Αριθμός 1262/2022
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Α1’ Πολιτικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Χρήστο Τζανερρίκο, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Ευδοξία Κιουπτσίδου - Στρατουδάκη, Ιωάννα Κλάπα - Χριστοδουλέα - Εισηγήτρια, Χρήστο Κατσιάνη και Ασημίνα Υφαντή, Αρεοπαγίτες.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕ δημόσια στο ακροατήριό του, στις 14 Μαρτίου 2022, με την παρουσία και του Γραμματέα Γεωργίου Φιστούρη, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
Της αναιρεσείουσας: Ανώνυμης Εταιρείας με την επωνυμία “... Α.Β.Ε.Τ.Ε.", που εδρεύει στην Αθήνα και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Κωνσταντίνο Ρόβλια με δήλωση κατ' άρθρο 242 παρ. 2 ΚΠολΔ και κατέθεσε προτάσεις.
Της αναιρεσιβλήτου: Ανώνυμης Εταιρείας με την επωνυμία “... Α.Ε.", που εδρεύει στην Αθήνα και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσια δικηγόρο της Χαρίκλεια Τζέλλη και κατέθεσε προτάσεις.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με τις από 5/12/2014, 11/1/2016 και 6/7/2016 προσφυγές της ήδη αναιρεσείουσας, που κατατέθηκαν στο Πενταμελές Εφετείο Αθηνών και συνεκδικάστηκαν.
Εκδόθηκε η 3551/2017 απόφαση του ίδιου Δικαστηρίου, την αναίρεση της οποίας ζητεί η αναιρεσείουσα με την από 11/9/2018 αίτησή της.
Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν, όπως σημειώνεται πιο πάνω. Η πληρεξούσια της αναιρεσιβλήτου ζήτησε την απόρριψη της αιτήσεως και την καταδίκη του αντίδικου μέρους στη δικαστική δαπάνη.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η υπό κρίση από 11-9-2018 (.../5-10-2018) αίτηση αναίρεσης, με την οποία προσβάλλεται η, αντιμωλία των διαδίκων, κατά την τακτική διαδικασία, εκδοθείσα 2088/2020 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών, ασκήθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα (495, 552, 553, 556, 558, 564 παρ. 3, 566 παρ. 1 του Κ.Πολ.Δ), είναι παραδεκτή (άρθρο 577 παρ. 1 του ίδιου Κώδικα) και πρέπει να ερευνηθεί, περαιτέρω, ως προς το παραδεκτό και το βάσιμο των λόγων αυτής, κατ' άρθρο 577 παρ. 3 του ίδιου Κώδικα. Κατά τη διάταξη του άρθρου 559 αριθμ. 19 του Κ.Πολ.Δ., αναίρεση επιτρέπεται αν η απόφαση δεν έχει νόμιμη βάση και ιδρύεται, όταν δεν προκύπτουν σαφώς από το αιτιολογικό της τα περιστατικά, τα οποία είναι αναγκαία για την κρίση του δικαστηρίου, στη συγκεκριμένη περίπτωση, περί της συνδρομής των νόμιμων όρων και προϋποθέσεων της διάταξης που εφαρμόσθηκε ή περί της μη συνδρομής τούτων, που αποκλείει την εφαρμογή της, καθώς και όταν η απόφαση έχει ανεπαρκείς ή αντιφατικές αιτιολογίες, ως προς το νομικό χαρακτηρισμό των περιστατικών, που έγιναν δεκτά και έχουν ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης. Έλλειψη νόμιμης βάσης, ειδικότερα, υπάρχει όταν η νομική έννοια, η οποία αποτελεί νόμιμη προϋπόθεση για τον εφαρμοστέο κανόνα, αναφέρεται μεν στην ελάσσονα πρόταση, αλλά, χωρίς να εξειδικεύεται με συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά, αλλά και όταν τα αναφερόμενα