Απόφαση

Αριθμός 1035/2023
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Z’ ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Γεώργιο Χριστοδούλου, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Αικατερίνη Κρυσταλλίδου, Μαρία Βάρκα, Ελευθέριο Σισμανίδη και Λεωνίδα Χατζησταύρου - Εισηγητή, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 10 Μαΐου 2023, με την παρουσία του Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ιωάννη Μωραιτάκη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Ευθυμίας Καλογεροπούλου, για να δικάσει την αίτηση της αναιρεσείουσας - κατηγορουμένης Μ. Τ. του Μ., κατοίκου ..., η οποία παραστάθηκε μετά του πληρεξουσίου δικηγόρους της Εμμανουήλ Κουτσούκου, για αναίρεση της υπ’αριθ. 217/2022 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων Δωδεκανήσου.
Το Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων Δωδεκανήσου, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και η αναιρεσείουσα - κατηγορουμένη ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που περιλαμβάνονται στην από ….αίτηση, η οποία ασκήθηκε με δήλωση ενώπιον της Γραμματέως του Εφετείου Δωδεκανήσου Κ. - Α. Κ., έλαβε αριθμό …… και καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό ……..
Αφού άκουσε Τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να απορριφθεί η προκείμενη αίτηση αναιρέσεως, να επιβληθούν τα έξοδα στην αναιρεσείουσα και τον πληρεξούσιο δικηγόρο της, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η υπό κρίση, με αριθμό ….. αίτηση της αναιρεσείουσας Μ. Τ. του Μ. και της Ε., κατοίκου ..., με δήλωσή της ενώπιον της γραμματέως του Εφετείου Δωδεκανήσου, στις …., για αναίρεση της υπ` αριθμ. 217/2022 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου (Πλημμελημάτων) Δωδεκανήσου, ασκήθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα (άρθρα 464, 466 παρ. 1, 473 παρ. 2, 3, 474 παρ. 1, 4, 476 παρ. 2, 504 παρ. 1 και 505 ΚΠΔ). Είναι, συνεπώς, αυτή τυπικά δεκτή και πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω κατ' ουσίαν.
Με το ν. 4039/2012, υπό τον τίτλο "Για τα δεσποζόμενα και τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς και την προστασία των ζώων από την εκμετάλλευση ή τη χρησιμοποίηση με κερδοσκοπικό σκοπό”, που αποσκοπούσε γενικότερα στην προστασία των ζώων και ήδη αντικαταστάθηκε, κατά το ενδιαφέρον στην προκειμένη περίπτωση μέρος του, από τον ν. 4830/2021, ορίζονταν τα ακόλουθα: Στο άρθρο 1 αυτού: "Για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος νόμου, ισχύουν οι παρακάτω ορισμοί: α) Ζώο είναι κάθε έμβιος οργανισμός, που συναισθάνεται και κινείται σε ξηρά, αέρα και θάλασσα ή οποιοδήποτε άλλο υδατικό οικοσύστημα ή υγροβιότοπο, β) Ευζωία είναι το σύνολο των κανόνων, που πρέπει να εφαρμόζει ο άνθρωπος στα ζώα, αναφορικά με την προστασία τους και την καλή μεταχείριση τους, έτσι ώστε να μην πονούν και υποφέρουν, την παραμονή τους σε χώρο στεγνό, καθαρό και προστατευμένο από τις καιρικές συνθήκες, χωρίς να είναι μόνιμα δεμένα και διαβιούντα εντός ακατάλληλων κατασκευών (π.χ. μεταλλικών), τη φροντίδα για ιατρική περίθαλψη και χορήγηση κατάλληλης τροφής και νερού, την καθημερινή άσκηση ή τον περίπατο τους και γενικά τη μέριμνα για σεβασμό της ύπαρξης τους”, στα άρθρα 16 περ. α' και 20 παρ. 2, όπως ίσχυαν πριν την τροποποίησή τους με τις αυστηρότερες διατάξεις του ν. 4745/2020: (άρθρο 16 περ. α') "Με την επιφύλαξη ειδικά προβλεπόμενων περιπτώσεων της ισχύουσας κοινοτικής και εθνικής νομοθεσίας, καθώς και της διάταξης του τρίτου εδαφίου της παραγράφου 4 του άρθρου 9 απαγορεύεται ο βασανισμός, η κακοποίηση, η κακή και βάναυση μεταχείριση οποιουδήποτε είδους ζώου, καθώς και οποιαδήποτε πράξη βίας κατ' αυτού, όπως ιδίως η δηλητηρίαση, το κρέμασμα, ο πνιγμός, το κάψιμο, η σύνθλιψη και ο ακρωτηριασμός. Η στείρωση του ζώου καθώς και κάθε άλλη κτηνιατρική πράξη με θεραπευτικό σκοπό, δεν θεωρείται ακρωτηριασμός..." , (άρθρο 20 παρ. 2) "Οι παραβάτες των διατάξεων των παραγράφων α' και β' του άρθρου 16 τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή από πέντε χιλιάδες (5.000) έως δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ”. Εξάλλου, στο άρθρ. 58 παρ. 1 του ν. 3852/2010, για τις αρμοδιότητες του Δημάρχου, ορίζεται ότι : " 1. Ο δήμαρχος προασπίζει τα τοπικά συμφέροντα, κατευθύνει τις δράσεις του δήμου για την υλοποίηση του σχεδίου ανάπτυξης, διασφαλίζει την ενότητα της τοπικής κοινωνίας και ασκεί τα καθήκοντά του με γνώμονα τις Αρχές της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας. Ειδικότερα, ο δήμαρχος: α) Εκπροσωπεί το δήμο στα δικαστήρια και σε κάθε δημόσια αρχή. β) Εκτελεί τις αποφάσεις του δημοτικού συμβουλίου, της οικονομικής και της επιτροπής ποιότητας ζωής. Η μη εκτέλεση των αποφάσεων αυτών συνιστά σοβαρή πειθαρχική παράβαση καθήκοντος. γ) Ορίζει τους αντιδημάρχους, συγκαλεί και προεδρεύει της εκτελεστικής επιτροπής και συντονίζει την υλοποίηση των αποφάσεων της. δ) Είναι προϊστάμενος των υπηρεσιών του δήμου......”. Τέλος, στο άρθρο 59 (Αντιδήμαρχοι) παρ. 1, 5 και 6 του ίδιου νόμου ορίζονται τα ακόλουθα: "1. Το δήμαρχο επικουρούν οι αντιδήμαρχοι. Αντιδήμαρχοι είναι οι σύμβουλοι που ορίζει ο δήμαρχος και στους οποίους μεταβιβάζει την άσκηση αρμοδιοτήτων καθ` ύλην και κατά τόπο..... 5. Η απόφαση του δημάρχου με την οποία ορίζονται οι αντιδήμαρχοι και τους μεταβιβάζονται αρμοδιότητες, κατά την παράγραφο 1, δημοσιεύεται σε μία ημερήσια εφημερίδα και, αν δεν υπάρχει ημερήσια, σε μία εβδομαδιαία εφημερίδα της πρωτεύουσας του νομού και αναρτάται και στην ιστοσελίδα του δήμου. 6. Αν ο αντιδήμαρχος απουσιάζει ή κωλύεται, τις αρμοδιότητές του ασκεί άλλος αντιδήμαρχος που ορίζεται από τον δήμαρχο ή, αν δεν έχει οριστεί τέτοιος, ο ίδιος ο δήμαρχος”. Περαιτέρω, η καταδικαστική απόφαση έχει την απαιτούμενη, από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ, ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ’ του ΚΠΔ λόγο αναίρεσης, όταν αναφέρονται σ' αυτήν, με σαφήνεια, πληρότητα, χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά, τα προκύψαντα από την αποδεικτική διαδικασία πραγματικά περιστατικά, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελιώνουν και οι νομικές σκέψεις υπαγωγής των περιστατικών αυτών στις εφαρμοσθείσες ουσιαστικές ποινικές διατάξεις. Για την ύπαρξη τέτοιας αιτιολογίας είναι παραδεκτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό της απόφασης, τα οποία αποτελούν ενιαίο σύνολο. Η συνδρομή του δόλου, κατ' αρχάς, δεν απαιτεί ιδιαίτερη αιτιολογία, διότι αυτός ενυπάρχει στη θέληση παραγωγής των πραγματικών περιστατικών που συγκροτούν την αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος και αποδεικνύεται, σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, από την πραγμάτωση των περιστατικών αυτών και η σχετική με αυτόν αιτιολογία εμπεριέχεται στην κύρια επί της ενοχής αιτιολογία, μόνο δε όταν αξιώνονται πρόσθετα στοιχεία για την υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος, συγκεκριμένα δε είτε η εν γνώσει ορισμένου περιστατικού τέλεση της πράξης (άμεσος δόλος), όπως π.