ΓνωμΕΑΑΔΗΣΥ Α30/2020 Διατύπωση γνώμης της Αρχής σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ’ υποπερ. (αα) του ν. 4013/2011, όπως ισχύει, επί τροπολογίας του Υπουργείου Εσωτερικών στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων με τίτλο «Εκσυγχρονισμός της ιδιωτικής εκπαίδευσης και άλλες επείγουσες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων»

ΓΝΩΜΗ Α30/2020
ΑΔΑ: 665ΘΟΞΤΒ-O74
ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
EΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
(Της διαδικασίας του άρθρου 2, παρ. 2, υποπερ. αα' του ν. 4013/2011)
Η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
Στην Αθήνα σήμερα, την 6η Αυγούστου του έτους δύο χιλιάδες είκοσι (2020) ημέρα Πέμπτη και ώρα 09.30 π.μ. και επί της οδού Κεφαλληνίας 45 και Κομνά Τράκα, όπου και τα γραφεία της, συνήλθε η ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ σε συνεδρίαση μετά από σχετική πρόσκληση του Προέδρου της, η οποία γνωστοποιήθηκε νομίμως σε όλα τα μέλη της Αρχής.
Από τα προσκληθέντα μέλη της Αρχής παρέστησαν κατά την συνεδρίαση τα ακόλουθα:
Προεδρεύων: Μιχαήλ Εκατομμάτης, Αναπληρωτής Πρόεδρος (μέσω τηλεδιάσκεψης)
Μέλη: Δημήτριος Σταθακόπουλος (μέσω τηλεδιάσκεψης) Μαρία Στυλιανίδη Ερωφίλη Χριστοβασίλη
Γραμματέας: Αικατερίνη Αλτιπαρμάκη, Δ.Ε. Διοικητικών Γραμματέων.
Εισηγήτρια: Παναγιώτα Μπαράκου, Νομικός, Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
Κατά τη διάρκεια της Συνεδρίασης παρέστησαν η εισηγήτρια, Παναγιώτα Μπαράκου, καθώς και η Αν. Προϊσταμένη του Τμήματος Γνωμοδοτήσεων, Μαρία Χριστίνα Καξιρή, οι οποίες αποχώρησαν πριν την έναρξη της διαδικασίας ψηφοφορίας και της λήψης απόφασης από τα Μέλη της Αρχής.
Θέμα: Διατύπωση γνώμης της Αρχής σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ’ υποπερ. (αα) του ν. 4013/2011, όπως ισχύει, επί τροπολογίας του Υπουργείου Εσωτερικών στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων με τίτλο «Εκσυγχρονισμός της ιδιωτικής εκπαίδευσης και άλλες επείγουσες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων».
Με το από 24.07.2020 μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της Γενικής Γραμματείας Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων της Βουλής των Ελλήνων (αριθμ. πρωτ. εισερχ. Αρχής 4028/27.07.2020), διαβιβάσθηκε στην Αρχή προτεινόμενη τροπολογία του Υπουργείου Εσωτερικών με τίτλο «Εκσυγχρονισμός της ιδιωτικής εκπαίδευσης και άλλες επείγουσες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων», και η σχετική αιτιολογική έκθεση, και διατυπώθηκε αίτημα περί παροχής γνώμης της Αρχής, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. αα' του ν. 4013/2011, όπως ισχύει.
Ι. Στην υποβληθείσα, κατά τα ανωτέρω, τροπολογία του Υπουργείου Εσωτερικών η διάταξη του άρθρου 1 αφορά σε θέματα δημοσίων συμβάσεων. Ειδικότερα, η προτεινόμενη διάταξη του άρθρου 1 και η αντίστοιχη αιτιολογική έκθεση έχουν ως εξής :
«Άρθρο 1
Μεταφορά μαθητών κατά το σχολικό έτος 2020 – 2021
1. Στις περιπτώσεις των εκκρεμών έως την έναρξη του σχολικού έτους 2020 – 2021 διαγωνισμών, τους οποίους προκήρυξαν οι Περιφέρειες για τη μεταφορά μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δημοσίων σχολείων, η Οικονομική Επιτροπή μπορεί, κατ’ εξαίρεση των κείμενων διατάξεων, να αποφασίζει την ανάθεση της εκτέλεσης των σχετικών δρομολογίων στους προσωρινούς μειοδότες ή προσωρινούς αναδόχους μέχρι την ολοκλήρωση των διαγωνισμών με την υπογραφή των οικείων συμβάσεων και πάντως το αργότερο μέχρι τις 30.6.2021. 2.Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες:
α) δεν κατέστη εφικτό από τις οικείες περιφέρειες να προκηρύξουν διαγωνισμούς,
β) προέκυψαν νέες ανάγκες μετά από την προκήρυξη των διαγωνισμών,
γ) υπάρχουν αδιάθετα δρομολόγια για τα οποία είτε δεν υποβλήθηκαν προσφορές είτε οι υποβληθείσες προσφορές κρίθηκαν μη κατάλληλες,
δ) δεν έχουν αναδειχθεί μειοδότες ή προσωρινοί ανάδοχοι στους εκκρεμείς διαγωνισμούς, η Οικονομική Επιτροπή μπορεί με απόφασή της να παρατείνει έως τις 30.6.2021, την εκτέλεση των συμβάσεων που ήταν σε ισχύ στις 30.6.2020.
Εφόσον δεν είναι δυνατή, για οποιονδήποτε λόγο, η παράταση της εκτέλεσης των συμβάσεων, η Οικονομική Επιτροπή δύναται να αναθέτει το σχετικό έργο με αιτιολογημένη πράξη της, ακολουθώντας τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, σύμφωνα με το άρθρο 32 του ν. 4412/2016 (Α΄ 147), λαμβάνοντας υπόψη κριτήρια οικονομικότητας και εξασφάλισης συνθηκών γνησίου ανταγωνισμού.
