Αριθμός 1277/2024
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Ελένη Κατσούλη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Γεωργία Κατσιμαγκλή, Ελένη Μπερτσιά, Διονύσιο Παλλαδινό και Κωνσταντίνα Νάκου-Εισηγήτρια, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 19 Σεπτεμβρίου 2023, με την παρουσία της Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ελένης Κοντακτσή (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Ε. Κ., για να δικάσει τις αιτήσεις του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, περί αναιρέσεως της υπ’αριθμ. 67/2022 απόφασης του Μ.Ο.Ε. Κρήτης και του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Κ. Λ. του Μ., κάτοικο ..., ο οποίος εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Παντελή Φουρφουλάκη. Με υποστηρίζοντα την κατηγορία τον Γ. Τ. του Χ., κάτοικο ..., ο οποίος παραστάθηκε μετά της πληρεξουσίου δικηγόρου του Κλειούς Παπαπαντολέων.
Το Μ.Ο.Ε. Κρήτης, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και: Α)ο αναιρεσείων Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Αχιλλέας Ζήσης ζητά τώρα την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 13.03.2023 έκθεση του, η οποία ασκήθηκε ενώπιον της Γραμματέως του Ποινικού Τμήματος του Αρείου Πάγου Σ. Τ. η οποία έλαβε αριθμό …/2023, Β)ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος με τις από 10.06.2022 και 14-3-2023 αιτήσεις του, οι οποίες ασκήθηκαν, η μεν πρώτη αυτοπροσώπως ενώπιον του Διευθυντή του Γ.Κ.Κ. Χανίων, Γ. Κ. η οποία έλαβε αριθμό 98/2022, η δε δεύτερη από τον παραστάντα κατά τη συζήτηση στην κατ'έφεση δίκη συνήγορο αυτού Παντελή Φουρφουλάκη, που επιδόθηκε στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου στις 17.03.2023, έλαβε αριθμό πρωτοκόλλου .../2023 και καταχωρίστηκαν στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό .../23.
Αφού άκουσε Ι)Την Αντεισαγγελέα, που πρότεινε: 1. να γίνει δεκτή η αίτηση αναίρεσης του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση ως προς την συνδρομή στο πρόσωπο του κατηγορουμένου της ελαφρυντικής περίστασης του άρθρου 84 παρ.2ε ΠΚ και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, το οποίο θα συγκροτηθεί από άλλους Δικαστές εκτός από αυτούς που δίκασαν προηγουμένως, 2. αφού συνεκδικαστούν οι αιτήσεις του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Κ. Λ., να απορριφθούν και να του επιβληθούν τα έξοδα της δίκης.
ΙΙ)Τους πληρεξούσιους δικηγόρους των διαδίκων που ζήτησαν όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Α) Κατά τη διάταξη του άρθρου 466 παρ.3 του Κ.Π.Δ., "εναντίον του ιδίου βουλεύματος ή της ίδιας απόφασης δεν μπορεί ποτέ να ασκηθεί για δεύτερη φορά το ίδιο ένδικο μέσο που έχει κριθεί». Κατά την αληθή έννοια της διάταξης αυτής προϋπόθεση για την απαγόρευση άσκησης για δεύτερη φορά του ενδίκου μέσου της αίτησης αναίρεσης κατά της ίδιας απόφασης είναι να έχει προηγηθεί κρίση επί της πρώτης. Αν τέτοια κρίση δεν έχει προηγηθεί, παραδεκτά ασκείται μέσα στη νόμιμη προθεσμία δεύτερη αίτηση αναίρεσης, η οποία είναι συμπληρωματική της πρώτης (ΑΠ 1560/2022, ΑΠ 1382/2022).
Στην προκειμένη περίπτωση, οι κρινόμενες από 10-6-2022 και από 14- 3-2023 αιτήσεις, οι οποίες ασκήθηκαν, η μεν πρώτη αυτοπροσώπως από τον αναιρεσείοντα Κ. Λ. του Μ., με δήλωσή του υποβληθείσα στις 10-6-2022 προς το διευθυντή του γενικού καταστήματος κράτησης Χανίων, όπου κρατείτο, η δε δεύτερη από τον παραστάντα κατά τη συζήτηση στην κατ' έφεση δίκη συνήγορο αυτού, Παντελή Φουρφουλάκη, με δήλωση, που επιδόθηκε στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου στις 17-3-2023, για αναίρεση της με αριθ. 67/19, 23 και 24-5-2022 απόφασης του Μικτού Ορκωτού Εφετείου Κρήτης, με την οποία ο αναιρεσείων κηρύχθηκε ένοχος, με την ελαφρυντική περίσταση του άρθρου 84 παρ. 2 ε' του ΠΚ, για την αξιόποινη πράξη της ανθρωποκτονίας με πρόθεση σε ήρεμη ψυχική κατάσταση και του επιβλήθηκε ποινή κάθειρξης οκτώ (8) ετών, ασκήθηκαν νομότυπα και εμπρόθεσμα, αφού η προσβαλλόμενη απόφαση καταχωρήθηκε στο ειδικό βιβλίο στις 3-3-2023 (άρθρα 466 παρ. 1, 2, 473 παρ. 2, 3 ΚΠΔ). Δεδομένου δε ότι δεν έχει κριθεί η πρώτη από τις παραπάνω δύο αιτήσεις αναίρεσης, που στρέφονται κατά της ίδιας απόφασης, κάμπτεται, σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προεκτέθηκαν, η από το άρθρο 466 παρ. 3 ΚΠΔ απαγόρευση άσκησης της δεύτερης από αυτές και θεωρείται ότι το περιεχόμενο αμφοτέρων συνιστά ενιαίο κείμενο, που ερευνάται από το παρόν δικαστήριο και πρέπει, εφόσον είναι, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, παραδεκτές να συνεκδικαστούν, λόγω της μεταξύ τους πρόδηλης συνάφειας (ΑΠ 1560/2022) και να ερευνηθούν ως προς τη βασιμότητα των προβαλλόμενων λόγων αναίρεσης.
Β) Κατά τη διάταξη του άρθρου 505 παρ. 2 εδ. α' του ισχύοντος από 1- 7-2019 ΚΠΔ, ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου μπορεί να ζητήσει την αναίρεση οποιασδήποτε απόφασης μέσα στην προθεσμία που ορίζεται από το άρθρο 507, κατά το οποίο η προθεσμία για την άσκηση αναίρεσης από τον Εισαγγελέα αρχίζει από την καταχώρηση καθαρογραμμένης της απόφασης στο ειδικό βιβλίο που τηρείται στη γραμματεία του δικαστηρίου και για τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου είναι ενός (1) μηνός από την καταχώρηση αυτή. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου δικαιούται να ασκήσει αναίρεση κατά οποιασδήποτε απόφασης, αθωωτικής ή καταδικαστικής, οποιουδήποτε ποινικού δικαστηρίου και για όλους τους λόγους του άρθρου 510 παρ. 1 ΚΠΔ.
Στην προκειμένη περίπτωση, ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, με την από 13-3-2023 δήλωσή του ενώπιον του Γραμματέα του Ποινικού Τμήματος του Αρείου Πάγου, για την οποία συντάχθηκε η σχετική με αριθ. …/2023 σχετική έκθεση, άσκησε νομότυπα και εμπρόθεσμα αναίρεση, σύμφωνα με το άρθρο 505 παρ. 2 εδ. α' του ΚΠΔ, κατά της ίδιας, ως άνω καταδικαστικής απόφασης του Μικτού Ορκωτού Εφετείου Κρήτης, κατά το μέρος της, με το οποίο, στο πρόσωπο του κατηγορουμένου Κ. Λ. του Μ., που, όπως προεκτέθηκε, κηρύχθηκε ένοχος για την αξιόποινη πράξη της ανθρωποκτονίας με πρόθεση σε ήρεμη ψυχική κατάσταση, αναγνωρίστηκε η ελαφρυντική περίσταση του άρθρου 84 παρ. 2 ε' του ΠΚ, δηλαδή ότι αυτός "συμπεριφέρθηκε καλά για σχετικά μεγάλο διάστημα μετά την πράξη του, ακόμα και κατά την κράτησή του», με λόγο αναίρεσης την έλλειψη από την απόφαση της ειδικής αιτιολογίας, που επιβάλλει το Σύνταγμα. Είναι, επομένως, παραδεκτή και πρέπει να ερευνηθεί ως προς τη βασιμότητα του προβαλλόμενου με αυτήν λόγου.
Α) Επί των από 10-6-2022 και από 14-3-2023 αιτήσεων αναίρεσης του αναιρεσείοντος-κατηγορουμένου.
Η διάταξη του άρθρου 299 παρ. 1 του προϊσχύσαντος μέχρι 30-6-2019 ΠΚ όριζε ότι "Όποιος με πρόθεση σκότωσε άλλον, τιμωρείται με ισόβια κάθειρξη». Στο αντίστοιχο άρθρο 299 του από 1-7-2019 ΠΚ, όπως αυτό ίσχυε έως τις 11-11-2021, με τον τίτλο "Ανθρωποκτονία με δόλο», ορίζεται, ότι "1. Όποιος σκότωσε άλλον τιμωρείται με κάθειρξη ισόβια ή πρόσκαιρη τουλάχιστον δέκα ετών. 2. Αν η πράξη αποφασίστηκε και εκτελέστηκε σε βρασμό ψυχικής ορμής, επιβάλλεται κάθειρξη». Από τη σύγκριση των προαναφερθεισών διατάξεων, προκύπτει, ότι οι διατάξεις του νέου ΠΚ είναι επιεικέστερες, ως προς τα παραπάνω αδικήματα της ανθρωποκτονίας με πρόθεση, οπότε είναι εφαρμοστέες εν προκειμένω, με βάση την αρχή της αναδρομικότητας της επιεικέστερης διάταξης από την τέλεση της πράξης μέχρι την αμετάκλητη εκδίκαση της υπόθεσης. Εξάλλου, από την ως άνω διάταξη του άρθρου 299 ΠΚ προκύπτει, ότι για τη στοιχειοθέτηση του εγκλήματος της ανθρωποκτονίας με δόλο απαιτείται αντικειμενικώς μεν η αφαίρεση της ζωής άλλου ανθρώπου, με θετική ενέργεια ή παράλειψη οφειλόμενης από το νόμο ενέργειας, υποκειμενικώς δε δόλος, άμεσος ή ενδεχόμενος, που συνίσταται ο μεν άμεσος στη γνώση και τη θέληση των στοιχείων της πράξης, δηλαδή της καταστροφής της ζωής του άλλου ανθρώπου, ο δε ενδεχόμενος στην αποδοχή του ενδεχόμενου αποτελέσματος της θανάτωσης του άλλου. Ο δόλος, γενικώς, διαγιγνώσκεται από τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν και τις ειδικότερες συνθήκες, υπό τις οποίες τελέσθηκε η πράξη, ήτοι το πληγέν σημείο του σώματος, την ένταση του πλήγματος, την απόσταση δράστη και θύματος, πρέπει δε να κατευθύνεται προς την αφαίρεση της ζωής άλλου. Επίσης, από τη διατύπωση του προαναφερόμενου άρθρου 299 του ΠΚ συνάγεται, ότι για την ποινική μεταχείριση του δράστη της ανθρωποκτονίας από δόλο γίνεται διάκριση του δόλου σε δύο διαβαθμίσεις, ήτοι σε προμελετημένο (παρ. 1) και απρομελέτητο (παρ. 2), όταν υπάρχει βρασμός ψυχικής ορμής. Στην πρώτη περίπτωση απαιτείται ψυχική ηρεμία του δράστη είτε κατά την απόφαση είτε κατά την εκτέλεση της πράξης, μολονότι αυτό δεν αναφέρεται ρητώς στη διάταξη, ενώ στη δεύτερη περίπτωση απαιτείται ο δράστης να βρίσκεται υπό το κράτος ψυχικής υπερδιέγερσης και κατά τη λήψη της απόφασης και κατά την εκτέλεση της ανθρωποκτονίας, γιατί, αν λείπει ο βρασμός ψυχικής ορμής σε ένα από τα στάδια αυτά, δεν συντρέχουν οι όροι εφαρμογής της παρ. 2 του άρθρου 299 του ΠΚ για την επιεικέστερη μεταχείριση του δράστη, δηλαδή για την επιβολή της πρόσκαιρης αντί της ισόβιας κάθειρξης. Προς τούτο, στην πρώτη περίπτωση, το δικαστήριο πρέπει να διαλαμβάνει στην αιτιολογία της απόφασής του, ότι ο δράστης ενήργησε με ψυχική ηρεμία. Δεδομένου, όμως, ότι στο νόμο δεν ορίζεται ως στοιχείο του δόλου του δράστη η ψυχική του ηρεμία, απαιτείται αυτό να προκύπτει είτε με ρητή έκθεση είτε με άλλη παρεμφερή φράση είτε από τα δεκτά γενόμενα πραγματικά περιστατικά (ΑΠ 980/2022, ΑΠ 552/2020).