χ. στην περίπτωση της ψευδούς κατάθεσης, είτε η επιδίωξη ορισμένου περαιτέρω σκοπού (έγκλημα υπερχειλούς υποκειμενικής υπόστασης), ο δόλος απαιτεί ιδιαίτερη αιτιολογία. Όταν, όμως, πρόκειται για ενδεχόμενο δόλο, η αιτιολογία πρέπει να εκτείνεται και στον δόλο και να αιτιολογείται ιδιαίτερα η ύπαρξή του και ειδικότερα τόσο το στοιχείο της πρόβλεψης του εγκληματικού αποτελέσματος, όσο και το στοιχείο της αποδοχής του και δη ότι ο δράστης την κρίσιμη χρονική στιγμή της πράξης ή παράλειψής του, δεν απώθησε από τη συνείδησή του το εγκληματικό αποτέλεσμα, που είχε προβλέψει και εντεύθεν το επιδοκίμασε, χωρίς εκ του βαθμού της πιθανότητας, με την οποία προβλέφθηκε το εγκληματικό αποτέλεσμα, να τεκμαίρεται και η αποδοχή του ή να καθίσταται περιττή η απόδειξη αυτής (ΑΠ 162/2022, ΑΠ 160/2019, ΑΠ 3/2017). Σε σχέση με τα αποδεικτικά μέσα, που λήφθηκαν υπόψη από το δικαστήριο προκειμένου να μορφώσει την καταδικαστική του κρίση, όπως επιβάλλουν οι διατάξεις των άρθρων 177 παρ. 1 και 178 του ΚΠΔ, για την πληρότητα της αιτιολογίας αρκεί ο κατ' είδος προσδιορισμός τους (μάρτυρες, έγγραφα κ.λπ.), χωρίς να απαιτείται ειδικότερη αναφορά ή αναλυτική παράθεσή τους και μνεία του τί προέκυψε από το καθένα χωριστά. Πρέπει, όμως, να προκύπτει με βεβαιότητα, ότι το δικαστήριο τα έλαβε υπόψη και τα συνεκτίμησε όλα και όχι μόνο ορισμένα από αυτά, κατ' επιλογήν, ενώ δεν είναι απαραίτητη η αξιολογική συσχέτιση και σύγκριση των διαφόρων αποδεικτικών μέσων και των μαρτυρικών καταθέσεων μεταξύ τους και δεν απαιτείται να προσδιορίζεται ποιο βάρυνε περισσότερο για το σχηματισμό της δικανικής κρίσης ούτε χρειάζεται να διευκρινίζεται από ποιο ή ποια αποδεικτικά μέσα αποδείχθηκε η κάθε παραδοχή. Όταν δε εξαίρονται ορισμένα από τα αποδεικτικά μέσα, δεν σημαίνει ότι δεν λήφθηκαν υπόψη τα άλλα, αφού δεν εξαιρέθηκαν ρητά, ούτε ανακύπτει ανάγκη αιτιολόγησης, γιατί δεν εξαίρονται τα υπόλοιπα. Όμως, δεν αποτελούν λόγους αναίρεσης η εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων, ειδικότερα δε η εσφαλμένη εκτίμηση και αξιολόγηση των μαρτυρικών καταθέσεων και των εγγράφων, η παράλειψη αναφοράς και αξιολόγησης κάθε αποδεικτικού στοιχείου χωριστά και η παράλειψη συσχέτισης των αποδεικτικών μέσων μεταξύ τους, καθόσον, στις περιπτώσεις αυτές, με την επίφαση της έλλειψης αιτιολογίας ή της εσφαλμένης εφαρμογής του νόμου και της έλλειψης νόμιμης βάσης, πλήττεται, ανεπιτρέπτως, η αναιρετικώς ανέλεγκτη, περί τα πράγματα, κρίση του δικαστηρίου της ουσίας (Ολ. ΑΠ 1/2005, ΑΠ 187/2023, ΑΠ 1550/2022, ΑΠ 151/2021). Τέλος, κατά το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε’ του ΚΠΔ, λόγο αναίρεσης της απόφασης αποτελεί και η εσφαλμένη ερμηνεία ή εφαρμογή ουσιαστικής ποινικής διάταξης. Εσφαλμένη ερμηνεία τέτοιας διάταξης υπάρχει όταν το δικαστήριο αποδίδει σ' αυτήν διαφορετική έννοια από εκείνη που πραγματικά έχει, εσφαλμένη δε εφαρμογή συντρέχει όταν το δικαστήριο, χωρίς να παρερμηνεύσει το νόμο, δεν υπήγαγε σωστά τα πραγματικά περιστατικά, που δέχθηκε ότι προέκυψαν από την αποδεικτική διαδικασία, στη διάταξη που εφάρμοσε. Περίπτωση εσφαλμένης εφαρμογής ουσιαστικής ποινικής διάταξης υπάρχει και όταν η διάταξη αυτή παραβιάζεται εκ πλαγίου, πράγμα που συμβαίνει όταν στο πόρισμα της απόφασης, που περιλαμβάνεται στο συνδυασμό του διατακτικού με το σκεπτικό αυτής και ανάγεται στα στοιχεία και στην ταυτότητα του οικείου εγκλήματος, έχουν εμφιλοχωρήσει ασάφειες, αντιφάσεις ή λογικά κενά, με αποτέλεσμα να καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος της ορθής ή μη εφαρμογής του νόμου, οπότε η απόφαση δεν έχει νόμιμη βάση (ΑΠ 454/2022, ΑΠ 503/2021). Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από το σκεπτικό της 217/2022 προσβαλλόμενης απόφασης, το Τριμελές Εφετείο (Πλημμελημάτων) Δωδεκανήσου, που δίκασε σε δεύτερο βαθμό, μετά από συνεκτίμηση όλων των αποδεικτικών μέσων, τα οποία προσδιορίζονται κατ' είδος σ' αυτήν, δέχθηκε, ανελέγκτως, ότι αποδείχθηκαν τα ακόλουθα: "Στην ... από τον Σεπτέμβριο του έτους 2015 έως και τον Μάιο του έτους 2017, με περισσότερες από μία πράξεις που αποτελούν εξακολούθηση του ιδίου εγκλήματος, ως ιδιοκτήτρια ζώων και ως αρμόδια του Δήμου ... (Δήμαρχος του εν λόγω Δήμου κατά το ως άνω κρίσιμο χρονικό διάστημα) για την ευζωία ζώων που βρίσκονταν στην κατοχή της σε ζωολογικό πάρκο του Δήμου ..υ, ούσα δήμαρχος αυτού, με πρόθεση κακοποίησε ζώα συντροφιάς, εργασίας και εκτροφών καθώς δεν τύγχαναν εκ μέρους της της δέουσας στοργής και μεταχείρισης με την χορήγηση κατάλληλου και επαρκούς για το είδος τους τροφής και ύδατος, την εξασφάλιση άνετου, υγιεινού και προσαρμοσμένου στον φυσικό τρόπο διαβιώσεώς τους καταλύματος, και την χορήγηση κατάλληλης κτηνιατρικής φροντίδας και αδιαφορώντας για την ευζωία τους και αποδεχόμενη τους κινδύνους που προέκυψαν για την επιβίωση τους, προκαλώντας δε σε αυτά σωματικές βλάβες. Ειδικότερα, στον ως άνω τόπο και χρόνο λειτουργούσε παράνομα ζωολογικό κήπο, χωρίς την απαιτούμενη από το νόμο αδειοδότηση και χωρίς να πληρούνται στοιχειώδεις προϋποθέσεις για την λειτουργία ζωολογικού πάρκου, τις ανάγκες του οποίου μάλιστα δεν παρακολουθούσε παρότι: διατηρούσε εντός αυτού εννέα πόνυ, δύο άλογα, δύο γαϊδουράκια, μία στρουθοκάμηλο, ένα παπαγάλο και πλήθος άλλων πτηνών (περιστέρια, ορτύκια, πέρδικες), τα οποία στερούνταν στοιχειώδους καλής μεταχείρισης με αποτέλεσμα τα ζώα αυτά να μην λαμβάνουν καμία προστασία για τους εξής λόγους: 1) Δεν χορηγούσε κατάλληλη και πλήρη διατροφή στα διάφορα ζώα ανάλογα με το είδος τους, ούτε αγόραζε τροφή με γνώμονα τη δραστηριότητα και το είδος των ζώων. Ειδικά δε για τα ιπποειδή, η βασική τους τροφή είναι τσαΐρι (ξηρό λειβαδόχορτο) ή ελεύθερη βοσκή. Το σανό που χορηγούσε η κατηγορουμένη στα ιπποειδή ήταν πολύ χαμηλής διατροφικής αξίας και συνεπώς κατά καιρούς ήταν υποσιτισμένα. Η ασταθής τροφή προκαλούσε στα ιπποειδή κολικούς και πολλά άλλα προβλήματα, μπορούσε δε να επιφέρει ακόμη και το θάνατό τους. Οποιαδήποτε άλλη τροφή, όπως καρπός, πίτουρο ή mix αλόγου, θα έπρεπε να χορηγείται κατά περίπτωση και όχι σε όλα τα άλογα - πόνυ, όπως γινόταν. Πολλά από τα πόνυ που συνσταβλίζονταν ήταν άσχημης θρεπτικής κατάστασης καθώς τρέφονταν μόνο με άχυρο το οποίο είναι παντελώς ελλιπές σε θρεπτικά συστατικά και ανεπαρκές για τη διατροφή των ιπποειδών, η οποία μάλιστα δεν δύναται να στηρίζεται αποκλειστικά σε αυτό. Λόγω της μη ενδεδειγμένης σε ποσότητα και ποιότητα διατροφής τα άλογα με τον καιρό είχαν αδυνατίσει πολύ, δεν υπήρχε χορτάρι για να βοσκήσουν και η κύρια τροφή τους ήταν το άχυρο, τους παρεχόταν δε μόνο ένας καρπός, όχι όμως όλο το χρόνο διότι τελείωναν τα χρήματα του Δήμου και η κατηγορουμένη περίμενε το επόμενο εξάμηνο για να μπορέσει να αγοράσει άλλο.