περιστατικά δεν επαρκούν για να στηρίξουν την εξειδίκευση της νομικής έννοιας-προϋπόθεσης ή είναι αντιφατικά. Ως ζητήματα, δε, των οποίων η μη αιτιολόγηση ή η αιτιολόγηση κατά τρόπο ανεπαρκή ή αντιφατικό στερεί από την απόφαση τη νόμιμη βάση, νοούνται μόνο οι ισχυρισμοί, που έχουν αυτοτελή ύπαρξη, που τείνουν, δηλαδή, στη θεμελίωση ή κατάργηση του δικαιώματος που ασκήθηκε, είτε ως επιθετικό είτε ως αμυντικό μέσο, όχι όμως και τα πραγματικά ή νομικά επιχειρήματα που συνέχονται με την αξιολόγηση και στάθμιση των αποδείξεων, για τα οποία η έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας δεν ιδρύει λόγο αναίρεσης (Ολ.Α.Π. 1/1999, Ολ.Α.Π. 24/1992, Α.Π. 325/2022, Α.Π. 53/2021, Α.Π. 39/2021, Α.Π. 37/2021). Για να είναι, δε, ορισμένος και, άρα, παραδεκτός ο συγκεκριμένος αναιρετικός λόγος, πρέπει να μνημονεύονται στο αναιρετήριο, εκτός άλλων, ότι η απόφαση στερείται παντελώς αιτιολογιών ή ότι έχει ανεπαρκείς ή αντιφατικές αιτιολογίες, στην περίπτωση δε ανεπάρκειας των αιτιολογιών, ποιες επί πλέον αιτιολογίες έπρεπε να περιέχει, ενώ στην περίπτωση των αντιφατικών αιτιολογιών, που εντοπίζεται η αντίφαση (Α.Π. 584/2019, Α.Π. 860/2018), να αναφέρεται δε ο κανόνας δικαίου που φέρεται ότι παραβιάστηκε και μάλιστα ενάριθμα, προκειμένου να ελεγχθεί αν υπάρχει, σχετικά με την εφαρμογή του, έλλειψη αιτιολογιών ή αντίφαση ή ανεπάρκεια αυτών (Α.Π. 68/2021, Α.Π. 860/2018, Α.Π. 766/2017).
Από την παραδεκτή, κατ' άρθρο 561 παρ. 2 του Κ.Πολ.Δ., επισκόπηση της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, κατά το ενδιαφέρον τον αναιρετικό έλεγχο κεφάλαιο αυτής και συγκεκριμένα καθόσον αφορά στην πρώτη και την τρίτη (ως προς το πρώτο αίτημα αυτής) των συνεκδικασθειών προσφυγών της ήδη αναιρεσείουσας (ΒΑΒ 786/2014 και ΒΑΒ 227/2016), προκύπτει ότι το Εφετείο δέχθηκε τα ακόλουθα: "Μετά τον από 12-6-2012 δημόσιο μειοδοτικό διαγωνισμό... υπογράφηκε στην Αθήνα μεταξύ των διαδίκων η 700/3-6-2013 σύμβαση, με την οποία η προσφεύγουσα-ενάγουσα ανέλαβε την εκτέλεση του έργου της καθ' ης η προσφυγή-εναγομένης δημόσιας επιχείρησης κοινής ωφέλειας ‘Ανάταξη του Συστήματος Ηλεκτροκίνησης-Τηλεδιοίκησης της Σιδηροδρομικής Γραμμής στο Τμήμα ΑΧΑΡΝΕΣ-ΤΙΘΟΡΕΑ’, αντί συνολικού εργολαβικού ανταλλάγματος 21.223.162,87 ευρώ, χωρίς αναθεώρηση και ΦΠΑ, τα οποία συμφωνήθηκε ότι βαρύνουν την καθ' ης. Στο ανωτέρω ποσό συμπεριλαμβάνονται τα Γενικά Έξοδα (Γ.Ε.) και το Όφελος Εργολάβου (Ο.Ε.), ποσού 2.916.234 ευρώ, τα απρόβλεπτα έξοδα 1.720.578,06 ευρώ, τα ανταλλακτικά και εργαλεία, ποσού 250.000 ευρώ και οι εργασίες που αμείβονται απολογιστικά ποσού 135.050,81 ευρώ. Η συνολική προθεσμία περαίωσης του έργου συμφωνήθηκε σε 16 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης... Μεταξύ των συμβατικών τευχών είναι και η Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων (Ε.Σ.Υ.), το Τιμολόγιο Μελέτης (Τ.Μ.) και η Τεχνική Περιγραφή (Τ.Π.)