ΣτΕ 585/2024 Κοινό Ενωσιακό σύστημα ΦΠΑ - Δικαίωμα έκπτωσης και επιστροφής - Μη επιτρεπτή η επιβολή πρόσθετων προϋποθέσεων από τα κράτη μέλη - Δαπάνες διοργάνωσης συνεδρίου - Μη νόμιμος οριζόντιος αποκλεισμός του δικαιώματος επιστροφής - Παραπομπή στην επταμελή σύνθεση

Αριθμός 585/2024
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Β΄
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 10 Ιανουαρίου 2024, με την εξής σύνθεση: Μιχαήλ Πικραμένος, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Β΄ Τμήματος, Κωνσταντία Λαζαράκη, Βασιλική Μόσχου, Σύμβουλοι, Χρήστος Νέγρης, Αγγελική Χαϊδά, Πάρεδροι. Γραμματέας η Καλλιόπη Ανδρέου.
Για να δικάσει την από 5 Νοεμβρίου 2018 αίτηση:
της εταιρείας με την επωνυμία «... SOCIETÉ PAR ACTION SIMPLIFIÉ UNIPERSONNELLE (SASU)», που εδρεύει στο Παρίσι της Γαλλίας (...), η οποία παρέστη με τον δικηγόρο Αλέξιο Καρόπουλο (Α.Μ. 21504), που τον διόρισε με ειδικό πληρεξούσιο,
κατά της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, η οποία παρέστη με τη Μαρία-Θωμαή Μένταλη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
Με την αίτηση αυτή η αναιρεσείουσα εταιρεία επιδιώκει να αναιρεθεί η υπ’ αριθ. 1025/2018 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Παρέδρου Αγγελικής Χαϊδά.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο της αναιρεσείουσας εταιρείας, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους αναιρέσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και την εκπρόσωπο της Αρχής, η οποία ζήτησε την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα
Σκέφθηκε κατά τον Νόμο
1. Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (βλ. ηλεκτρονικό παράβολο με κωδικό πληρωμής .../2018).
2. Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η αναίρεση της 1025/2018 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, με την οποία απορρίφθηκε προσφυγή της αναιρεσείουσας κατά της .../11.5.2012 πράξης του Προϊσταμένου της 14ης Διεύθυνσης Φόρου Προστιθέμενης Αξίας του Υπουργείου Οικονομικών. Με την πράξη αυτή είχε απορριφθεί αίτημα της αναιρεσείουσας για επιστροφή φόρου προστιθεμένης αξίας ποσού 231.672,98 ευρώ, διαχειριστικής χρήσης 2011.
3. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση, η οποία ως εκ του χρόνου ασκήσεώς της (5.11.2018) εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 12 παρ. 1 του ν. 3900/2010 (Α΄ 213), άγεται ενώπιον του Δικαστηρίου διαφορά, η οποία υπερβαίνει το κατά την ως άνω διάταξη όριο των 40.000 ευρώ (βλ. το .../19.2.2021 σημείωμα της ΑΑΔΕ). Πληρούται, επομένως, η προϋπόθεση παραδεκτού που τάσσει η παρ. 4 του άρθρου 53 του π.δ/τος 18/1989 (Α΄8), όπως ισχύει.
4. Επειδή, η οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου της 28ης Νοεμβρίου 2006 σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας (L 347, στο εξής «οδηγία φπα») ορίζει στο άρθρο 2 ότι: «1. Στον ΦΠΑ υπόκεινται οι ακόλουθες πράξεις: α) … γ) οι παροχές υπηρεσιών, που πραγματοποιούνται εξ επαχθούς αιτίας στο έδαφος ενός κράτους μέλους από υποκείμενο στον φόρο που ενεργεί με την ιδιότητά του αυτή», στο άρθρο 9 ότι: «1. Νοείται ως «υποκείμενος στον φόρο» οποιοσδήποτε ασκεί, κατά τρόπο ανεξάρτητο και σε οποιονδήποτε τόπο, οικονομική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από τον επιδιωκόμενο σκοπό και τα αποτελέσματα της δραστηριότητας αυτής. Ως «οικονομική δραστηριότητα» θεωρείται κάθε δραστηριότητα του παραγωγού, του εμπόρου ή του παρέχοντος υπηρεσίες … 2. ...», στο άρθρο 168 ότι: «Στο βαθμό που τα αγαθά και οι υπηρεσίες χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες των φορολογούμενων πράξεών του, ο υποκείμενος στον φόρο έχει το δικαίωμα, στο κράτος μέλος στο οποίο πραγματοποιεί τις πράξεις του, να εκπίπτει από τον οφειλόμενο φόρο τα ακόλουθα ποσά: α) τον οφειλόμενο ή καταβληθέντα στο εν λόγω κράτος μέλος ΦΠΑ … για τις υπηρεσίες που του παρασχέθηκαν ή πρόκειται να του παρασχεθούν από άλλον υποκείμενο στον φόρο β) ...», στο άρθρο 169 ότι: «Εκτός από την έκπτωση που αναφέρεται στο άρθρο 168, ο υποκείμενος στον φόρο έχει δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ που αναφέρεται στο άρθρο αυτό, εφόσον τα αγαθά και οι υπηρεσίες χρησιμοποιούνται για τις ακόλουθες πράξεις: α) τις πράξεις του που ανάγονται στις δραστηριότητες του άρθρου 9, παράγραφος 1, δεύτερο εδάφιο, οι οποίες πραγματοποιούνται εκτός του κράτους μέλους στο οποίο οφείλεται ή καταβάλλεται ο φόρος αυτός και θα παρείχαν δικαίωμα έκπτωσης εάν είχαν πραγματοποιηθεί εντός του εν λόγω κράτους μέλους, β) ...», στο άρθρο 170 ότι: «Κάθε υποκείμενος στον φόρο ο οποίος, κατά την έννοια του άρθρου 1 της οδηγίας 86/560/ΕΟΚ, του άρθρου 2 σημείο 1 και του άρθρου 3 της οδηγίας 2008/9/ΕΚ και του άρθρου 171 της παρούσας οδηγίας, δεν είναι εγκατεστημένος στο κράτος μέλος στο οποίο πραγματοποιεί αγορές αγαθών και υπηρεσιών ή εισαγωγές αγαθών που επιβαρύνονται με ΦΠΑ, δικαιούται επιστροφή του φόρου αυτού στο μέτρο που τα αγαθά και οι υπηρεσίες χρησιμοποιούνται για τις εξής πράξεις: α) πράξεις του άρθρου 169, β) ...», στο άρθρο 171 ότι: «1. Η επιστροφή του ΦΠΑ στους υποκείμενους στον φόρο, που δεν είναι εγκατεστημένοι στο κράτος μέλος όπου πραγματοποιούν αγορές αγαθών και υπηρεσιών ή εισαγωγές αγαθών που επιβαρύνονται με φόρο, αλλά είναι εγκατεστημένοι σε άλλο κράτος μέλος, πραγματοποιείται σύμφωνα με τις λεπτομερείς διαδικασίες που προβλέπονται από την οδηγία 2008/9/ΕΚ του Συμβουλίου. 2. …», στο άρθρο 176 ότι: «Το Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής, καθορίζει ομόφωνα τις δαπάνες, οι οποίες δεν παρέχουν δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ. Σε κάθε περίπτωση αποκλείονται από το δικαίωμα έκπτωσης οι δαπάνες, οι οποίες δεν έχουν χαρακτήρα αυστηρά επαγγελματικό, όπως οι δαπάνες πολυτελείας, ψυχαγωγίας ή κοινωνικής παράστασης. Μέχρι να τεθούν σε ισχύ οι διατάξεις του πρώτου εδαφίου, τα κράτη μέλη μπορούν να διατηρήσουν όλες τις εξαιρέσεις, που προέβλεπε η εθνική τους νομοθεσία που ίσχυε την 1η Ιανουαρίου 1979 ή, για τα κράτη μέλη που προσχώρησαν στην Κοινότητα μετά την εν λόγω ημερομηνία, την ημερομηνία προσχώρησής τους.», στο άρθρο 177 ότι: «Μετά από διαβούλευση με την επιτροπή ΦΠΑ, κάθε κράτος μέλος μπορεί, για λόγους οικονομικής συγκυρίας, να αποκλείει εν όλω ή εν μέρει από το δικαίωμα έκπτωσης τα αγαθά επένδυσης ή ορισμένα από αυτά ή άλλα αγαθά. Προς τον σκοπό της διατήρησης ταυτοσήμων όρων ανταγωνισμού, τα κράτη μέλη μπορούν, αντί να αρνούνται την έκπτωση, να φορολογούν τα αγαθά, τα οποία κατασκευάσθηκαν από τον ίδιο τον υποκείμενο στον φόρο ή τα οποία αυτός αγόρασε στο εσωτερικό της Κοινότητας ή εισήγαγε, κατά τρόπο ώστε η φορολόγηση αυτή να μην υπερβαίνει το ποσό του ΦΠΑ, με το οποίο θα επιβαρυνόταν η απόκτηση παρόμοιων αγαθών.», στο άρθρο 395 ότι: «1. Το Συμβούλιο, αποφασίζοντας ομόφωνα έπειτα από πρόταση της Επιτροπής, μπορεί να επιτρέπει σε κάθε κράτος μέλος να θεσπίζει ειδικά μέτρα παρέκκλισης από τις διατάξεις της παρούσας οδηγίας, για λόγους απλούστευσης των διαδικασιών επιβολής του φόρου ή πρόληψης ορισμένων τύπων φοροδιαφυγής ή φοροαποφυγής. … 2. Το κράτος μέλος που επιθυμεί να λάβει τα αναφερόμενα από την παράγραφο 1 μέτρα υποβάλλει στην Επιτροπή σχετικό αίτημα και της παρέχει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες. … 3. Τρεις μήνες μετά την ενημέρωση … η Επιτροπή υποβάλλει στο Συμβούλιο κατάλληλη πρόταση ή, όταν έχει αντιρρήσεις σχετικά με το αίτημα παρέκκλισης, ανακοίνωση με την οποία εκθέτει τις εν λόγω αντιρρήσεις. 4. Σε κάθε περίπτωση, η διαδικασία, που καθορίζεται στις παραγράφους 2 και 3, ολοκληρώνεται εντός οκτώ μηνών από την παραλαβή του αιτήματος από την Επιτροπή.».
