπορούν να καθορίζονται και άλλες Κεντρικές Αρχές Προμηθειών, καθώς και οι όροι για την ομαδοποίηση και υπαγωγή δημοσίων συμβάσεων σε Κεντρικές Αρχές Προμηθειών, οι περιπτώσεις δημοσίων συμβάσεων οι οποίες δεν συνάπτονται από Κεντρικές Αρχές Προμηθειών, οι κατηγορίες αγαθών, υπηρεσιών και έργων, τα οποία μπορούν να αποτελούν αντικείμενο ομαδοποίησης και για την προμήθεια των οποίων μπορεί να γίνεται προσφυγή σε τεχνικές και εργαλεία ηλεκτρονικών δημοσίων συμβάσεων (συμφωνίες-πλαίσιο, δυναμικά συστήματα αγορών, ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, ηλεκτρονικοί κατάλογοι, κεντρικές αρχές προμηθειών) και κάθε σχετικό θέμα για την εφαρμογή του παρόντος.
3. Οι Κεντρικές Αρχές Προμηθειών, οι οποίες διέπονται από ειδικές διατάξεις για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων, χρησιμοποιούν το ΕΣΗΔΗΣ, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος και τις αντίστοιχες ειδικές διατάξεις.
Ν 4270/2014 (ΦΕΚ Α 143/28-6-2014) Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/85/ΕΕ) - δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις.
Άρθρο 33 - Γενικές αρχές για τη διαχείριση των οικονομικών του Δημοσίου
Η διαχείριση των οικονομικών της Γενικής Κυβέρνησης διέπεται από τις ακόλουθες αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης:
α. Αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης.
Σύμφωνα με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, η διαχείριση της περιουσίας και των υποχρεώσεων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, που περιλαμβάνει τους φυσικούς πόρους και τους δημοσιονομικούς κινδύνους της χώρας, πρέπει να διενεργείται με σύνεση και με γνώμονα την εξασφάλιση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας. Ειδικότερα, η αρχή αυτή εξειδικεύεται:
αα. στην αρχή της οικονομικότητας, σύμφωνα με την οποία τα μέσα που χρησιμοποιούνται για την υλοποίηση των κυβερνητικών πολιτικών πρέπει να διατίθενται έγκαιρα, στην ενδεδειγμένη ποιότητα και ποσότητα, με την ελάχιστη δημοσιονομική επιβάρυνση και με τη χρήση των αναγκαίων μόνο διοικητικών πόρων
(ββ) στην αρχή της αποδοτικότητας, σύμφωνα με την οποία οφείλεται η τήρηση της βέλτιστης δυνατής σχέσης μεταξύ των χρησιμοποιούμενων μέσων και των επιτυγχανόμενων αποτελεσμάτων και
(γγ) στην αρχή της αποτελεσματικότητας, σύμφωνα με την οποία ελέγχεται η επίτευξη των συγκεκριμένων αντικειμενικών στόχων και των αποτελεσμάτων που έχουν εκ των προτέρων οριστεί”
Με την υπ' αριθμ. ΥΑ ΔΥΓ/2014 (ΥΑ ΔΥΓ3α/Γ.Π.50125 ΦΕΚ/Β/2094/2014): «Επιλογή διαγωνιστικής διαδικασίας για διενέργεια διαγωνισμών φαρμάκων Πρόγραμμα Προμηθειών Υπηρεσιών και Φαρμάκων Υγείας Υπουργείο Υγείας» προβλέπονται τα κάτωθι:
Για την εκτέλεση των εγκεκριμένων Προγραμμάτων Προμηθειών Φαρμάκων εφεξής θα διενεργούνται διαγωνισμοί, σύμφωνα με τα οριζόμενα του Π.Δ. 118/2007, σε συνδυασμό με το Π.Δ. 60/2007, όπως εκάστοτε ισχύουν.
Ο τύπος του διαγωνισμού, η διάρκεια της σύμβασης καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την υλοποίηση του, θα καθορίζεται με απόφαση της Ολομέλειας της Επιτροπή Προμηθειών Υγείας (Ε.Π.Υ.), ανάλογα με την δραστική ουσία, την περιεκτικότητα και την μορφή χορήγησης του κάθε φαρμάκου, σε συνδυασμό με το πλήθος των προμηθευτών που περιλαμβάνονται στο εκάστοτε Δελτίο Τιμών του Ε.Ο.Φ.
