Αριθμός 979/2020
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
A’ Ποινικό Τμήμα Διακοπών
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Μαρία Κουβίδου, Προεδρεύουσα Αρεοπαγίτη (ως αρχαιότερο μέλος της συνθέσεως), Στυλιανό Δαρέλλη, Όλγα Σχετάκη - Μπονάτου - Εισηγήτρια, Αλεξάνδρα Σιούτη και Ζωή Κωστόγιαννη - Καλούση, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 16 Ιουλίου 2019, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ισίδωρου Ντογιάκου και της Γραμματέως Ευθυμίας Καλογεροπούλου, για να δικάσει την αίτηση του Εισαγγελέα Εφετών Θράκης, περί αναιρέσεως της 468/2019 αποφάσεως του Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Θράκης. Με κατηγορούμενο τον Γ. Π. του Α., κάτοικο ... ο οποίος δεν παραστάθηκε.
Το Μονομελές Εφετείο Κακουργημάτων Θράκης, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων Εισαγγελέας Εφετών Θράκης ζητά τώρα την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 5 Ιουνίου 2019 έκθεση αναιρέσεως η οποία ασκήθηκε ενώπιον της Γραμματέως του Εφετείου Θράκης, Α. Δ., και έλαβε αριθμό …/2019, και καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό …/19.
Αφού άκουσε
Τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η έκθεση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από τη διάταξη του τελευταίου εδαφίου της παρ.5 του άρθρου 551 του παλαιού Κ.Ποιν.Δ. που εφαρμόζεται στην προκείμενη περίπτωση ως προς το επιτρεπτό του ενδίκου μέσου της αναίρεσης και τις διατυπώσεις άσκησής του, κατά το άρθρο 589 παρ.3 του ισχύοντος από 1-7-2019 νέου ΚΠοινΔ (άρθρο δεύτερο του ν.4620/2019 και 585 του νέου ΚΠοινΔ) συνάγεται, ότι κατά της αποφάσεως, με την οποία καθορίζεται συνολική ποινή (συγχωνευτικής) επιτρέπεται η άσκηση αναιρέσεως στον καταδικασμένο και στον εισαγγελέα για όλους τους λόγους, που αναφέρονται στο άρθρο 510 παρ. 1 του ίδιου Κώδικα, μεταξύ των οποίων και αυτός της εσφαλμένης εφαρμογής ή ερμηνείας ουσιαστικής ποινικής διατάξεως (άρθρ. 510 παρ. 1 στοιχ. Ε’ Κ.Ποιν.Δ.). Εσφαλμένη δε εφαρμογή ουσιαστικής ποινικής διατάξεως υπάρχει, όταν το δικαστήριο δεν υπήγαγε ορθά τα πραγματικά περιστατικά, που δέχθηκε ότι αποδείχθηκαν, στη διάταξη που εφαρμόστηκε, ενώ εσφαλμένη ερμηνεία, όταν ο δικαστής αποδίδει στο νόμο διαφορετική έννοια, από εκείνη που πραγματικά έχει. Επομένως, η κρινόμενη από 5-6-2019 (υπ' αριθ. …/2019) αίτηση αναιρέσεως του Εισαγγελέα Εφετών Θράκης, κατά της υπ' αριθ. …/ 7-5-2019 συγχωνευτικής αποφάσεως του Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Θράκης, η οποία έχει ασκηθεί νομοτύπως, ενώπιον του Γραμματέα του Εφετείου Θράκης και μέσα στη νόμιμη (δεκαήμερη) προθεσμία από της κατά τις 4-6-2019 καταχωρίσεως της εν λόγω ανέκκλητης αποφάσεως καθαρογραμμένης στο ειδικό βιβλίο, που τηρείται από τη γραμματεία του ανωτέρω δικαστηρίου, με λόγο την εσφαλμένη εφαρμογή και ερμηνεία ουσιαστικών ποινικών διατάξεων, είναι τυπικά δεκτή (άρθρα 551 παρ. 3εδ. τελευτ. σε συνδ. με άρθρ. 473 παρ. 1, 3, 4, 507 παρ. 1 εδ. α' και 509 παρ. 1 Κ.Ποιν.Δ.) και πρέπει να εξεταστεί περαιτέρω κατ' ουσίαν, σαν να ήταν παρών και ο αιτών- κατάδικος Γ. Π. του Α. και Ζ., ο οποίος δεν εμφανίστηκε στο Δικαστήριο αυτό κατά την αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας συνεδρίασή του, κατά την οποία εκφωνήθηκε με τη σειρά της η υπόθεση και έγινε η συζήτησή της, αν και είχε κλητευθεί νόμιμα και εμπρόθεσμα προς τούτο, όπως προκύπτει από το από 25-6-2019 αποδεικτικό επιδόσεως του αρμόδιου επιμελητή Δικαστηρίων της Εισαγγελίας Αρείου Πάγου Β. Κ. (άρθρα 513 παρ. 1 εδ. γ' και 515 παρ. 2 Κ.Ποιν.Δ.).