5. Επειδή, η οδηγία 2008/9/ΕΚ του Συμβουλίου της 12ης Φεβρουαρίου 2008 για τον καθορισμό λεπτομερών κανόνων σχετικά με την επιστροφή του φόρου προστιθέμενης αξίας, που προβλέπεται στην οδηγία 2006/112/ΕΚ, σε υποκείμενους στο φόρο μη εγκατεστημένους στο κράτος μέλος επιστροφής αλλά εγκατεστημένους σε άλλο κράτος μέλος (L 44), εφαρμοστέα επί αιτήσεων επιστροφής που υποβάλλονται μετά την 31.12.2009 (άρθρο 28 παρ. 1 της εν λόγω οδηγίας), ορίζει στο άρθρο 1 ότι: «Η παρούσα οδηγία καθορίζει τους λεπτομερείς κανόνες σχετικά με την επιστροφή του φόρου προστιθέμενης αξίας που προβλέπεται στο άρθρο 170 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σε υποκείμενους στο φόρο μη εγκατεστημένους στο κράτος μέλος επιστροφής, οι οποίοι πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 3.», στο άρθρο 3 ότι: «Η παρούσα οδηγία εφαρμόζεται για οποιονδήποτε υποκείμενο στο φόρο μη εγκατεστημένο στο κράτος μέλος επιστροφής, ο οποίος πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) κατά την περίοδο επιστροφής δεν διατηρούσε στο κράτος μέλος επιστροφής την έδρα της οικονομικής του δραστηριότητας ή μόνιμη εγκατάσταση από την οποία πραγματοποιούσε επιχειρηματικές πράξεις ή, σε περίπτωση μη ύπαρξης τέτοιας έδρας ή μόνιμης εγκατάστασης, την κατοικία ή τον τόπο της συνήθους διαμονής του· β) κατά την περίοδο επιστροφής δεν πραγματοποίησε παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών που να θεωρείται ότι πραγματοποιήθηκε στο κράτος μέλος επιστροφής, με εξαίρεση τις ακόλουθες πράξεις: i) παροχή υπηρεσιών μεταφοράς και συναφείς προς αυτές υπηρεσίες, που απαλλάσσονται δυνάμει των άρθρων 144, 146, 148, 149, 151, 153, 159 ή 160 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ· ii) παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών σε πρόσωπο που υπέχει υποχρέωση πληρωμής φόρου προστιθέμενης αξίας σύμφωνα με τα άρθρα 194 έως 197 και το άρθρο 199 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ.», στο άρθρο 5 ότι: «Κάθε κράτος μέλος επιστρέφει σε κάθε υποκείμενο στο φόρο μη εγκατεστημένο στο κράτος μέλος επιστροφής κάθε ποσό φόρου προστιθέμενης αξίας ο οποίος επιβλήθηκε για αγαθά που παραδόθηκαν ή υπηρεσίες που παρασχέθηκαν σε αυτόν από άλλους υποκείμενους στο φόρο στο εν λόγω κράτος μέλος ή για την εισαγωγή αγαθών στο εν λόγω κράτος μέλος, εφόσον τα εν λόγω αγαθά και υπηρεσίες χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο των κατωτέρω πράξεων: α) πράξεων που αναφέρονται στο άρθρο 169 στοιχεία α) και β) της οδηγίας 2006/112/ΕΚ· β) πράξεων που απευθύνονται σε πρόσωπο το οποίο είναι υπόχρεο στην πληρωμή φόρου προστιθέμενης αξίας σύμφωνα με τα άρθρα 194 έως 197 και το άρθρο 199 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ, όπως εφαρμόζεται στο κράτος μέλος επιστροφής. Με την επιφύλαξη του άρθρου 6, για το σκοπό της παρούσας οδηγίας, η ύπαρξη αξίωσης για την επιστροφή του φόρου επί των εισροών προσδιορίζεται σύμφωνα με την οδηγία 2006/112/ΕΚ όπως εφαρμόζεται στο κράτος μέλος επιστροφής.», στο άρθρο 6 ότι: «Για να δικαιούται την επιστροφή στο κράτος μέλος επιστροφής, ο υποκείμενος στο φόρο μη εγκατεστημένος στο κράτος μέλος επιστροφής πρέπει να διενεργεί πράξεις που παρέχουν δικαίωμα έκπτωσης στο κράτος μέλος εγκατάστασης. […]», στο άρθρο 7 ότι: «Για να επιτύχει επιστροφή φόρου προστιθέμενης αξίας στο κράτος μέλος επιστροφής, ο υποκείμενος στο φόρο ο μη εγκατεστημένος στο κράτος μέλος επιστροφής απευθύνει ηλεκτρονική αίτηση επιστροφής στο εν λόγω κράτος μέλος υποβάλλοντάς την στο κράτος μέλος εγκατάστασής του μέσω της ηλεκτρονικής δικτυακής πύλης που έχει εγκαταστήσει το εν λόγω κράτος μέλος.», στο άρθρο 20 ότι: «1. Σε περιπτώσεις που το κράτος μέλος επιστροφής εκτιμά ότι δεν διαθέτει το σύνολο των σχετικών πληροφοριών στις οποίες θα βασισθεί η απόφασή του σχετικά με την αίτηση επιστροφής του συνολικού ποσού ή μέρους αυτού, μπορεί να ζητήσει με ηλεκτρονικά μέσα πρόσθετες πληροφορίες, ιδίως από τον αιτούντα ή από τις αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους εγκατάστασης εντός του τετραμήνου που ορίζεται στο άρθρο 19 παράγραφος 2 … Εάν κρίνεται απαραίτητο, το κράτος μέλος επιστροφής μπορεί να ζητήσει και νέες πρόσθετες πληροφορίες. …», στο άρθρο 24 ότι: «1. Στην περίπτωση που μια επιστροφή εκμαιεύθηκε με απάτη ή άλλα αθέμιτα μέσα, η αρμόδια αρχή στο κράτος μέλος επιστροφής προβαίνει αμέσως στην αναζήτηση των ποσών που καταβλήθηκαν αχρεωστήτως στον αιτούντα, καθώς και τυχόν προσαυξήσεων και τόκων που επιβλήθηκαν σύμφωνα με την ισχύουσα διαδικασία στο κράτος μέλος επιστροφής, με την επιφύλαξη των διατάξεων περί αμοιβαίας συνδρομής για την είσπραξη του φόρου προστιθέμενης αξίας. 2. …».