Ως φορέας διενέργειας εξουσιοδοτείται η Επιτροπή Προμηθειών Υγείας, ως Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Ν. 4155/2013 (Α` 120), να διενεργεί σχετικούς διαγωνισμούς, από τα εκάστοτε Π.Π.Υ.Φ.Υ., κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 7 του άρθρου 6 του Ν. 3580/2007.
Ως Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών, η Επιτροπή Προμηθειών Υγείας, δύναται με σχετική απόφαση της, να ορίζει ως Φορέα διενέργειας διαγωνισμών φαρμάκου, μια ή περισσότερες Υγειονομικές Περιφέρειες, για το σύνολο ή μέρος δραστικών ουσιών, που συμπεριλαμβάνονται στα εκάστοτε Π.Π.Υ.Φ.Υ., κατόπιν εγκρίσεως του Υπουργού Υγείας. Για τους Λοιπούς Φορείς της παρ. 1 του άρθρου 9 του Ν. 3580/2007 (Α` 134), πλην των Φορέων Υγείας, στις περιπτώσεις που υπάρχει η αναγκαιότητα προμήθειας φαρμάκου, θα πραγματοποιείται σύμφωνα με τα οριζόμενα της παρούσης απόφασης και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια που δεν προβλέπεται στην παρούσα απόφαση, θα πραγματοποιείται με σχετική απόφαση της Επιτροπή Προμηθειών Υγείας. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι εκάστοτε διατάξεις περί προμηθειών δημοσίου, όπως κάθε φορά καθορίζονται με ειδικό νόμο.
Διαγωνισμοί που βρίσκονται σε εξέλιξη κατά την δημοσίευση της παρούσης ολοκληρώνονται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις αντίστοιχες προκηρύξεις.
ΙV. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
1. Με την υπό έλεγχο διάταξη προτείνεται προσθήκη άρθρου με θέμα «Συμφωνία Πλαίσιο στους Διαγωνισμούς Φαρμάκου στο Ν. 3580/2007 “Προμήθειες Φορέων εποπτευόμενων από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και άλλες διατάξεις”, χωρίς ωστόσο να γίνεται συγκεκριμένη αναφορά στο άρθρο του ως άνω νόμου [τα άρθρα 1-14 του οποίου, σύμφωνα με το προαναφερόμενο νομικό πλαίσιο, καταργούνται από 01-01-2016], στο οποίο πρόκειται να γίνει η σχετική προσθήκη.
Επιπλέον, επισημαίνεται ότι ήδη, μετά τη σύμφωνη γνώμη της Αρχής (Γνώμη 6/2014), εκδόθηκε η υπ' αριθμ. ΔΥΓ3α/Γ.Π. 50125/2014 (ΦΕΚ 2094Β'/31.07.2014) απόφαση του Υπουργού Υγείας με την οποία καταρχάς εξουσιοδοτήθηκε η Επιτροπή Προμηθειών Υγείας (ΕΠΥ) ως Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Ν. 4155/2013 να διενεργεί διαγωνισμούς από τα εκάστοτε ΠΠΥΦΥ για την προμήθεια φαρμάκων και να καθορίζει με απόφασή της τον τύπο του διαγωνισμού, τη διάρκεια της σύμβασης καθώς και κάθε συναφή λεπτομέρεια. Επιπλέον εξουσιοδοτήθηκε να ορίζει ως Φορέα διενέργειας διαγωνισμών φαρμάκου, μια ή περισσότερες Υγειονομικές Περιφέρειες, για το σύνολο ή μέρος δραστικών ουσιών, που συμπεριλαμβάνονται στα εκάστοτε Π.Π.Υ.Φ.Υ., κατόπιν εγκρίσεως του Υπουργού Υγείας.