Συνεπώς η διατροφή των ζώων δεν ήταν η συνιστώμενη ούτε σε ποσότητα ούτε σε ποιότητα με πολλές επιπτώσεις σε αυτά πχ να είναι αδυνατισμένα, κουρασμένα, τα ιπποειδή από τον υποσιτισμό να μην μπορούν να τρέξουν κλπ. 2) Δεν μερίμνησε για σύναψη σύμβασης με κτηνίατρο που να παρακολουθεί συστηματικά τα ζώα, να ορίζει τη σίτισή τους, να τους παρέχει παρασιτοκτόνα και γενικά να ελέγχει κατά πόσον τα ζώα είναι υγιή ή όχι. Ως εκ τούτου δεν υπήρχε κτηνιατρική φροντίδα και παροχή υπηρεσιών ιππιάτρου (κτηνίατρου ειδικευμένου στα ιπποειδή), με αποτέλεσμα οποιοδήποτε κτηνιατρικό πρόβλημα προέκυπτε να μην αντιμετωπίζεται, να μην υπάρχει συνιστώμενη από κτηνίατρο δίαιτα και η λίγη τροφή που τους παρέχονταν να είναι χωρίς προγραμματισμό και επιστημονική επίβλεψη, ενώ δεν γίνονταν ούτε εμβολιασμοί, δεν χορηγούνταν παρασιτοκτόνες πάστες, όπως είναι υποχρεωτικό ανά εξάμηνο, ούτε διενεργούνταν οι απαραίτητες εξετάσεις (πχ κοπράνων, αιματολογικές). Η φροντίδα των ζώων είχε αφεθεί στα χέρια ενός εθελοντή ο οποίος δεν είχε βοήθεια από κτηνίατρο και τα ζώα επαφίονταν στην εμπειρία που είχε αποκτήσει από αυτή του την ενασχόληση. Μάλιστα η κατηγορουμένη δεν όρισε εκπρόσωπο του Δήμου που θα είχε την ευθύνη και την επίβλεψη της καλής λειτουργίας του ζωολογικού κήπου, καθώς είναι προφανές ότι ένας εθελοντής χωρίς συγκεκριμένες αρμοδιότητες δεν μπορούσε να κάνει όσα έπρεπε και όπως έπρεπε. Επίσης, τα ζώα δεν είχαν βιβλιάρια υγείας, όπως προβλέπει ο νόμος. 3) Δεν υπήρχε άμεση πρόσβαση των ζώων σε νερό όλο το εικοσιτετράωρο, υπήρχαν μόνο δύο μικρές λεκάνες οι οποίες δεν αρκούσαν για να πίνουν όλα τα ζώα νερό. Ιδιαίτερα δε τα γαϊδουράκια, τα οποία σημειωτέον ήταν δεμένα από το πόδι, κάτω από τον καυτό ήλιο του καλοκαιριού, ήταν συχνά χωρίς νερό. Οι σωλήνες παροχής νερού ήταν επιφανειακοί για πολλά μέτρα με αποτέλεσμα το νερό τις μεσημεριανές ώρες να είναι καυτό. Μάλιστα επρόκειτο για πλαστικούς σωλήνες, μικρής διαμέτρου (το κοινό λάστιχο οικιακής χρήσης), οι οποίοι ήταν κάτω από το έδαφος στο σημείο που διέσχιζαν τον δρόμο, για να μεταφερθούν από τον ένα στον απέναντι έτερο χώρο του ζωολογικού πάρκου. Όλο το καλοκαίρι, το μεσημέρι οι κουβάδες του νερού ήταν άδειοι με αποτέλεσμα πολλοί επισκέπτες να κάνουν καταγγελίες στο Δήμο. Η φιλοζωική ..., με τα δικά της λιγοστά χρήματα, εγκατέστησε ποτίστρες για να υπάρχει συνεχώς νερό. Όταν όμως χαλούσαν τα φλοτέρ, η κατηγορουμένη δεν φρόντιζε για την επισκευή τους, αλλά προτιμούσε, να κλείνουν οι βάνες και να μένουν τα ζώα με ελάχιστο νερό. 4) Τα ιπποειδή δεν είχαν καθημερινή επαφή με γνώστες της φροντίδας των ιπποειδών. Τα περισσότερα ιπποειδή δεν είχαν εκπαιδευτεί ποτέ τους. Αυτό καθιστούσε τη διαχείριση τους πάρα πολύ δύσκολη αλλά και επικίνδυνη σε περίπτωση που χρειαστούν περίθαλψη ή μεταφορά. Ακόμη αυτό είχε ως αποτέλεσμα την απουσία στοιχειώδους καθαρισμού τους, ενώ δεν λάμβανε χώρα άθληση στα ιπποειδή, όπως επιβάλλεται στα ζώα αυτά. 5) Δεν καθαριζόταν ο χώρος στον οποίο ήταν κλεισμένα όλα τα ζώα, καθώς και ο περιβάλλων χώρος του πάρκου, από τα ξερά χόρτα, τα οποία ήταν επικίνδυνα να προκαλέσουν πυρκαγιά και να επιφέρουν μεταξύ άλλων και θανάτωση των ζώων και οι εν γένει συνθήκες διαβίωσης τους ήταν άθλιες. Τα ιπποειδή δεν είχαν άμεση πρόσβαση σε κλειστό και στεγνό περιβάλλον. Ο χώρος στον οποίο φιλοξενούνταν δεν καθαριζόταν από τις κοπριές. Ο εθελοντής επιστάτης όταν τα τάιζε, έριχνε τα άχυρα πάνω στις κοπριές, με αποτέλεσμα ό,τι σκουλήκι αφοδεύεται να επαναπροσλαμβάνεται. Επίσης ο χώρος εγκλεισμού των πόνυ ήταν γεμάτος χοντρές πέτρες με αποτέλεσμα να δημιουργείται πρόβλημα στα πέλματα των ζώων. Τα ζώα δεν είχαν την ελευθερία που τους αρμόζει, δεν είχαν αρκετό χώρο στην καθημερινότητά τους και κατάλληλες σταβλικές εγκαταστάσεις. Τα γαϊδουράκια παρέμειναν μονίμως δεμένα ενώ τα μεγαλύτερα ιπποειδή σε ένα μικρό περιφραγμένο χώρο. Για τα ιπποειδή έπρεπε να υπάρχει στάβλος με προδιαγραφές στάβλου και όχι ένας ενιαίος χώρος όπου συνωστίζονταν όταν έβρεχε όταν έκανε ζέστη. Στο στάβλο, έπρεπε να υπάρχει ένα διαχωριστικό για να απομονώνεται κάθε ζώο, να τρώει χωριστά το καθένα και όχι όλα μαζί, οπότε το πιο λαίμαργο να τρώει περισσότερο και τα μικρότερα να τρώνε λιγότερο από όσο πρέπει. Η στρουθοκάμηλος βρισκόταν κλεισμένη σε έναν τετράγωνο χώρο λίγων τετραγωνικών όπου έκανε βόλτες γύρω γύρω, ενώ αυτό το πουλί χρειάζεται έναν διάδρομο μήκους 50 έως 100 μέτρων και πλάτους 3-4 μέτρων για να μπορεί να τρέξει. Τα πόνυ βρίσκονταν στοιχισμένα σε πολύ μικρό χώρο γεγονός που επέφερε σε αυτά τραυματισμούς. Τα άλογα και τα γαϊδούρια ήταν μονίμως δεμένα, ενώ το ένα γαϊδουράκι βρισκόταν σε έναν περιφραγμένο χώρο, όπου θα μπορούσε να είναι λυμένο. Ο χώρος εγκλεισμού των αλόγων ήταν πολύ μικρός ενώ το καμαράκι που χρησιμοποιείτο σαν στάβλος δεν ήταν διαμορφωμένο κατάλληλα ώστε τα άλογα να ακουμπούν για να κοιμηθούν. Μάλιστα επειδή τα άλογα κοιμούνται όρθια, έπρεπε να υπάρχει ένα διαχωριστικό πάνω στο οποίο να ακουμπούν το κεφάλι για να κοιμηθούν και από όπου συνήθως κρέμεται ο σάκος με την τροφή τους για να μην τρώνε από τη γη. Τα άλογα και τα γαϊδούρια θα έπρεπε να είναι σε χώρους τουλάχιστον ανά δύο ή τρία ελεύθερα γιατί είναι ζώα αγέλης και όχι μοναχικά ζώα. Επίσης, τα άλογα έπρεπε να διαβιούν μαζί, λυμένα, σε σωστά περιφραγμένο χώρο, ενώ τα πόνυ έπρεπε να χωριστούν σε ομάδες, καθώς υπήρχαν δύο αρσενικά. Γι' αυτό το λόγο έπρεπε η κατηγορουμένη να κάνει εργασίες ανακατάταξης του χώρου και συμπληρωματικές περιφράξεις, να επισκευάσει τη βρύση στο χώρο των πόνυ ώστε να μην λασπώνουν τα νερά και επειδή τα στέγαστρα (στάβλοι) δεν επαρκούσαν, έπρεπε να κατασκευαστούν καινούρια. Επιπλέον ο χώρος "φιλοξενίας" των θηλαστικών και των πουλιών δεν λειτουργούσε με τις προϋποθέσεις που όριζε ο νόμος. Σημειώνεται δε ότι με πρωτοβουλία της φιλοζωικής Εταιρείας ... πραγματοποιήθηκε ο ευνουχισμός των δύο αρσενικών πόνυ, ώστε να σταματήσουν οι ανεξέλεγκτες επιβιβάσεις, μια και για χρόνια δεν είχε πραγματοποιηθεί ο διαχωρισμός των πόνυ (τα οποία είχαν αυξηθεί από τα αρχικά δύο, σε εννέα, με αρκετά συγγενή προβλήματα λόγω αιμομιξίας). 6) Παρατηρήθηκαν από τον Σεπτέμβριο του έτους 2015 έως και τον Μάιο του έτους 2017 τα εξής ενδεικτικά περιστατικά κακοποίησης: α) για μεγάλο χρονικό διάστημα φοράδα μονίμως εκτεθειμένη στον ήλιο, β) γάιδαρος ο οποίος ήταν δεμένος με σκοινί από το πόδι και αυτό μπορούσε να προκαλέσει τραύμα με άσχημες συνέπειες στην υγεία του, γ) αρσενικό άλογο, φοβικό, δεμένο στην άκρη του δρόμου, χωρίς στάβλο, χωρίς σκιά, χωρίς ταΐστρες και με δύο κουβάδες στο έδαφος με νερό τουλάχιστον τριών ημερών, δ) φοράδα λιποβαρής, δεμένη εντός ξύλινης περίφραξης χωρίς να μπορεί να φτάσει στο στάβλο, χωρίς σκιά να την προστατεύει και με ένα κουβά νερό το έδαφος τουλάχιστον τριών ημερών, ε) ο περιφραγμένος χώρος όπου διαβιούσαν τα πόνυ να είναι σαν βούρκος, με λάσπες και έντομα και ένας στάβλος που δεν χωρούσε παραπάνω από δύο πόνυ. Ένα νεογέννητο ηλικίας δύο μηνών στον ίδιο χώρο και ακόμη ένα λίγο μεγαλύτερο. Δύο αρσενικά όπου το κυρίαρχο επιτίθεται και τραυματίζει το πιο αδύναμο, στ) γάιδαρος εντός ξύλινης περίφραξης χαμηλά δεμένος στο πόδι και χωρίς δυνατότητα να φτάσει στο υποτιθέμενο σκέπαστρο, δίπλα του μία στρουθοκάμηλος σε ένα χώρο πέντε επί πέντε γεμάτο με ξερούς θάμνους και αγκάθια που προφανώς δεν έχει καθαριστεί ποτέ και φυλακισμένος σε μία μάζα συρματόσχοινων ένας παπαγάλος και δεκάδες άλλα πτηνά σε συρμάτινα κλουβιά, μάλιστα το κλουβί του παπαγάλου ήταν περιμετρικά κλεισμένο με πυκνό πλέγμα, με συνέπεια αυτός να ζει σε συνθήκες σκότους, ζ) όλα τα πόνυ συγκεντρωμένα στις λεκάνες τους, χωρίς σταγόνα νερού, ενώ υπήρχαν μόνο τρεις λεκάνες για εννέα πόνυ, η) πόνυ τα οποία διαβιούσαν στον ίδιο χώρο να είναι σε ημιάγρια κατάσταση. Πολλά από αυτά χρειάζονταν οδοντιατρική φροντίδα εξαιτίας των προβλημάτων προγναθισμού, καθώς και εξονυχισμό των οπλών λόγω δυσμορφίας των άκρων, θ) γαϊδουράκια με έντονες αιμορραγούσες πληγές στα άκρα εξαιτίας νυγμάτων μυγών καθώς δεν πραγματοποιείτο εξωτερική ή εσωτερική αποπαρασίτωση, ι) μέσα σε χαλασμένες κλούβες να διαβιούν λίγα ορτύκια, δύο φασιανοί, ένας παπαγάλος, λίγες κότες και μερικές πέρδικες. 