6. Επειδή, όπως έχει παγίως κριθεί από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (βλ. απόφαση της 21ης Οκτωβρίου 2021, Wilo Salmson France, C-80/20, σκέψεις 63, 65-71, 74, 76-80, καθώς και την εκεί μνημονευόμενη νομολογία), το δικαίωμα του εγκατεστημένου σε κράτος μέλος υποκειμένου στον φόρο να λάβει επιστροφή του φ.π.α. που κατέβαλε σε άλλο κράτος μέλος, όπως ρυθμίζεται από την οδηγία 2008/9, είναι το αντίστοιχο του δικαιώματος, που θεσπίζει υπέρ αυτού η οδηγία φ.π.α., να εκπέσει τον φ.π.α. επί των εισροών που καταβλήθηκε στο δικό του κράτος μέλος. Εξάλλου, ακριβώς όπως και το δικαίωμα προς έκπτωση, το δικαίωμα προς επιστροφή συνιστά θεμελιώδη αρχή του καθιερωθέντος από τον νομοθέτη της Ένωσης κοινού συστήματος φ.π.α., η οποία σκοπεί στην πλήρη απαλλαγή του επιχειρηματία από το βάρος του φ.π.α. που οφείλεται ή καταβάλλεται στο πλαίσιο του συνόλου των οικονομικών δραστηριοτήτων του. Κατά συνέπεια, το κοινό σύστημα φ.π.α. εξασφαλίζει πλήρη ουδετερότητα ως προς τη φορολογική επιβάρυνση όλων των οικονομικών δραστηριοτήτων, ανεξαρτήτως των σκοπών ή των αποτελεσμάτων τους, υπό την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω δραστηριότητες υπόκεινται, καταρχήν, οι ίδιες στον φ.π.α.. Το δικαίωμα προς έκπτωση και, ως εκ τούτου, προς επιστροφή αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του μηχανισμού του φ.π.α. και δεν μπορεί, καταρχήν, να περιορίζεται. Ειδικότερα, το δικαίωμα αυτό ασκείται πάραυτα για το σύνολο των φόρων που έχουν επιβληθεί στις πράξεις εισροών. Κάθε περιορισμός του δικαιώματος προς έκπτωση (και επιστροφή) του φ.π.α. έχει αντίκτυπο στο επίπεδο της φορολογικής επιβαρύνσεως και πρέπει να εφαρμόζεται ομοιόμορφα σε όλα τα κράτη μέλη. Κατά συνέπεια, δεν επιτρέπονται παρεκκλίσεις, παρά μόνο στις περιπτώσεις που προβλέπει ρητώς η οδηγία φ.π.α.. Ειδικότερα, τέτοιες παρεκκλίσεις προβλέπονται στο δεύτερο εδάφιο του άρθρου 176 της οδηγίας [όμοιο κατ’ ουσίαν με το άρθρο 17 παρ. 6, δεύτερο εδάφιο της έκτης οδηγίας, του οποίου η έκδοση δεν επηρέασε τη νομολογία σχετικά με την ερμηνεία του άρθρου αυτού (βλ. απόφαση του ΔΕΕ της 2ας Μαΐου 2019, Grupa Lotos S.A, C-225/18, EU:C:2019:349, σκέψη 28 και απόφαση της 30ής Σεπτεμβρίου 2010, Oasis East, C-395/09, EU:C:2010:570, σκέψεις 17 και 27)], όσον αφορά τη δυνατότητα των κρατών μελών να διατηρήσουν τις εξαιρέσεις από το δικαίωμα εκπτώσεως που προβλέπονταν στη νομοθεσία τους κατά τον χρόνο ενάρξεως της ισχύος της οδηγίας (ή, για τα κράτη που προσχώρησαν μεταγενέστερα, κατά το χρόνο προσχωρήσεώς τους), μέχρι να θεσπίσει το Συμβούλιο το κοινοτικό καθεστώς των εξαιρέσεων από το δικαίωμα εκπτώσεως του φ.π.α. (ρήτρα διασφαλίσεως ή standstill –πρβλ. αποφάσεις της 14ης Ιουνίου 2001, C-345/99, Επιτροπή κατά Γαλλίας, Συλλογή 2001, σ.Ι-4493, σκέψη 19, της 8ης Ιανουαρίου 2002, Metropol και Stadler, C-409/99, EU:C:2002:2, σκέψεις 44 επ., της 15ης Απριλίου 2010, X Holding και Oracle Nederland, C-538/08 και C-33/09, EU:C:2010:192, σκέψη 38 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία, της 18ης Ιουλίου 2013, AES-3C Maritza East 1, C-124/12, EU:C:2013:488, σκέψεις 43 και 44, καθώς και Grupa Lotos S.A, σκέψη 30), το οποίο κοινοτικό καθεστώς δεν έχει θεσπισθεί ακόμα. Εξάλλου, το άρθρο 177 της οδηγίας φ.π.α. προβλέπει μια από τις διαδικασίες εγκρίσεως μέτρων παρεκκλίσεως, αναγνωρίζοντας στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να αποκλείουν ορισμένα αγαθά από το σύστημα των εκπτώσεων μετά από διαβούλευση με την Επιτροπή Φ.Π.Α.. Η διαβούλευση αυτή δίνει τη δυνατότητα στην Επιτροπή και στα άλλα κράτη μέλη να ελέγξουν τη χρησιμοποίηση από ένα κράτος μέλος της δυνατότητας παρεκκλίσεως από το γενικό σύστημα των εκπτώσεων του φ.π.α., εξετάζοντας ιδίως αν το εν λόγω εθνικό μέτρο ανταποκρίνεται στον όρο ότι λαμβάνεται για λόγους συγκυρίας. Η διάταξη αυτή της οδηγίας προβλέπει δηλαδή μια διαδικαστική υποχρέωση, την οποία πρέπει να εκπληρώσουν τα κράτη μέλη για να μπορέσουν να επικαλεστούν τον κανόνα παρεκκλίσεως που περιέχει (προαναφερθείσα απόφαση Metropol, σκ. 60 επ.). Επίσης, στο άρθρο 395 προβλέπεται η δυνατότητα λήψης ειδικών μέτρων από κράτος μέλος, μετά από απόφαση του Συμβουλίου και με σκοπό την απλοποίηση της είσπραξης του φόρου ή την αποτροπή περιπτώσεων φοροδιαφυγής ή φοροαποφυγής, κατά παρέκκλιση από τις διατάξεις της οδηγίας φ.π.α. (βλ. απόφαση της 6ης Ιουλίου 1995, C-62/1993, BP Σουπεργκάζ, σκέψη 21 και απόφαση της 10ης Απριλίου 1984, 324/82, Επιτροπή κατά Βελγίου, Συλλογή 1984, σ. 1861, σκέψη 28). Εφόσον μια εξαίρεση από το σύστημα των εκπτώσεων δεν προβλέφθηκε σύμφωνα με το άρθρο 177 ή το άρθρο 395, οι εθνικές φορολογικές αρχές δεν μπορούν να αντιτάξουν στον υποκείμενο στον φόρο διάταξη που εισάγει εξαίρεση από την αρχή του δικαιώματος εκπτώσεως του φ.πα. που προβλέπει το άρθρο 176 της οδηγίας φ.π.α. (απόφαση της 11ης Ιουλίου 1991, C-97/90, Lennartz, Συλλογή 1991, σ. I-3795, σκέψη 33, προαναφερθείσα απόφαση Metropol, σκέψη 64). Εξάλλου, το άρθρο 168, στοιχείο αʹ, της οδηγίας περί φ.π.α. προϋποθέτει ότι τα αγαθά που απέκτησε ο υποκείμενος στον φόρο ή οι υπηρεσίες που του παρασχέθηκαν σε προγενέστερο στάδιο χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες των φορολογούμενων πράξεών του, ενώ βάσει του άρθρου 176, πρώτο εδάφιο, της οδηγίας φ.π.α., αποκλείονται ρητώς από το δικαίωμα έκπτωσης οι δαπάνες, οι οποίες δεν έχουν χαρακτήρα αυστηρά επαγγελματικό, όπως οι δαπάνες πολυτελείας, ψυχαγωγίας ή κοινωνικής παράστασης. Τουτέστιν, αν η δαπάνη, στην οποία υποβλήθηκε ο υποκείμενος στον φόρο σε προγενέστερο στάδιο έχει επαγγελματικό χαρακτήρα και τα αποκτηθέντα αγαθά ή οι παρασχεθείσες υπηρεσίες χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες των φορολογούμενων πράξεών του, δύναται ο τελευταίος να ασκήσει, κατά το άρθρο 168, στοιχείο αʹ και 176, πρώτο εδάφιο, της οδηγίας φ.π.α., το δικαίωμα έκπτωσης του φόρου επί των εισροών. Κατά πάγια νομολογία του ΔΕΕ, η ύπαρξη ευθείας και άμεσης σχέσης μεταξύ μιας συγκεκριμένης πράξης εισροών και μιας ή περισσότερων πράξεων εκροών που παρέχουν δικαίωμα έκπτωσης είναι, κατ’ αρχήν, αναγκαία για να αναγνωρισθεί το δικαίωμα του υποκείμενου στον φόρο προσώπου να εκπέσει τον φ.π.α. που καταβλήθηκε επί των εισροών και να προσδιορισθεί η έκταση του δικαιώματος αυτού. Το δικαίωμα έκπτωσης ή επιστροφής του φ.π.α. που επιβλήθηκε επί της απόκτησης αγαθών ή επί της παροχής υπηρεσιών σε προγενέστερο στάδιο προϋποθέτει ότι οι διενεργηθείσες για την απόκτησή τους ή την παροχή τους δαπάνες αποτελούν μέρος των συστατικών στοιχείων της τιμής των φορολογουμένων πράξεων εκροών που παρέχουν δικαίωμα έκπτωσης. Κατά πάγια επίσης νομολογία, δικαίωμα έκπτωσης, όπως και δικαίωμα επιστροφής, φ.π.α., αναγνωρίζεται υπέρ του υποκειμένου στον φόρο ακόμη και σε περίπτωση που δεν υφίσταται τέτοια σχέση, εφόσον το κόστος των επίμαχων πράξεων αποτελεί μέρος των γενικών εξόδων του υποκειμένου στον φόρο και συνιστά, επομένως, αυτό καθαυτό, συστατικό στοιχείο της τιμής των αγαθών ή των υπηρεσιών που αυτός παρέχει. Το κόστος αυτό έχει, πράγματι, ευθεία και άμεση σχέση με το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας του υποκειμένου στον φόρο. Δηλαδή, η ύπαρξη δικαιώματος έκπτωσης καθορίζεται σε συνάρτηση με τις πράξεις εκροών, με τις οποίες συνδέονται οι πράξεις εισροών. Οι φορολογικές αρχές και τα εθνικά δικαστήρια οφείλουν να συνεκτιμούν όλες τις περιστάσεις, υπό τις οποίες διενεργήθηκαν οι οικείες πράξεις και να λαμβάνουν υπόψη μόνον τις πράξεις που συνδέονται αντικειμενικά με τη φορολογητέα δραστηριότητα του υποκειμένου στον φόρο. Επομένως, η ύπαρξη τέτοιου είδους σχέσης πρέπει να αξιολογείται με γνώμονα το αντικειμενικό περιεχόμενο της επίμαχης πράξης (πρβλ. αποφάσεις της 7ης Μαρτίου 2024, Feudi di San Gregorio Aziende Agricole SpA, C-341/22, EU:C:2024:210, σκέψεις 27-31, της 14ης Σεπτεμβρίου 2017, Iberdrola Inmobiliaria Real Estate Investments, C-132/16, EU:C:2017:683, σκέψεις 28-31, της 16ης Σεπτεμβρίου 2020, Mitteldeutsche Hartstein-Industrie, C-528/19, EU:C:2020:712, σκέψεις 26-30, της 25ης Νοεμβρίου 2021, Amper Metal Kft., C-334/20, EU:C:2021:961, σκέψεις 30-34 και την εκεί μνημονευόμενη νομολογία).