Κατά τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 12 του Ν.4322/2015 "Κρατούμενοι οι οποίοι κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου εκτίουν ποινή κάρθειξης άνω των δέκα ετών απολύονται με διάταξη του εισαγγελέα πλημμελειοδικών του τόπου έκτισης της ποινής, υπό τον όρο της ανάκλησης χωρίς τη συνδρομή των προϋποθέσεων των άρθρων 105 και επόμενα του Ποινικού Κώδικα αν έχουν συμπληρώσει το ένα τρίτο πραγματικής έκτισης της ποινής που τους επιβλήθηκε”. Περαιτέρω κατά τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 12 του Ν. 4322/2015 "Όσοι απολύονται, κατ' εφαρμογή των παραγράφων 1 έως 4, αν υποπέσουν μέσα σε πέντε έτη από την αποφυλάκισή τους, σε νέα από δόλο αξιόποινη πράξη και καταδικαστούν αμετάκλητα οποτεδήποτε σε ποινή στερητική της ελευθερίας μεγαλύτερη των δύο ετών, εκτίουν αθροιστικά και το υπόλοιπο της ποινής για την οποία είχαν απολυθεί υπό όρο”.
Από την παραπάνω διάταξη της παραγράφου 5 του άρθρου 12 του Ν. 4322/2015 συνάγεται ότι αν από την απόλυση του κατάδικου σε στερητική της ελευθερίας ποινή, υπό τον όρο της ανάκλησης, κατ' εφαρμογή των παραγράφων 1 έως 4 του ίδιου άρθρου, περάσει χρονικό διάστημα πέντε (5) ετών, η ποινή θεωρείται ότι έχει εκτιθεί. Αν όμως μέσα στο χρονικό αυτό διάστημα εκείνος που απολύθηκε διαπράξει έγκλημα από δόλο για το οποίο του επιβλήθηκε αμετάκλητα οποτεδήποτε ποινή φυλάκισης ανώτερης από δύο (2) έτη, εκτίει αθροιστικά και ολόκληρο το υπόλοιπο της προηγούμενης ποινής, το οποίο έπρεπε να εκτίσει κατά τον χρόνο της προσωρινής απόλυσης. Η απόλυση δηλαδή υπό τον όρο της ανάκλησης, δεν αποτελεί απαλλαγή από την ποινή, αλλά στάδιο εκτέλεσής της, που επιδιώκει την αποτροπή της υποτροπής με τη βελτίωση του κατάδικου και την κοινωνική του αποκατάσταση (Ολ.Α.Π. 106/1991, ΑΠ 346/2019, ΑΠ 346/2019). Εξ άλλου, κατά τη διάταξη του άρθρου 97 τόσο του παλαιού όσο και του νέου Π Κ, οι διατάξεις του άρθρου 94 παρ. 1 του ίδιου κώδικα για τον καθορισμό εκτιτέας συνολικής ποινής σε περίπτωση συρροής στερητικών της ελευθερίας ποινών, εφαρμόζονται και όταν κάποιος, προτού εκτιθεί ολοκληρωτικά ή παραγραφεί ή χαριστεί η ποινή που του επιβλήθηκε για κάποια αξιόποινη πράξη, καταδικασθεί για άλλη αξιόποινη πράξη οποτεδήποτε και αν τελέσθηκε αυτή. Από τις διατάξεις αυτές σε συνδυασμό και με τη διάταξη του άρθρου 551 παρ. 1 τόσο του παλαιού όσο και του νέου Κ.Π.Δ., που συνιστά ουσιαστική ποινική διάταξη, κατά το μέρος που αναφέρεται στον καθορισμό συνολικής ποινής και ορίζει "αν πρόκειται να εκτελεσθούν κατά του ίδιου προσώπου περισσότερες αμετάκλητες καταδικαστικές αποφάσεις για διαφορετικά εγκλήματα που συρρέουν, εφαρμόζονται οι ορισμοί του Π.