2. Λαμβανομένου υπ' όψιν του ότι η διαδικασία ενοποίησης και απλοποίησης του θεσμικού πλαισίου ανάθεσης και εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη με την υιοθέτηση του Μέρους Β΄ του Ν. 4281/2014, στόχος των πάσης φύσεως νομοθετικών πρωτοβουλιών που αναλαμβάνονται πρέπει να είναι η κατά το δυνατόν ενοποίηση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τον τομέα των δημοσίων συμβάσεων και όχι αποσπασματικές ή εξαιρετικές ρυθμίσεις. Προς το σκοπό αυτό θα ήταν σκόπιμη η αποφυγή της αποσπασματικής ρύθμισης ζητημάτων που άπτονται σε ζητήματα ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων στον τομέα της υγείας, όπως εν προκειμένω η ρύθμιση του τρόπου ανάθεσης σύμβασης προμήθειας φαρμάκων. Αντίθετα είναι επιβεβλημένη η αναμόρφωση του δικαίου των προμηθειών στον τομέα της υγείας με στόχο την ενοποίηση των ρυθμίσεων, τον περιορισμό της πολυνομίας, την απλοποίηση και επικαιροποίηση της υφιστάμενης νομοθεσίας με την ενσωμάτωση των κανόνων του ενωσιακού δικαίου, τη μείωση των διοικητικών βαρών ώστε να υπάρχει ένα νομοθετικό πλαίσιο με ακριβείς, σαφείς και με εσωτερική συνοχή κανόνες.
V. Επί της νομιμότητας, της σκοπιμότητας και του περιεχομένου των προτεινόμενων ρυθμίσεων
1. Με την πρώτη παράγραφο της υπό κρίση διάταξης, προτείνεται, μεταξύ άλλων, να ρυθμισθεί με τυπικό νόμο, η δυνατότητα της ΕΠΥ να εξουσιοδοτεί άλλους φορείς, ήτοι μία ή περισσότερες ΥΠΕ, για τη διενέργεια διαγωνισμών φαρμάκου, δυνατότητα που υπάρχει ήδη, κατά τα ως άνω αναφερόμενα, τόσο στο άρθρο 6 παρ. 7 του Ν. 3580/2007 όσο και στην εκδοθείσα ΥΑ (πρβλ. και άρθρο 4 του Ν. 4155/2013, καθώς και άρθρο 21 του Ν. 4281/2014, η έναρξη ισχύος του οποίου έχει ορισθεί για την 31.12.2015), η οποία παραμένει μέχρι σήμερα σε ισχύ και δεν καταργείται ρητά με την προτεινόμενη ρύθμιση.
2. Περαιτέρω, με την υπό έλεγχο διάταξη προτείνεται, κατά προτεραιότητα, ως μέθοδος οποία η αναθέτουσα αρχή μπορεί να χρησιμοποιήσει για την επιλογή του αντισυμβαλλομένου της, η συμφωνία-πλαίσιο και, στην περίπτωση αυτή, καθορίζονται συγκεκριμένοι όροι ως προς τη διαδικασία σύναψης της συμφωνίας -πλαίσιο και το μηχανισμό ανάθεσης τμημάτων της προμήθειας, οι οποίοι καθίστανται εκ του νόμου δεσμευτικοί για τις αναθέτουσα αρχή [συμφωνία πλαίσιο με περισσότερους οικονομικούς φορείς και εφαρμογή των όρων ποσόστωσης-τμηματοποίησης της συνολικής προμήθειας που καθορίζονται στη συμφωνία-πλαίσιο, χωρίς νέο διαγωνισμό, σε τρεις (3) μειοδότες κατά ποσοστό 50%, 30% και 20% αντίστοιχα ή σε δύο (2) μειοδότες κατά ποσοστό 70% και 30% αντίστοιχα]. Με την ως άνω ρύθμιση δεν καθορίζεται ρητά ως κριτήριο ανάθεσης αυτό της χαμηλότερης τιμής, ωστόσο αυτό συνάγεται με την αναφορά σε “μειοδότες προμηθευτές”
Όσον αφορά τις προτεινόμενες ρυθμίσεις κρίνεται σκόπιμο, με βάση και τις αρχές της καλής νομοθέτησης, ο νόμος να περιέχει γενικούς και απρόσωπους κανόνες δικαίου μείζονος σημασίας και όχι τεχνικές λεπτομέρειες όπως εν προκειμένω ο επακριβής καθορισμός τρόπου ανάθεσης σύμβασης στους συμμετέχοντες οικονομικούς φορείς σε μια συμφωνία πλαίσιο.