7. Επειδή, το δικαίωμα επιστροφής του φ.π.α., όπως και το δικαίωμα έκπτωσής του, εξαρτάται από την τήρηση τόσο ουσιαστικών όσο και τυπικών απαιτήσεων ή προϋποθέσεων. Όσον αφορά τις ουσιαστικές απαιτήσεις ή προϋποθέσεις που διέπουν την άσκηση του εν λόγω δικαιώματος επιστροφής, από το άρθρο 169, στοιχείο αʹ, και από το άρθρο 170 της οδηγίας φ.π.α. προκύπτει ότι για τη γένεση του δικαιώματος επιστροφής αφενός ο ενδιαφερόμενος πρέπει να είναι «υποκείμενος στον φόρο», κατά την έννοια της ως άνω οδηγίας, που δεν είναι εγκατεστημένος στο κράτος μέλος όπου πραγματοποιεί αγορές αγαθών και υπηρεσιών ή εισαγωγές αγαθών που επιβαρύνονται με φ.π.α., και αφετέρου τα αγαθά ή οι υπηρεσίες που προβάλλονται προς θεμελίωση του δικαιώματος επιστροφής του φ.π.α. πρέπει να χρησιμοποιούνται εκ των υστέρων από τον εν λόγω υποκείμενο στον φόρο για τις πράξεις του, οι οποίες πραγματοποιούνται εκτός του κράτους μέλους, στο οποίο οφείλεται ή καταβάλλεται ο φόρος αυτός και οι οποίες θα παρείχαν δικαίωμα προς έκπτωση εάν είχαν πραγματοποιηθεί εντός του εν λόγω κράτους μέλους. Ο εν λόγω υποκείμενος στον φόρο πρέπει ακόμη να πληροί τις σωρευτικές προϋποθέσεις του άρθρου 3 της οδηγίας 2008/9. Οι λεπτομερείς κανόνες άσκησης του δικαιώματος επιστροφής, οι οποίοι σχετίζονται με την τήρηση τυπικών απαιτήσεων ή προϋποθέσεων, διέπονται από την οδηγία 2008/9. Η εν λόγω οδηγία δεν σκοπεί στον προσδιορισμό των προϋποθέσεων άσκησης ή της έκτασης του δικαιώματος επιστροφής. Ειδικότερα, το άρθρο 5, δεύτερο εδάφιο, της ως άνω οδηγίας διευκρινίζει ότι, με την επιφύλαξη του άρθρου 6 και για τον σκοπό της οδηγίας αυτής, η ύπαρξη αξίωσης για επιστροφή του φ.π.α επί των εισροών προσδιορίζεται σύμφωνα με την οδηγία φ.π.α., όπως εφαρμόζεται στο κράτος μέλος επιστροφής. Η θεμελιώδης αρχή της ουδετερότητας του φ.π.α. επιτάσσει να εκπίπτει ή να επιστρέφεται ο φ.π.α. επί των εισροών αν πληρούνται οι ουσιαστικές προϋποθέσεις, έστω και αν οι υποκείμενοι στον φόρο παρέλειψαν να τηρήσουν ορισμένες τυπικές προϋποθέσεις. Εντούτοις, αυτό ενδέχεται να μην ισχύει, αν η μη τήρηση των εν λόγω τυπικών προϋποθέσεων έχει ως αποτέλεσμα να εμποδίζεται η μετά βεβαιότητας απόδειξη της τηρήσεως των ουσιαστικών προϋποθέσεων. Εφόσον η φορολογική αρχή διαθέτει τα αναγκαία στοιχεία ώστε να διαπιστώσει ότι ο υποκείμενος στον φόρο είναι υπόχρεος προς καταβολή του φ.π.α., δεν επιτρέπεται να επιβάλλει πρόσθετες προϋποθέσεις, δυνάμενες να έχουν ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό της άσκησης του δικαιώματος προς έκπτωση ή προς επιστροφή του φ.π.α.. Συναφώς, υπογραμμίζεται ότι, σε περιπτώσεις που το κράτος μέλος επιστροφής εκτιμά ότι δεν διαθέτει τις σχετικές πληροφορίες, στις οποίες θα βασισθεί η απόφασή του σχετικά με την αίτηση επιστροφής του συνολικού ποσού ή μέρους αυτού, το άρθρο 20 της οδηγίας 2008/9 παρέχει στο κράτος τη δυνατότητα να ζητήσει, ιδίως από τον υποκείμενο στον φόρο ή από τις αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους εγκατάστασης, πρόσθετες πληροφορίες, τις οποίες πρέπει να λάβει εντός ενός μηνός από την άφιξη της αίτησης παροχής στοιχείων στο πρόσωπο προς το οποίο απευθύνεται η αίτηση. Εξάλλου, η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, της φοροαποφυγής και των ενδεχόμενων καταχρηστικών πρακτικών αποτελεί σκοπό, τον οποίο ασφαλώς αναγνωρίζουν και προάγουν οι διατάξεις του δικαίου της Ένωσης στον τομέα του φ.π.α.. Εντούτοις, τα μέτρα που λαμβάνουν τα κράτη μέλη δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα όρια του αναγκαίου για την επίτευξη τέτοιων σκοπών. Κατά συνέπεια, τα μέτρα αυτά δεν μπορούν να χρησιμοποιούνται κατά τρόπον ώστε να θέτουν συστηματικά υπό αμφισβήτηση το δικαίωμα επιστροφής του φ.π.α. και, ως εκ τούτου, την ουδετερότητα του φ.π.α..
8. Επειδή, ο Κώδικας Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Κώδικας Φ.Π.Α., ν. 2859/2000, Α΄ 248), ορίζει στο άρθρο 30 ότι: «1. Ο υποκείμενος δικαιούται να εκπέσει, από το φόρο που αναλογεί στις ενεργούμενες από αυτόν πράξεις … παροχής υπηρεσιών … τον φόρο με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί η παράδοση αγαθών και η παροχή υπηρεσιών που έγιναν σε αυτόν … Η έκπτωση παρέχεται κατά το μέρος που τα αγαθά και οι υπηρεσίες χρησιμοποιούνται για την πραγματοποίηση πράξεων που υπάγονται στο φόρο. … 3. Το δικαίωμα έκπτωσης γεννάται κατά τον χρόνο που ο φόρος καθίσταται απαιτητός …. 4. Δεν παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης του φόρου με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί οι δαπάνες: α) … β) … γ) δεξιώσεων, ψυχαγωγίας και φιλοξενίας γενικά, δ) στέγασης, τροφής, ποτών, μετακίνησης και ψυχαγωγίας για το προσωπικό ή τους εκπροσώπους της επιχείρησης, ε) …», στο άρθρο 34, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 22 παρ. 3 του ν. 3763/2009 (Α΄ 80), ότι: «1. … 2. Επίσης επιστρέφεται στον υποκείμενο στον φόρο, ο οποίος είναι εγκατεστημένος σε άλλο κράτος - μέλος της Ε.Ε., ο φόρος που επιβάρυνε τις παραδόσεις αγαθών ή τις παροχές υπηρεσιών που πραγματοποιήθηκαν προς αυτόν από άλλους υποκείμενους στον φόρο στο εσωτερικό της χώρας … εφόσον ο υποκείμενος αυτός πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) Κατά την περίοδο επιστροφής, η οποία ορίζεται στην παράγραφο 5, δεν διατηρούσε στην Ελλάδα την έδρα της οικονομικής του δραστηριότητας ή μόνιμη εγκατάσταση από την οποία πραγματοποιούσε οικονομικές δραστηριότητες ή σε περίπτωση μη ύπαρξης τέτοιας έδρας ή μόνιμης εγκατάστασης την κατοικία ή τον τόπο της συνήθους διαμονής του. β) Κατά την περίοδο επιστροφής δεν πραγματοποίησε παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών για τις οποίες ο τόπος φορολογίας βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας, με εξαίρεση τις ακόλουθες πράξεις … γ) Τα αγαθά που παραδόθηκαν ή οι υπηρεσίες που παρασχέθηκαν σε αυτόν χρησιμοποιήθηκαν για φορολογητέες πράξεις που υπάγονται στον φόρο στο κράτος - μέλος όπου είναι εγκατεστημένος και για τις οποίες θα είχε δικαίωμα έκπτωσης του φόρου, αν αυτές ενεργούνταν στην Ελλάδα ή χρησιμοποιήθηκαν για πράξεις που απαλλάσσονται του φόρου σύμφωνα με τα άρθρα 22 παρ. 1 περίπτωση λ’, 24, 25, 27, 28 και 47. 3. Η επιστροφή του φόρου πραγματοποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 30 και κατά το μέρος που ο υποκείμενος στον φόρο ενεργεί πράξεις με δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών του στο κράτος - μέλος εγκατάστασής του. 4. … 11. Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών ρυθμίζεται η διαδικασία υποβολής των αιτήσεων επιστροφής, ο χρόνος επιστροφής, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την πραγματοποίηση αυτής». Τέλος, βάσει της τελευταίας εξουσιοδοτικής διάταξης του άρθρου 34 του ν. 2859/2000 εκδόθηκε η 1003/2010 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών (Β΄ 99), με την οποία καθορίστηκε η διαδικασία επιστροφής του φ.π.α. κατά την οδηγία 2008/9/ΕΚ και η οποία ισχύει για τις αιτήσεις επιστροφής φ.π.α. που υποβάλλονται από την 1.1.2010 (βλ. άρθρο 16 αυτής).