Εξάλλου, η καταδικαστική απόφαση έχει την απαιτούμενη από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠοινΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει λόγο αναίρεσης από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ’ ΚΠοινΔ, όταν αναφέρονται σ' αυτή, με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά, τα πραγματικά περιστατικά, που προέκυψαν από την αποδεικτική διαδικασία, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελιώνουν και οι νομικοί συλλογισμοί, με τους οποίους έγινε η υπαγωγή των περιστατικών αυτών στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόσθηκε. Για την ύπαρξη τέτοιας αιτιολογίας είναι παραδεκτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού (σκεπτικού) με το διατακτικό της απόφασης, που αποτελούν ενιαίο σύνολο, ενώ δεν υπάρχει έλλειψη αιτιολογίας στην περίπτωση που αυτή εξαντλείται σε επανάληψη του διατακτικού της απόφασης, το οποίο, όμως, εκτός από τα τυπικά στοιχεία του κατηγορητηρίου, περιέχει τα πραγματικά περιστατικά, τόσο αναλυτικά και με τόση πληρότητα, ώστε να καθίσταται περιττή η διαφοροποίηση της διατύπωσης του σκεπτικού της. Η ύπαρξη του δόλου δεν είναι, κατ' αρχήν, αναγκαίο να αιτιολογείται ιδιαιτέρως, καθόσον αυτός ενυπάρχει στη θέληση παραγωγής των περιστατικών, που συγκροτούν την αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος και προκύπτει από τις ειδικότερες συνθήκες τέλεσής του, διαλαμβάνεται δε αιτιολογία περί αυτού (δόλου) στην κύρια αιτιολογία για την ενοχή, διότι εξυπακούεται ότι υπάρχει με την τέλεση των πραγματικών περιστατικών, που συγκροτούν αντικειμενικά το έγκλημα, εκτός αν αξιώνονται από το νόμο πρόσθετα στοιχεία για την υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος. Σε σχέση με τα αποδεικτικά μέσα, που λήφθηκαν υπόψη από το δικαστήριο προκειμένου να μορφώσει την καταδικαστική του κρίση, όπως επιβάλλουν οι διατάξεις των άρθρων 177 παρ. 1 και 178 του Κ.Ποιν.Δ., για την πληρότητα της αιτιολογίας αρκεί ο κατ' είδος προσδιορισμός τους (μάρτυρες, έγγραφα κ.λπ) χωρίς να απαιτείται ειδικότερη αναφορά ή αναλυτική παράθεσή τους και μνεία του τί προέκυψε από το καθένα χωριστά. Πρέπει, όμως, να προκύπτει με βεβαιότητα, ότι το δικαστήριο τα έλαβε υπόψη και τα συνεκτίμησε όλα και όχι μόνο ορισμένα από αυτά κατ' επιλογή, ενώ δεν είναι απαραίτητη η αξιολογική συσχέτιση και σύγκριση των διαφόρων αποδεικτικών μέσων και των μαρτυρικών καταθέσεων μεταξύ τους και δεν απαιτείται να προσδιορίζεται ποιό βάρυνε περισσότερο για το σχηματισμό της δικανικής κρίσης ούτε χρειάζεται να διευκρινίζεται από ποιό ή ποιά αποδεικτικά μέσα αποδείχθηκε η κάθε παραδοχή. Όταν δε εξαίρονται ορισμένα από τα αποδεικτικά μέσα, δεν σημαίνει ότι δεν λήφθηκαν υπόψη τα άλλα, αφού δεν εξαιρέθηκαν ρητά, ούτε ανακύπτει ανάγκη αιτιολόγησης, γιατί δεν εξαίρονται τα λοιπά. Δεν αποτελεί λόγο αναίρεσης η εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων και, ειδικότερα, η εσφαλμένη εκτίμηση και αξιολόγηση των μαρτυρικών καταθέσεων και των εγγράφων, η παράλειψη αναφοράς και αξιολόγησης κάθε αποδεικτικού στοιχείου χωριστά και η παράλειψη συσχέτισης των αποδεικτικών μέσων μεταξύ τους, καθόσον, στις περιπτώσεις αυτές, με την επίφαση της έλλειψης αιτιολογίας, πλήττεται η αναιρετικώς ανέλεγκτη, περί τα πράγματα, κρίση του δικαστηρίου της ουσίας (ΑΠ 1068/2022, ΑΠ 1061/2021, ΑΠ 189/2020, ΑΠ 393/2020, ΑΠ 2055/2019). Περαιτέρω, η ανωτέρω ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία πρέπει να υπάρχει και για την απόρριψη των αυτοτελών ισχυρισμών, οι οποίοι τείνουν στην άρση του άδικου χαρακτήρα της πράξης ή της ικανότητας προς καταλογισμό ή στην εξάλειψη του αξιοποίνου ή τη μείωση της ποινής, με την προϋπόθεση ότι αυτοί έχουν προβληθεί κατά τρόπο σαφή και ορισμένο και έχουν αναπτυχθεί προφορικά κατά τη συζήτηση στο ακροατήριο (Ολ. Α.Π. 2/2005, Α.Π. 95/2020). Αν, όμως, το Δικαστήριο δεν απαντήσει σε αυτοτελή ισχυρισμό, που έχει προβληθεί παραδεκτά, δηλαδή εγγράφως με καταχώρησή του στα πρακτικά και με προφορική ανάπτυξή του στο ακροατήριο, τότε ιδρύεται ο αναιρετικός λόγος της έλλειψης ακρόασης που επιφέρει απόλυτη ακυρότητα κατά τη διαδικασία στο ακροατήριο (Α.Π. 884/2017). Ωστόσο, ισχυρισμοί, οι οποίοι αποτελούν άρνηση αντικειμενικού ή υποκειμενικού στοιχείου του εγκλήματος και, συνεπώς, της κατηγορίας ή απλά υπερασπιστικά επιχειρήματα, δεν είναι αυτοτελείς, υπό την ανωτέρω εκτεθείσα έννοια, ως εκ τούτου δε το δικαστήριο της ουσίας δεν έχει υποχρέωση να αποφανθεί επ' αυτών με ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία (ΑΠ 1045/2022, ΑΠ 442/2022). Περαιτέρω, η πραγματογνωμοσύνη, η οποία διατάσσεται κατά το άρθρο 183 ΚΠΔ με τη συνδρομή ορισμένων προϋποθέσεων από ανακριτικό υπάλληλο, το Δικαστικό Συμβούλιο ή το Δικαστήριο, αποτελεί ιδιαίτερο και αυτοτελές είδος αποδεικτικού μέσου, διακρινόμενο των εγγράφων, το οποίο μνημονεύεται ειδικά στη διάταξη του άρθρου 178 ΚΠΔ και πρέπει, για τη δημιουργία βεβαιότητας, ότι την έλαβε υπόψη το Δικαστήριο, να αναφέρεται ειδικά στην αιτιολογία μεταξύ των αποδεικτικών μέσων που λήφθηκαν υπόψη, χωρίς να αρκεί η αναφορά του στα έγγραφα που αναγνώσθηκαν. Διαφορετικά, ιδρύεται ο λόγος αναίρεσης του άρθρου 510 στοιχ. Δ’ του ΚΠΔ για έλλειψη αιτιολογίας ως προς τα αποδεικτικά μέσα (ΑΠ 1068/2022, ΑΠ 686/2021). Όμως, η κατ' αίτηση διαδίκου ιδιωτική πραγματογνωμοσύνη, γνωμάτευση ή γνωμοδότηση από πρόσωπο που έχει ειδικές γνώσεις επιστήμης ή τέχνης και καλείται να εκφέρει κρίση σε ζητήματα που τίθενται υπόψη του, δεν απαιτείται να αναφέρονται ως ιδιαίτερα αποδεικτικά μέσα, αλλά θεωρούνται απλά έγγραφα, τα οποία λαμβάνονται υπόψη και συνεκτιμώνται μαζί με τις άλλες αποδείξεις, χωρίς να απαιτείται ειδική αιτιολογία για τη μη αποδοχή τους (ΑΠ 1354/2022, ΑΠ 1068/2022, ΑΠ 1001/2020), ενώ τα ίδια ισχύουν και για τις εκθέσεις των τεχνικών συμβούλων (ΑΠ 1068/2022). Περαιτέρω, κατά το άρθρο 6 παρ. 1 εδ. α' της Ε.Σ.Δ.Α., που κυρώθηκε με το ν.δ. 53/1974 και έχει υπερνομοθετική ισχύ κατά το άρθρο 28 παρ. 1 του Συντάγματος "1. Παν πρόσωπον έχει δικαίωμα όπως η υπόθεσίς του δικασθή δικαίως, δημοσία και εντός λογικής προθεσμίας υπό ανεξαρτήτου και αμερολήπτου δικαστηρίου, νομίμως λειτουργούντος, το οποίον θα αποφασίση είτε επί των αμφισβητήσεων επί των δικαιωμάτων και υποχρεώσεών του αστικής φύσεως, είτε επί του βασίμου πάσης εναντίον του κατηγορίας ποινικής φύσεως», ενώ κατά την παρ. 2 του ίδιου άρθρου της, ως άνω, Σύμβασης "παν πρόσωπον κατηγορούμενον επί αδικήματι τεκμαίρεται ότι είναι αθώον μέχρι της νομίμου αποδείξεως της ενοχής του». Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 2 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, που κυρώθηκε στην Ελλάδα με το ν. 2462/1997, "κάθε πρόσωπο που κατηγορείται για ποινικό αδίκημα τεκμαίρεται ότι είναι αθώο εωσότου η ενοχή του αποδειχθεί σύμφωνα με το νόμο». Το τεκμήριο αθωότητας αποτυπώνεται ήδη και στο άρθρο 71 ΚΠΔ, με το οποίο ορίζεται ότι "Οι ύποπτοι και οι κατηγορούμενοι τεκμαίρονται αθώοι μέχρι να αποδειχθεί η ενοχή τους σύμφωνα με το νόμο». Με τις, ως άνω, διατάξεις, στα πλαίσια της έννοιας της "δίκαιης δίκης" επί ποινικών υποθέσεων, καθιερώνεται το τεκμήριο αθωότητας του κατηγορουμένου καθ' όλα τα διαδικαστικά στάδια μέχρι να εκδοθεί καταδικαστική απόφαση επί της δίωξης που ασκήθηκε σε βάρος του, κατοχυρώνεται, δηλαδή, το δικαίωμα κάθε κατηγορουμένου να θεωρείται (τεκμαίρεται) αθώος, εωσότου η ενοχή του αποδειχθεί νομίμως. Κατ'αυτό, η Πολιτεία, μέσω των οργάνων της, οφείλει να αποδείξει την ενοχή του κατηγορουμένου και όχι ο κατηγορούμενος την αθωότητά του (ΑΠ 1705/2022, ΑΠ 1020/2022, ΑΠ 931/2022). Εξάλλου, απόρροια του τεκμηρίου αθωότητας, που καθιερώνεται με τις προεκτεθείσες διατάξεις, είναι και η αρχή της επιείκειας, η οποία επιβάλλει, το δικαστήριο, εν αμφιβολία, να αποφανθεί υπέρ του κατηγορουμένου (in dubio pro reo) (ΑΠ 1089/2019, ΑΠ 1263/2018). Η παραβίαση του τεκμηρίου αθωότητας επάγεται απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας, οπότε ιδρύεται ο από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Α’ λόγος αναίρεσης, σε συνδυασμό με το άρθρο 171 παρ. 1 στοιχ. δ' του ΚΠΔ (ΑΠ 1705/2022, ΑΠ 931/2022, ΑΠ 1/2022).