Επιπλέον, η Αρχή θεωρεί οι αναθέτουσες αρχές θα πρέπει να είναι ελεύθερες να να σταθμίζουν παράγοντες όπως η αγορά στην οποία απευθύνονται, τα ειδικά χαρακτηριστικά των συγκεκριμένων υπό ανάθεση ειδών, οι βασικές ποσότητες και κατηγορίες ειδών που πρόκειται να αναθέσουν κ.α με σκοπό να επιλέγουν την προσήκουσα κάθε φορά διαδικασία ανάθεσης, λαμβανομένων υπόψη των γενικών αρχών και του ισχύοντος ευρωπαϊκού και εθνικού πλαισίου δημοσίων συμβάσεων.
Συναφώς επισημαίνεται ότι κατά τη νομολογία του ΔΕΕ, υπό την επιφύλαξη της τήρησης των γενικών αρχών του ευρωπαϊκού ενωσιακού δικαίου των δημοσίων συμβάσεων, «οι αναθέτουσες αρχές είναι ελεύθερες όχι μόνο να επιλέγουν τα κριτήρια αναθέσεως της συμβάσεως αλλά και να ορίζουν τη βαρύτητά τους στην τελική αξιολόγηση, καθόσον αυτή επιτρέπει τη συνθετική αξιολόγηση των εφαρμοσθέντων κριτηρίων προκειμένου να προσδιοριστεί η πλέον συμφέρουσα από οικονομικής απόψεως προσφορά» (ΔΕΕ, αποφάσεις της 4ης Δεκεμβρίου 2003, C-448/01, EVN & Wienstrom, Συλλ. 2003, Ι-14527, σκέψη 39 και της 27ης Οκτωβρίου 2005, C-234/03, Contse, Συλλ. 2005, Ι-9315, σκέψη 68).
Βάσει των προεκτεθεισών νομικών παραδοχών και σκέψεων, κρίνεται κατ’ αρχήν ως αντίθετη προς το ευρωπαϊκό κεκτημένο (acquis communautaire) στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, ρύθμιση που αποστερεί από την αναθέτουσα αρχή τη δυνατότητα του βάσει των αναγκών της, των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της δημοπρατούμενης σύμβασης και των τυχόν ειδικών περιστάσεων, κατά περίπτωση καθορισμού του βασικού κριτηρίου ανάθεσης της σύμβασης και των επιμέρους κριτηρίων αξιολόγησης / συντελεστών βαρύτητας των προσφορών των διαγωνιζομένων (βλ. και 46η αιτιολογική σκέψη της οδηγίας 2004/18/ΕΚ, καθώς και ΔΕΕ, απόφαση της 7ης Οκτωβρίου 2004, C-247/02, Sintesi SpA, Συλλ. 2004, Ι-9215, σκέψη 40).
Υπό αυτό το πρίσμα αυτό κρίνεται σκόπιμο να μην περιορίζεται με διάταξη νόμου, κατά τρόπο γενικό και οριζόντιο, η σχετική διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής, αντίθετα, θα πρέπει να παρέχεται σε αυτήν η δυνατότητα, έχοντας γνώση της αγοράς, της σχετικής ζήτησης, των αιτημάτων των φορέων υγείας και των αναγκών τους, να καθορίζει κατά περίπτωση το κριτήριο ανάθεσης και τους λοιπούς όρους της σύμβασης.
3. Ιδίως, ως προς τη συμφωνία πλαίσιο, η Αρχή , στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς της, έχει εκδώσει την υπ' αριθμ. 3/2014 Κατευθυντήρια Οδηγία, η οποία έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα www.eaadhsy.gr ή www.hsppa.gr, και με την οποία επιχειρείται αφενός η παρουσίαση των βασικότερων χαρακτηριστικών των συμφωνιών-πλαίσιο, όπως αυτές προσδιορίζονται από την εθνική και ενωσιακή νομοθεσία, αφετέρου η παροχή της πληρέστερης δυνατής πληροφόρησης προς τους ενδιαφερόμενους φορείς ως προς τον τρόπο χρήσης της μεθόδου αυτής .