9. Επειδή, οι ανωτέρω διατάξεις των εδαφίων γ΄ και δ΄ της παρ. 4 του άρθρου 30 του ν. 2859/2000, με τις οποίες προβλέφθηκε ότι ορισμένες δαπάνες, μεταξύ των οποίων και οι δαπάνες δεξιώσεων, φιλοξενίας γενικά, αλλά και τροφής και μετακίνησης για το προσωπικό και τους εκπροσώπους της επιχείρησης, δεν παρέχουν δικαίωμα εκπτώσεως, ερμηνευόμενες υπό το φως του προπαρατεθέντος πλέγματος άρθρων της οδηγίας φ.π.α., όπως έχει ερμηνευθεί από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν την έννοια ότι η ως άνω παρέκκλιση από το δικαίωμα εκπτώσεως (και επιστροφής) του φ.π.α.,, με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί οι δαπάνες υποκειμένου στο φόρου προσώπου, ενεργοποιείται μόνο στην περίπτωση που κριθεί, κατόπιν συνεκτίμησης/αξιολόγησης των οικείων για τη διενέργειά τους περιστάσεων από τη φορολογική αρχή και τα τακτικά διοικητικά δικαστήρια, ότι οι δαπάνες αυτές δεν συνδέονται αντικειμενικώς με την επαγγελματική και, άρα, φορολογητέα δραστηριότητα του υποκειμένου στον φόρο και, επομένως, δεν έχουν χαρακτήρα αυστηρά επαγγελματικό. Δηλαδή, η ύπαρξη δικαιώματος έκπτωσης καθορίζεται σε συνάρτηση με τις πράξεις εκροών, με τις οποίες συνδέονται οι πράξεις εισροών και δεν νοείται απόλυτη (οριζόντια) εφαρμογή των διατάξεων των εδαφίων γ΄ και δ΄ της παρ. 4 του άρθρου 30 του ν. 2859/2000, χωρίς να έχει προηγηθεί η ανωτέρω αξιολόγησή τους. Στο πλαίσιο αυτό, η παροχή υπηρεσιών διοργάνωσης επιστημονικού συνεδρίου επιχείρησης με σκοπό την προώθηση νέων προϊόντων της, στο οποίο συμμετέχουν στελέχη και δυνητικοί πελάτες αυτής, τελεί σε άμεση σχέση με την επαγγελματική δραστηριότητα της επιχείρησης, εφόσον συνιστά συνήθη πρακτική προώθησης τέτοιου είδους προϊόντων και δεν συνδέεται με δαπάνες πολυτελείας, ψυχαγωγίας και κοινωνικής παράστασης, οι οποίες και μόνον αποκλείονται από το δικαίωμα εκπτώσεως.
10. Επειδή, από την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση προκύπτουν τα εξής: η αναιρεσείουσα εταιρία, μονοπρόσωπη απλοποιημένη κατά μετοχές αλλοδαπή εταιρεία, με έδρα στο Παρίσι (...), Α.Φ.Μ. ... και κύρια δραστηριότητα την «παροχή στις εταιρίες του ομίλου ... συμβουλών και υπηρεσιών οποιασδήποτε φύσης που μπορεί να σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με τον κλάδο και την πώληση όλων των προϊόντων ή φαρμακευτικών ειδών για ανθρώπινη ιατρική ή κτηνιατρική, όλων των παραφαρμακευτικών ή διαιτητικών προϊόντων, καθώς και των προϊόντων υγιεινής», υπέβαλε ηλεκτρονικά στο Υπουργείο των Οικονομικών την .../11.5.2012 αίτηση για επιστροφή φ.π.α., χρονικής περιόδου 1.1.2011 έως 31.3.2011, ύψους 231.672,98 ευρώ, για υπηρεσίες που είχαν παρασχεθεί στην Ελλάδα αξίας 1.007.273,84 ευρώ. Η αναιρεσείουσα συνυπέβαλε τα οικεία παραστατικά δαπανών, ήτοι το .../25.2.2011 τιμολόγιο, ποσού 726.614,17 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α. 23%, 167.121,26 ευρώ και το .../25.2.2011 τιμολόγιο, ποσού 280.659,67 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α. 18%, 64.551,72 ευρώ και εκδότρια την αγγλική εταιρία «...», με αγγλικό Α.Φ.Μ. .... Επί των τιμολογίων αναγράφoνταν, μεταξύ άλλων, α) η επωνυμία της αναιρεσείουσας «...», το Α.Φ.Μ. της «...» και ως διεύθυνση η «...» [μολονότι η διεύθυνση της έδρας της στην Γαλλία είναι, ως ελέχθη ανωτέρω, διαφορετική), β) η περιγραφή των υπηρεσιών που παρασχέθηκαν «Προετοιμασία χώρου και οπτικοακουστικό υλικό για Εκδήλωση για τα Μηρυκαστικά Ζώα, Ρόδος, Ελλάδα, 8-11-Νοεμβρίου 2010», γ) στο μεν .../25.2.2011 τιμολόγιο, ότι το ποσό των 726.614,17 ευρώ αποτελεί την «πρώτη και δεύτερη δόση πληρωμής που αντιστοιχεί στο 80% του συνολικού προϋπολογισμού ύψους 908.267,71 ευρώ» με τη μνεία «Προϋπολογισμός ν-3.1, με ημερομηνία 13.10.2010», στο δε .../25.2.2011 τιμολόγιο ότι το ποσό των 280.659,67 ευρώ αποτελεί το «Τελικό στάδιο πληρωμής εκ του συνολικού ποσού του προϋπολογισμού, ύψους 1.007.273,84 ευρώ» με τη μνεία «Προϋπολογισμός ν-4,12 Οικονομικός Απολογισμός με ημερομηνία 19.1.2011». Η Προϊσταμένη της 14ης Διεύθυνσης Φ.Π.Α., με το από 15.11.2012 έγγραφο, ζήτησε από το λογιστικό γραφείο ..., που είχε ορισθεί ως αντιπρόσωπος της αναιρεσείουσας, πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με το ότι η αίτηση είχε υποβληθεί από την αναιρεσείουσα, ενώ τα τιμολόγια είχαν εκδοθεί στο όνομα της «...». Με το από 27.11.2012 έγγραφο, η αναιρεσείουσα ενημέρωσε, μεταξύ άλλων, ότι η ... διαθέτει κέντρο παροχής κοινών υπηρεσιών στο Δουβλίνο, το οποίο φέρει την επωνυμία ..., διεύθυνση «...», ότι οι διευθύνσεις ... είναι διευθύνσεις του κέντρου παροχής κοινών υπηρεσιών της ... στο Δουβλίνο και ότι, τέλος, «η επεξεργασία των τιμολογίων της ... γίνεται στο κέντρο παροχής κοινών υπηρεσιών στο Δουβλίνο. Συνεπώς, κάποια τιμολόγια και παραστατικά μπορεί να φέρουν οποιαδήποτε εκ των διευθύνσεων που αναφέρονται ανωτέρω». Ακολούθως, η ως άνω Προϊσταμένη, με το από 4.3.2013 ηλεκτρονικό μήνυμα, ζήτησε από την αναιρεσείουσα διευκρινίσεις ως προς το «τι είδους συναλλαγή έλαβε χώρα με βάση τα δύο (2) τιμολόγια» και περαιτέρω πληροφορίες α) για το είδος της εκδήλωσης που έλαβε χώρα και τον διοργανωτή της β) για τη χρέωση ή μη των συμμετεχόντων, στην περίπτωση που ο διοργανωτής της εκδήλωσης ήταν η αναιρεσείουσα, γ) για τον τόπο πραγματοποίησης της εκδήλωσης, (ξενοδοχείο ή κάπου άλλου), δ) για τις οικονομικές δραστηριότητες της αναιρεσείουσας και αν σε αυτές περιλαμβάνεται η διοργάνωση εκδηλώσεων/συνεδρίων. Περαιτέρω, η ως άνω Προϊσταμένη ζήτησε αφενός την αποστολή, στην περίπτωση που η εν λόγω εκδήλωση έλαβε χώρα σε κάποιο ελληνικό ξενοδοχείο, όλων των σχετικών εγγράφων και δικαιολογητικών του ελληνικού ξενοδοχείου που παρείχε τις υπηρεσίες διοργάνωσης, ήτοι τα πρωτότυπα ελληνικά τιμολόγια, τα παραστατικά πληρωμών κ.