Στην προκειμένη περίπτωση, από την παραδεκτή, για τις ανάγκες του αναιρετικού ελέγχου, επισκόπηση των πρακτικών της δευτεροβάθμιας δίκης, επί της οποίας εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση, προκύπτει ότι ο αναιρεσείων πρόβαλε ενώπιον του δευτεροβάθμιου Δικαστηρίου τους ακόλουθους ισχυρισμούς:
"ΠΡΟΟΙΜΙΟ Όπως εναργώς προκύπτει από όλο τα φάσμα του αποδεικτικού υλικού, συμφώνως και κατά νόμο αξιολογούμενο, κυρίως όμως από τα αντικειμενικά - εργαστηριακά ευρήματα, που προέκυψαν από την εξέταση των πειστηρίων, η σχηματισθείσα δικογραφία, αποτελεί την επιτομή της προχειρότητας και απερισκεψίας. Και για να εξηγούμαι εξ αρχής, το παράπονο μου αυτό, εντοπίζεται αποκλειστικά και μόνο στην προανακριτική Αρχή, η οποία δυστυχώς δεν ενήργησε με επαγγελματισμό και επιστημοσύνη, δεν συμβουλεύτηκε και δεν αξιολόγησε τα πορίσματα των εργαστηρίων.
Διότι, για να είμαι ειλικρινής, προκάλεσε αίσθηση, αν όχι οργή και αγανάκτηση, η κατάθεση του αστυνομικού Α. Β., ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, ότι δήθεν μέχρι σήμερα (ο μάρτυρας κατέθεσε στις 19-5-2022), δεν γνωρίζει τί αναφέρει η εργαστηριακή εξέταση αναφορικά με την ανίχνευση καταλοίπων πυροβολισμού στα χέρια της αυτόχειρος συζύγου μου !! Ακόμα όμως μεγαλύτερη αίσθηση, προκαλεί το γεγονός ότι την ίδια ακριβώς φράση "δεν έχω λάβει γνώση ότι βρέθηκαν ίχνη πυρίτιδας στο θύμα», είχε επαναλάβει και κατά την ακροαματική διαδικασία ενώπιον του πρωτοβαθμίου ΜΟΔ Ρεθύμνου, στις 26-9-2017 (ορ.σελ.24 στχ.18 εκκαλουμένης αποφάσεως) !!! Υπάρχει άραγε κάποιος που θα πιστέψει ότι την εργαστηριακή αυτή έκθεση, δεν την γνωρίζει μέχρι σήμερα ο υπηρετών στην Υ.Α. Χανίων μάρτυρας Α. Β., όταν :
1.Η έκθεση αυτή κοινοποιήθηκε στις 24-4-2017 στην Υ.Α. Χανίων με το υπ'αρ.πρωτ…. διαβιβαστικό;; Και.
2.Η ίδια έκθεση αναγνώστηκε στο Πρωτοβάθμιο Δικαστήριο και ρωτήθηκε ειδικά επί του περιεχομένου της ο ίδιος μάρτυρας ; Προφανώς και ΌΧΙ!!! Η επιτηδευμένη και προσχηματική "άγνοια», ήταν ο μόνος τρόπος να ξεφύγει από την απόλυτη σε αξιοπιστία ειδική εξέταση των εργαστηρίων για τέτοιες περιπτώσεις.
Θα ήταν πιο έντιμο να καταθέσει ότι την γνωρίζει από την πρώτη στιγμή, αφού η δική του υπηρεσία την παρήγγειλε, στην δική του υπηρεσία την απέστειλε η ΔΕΕ (ορ. διαβιβαστικό), του αναγνώστηκε ξανά το περιεχόμενο της στο πρωτοβάθμιο Δικαστήριο και ότι πράγματι ανατρέπει άρδην τις όποιες επιφυλάξεις είχε η Υπηρεσία του, παρά να υποτιμά την κοινή λογική επικαλούμενος ότι σε μια υπόθεση που εκλήθη τρεις φορές να καταθέσει ως προανακριτικός υπάλληλος, δεν έλαβε γνώση της ΠΙΟ ΚΟΜΒΙΚΉΣ εργαστηριακή εξέτασης, επί πέντε συναπτά έτη !! Επομένως, ορθή αξιολόγηση της κατάθεσης Β., κρύβει το αλληγορικό μήνυμα, ότι εάν συγκατατεθεί ότι γνωρίζει το περιεχόμενο της έκθεσης, αφήνει έκθετη την υπηρεσία του για τον σχηματισμό της παρούσης δικογραφίας, αφού είναι ΑΥΤΑΠΟΔΕΙΚΤΟ ότι η θανούσα σύζυγος μου αυτοπυροβολήθηκε !!! Και εξ αυτού, ακολουθεί την εύκολη οδό της "διπλωματικής" άγνοιας!! Και με αυτού του είδους τις αβελτηρίες, μια ΤΥΠΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ, που συνοδεύεται:
Από ένα πολυσέλιδο σημείωμα έκφρασης αισθημάτων απογοήτευσης, ενοχής, απελπισίας, απόγνωσης και εγκλωβισμού, από την 47χρονη σύζυγο μου, που διήγαγε μία ιδιαίτερα ψυχολογικά ασταθή περίοδο της ζωής της (ορ.ιδία τις καταθέσεις των οικείων της),το οποίο είναι γραμμένο σε δεύτερο ενικό πρόσωπο, μαζί με άλλα δύο σημειώματα που περιέχουν ακραία αγοραίες εκφράσεις και ύβρεις ασύμβατες με τον φυσιολογικό τρόπο αντιμετώπισης της καθημερινότητας από μία γυναίκα με την παιδεία και τις εμπειρίες της θανούσης, Από ένα τραύμα εξ επαφής στο κεφάλι, Από ένα πιστόλι που σε όλα τα επιμέρους τμήματά του φέρει το DNA της αυτόχειρος, Από αναμφισβήτητη παρουσία ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΛΟΙΠΩΝ ΠΥΡΟΒΟΛΙΣΜΟΥ (και όχι απλώς συμβατών), ΜΟΝΟ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ της αυτόχειρος, μετουσιώθηκε τελικά σε "ανθρωποκτονία εκ προθέσεως», την οποία η προανακριτική Αρχή πίστεψε, ότι μπορεί να φορτώσει στην πλάτη μου, ώστε να υφαρπάξει ουσιαστικά μία "αστυνομική επιτυχία», η οποία, όπως ήταν εμφανές εξ' αρχής και ήδη σήμερα απολύτως αποδεδειγμένο, δεν στηρίζεται ούτε στα πράγματα, ούτε στο νόμο, κυριότερα όμως, δεν στηρίζεται στην κοινή λογική. Διότι βέβαια η δικογραφία φέρεται να σχηματίζεται και να "προχωρά», υποκλινόμενη, κάτω από το εξής δόγμα: " Είναι ανθρωποκτονία και όχι αυτοκτονία, διότι δεν αυτοκτόνησε σωστά, δεν αυτοκτόνησε όπως έπρεπε κ.ο.κ. !!!" Λες και υπάρχουν κάποιοι standard κανόνες αυτοκτονίας, που πρέπει να ακολουθήσει κανείς ή "κλισέ" κινήσεις και ενέργειες πριν από αυτήν. Λες και η ψυχο-λογία του κάθε ανθρώπου δεν είναι μοναδική και - πολλές φορές - απαραβίαστη και αβυσσαλέα. Λες και καθένας από εμάς δεν αξιολογεί με διαφορετικό τρόπο το ίδιο ερέθισμα, το ίδιο πρόβλημα ή την ίδια "αναποδιά" ή βιοτικό συμβάν - και κυρίως - δεν αντιδρά και αντιστέκεται με διαφορετικό τρόπο !! ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Θέτοντας κανείς ποιοτικά κριτήρια στην αξιολόγηση του αποδεικτικού υλικού, προφανώς και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι υπερτερούν κατά τρόπο απόλυτο, όλα όσα εδράζονται στο πεδίο του εργαστηρίου. Είναι τα "δώρα της επιστήμης" στην υπηρεσία της Δικαιοσύνης και των Διωκτικών Αρχών, τα οποία οφείλουμε να αξιολογούμε συμφώνως προς την αποδεικτική τους αξίας. Έχοντας αυτό ως δεδομένο, αξίζει να σταχυολογήσω το αποδεικτικό υλικό, κατά τα ουσιώδη του τμήματα :
Α) Η από 24-4-2017 (αρ.πρωτ....) έκθεση εργαστηριακής πραγματογνωμοσύνης, περί ανίχνευσης καταλοίπων πυροβολισμού στα χέρια της θανούσης (αναγν.α/α 15 σελ.52 εκκαλουμένης). Σημειώνω απλά ότι , παραδόξως, το πιο ουσιώδες έγγραφο της δικογραφίας, δεν είχε συμπεριληφθεί στον κατάλογο των αναγνωστέων εγγράφων του Πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου, πλην όμως, αναγνώστηκε κατά πρόταση μου, όπως αναγνώστηκε και ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου και νομίμως λαμβάνεται υπόψη. Δια της ανωτέρω εκθέσεως, ΕΠΙΛΥΕΤΑΙ ΟΡΙΣΤΙΚΑ το θέμα της αυτοχειρίας της συζύγου μου Ε. Τ., όπως από την πρώτη στιγμή φώναζα ωρυόμενος, αλλά κανείς δυστυχώς δεν με άκουγε.