7) Παρατηρήθηκαν από τον Σεπτέμβριο του έτους 2015 έως και τον Μάιο του έτους 2017 αρκετά κτηνιατρικά περιστατικά, τα οποία αντιμετωπίστηκαν τηλεφωνικά από ιππίατρο της φιλοζωικής εταιρείας ..., η οποία έδωσε τις απαραίτητες οδηγίες για την απαιτούμενη αγωγή. Ενδεικτικά: α) τραυματική εξάρθρωση επιγονατίδας και πιθανή ρήξη κάποιων εκ των επιγονατιδικών συνδέσμων σε πόνυ, πιθανώς εξαιτίας κλωτσιάς από άλλο πόνυ, β) αρκετά δερματικά προβλήματα, τραυματισμοί και χωλότητες, γ) ένα πόνυ αιφνιδίως και χωρίς άλλα πρόδρομα εμφάνισε συμπτώματα αδυναμίας ανέγερσης, αταξία, καθώς και πλήρη παράλυση των πίσω άκρων και αδυναμία στήριξης σε αυτά. Επίσης εμφάνισε κατακράτηση ούρων και δυσκολία κατά την ούρηση. Με πρωτοβουλία της Φιλοζωικής της ... ακολουθήθηκε κτηνιατρική αγωγή καθώς και δόθηκαν και απαραίτητες οδηγίες για την ανέγερση και την κίνησή του, δ) η φοράδα εμφάνιζε συμπτώματα σοβαρού κολικού και χορηγήθηκε πάλι με πρωτοβουλία της Φιλοζωικής της ... αγωγή από κτηνίατρο με σπασμολυτικά, παυσίπονα και καθαρτικά και 8) Πολύ συχνά δεν εφαρμόζονταν οι οδηγίες - συστάσεις της φιλοζωικής εταιρίας ... με αποτέλεσμα περαιτέρω προβλήματα ευζωίας των ιπποειδών (πχ ανεξέλεγκτες επιβάσεις - αιμομιξίες, όπως έγινε τα προηγούμενα χρόνια πριν την πρωτοβουλία της ... για την πραγματοποίηση των ευνουχισμών). Η κατηγορουμένη δεν μερίμνησε για την ευζωία των ανωτέρω ζώων αλλά αντίθετα τα κακοποιούσε, κατ' εξακολούθηση και με πρόθεση καθώς με τις ανωτέρω παραλείψεις της να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για την ευζωία τους, αποδέχθηκε την κακοποίηση τους για τους κάτωθι λόγους: 1) επιθυμούσε με τα ιπποειδή να πραγματοποιούνται μαθήματα ιππασίας για τα παιδιά και όλα αυτά σε ένα νησί χωρίς κτηνίατρο. 2) δεν συνεργάστηκε εθελούσια με κτηνίατρο, ο οποίος μπορούσε να είναι και ιδιώτης με τον οποίο θα έκανε σύμβαση, όπως έχουν κάνει πολλοί Δήμοι. 3) στους προϋπολογισμούς του Δήμου για τα έτη 2014, 2015, 2016, 2017 δεν έχει προβλεφθεί κονδύλι για φιλοζωική δράση, παρόλο που ήταν υποχρέωση του Δήμου, τόσο για τα αδέσποτα όσο και για τα ζώα που στεγάζονταν στο ζωολογικό πάρκο. 4) λειτουργούσε παράνομο δημοτικό ζωολογικό κήπο, εν γνώσει της ότι δεν έχει ούτε άδεια λειτουργίας ούτε πληροί τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την λειτουργία του και συνεπώς γνώριζε τουλάχιστον ότι είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατον, να της χορηγηθεί άδεια. 5) γνώριζε ότι ο χώρος "φιλοξενίας" των θηλαστικών και των πουλιών δεν λειτουργούσε με τις προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος γι' αυτό και το κόστος λειτουργίας του δεν θα μπορούσε να καλυφθεί από κάποιο κονδύλι του προϋπολογισμού του Δήμου .... 6) το Φιλοζωικό Σωματείο της ... και η Φιλοζωική Εταιρεία ... έκαναν πληθώρα συστάσεων προς την κατηγορουμένη και προσπάθησαν να· την κινητοποιήσουν έτσι ώστε να αλλάξει τις συνθήκες διαβίωσης των ζώων, αλλά χωρίς αποτέλεσμα (σημειωτέον ότι η μεγαλύτερη και πιο σημαντική βοήθεια στα ζώα -παρεχόταν από το Φιλοζωικό Σωματείο της ... καθώς και από την Φιλοζωική Εταιρεία .... Η κατηγορουμένη δεν ενδιαφέρθηκε με κάποιο τρόπο για την περίθαλψη των ζώων και την εν γένει ευζωία των ζώων, 7) Εφόσον η κατηγορουμένη δεν μπορούσε να παρέχει στα ζώα μια στοιχειώδη φροντίδα για την ευζωία τους και ουδείς στην ... γνώριζε πώς να τα φροντίσει, μοναδική λύση ήταν να τα απομακρύνει από το νησί και να τα δώσει για φροντίδα σε πρόσωπα ή εταιρείες που ήταν πρόθυμες να τα αναλάβουν και να τα μεταφέρουν, χωρίς μάλιστα έξοδα του Δήμου [ενδεικτικά είχαν δηλώσει ενδιαφέρον ο Ελληνικός Σύλλογος Προστασίας Ιπποειδών (ΕΣΠΙ), η Φιλοζωική Εταιρεία ...], ωστόσο αυτή προσπαθούσε μόνο να νομιμοποιήσει την παραμονή των ζώων στην ιδιοκτησία της, αλλά καθώς η γραφειοκρατία καθυστερούσε υπερβολικά τις διαδικασίες και οι ενέργειες που απαιτούνταν για τη νομιμοποίηση του πάρκου ήταν πολύ χρονοβόρες, δεν αντιμετώπιζε τα ζητήματα διαβίωσης των ζώων μέχρι να νομιμοποιηθεί το πάρκο χρησιμοποιώντας αλυσιτελείς δικαιολογίες σχετικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει για τη νομιμοποίηση του χώρου και την αδυναμία εξεύρεσης χρηματοδότησης χωρίς η ευζωία των ζώων που κινδύνευαν διαρκώς να αποτελεί προτεραιότητα για την ίδια. Τα ανωτέρω επιβεβαιώθηκαν πλήρως από την ένορκη κατάθεση στο ακροατήριο του μάρτυρα κατηγορίας και των μαρτύρων υπεράσπισης σε συνδυασμό με τα αναγνωσθέντα έγγραφα και την επισκόπηση των προσκομισθεισών φωτογραφιών και δεν αναιρούνται από τα αντίθετα υποστηριζόμενα από την ίδια δια του πληρεξούσιου συνηγόρου υπεράσπισης της. Η έκδοση αριθμού ΑΔΑΜΙ για τα ζώα που περιλαμβάνονταν στον ανωτέρω ζωολογικό πάρκο ουδόλως εμποδιζόταν από την έλλειψη αδειοδότησής του, όπως αποδεικνύεται από το γεγονός, ότι εκδόθηκαν για τα ιπποειδή ΑΔΑΜΙ στις 13-1-2016 (βλ. το υπ' αριθμ. ………. έγγραφο της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής ………με συνημμένα δεκατρία (13) αντίγραφα ΑΔΑΜΙ ιπποειδών). Επομένως, η αναγκαία για την μεταφορά του συνόλου των ζώων του ζωολογικού κήπου της ... σε κατάλληλο χώρο φιλοξενίας έκδοση αριθμών ΑΔΑΜΙ, ήταν ανεξάρτητη και δεν εμποδιζόταν από την νόμιμη ή μη εγκατάσταση αυτού. Η κρίση αυτή επιρρωνύεται από το γεγονός ότι το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου ... με την υπ' αριθμ……….. απόφασή του, απεφάσισε την απομάκρυνση μερικών ζώων, ώστε να μειωθεί ο Αριθμός τους και να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης των ζώων, χωρίς να έχει αδειοδοτηθεί μέχρι τότε το ζωολογικό πάρκο. Πρέπει, δε να επισημανθεί, ότι, όπως αποδεικνύεται και από την εν λόγω απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ..., η διαβίωση των ζώων υπό τις προεκτεθείσες συνθήκες, εξακολουθούσε να υφίσταται, εν γνώσει της Δημάρχου κατηγορουμένης, η οποία δεν προέβη σε καμμία ενέργεια προς αποτροπή του βασανισμού και της κακοποίησης των ανωτέρω ζώων, αποδεχόμενη με τον τρόπο αυτό την κακοποίησή τους. Μάλιστα, όπως αποδεικνύεται από το υπ' αριθμ. πρωτ. …….. έγγραφο της Γενικής Διεύθυνσης Αναπτυξιακού Προγραμματισμού Περιβάλλοντος και Υποδομών-Δ/νσης Τεχνικών Έργων Δωδεκανήσου, το οποίο απαντούσε σε αίτημα του Δήμου ... για σύνταξη τεχνικής έκθεσης για άδεια λειτουργίας πάρκου ζώων, δεν ήταν ανέφικτη η αδειοδότηση του ζωολογικού πάρκου, αλλά, αντιθέτως, η εν λόγω υπηρεσία αδυνατούσε, να συντάξει τέτοια μελέτη, λόγω του εξειδικευμένου αντικειμένου και της έλλειψης σχετικής ειδικότητας του προσωπικού της. Επομένως, δεν υφίστατο νομικό κώλυμα για την απευθείας ανάθεση της σύνταξης τεχνικής έκθεσης περί νομιμοποίησης του ζωολογικού πάρκου σε ιδιώτη με πρωτοβουλία της κατηγορουμένης, η οποία υπό την ιδιότητά της ως Δημάρχου, είχε βασικό ηγετικό ρόλο για τον συντονισμό των δράσεων του Δήμου .. (άρθρο 58 του ν. 3852/2010 "Καλλικράτης”). Περαιτέρω, αποδείχθηκε, ότι ήταν εφικτή η σίτιση των ζώων του ζωολογικού πάρκου με δαπάνες του Δήμου ..., με απευθείας ανάθεση από την κατηγορουμένη υπό την ανωτέρω ιδιότητα της, όπως αποδεικνύεται από την υπ' αριθμ. πρωτ. …. σύμβαση προμήθειας "ζωοτροφών”, δυνάμει της οποίας η ίδια ανέθεσε απευθείας στην αντισυμβαλλόμενη Μ. Σ. την προμήθεια ζωοτροφών αξίας 20.