3.Οι δαπάνες μεταφοράς μαθητών δημόσιων σχολείων, που αφορούν και πραγματοποιούνται μέχρι και το σχολικό έτος 2020 – 2021, καταβάλλονται νόμιμα μέχρι τη σύναψη της σχετικής σύμβασης μεταφοράς, εφόσον ο οικείος Περιφερειάρχης βεβαιώνει με σχετική πράξη του την εκτέλεση της μεταφοράς των μαθητών και εφόσον το ύψος της σχετικής δαπάνης είναι σύμφωνο με την απόφαση ανάθεσης της οικείας Οικονομικής Επιτροπής.
4.Στις ανωτέρω περιπτώσεις, το συμβατικό κόστος εκάστου δρομολογίου δεν μπορεί να υπερβαίνει τη μεγίστη αποζημίωση που προκύπτει από την εφαρμογή της υπ’ αρ. 50025/2018 (Β΄ 4217) κοινής υπουργικής απόφασης.
5.Τα κατακυρωτικά έγγραφα των προσωρινών μειοδοτών των ηλεκτρονικών διαγωνισμών μεταφοράς μαθητών των παρ. 1 και 2, όπως αυτά ορίζονται από τον ν. 4412/2016, γίνονται αποδεκτά, εφόσον κατατεθούν σε φυσική μορφή ενώπιον της Οικονομικής Επιτροπής, μετά από απόφασή της και σε χρόνο τον οποίο αυτή ορίζει».
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
“ Επί του άρθρου 1
Με τις προτεινόμενες διατάξεις ρυθμίζονται θέματα μεταφοράς μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στο πλαίσιο της υποχρέωσης της Πολιτείας να διασφαλίσει την ασφαλή και απρόσκοπτη μετακίνηση των μαθητών στο σχολείο. Η υποχρέωση αυτή συνυφαίνεται με το θεμελιώδες δικαίωμα του ανηλίκου για ακώλυτη πρόσβαση στη δωρεάν παιδεία (άρθρα 16 και 21 του Συντάγματος και Διεθνής Σύμβαση για τα δικαιώματα του Παιδιού, όπως κυρώθηκε με τον ν. 2101/1992, Α’ 192). Με τις επιταγές που διαγράφουν οι συνταγματικές διατάξεις και οι υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις της ως άνω Διεθνούς Σύμβασης, ο κοινός νομοθέτης καταρτίζει ρυθμίσεις που αποσκοπούν στην προάσπιση αφενός του δικαιώματος πρόσβασης του μαθητή στην παιδεία και αφετέρου στην εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Κατόπιν αυτών, λόγω του εξαιρετικά επείγοντος, επιλέγεται η προτεινόμενη λύση, εν όψει αφενός της ενάρξεως του νέου σχολικού έτους αρχές Σεπτεμβρίου, αφετέρου εν όψει της αντικατάστασης του υφιστάμενου νομικού πλαισίου με νέο, το οποίο θα επιλύει οριστικώς το ζήτημα”.
ΙΙ. Αρμοδιότητα Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 περ. γ' υποπερ. αα' του ν. 4013/2011: «Η Αρχή έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες: [….] γ) Γνωμοδοτεί για τη νομιμότητα κάθε διάταξης σχεδίου νόμου ή κανονιστικής πράξης που αφορά στις δημόσιες συμβάσεις και συμμετέχει στις οικείες νομοπαρασκευαστικές επιτροπές. Τα αρμόδια όργανα οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τη γνώμη της Αρχής. Ειδικότερα: αα) Η Αρχή γνωμοδοτεί επί των διατάξεων σχεδίων νόμων που αφορούν στις δημόσιες συμβάσεις πριν από την κατάθεση τους στη Βουλή. Αν ο αρμόδιος Υπουργός διαφωνεί με τη γνώμη της Αρχής, η Αρχή δύναται να συγκαλεί συσκέψεις, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της και εκπροσώπων όλων των συναρμόδιων Υπουργείων με σκοπό την ανταλλαγή και σύγκλιση των απόψεων. Στις εν λόγω συσκέψεις η Αρχή και κάθε συναρμόδιος Υπουργός μπορούν να ζητούν τη συμμετοχή ανεξάρτητων τρίτων, ειδικών σε θέματα δημοσίων συμβάσεων. Οι συσκέψεις αυτές πραγματοποιούνται σε διάστημα δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την περιέλευση της πρόσκλησης της Αρχής στους συμμετέχοντες. Η άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας αυτής δεν κωλύει τη συνέχιση της διαδικασίας ψήφισης του σχεδίου νόμου. Αν δεν αρθεί η διαφωνία μεταξύ του αρμόδιου Υπουργού και της Αρχής, στη γνώμη της Αρχής προσαρτάται έκθεση του Υπουργού στην οποία περιλαμβάνεται και ειδική αιτιολόγηση κάθε απόκλισης από το περιεχόμενο της γνώμης. Τα εν λόγω έγγραφα συνοδεύουν τα σχέδια νόμων κατά την κατάθεση τους στη Βουλή και αναρτώνται με επιμέλεια της Αρχής στην ιστοσελίδα της. Σε περίπτωση απόκλισης του σχεδίου νόμου από τη γνώμη της Αρχής, η αρμόδια επιτροπή της Βουλής δύναται να καλεί, σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής, σε ακρόαση τον Πρόεδρο της Αρχής […] Η γνωμοδοτική αρμοδιότητα της παρούσας περίπτωσης ασκείται μέσα σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την περιέλευση των ανωτέρω σχεδίων διατάξεων στην Αρχή, με μέριμνα του οικείου οργάνου».