Η άτυχη θανούσα αυτοπυροβολήθηκε με το νομίμως κατεχόμενο πιστόλι μου, αφού στο αριστερό της χέρι και ΜΟΝΟΝ ανευρέθηκαν "ΑΡΚΕΤΑ σωματίδια ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ καταλοίπων πυροβολισμού, καθώς και λίγα σωματίδια συμβατά με κατάλοιπα πυροβολισμού, στο δειγματολήπτη που χρησιμοποιήθηκε για τη λήψη υπαρχόντων συστατικών από το αριστερό χέρι της Τ. Ε. του Χ. Τα πρώτα συνιστούν κατάλοιπα ενεργοποιημένης γόμωσης καψυλλίου ή φυσιγγίου από όπλο που εκπυρσοκρότησε. Τα τελευταία συναντώνται σε κατάλοιπα πυροβολισμού, πλην όμως είναι δυνατόν να προέρχονται και από άλλες πηγές" Αυτές οι δύο λέξεις (αρκετά - χαρακτηριστικά) αποδεικνύουν, κατά τρόπο αναντίρρητο ΚΑΙ ότι αυτοπυροβολήθηκε, αλλά ΚΑΙ με ποιο κυρίως χέρι το έπραξε, αφού είναι οι λέξεις που επιλέγονται ΜΟΝΟ νια το αριστερό χέρι της θανούσης, επί του συνόλου των δειγμάτων. Είναι προφανές ότι προς υποστήριξη του όπλου ή της κάνης αυτού, η θανούσα σύζυγος μου, χρησιμοποίησε και το δεξί της χέρι, αφού και σε αυτό ανευρέθηκαν λίγα σωματίδια ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ καταλοίπων πυροβολισμού, δηλαδή καταλοίπων ενεργοποιημένης γόμωσης καψυλλίου φυσιγγίου από όπλο που εκπυρσοκρότησε.
Επομένως, από την ως άνω έκθεση, που νομίμως αναγνώσθηκε και λαμβάνεται υπόψιν, σαφώς προκύπτει ότι ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΤΑΛΟΙΠΑ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΜΕΝΗΣ ΓΟΜΩΣΗΣ φυσιγγίων, βρέθηκαν ΜΟΝΟ στα χέρια της Ε. Τ., αρκετά στο αριστερό και λίγα στο δεξιό της !!! Όμως, η ίδια η ως άνω έκθεση, προχωρώντας ακόμα παραπέρα (ορ.παράγραφο συμπεράσματα), ξεκαθαρίζει κατά τρόπο αδιάστικτο, ότι ο Αριθμός και το είδος των σωματιδίων που ανευρέθηκαν στα χέρια της Τ. Ε., "συνάδουν με τις εκδοχές αυτή να πυροβόλησε ή να χειρίστηκε πυροβόλο όπλο ή να βρέθηκε σε γειτνίαση με όπλο τη στιγμή που εκπυρσοκρότησε .... Η, πιθανότητα επιμόλυνσης θεωρείται ΑΜΕΛΗΤΕΑ».
Στον αντίποδα αυτών, παραπέμπω απλώς στο συμπέρασμα της τελευταίας σελίδας της έκθεσης αυτής, που αναφέρεται στα δείγματα που ελήφθησαν από εμένα, που μου άνηκε το πιστόλι, αλλά και από τον Μ. Ν., όπου συνάδουν με την εκδοχή ότι "δεν πυροβόλησαν ή δεν χειρίστηκαν πυροβόλο όπλο ή δε βρέθηκαν σε γειτνίαση με όπλο τη στιγμή που εκπυρσοκρότησε....." Η ανωτέρω ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΗ της κατηγορίας εργαστηριακή έκθεση, ορθώς αξιολογήθηκε από το Πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, σύμφωνα δηλαδή με το αποδεικτικό της συμπέρασμα.
Β) Η από 11-1-2017 έκθεση εργαστηριακής πραγματογνωμοσύνης του Τμήματος Ανάλυσης Βιολογικών Υλικών (Αναγνωστέο έγγραφο No 9), που υπογράφεται από την Ε. Ο., Αστυνόμο Β’-Βιολόγο. Απλή ανάγνωση της έκθεση αυτής, οδηγεί στο ίδιο ακριβώς αποτέλεσμα που οδηγεί και τι έκθεση ανίχνευσης καταλοίπων πυροβολισμού.
Χωρίς περιστροφές, από την έκθεση ανάλυσης βιολογικού Υλικού (DNA) προκύπτουν τα εξής:
1.Στον κάλυκα από τον οποίο έφυγε η σφαίρα με την οποία αυτοκτόνησε η σύζυγος μου (εργαστηριακό πειστήριο 2), ανιχνεύτηκε ΜΟΝΟ ΤΟ DΝΑ της αυτόχειρος συζύγου μου Ε. Τ. (ορ.σελ.8 συμπεράσματα στχ.2) 2.Τα σημεία όπλισης του όπλου, δηλαδή περιμετρικά στην ανάγλυφη επιφάνεια του κλείστρου και στο μοχλό ασφάλισης του όπλου (εργαστηριακό πειστήριο 16), φέρουν DNA ΜΟΝΟ ΤΗΣ ΑΥΤΟΧΕΙΡΟΣ ΣΥΖΥΓΟΥ ΜΟΥ (ορ.σελ. 3 στχ.1-3 σε συνδυασμό με σελ.8, παράγραφος Η-Συμπεράσματα, στχ.7).
3.Τα σημεία περιμετρικά στην ανάγλυφη επιφάνεια πιστολοειδούς λαβής, στην σκανδάλη και στο μοχλό απελευθέρωσης γεμιστήρα (εργαστηριακό πειστήριο 15), διαφαίνεται ένας κύριος γενετικός τύπος (ιδιαίτερα υψηλή παρουσία θήλεως DNA) που ανήκει στην θανούσα Τ. Ε. (Σελ.9 παράγραφος Η-Συμπεράσματα, εδάφιο 4) κλείστρου και στο μοχλό ασφάλισης αυτού Και.
3.- Στα νύχια αμφοτέρων των χεριών της αυτόχειρος συζύγου μου ΔΕΝ ΑΝΙΧΝΕΥΤΗΚΕ DNA δικό μου (ορ.σελ.8 παρ.Η-Συμπεράσματα, εδάφιο 3). Επομένως, αποδεικνύεται απόλυτα ο ισχυρισμός μου, ότι δεν ήρθαμε σε καμία αντιπαράθεση ή σωματική επαφή μεταξύ μας !!! Σημειώνω ιδιαίτερα, ως προς το τελευταίο, ότι δια του παραπεμπτικού βουλεύματος, μου αποδίδεται ότι χτύπησα την σύζυγο μου με τα χέρια μου και της προκάλεσα σωματικές βλάβες. Ακριβώς γι' αυτό ελήφθησαν δείγματα από τα νύχια των χεριών της, ώστε να επικυρωθεί ή να καταρριφθεί το σενάριο αυτό, αφού - ως γνωστόν - σε περίπτωση ξυλοδαρμού ή βιαιοπραγίας, ανιχνεύεται DNA του "δράστη», στα νύχια των χεριών του "θύματος», στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων. Και το σενάριο αυτό όμως καταρρίφθηκε. Λες και δεν έφτανε το γεγονός ότι η αυτόνειρας σύζυγος μου, βρέθηκε νεκρή κρατώντας ευλαβικά στο δεξί της χέρι την θηλή που τάιζε το μικρό αρνάκι της !!! Μπορεί άραγε να πιστέψει κανείς ότι θα την κτυπούσε κάποιος και αυτή θα κράταγε την θηλή στο δεξί της χέρι;; Αυτό αλήθεια, έχει σπουδαία σημειολογία, αν αναλογιστεί κανείς ότι η θανούσα σύζυγος μου, είχε κλείσει τα 47 έτη της ηλικίας της, είχε ήδη εισαχθεί στην περίοδο της εμμηνόπαυσης και είχε δύο αποτυχημένες προσπάθειες εγκυμοσύνης στο παρελθόν !!! (ορ. και την ιδιόχειρη επιστολή της, που σε περισσότερα από 10 σημεία, αναφέρει την λέξη "παιδί" και "μάνα»).
Γ.- Η υπ.αρ.πρωτ…./2016 ιατροδικαστική έκθεση. Εξ αυτής, προκύπτει τραύμα εξ επαφής στην αριστερή παρειά, με λοξή ανοδική πορεία (από 1,51 εκ. από τα πέλματα η πύλη εισόδου στην αριστερή παρειά, στο 1,60 εκ. από τα πέλματα η πύλη εξόδου δεξιά βρεγματοκροταφικά). Το ότι το τραύμα είναι εξ' επαφής προκύπτει αναμφισβήτητα από τα εγκαυματικά χείλη διαμέτρου 2.5 εκατοστών με εναπόθεση αιθάλης επί της πύλης εισόδου, αλλά και από το αστεροειδές τραύμα περί τα 4 εκατοστά επί της πύλης εξόδου.
Αξίζει να σημειωθεί εδώ, ότι αν και δια του παραπεμπτικού βουλεύματος, μου αποδίδονταν ότι δήθεν επιτέθηκα στην γυναίκα μου, την χτύπησα με τα χέρια μου και την έσφιξα στο λαιμό (δεν αναφέρεται βέβαια για πιο λόγο άραγε), εν τούτοις τίποτα σχετικό δεν αναφέρει ο συντάξας την έκθεση Ιατροδικαστής. Ειδικότερα: Η γλώσσα, τα ούλα και τα δόντια, είναι ΚΑΤΑ ΦΥΣΗ, ενώ ο Στοματοφάρυγγας ελεύθερος. Ο τράχηλος της θανούσης επίσης κατά φύση, ενώ το υοειδές οστό και οι χόνδροι του λάρυγγα ακέραιοι, ως επίσης ο αυλός του ανώτερου αναπνευστικού «ελεύθερος». Το ίδιο και τα μαλακά μόρια του αυχένα, που κρίνονται κατά φύση, ενώ οι σύνδεσμοι του αυχένα, οι αυχενικοί σπόνδυλοι και ο νωτιαίος μυελός, είναι ακέραιοι.
Και κατόπιν των ανωτέρω, ο Ιατροδικαστής, δεν καταλήγει ούτε σε ξυλοδαρμό, ούτε σε σφίξιμο του λαιμού, ούτε σε τίποτα σχετικό, αλλά το συμπέρασμά του είναι σαφές και αναντίρρητο: "Ο θάνατος της Τ. Ε., οφείλεται σε κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, λόγω πλήξης της κεφαλής με βλήμα κοντόκανου πολεμικού όπλου».