... Κατά την εκτέλεση του έργου προέκυψαν μεταξύ των διαδίκων διαφωνίες... Ειδικότερα, η καθ' ης συνέταξε τον 1ο Ανακεφαλαιωτικό Πίνακα Εργασιών (ΑΠΕ) και τα 1ο και 2ο Πρωτόκολλα Κανονισμού Τιμών Μονάδος Νέων Εργασιών, τα οποία η προσφεύγουσα υπέγραψε με επιφύλαξη στις 30/7/2015... στο άρθρο 3.8 του Τ.Μ. ορίζεται ότι οι επιμετρήσεις των άρθρων του εναέριου συστήματος επαφής, που μετρώνται σε χιλιόμετρα βασίζονται και θα επιμετρηθούν βάσει των χιλιομετρικών θέσεων του έργου και ότι Σιδηροδρομικός Σταθμός (ΣΣ) νοείται και επιμετράται το τμήμα ανάμεσα στα φωτοσήματα εισόδου από Αθήνα έως τα φωτοσήματα εισόδου από Θεσσαλονίκη. Από τα ανωτέρω σαφώς συνάγεται ότι κατά το ΤΜ, το οποίο αποτελεί στοιχείο της μεταξύ των διαδίκων σύμβασης, προβλέπονται δύο τιμές μονάδος εργασιών για την αποκατάσταση της ΕΓΕ και ειδικότερα μία για αποκατάσταση της ΕΓΕ εκτός των ΣΣ που αμείβεται με 44.000 ευρώ ανά χιλιόμετρο μονής σιδηροδρομικής γραμμής και μία για αποκατάσταση της ΕΓΕ εντός των ΣΣ, όπως τα όριά τους καθορίζονται στο άρθρο 3.8 του Τ.Μ., που αμείβεται βάσει χιλιομέτρου μήκους ΣΣ. Η αναφορά στο άρθρο Ι-2 του ΤΜ της λέξης ‘διπλής’ για την σιδηροδρομική γραμμή έγινε για να γίνει αντιδιαστολή με την λέξη ‘μονής’ για την σιδηροδρομική γραμμή εκτός των ΣΣ και να τονισθεί ότι εντός των Σ.Σ. η τιμή δεν υπολογίζεται βάσει χιλιομέτρου μονής σιδηροδρομικής γραμμής, αλλά βάσει χιλιομέτρου Σ.Σ., ο οποίος περιλαμβάνει δύο κύριες γραμμές. Η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι για τους Σ.Σ. Αχαρνών, Αφιδνών, Ελαιώνα, Θήβας, Αλιάρτου, Λειβαδιάς και Οινόης, οι οποίοι, εκτός τις δύο κύριες γραμμές έχουν και 3 (ο Σ.Σ. Οινόης) και 2 (ο Σ.Σ. Θήβας) ή 1 (οι λοιποί Σ.Σ.) βοηθητικές γραμμές, πρέπει να λάβει αμοιβή και για την αποκατάσταση της ΕΓΕ και στις βοηθητικές γραμμές με αναγωγή του μήκους κάθε ΣΣ και των βοηθητικών γραμμών του σε χιλιόμετρα διπλής σιδηροδρομικής γραμμής... Η θέση αυτή της προσφεύγουσας είναι αντίθετη προς την σαφή ρύθμιση του ΤΜ, ενόψει και ότι, αν με αυτή σκοπείτο η αμοιβή της προσφεύγουσας εντός των ΣΣ να γίνεται ουσιαστικά ανά χιλιόμετρο μονής κύριας και βοηθητικής γραμμής..., αφενός μεν θα το όριζε ρητά, αφετέρου δε στην περίπτωση αυτή δεν θα υπήρχε και λόγος να γίνει διάκριση για την αμοιβή αποκατάσταση ΕΓΕ εντός ΣΣ, θα αρκούσε δε η αναφορά μιας τιμής ανά χιλιόμετρο αποκατάστασης τόσο των κύριων όσο και των βοηθητικών γραμμών εντός των ΣΣ ανά χιλιόμετρο κύριας ή βοηθητικής γραμμής. Περαιτέρω, αφού η σύμβαση είναι σαφής δεν χρειάζεται ερμηνεία αυτής, κατά τα άρθρα 173 και 200 Α.Κ., όπως αβάσιμα ισχυρίζεται η προσφεύγουσα. Επομένως, ορθά και σύμφωνα με τη σύμβαση η καθ' ης τιμολόγησε τις εργασίες αποκατάστασης της ΕΓΕ εντός των ανωτέρω ΣΣ, που εκτός από τις δύο κύριες έχουν και βοηθητικές γραμμές, με βάση το χιλιόμετρο μήκους της διπλής κύριας γραμμής εντός των ΣΣ, χωρίς να περιλάβει τα αιτούμενα από την προσφεύγουσα 8,968 χιλιόμετρα βοηθητικών γραμμών...". Με βάση τις παραδοχές αυτές, το Εφετείο, με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση, απέρριψε κατ' ουσία την πρώτη των υπό κρίση προσφυγών-αγωγών καθώς και το πρώτο αίτημα της τρίτης εξ αυτών.