Περαιτέρω, σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 35 του Οργανισμού και Κανονισμού Λειτουργίας Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., ο οποίος θεσπίσθηκε με το άρθρο 53 του ν. 4605/2019, «Στην περίπτωση που η Αρχή, κατά την ενάσκηση της γνωμοδοτικής της αρμοδιότητας, κρίνει ότι διατάξεις σχεδίου νόμου, προεδρικού διατάγματος, άλλης κανονιστικής πράξης ή κανονισμοί λειτουργίας εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παραγράφου 2 του άρθρου 2 περίπτωση γ’ υποπερίπτωση αα), ββ), γγ), αλλά δεν της έχουν κοινοποιηθεί, δύναται και αυτεπαγγέλτως να ασκήσει την κατά περίπτωση γνωμοδοτικής της αρμοδιότητα, ακόμα και αν η σχετική διάταξη, πράξη ή κανονισμός έχει ήδη δημοσιευτεί.»
Επισημαίνεται ότι η τροπολογία, η οποία περιλαμβάνει την υπό κρίση διάταξη, κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών στις 25.07.2020, απεστάλη στην Αρχή με ηλεκτρονικό μήνυμα στις 24.07.2020 και ώρα 7.34 μ.μ., έλαβε αριθμ. πρωτ. εισερχομένου ΕΑΑΔΗΣΥ 4028/27.07.2020, το δε σχέδιο νόμου ψηφίστηκε ήδη από τη Βουλή των Ελλήνων στις 29.07.2020 και δημοσιεύθηκε ο ν.4713/2020 με τίτλο: "Εκσυγχρονισμός της ιδιωτικής εκπαίδευσης και άλλες επείγουσες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων" (Α' 147). Η υπό κρίση διάταξη συμπεριλήφθηκε στο άρθρο 33 «Μεταφορά μαθητών κατά το σχολικό έτος 2020 – 2021» του ν. 4713/2020.
ΙΙΙ. Συναφείς διατάξεις
1. Στη διάταξη του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ' του ν. 4412/2016 (Α΄ 147), η οποία ενσωματώνει την αντίστοιχη διάταξη του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ' της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, προβλέπεται ότι:
“2. Η διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση μπορεί να χρησιμοποιείται για δημόσιες συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών σε οποιαδήποτε από τις κατωτέρω περιπτώσεις: […] γ) στο μέτρο που είναι απολύτως απαραίτητο, εάν λόγω κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή, δεν είναι δυνατή η τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση. Οι περιστάσεις που επικαλούνται οι αναθέτουσες αρχές για την αιτιολόγηση της κατεπείγουσας ανάγκης δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να απορρέουν από δική τους ευθύνη''.
2. Στις διατάξεις του άρθρου 15 του ν. 4625/2019 (ΦΕΚ Α΄139/31.8.2019), οι οποίες διέπουν τη μεταφορά μαθητών κατά το σχολικό έτος 2019 –2020, προβλέπονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:
“1. Στις περιπτώσεις των εκκρεμών έως την έναρξη του σχολικού έτους 2019 -2020 διαγωνισμών, τους οποίους προκήρυξαν οι Περιφέρειες για τη μεταφορά μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δημοσίων σχολείων, η Οικονομική Επιτροπή μπορεί, κατ` εξαίρεση των κείμενων διατάξεων, να αποφασίζει την ανάθεση της εκτέλεσης των σχετικών δρομολογίων στους προσωρινούς μειοδότες ή προσωρινούς αναδόχους μέχρι την ολοκλήρωση των διαγωνισμών με την υπογραφή των οικείων συμβάσεων και πάντως το αργότερο μέχρι 30.6.2020.
2. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες: α) δεν κατέστη εφικτό από τις οικείες περιφέρειες να προκηρύξουν διαγωνισμούς, β) προέκυψαν νέες ανάγκες μετά την προκήρυξη των διαγωνισμών, γ) υπάρχουν αδιάθετα δρομολόγια για τα οποία είτε δεν υποβλήθηκαν προσφορές είτε οι υποβληθείσες προσφορές κρίθηκαν μη κατάλληλες, δ) δεν έχουν αναδειχθεί μειοδότες ή προσωρινοί ανάδοχοι στους εκκρεμείς διαγωνισμούς, η Οικονομική Επιτροπή μπορεί με απόφασή της να παρατείνει έως 30.6.2020, την εκτέλεση των συμβάσεων που ήταν σε ισχύ στις 30.6.2019. Σε κάθε περίπτωση, λαμβάνονται υπόψη κριτήρια οικονομικότητας και εξασφάλισης συνθηκών γνήσιου ανταγωνισμού. […].
3. Περαιτέρω, στην παράγραφο 4 του άρθρου 49 (περί μεταφοράς μαθητών δημοσίων σχολείων) του ν. 4274/2014 (ΦΕΚ Α’ 147), ως προστέθηκε και ισχύει από 11.9.2014 με την παράγραφο 2 του άρθρου δέκατου έβδομου του ν. 4286/2014 (ΦΕΚ Α’194), προβλέπονται τα εξής: “4. Τα νέα δρομολόγια τα οποία προκύπτουν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους και δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με τις τυχόν προβλεπόμενες προαιρέσεις των διακηρύξεων δύνανται να ανατεθούν με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, τηρούμενων των προϋποθέσεων διαφάνειας και ανταγωνισμού.”
4. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του άρθρου 1, παρ. 5 “Μαθητές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης δικαιούμενοι δωρεάν μεταφοράς” της με αριθμ. 50025 (ΦΕΚ Β' 4217/26.09.2018) ΚΥΑ των Υπουργών Εσωτερικών –Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών, με θέμα: “Μεταφορά μαθητών δημόσιων σχολείων από τις Περιφέρειες” ορίζονται τα κάτωθι: “5. Η μεταφορά των μαθητών για την εφαρμογή του αντικειμένου της κολύμβησης, στο πλαίσιο του μαθήματος Φυσικής Αγωγής στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, από τις σχολικές μονάδες προς τα κολυμβητήρια και αντίστροφα, αφορά στους μαθητές της Γ` τάξης δημοτικού και πραγματοποιείται μόνο όταν η ελάχιστη απόσταση της μεταφοράς αυτής είναι 1.200 μέτρα και η μέγιστη 25.000 μέτρα. Με αιτιολογημένη απόφαση του Περιφερειακού Διευθυντή Εκπαίδευσης και με την προϋπόθεση ότι δεν γίνεται υπέρβαση του προγραμματισμένου κόστους, δίνεται η δυνατότητα για δωρεάν μεταφορά των εν λόγω μαθητών για αποστάσεις από 600-1.200 μέτρα, σε ειδικές περιπτώσεις που σχετίζονται με την ασφάλεια της μετακίνησης και την προστασία της υγείας των μαθητών. Οι ανωτέρω μαθητές μεταφέρονται είτε με τα ίδια μέσα των Δήμων είτε των Περιφερειών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο κεφ. Β του άρθρου 2 της παρούσας είτε, εφόσον αυτό δεν είναι εφικτό ή κρίνεται οικονομικά ασύμφορο από πλευράς κόστους, με δημόσια σύμβαση υπηρεσιών, σύμφωνα με το κεφ. Γ του ιδίου άρθρου”.
5. Στο άρθρο 2 Κεφάλαιο Γ’ παρ. 2 της ως άνω Κ.Υ.Α. υπ’ αριθ. 50025/19.9.2018 (ΦΕΚ Β΄ 4217/26.9.2018) προβλέπονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:
‘’2. Κανόνες διαδικασίας σύναψης και εκτέλεσης σύμβασης. Η διαδικασία σύναψης, η εποπτεία και η παρακολούθηση της σύμβασης διενεργούνται με βάση τις ισχύουσες διατάξεις του ν. 4412/2016.
α. Ο διαγωνισμός προκηρύσσεται κατ` ελάχιστον έξι μήνες πριν την έναρξη των δρομολογίων με βάση τα στοιχεία της παρ. 1.β. του άρθρου 5.
β. Η διάρκεια της σύμβασης ορίζεται από ένα (1) έως τρία (3) έτη αρχής γενομένης από την έναρξη του σχολικού έτους αφετηρίας. […].
στ. Στο διαγωνισμό προβλέπονται δικαιώματα προαίρεσης, που καθορίζονται ως εξής:
στ.1) Ποσοστό προαίρεσης που καθορίζεται σύμφωνα με τον προϋπολογισμό της κάθε Περιφέρειας και αναγράφεται σαφώς και ρητά στην προκήρυξη και τη διακήρυξη του διαγωνισμού, για την τροποποίηση των υφιστάμενων δρομολογίων (δηλαδή μείωση ή αύξηση των χιλιομέτρων των δρομολογίων ή μερική αλλαγή διαδρομής που οφείλεται στην ανάγκη να εξυπηρετηθούν νέοι μαθητές κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης της σύμβασης ή σε κάποια απρόβλεπτη ανάγκη π.χ. εκτέλεση δημόσιων έργων επί οδοστρωμάτων), όπως και για την ύπαρξη συνοδού, όποτε προκύπτει ανάγκη κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης. Η επιφύλαξη περί ασκήσεως του δικαιώματος προαιρέσεως, όπως και η δυνατότητα διακοπής της σύμβασης λόγω κατάργησης δρομολογίου πρέπει να αναφέρεται ρητά στην προκήρυξη και στην αναλυτική διακήρυξη του διαγωνισμού. Σε κάθε περίπτωση, εφαρμοστέες είναι οι σχετικές διατάξεις του ν. 4412/2016 περί εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων γενικών υπηρεσιών.
στ.2) Δυνατότητα χρονικής παράτασης του αντικειμένου της σύμβασης για διάστημα μέχρι πέντε (5) μήνες, με αντίστοιχη αύξηση του συμβατικού αντικειμένου, μέχρι την ολοκλήρωση του επόμενου διαγωνισμού μεταφοράς μαθητών. Η δυνατότητα παράτασης της διάρκειας της σύμβασης πρέπει να αναφέρεται ρητά στην προκήρυξη και τη διακήρυξη του διαγωνισμού. Οι διαδικασίες του διαγωνισμού καθορίζονται λαμβανομένου υπόψη και του ποσού της προαίρεσης, η αξία του οποίου λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της συνολικής εκτιμώμενης αξίας της δημόσιας σύμβασης. Σε κάθε περίπτωση, οι τροποποιήσεις των συμβάσεων κατά τη διάρκεια τους διέπονται από τις ρυθμίσεις του άρθρου 132 του ν. 4412/2016.
ζ. Για την ανάθεση των συμβάσεων μεταφοράς μαθητών οι Περιφέρειες μπορούν να προσφεύγουν στις διαδικασίες των άρθρων 27, 28, 29, 32, 117 και 118 του ν. 4412/2016. Επίσης ανάλογα με το είδος, το μέγεθος και τα χαρακτηριστικά των παρεχόμενων υπηρεσιών, καθώς και τη χρονική διάρκεια αυτών, οι Περιφέρειες δύνανται να συνάπτουν συμβάσεις μεταφοράς μαθητών στο πλαίσιο δυναμικού συστήματος αγορών ή συμφωνίας-πλαίσιο με βάσει τις προβλέψεις των άρθρων 33 και 39 του ν. 4412/2016 αντίστοιχα’’.