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ. Επί πλέον, η σίτιση των ζώων του ζωολογικού πάρκου μπορούσε, να αντιμετωπισθεί, και πέραν της διαδικασίας της δια απευθείας ανάθεσης, αφού υφίστατο σχετικό κονδύλιο στον προϋπολογισμό του Δήμου ... μέχρι του ποσού των 4.000 ευρώ, αλλά απαιτείτο η σύναψη σύμβασης, η οποία ουδέποτε συνήφθη, όπως βεβαιώνει απολογούμενος ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου ο Αντιδήμαρχος ... Ι. Ν. αναφέροντας σχετικά επί λέξει: “... Δεν είναι ότι δεν υπήρχαν κονδύλια. Δεν είχαν γίνει όμως οι διαδικασίες για τις συμβάσεις, έτσι ώστε να μπορούν να εκταμιευθούν τα λεφτά. Δώσαμε στον κύριο Σ. 20.000 ευρώ για ένα έτος και μας έδωσε αποδείξεις. Τα χρήματα αυτά, ο Δήμος τα πήρε από τον προϋπολογισμό του. Όταν ήμουν δημοτικός σύμβουλος, δεν υπήρχε σύμβαση και γι' αυτό το κονδύλι ήταν 4.000 ευρώ. Αυτό το ποσό μπορούσε, να εκταμιεύσει ο Δήμος. Δεν χρειαζόμασταν μόνο 4.000 ευρώ το 2014 ...”. Η ύπαρξη δε, τέτοιου κωδικού (κονδυλίου) επιβεβαιώνεται από την ρητή μνεία του στην προαναφερομένη υπ' αριθμ. ….. απόφαση προμήθειας "ζωοτροφών" του Δήμου ...υ ως "Κ.Α. …..”. Όμως, πέραν του γεγονότος ότι τα ζώα του ζωολογικού πάρκου υποσιτίζονταν εμφανώς και εν γνώσει της κατηγορουμένης, κατά τα προεκτιθέμενα, όπως άλλωστε αποδέχεται και η ίδια κατά την απολογία της ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, η έστω στοιχειώδης τοιαύτη (σίτιση), ήταν αυθαίρετη, διότι αποδείχθηκε, ότι δεν στηριζόταν, όπως θα έπρεπε, σε πίνακα (σιτηρεσίου) καταρτιζόμενο και αποστελλόμενο στον Δήμο ... από την αρμόδια, ως ευλόγως διαθέτουσα ειδικές γνώσεις επί του αντικειμένου Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, Τμήμα φυτικής-ζωικής παραγωγής, αφού το γεγονός αυτό, που επικαλείται αορίστως η κατηγορούμενη στη συνεδρίαση της 28ης-4-2017 του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου .. (βλ. την υπ' αριθμ. ……… απόφαση αυτού), χωρίς αναφορά σε συγκεκριμένο έγγραφο, αποδείχθηκε αναληθές, μη στηριζόμενο σε οιοδήποτε αποδεικτικό στοιχείο. Άλλωστε, ούτε οι κατηγορούμενοι, τόσο ενώπιον του πρωτοβάθμιου, όσον και ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου (η κατηγορουμένη δια του πληρεξουσίου συνηγόρου υπεράσπισης) ισχυρίστηκαν την ύπαρξη πινάκων σιτηρεσίου. Το δε, υπ' αριθμ. πρωτ. …… έγγραφο της ανωτέρω υπηρεσίας με θέμα "Πρόγραμμα σιτηρεσίου" αφορά στη σίτιση (ποσότητες και είδος τροφής ανά κατηγορία ζώου) των ζώων του ζωολογικού πάρκου για το έτος 2016, ενώ δηλαδή είχαν ήδη ενταθεί οι διαμαρτυρίες για την κακοποίηση των ζώων, κατά τα προεκτιθέμενα, με αναρτήσεις φωτογραφιών και ηλεκτρονική αλληλογραφία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με έγγραφες αναφορές της Φιλοζωικής ... και του Ελληνικού Συλλόγου Προστασίας Ιπποειδών (ΕΣΠΙ) με την επωνυμία "Α. A." προς τον Δήμο ... και αφού είχαν λάβει χώρα περιστατικά ασθενειών των ζώων κατά τα έτη 2015, όπως αρκετά συγγενή προβλήματα στα πόνυ λόγω αιμομιξίας, διότι δεν είχε πραγματοποιηθεί ο διαχωρισμός τους, 2016, προβλήματα προγναθισμού στα πόνυ και εξονυχισμός των οπλών λόγω δυσμορφίας των άκρων, έντονες αιμορραγούσες πληγές στα άκρα στα γαϊδουράκια λόγω νηγμάτων μυγών, αφού δεν γινόταν αποπαρασίτωση. Τέλος, η κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα (Σεπτέμβριο του έτους 2015 μέχρι Μάιο του έτους 2017) παράλειψη της κατηγορουμένης να μεριμνήσει για την μεταφορά των ζώων του ζωολογικού πάρκου σε χώρο κατάλληλο για την διαβίωση τους, παρόλο ότι αυτό εμφάνιζε συνθήκες "κολαστηρίου”, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει καταθέτοντας ενόρκως ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου ο μάρτυρας κατηγορίας Γ. Κ., ο οποίος είχε άμεση γνώση όσων κατέθεσε, δεν εδικαιολογείτο από οιανδήποτε ενάσκηση νομίμου καθήκοντος αυτής, ούτε και από την ανύπαρκτη επισκεψιμότητα του πάρκου από κατοίκους της ...υ, ενόψει της εξαθλιωμένης εικόνας των ζώων. Πράγματι δε, όπως αποδείχθηκε, τα ζώα τελικώς μεταφέρθηκαν από το ζωολογικό πάρκο, κατόπιν υποβολής της από ……… καταγγελίας της "Α. A.”, δυνάμει Εισαγγελικής παραγγελίας και παρελήφθησαν στις 19-5-2019 από τον Αντιπρόεδρο του ΕΣΠΙ Θ. Χ.. Πρέπει, όμως, να επισημανθεί, ότι ο ισχυρισμός του πληρεξουσίου συνηγόρου υπεράσπισης της κατηγορουμένης ότι τα ζώα, παρελήφθησαν υγιή, εκτός από τον όνο, από τον Αντιπρόεδρο του Ελληνικού Συλλόγου Προστασίας Ιπποειδών (ΕΣΠΙ) Θ. Χ., προσκομίζοντας προς απόδειξη αυτού το υπ' αριθμ. πρωτ. ………… φωτοτυπικό αντίγραφο εγγράφου του Δήμου ... με θέμα "ΔΕΛΤΙΟ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ”, το οποίο φέρει τις υπογραφές του Αντιδημάρχου Ι. Ν. και του ανωτέρω παραλαβόντος τα ζώα, στο οποίο αναγράφεται, ότι παρελήφθησαν δύο άλογα, ένα πουλάρι, οχτώ πόνυ, ένας όνος, μία στρουθοκάμηλος και ένας παπαγάλος "Εμφανώς υγιή, εκτός από τον όνο, σε καλή φυσική κατάσταση, χωρίς ίχνος κακοποίησης και χωρίς να είναι ελλιποβαρή”, δεν κρίνεται πειστικός, διότι τα βεβαιούμενο στο εν λόγω έγγραφο, έρχονταν σε πλήρη αντίθεση με τις γνωματεύσεις που ο ίδιος ο παραλαβών Αντιπρόεδρος του Ελληνικού Συλλόγου Προστασίας Ιπποειδών Θ. Χ., επισυνάπτει στην από ……..ηλεκτρονική αλληλογραφία προς το Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων Ρόδου (βλ. αναγνωστέο έγγραφο αριθμ. ….) σχετικά με τα ιπποειδή και συγκεκριμένα με την από …….. κτηνιατρική γνωμάτευση του κτηνιάτρου ΕΣΠΙ, δρ Α. F., σύμφωνα με την οποία, αφού εξετάστηκαν κλινικά στις 21-5-2019 στις εγκαταστάσεις του ΕΣΠΙ στο ... τα αφιχθέντα ιπποειδή από την ... παρατηρήθηκε ότι "Τα ιπποειδή παρουσίαζαν όλα αφυδάτωση, μερικώς ελλιποβαρή και συμπτώματα κνησμού στην περιοχή του πρωκτού λόγω μη χορήγησης αποπαρασιτοκτόνων ουσιών. Τα ιπποειδή χρήζουν άμεσης περιποίησης οπλών από πεταλωτή. Ο θηλυκός όνος παρουσιάζει δερματίτιδα με έντονο κνησμό και αλλοιώσεις του δέρματος σε όλο το σώμα”. Με βάση όλα τα ανωτέρω αποδειχθέντα, δεν πείστηκε το Δικαστήριο τούτο, πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι ο κατηγορούμενος Ι. Ν. του Ν. είχε συγκεκριμένη αρμοδιότητα και ευθύνη σχετικά με την φροντίδα εν γένει των ζώων του ζωολογικού πάρκου, πέραν της οικειοθελούς ενασχόλησής του με αυτό, μεταφέροντας περιστασιακά τροφή με το Ι.Χ.