Αλήθεια μόνο ένα νοσηρό μυαλό θα μπορούσε να φανταστεί το σενάριο ότι κτύπησα την σύζυγο μου (για άγνωστη αιτία), προσπάθησα να την στραγγαλίσω και όταν δεν τα κατάφερα αποφάσισα να την σκοτώσω. Και όλα αυτά, χωρίς να υπάρξει καμία απολύτως κάκωση οστού ή μαλακών μορίων ή αδένων ή της γλώσσας, των ούλων ή των δοντιών !!! Χωρίς κανένα εύρημα ο στοματοφάρυγγας, το υοειδές οστό, ο τράχηλος, ο λάρυγγας και ο αυλός του ανώτερου αναπνευστικού !!! Επομένως, ορθώς αξιολογήθηκε από το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο και η Ιατροδικαστική έκθεση, η οποία επισφραγίζει την αυτοχειρία. Περί του "μηχανισμού" επέλευσης του θανάτου, καθώς και του χρόνου και τρόπου δημιουργίας των ασφυκτικών κηλίδων, χωρίς περιστροφές και χωρίς αντίκρουση, κατέθεσε εξάλλου ενόρκως και ο ενώπιον του Πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου εξετασθείς μάρτυρας υπερασπίσεως Ε. Σ., Ιατροδικαστής Αθηνών.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από τα ανωτέρω (έκθεση ανίχνευσης πυρίτιδας και DNA), προκύπτει αναμφισβήτητα ότι η σύζυγος μου, έπιασε με το χέρι της την σφαίρα και την τοποθέτησε στην γεμιστήρα του όπλου (ορ. επ' αυτού ιδιαίτερα το υπ'αρ.9 αναγνωστέο έγγραφο, δηλαδή την από 11-1-2017 έκθεση εργαστηριακής παραγματογνωμοσύνης, κατά την οποία το ανιχνευθέν βιολογικό υλικό στο δείγμα 1, ήτοι στην πειστήρια βολίδα, ναι μεν δεν αποδίδει πλήρη γενετικό τύπο και των 16 STR, λόγω προφανώς ανεπάρκειας του δείγματος, πλην όμως τα 14 από τα 16 STR ταυτίζονται πλήρως ΜΟΝΟ με το DNA της Ε. Τ., που στην ως άνω έκθεση αποτυπώνεται ως δείγμα RF1), τράβηξε το κλείστρο και αφού το όπλισε, αυτοπυροβολήθηκε στο κεφάλι. Από την ανυπαρξία DNA δικού μου στα νύχια της, αλλά και από την ακεραιότητα των ενδυμάτων της, προκύπτει αναμφισβήτητα ότι δεν υπήρξε κανενός είδους πάλη, σύγκρουση ή σωματική αντιπαράθεση μεταξύ μας, αφού είναι γνωστό ότι σε περιπτώσεις πάλης, ανευρίσκεται στα νύχια του θύματος DNA του δράστη.
Στο συμπέρασμα εξάλλου αυτό συνηγορούν και τα εξής πραγματικά περιστατικά:
Ο χρόνος που επήλθε ο θάνατος. Είναι αναμφισβήτητο ή τουλάχιστον δε μπορεί να αμφισβητηθεί ότι η άτυχη θανούσα επικοινώνησε μέσω skype με τον αδελφό της, στις 21:30, όπως ο ίδιος καταθέτει και με την Ε. Ν. (αδελφή του Μ. Ν.), περίπου στις 21:00 (ορ.ένορκες καταθέσεις αμφοτέρων), την ίδια ημέρα της αυτοχειρίας της και μάλιστα, κατά τον χρόνο που εγώ βρισκόμουν έξω από το σπίτι και συνομιλούσα με το Μ. (Ν.), στον οποίο έφερα την κουβέντα να ξαναγυρίσει στο σπίτι μας και να ζήσουμε μαζί. Αυτό το είχα συζητήσει με την γυναίκα μου το απόγευμα και συγκατατέθηκε, με κάποιες επιφυλάξεις, ως προς τον χαρακτήρα του και την συμπεριφορά. Για το λόγο αυτό, συμφωνήσαμε, να έρθει πρώτα δοκιμαστικά σε αγροτικές και οικοδομικές εργασίες μαζί μου, να ελέγξουμε το χαρακτήρα και την συμπεριφορά του και -γιατί όχι - αν είχε διορθωθεί, να επιστρέψει στο σπίτι μας και να μας βοηθάει, αφού πλέον δεν επρόκειτο να αποκτήσουμε δικά μας παιδιά, λόγω της ηλικίας μας και των γενικότερων προβλημάτων. Δυστυχώς, ως απεδείχθη, αυτή η συζήτησή μας την επιβάρυνε ιδιαίτερα ψυχολογικά, αφού προφανώς το ερμήνευσε ως το οριστικό τέλος για τεκνοποίηση. Αξίζει με έμφαση να σημειώσω, ότι ενώ ήδη από το απόγευμα είχαμε κανονίσει να επιστρέψει ο Μ. στο σπίτι και μάλιστα τον κάλεσε η ίδια στο κινητό του, για να έρθει και να μιλήσουμε, εν τούτοις, δεν ανέφερε το παραμικρό, ούτε στον αδελφό της Γ. Τ., ούτε και στην αδελφή του Ε. Ν. Το ότι κρατούσε την θηλή από το αρνάκι που φρόντιζε σαν παιδί της στο δεξί της χέρι, έχει ιδιαίτερη σημειολογία. Βέβαιον είναι επίσης ότι στις 22:00 μου έκανε αναπάντητη κλήση στο τηλέφωνο μου (το τελευταίο προκύπτει από σχετική ερώτηση, που μου υπεβλήθη στην από 23-3- 2016 και ώρα 14:05 ένορκη προανακριτική μου κατάθεση). Κατά τον χρόνο εκείνο ήμουν ακόμα έξω με τον Μ. και συζητούσαμε και με καλούσε προφανώς για να επιστρέψω στο σπίτι, λόγω της ώρας. Επίσης, είναι δεδομένο ότι 22:41 ο Χ. Λ., τηλεφώνησε στο Μ. Ν., λέγοντάς του ότι η Έ. αυτοκτόνησε.
Επομένως, αν υπολογίσει κανείς 5-10 λεπτά, από την αυτοχειρία, μέχρι να βγώ από το μπάνιο, να συνειδητοποιήσω τι συνέβη, να βγώ γυμνός να πάω στο σπίτι του θείου μου, να συνειδητοποιήσει κι'αυτός τι συνέβη και να ειδοποιηθεί ο Μ. ο Ν., ο χρόνος της αυτοχειρίας, θα πρέπει να εντοπιστεί περίπου από 22:30 έως 22:35.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, ότι η επανασύνδεση των σχέσεών μας με το Μ., επέδρασε αρνητικά στην ήδη βεβαρυμμένη ψυχολογία της. Αδιάστικτοι ενδείκτες αποτελούν το σύνολο των καταθέσεων των οικείων της (Τ., Π., Α.), που εμφανίζουν την θανούσα κατά τα τελευταία χρόνια ως γερασμένη πριν από την ώρα της, ατημέλητη, αφοσιωμένη στον Θεό κλπ., κυρίως όμως η χειρόγραφη επιστολή της.
Το ιδιόχειρο αυτό σημείωμα, που αγνοούσα την ύπαρξή του, βρέθηκε στο σπίτι μας, φαίνεται να απευθύνεται σε μένα, αφού είναι συντεταγμένο στο β' ενικό πρόσωπο και η σύζυγος μου, φέρεται να εκφράζει σκέψεις, προβληματισμούς, παράπονα, να εκδηλώνει αισθήματα αναξιότητας, άλλοτε για την ίδια και άλλοτε για μένα και γενικά να αναφέρει πράγματα, που ουδέποτε μου είχε πεί ή ουδέποτε είχα αντιληφθεί ότι την ενοχλούν ή την επιβαρύνουν. Εντύπωση προκαλεί πάντως το γεγονός ότι σε παραπάνω από δέκα σημεία αναφέρει την λέξη "ΠΑΙΔΙ-Α" και "ΜΑΝΑ», ενώ εγνώριζε ότι δεν επρόκειτο ποτέ να αποκτήσουμε παιδιά, λόγω έλλειψης ωαρίων, όπως μας είχαν πει οι γυναικολόγοι. Κι όμως και αυτό, φέρεται τελικά να το αποδίδει σε μένα (κι' εγώ είχα υποβληθεί σε έλεγχο σπέρματος, με φυσιολογικά αποτελέσματα). Όπως, φέρεται να αποδίδει σε μένα και το γεγονός ότι έφυγε ο Μ. από το σπίτι, ενώ αυτό ήταν πρωτίστως δικής της επιθυμία, όπως καταθέτει εξάλλου και ο ίδιος ο αδελφό της στην ανακριτική του κατάθεση: "Για το Μ. έχω να πώ ότι η αδελφή μου δεν τον άντεχε στο σπίτι».
Ορθώς αξιολογούμενη η επιστολή αυτή, με τις κατ' ιδίαν περιστάσεις που ανωτέρω περιγράφηκαν, συνηγορεί αναμφιβόλως ότι n άτυχη θανούσα είχε απολέσει την ψυχική της ισορροπία. Και παρά τις μάταιες εκκλήσεις μου να πάμε μαζί σε ένα ψυχολόγο για να την ενισχύσει, δυστυχώς ήταν αρνητική. Αυτό εξάλλου, το αναφέρει και στην ίδια της την επιστολή με την φράση "Και μετά να σου λέει (ενν.εμένα) να πάς στον ψυχίατρο για ψυχοφάρμακα».
Αλλά και η ιδέα του θανάτου, ως διέξοδος, ως λύτρωση - κατά την ψυχολογία της - ενυπάρχει στην ίδια την επιστολή της. Οι φράσεις (ακολουθούν αυτούσιες): " Τα θυμάσαι αυτά ή τα ξέχασες και θυμάσαι μόνο μετά το θάνατο;;», "Και φαρμάκι στο φαρμάκι έπαθα δηλητηρίαση την εποχή που έτυχε να πεθάνει ο πατέρας σου και συ δεν το κατάλαβες γιατί ήταν και πάλι το εγώ σου...»,»... Καίγεται το μυαλό πιο γρήγορα απ' όταν ήταν 30 χρονών και πρέπει να κοιμηθεί να ξελαμπικάρει. Κοινώς η αγάπη με εγκλώβισε σε μια φυλακή και πονάει αυτή η φυλακή γιατί έχει γύρω της φαρμάκι και πολλές είναι οι φορές που σκέφτομαι ότι καλύτερα έτσι γιατί αν το καταπιεί θα πεθάνει, ας το πάρω εγώ. Και είναι και οι στιγμές που δεν αντέχω άλλο φαρμάκι.....».
Ειλικρινά και μόνο αυτή η επιστολή, ορθώς αξιολογούμενη, θα ήταν αρκετή για την πιστοποίηση της αυτοχειρίας, ακόμα δηλαδή και χωρίς την ύπαρξη των λοιπών εργαστηριακών αποτελεσμάτων.
Εάν μετά ταύτα, ο καλόπιστος αναγνώστης της παρούσης δικογραφίας, δεν πείθεται κατά τρόπο απόλυτο, ότι η σύζυγός μου αυτοκτόνησε και ότι η προανάκριση ασέλγησε και πάνω στο πτώμα της, αλλά και πάνω στην τιμή και στην υπόληψή μου, αλήθεια δεν ξέρω τι άλλο θα πρέπει να περιμένω.
ΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΥΘΙΟ Αποτελεί πλέον κοινό τόπο, ότι τόσο οι πραγματογνωμοσύνες, όσο και οι εκθέσεις των εργαστηρίων, μπορούν να εκτιμηθούν ελευθέρως από τα Δικαστήρια της ουσίας και τα τελευταία να απόσχουν από τα πορίσματά τους. Τούτο όμως δεν συγχωρείται, εάν γίνει "εύκολα», αβασάνιστα, γενικόλογα, συγκεχυμένα ή αναιτιολόγητα, αλλά προφανώς η αντίθετη κρίση του Δικαστηρίου ή Συμβουλίου της ουσίας, θα πρέπει να στηρίζεται όχι απλά σε λογικούς συνειρμούς και αιτιάσεις, αλλά και σε συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την ορθή αξιολόγηση των αποδείξεων και ποιών συγκεκριμένα, τα οποία αποκλείουν αυτά που οι πραγματογνώμονες έθεσαν ως βάση της κρίσης τους. Με άλλα λόγια, η απόφαση, τότε μονό είναι αιτιολογημένη, όταν κατά την επιχειρηματολογική αντιπαράθεση μεταξύ των πραγματικών περιστατικών που συγκροτούν τον πυρήνα της υπεράσπισης του κατηγορουμένου (ιδία όταν ερείδεται σε αυξημένης αποδεικτικής αξίας ιδιαίτερα αποδεικτικά μέσα) και της αντίθετης αιτιολογίας του Δικαστηρίου ή Συμβουλίου της ουσίας, η τελευταία κατισχύει, λόγω της ποιοτικής υπεροχής των σκέψεων και της σύνδεσης αυτών (σκέψεων), με συγκεκριμένα αποδεικτικά μέσα (ορ.ενδ. ΑΠ 818/2017, ΑΠ 554/2014 ΔΣΑ, 468/2011 ΝοΒ 2011.2193,ΠοινΧρ.2012/104,ΑΠ 2093/2011 Α’Δημοσίευση ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 455/2010 Πειραϊκή Νομολογία 3/2010, ΑΠ 1288/1998 ΠοινΧρ 1999, 706, ΑΠ 1891/2008 ΠραξΛογΠΔ 2008, 607, ΑΠ 1752/2007 ΠοινΧρ ΝΗ’, 554 κλπ).