Με το μοναδικό λόγο της υπό κρίση αναίρεσης, η αναιρεσείουσα αποδίδει στην προσβαλλόμενη απόφαση την από τον αριθμό 19 του άρθρου 559 του Κ.Πολ.Δ. αναιρετική πλημμέλεια, συνισταμένη στο ότι, χωρίς αιτιολογία ή με ελλιπή τοιαύτη, ήχθη στο ως άνω αποδεικτικό της πόρισμα. Ειδικότερα, η αναιρεσείουσα υποστήριξε ότι το Εφετείο α) δεν αιτιολογεί τη μη επιμέτρηση του μήκους των δευτερευουσών (βοηθητικών) γραμμών και αντίστοιχα τη μη πληρωμή της αποκατάστασης των Ε.Γ.Ε. άνωθεν αυτών, παρά το ότι προβλέπεται, συμβατικά, η τιμή των 75.000 ευρώ ανά χιλιόμετρο μόνο για τις εργασίες των κύριων γραμμών καθώς και το λόγο, για τον οποίο η τιμή αυτή καλύπτει, πλην της διπλής, την εργασία τριπλής ή τετραπλής κ.λ.π. σιδηροδρομικής γραμμής και β) δέχεται, με ανεπαρκή αιτιολογία, ότι είναι όμοιας δυσκολίας οι εργασίες αποκατάστασης των Ε.Γ.Ε. είτε αυτές εκτελούνται εντός είτε εκτός των σιδηροδρομικών σταθμών. Ο λόγος αυτός είναι απαράδεκτος, λόγω αοριστίας του αναιρετηρίου, καθόσον δεν αναφέρεται και μάλιστα ενάριθμα ο κανόνας του ουσιαστικού δικαίου, που φέρεται ότι παραβιάστηκε εκ πλαγίου, ώστε να καθίσταται δυνατός ο αναιρετικός έλεγχος της ακολουθίας της δικανικής κρίσης, ως προς την εφαρμογή τούτου (κανόνα δικαίου), για ζήτημα που έχει ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης, δηλαδή, αν τα περιστατικά, που το Εφετείο, ανελέγκτως, δέχθηκε ως αποδειχθέντα και παρατίθενται στην ελάσσονα πρόταση του δικανικού συλλογισμού της αναιρεσιβαλλομένης, καλύπτουν ή όχι όλα τα στοιχεία του πραγματικού του (κανόνα δικαίου), για την επέλευση της απαγγελθείσας έννομης συνέπειας, επιπροσθέτως δε γιατί, υπό το πρόσχημα της ανωτέρω αναιρετικής πλημμέλειας, κατ' ουσίαν, βάλλεται η εκτίμηση των αποδείξεων καθώς και η ανάλυση, στάθμιση και αξιολόγηση του σαφούς και αιτιολογημένου πορίσματος, που έχει εξαχθεί από αυτές, κρίση, δηλαδή, η οποία δεν ελέγχεται αναιρετικώς (άρθρο 561 παρ. 1 του Κ.Πολ.Δ.). Σε κάθε περίπτωση, όμως, από τις προεκτιθέμενες παραδοχές της αναιρεσιβαλλομένης προκύπτει ότι το Εφετείο, με σαφήνεια και επάρκεια, παρέθεσε τα πραγματικά περιστατικά που θεμελιώνουν το αποδεικτικό του πόρισμα.
Κατόπιν αυτών και αφού δεν υπάρχει άλλος λόγος προς έρευνα, η υπό κρίση αίτηση αναιρέσεως πρέπει ν' απορριφθεί και να διαταχθεί η εισαγωγή του παραβόλου στο Δημόσιο Ταμείο, ενόψει της ήττας της αναιρεσείουσας (άρθρο 495 παρ. 3 Β περ.δ' του Κ.Πολ.Δ.). Τέλος, πρέπει να καταδικαστεί η αναιρεσείουσα στα δικαστικά έξοδα της αναιρεσίβλητης, που κατέθεσε προτάσεις, κατά παραδοχή του βάσιμου αιτήματός της (άρθρα 106, 176, 183, 191 παρ. 2 του Κ.Πολ.Δ.), κατά τα στο διατακτικό οριζόμενα.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ την από 11-9-2018 (.../5-10-2018) αίτηση της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία “... Α.Β.Ε.Τ.Ε." για αναίρεση της 3551/2017 απόφασης του Εφετείου Αθηνών.
ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ την εισαγωγή στο Δημόσιο Ταμείο του παραβόλου, που κατέθεσε η αναιρεσείουσα.
ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΕΙ την αναιρεσείουσα στα δικαστικά έξοδα της αναιρεσίβλητης, τα οποία ορίζει στο ποσό των δύο χιλιάδων επτακοσίων (2.700) ευρώ.
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε στην Αθήνα, την 1η Ιουνίου 2022.
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στην Αθήνα, στις 7 Ιουλίου 2022.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