6. Περαιτέρω, στο άρθρο 5 της προαναφερθείσας ΚΥΑ, προβλέπονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:
“Ως αρμόδια όργανα για την πραγματοποίηση των προβλεπόμενων ενεργειών της παρούσας είναι τα εξής: 1. Ο Διευθυντής της σχολικής μονάδας:
α. βεβαιώνει τους δικαιούχους μεταφοράς μαθητές, κατόπιν εξακρίβωσης της απόστασης της παρ. 1 του άρθρου 1. Σε περίπτωση κατά την οποία η διεύθυνση κατοικίας είναι ασαφής ή αμφισβητήσιμη, η τεχνική υπηρεσία του Δήμου όπου κατοικεί ο μαθητής βεβαιώνει με γεωαναφορά τον τόπο κατοικίας του καθώς και την απόσταση από το σχολείο φοίτησης. Κατά τον υπολογισμό της απόστασης, λαμβάνεται υπόψη η συντομότερη και ασφαλέστερη ενδεδειγμένη πεζή διαδρομή του τόπου κατοικίας των μαθητών από την είσοδο της σχολικής μονάδας στην οποία φοιτούν,
β. διαβιβάζει προς στην Περιφέρεια και κοινοποιεί στην οικεία Δ/νση Εκπαίδευσης έως και την 31η Ιανουαρίου κατάσταση των εκτιμώμενων δικαιούχων μεταφοράς μαθητών του επόμενου σχολικού έτους, βασιζόμενος στα στοιχεία των μαθητών του τρέχοντος έτους καθώς και στην πρόβλεψη για τις αναμενόμενες αποχωρήσεις και νέες εγγραφές. Στην ανωτέρω κατάσταση περιλαμβάνονται το ονοματεπώνυμο, η διεύθυνση κατοικίας και η απόσταση από τη σχολική μονάδα σε χιλιόμετρα με προσέγγιση, τουλάχιστον, πρώτου δεκαδικού Ψηφίου. Με την έναρξη του σχολικού έτους και κατά τη διάρκεια αυτού την επικαιροποιεί σύμφωνα με τις νέες εγγραφές και αποχωρήσεις μαθητών. Η πιστοποίηση του τόπου κατοικίας του μαθητή για τον υπολογισμό της απόστασης, γίνεται με προσκόμιση λογαριασμού κοινής ωφέλειας στο όνομα του κηδεμόνα του μαθητή ή του κατά νόμο επιτρόπου αυτού. Στην περίπτωση της επιδότησης μαθητών (άρθρο 3), η πιστοποίηση του τόπου κατοικίας του μαθητή, γίνεται και με την προσκόμιση φωτοαντιγράφου του πίνακα 1 της τελευταίας φορολογικής δήλωσης του γονέα/των γονέων του παιδιού ή του κατά νόμο επιτρόπου του, όπου αναφέρονται τα προσωπικά στοιχεία του (ονοματεπώνυμο και διεύθυνση κατοικίας),
γ. βεβαιώνει τον αριθμό των διατεθέντων ειδικών μαθητικών δελτίων (ΕΜΔ),
δ. βεβαιώνει την πραγματοποίηση της καθημερινής μεταφοράς μαθητών, σύμφωνα με τα κεφ. Β και Γ του άρθρου 2 της παρούσας.
2. Η Περιφέρεια είναι αρμόδια:
α. για την πιστοποίηση της καταλληλότητας των ίδιων μεταφορικών μέσων, Δήμων και Περιφερειών του κεφ. Β του άρθρου 2 της παρούσας και σύμφωνα με τις προδιαγραφές ασφαλείας όπως κάθε φορά ισχύουν,
β. για την τελική κατάρτιση των απαιτούμενων δρομολογίων για τη μεταφορά μαθητών, με ανάλυση των στοιχείων των δικαιούχων μεταφοράς μαθητών που λαμβάνει από τις αρμόδιες Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας ή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, και ιδιαίτερα για την κοστολόγησή τους, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του κεφ. Β και τις παραγράφους 2 και 3 του κεφ. Γ, του άρθρου 2 της παρούσας, καθώς και την ακρίβεια των στοιχείων που περιλαμβάνονται σ' αυτήν,
γ. για τη βεβαίωση του τρόπου μεταφοράς των μαθητών σύμφωνα με τα κεφ. Α, Β, Γ, του άρθρου 2 της παρούσας. Σε περίπτωση παρέκκλισης της σειράς προτεραιότητας των τρόπων μεταφοράς αναγράφεται στην εν λόγω βεβαίωση η τεκμηριωμένη αιτιολόγηση του επιλεγμένου τρόπου μεταφοράς για λόγους οικονομικότητας,
δ. για τη βεβαίωση των μαθητών οι οποίοι δικαιούνται το επίδομα του άρθρου 3,
ε. για την πιστοποίηση τήρησης των προδιαγραφών προσβασιμότητας των μεταφορικών μέσων που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά μαθητών ΑΜΕΑ, ανεξαρτήτως σχολείου φοίτησης,
στ. για τη διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων για την ορθή εκτέλεση των συμβάσεων μεταφοράς μαθητών.
Η αρμόδια για την παρακολούθηση της εκτέλεσης της σύμβασης υπηρεσία ορίζει με απόφασή της, ως επόπτη, υπάλληλό της, με καθήκοντα που ορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 216 του ν. 4412/2016.
3.Οι Δήμοι και οι Περιφέρειες κατά περίπτωση είναι αρμόδιοι για τη βεβαίωση της δυνατότητας ή μη της χρήσης των ίδιων μεταφορικών μέσων που μπορούν να διαθέσουν για τη μεταφορά μαθητών, σύμφωνα με το κεφ. Β του άρθρου 2 της παρούσας, όπως και για τη βεβαίωση ύπαρξης ή μη των γραμμών της δημοτικής ή δημόσιας συγκοινωνίας και τα δρομολόγια αυτών, τα οποία εξυπηρετούν τους μαθητές, καθώς και τις στάσεις επιβίβασης και αποβίβασης εκάστου, όπως προκύπτει από σχετικό έγγραφο της αρμόδιας διεύθυνσης.