λπ. και αφετέρου την αποστολή αναλυτικής κατάστασης εξόδων που να περιλαμβάνει όλες τις δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν, προκειμένου να δικαιολογηθεί το ποσό του 1.238.946,82 ευρώ. Η αναιρεσείουσα απέστειλε (ηλεκτρονικά στις 25.3.2013) δύο έγγραφα, με τα οποία δήλωσε ότι: «… Η ... δεν χρέωσε κανέναν συμμετέχοντα για τη συμμετοχή του στην εκδήλωση, όλα τα έξοδα (μετακινήσεις, διαμονή, συμμετοχή στις συναντήσεις, γεύματα και ποτά) καλύφθηκαν από την .... Η εκδήλωση έλαβε χώρα στο ξενοδοχείο ... στη Ρόδο …», καθώς και ότι «Η ... εργάζεται με σκοπό τη βελτίωση της υγείας και της ευεξίας. Η εν λόγω δέσμευση αφορά και τους τρείς πυλώνες στους οποίους βασίζεται η εταιρεία μας: ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο φαρμακευτικών προϊόντων ανθρώπινης χρήσης που καλύπτει βασικές ιατρικές ανάγκες, ένα ευρύ φάσμα καταναλωτικών προϊόντων που απευθύνεται στη φροντίδα της υγείας και της ευεξίας των ανθρώπων και προϊόντα υγείας για παραγωγικά ζώα και ζώα συντροφιάς. Η εταιρία με την επωνυμία «...» παρέχει υπηρεσίες διοργάνωσης συνεδρίων και εκδηλώσεων. Το τιμολόγιο που εξέδωσε η ως άνω εταιρία αφορά την προετοιμασία και διοργάνωση της εκδήλωσης «...» (Εκδήλωση για πελάτες που ενδιαφέρονται για τα μηρυκαστικά ζώα) που έλαβε χώρα στη Ρόδο. Η εν λόγω εκδήλωση αφορούσε: Σε συνέχεια της συγχώνευσης της ... και της ..., τον Οκτώβριο του 2009, η ..., έχοντας πλέον νέα δομή και ευρύτερο χαρτοφυλάκιο προϊόντων και υπηρεσιών, ήταν πλέον έτοιμη να παρουσιάσει τη νέα εταιρική της ταυτότητα και να παρέχει υπηρεσίες «Ανθρώπινης Φροντίδας για τα ζώα» («Human Care for animal kind»). Αμέσως μετά τη μεταβατική περίοδο της συγχώνευσης, η ..., ...... διοργάνωσε εκδηλώσεις απευθυνόμενες σε σημαντικούς πελάτες τον Οκτώβριο και Νοέμβριο του 2010 (με επιστημονικό πρόγραμμα που αφορούσε τις βασικές επιχειρηματικές μας προτεραιότητες) ανά επιχειρησιακή μονάδα/είδος ζώων: Ζώα συντροφιάς, Ιπποειδή, Μηρυκαστικά, Χοίροι και Πτηνά. Συμμετέχοντες: Στις εκδηλώσεις αυτές παρευρέθηκε, κατόπιν πρόσκλησης, μεγάλος αριθμός σημαντικών πελατών και πελατών με υψηλό δυναμικό, ιατρικοί επισκέπτες, κορυφαίοι επιστήμονες του χώρου, δημοσιογράφοι και επιχειρήσεις. Συνολικά 1.100 συμμετέχοντες, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων στην ..., παρακολούθησαν την Εκδήλωση για τα Μηρυκαστικά Ζώα. Η ... Ltd δεν είναι υποκείμενη σε φ.π.α. στην Ελλάδα και, επομένως, θα θέλαμε να ζητήσουμε την επιστροφή του φ.π.α. που καταβλήθηκε βάσει των διατάξεων της Κοινοτικής Οδηγίας περί επιστροφής φ.π.α.. Η ... δεν παρέχει υπηρεσίες φορολογητέες στην Ελλάδα …». Τα ως άνω έγγραφα προσκομίσθηκαν ενώπιον του δικάσαντος δικαστηρίου από την αναιρεσείουσα μεταφρασμένα στην ελληνική. Εξάλλου, η αναιρεσείουσα απέστειλε παραστατικά του Ξενοδοχείου Rodos Palace (βλ. τις .../12.11.2010 και .../12.11.2010 αποδείξεις παροχής υπηρεσιών με αποδέκτη την εταιρία ..., με διεύθυνση ...), επιστολόχαρτο στην αγγλική του ξενοδοχείου ..., ανάλυση δαπανών της εταιρίας ..., καθώς και ένα έγγραφο πέντε σελίδων της εταιρίας ..., συντεταγμένο στην αγγλική (page 1 Budget …, Page 1 Contents Page…, Page 1 Outline…., Page 1, 2, 3 Budget Summary…). Το τελευταίο αυτό έγγραφο προσκομίσθηκε και στο δικαστήριο της ουσίας (ως σχετικό 12), σε επίσημη μετάφραση στην ελληνική γλώσσα, πλην διαπιστώθηκε ότι αποτελούσε τμήμα εγγράφου συνολικά 25 σελίδων και, συγκεκριμένα, ότι αποτελούσε τις πέντε πρώτες σελίδες εγγράφου περί προϋπολογισμού-απολογισμού με ανάλυση δαπανών για συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στη Ρόδο στις 8-11.11.2010. Ενόψει των ανωτέρω εγγράφων, εκδόθηκε η .../11.5.2012 πράξη του Προϊστάμενου της 14ης Διεύθυνσης Φ.Π.Α. του Υπουργείου Οικονομικών, με την οποία απορρίφθηκε η ανωτέρω αίτηση της αναιρεσείουσας εταιρίας για την επιστροφή του αναγραφέντος στα .../25.2.2011 και .../25.2.2011 τιμολόγια φ.π.α., συνολικού ποσού 231.672,98 ευρώ, με την αιτιολογία ότι: «Η αιτούσα [αναιρεσείουσα], με αντικείμενο δραστηριότητας “Φαρμακευτικές Υπηρεσίες & Δραστηριότητες παροχής επιχειρηματικών συμβουλών και άλλων συμβουλών διαχείρισης”, ανέθεσε στην αγγλική επιχείρηση ... Ltd … να διοργανώσει συνέδριο στην Ελλάδα (Ρόδος) για λογαριασμό της. Το συνέδριο, με τίτλο “...”, έλαβε χώρα σε 2 ξενοδοχεία (...) από 8 έως 11 Οκτωβρίου 2010. Από τα … υποβληθέντα παραστατικά, … το με ημερομηνία 25.3.13 διευκρινιστικό e-mail της αιτούσας [αναιρεσείουσας], … προκύπτει ότι: -η αγγλική επιχείρηση ... Ltd παρέχει υπηρεσίες διοργάνωσης συνεδρίων, για δε τις παρεχόμενες αυτές υπηρεσίες τιμολογεί εν συνεχεία τους πελάτες της (π.χ. ...) -στο συνέδριο “...” η ... προσκάλεσε, αναλαμβάνοντας εξ’ ολοκλήρου τα έξοδά τους, … δυνητικούς πελάτες της, προκειμένου να προωθήσει νέα φάρμακα για μηρυκαστικά (κυρίως αγελάδες) -στους συμμετέχοντες (1.100 άτομα) περιλαμβάνονται και στελέχη της αιτούσας [αναιρεσείουσας] -τα ξενοδοχεία ... για τις υπηρεσίες που παρείχαν … τιμολόγησαν μία άλλη αγγλική επιχείρηση, την ... … -η αιτούσα [αναιρεσείουσα] μάς απέστειλε 2 αποδείξεις παροχής υπηρεσιών … μόνο από το ξενοδοχείο ..., ενώ από το ξενοδοχείο ... προσκόμισε ένα επιστολόχαρτο στα αγγλικά. Σε όλα πάντως τα ανωτέρω στοιχεία, λήπτης των υπηρεσιών εμφανίζεται αποκλειστικά η ... και πουθενά η ... Ltd. Από τα ανωτέρω συνάγονται τα κάτωθι συμπεράσματα: ο φ.π.α. που χρεώθηκε στα παραστατικά αφορά δαπάνες της παρ. 4 του άρθρου 30 του ν. 2859/2000, για τις οποίες δεν παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης, από δε τα στοιχεία που προσκομίσθηκαν δεν προκύπτει ότι υπάρχουν πρωτότυπα ελληνικά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι τα δύο ελληνικά ξενοδοχεία τιμολόγησαν την ... Ltd για το ποσό που εμφαίνεται ότι εν συνεχεία τιμολόγησε την ... …».