Κατόπιν των ανωτέρω, αξιολογώντας κανείς σύμφωνα με το νόμο και τη λογική το αποδεικτικό υλικό, ευχερώς καταλήγει στο συμπέρασμα ότι καμία άλλη λογική εξήγηση, καμία άλλη λογική εκδοχή, ακόμα και από το ποιο ευφάνταστο μυαλό, δεν μπορεί να δικαιολογήσει την υιοθετούμενη από την εισαγγελική έφεση εκδοχή της ανθρωποκτονίας, η οποία καταρρίπτεται άρδην από τις εργαστηριακές εκθέσεις (πυρίτιδας, DNA),αλλά και από τα λοιπά αποδεικτικά μέσα (ιδιόχειρη επιστολή, καταθέσεις οικείων της κλπ) και νομίμως αιτούμαι την κατ' ουσίαν απόρριψη της εισαγγελικής εφέσεως και την απαλλαγή μου." Περαιτέρω, όπως προκύπτει από το σκεπτικό της προσβαλλόμενης απόφασης, η πλειοψηφία των μελών του Μικτού Ορκωτού Εφετείου Κρήτης, που την εξέδωσε, δικάζοντας σε δεύτερο βαθμό, μετά από συνεκτίμηση όλων των αποδεικτικών μέσων (εξέταση του μάρτυρα προς υποστήριξη της κατηγορίας, καταθέσεις των μαρτύρων υπεράσπισης και κατηγορίας, όλα τα έγγραφα, τα οποία αναγνώσθηκαν δημόσια στο ακροατήριο, φωτογραφίες, από 23-3-2016 έκθεση αυτοψίας, από 17-1-2017 ψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη, η οποία διενεργήθηκε με τις αναφερόμενες διατάξεις της Ανακρίτριας Πλημμελειοδικών Χανίων), δέχθηκε, κατά πλειοψηφία, κατά την αναιρετικώς ανέλεγκτη επί της ουσίας κρίση του, ότι αποδείχθηκαν τα ακόλουθα: "Η θανούσα Ε. Τ. και ο κατηγορούμενος παντρεύτηκαν το έτος 1998. Από τον γάμο τους δεν απέκτησαν τέκνα. Τα πρώτα χρόνια της κοινής τους ζωής ήταν αρμονικά στην συνέχεια, όμως, η σχέση τους άρχισε να διαταράσσεται, όπως προκύπτει τόσο από τις καταθέσεις των μαρτύρων συγγενών της όσο και από σημείωμα της θανούσης, στο οποίο περιγράφεται ανάγλυφα η συναισθηματική κόπωση που βίωνε η ίδια από την αλλαγή της συμπεριφοράς του συζύγου της απέναντι της, η οποία ήταν απαξιωτική. Η διαταραχή στην σχέση τους είχε σαν αποτέλεσμα κάποιο (αδιευκρίνιστο) χρονικό διάστημα, το ζευγάρι να διαμείνει χωριστά με πρωτοβουλία της θανούσης, η οποία εγκαταστάθηκε στο Ρέθυμνο. Στην συνέχεια η θανούσα με δική της πρωτοβουλία επέστρεψε στην συζυγική τους οικία, χωρίς, όμως, τα μεταξύ τους προβλήματα να λυθούν. Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι από το έτος 2008 έως και το έτος 2013 διέμενε στην οικία τους ο ανιψιός του κατηγορουμένου Μ. Ν. Ο τελευταίος με πρωτοβουλία του κατηγορουμένου και κάτω από την πίεση της θανούσης, λόγω της συμπεριφοράς του, η οποία είχε σαν αποτέλεσμα να διαταράξει περαιτέρω τις σχέσεις του ζευγαριού, απομακρύνθηκε από την οικία τους. Το 2016 και συγκεκριμένα λίγες ημέρες πριν την 23-3-2016 ο κατηγορούμενος αποφάσισε να προτείνει στον ανιψιό του να επιστρέψει στο σπίτι και να μείνουν και πάλι μαζί σαν οικογένεια. Την σκέψη του αυτή μετέφερε στην θανούσα, η οποία, όπως αναφέρει στην απολογία του, αντέδρασε δηλώνοντάς του ότι δεν επιθυμούσε την επιστροφή του ανιψιού του. Παρά την αντίδραση της θανούσας ο κατηγορούμενος στις 23-3-2016 κάλεσε τον ανιψιό του στην οικία του προκειμένου να συζητήσουν τους "όρους" της επιστροφής του. Πράγματι, γύρω στις οκτώ η ώρα το βράδυ της ίδιας ημέρας ο Μ. Ν. επισκέφθηκε τον κατηγορούμενο στην οικία του και παρέμεινε στον αύλειο χώρο αυτής, συζητώντας μαζί του και πίνοντας τσικουδιές για περίπου μιάμιση ώρα, χωρίς όλο αυτό το χρονικό διάστημα η παθούσα να εμφανιστεί και να συνομιλήσει μαζί τους, προφανώς, επειδή, όπως αναφέρει και στην απολογία του ο κατηγορούμενος, εξέφρασε και πάλι αντιρρήσεις, όταν την ίδια ημέρα το πρωί της ανακοίνωσε ότι είχε κλείσει ραντεβού με τον ανιψιό του. Μετά την αποχώρηση του ανιψιού του από την οικία τους κατά τις 22:00, η ώρα σύμφωνα με τον κατηγορούμενο, ο τελευταίος μπήκε στην οικία τους και συγκεκριμένα στην κουζίνα, στην οποία βρισκόταν έμπροσθεν του νεροχύτη η σύζυγος του και αφού η τελευταία εκνευρισμένη του είπε τον ρώτησε "γιατί άργησες τόσο», της έδωσε το όπλο που έφερε μαζί του να το βάλει στο μπαούλο, όπου συνήθως το φύλαγε και στην συνέχεια της είπε να ετοιμάσει το τραπέζι για το βραδινό φαγητό, όσο ο ίδιος θα έκανε μπάνιο. Σύμφωνα πάντα με την απολογία του κατηγορουμένου, ο ίδιος, αφού ξεντύθηκε και έμεινε με τα εσώρουχα, πήγε στο λουτρό του υπνοδωματίου τους και την στιγμή που άνοιγε το νερό του ντους, άκουσε ένα πυροβολισμό. Βγήκε από το λουτρό φωνάζοντας το όνομα της συζύγου του και πλησιάζοντας στην κουζίνα την είδε "κάτω ανάσκελα», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει. Στην συνέχεια, γονάτισε, έσκυψε επάνω της, σήκωσε το κεφάλι της και, όταν διαπίστωσε ότι ήταν νεκρή, έτρεξε φορώντας μόνο τα εσώρουχα στην οικία του θείου του Ν. Λ., που βρίσκεται σε απόσταση τριάντα μέτρων από την δική του, του είπε ότι αυτοκτόνησε η σύζυγος του και του ζήτησε να τηλεφωνήσει στον ανιψιό του Μ. Ν. για να του δώσει τα κλειδιά της οικίας του και να του φέρει ρούχα για να ντυθεί. Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι στις 23:30 η ώρα η Υποδιεύθυνση Ασφαλείας Χανίων ενημερώθηκε τηλεφωνικά από τον υιό του μάρτυρα και θείο του κατηγορουμένου Ν. Λ. ότι η Ε. Τ. βρέθηκε νεκρή στην ισόγεια μονοκατοικία που βρίσκεται στην ..., στην οποία διέμενε με τον κατηγορούμενο σύζυγο της. Προκειμένου να εξακριβωθούν τα αίτια και οι συνθήκες του θανάτου της οι αρμόδιοι αστυνομικοί υπάλληλοι Υ.Α. Χανίων μετέβησαν στην ανωτέρω οικία, στην οποία παρευρέθη και ο ιατροδικαστής Σ. Μ. Σύμφωνα με την από 23-3-2016 έκθεση αυτοψίας στην οποία προέβη ο Υ/Β Ι. Δ. με την σύμπραξη του ανθυπαστυνόμου Χ. Μ., το πτώμα της θανούσης βρέθηκε σε ύπτια θέση με το κεφάλι στην είσοδο του λουτρού, που βρίσκεται δεξιά στον ενιαίο χώρο της κουζίνας και του καθιστικού, ενώ μέρος του αριστερού της χεριού βρισκόταν εντός του λουτρού. Δίπλα στο κεφάλι της θανούσης και πάνω ακριβώς από τον αριστερό της ώμο βρέθηκε ένα πυροβόλο όπλο μάρκας ..., με σειριακό αριθμό ..., το οποίο ανήκει στον κατηγορούμενο και το οποίο αυτός κατείχε νόμιμα. Εντός του όπλου υπήρχε γεμιστήρας που περιείχε δώδεκα φυσίγγια και στην θαλάμη του υπήρχε ένα φυσίγγιο. Το πιστόλι ήταν εμποτισμένο με αίμα και η κάνη του ήταν στραμμένη στον αριστερό ώμο της θανούσης. Γύρω από το πτώμα στην περιοχή του κεφαλιού υπήρχε λίμνη αίματος, ενώ στο εσωτερικό της παλάμης του δεξιού χεριού της θανούσης ανευρεθεί μια πλαστική θηλή (για το τάισμα των ζώων). Σε απόσταση είκοσι εκατοστών από το σώμα της θανούσης, στο ύψος του ενός μέτρου και εξήντα εκατοστών από το έδαφος και σε απόσταση δώδεκα εκατοστών από την κάσα της θύρας του λουτρού, υπήρχε επί του τοίχου ξύσμα από σοβά. Απέναντι από την πόρτα του λουτρού, στον αριστερό τοίχο, καθώς και στο δεξιό κάσο της πόρτας της τουαλέτας ανευρεθήκαν ίχνη αίματος. Εμπρός και αριστερά, στο σαλόνι, σημειώθηκε νοητή είσοδος τεσσάρων μέτρων, σε απόσταση δε τριάντα εκατοστών από τον τοίχο της ως άνω εισόδου βρέθηκε ένας πυροδοτημένος κάλυκας πυροβόλου όπλου διαμετρήματος 9mm. Επίσης πάνω από το πάσο της κουζίνας βρέθηκε ένα πλαστικό μπουκάλι εμφιαλωμένου νερού, το οποίο περιείχε ποσότητα τσικουδιάς, ενώ πάνω στον πάγκο της κουζίνας, μήκους ενός μέτρου και ενενήντα εκατοστών, στο μέσον αυτής και σε απόσταση επτά εκατοστών από την άκρη του, υπήρχαν ίχνη αίματος. Στον νεροχύτη της κουζίνας, που βρίσκεται σε απόσταση ενενήντα επτά εκατοστών από τον πάγκο της κουζίνας, βρέθηκαν θραύσματα από σπασμένο μπουκάλι μπύρας και ένα σπασμένο