4.Οι Διευθυντές Π/βάθμιας και Δ/βάθμιας Εκπαίδευσης, ως διοικητικοί προϊστάμενοι των σχολικών μονάδων, είναι αρμόδιοι για τη διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων σχετικά με: α. την ορθή καταχώρηση των στοιχείων των μαθητών που δικαιούνται τη δωρεάν μεταφορά, β. τη βεβαίωση της κανονικής διεξαγωγής του δρομολογίου, γ. τη βεβαίωση της έγκαιρης μεταφοράς των μαθητών”.
Τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 6 ορίζονται τα εξής: “Πανελλαδική εισαγωγή στοιχείων στην ηλεκτρονική πλατφόρμα my school -Η καταχώρηση και η επικαιροποίηση των στοιχείων δεδομένων των δικαιούχων μεταφοράς μαθητών πραγματοποιείται με ηλεκτρονικό τρόπο εντός σχετικών πεδίων της πλατφόρμας my school (https://myschool.sch.gr/) του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. Για την ορθή καταχώρηση των στοιχείων αυτών υπεύθυνοι είναι οι Διευθυντές σχολικών μονάδων. Οι Περιφέρειες έχουν τη δυνατότητα να αντλούν τα αναγκαία στοιχεία για τον προγραμματισμό και το σχεδιασμό των δρομολογίων μεταφοράς μαθητών”.
ΙV. Επί της σκοπιμότητας, της νομιμότητας και του περιεχομένου των προτεινόμενων ρυθμίσεων.
Α. Με την υπό εξέταση διάταξη του άρθρου 1 της τροπολογίας με τίτλο «Μεταφορά μαθητών κατά το σχολικό έτος 2020 – 2021», ρυθμίζονται θέματα μεταφοράς μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στις περιπτώσεις των εκκρεμών έως την έναρξη του σχολικού έτους 2020 – 2021 διαγωνισμών, τους οποίους προκήρυξαν οι Περιφέρειες για τη μεταφορά μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δημοσίων σχολείων, όπως αναλυτικά περιγράφεται στην υπό κρίση διάταξη.
Σύμφωνα με τη συνοδεύουσα την άνω διάταξη αιτιολογική σκέψη, με τις προτεινόμενες διατάξεις ρυθμίζονται θέματα μεταφοράς μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στο πλαίσιο της υποχρέωσης της Πολιτείας να διασφαλίσει την ασφαλή και απρόσκοπτη μετακίνηση των μαθητών στο σχολείο. Η υποχρέωση αυτή συνυφαίνεται με το θεμελιώδες δικαίωμα του ανηλίκου για ακώλυτη πρόσβαση στη δωρεάν παιδεία (άρθρα 16 και 21 του Συντάγματος και Διεθνής Σύμβαση για τα δικαιώματα του Παιδιού, όπως κυρώθηκε με τον ν. 2101/1992, Α’ 192). Με τις επιταγές που διαγράφουν οι συνταγματικές διατάξεις και οι υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις της ως άνω Διεθνούς Σύμβασης, ο κοινός νομοθέτης καταρτίζει ρυθμίσεις που αποσκοπούν στην προάσπιση αφενός του δικαιώματος πρόσβασης του μαθητή στην παιδεία και αφετέρου στην εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Κατόπιν αυτών, λόγω του εξαιρετικά επείγοντος, επιλέγεται η προτεινόμενη λύση, εν όψει αφενός της ενάρξεως του νέου σχολικού έτους αρχές Σεπτεμβρίου, αφετέρου εν όψει της αντικατάστασης του υφιστάμενου νομικού πλαισίου με νέο, το οποίο θα επιλύει οριστικώς το ζήτημα. Ωστόσο, σε σχέση με τα διαλαμβανόμενα στην αιτιολογική έκθεση, επισημαίνεται ότι δεν έχει τεθεί υπόψη της Αρχής ούτε αποτυπώνεται συγκεκριμένο νομικό κώλυμα που να εμποδίζει την προκήρυξη ή την πρόοδο των διαγωνιστικών διαδικασιών μεταφοράς μαθητών.
Β. Επί της σκοπιμότητας των προτεινόμενων ρυθμίσεων παρατηρούνται τα εξής: Στο διαμορφούμενο με το ν. 4412/2016 θεσμικό πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων, η βούληση του νομοθέτη έγκειται στην ενίσχυση της διαφάνειας και την καταπολέμηση της διαφθοράς, την προαγωγή του γνήσιου και ελεύθερου ανταγωνισμού και την πλήρη εναρμόνιση με το ευρωπαϊκό ενωσιακό κεκτημένο μέσω της ενοποίησης του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου που διέπει τον τομέα των δημοσίων συμβάσεων.
Εν προκειμένω, σκοπός της προτεινόμενης ρύθμισης είναι να επαναλάβει και για το έτος 2020 – 2021 το περιεχόμενο της εξαιρετικής ρύθμισης του άρθρου 15 του ν. 4625/2019 «Ρυθμίσεις του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και άλλες επείγουσες διατάξεις» (Α’139) για τη «Μεταφορά μαθητών κατά το σχολικό έτος 2019 – 2020», σύμφωνα με την οποία ρυθμίζονται ζητήματα μεταφοράς μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δημοσίων σχολείων, κατά παρέκκλιση της προβλεπόμενης από τον ν. 4412/2016 διαδικασίας, με την ανάθεση συμβάσεων μεταφοράς μαθητών σε προσωρινούς μειοδότες ή προσωρινούς αναδόχους και την παράταση υφισταμένων συμβάσεων στις περιπτώσεις που αναλυτικά αναφέρονται στις διατάξεις του ανωτέρω άρθρου. (Ειδικότερα, η Οικονομική Επιτροπή, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων, αποφασίζει την ανάθεση της εκτέλεσης των δρομολογίων στους προσωρινούς μειοδότες ή προσωρινούς αναδόχους μέχρι την ολοκλήρωση των διαγωνισμών με την υπογραφή των οικείων συμβάσεων και πάντως το αργότερο μέχρι 30.6.2021). Από την αιτιολογική έκθεση της προτεινόμενης ρύθμισης προκύπτει ότι η βούληση του νομοθέτη να υιοθετήσει την εν λόγω παρέκκλιση από το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο ερείδεται στον εξαιρετικά επείγοντα χαρακτήρα του θέματος, «εν όψει αφενός της ενάρξεως του νέου σχολικού έτους αρχές Σεπτεμβρίου, αφετέρου εν όψει της αντικατάστασης του υφιστάμενου νομικού πλαισίου με νέο, το οποίο θα επιλύει οριστικώς το ζήτημα».