11. Επειδή, προσφυγή της αναιρεσείουσας εταιρίας κατά της .../11.5.2012 πράξης του Προϊστάμενου της 14ης Διεύθυνσης ΦΠΑ του Υπουργείου Οικονομικών απορρίφθηκε με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση. Ειδικότερα, το δικάσαν διοικητικό εφετείο ερμηνεύοντας τις διατάξεις των άρθρων 3, 5, 6, 7 και 20 της Οδηγίας 2008/9/ΕΚ του Συμβουλίου της 12ης Φεβρουαρίου 2008, 166, 167, 170, 176, 177, 178 της Οδηγίας 2006/112/ΕΚ, 2 παρ. 1, 3 παρ. 1, 34 και 30 παρ. 1, 3, 4 περ. γ και δ του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν. 2859/2000), καθώς και του άρθρου 12 παρ. 1, 9 και 1, εξέφερε την κρίση ότι «5. … από τις παραπάνω διατάξεις του Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ν. 2859/2000), προκύπτει ότι ο υποκείμενος στον φόρο που είναι εγκατεστημένος σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει δικαίωμα επιστροφής από την Ελλάδα, του Φ.Π.Α., με τον οποίο επιβαρύνθηκαν οι υπηρεσίες που του παρασχέθηκαν από άλλους υποκείμενους στον φόρο στο εσωτερικό της χώρας, υπό τις ειδικότερες προϋποθέσεις που τάσσονται στο άρθρο 34 του νόμου αυτού (επιστροφή φόρου). Εξάλλου, κατά το άρθρο 6 της 2008/9/ΕΚ Οδηγίας του Συμβουλίου της 12ης Φεβρουαρίου 2008 για να δικαιούται την επιστροφή στο κράτος μέλος επιστροφής, ο υποκείμενος στο φόρο μη εγκατεστημένος στο κράτος μέλος επιστροφής πρέπει να διενεργεί πράξεις που παρέχουν δικαίωμα έκπτωσης στο κράτος μέλος εγκατάστασης. Κάθε περιορισμός του δικαιώματος προς έκπτωση του ΦΠΑ έχει αντίκτυπο στο επίπεδο της φορολογικής επιβαρύνσεως και πρέπει να εφαρμόζεται ομοιόμορφα σε όλα τα κράτη μέλη. Κατά συνέπεια, δεν επιτρέπονται παρεκκλίσεις, παρά μόνο στις περιπτώσεις που προβλέπει ρητώς η ως άνω οδηγία 2006/112/ΕΚ (βλ. τις προαναφερθείσες αποφάσεις C-243/03, Επιτροπή κατά Γαλλίας, σκέψη 29, Metropol και Stadler, σκέψη 42, Ampafrance και Sanofi, σκέψη 34, BP Σουπεργκάζ, σκέψη 18 κ.ά.). Τέτοιες παρεκκλίσεις προβλέπονται στο άρθρο 176 της οδηγίας, όσον αφορά τη δυνατότητα των κρατών μελών να διατηρήσουν τις εξαιρέσεις από το δικαίωμα εκπτώσεως που προβλέπονταν στη νομοθεσία τους κατά τον χρόνο ενάρξεως της ισχύος της έκτης οδηγίας (ή, για τα κράτη που προσχώρησαν μεταγενέστερα, κατά το χρόνο προσχωρήσεώς τους – πρβλ. απόφαση Metropol, σκ.41), μέχρι να θεσπίσει το Συμβούλιο το κοινοτικό καθεστώς των εξαιρέσεων από το δικαίωμα εκπτώσεως του ΦΠΑ (ρήτρα διασφαλίσεως ή standstill –βλ. απόφαση του ΔΕΚ της 14ης Ιουνίου 2001, C-345/99 , Επιτροπή κατά Γαλλίας, Συλλογή 2001, σ.Ι-4493, σκ.19, Metropol, σκ.44 επ.), το οποίο κοινοτικό καθεστώς δεν έχει θεσπισθεί ακόμα. 6. … εξάλλου, ρητή παρέκκλιση από τον προαναφερθέντα κανόνα, βάσει του οποίου λειτουργεί ο μηχανισμός εκπτώσεως του Φ.Π.Α., ορίζεται με το άρθρο 30 παρ. 4 του ν. 2859/2000 σε πέντε ρητώς απαριθμούμενες και εξειδικευμένες περιπτώσεις. Ως προς αυτές δεν παρέχεται δικαίωμα προς έκπτωση του φόρου, για τον λόγο ότι οι δαπάνες αυτές δεν έχουν αυστηρώς επαγγελματικό χαρακτήρα, αλλά αποτελούν, αναλόγως της περιπτώσεως, δαπάνες πολυτελείας, ψυχαγωγίας ή κοινωνικής παραστάσεως. Στην περίπτωση, επομένως, αυτή, η υποκείμενη στο φόρο επιχείρηση θεωρείται, κατ’ αρχήν, ως τελικός αγοραστής – καταναλωτής για τα αγοραζόμενα από αυτήν αγαθά και υπηρεσίες που αφορούν τις ανωτέρω εξαιρούμενες περιπτώσεις. Η ρύθμιση αυτή ανταποκρίνεται στο άρθρο 176 της ως άνω Οδηγίας 2006/112/ΕΚ (ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. Περιορισμοί του δικαιώματος έκπτωσης) που ορίζει σχετικώς ότι: “… Σε κάθε περίπτωση αποκλείονται από το δικαίωμα έκπτωσης οι δαπάνες, οι οποίες δεν έχουν χαρακτήρα αυστηρά επαγγελματικό, όπως οι δαπάνες πολυτελείας, ψυχαγωγίας ή κοινωνικής παράστασης ...”. 7. …». Περαιτέρω, το δικάσαν διοικητικό εφετείο απέρριψε τον ισχυρισμό της αναιρεσείουσας περί του ότι το άρθρο 30 παρ. 4 του Κώδικα Φ.Π.Α. εισάγοντας περιορισμό του δικαιώματος έκπτωσης φ.π.α. των σε αυτό οριζομένων δαπανών, ακόμη και στην περίπτωση που αυτές σχετίζονται άμεσα με τη φορολογητέα δραστηριότητα του υποκειμένου (δαπάνες με επαγγελματικό χαρακτήρα), παραβιάζει τις διατάξεις της Οδηγίας 2006/112/ΕΚ και δεν μπορεί να εφαρμοστεί, με τις σκέψεις ότι «… σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στη σκέψη 6, … οι προβλεπόμενες από το άρθρο 30 παρ. 4 του ν. 2859/2000 εξαιρούμενες δαπάνες προς έκπτωση συνάδουν με τις προβλεπόμενες από το άρθρο 176 της άνω 2008/9/ΕΚ οδηγίας, με το οποίο ορίζεται ότι: “Σε κάθε περίπτωση αποκλείονται από το δικαίωμα έκπτωσης οι δαπάνες, οι οποίες δεν έχουν χαρακτήρα αυστηρά επαγγελματικό, όπως οι δαπάνες πολυτελείας, ψυχαγωγίας ή κοινωνικής παράστασης”.…». Εξάλλου, λαμβάνοντας υπόψη ότι «… από το σώμα των επίμαχων τιμολογίων προκύπτει ότι η εταιρεία «...» παρείχε στην αναιρεσείουσα υπηρεσίες «Προετοιμασία χώρου και οπτικοακουστικό υλικό. Εκδήλωση για τα Μηρυκαστικά Ζώα» συνολικής αξίας, συμπεριλαμβανομένου φ.π.α., 1.238.946,82 ευρώ, για συνέδριο που έλαβε χώρα κατά το διάστημα από 8 έως 11 Νοεμβρίου, στο ξενοδοχείο ... στη Ρόδο. Η φορολογική αρχή ... ζήτησε διευκρινίσεις ... επί του αιτήματος επιστροφής, στις 15.11.2012 και στις 4.3.2013, καθώς και προσκόμιση των σχετικών αποδεικτικών στοιχείων, ενώ με την 3761/2015 προδικαστική απόφαση του Δικαστηρίου δόθηκε ... η δυνατότητα στην φορολογούμενη επιχείρηση, η οποία φέρει το βάρος απόδειξης, να αποδείξει τη συνδρομή των προϋποθέσεων στο πρόσωπό της για την επιστροφή του φόρου. Ωστόσο, ..., το σύνολο των προσκομιζομένων στοιχείων δεν αποδεικνύει την ουσιαστική βασιμότητα των ισχυρισμών της αναιρεσείουσας. Και τούτο, διότι α) στα επίμαχα τιμολόγια αορίστως περιγράφονται οι υπηρεσίες που παρασχέθηκαν για τη δαπάνη ύψους 1.238.946,82 ευρώ, ενώ δεν γίνεται αναφορά ... σε έγγραφη προϋπάρχουσα ή ταυτόχρονη σύμβαση των μερών, από την οποία να προκύπτει η αιτιολογία της δαπάνης και να μπορεί να ελεγχθεί το αληθές αυτής β) η πλήρης διεύθυνση της αναιρεσείουσας, λήπτριας των υπηρεσιών στη Γαλλία (...) αποτελεί απαραίτητο στοιχείο των τιμολογίων, κατά το ως άνω άρθρο 226 στοιχείο 5 της Οδηγίας 2006/112/ΕΚ και, επομένως, τα ένδικα τιμολόγια που δεν φέρουν τη διεύθυνση της έδρας της αναιρεσείουσας, αλλά τη διεύθυνση, του, κατά τους ισχυρισμούς της τελευταίας, «κέντρου παροχής κοινών υπηρεσιών» στο Δουβλίνο, στην Ιρλανδία, πάσχουν ..., γ) η ως άνω από 4.1.2012 «Συμφωνία πλαίσιο παροχής υπηρεσιών» μεταξύ της αναιρεσείουσας και της ... Ltd, ανεξαρτήτως του ότι αποτελεί πλαίσιο συμφωνίας και δεν αφορά τις συγκεκριμένες υπηρεσίες, καταρτίστηκε στις 4 Ιανουαρίου 2012, μετά την πάροδο περίπου ενάμιση έτους από την παροχή των ένδικων υπηρεσιών και ενός έτους από την έκδοση των ως άνω τιμολογίων. Το γεγονός δε της μεταγενέστερης από την παροχή των υπηρεσιών και την έκδοση των τιμολογίων κατάρτισης της εν λόγω συμφωνίας επιβεβαιώνεται και από το ότι δεν προσκομίσθηκε, αν και θα αποτελούσε πρόσφορο αποδεικτικό στοιχείο για το είδος των ένδικων δαπανών, η κατά το άρθρο 2 της συμφωνίας, «Δήλωση Εργασιών», η οποία απαιτείται κατά την εν λόγω σύμβαση πριν από την έναρξη παροχής οποιασδήποτε υπηρεσίας της ... Ltd προς την αναιρεσείουσα