ποτήρι, ενώ στο πάτωμα της κουζίνας βρίσκονταν διάσπαρτα θραύσματα προερχόμενα από το ανωτέρω μπουκάλι. Αριστερά στον νεροχύτη της κουζίνας βρέθηκε ένα γυάλινο ποτήρι τσικουδιάς, ενώ δίπλα στον νεροχύτη, στο σημείο εναπόθεσης πλυμένων πιάτων, βρέθηκε επίσης ένα γυάλινο ποτήρι τσικουδιάς. Πάνω στον πάγκο της κουζίνας βρέθηκε μία σακούλα με λευκή σκόνη γάλακτος. Εντός του μεσαίου υπνοδωματίου υπήρχε, μεταξύ άλλων, ένα γραφείο με έναν ενεργοποιημένο ηλεκτρονικό υπολογιστή και ένα ιδιόχειρο σημείωμα, το οποίο απευθυνόταν στους κατοίκους της Καμάρας και αναφερόταν σε ψεκασμούς αγροτεμαχίων. Τέλος, στον αριστερό τοίχο του χολ υπήρχαν τρείς διακόπτες ενεργοποίησης των φώτων της οικίας, στους δύο εκ των οποίων υπήρχαν ίχνη αίματος, ενώ μεταξύ του τραπεζιού και του τοίχου που περικλείει τον χώρο του καθιστικού βρέθηκε στο πάτωμα μία βολίδα πυροβόλου όπλου. Περαιτέρω, όπως προκύπτει από την 23-3-2026 έκθεση κατ'οίκον έρευνας και κατάσχεσης, βρέθηκε και κατασχέθηκε, μεταξύ άλλων, ένα ιδιόχειρο σημείωμα της θανούσης, αποτελούμενο από τέσσερα φύλλα. Στο σημείωμα αυτό, το οποίο δεν έχει ημερομηνία και απευθύνεται στον κατηγορούμενο (έχει συνταχθεί σε δεύτερο ενικό πρόσωπο), η θανούσα εκφράζει, μεταξύ άλλων, παράπονα για την αλλαγή της συμπεριφοράς του κατηγορουμένου απέναντι της. Τέλος, σύμφωνα με την υπ'αρ. .../2016 ιατροδικαστική έκθεση του ιατροδικαστή Σ. Μ., κατά την νεκροψία η θανούσα διαπιστώθηκε να φέρει, α] στο πρόσωπο, εκχύμωση πώγωνα, εκχυμώσεις έσω βλενογόννου χειλέων στόματος, ασφυκτικές κηλίδες ... βλεφαρικών επιπεφυκότων, εκχυμωτικούς μώλωπες οφθαλμικών κόγχων (ηπιότερα αριστερά), β] στο λαιμό, εκχυμώσεις, μικροεκχυμώσεις πρόσθιας τραχιλικής-αριστερής πλάγιας και δεξιάς πλάγιας τραχηλικής χώρας, δύο μικροεκδορές-μικροεκχυμώσεις αριστερή οπίσθιας τραχηλικής, γ] στον θώρακα, εκχύμωση δεξιάς κλειδός, διάσπαρτες ασφυκτικές κυλίδες ..., αριστεράς θωρακικής χώρας, δ] στην κοιλιά, ασφυκτικές κηλίδες ..., αριστερής κοιλιακής χώρας διάσπαρτες, ε] στα άκρα, εκχύμωση έξω επιφάνειας δεξιά κάτω άγκωνος χώρας, εκχυμώσεις γαστροκνημιαίων, στ] στην οπίσθια επιφάνεια, πολλαπλές ασφυκτικές κηλίδες ..., οπίσθιας δεξιάς θωρακικής χώρας. Περαιτέρω, διαπιστώθηκε τραύμα διαμέτρου 2,5 εκατοστών με εγκαυματικά χείλη και εναπόθεση αιθάλης στην αριστερή παρειά σε απόσταση 1,51 εκατοστών από τα πέλματα, (χαρακτήρες πύλης εισόδου βλήματος κοντόκανου πολεμικού πυροβόλου όπλου). Αστεροειδές τραύμα περί τα 4 εκατοστά δεξιά βρεγματοκροταφικά σε απόσταση 160 εκ. από τα πέλματα (χαρακτήρες πύλης εξόδου βλήματος κοντόκανου πολεμικού πυροβόλου όπλου). Στο κρανίο δεξιά ινιακοβρεγματικά αστεροειδές τραύμα διαστάσεων 4 εκατοστών με έξοδο οστών και εγκεφαλικής ουσίας, αιμορραγικές διηθήσεις δεξιά βρεγματοκροταφικά, κεντρικά ινιακά και αριστερά κροταφικά, οπή 4 εκατοστών άνωθεν του ινιακού τρήματος, περί τα 3,5 εκ. και κάτωθεν του τρουρκικού εφιππαίου, κάταγμα βάση αριστερά κροταφικά-μετωπιαία προς δεξιά κραταφικά/διπλό και θόλο, από αριστερά κροταφικά ινιακά δεξιά κροταφικά. Διαπιστώθηκε επίσης διατομή στελέχους και θλάσεις εγκεφάλου κατά την πορεία της βολίδος στο δεξιό ημισφαίρο, αίμα στην τραχεία, πνευμονικό οίδημα και συμφόρηση αριστερού πνεύμονα, ασφυκτικές κηλίδες ... στην αριστερή κοιλία, έξαιμα έσω όργανα, ενώ το στομάχι διαπιστώθηκε με υπερπλήρες περιεχόμενο και σε προχωρημένη πέψη. Στο συμπέρασμα ο ιατροδικαστής διατυπώνει την άποψη \ ότι ο θάνατος της συζύγου του κατηγορουμένου Ε. Τ. οφειλόταν σε κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις λόγω πλήξης της κεφαλής με βλήμα κοντόκανου πολεμικού πυροβόλου όπλου, επιπροσθέτως δε αναφέρει ότι "το ενδεχόμενο του ατυχήματος έχει απορριφθεί», χωρίς να προβαίνει σε οποιαδήποτε άλλη ταξινόμηση του εξετασθέντος περιστατικού. Από το περιεχόμενο των τριών ανωτέρω εγγράφων, σε συνδυασμό και με α] την από 7-3-2017 ιατροδικαστική γνωμάτευση της ειδικής ιατροδικαστού Ε. Σ., που ενήργησε ως τεχνική σύμβουλος της οικογένειας της θανούσης, β] τις υπ'αρ..../11- 01-2017, .../24-4-2017 και ...//28-2-2017 εκθέσεις εργαστηριακής πραγματογνωμοσύνης, γ] την από 18-5-2022 τεχνική έκθεση του οπλουργού Ι. Τ., που ενήργησε ως τεχνικός σύμβουλος της οικογένειας της θανούσης, καθώς και με τις καταθέσεις των ως άνω τεχνικών συμβούλων και την κατάθεση του μάρτυρα υπερασπίσεως Σ. Μ., (ιατροδικαστή), προκύπτει κατά την κρίση της πλειοψηφίας των μελών του παρόντος Δικαστηρίου ότι ο θάνατος της συζύγου του κατηγορουμένου δεν ήταν αποτέλεσμα αυτοχειρίας, όπως ισχυρίζεται ο κατηγορούμενος, αλλά οφείλεται στην ανθρωποκτόνο ενέργειά του. Ειδικότερα, η ύπαρξη εκχυμώσεων στον λαιμό της θανούσης, τα θραύσματα γυαλιού στο πάτωμα, το σπασμένο ποτήρι και το μπουκάλι μπύρας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι πριν τον θάνατο της προηγήθηκε διαπληκτισμός αυτής και του συζύγου της και άσκηση σωματικής βίας εναντίον της εκ μέρους του κατηγορουμένου, δεδομένου του γεγονότος ότι η θανούσα ήταν αντίθετη με την επάνοδο του ανιψιού του κατηγορουμένου στην οικία τους, και του εκνευρισμού της για την καθυστέρησή του, όπως κατέθεσε ο ίδιος ο κατηγορούμενος. Κατά την κρίση της πλειοψηφίας ο κατηγορούμενος έσφιξε αρχικά τον λαιμό της θανούσης προκειμένου να κάμψει την αντίστασή της και στην συνέχεια την πυροβόλησε σχεδόν εξ επαφής προκαλώντας τον θάνατο της. Οι κακώσεις που βρέθηκαν στο σώμα της θανούσης (εκχυμώσεις και ασφυκτικές κηλίδες στον θώρακα) επιβεβαιώνονται τόσο από την τεχνική έκθεση όσο και από την κατάθεση της μάρτυρος Ε. Σ., σύμφωνα με την οποία πριν τον πυροβολισμό υπήρξε πίεση του τραχήλου με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν και οι ανερευθείσες ασφυκτικές κηλίδες. Σημειώνεται ότι ο μάρτυρας Σ. Μ. καταθέτει ότι «...διαβάζοντας (την ιατροδικαστική έκθεση), όπως ο ιατροδικαστής αναφέρει, χωρίς να φαίνονται στις φωτογραφίες καθαρά, κάποιες εκχυμώσεις οι οποίες είναι στην περιοχή του τραχήλου και κάποιες ασφυκτικές κηλίδες...προσανατολίζεται κάποιος προς προσπάθεια στραγγαλισμού ή στραγγαλισμός...». Στην συνέχεια, βέβαια, της κατάθεσής του τις ανωτέρω εκχυμώσεις τις αναφέρει ως αμυχές ,οι οποίες κατά την εκτίμησή του προήλθαν από ζώο. Περαιτέρω, ο ίδιος μάρτυρας κατέθεσε ότι οι ασφυκτικές κηλίδες προκλήθηκαν μετά τον θάνατο -από τον πυροβολισμό- της παθούσας, ο οποίος δεν ήταν ακαριαίος. Την ίδια εκτίμηση είχε και ο εξετασθείς ενώπιον του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου τεχνικός σύμβουλος του κατηγορουμένου Ε. Σ. Όμως, σύμφωνα με την ιατροδικαστική έκθεση, με τον πυροβολισμό επήλθε διατομή του στελέχους του εγκεφάλου, που συνεπάγεται ακαριαίο θάνατο και όχι βλάβη του στελέχους του εγκεφάλου, όπως επανειλημμένα αναφέρει στην κατάθεσή του ο ανωτέρω μάρτυρας (Σ. Μ.), η οποία βλάβη δεν οδηγεί ακαριαία στο θάνατο. Περαιτέρω, τα ευρήματα που καταγράφονται στην έκθεση αυτοψίας δεν οδηγούν κατά την κρίση της πλειοψηφίας στην αυτοχειρία της θανούσης. Ειδικότερα, η θανούσα βρέθηκε σε ύπτια θέση, στην παλάμη του δεξιού της χεριού κρατούσε μια πλαστική θηλή ταΐσματος των ζώων και η πύλη εισόδου του βλήματος ήταν η αριστερή παρειά. Τα ευρήματα αυτά οδηγούν αρχικά στην εκτίμηση ότι η θανούσα αυτοπυροβολήθηκε με το αριστερό της χέρι. Όμως, σύμφωνα με τις καταθέσεις των μαρτύρων, η παθούσα ήταν δεξιόχειρας.