Κ. για τη συρροή”, συνάγεται ότι, αν κατά το στάδιο της δοκιμασίας εκείνου που απολύθηκε υπό όρο, κατ' εφαρμογή των παραγράφων 1 έως 4 του άρθρου 12 του Ν. 4322/2015, συμπέσει ποινή ανώτερη των δύο (2) ετών για άλλη, μία ή περισσότερες, από δόλο πράξεις, παρ' όλο ότι η ποινή που είχε ανασταλεί και οι νέες συναντώνται κατά την εκτέλεση, δεν επιτρέπεται να καταγνωσθεί μία συνολική ποινή, αποτελούμενη από τη βαρύτερη τούτων, επαυξανόμενη ανάλογα για κάθε μία από τις λοιπές που συντρέχουν, αλλά η νέα ή νέες ποινές, συγχωνευόμενες αυτές μεταξύ τους αν είναι περισσότερες, θα αποτιθούν χωριστά, μετά την έκτιση ολόκληρου του υπόλοιπου της προηγούμενης ποινής που είχε ανασταλεί και έπρεπε ο κατάδικος να εκτίσει, όπως επιτάσσει η διάταξη του άρθρου 12 παρ. 5 Ν. 4322/2015, αποκλείοντας τη συγχώνευση με τη νέα ποινή. Η αυτοδίκαιη άρση της υφ' όρο απόλυσης και η εκτέλεση της ποινής και κατά το υπόλοιπο τμήμα της, για το οποίο χορηγήθηκε, δεν εμποδίζεται από το γεγονός ότι μεσολάβησε προηγουμένως ανάκληση αυτής, κατά το άρθρο 12 παρ 6 Ν.4322/2015, για το λόγο ότι ο καταδικασμένος παραβίασε τις υποχρεώσεις που του τέθηκαν με την απόλυση, ούτε από το γεγονός ότι δεν επήλθε το αμετάκλητο της νέας καταδίκης για το έγκλημα που τέλεσε ο καταδικασμένος με δόλο, μέσα στο χρόνο της δοκιμαστικής ελευθερίας και για το οποίο του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης πάνω από δύο (2) έτη και τούτο, διότι ο καθορισμός της συνολικής ποινής συγχωρείται και πριν επέλθει το αμετάκλητο των καταδικαστικών αποφάσεων, που πρόκειται να εκτελεσθούν κατά του ίδιου προσώπου, σύμφωνα με το άρθρο 551 Κ.Π.Δ. Τέλος, όπως προκύπτει από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ.Ε’ Κ.Π.Δ. εσφαλμένη ερμηνεία ουσιαστικής ποινικής διατάξεως υπάρχει, όταν ο δικαστής αποδίδει σ' αυτήν διαφορετική έννοια από εκείνη που πραγματικά έχει, ενώ εσφαλμένη εφαρμογή υφίσταται όταν ο δικαστής δεν υπήγαγε σωστά τα πραγματικά περιστατικά τα οποία δέχθηκε στη διάταξη που εφαρμόσθηκε (Α.Π. 422/2017).
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από επιτρεπτή επισκόπηση των εγγράφων της δικογραφίας, με την προσβαλλόμενη με αριθμό 468/7-5-2019 συγχωνευτική απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Θράκης, έγινε δεκτή η από 5-42019 αίτηση Γ. Π. του Α., κρατούμενου στο Κατάστημα Κράτησης Κομοτηνής και καθορίστηκε η συνολική ποινή την οποία πρέπει να εκτίσει αυτός σε κάθειρξη δέκα πέντε (15) ετών και έξι (6) μηνών.
Για τον καθορισμό της παραπάνω συνολικής ποινής στον άνω καταδικασθέντα, συνυπολογίστηκαν από το παραπάνω δικαστήριο οι εξής ποινές: α) ως ποινή βάσης, λήφθηκε η ποινή κάθειρξης έντεκα (11) ετών και έξι (6) μηνών, που επιβλήθηκε σ' αυτόν με τη με αριθμό 358/21-12-2017 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Θράκης (νεότερη απόφαση) και β) ποινή κάθειρξης οκτώ (8) ετών, που επιβλήθηκε σ' αυτόν με τη με αριθμό 15/10-1-2017 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Θράκης, για την οποία όμως αυτός είχε αποφυλακισθεί υφ' όρον, στις 19-5-2015. Για την με αριθμ. 358/21-12-2017 απόφαση, όμως είχε αποφυλακιστεί, κατ' άρθρο 12 παρ.3 Ν. 4322/2015, με τη με αριθμό 520/2015 Διάταξη του Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Τρικάλων με ανασταλέν υπόλοιπο ποινής πέντε (5) έτη και δύο (2) ημέρες, η οποία στη συνέχεια ανεκλήθη με την αριθμ. …/2017 διάταξη του ίδιου Εισαγγελέα λόγω μη τήρησης των περιοριστικών όρων που του είχαν τεθεί.