Με την ως άνω Κατευθυντήρια Οδηγία επισημαίνεται ότι οι αναθέτουσες αρχές, πριν αποφασίσουν να προκηρύξουν μια συμφωνία-πλαίσιο, πρέπει να προβούν στη στρατηγική ανάλυση και στο σχεδιασμό της κατάλληλης διαδικασίας προκειμένου να διαμορφώσουν το πλέον αποτελεσματικό πλαίσιο για την κάλυψη των αναγκών τους. Βασικά στοιχεία αυτής της διαδικασίας είναι ο προσδιορισμός και η αναγνώριση των πραγματικών αναγκών τους και η πλήρης γνώση των πραγματικών συνθηκών της αγοράς, που μπορεί να επιτευχθεί μέσω του διαλόγου και της διαβούλευσης με τους εν δυνάμει οικονομικούς φορείς και τυχόν άλλους παράγοντες της αγοράς.
Από τα ως άνω, και σε συνδυασμό με τις διατάξεις που ρυθμίζουν τη συμφωνία πλαίσιο, συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι η διαγωνιστική διαδικασία για τη σύναψη συμφωνίας-πλαισίου με αντικείμενο την προμήθεια αγαθών συνιστά μία σύνθετη διοικητική ενέργεια, με επιμέρους στάδια, μετά το πέρας των οποίων, ανάλογα και με τις ειδικότερες ρυθμίσεις της οικείας διακήρυξης, το αποφασίζον όργανο έχει δέσμια αρμοδιότητα να συνάψει τη συμφωνία πλαίσιο με τους οικονομικούς φορείς που υπέβαλαν τεχνικά αποδεκτή προσφορά με βάση το ορισμένο στη διακήρυξη κριτήριο ανάθεσης (άρθρο 26 παρ. 3 π.δ/τος 60/2007).
Σε σχέση με την υπό κρίση επιλογή του τρόπου ανάθεσης των συμβάσεων, ήτοι προμήθεια φαρμάκων με προσυμφωνημένο ποσοστό επιμερισμού της συνολικής αξίας των συμβάσεων, σημειώνεται ότι αυτός ο τρόπος ανάθεσης καταρχήν δεν απαγορεύεται, ωστόσο η νομιμότητα αυτού θα κριθεί κατά περίπτωση, με βάση τον τρόπο που θα περιληφθεί στη διακήρυξη και στη συμφωνία-πλαίσιο που θα συναφθεί, λαμβανομένων υπόψη και των λοιπών όρων αυτής, οι οποίοι θα πρέπει να είναι εναρμονισμένοι στις βασικές αρχές του κοινοτικού δικαίου και διατυπωμένοι με σαφήνεια και με βάση αντικειμενικά, διαφανή κριτήρια που σχετίζονται με τη σύμβαση που πρόκειται να ανατεθεί (πρβλ Ερμηνευτική Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής CC/2005/03/14.07.2007, υπ' αριθμ. 3/2014 Κατευθυντήρια Οδηγία της Αρχής σημ. 48-50, Ελεγκτικό Συνέδριο, Απόφαση 3573/2015 VI Τμήμα καθώς και Οδηγία 2014/24 άρθρο 46).
Ωστόσο, κατά τα προαναφερόμενα, δεν κρίνεται σκόπιμο να περιορισθούν οι αναθέτουσες αρχές, με νομοθετική ρύθμιση, σε μεθόδους και διαδικασίες επιλογής αναδόχων οι οποίες δεν έχουν ελεγχθεί και δεν έχουν δοκιμασθεί στην πράξη ως προς τη νομιμότητα, την αποτελεσματικότητα και την επιτυχή τους έκβαση.