Γ. Επί της νομιμότητας και του περιεχομένου των προτεινόμενων ρυθμίσεων παρατηρούνται τα εξής:
Με την υπό εξέταση διάταξη προβλέπεται η δυνατότητα της Οικονομικής Επιτροπής της εκάστοτε αρμόδιας Περιφέρειας να αναθέτει για το έτος 2020 - 2021 την εκτέλεση των σχετικών δρομολογίων στους προσωρινούς μειοδότες ή προσωρινούς αναδόχους μέχρι την ολοκλήρωση των διαγωνισμών με την υπογραφή των οικείων συμβάσεων και πάντως το αργότερο μέχρι τις 30.6.2021, για τις περιπτώσεις των εκκρεμών έως την έναρξη του σχολικού έτους 2020 – 2021 διαγωνισμών, τους οποίους προκήρυξαν οι Περιφέρειες για τη μεταφορά μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δημοσίων σχολείων. Κατ’ ουσία, η προτεινόμενη διάταξη θεσπίζει, για ένα συγκεκριμένο είδος συμβάσεων (παροχή υπηρεσιών μεταφοράς μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δημοσίων σχολείων), ένα εξαιρετικό καθεστώς, κατά παρέκκλιση των διατάξεις του ν. 4412/2016, οι οποίες ενσωμάτωσαν στην ελληνική έννομη τάξη τις ρυθμίσεις των Οδηγιών 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ, καθώς η δυνατότητα ανάθεσης συμβάσεων σε προσωρινούς μειοδότες συνιστά επί της ουσίας απευθείας ανάθεση, η οποία θεμελιώνεται αποκλειστικά και μόνο σε μια γενικόλογη επίκληση λόγων δημοσίου συμφέροντος. Ανεξαρτήτως της κοινωνικής σημασίας του προγράμματος της μεταφοράς μαθητών, η οποία δεν αμφισβητείται με την παρούσα, από τα διαλαμβανόμενα στην αιτιολογική έκθεση και τα διδάγματα της κοινής πείρας δεν προκύπτουν σαφώς οι λόγοι για τους οποίους δεν είναι δυνατή η έγκαιρη εκκίνηση και ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας. Συναφώς, επισημαίνεται ότι το νέο θεσμικό πλαίσιο ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων περιλαμβάνει δυνατότητες, όπως η σύντμηση της προθεσμίας παραλαβής προσφορών λόγω κατεπείγουσας ανάγκης του άρθρου 27 του ν. 4412/2016, ή η αξιολόγηση σύμφωνα με το άρθρο 100 του ίδιου ως άνω νόμου (μία εγκριτική απόφαση σε όλα τα στάδια σε περίπτωση που κριτήριο ανάθεσης είναι αυτό της χαμηλότερης τιμής), καθώς και εργαλεία και διαδικασίες όπως λ.χ. η συμφωνία πλαίσιο (άρθρο 39), το δυναμικό σύστημα αγορών (άρθρο 33), μέσω των οποίων η ανάθεση παρόμοιων υπηρεσιών ή / και προμηθειών μπορεί να γίνει με στόχο την επίτευξη οικονομιών κλίμακας, την καλύτερη και πιο επαγγελματική διαχείριση των συμβάσεων και κυρίως την οργάνωση, διαχείριση και κάλυψη των αναγκών των αναθετουσών αρχών κατά τρόπο ορθολογικό και έγκαιρο, χωρίς να απαιτείται η υιοθέτηση εξαιρετικού καθεστώτος για συγκεκριμένα είδη συμβάσεων, όπως στην προκειμένη περίπτωση. Περαιτέρω, όπως επισημάνθηκε και ανωτέρω, ήδη η Αρχή ήδη έχει εκπονήσει και έχει αναρτήσει στην ιστοσελίδα της (από 15.05.2019) «Υπόδειγμα διακήρυξης για την ανάθεση συμβάσεων παροχής υπηρεσιών μεταφοράς μαθητών άνω των ορίων από Περιφέρειες μέσω Δυναμικού Συστήματος Αγορών (ΔΣΑ) με τη χρήση του ΕΣΗΔΗΣ».
Επισημαίνεται ότι η διάταξη του άρθρου 15 του ν. 4625/2019 «Ρυθμίσεις του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και άλλες επείγουσες διατάξεις» (Α’139) δεν υπεβλήθη για λήψης γνώμης της Αρχής κατά παράβαση του άρθρου 2, παρ. 2, περ. γ΄ (αα) του ν. 4013/2011 (Α΄204). Εν συνεχεία, η Αρχή, με το αριθμ .πρωτ. 4543/30.08.2019 έγγραφο «Παράλειψης λήψης γνώμης της Αρχής κατά παράβαση του άρθρου 2, παρ. 2, περ. γ΄ (αα) του ν. 4013/2011 (Α΄204) επί διατάξεων σχεδίων νόμων που κατατίθενται στη Βουλή», επί του σχέδιο Νόμου Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών «Ρυθμίσεις του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και άλλες επείγουσες διατάξεις», έχει ήδη επισημάνει τα ακόλουθα: «ειδικά για θέματα συμβάσεων μεταφοράς μαθητών έχουν παλαιότερα αποσταλεί οι υπ’ αριθμ. πρωτ. 1722/27.03.2019, 318/18.01.2018, 1443/28.02.2017, 5437/09.11.2016 συναφείς επιστολές, ενώ σχετική τυγχάνει και η υπ’ αριθμ. 10/2014 Γνώμη της Αρχής. Περαιτέρω, σας γνωρίζουμε ότι η ΕΑΑΔΗΣΥ, σε συνεργασία με το Υπουργείο των Εσωτερικών, έχει εκπονήσει υπόδειγμα διακήρυξης για τη Δημιουργία Δυναμικού Συστήματος Αγορών – για συμβάσεις άνω των ορίων - και την ανάθεση, μέσω αυτού, επιμέρους συμβάσεων παροχής υπηρεσιών μεταφοράς μαθητών από τις Περιφέρειες, προς υποβοήθηση του έργου τους, με σκοπό την αδιάλειπτη παροχή υπηρεσιών στον κρίσιμο τομέα της μεταφοράς των μαθητών Α’ βάθμιας και Β’ βάθμιας εκπαίδευσης, μέσω της χρήσης κατάλληλων τεχνικών και εργαλείων».