Ε. αυτοκίνητο του και πρέπει να κηρυχθεί αθώος της αποδιδόμενης σ' αυτόν αξιόποινης πράξης της κακοποίησης ζώων από κοινού κατ' εξακολούθηση. Αποδείχθηκε, όμως, βάσει των ανωτέρω παραδοχών, ότι η κατηγορουμένη Μ. Τ. του Μ., τέλεσε, κατά μόνας, την αποδιδόμενη στην ίδια με το κατηγορητήριο αξιόποινη πράξη της κακοποίησης ζώων κατ' εξακολούθηση και πρέπει, να κηρυχθεί ένοχη”. Στη συνέχεια, το ανωτέρω Δικαστήριο της ουσίας κήρυξε την κατηγορουμένη και ήδη αναιρεσείουσα ένοχη για την αξιόποινη πράξη της κακοποίησης και κακής μεταχείρισης ζώων με πρόθεση, κατ' εξακολούθηση και, αφού αναγνώρισε στο πρόσωπό της τις ελαφρυντικές περιστάσεις του πρότερου σύννομου βίου και της ειλικρινούς μετάνοιας (άρθρ. 84 παρ. 2 στοιχ. α' και δ' του ΠΚ), της επέβαλε ποινή φυλάκισης εννέα (9) μηνών, που ανέστειλε επί τετραετία, με το ακόλουθο διατακτικό: "Στην ... από τον Σεπτέμβριο του έτους 2015 έως και τον Μάιο του έτους 2017, με περισσότερες από μία πράξεις που αποτελούν εξακολούθηση του ιδίου εγκλήματος, ως ιδιοκτήτρια ζώων και ως αρμόδια του Δήμου ... για την ευζωία ζώων που βρίσκονταν στην κατοχή της σε ζωολογικό πάρκο του Δήμου ...υ, με πρόθεση κακοποίησε ζώα συντροφιάς, εργασίας και εκτροφών καθώς δεν τύγχαναν εκ μέρους της της δέουσας στοργής και μεταχείρισης με την χορήγηση κατάλληλου και επαρκούς για το είδος τους τροφής και ύδατος την εξασφάλιση άνετου, υγιεινού και προσαρμοσμένου στον φυσικό τρόπο διαβιώσεώς τους καταλύματος, και την χορήγηση κατάλληλης κτηνιατρικής φροντίδας και αδιαφορώντας για την ευζωία τους και αποδεχόμενη τους κινδύνους που προέκυψαν για την επιβίωση τους προκαλώντας δε σε αυτά σωματικές βλάβες. Ειδικότερα, στον ως άνω τόπο και χρόνο λειτουργούσε παράνομα ζωολογικό κήπο, χωρίς την απαιτούμενη από το νόμο αδειοδότηση και χωρίς να πληρούνται στοιχειώδεις προϋποθέσεις για την λειτουργία ζωολογικού πάρκου, τις ανάγκες του οποίου μάλιστα δεν παρακολουθούσε παρότι: διατηρούσε εντός αυτού εννέα πόνυ, δύο άλογα, δύο γαϊδουράκια, μία στρουθοκάμηλο, ένα παπαγάλο και πλήθος άλλων πτηνών (περιστέρια, ορτύκια, πέρδικες), τα οποία στερούνταν στοιχειώδους καλής μεταχείρισης με αποτέλεσμα τα ζώα αυτά να μην λαμβάνουν καμία προστασία για τους εξής λόγους: 1)Δεν χορηγούσε κατάλληλη και πλήρη διατροφή στα διάφορα ζώα ανάλογα με το είδος τους, ούτε αγόραζε τροφή με γνώμονα τη δραστηριότητα και το είδος των ζώων. Ειδικά δε για τα ιπποειδή, η βασική τους τροφή είναι τσαΐρι (ξηρό λειβαδόχορτο) ή ελεύθερη βοσκή. Το σανό που χορηγούσε η κατηγορουμένη στα ιπποειδή ήταν πολύ χαμηλής διατροφικής αξίας και συνεπώς κατά καιρούς ήταν υποσιτισμένα. Η ασταθής τροφή προκαλούσε στα ιπποειδή κολικούς και πολλά άλλα προβλήματα, μπορούσε δε να επιφέρει ακόμη και το θάνατο τους. Οποιαδήποτε άλλη τροφή, όπως καρπός, πίτουρο ή mix αλόγου, θα έπρεπε να χορηγείται κατά περίπτωση και όχι σε όλα τα άλογα - πόνυ όπως γινόταν. Πολλά από τα πόνυ που συνσταβλίζονταν ήταν άσχημης θρεπτικής κατάστασης καθώς τρέφονταν μόνο με άχυρο το οποίο είναι παντελώς ελλιπές σε θρεπτικά συστατικά και ανεπαρκές για τη διατροφή των ιπποειδών, η οποία μάλιστα δεν δύναται να στηρίζεται αποκλειστικά σε αυτό. Λόγω της μη ενδεδειγμένης σε ποσότητα και ποιότητα διατροφής τα άλογα με τον καιρό είχαν αδυνατίσει πολύ, δεν υπήρχε χορτάρι για να βοσκήσουν και η κύρια τροφή τους ήταν το άχυρο, τους παρεχόταν δε μόνο ένας καρπός όχι όμως όλο το χρόνο διότι τελείωναν τα χρήματα του Δήμου και η κατηγορουμένη περίμενε το επόμενο εξάμηνο για να μπορέσει να αγοράσει άλλο.
Συνεπώς η διατροφή των ζώων δεν ήταν η συνιστώμενη ούτε σε ποσότητα ούτε σε ποιότητα με πολλές επιπτώσεις σε αυτά πχ να είναι αδυνατισμένα, κουρασμένα, τα ιπποειδή από τον υποσιτισμό να μην μπορούν να τρέξουν κλπ. 2) Δεν μερίμνησε για σύναψη σύμβασης με κτηνίατρο που να παρακολουθεί συστηματικά τα ζώα, να ορίζει τη σίτιση τους, να τους παρέχει παρασιτοκτόνα και γενικά να ελέγχει κατά πόσον τα ζώα είναι υγιή ή όχι. Ως εκ τούτου δεν υπήρχε κτηνιατρική φροντίδα και παροχή υπηρεσιών ιππιάτρου (κτηνίατρου ειδικευμένου στα ιπποειδή), με αποτέλεσμα οποιοδήποτε κτηνιατρικό πρόβλημα προέκυπτε να μην αντιμετωπίζεται, να μην υπάρχει συνιστώμενη από κτηνίατρο δίαιτα και η λίγη τροφή που τους παρέχονταν να είναι χωρίς προγραμματισμό και επιστημονική επίβλεψη, ενώ δεν γίνονταν ούτε εμβολιασμοί, δεν χορηγούνταν παρασιτοκτόνες πάστες, όπως είναι υποχρεωτικό ανά εξάμηνο, ούτε διενεργούνταν οι απαραίτητες εξετάσεις (πχ κοπράνων, αιματολογικές). Η φροντίδα των ζώων είχε αφεθεί στα χέρια ενός εθελοντή ο οποίος δεν είχε βοήθεια από κτηνίατρο και τα ζώα επαφίονταν στην εμπειρία που είχε αποκτήσει από αυτή του την ενασχόληση. Μάλιστα η κατηγορουμένη δεν όρισε εκπρόσωπο του Δήμου που θα είχε την ευθύνη και την επίβλεψη της καλής λειτουργίας του ζωολογικού κήπου, καθώς είναι προφανές ότι ένας εθελοντής χωρίς συγκεκριμένες αρμοδιότητες δεν μπορούσε να κάνει όσα έπρεπε και όπως έπρεπε. Επίσης, τα ζώα δεν είχαν βιβλιάρια υγείας, όπως προβλέπει ο νόμος. 3) Δεν υπήρχε άμεση πρόσβαση των ζώων σε νερό όλο το εικοσιτετράωρο, υπήρχαν μόνο δύο μικρές λεκάνες οι οποίες δεν αρκούσαν για να πίνουν όλα τα ζώα νερό. Ιδιαίτερα δε τα γαϊδουράκια, τα οποία σημειωτέον ήταν δεμένα από το πόδι, κάτω από τον καυτό ήλιο του καλοκαιριού, ήταν συχνά χωρίς νερό. Οι σωλήνες παροχής νερού ήταν επιφανειακές για πολλά μέτρα με αποτέλεσμα το νερό τις μεσημεριανές ώρες να είναι καυτό. Όλο το καλοκαίρι, το μεσημέρι οι κουβάδες του νερού ήταν άδειοι με αποτέλεσμα πολλοί επισκέπτες να κάνουν καταγγελίες στο Δήμο. Η Φιλοζωική ...υ, με τα δικά της λιγοστά χρήματα, εγκατέστησε ποτίστρες για να υπάρχει συνεχώς νερό. Όταν όμως χαλούσαν τα φλοτέρ, η κατηγορουμένη δεν φρόντιζε για την επισκευή τους αλλά προτιμούσε να κλείνουν οι βάνες και να μένουν τα ζώα με ελάχιστο νερό. 4) Τα ιπποειδή δεν είχαν καθημερινή επαφή με γνώστες της φροντίδας των ιπποειδών. Τα περισσότερα ιπποειδή δεν είχαν εκπαιδευτεί ποτέ τους. Αυτό καθιστούσε τη διαχείρισή τους πάρα πολύ δύσκολη αλλά και επικίνδυνη σε περίπτωση που χρειαστούν περίθαλψη ή μεταφορά. Ακόμη αυτό είχε ως αποτέλεσμα την απουσία στοιχειώδους καθαρισμού τους ενώ δεν λάμβανε χώρα άθληση στα ιπποειδή, όπως επιβάλλεται στα ζώα αυτά. 5) Δεν καθαριζόταν ο χώρος στον οποίο ήταν κλεισμένα όλα τα ζώα, καθώς και ο περιβάλλων χώρος του πάρκου, από τα ξερά χόρτα, τα οποία ήταν επικίνδυνα να προκαλέσουν πυρκαγιά και να επιφέρουν μεταξύ άλλων και θανάτωση των ζώων και οι εν γένει συνθήκες διαβίωσής τους ήταν άθλιες. Τα ιπποειδή δεν είχαν άμεση πρόσβαση σε κλειστό και στεγνό περιβάλλον. Ο χώρος στον οποίο φιλοξενούνταν δεν καθαριζόταν από τις κοπριές. Ο εθελοντής επιστάτης όταν τα τάιζε, έριχνε τα άχυρα πάνω στις κοπριές με αποτέλεσμα ό,τι σκουλήκι αφοδεύεται να επαναπροσλαμβάνεται. Επίσης ο χώρος εγκλεισμού των πόνυ ήταν γεμάτος χοντρές πέτρες με αποτέλεσμα να δημιουργείται πρόβλημα στα πέλματα των ζώων. Τα ζώα δεν είχαν την ελευθερία που τους αρμόζει, δεν είχαν αρκετό χώρο στην καθημερινότητά τους και κατάλληλες σταβλικές εγκαταστάσεις. Τα γαϊδουράκια παρέμειναν μονίμως δεμένα ενώ τα μεγαλύτερα ιπποειδή σε ένα μικρό περιφραγμένο χώρο. Για τα ιπποειδή έπρεπε να υπάρχει στάβλος με προδιαγραφές στάβλου και όχι ένας ενιαίος χώρος όπου συνωστίζονταν όταν έβρεχε ή όταν έκανε ζέστη. Στο στάβλο, έπρεπε να υπάρχει ένα διαχωριστικό για να