Εξάλλου, τα διαλαμβανόμενα στην υποβληθείσα αιτιολογική έκθεση (λ.χ. φαινόμενα έλλειψης συνεχούς ροής φαρμάκων, μονοπωλίου, “αδυναμία τήρησης του συνόλου των συμβατικών υποχρεώσεων μοναδικών μειοδοτών-προμηθευτών” και “επιβάρυνση των δημόσιων οικονομικών λόγω υποκατάστασης των σκευασμάτων φαρμάκων, που δεν ήταν σε θέση να προμηθεύσουν οι μοναδικοί μειοδότες προμηθευτές από ακριβότερα”), κατά την άποψη της Αρχής, δύναται να αντιμετωπισθούν με μεθόδους επιλογής του αντισυμβαλλομένου κατά την ανάθεση των εκτελεστικών συμβάσεων, όπως η ανάθεση στο δεύτερο κατά σειρά αναδοχο (μέθοδος cascade), η εκ περιτροπής ανάθεση των συμβάσεων σε όλους τους οικονομικούς φορείς (rotation), η ανάθεση συγκεκριμένου και προσυμφωνημένου ποσοστού της συνολικής αξίας των συμβάσεων που θα ανατεθούν βάσει της συμφωνίας πλαίσιο σε όλους τους φορείς, ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός στους μίνι διαγωνισμούς για την ανάθεση των εκτελεστικών συμβάσεων κ.α.
Υπό το πρίσμα αυτό αναφέρεται και η δυνατότητα που παρέχεται με το άρθρο 46 της υπό ενσωμάτωση οδηγίας 2014/24 ΕΚ, με βάση το οποίο, οι αναθέτουσες μπορούν να αποφασίσουν να αναθέσουν μια σύμβαση υπό τη μορφή χωριστών τμημάτων, προσδιορίζοντας το μέγεθος και το αντικείμενο αυτών, και ως εκ τούτου να περιορίζουν τον αριθμό των τμημάτων που μπορούν να ανατεθούν σε έναν προσφέροντα, υπό την προϋπόθεση ότι ο μέγιστος αριθμός των τμημάτων ανά προσφέροντα θα ορίζεται στην γνωστοποίηση προκήρυξης της σύμβασης.
Πολύ περισσότερο, κατά τη στάθμιση και επιλογή των συγκεκριμένων όρων, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν και η αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης που επιβάλλει την εκπλήρωση των σκοπών του εκάστοτε φορέα του Δημοσίου με τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση του προϋπολογισμού του. Σύμφωνα με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας, ως μερικότερες εκδηλώσεις του δημοσίου συμφέροντος, που διέπει την δράση και λειτουργία των υπηρεσιών του Δημοσίου, η διαχείριση της περιουσίας και των υποχρεώσεων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, πρέπει να διενεργείται με σωφροσύνη και με γνώμονα την εξασφάλιση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας. Επομένως η εκπλήρωση των εκ του νόμου αντιτιθέμενων αρμοδιοτήτων των φορέων αυτών επιβάλλεται να γίνει με την κατά το δυνατόν ηπιότερη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους.
Τέλος σημειώνεται ότι, κατά το σχεδιασμό και την επιλογή του προσήκοντος τρόπου ανάθεσης της σύμβασης, οι αναθέτουσες αρχές θα πρέπει να λαμβάνουν υπ' όψιν και τις αρχές του ενωσιακού δικαίου περί μη διακρίσεως των οικονομικών φορέων και της ανάπτυξης υγιούς ανταγωνισμού, ώστε να αποφεύγονται φαινόμενα συγκέντρωσης της αγοράς, δημιουργίας αθέμιτων συμπράξεων -προ-συνεννοήσεων και συντονισμένων ενεργειών που δύνανται να οδηγήσουν σε υψηλότερες τιμές, μείωση των ποσοτήτων των προϊόντων κ.α.
Κατόπιν όλων των ανωτέρω παρατηρήσεων και επισημάνσεων επί του υποβληθέντος σχεδίου άρθρου-προσθήκης με θέμα «Συμφωνία Πλαίσιο στους Διαγωνισμούς Φαρμάκου» στο Ν. 3580/2007 “Προμήθειες Φορέων εποπτευόμενων από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και άλλες διατάξεις” η Αρχή διατυπώνει ομόφωνα αρνητική γνώμη επί της προτεινόμενης ρύθμισης, για τους λόγους που αναφέρονται ανωτέρω.
Αθήνα, 30 Ιουνίου 2015
Θεωρήθηκε
Ο Πρόεδρος
Δημήτριος Ράικος