Στο ανωτέρω πλαίσιο, η πρόταση υιοθέτησης της εν λόγω διάταξης για ένα ακόμα έτος κατατείνει στο συμπέρασμα ότι δεν πρόκειται για μια εξαιρετική ρύθμιση, αλλά για την παγίωση ενός γενικού κανόνα, που ρυθμίζει ζητήματα ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών μεταφοράς μαθητών με τρόπο διαφορετικό από τα οριζόμενα στο ν. 4412/2016 και δεν συνάδει με το πνεύμα και το σκοπό της απλοποίησης και ενοποίησης του δικαίου των δημοσίων συμβάσεων που σκοπείται με τον ως άνω νόμο. Σε κάθε περίπτωση, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόσο το πρωτογενές όσο και το παράγωγο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπερισχύουν των αντίστοιχων εθνικών κανόνων δικαίου, όπως η προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση (ΔΕΚ C- 6/64 της 15-07-1964 Costa/ENEL, Συλλογή 1964, C-11/70, της 17-12-1970 Internationale Handelsgesellshaft, C-104/86, Επιτροπή κατά Ιταλίας, της 24-05-1988, C- 106/77, της 09-05-1978 Simmenthal II).
Επιπλέον, τα κράτη μέλη δεν μπορούν να επικαλούνται διατάξεις της εσωτερικής τους έννομης τάξεως για να δικαιολογήσουν τη μη τήρηση των υποχρεώσεων που απορρέουν από το δίκαιο της Ένωσης (βλ. μεταξύ άλλων αποφάσεις της 10ης Απριλίου 2003, C-114/02 Επιτροπή κατά Γαλλίας, Συλλογή 2003, σελ. I- 3783 σκέψη 11, της 23ης Απριλίου 2009, C- 321/08 Επιτροπή κατά Ισπανίας, σκέψη 9 και της 27ης Οκτωβρίου 2011, C-601/10, Επιτροπή κατά Ελληνικής Δημοκρατίας, Συλλογή 2011 σκέψη 41).
Εκ των ανωτέρω διαλαμβανομένων καθίσταται σαφές ότι η υιοθέτηση της προτεινόμενης ρύθμισης, δεδομένου ότι πιθανολογείται ότι αφορά και σε συμβάσεις άνω των ορίων ελλείψει σχετικής διευκρίνησης περί του αντιθέτου, εισάγει παρέκκλιση από τους κανόνες της οικείας νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις δημόσιες συμβάσεις, όπως μεταφέρθηκαν στην ελληνική έννομη τάξη, και κατατείνει σε παραβίαση υπερκείμενου κανόνα του ενωσιακού δικαίου και των αρχών περί ίσης μεταχείρισης, διαφάνειας και προστασίας του ανταγωνισμού.
Ως προς το ισχύον ενωσιακό και εθνικό νομικό καθεστώς, συνοπτικά επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 26 του ν. 4412/2016 (που ενσωματώνει το άρθρο 26 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ) οι αναθέτουσες αρχές συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις, οι οποίες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των οδηγιών για τις δημόσιες συμβάσεις, προσφεύγοντας στις ανοικτές ή κλειστές διαδικασίες των άρθρων 27 και 28 αντίστοιχα, στις συμπράξεις καινοτομίας του άρθρου 31 του ως άνω νόμου, καθώς και στην ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση ή στον ανταγωνιστικό διάλογο δυνάμει του άρθρου 26 παρ. 1 περ. α. Συνακόλουθα σημειώνεται ότι οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να προσφεύγουν στη διαδικασία της ανταγωνιστικής διαπραγμάτευσης ή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης μόνο στις ειδικές περιπτώσεις και περιστάσεις που προβλέπονται εξαιρετικά στα άρθρα 26 παρ. 2 περ. β' και 32 του ίδιου ως άνω νόμου, και υπό την προφανή αίρεση ότι τηρούνται οι προϋποθέσεις που εκεί προβλέπονται.
V. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Κατόπιν των ανωτέρω, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, ασκούσα την αρμοδιότητά της, όπως ορίζεται στο άρθρο 2, παρ. 2, περ. γ΄, υποπερ. (αα) του ν.4013/2011, γνωμοδοτεί επί της ως άνω διάταξης, με τις προαναφερόμενες παρατηρήσεις και όσα ανωτέρω αναφέρονται στο κεφάλαιο IV της παρούσας γνωμοδότησης, με ιδιαίτερη έμφαση στο να μην τίθενται ζητήματα συμβατότητας προς το ενωσιακό δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων και στην τήρηση των θεμελιωδών αρχών της Συνθήκης.
Αθήνα, 6 Αυγούστου 2020
ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ
Ο Αναπληρωτής Πρόεδρος
Μιχαήλ Εκατομμάτης