απομονώνεται κάθε ζώο, να τρώει χωριστά το καθένα και όχι όλα μαζί, οπότε το πιο λαίμαργο να τρώει περισσότερο και τα μικρότερα να τρώνε λιγότερο από όσο πρέπει. Η στρουθοκάμηλος βρισκόταν κλεισμένη σε έναν τετράγωνο χώρο λίγων τετραγωνικών όπου έκανε βόλτες γύρω γύρω, ενώ αυτό το πουλί χρειάζεται έναν διάδρομο μήκους 50 έως 100 μέτρων και πλάτους 3-4 μέτρων για να μπορεί να τρέξει. Τα πόνυ βρίσκονταν στοιχισμένα σε πολύ μικρό χώρο γεγονός που επέφερε σε αυτά τραυματισμούς. Τα άλογα και τα γαϊδούρια ήταν μονίμως δεμένα, ενώ το ένα γαϊδουράκι βρισκόταν σε έναν περιφραγμένο χώρο, όπου θα μπορούσε να είναι λυμένο. Ο χώρος εγκλεισμού των αλόγων ήταν πολύ μικρός ενώ το καμαράκι που χρησιμοποιείτο σαν στάβλος δεν ήταν διαμορφωμένο κατάλληλα ώστε τα άλογα να ακουμπούν για να κοιμηθούν. Μάλιστα επειδή τα άλογα κοιμούνται όρθια, έπρεπε να υπάρχει ένα διαχωριστικό πάνω στο οποίο να ακουμπούν το κεφάλι για να κοιμηθούν και από όπου συνήθως κρέμεται ο σάκος με την τροφή τους για να μην τρώνε από τη γη. Τα άλογα και τα γαϊδούρια θα έπρεπε να είναι σε χώρους τουλάχιστον ανά δύο ή τρία ελεύθερα γιατί είναι ζώα αγέλης και όχι μοναχικά ζώα. Επίσης τα άλογα έπρεπε να διαβιούν μαζί, λυμένα, σε σωστά περιφραγμένο χώρο, ενώ τα πόνυ έπρεπε να χωριστούν σε ομάδες καθώς υπήρχαν δύο αρσενικά. Γι' αυτό το λόγο έπρεπε η κατηγορουμένη να κάνει εργασίες ανακατάταξης του χώρου και συμπληρωματικές περιφράξεις να επισκευάσει τη βρύση στο χώρο των πόνυ ώστε να μην λασπώνουν τα νερά και επειδή τα στέγαστρα (στάβλοι) δεν επαρκούσαν, έπρεπε να κατασκευαστούν καινούρια. Επιπλέον ο χώρος "φιλοξενίας" των θηλαστικών και των πουλιών δεν λειτουργούσε με τις προϋποθέσεις που όριζε ο νόμος. Σημειώνεται δε ότι με πρωτοβουλία της Φιλοζωικής Εταιρείας ... πραγματοποιήθηκε ο ευνουχισμός των δύο αρσενικών πόνυ, ώστε να σταματήσουν οι ανεξέλεγκτες επιβιβάσεις μια και για χρόνια δεν είχε πραγματοποιηθεί ο διαχωρισμός των πόνυ (τα οποία είχαν αυξηθεί από τα αρχικά δύο, σε εννέα, με αρκετά συγγενή προβλήματα λόγω αιμομιξίας). 6) Παρατηρήθηκαν από τον Σεπτέμβριο του έτους 2015 έως και τον Μάιο του έτους 2017 τα εξής ενδεικτικά περιστατικά κακοποίησης: α) για μεγάλο χρονικό διάστημα φοράδα μονίμως εκτεθειμένη στον ήλιο, β) γάιδαρος ο οποίος ήταν δεμένος με σκοινί από το πόδι και αυτό μπορούσε να προκαλέσει τραύμα με άσχημες συνέπειες στην υγεία του, γ) αρσενικό άλογο, φοβικό, δεμένο στην άκρη του δρόμου, χωρίς στάβλο, χωρίς σκιά, χωρίς ταΐστρες και με δύο κουβάδες στο έδαφος με νερό τουλάχιστον τριών ημερών, δ) φοράδα λιποβαρής δεμένη εντός ξύλινης περίφραξης χωρίς να μπορεί να φτάσει στο στάβλο, χωρίς σκιά να την προστατεύει και με ένα κουβά νερό το έδαφος τουλάχιστον τριών ημερών, ε) ο περιφραγμένος χώρος όπου διαβιούσαν τα πόνυ να είναι σαν βούρκος, με λάσπες και έντομα και ένας στάβλος που δεν χωρούσε παραπάνω από δύο πόνυ. Ένα νεογέννητο ηλικίας δύο μηνών στον ίδιο χώρο και ακόμη ένα λίγο μεγαλύτερο. Δύο αρσενικά όπου το κυρίαρχο επιτίθεται και τραυματίζει το πιο αδύναμο, στ) γάιδαρος εντός ξύλινης περίφραξης χαμηλά δεμένος στο πόδι και χωρίς δυνατότητα να φτάσει στο υποτιθέμενο σκέπαστρο, δίπλα του μία στρουθοκάμηλος σε ένα χώρο πέντε επί πέντε γεμάτο με ξερούς θάμνους και αγκάθια που προφανώς δεν έχει καθαριστεί ποτέ και φυλακισμένος σε μια μάζα συρματόσχοινων ένας παπαγάλος και δεκάδες άλλα πτηνά σε συρμάτινα κλουβιά, ζ) όλα τα πόνυ συγκεντρωμένα στις λεκάνες τους, χωρίς σταγόνα νερού, ενώ υπήρχαν μόνο τρεις λεκάνες για εννέα πόνυ, η) πόνυ τα οποία διαβιούσαν στον ίδιο χώρο να είναι σε ημιάγρια κατάσταση. Πολλά χρειάζονταν οδοντιατρική φροντίδα εξαιτίας των προβλημάτων προγναθισμού, κοθώς και εξονυχισμό των οπλών λόγω δυσμορφίας των άκρων, θ) γαϊδουράκια με έντονες αιμορραγούσες πληγές στα άκρα εξαιτίας νυγμάτων μυγών καθώς δεν πραγματοποιείτο εξωτερική ή εσωτερική αποπαρασίτωση, ι) μέσα σε χαλασμένες κλούβες να διαβιούν λίγα ορτύκια, δύο φασιανοί, ένας παπαγάλος, λίγες κότες και μερικές πέρδικες, 7) Παρατηρήθηκαν από τον Σεπτέμβριο του έτους 2015 έως και τον Μάιο του έτους 2017 αρκετά κτηνιατρικά περιστατικά, τα οποία αντιμετωπίστηκαν τηλεφωνικά από ιππίατρο της φιλοζωικής εταιρείας ..., η οποία έδωσε τις απαραίτητες οδηγίες για την απαιτούμενη αγωγή. Ενδεικτικά: α) τραυματική εξάρθρωση επιγονατίδας και πιθανή ρήξη κάποιων εκ των επιγονατιδικών συνδέσμων σε πόνυ, πιθανώς εξαιτίας κλωτσιάς από άλλο πόνυ, β) αρκετά δερματικά προβλήματα, τραυματισμοί και χωλότητες, γ) ένα πόνυ αιφνιδίως και χωρίς άλλα πρόδρομα εμφάνισε συμπτώματα αδυναμίας ανέγερσης αταξία, καθώς και πλήρη παράλυση των πίσω άκρων και αδυναμία στήριξης σε αυτά. Επίσης εμφάνισε κατακράτηση ούρων και δυσκολία κατά την ούρηση. Με πρωτοβουλία της Φιλοζωικής της ... ακολουθήθηκε κτηνιατρική αγωγή καθώς και δόθηκαν και απαραίτητες οδηγίες για την ανέγερση και την κίνηση του, δ) η φοράδα εμφάνιζε συμπτώματα σοβαρού κολικού και χορηγήθηκε πάλι με πρωτοβουλία της Φιλοζωικής της ... αγωγή από κτηνίατρο με σπασμολυτικά, παυσίπονα και καθαρτικά. 8)Πολύ συχνά δεν εφαρμόζονταν οι οδηγίες - συστάσεις της φιλοζωικής εταιρίας ... με αποτέλεσμα περαιτέρω προβλήματα ευζωίας των ιπποειδών (πχ ανεξέλεγκτες επιβάσεις - αιμομιξίες όπως έγινε τα προηγούμενα χρόνια πριν την πρωτοβουλία της ... για την πραγματοποίηση των ευνουχισμών). Η κατηγορουμένη δεν μερίμνησε για την ευζωία των ανωτέρω ζώων αλλά αντίθετα τα κακοποιούσε, κατ' εξακολούθηση και με πρόθεση καθώς με τις ανωτέρω παραλείψεις της να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για την ευζωία τους αποδέχθηκε την κακοποίησή τους για τους κάτωθι λόγους: 8) επιθυμούσε με τα ιπποειδή να πραγματοποιούνται μαθήματα ιππασίας για τα παιδιά και όλα αυτά σε ένα νησί χωρίς κτηνίατρο. 9) δεν συνεργάστηκε εθελούσια με κτηνίατρο, ο οποίος μπορούσε να είναι και ιδιώτης, με τον οποίο θα έκανε σύμβαση, όπως έχουν κάνει πολλοί Δήμοι. 10) στους προϋπολογισμούς του Δήμου για τα έτη 2014, 2015, 2016, 2017 δεν έχει προβλεφθεί κονδύλι για φιλοζωική δράση, παρόλο που ήταν υποχρέωση του Δήμου, τόσο για τα αδέσποτα όσο και για τα ζώα που στεγάζονταν στο ζωολογικό πάρκο. 11) λειτουργούσε παράνομο δημοτικό ζωολογικό κήπο, εν γνώσει της ότι δεν έχει ούτε άδεια λειτουργίας ούτε πληροί τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την λειτουργία του και συνεπώς γνώριζε τουλάχιστον ότι είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατον, να της χορηγηθεί άδεια. 12) γνώριζε ότι ο χώρος "φιλοξενίας" των θηλαστικών και των πουλιών δεν λειτουργούσε με τις προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος γι' αυτό και το κόστος λειτουργίας του δεν θα μπορούσε να καλυφθεί από κάποιο κονδύλι του προϋπολογισμού του Δήμου .... 13) το Φιλοζωικό Σωματείο της ... και η Φιλοζωική Εταιρεία ... έκαναν πληθώρα συστάσεων προς την κατηγορουμένη και προσπάθησαν να- την κινητοποιήσουν έτσι ώστε να αλλάξει τις συνθήκες διαβίωσης των ζώων, αλλά χωρίς αποτέλεσμα (σημειωτέον ότι η μεγαλύτερη και πιο σημαντική βοήθεια στα ζώα παρεχόταν από το Φιλοζωικό Σωματείο της ... καθώς και από την Φιλοζωική Εταιρεία ...). Η κατηγορουμένη δεν ενδιαφέρθηκε με κάποιο τρόπο για την περίθαλψη των ζώων και την εν γένει ευζωία των ζώων. 14) Εφόσον η κατηγορουμένη δεν μπορούσε να παρέχει στα ζώα μια στοιχειώδη φροντίδα για την ευζωία τους και ουδείς στην ... γνώριζε πώς να τα φροντίσει, μοναδική λύση ήταν να τα απομακρύνει από το νησί και να τα δώσει για φροντίδα σε πρόσωπα ή εταιρείες που ήταν πρόθυμες να τα αναλάβουν και να τα μεταφέρουν, χωρίς μάλιστα έξοδα του Δήμου {ενδεικτικά είχαν δηλώσει ενδιαφέρον ο Ελληνικός Σύλλογος Προστασίας Ιπποειδών (ΕΣΠΙ), η Φιλοζωική Εταιρεία ...