Όμως, κατά την διάρκεια της δοκιμασίας του (πέντε έτη από την αποφυλάκισή του, κατ' άρθρο 12 παρ.5 Ν. 4322/2015) και συγκεκριμένα κατά το χρονικό διάστημα από 27-11-2015 έως 27-11-2020, αυτός διέπραξε από δόλο τα εγκλήματα των διακεκριμένων κλοπών από κοινού, κατ ‘εξακολούθηση, τετελεσμένων και σε απόπειρα που τελέστηκαν από πρόσωπα που διαπράττουν κλοπές κατ' επάγγελμα, που έγιναν στην Αλεξανδρούπολη κατά το διάστημα από 11-12-2015 έως 11-3-2016, για τα οποία, με τη με αριθμό 15/10-1-2017 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Θράκης του επιβλήθηκε ποινή κάθειρξης οκτώ (8) ετών (η εν λόγω ποινή συμπεριλήφθηκε, όπως προαναφέρθηκε, ως ποινή στην παραπάνω με αριθμό 468/7-5-2019 συγχωνευτική απόφαση).
Επομένως, αφού ο εν λόγω κατάδικος, εντός του χρόνου δοκιμασίας του, καταδικάστηκε εκ νέου για νέα από δόλο τελεσθείσα πράξη σε ποινή ανώτερη των δύο (2) ετών, συντρέχει νόμιμος λόγος να αρθεί αυτοδίκαια, σύμφωνα με το άρθρο 12 παρ.5 Ν. 4322/2015, η υφ' όρον απόλυση που είχε χορηγηθεί σ' αυτόν κατά τα παραπάνω και απαγόρευσης, για το λόγο αυτό, καθορισμού συνολικής ποινής μεταξύ της νέας ποινής και της προηγούμενης και η αθροιστική έκτιση των συντρεχουσών αυτών ποινών, η οποία εφαρμόζεται όχι μόνον όταν η νέα ποινή καταστεί αμετάκλητη, αλλά και πριν του αμετακλήτου αυτής, διότι και πριν το αμετάκλητο της, συντρέχει ο ίδιος δικαιολογητικός λόγος της απαγόρευσης, ο λόγος δηλαδή της σωφρονιστικής κύρωσης του καταδίκου, ο οποίος κατά το χρόνο της δοκιμασίας του εκτράπηκε σε βαριά από δόλο εγκληματική διαγωγή. Έτσι όμως, όπως παραπάνω αποφάσισε το Μονομελές Εφετείο Θράκης, με την προσβαλλόμενη με αριθμό 468/7-5-2019 απόφασή του, προβαίνοντας στη συγχώνευση των στερητικών της ελευθερίας ποινών, εσφαλμένα ερμήνευσε και εφάρμοσε τις διατάξεις των άρθρων 97 Π.Κ., 12 παρ. 3 και 5 του Ν. 4322/2015 και 551 του ΚΠΔ (που είναι ουσιαστική κατά το μέρος της που αναφέρεται στο καθορισμό συνολικής ποινής) και συνεπώς, ο προβαλλόμενος από τον Εισαγγελέα Εφετών Θράκης μοναδικός λόγος αναίρεσης από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε’ του ΚΠΔ, με τον οποίο πλήττεται η προσβαλλόμενη απόφαση για εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή των ουσιαστικών ποινικών διατάξεων των άρθρων 97 Π.Κ., 12 παρ. 5 Ν. 4322/2015 και 551 παρ. 1 εδ. α' ΚΠΔ, είναι βάσιμος.
Συνακόλουθα, πρέπει να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη με αριθμό 468/7-5-2019 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Θράκης. Περίπτωση παραπομπής της υπόθεσης στο δικαστήριο της ουσίας δεν συντρέχει, αφού δεν υπάρχει λόγος περαιτέρω εκδικάσεώς της και κατ' ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 518 παρ. 1 Κ.Π.Δ., πρέπει η από 5-4-2019 αίτηση του Γ. Π. του Α. και Ζ. για τον καθορισμό συνολικής ποινής, για την οποία έκρινε η προσβαλλόμενη απόφαση, να απορριφθεί από τον Άρειο Πάγο ως απαράδεκτη.?
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την υπ' αριθ. 468/7-5-2019 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Θράκης.
Απορρίπτει την από 5-4-2019 αίτηση του Γ. Π. του Α. και της Ζ. για τον καθορισμό συνολικής ποινής.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 9 Μαΐου 2020. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 10 Σεπτεμβρίου 2020.
Η ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