και η οποία, κατά το ίδιο άρθρο, πρέπει να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, λεπτομερή στοιχεία των υπηρεσιών που θα παρασχεθούν, καθώς και αναλυτική αναφορά των οικονομικών όρων και όρων πληρωμής, δ) στο .../25.2.2011 τιμολόγιο αξίας 726.614,17 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α. 23% 167.121,26 ευρώ) αναγράφεται ότι το ποσό αυτό αποτελεί την «πρώτη και δεύτερη δόση πληρωμής που αντιστοιχεί στο 80% του συνολικού προϋπολογισμού ύψους 908.267,71 ευρώ» με τη μνεία «Προϋπολογισμός ν-3.1, με ημερομηνία 13.10.2010», το έγγραφο, όμως, αυτό του προϋπολογισμού ν-3.1, με ημερομηνία 13.10.2010, το οποίο είναι προγενέστερο της παροχής των υπηρεσιών και της έκδοσης του τιμολογίου αυτού, δεν προσκομίζεται, ε) στο .../25.2.2011 τιμολόγιο, αξίας 280.659,67 ευρώ, σημειώνεται ότι αποτελεί το «Τελικό στάδιο πληρωμής εκ του συνολικού ποσού του προϋπολογισμού, ύψους 1.007.273,84 ευρώ» και υπάρχει η μνεία «Προϋπολογισμός ν-4,12 Οικονομικός Απολογισμός με ημερομηνία 19.1.2011». Όμως, ο εν λόγω προϋπολογισμός-απολογισμός, ο οποίος και προσκομίζεται, αφενός καταρτίσθηκε εκ των υστέρων, στις 19.1.2011 (χρόνος πραγματοποίησης συνεδρίου 8-11 Νοεμβρίου 2010), αφετέρου δε περιλαμβάνονται ... κονδύλια που αφορούν δαπάνες μετακίνησης (προσυνεδριακές και κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης), διαμονής και γευμάτων των συμμετεχόντων, ενοικιάσεις εκθεσιακών χώρων, ενοικίαση αίθουσας business, υπηρεσίες διερμηνείας, φωτογράφων κ.λπ., αλλά και δαπάνες για την οπτικοακουστική επιμέλεια της εκδήλωσης. Ενόψει αυτών, και δεδομένου ότι α) οι συμμετέχοντες, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της αναιρεσείουσας, διέμεναν στο ως άνω ξενοδοχείο κατά τη διάρκεια παραμονής τους στη Ρόδο για την παρακολούθηση του συνεδρίου από 8 έως 11 Νοεμβρίου 2010, β) ότι τα προσκομιζόμενα παραστατικά έκδοσης της εταιρείας ... προς την αναιρεσείουσα, η οποία κατά τους ισχυρισμούς της ανέλαβε όλες τις δαπάνες διαμονής, εστίασης, δεξιώσεων κ.λπ. για το συγκεκριμένο συνέδριο, αφορούν στη διεξαγωγή άλλου συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στις 5-11 Νοεμβρίου 2011, ενώ η από 22.4.2010 συμφωνία παροχής υπηρεσιών μεταξύ της αναιρεσείουσας και της εταιρίας αυτής δεν έχει αντικείμενο τις συγκεκριμένες υπηρεσίες διεξαγωγής του ως άνω συνεδρίου, αλλά προσδιορίζει εν γένει τους όρους και προϋποθέσεις για κάθε «Δήλωση Εργασιών» που καταρτίζουν τα μέρη σε σχέση με τη σύμβαση αυτή, γ) αν και μεταξύ των όρων είναι η υποχρέωση τιμολόγησης της παρόχου ... στην αναιρεσείουσα για τα έξοδα και τις αμοιβές, με κάθε τιμολόγιο να ορίζει λεπτομερώς την αιτιολογία των αντίστοιχων χρεώσεων και να περιλαμβάνει αντίγραφα των αποδείξεων για όλα τα έξοδα που έχουν καταβληθεί (άρθρο 4 της σύμβασης), τα τιμολόγια που αφορούν το εν λόγω συνέδριο και εκδόθηκαν προς την αναιρεσείουσα από την ... δεν προσκομίζονται και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δαπάνες για τη διανυκτέρευση, εστίαση κλπ. των συμμετεχόντων πραγματοποιήθηκαν, σε συνδυασμό με το ότι δεν προσκομίζεται κάποιο στοιχείο, από το οποίο να προκύπτει ότι η ... Ltd στα πλαίσια της παροχής των ως άνω υπηρεσιών προς την αναιρεσείουσα ύψους 1.007.273,84 ευρώ πλέον φ.π.α. 231.672,8 ευρώ και για τους σκοπούς του συνεδρίου, προέβη σε αγορά οιουδήποτε αγαθού ή σε λήψη οποιασδήποτε υπηρεσίας στον τόπο διεξαγωγής του συνεδρίου στη Ρόδο, ώστε να αποκλεισθεί η περίπτωση καταστρατήγησης των διατάξεων περί επιστροφής φ.π.α., … Με βάση τα ανωτέρω, το δικάσαν δικαστήριο έκρινε ότι «οι ένδικες δαπάνες καταβλήθηκαν στο πλαίσιο της εν γένει φιλοξενίας των 1.100 συμμετεχόντων στο εν λόγω συνέδριο (στους οποίους περιλαμβάνονται στελέχη και υπάλληλοι της αναιρεσείουσας), ότι αυτές εμπίπτουν στην περίπτωση της παρ. 4 του άρθρου 30 του ν. 2859/2000 και ότι, ως εκ τούτου, η αναιρεσείουσα δεν δικαιούται επιστροφής του αναγραφομένου στα ένδικα τιμολόγια φ.π.α. συνολικού ποσού 231.672,98 ευρώ, όπως νομίμως και ορθώς κρίθηκε από τον Προϊστάμενο της 14ης Διεύθυνσης Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) του Υπουργείου Οικονομικών με την προσβαλλόμενη πράξη …».
12. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι η κρίση της αναιρεσιβαλλομένης, σύμφωνα με την οποία η αναιρεσείουσα δεν εδικαιούτο επιστροφής φ.π.α. για τις ένδικες δαπάνες, κατ’ επίκληση των διατάξεων των περ. γ΄ και δ΄ της παρ. 4 του άρθρου 30 του ν. 2859/2000, εξηνέχθη κατ’ εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή των άρθρων 176, 177 και 395 της οδηγίας φ.π.α., για τον λόγο ότι οι ανωτέρω διατάξεις του ν. 2859/2000 αποκλείοντας τις ένδικες, επαγγελματικές κατά την αναιρεσείουσα, δαπάνες από την έκπτωση και, επομένως, και την επιστροφή φ.π.α. αντίκεινται στις ως άνω διατάξεις της Οδηγίας και δεν μπορούν να εφαρμοσθούν. Επί του τιθέμενου με τον λόγο αυτό νομικού ζητήματος δεν υπάρχει νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, όπως βασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση. Συνεπώς, ο συναφής ισχυρισμός είναι βάσιμος και ο λόγος προβάλλεται παραδεκτώς. Περαιτέρω, ο λόγος αυτός είναι και βάσιμος, καθόσον η κρίση της αναιρεσιβαλλομένης [ότι ορθώς αποκλείσθηκαν από το δικαίωμα έκπτωσης (περ. γ και δ της παρ. 4 του άρθρου 30 του ν. 2859/2000) οι ένδικες δαπάνες οι οποίες, κατά τα ανελέγκτως γενόμενα δεκτά από την αναιρεσιβαλλομένη, καταβλήθηκαν στο πλαίσιο της εν γένει φιλοξενίας των 1.100 συμμετεχόντων στο συνέδριο (στους οποίους περιλαμβάνονταν στελέχη και υπάλληλοι της εταιρείας)] δεν είναι νόμιμη, εφόσον, κατ’ εσφαλμένη ερμηνεία των εδαφίων γ΄ και δ΄ της παρ. 4 του άρθρου 30 του ν 2859/2000, κατά τα ήδη εκτεθέντα στη σκέψη 9, το δικάσαν διοικητικό εφετείο προέβη σε οριζόντιο αποκλεισμό του δικαιώματος επιστροφής του φόρου επί των εισροών ως προς τις ανωτέρω κατηγορίες δαπανών, χωρίς προηγουμένως να αξιολογήσει, ως όφειλε, αν οι παρεχόμενες υπηρεσίες διοργάνωσης συνεδρίου, για τις οποίες η αναιρεσείουσα αιτήθηκε την ένδικη επιστροφή φ.π.α., συνδέονταν αντικειμενικώς με την επαγγελματική δραστηριότητα αυτής. Για τους λόγους αυτούς, η κρινόμενη αίτηση θα έπρεπε να γίνει δεκτή και να αναιρεθεί η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση. Λόγω, όμως, της σπουδαιότητας των αναφυομένων νομικών ζητημάτων, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει να απόσχει από την έκδοση οριστικής αποφάσεως και να παραπέμψει την υπόθεση στην επταμελή σύνθεση, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 14 παρ. 5 εδ. β΄ του π.δ/τος 18/1989.
Διά ταύτα
Απέχει να αποφανθεί οριστικώς.
Παραπέμπει στην επταμελή σύνθεση του Β΄ Τμήματος.
Ορίζει εισηγήτρια την Πάρεδρο Αγγελική Χαϊδά και δικάσιμο την 2.10.2024.
Διατάσσει την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης στους διαδίκους.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 22 Ιανουαρίου και 9 Απριλίου 2024
Ο Πρόεδρος του Β´ Τμήματος Η Γραμματέας
Μιχαήλ Πικραμένος Καλλιόπη Ανδρέου
και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 24ης Απριλίου 2024.
Ο Πρόεδρος του Β´ Τμήματος Η Γραμματέας
Μιχαήλ Πικραμένος Ελένη Τουρόγιαννη