}, ωστόσο αυτή προσπαθούσε μόνο να νομιμοποιήσει την παραμονή των ζώων στην ιδιοκτησία της, αλλά καθώς η γραφειοκρατία καθυστερούσε υπερβολικά τις διαδικασίες και οι ενέργειες που απαιτούνταν για τη νομιμοποίηση του πάρκου ήταν πολύ χρονοβόρες δεν αντιμετώπιζε τα ζητήματα διαβίωσης των ζώων μέχρι να νομιμοποιηθεί το πάρκο χρησιμοποιώντας αλυσιτελείς δικαιολογίες σχετικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει για τη νομιμοποίηση του χώρου και την αδυναμία εξεύρεσης χρηματοδότησης χωρίς η ευζωία των ζώων που κινδύνευαν διαρκώς να αποτελεί προτεραιότητα για την ίδια”. Με τις παραδοχές αυτές, οι οποίες διαλαμβάνονται στο σκεπτικό, σε συνδυασμό με όσα αναφέρονται στο διατακτικό της προσβαλλόμενης απόφασης, που παραδεκτά αλληλοσυμπληρώνονται, το Δικαστήριο της ουσίας διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφασή του την απαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, όπως η έννοιά της αναλύθηκε στην προηγηθείσα νομική σκέψη, αφού εκθέτει σ' αυτήν, με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά, τα πραγματικά περιστατικά, που αποδείχθηκαν από την ακροαματική διαδικασία και συγκροτούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση της αξιόποινης πράξης της κακοποίησης και κακής μεταχείρισης ζώων κατ' εξακολούθηση, τις αποδείξεις από τις οποίες συνήγαγε τα περιστατικά αυτά και τους συλλογισμούς, με βάση τους οποίους υπήγαγε τα περιστατικά στις ουσιαστικές ποινικές διατάξεις των άρθρων 26 εδ. α', 27 παρ. 1, 98 παρ. 1 του ΠΚ και 16 περ. α' και 20 παρ. 2 του ν. 4039/2012, τις οποίες ορθά ερμήνευσε και εφάρμοσε χωρίς, ούτε ευθέως ούτε εκ πλαγίου, να τις παραβιάσει, με ελλιπή, αντιφατική ή ενδοιαστική αιτιολογία και έτσι δεν στέρησε την απόφαση νόμιμης βάσης ως προς την στοιχειοθέτηση της αντικειμενικής και υποκειμενικής υπόστασής της στο πρόσωπο της αναιρεσείουσας - κατηγορουμένης. Συγκεκριμένα, αναφέρεται στην πληττόμενη απόφαση ο τρόπος με τον οποίο η αναιρεσείουσα τέλεσε την ανωτέρω αξιόποινη πράξη, με την παράθεση πραγματικών περιστατικών, που στοιχειοθετούν την αντικειμενική υπόστασή της. Ειδικότερα, αναφέρεται ότι τα προσδιοριζόμενα ζώα βρίσκονταν σε ζωολογικό κήπο, που λειτουργούσε χωρίς νόμιμη άδεια και ανήκαν στην ιδιοκτησία και κατοχή του Δήμου ...υ. Ότι η αναιρεσείουσα, ως Δήμαρχος του Δήμου ...υ και νόμιμη εκπρόσωπός του, που ήταν αρμόδια, κατά τις διατάξεις του ν. 3852/2010, για την ευζωία των ζώων αυτών, παραβιάζοντας τους επιβαλλόμενους κανόνες της, με τις κατ' εξακολούθηση παραλείψεις της, αναγόμενες στις κακές συνθήκες διαβίωσης, σίτισης, φροντίδας κλπ, προκάλεσε την κακοποίηση και κακή μεταχείριση αυτών, καθόσον προξενήθηκαν στα ζώα τραυματισμοί, υποσιτισμοί, αφυδατώσεις, ασθένειες, ταλαιπωρίες κλπ. Όπως δε έγινε δεκτό, ανελέγκτως, από το Δικαστήριο της ουσίας, η αναιρεσείουσα δεν είχε μεταβιβάσει τις αρμοδιότητες για τη φροντίδα των ανωτέρω ζώων στον αντιδήμαρχο και συγκατηγορούμενό της Ι. Ν., παρά τα όσα αυτή διατείνεται. Προσθέτως, προσδιορίζεται στην απόφαση η υπαιτιότητα της αναιρεσείουσας στην τέλεση της ανωτέρω αξιόποινης πράξης, με τη μορφή του ενδεχόμενου δόλου. Ειδικότερα, ως προς το υποκειμενικό στοιχείο, αναφέρεται με σαφήνεια, μεταξύ άλλων, ότι: “....(η κατηγορουμένη) με πρόθεση κακοποίησε ζώα συντροφιάς, εργασίας και εκτροφών, καθώς δεν τύγχαναν εκ μέρους της της δέουσας στοργής και μεταχείρισης, με την χορήγηση κατάλληλου και επαρκούς για το είδος τους τροφής και ύδατος, την εξασφάλιση άνετου, υγιεινού και προσαρμοσμένου στον φυσικό τρόπο διαβιώσεώς τους καταλύματος, και την χορήγηση κατάλληλης κτηνιατρικής φροντίδας και αδιαφορώντας για την ευζωία τους και αποδεχόμενη τους κινδύνους που προέκυψαν για την επιβίωσή τους προκαλώντας δε σε αυτά σωματικές βλάβες”.....”Η κατηγορουμένη δεν μερίμνησε για την ευζωία των ανωτέρω ζώων αλλά αντίθετα τα κακοποιούσε, κατ' εξακολούθηση και με πρόθεση, καθώς με τις ανωτέρω παραλείψεις της να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για την ευζωία τους, αποδέχθηκε την κακοποίησή τους”. Προκύπτει, δηλαδή, από το σύνολο των παραδοχών της απόφασης, τόσο το γνωστικό (ενδεχόμενοι κίνδυνοι για την ευζωία και την επιβίωση των ζώων), όσο και το βουλητικό στοιχείο (αποδοχή του εγκληματικού αποτελέσματος) του δόλου της. Περαιτέρω, από την επισκόπηση των πρακτικών της προσβαλλόμενης απόφασης, και δη από το προοίμιο του αιτιολογικού αυτής, παρά τα αντιθέτως υποστηριζόμενα από την αναιρεσείουσα, σαφώς προκύπτει ότι το Δικαστήριο της ουσίας, για τον σχηματισμό της δικανικής του κρίσης, έλαβε υπόψη του όλα τα εκεί αναφερόμενα αποδεικτικά μέσα, μεταξύ των οποίων την κατάθεση του μάρτυρα υπεράσπισης Δ. Γ. και την απολογία του αθωωθέντος συγκατηγορουμένου της Ι. Ν., αλλά κατέληξε κυριαρχικά στην καταδικαστική του κρίση, εκτιμώντας ελεύθερα (άρθρ. 177 παρ. 1 ΚΠΔ) το σύνολο των τεθέντων υπόψη του αποδεικτικών μέσων, χωρίς να περιοριστεί επιλεκτικά σε ορισμένα από αυτά, αγνοώντας τα υπόλοιπα, ενώ, όπως προεκτέθηκε, δεν ήταν απαραίτητη η αξιολογική συσχέτιση και σύγκριση των διαφόρων αποδεικτικών μέσων και των μαρτυρικών καταθέσεων μεταξύ τους και δεν ήταν αναγκαίο να προσδιορίζεται ποιο βάρυνε περισσότερο για τον σχηματισμό της δικανικής κρίσης, ούτε χρειαζόταν να διευκρινίζεται από ποιο ή ποια αποδεικτικά μέσα αποδείχθηκε η κάθε παραδοχή. Οι σχετικές δε αιτιάσεις της αναιρεσείουσας αναφέρονται σε διαφορετική αξιολόγηση από το Δικαστήριο της ουσίας των αποδεικτικών μέσων και, με την επίφαση της έλλειψης αιτιολογίας, της εσφαλμένης εφαρμογής του νόμου και της έλλειψης νόμιμης βάσης πλήττουν, απαραδέκτως, την ανέλεγκτη περί τα πράγματα κρίση του Δικαστηρίου της ουσίας. Κατά συνέπεια, οι, από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ’ και Ε’ του ΚΠΔ, δύο λόγοι της κρινόμενης αίτησης αναίρεσης, περί έλλειψης ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας της πληττόμενης απόφασης και εσφαλμένης ερμηνείας και εφαρμογής ουσιαστικής ποινικής διάταξης, είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι. Κατόπιν αυτών και μη υπάρχοντος άλλου λόγου προς έρευνα, πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της η κρινόμενη αίτηση αναίρεσης και να επιβληθούν στην αναιρεσείουσα τα δικαστικά έξοδα, κατ' άρθρο 578 παρ. 1 του ΚΠΔ, όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει τη με αριθμό ….. αίτηση της αναιρεσείουσας Μ. Τ. του Μ. και της Ε., κατοίκου ..., για αναίρεση της υπ` αριθμ. 217/2022 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου (Πλημμελημάτων) Δωδεκανήσου.
Επιβάλλει στην αναιρεσείουσα τα δικαστικά έξοδα, που ανέρχονται σε διακόσια πενήντα (250) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 29 Ιουνίου 2023.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 14 Ιουλίου 2023.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