Συνεπώς, αν πράγματι είχε την πρόθεση να αυτοκτονήσει θα χρησιμοποιούσε το δεξί της χέρι και όχι το αριστερό, ώστε να είναι σίγουρη για το αποτέλεσμα, δεδομένου και του βάρους του όπλου. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την κατάθεση του μάρτυρα οπλουργού κ. Τ., το συγκεκριμένο όπλο, όπως βρέθηκε -οπλισμένο με φυσίγγιο στην θαλάμη- προϋποθέτει σφιχτό και σταθερό κράτημα. Επιπλέον, σύμφωνα με την κατάθεση του κατηγορουμένου, η θανούσα εξέτρεφε ένα μικρό αρνάκι το οποίο είχε στο μπαλκόνι της οικίας τους, χωριστά από τα άλλα οικόσιτα ζώα που διατηρούσαν. Η ύπαρξη του θηλάστρου στο δεξιό της χέρι μαρτυράει ότι η θανούσα ετοιμαζόταν να το ταΐσει, πράγμα που δεν συνάδει με την πρόθεση της να αυτοκτονήσει. Επίσης, αριστερά και δεξιά της ωμικής περιοχής υπήρχε μεγάλη συγκέντρωση αίματος, η μπλούζα που φορούσε η παθούσα είχε κηλίδες αίματος στο κέντρο της, ενώ δεν υπήρχε διασπορά κηλίδων αίματος στον περιβάλλοντα χώρο και κυρίως στον τοίχο πλησίον του οποίου βρέθηκε το σώμα της θανούσης, η ύπαρξη των οποίων θα δικαιολογούσε, σύμφωνα με την κατάθεση του ανωτέρω μάρτυρος, την αυτοχειρία. Επιπλέον, εάν η θανούσα είχε αυτοπυροβοληθεί ευρισκόμενη σε όρθια θέση, το ίχνος (ξύσμα) από τον πυροβολισμό δεν θα ήταν στο ύψος που ανευρέθη (ήτοι 1,60 εκ. από το πάτωμα), αλλά ψηλότερα, δεδομένου ότι τι ύψος της θανούσης ήταν περίπου 1,65 εκ. Ένα άλλο εύρημα, που δεν συνάδει με την αυτοχειρία, είναι το σημείο που βρέθηκε το όπλο. Συγκεκριμένα, το όπλο βρέθηκε δίπλα στον αριστερό ώμο της θανούσης, με την κάνη στραμμένη προς την θανούσα, μέσα σε λίμνη αίματος. Σύμφωνα με την κατάθεση του μάρτυρα αστυνομικού Α. Β. στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο, στην περίπτωση της αυτοχειρίας η θέση του όπλου θα ήταν πλησίον των ποδιών της θανούσης. Ο κατηγορούμενος κατά την απολογία του στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο ανέφερε ότι το όπλο "προφανώς" ήταν κοντά στα πόδια της συζύγου του και ότι ίδιος, κάποια στιγμή, χτύπησε το όπλο με τα γόνατα, εννοώντας ότι παρά την θέλησή του το μετακίνησε. Στην απολογία του στο παρόν δικαστήριο επανέλαβε τον ίδιο ισχυρισμό, χωρίς, όμως, να δικαιολογεί πειστικά πώς το όπλο με το χτύπημα αναπήδησε το χέρι της θανούσας που παρεμβαλλόταν και βρέθηκε τελικά στο ύψος της κεφαλής της. Από τα ανωτέρω κρίνεται ότι το όπλο μετακινήθηκε από το κατηγορούμενο με τα χέρια του και τοποθετήθηκε επιμελώς στην θέση που βρέθηκε, στην προσπάθειά του να φανεί ότι η σύζυγος του αυτοκτόνησε. Ένα άλλο εύρημα, που αποκλείει την αυτοχειρία, είναι η βολίδα που βρέθηκε. Ειδικότερα, αυτή ήταν παραμορφωμένη, χωρίς να φέρει ίχνη αίματος, σε αντίθεση με τον πυροδοτημένο κάλυκα, ο οποίος κατά την εργαστηριακή εξέταση ήταν θετικός στην ένδειξη ύπαρξης αίματος. Το γεγονός αυτό, κατά την μάρτυρα ..., δεν είναι δυνατόν να συμβεί, γιατί η βολίδα διήλθε μέσα από το κρανίο, ενώ ο κάλυκας εκτοξεύτηκε νωρίτερα, ώστε να μην υπάρχουν ίχνη αίματος σ'αυτόν. Βάσιμα, συνεπώς, συμπεραίνεται ότι η βολίδα καθαρίστηκε από τον κατηγορούμενο. Επιπλέον, το γεγονός ότι στα σημεία όπλισης του όπλου, ήτοι περιμετρικά στην ανάγλυφη επιφάνεια του κλείστρου και στον μοχλό ασφάλισης του όπλου, καθώς και στα σημεία περιμετρικά στην ανάγλυφη επιφάνεια πιστολοειδούς λαβής, στην σκανδάλη και στον μοχλό απελευθέρωσης του γεμιστήρα, ανιχνεύθηκε το DNA της θανούσης (με την εξέταση ...), δεν οδηγεί με βεβαιότητα στο συμπέρασμα ότι η τελευταία αυτοπυροβολήθηκε καθόσον το όπλο, όπως προεκτέθηκε, βρέθηκε μέσα σε λίμνη αίματος της θανούσης, αφού προηγουμένως το έπιασε στα χέρια του ο κατηγορούμενος, ο οποίος θα μπορούσε, υποθετικά πάντα, να το έχει καθαρίσει πριν το τοποθετήσει στο σημείο που βρέθηκε. Εξάλλου, στο όπλο προσδιορίστηκε με την μέθοδο ... και ένας πλήρης απλότυπος άρρενος ατόμου, ο οποίος ταυτίζεται με τον απλότυπο ... του κατηγορουμένου. Επιπροσθέτως, τα ανευρεθέντα ίχνη πυρίτιδας στην θανούσα (λίγα σωματίδια χαρακτηριστικά καταλοίπων πυροβολισμού στο δεξί χέρι, αρκετά σωματίδια χαρακτηριστικά καταλοίπων πυροβολισμού καθώς και λίγα σωματίδια συμβατά με κατάλοιπα πυροβολισμού, στο δειγματολήπτη που χρησιμοποιήθηκε για την λήψη των υπαρχόντων συστατικών από το αριστερό χέρι της θανούσης) δεν οδηγούν στην παραδοχή ότι η θανούσα αυτοπυροβολήθηκε, καθόσον στο συμπέρασμα της από 24-4-2017 εργαστηριακής πραγματογνωμοσύνης, στην οποία περιέχονται τα ανωτέρω, αναφέρεται ότι ο αριθμός και το είδος των σωματιδίων που ανευρέθησαν συνάδουν με τις εκδοχές η θανούσα να πυροβόλησε ή να χειρίστηκε πυροβόλο όπλο ή να βρέθηκε σε γειτνίαση με όπλο την στιγμή που εκπυρσοκρότησε ή να ήλθε σε επαφή με επιφάνεια επί της οποίας υπήρχαν κατάλοιπα πυροβολισμού, με αμελητέα πιθανότητα επιμόλυνσης, ήτοι δεν καθίσταται σαφές ότι η θανούσα πυροβόλησε τον εαυτό της ή χειρίστηκε η ίδια το όπλο, απλώς αναφέρεται ως ενδεχόμενο. Πρέπει να επισημανθεί ότι το παραπάνω συμπέρασμα ενώ καλύπτει όλα τα ενδεχόμενα του θανάτου της συζύγου του κατηγορουμένου, μεταξύ των οποίων και αυτό του να βρέθηκε η θανούσα σε γειτνίαση με όπλο την στιγμή που εκπυρσοκρότησε, άρα κατά λογική συνέπεια υφίσταται το ενδεχόμενο να πυροβολήθηκε από τον κατηγορούμενο, αφού μόνον με αυτόν ήρθε σε επαφή την δεδομένη χρονική στιγμή, στην συνέχεια, στην έκθεση αναφέρεται ότι τα δείγματα που ελήφθησαν από τον κατηγορούμενο συνάδουν με την εκδοχή ότι αυτός δεν πυροβόλησε ή δεν χειρίστηκε πυροβόλο όπλο ή δεν βρέθηκε σε γειτνίαση με όπλο την στιγμή που εκπυρσοκρότησε. Διαπιστώνεται συνεπώς μία αντίφαση, η οποία οφείλεται στο γεγονός ότι ενώ αναφέρονται στην έκθεση αορίστως πλείστα όσα ενδεχόμενα που είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο της συζύγου του κατηγορουμένου ταυτοχρόνως αποκλείεται συγκεκριμένα η περίπτωση η θανούσα να έχει πυροβοληθεί από τον κατηγορούμενο. Τέλος, ούτε το ανευρεθέν ιδιόχειρο σημείωμα της θανούσης οδηγεί στην κρίση ότι η θανούσα είχε απωλέσει την ψυχική της ισορροπία και ότι είχε αποφασίσει να αυτοκτονήσει. Και τούτο διότι στην από 17-1-2017 ψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη, που συνέταξε ο ψυχίατρος Γ. Γ. στα πλαίσια της διενέργειας ψυχιατρικής εξέτασης του κατηγορουμένου, καθ'ο μέρος αφορά το σημείωμα αυτό, αναφέρεται: "Από την μελέτη της επιστολής δεν προκύπτουν ψυχιατρικά στοιχεία υπέρ του ενδεχόμενου αυτοχειρίας της θανούσης». Σημειώνεται ότι περίπου μία ώρα πριν το συμβάν η θανούσα συνομίλησε με τον αδελφό της και την σύζυγο του, που διαμένουν στην Γερμανία, μέσω skype, έχοντας ευχάριστη διάθεση, σύμφωνα με την κατάθεση του μάρτυρα αδελφού της, κάνοντας σχέδια με αυτούς για τις ημέρες που θα τους φιλοξενούσε στην οικία της κατά το διάστημα των δεκαπενθήμερων διακοπών τους στην Ελλάδα, ενώ, λίγο πριν το συμβάν η θανούσα, όπως προαναφέρθηκε, ετοιμαζόταν να ταΐσει το αρνάκι που είχε έξωθεν της οικίας της. Τα γεγονότα αυτά ενισχύουν το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε ο ανωτέρω ψυχίατρος και δεν καταδεικνύουν άνθρωπο που έχει ως σκοπό την αυτοχειρία. Περαιτέρω, ο κατηγορούμενος τόσο ενώπιον του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου όσο και στο παρόν δικαστήριο δεν δικαιολογεί πειστικά, κρίσιμα, κατά την γνώμη της πλειοψηφίας, περιστατικά και ειδικότερα πώς βρέθηκαν στους διακόπτες των φώτων στο χολ της οικίας ίχνη αίματος της θανούσης, δεδομένου ότι αυτός ισχυρίζεται ότι δεν τους άγγιξε και ότι στην οικία του βρίσκονταν μόνον ο ίδιος και η σύζυγος του, για ποιό λόγο έδωσε στον ανιψιό του Μ. Ν. κλειδιά προκειμένου να μεταβεί στην οικία του και να του φέρει ρούχα, με κίνδυνο να αλλοιωθεί ο χώρος λόγω της παρουσίας τρίτου προσώπου, καθώς και γιατί βρέθηκαν θραύσματα σπασμένου μπουκαλιού στον νεροχύτη και στο πάτωμα της οικίας του, με δεδομένο ότι κατά τον ισχυρισμό του δεν άκουσε τον ήχο σπασίματος γυάλινων αντικειμένων. Η μη πειστική αιτιολόγηση των ανωτέρω εκ μέρους του κατηγορουμένου οδηγεί στην κρίση ότι αυτός, αφού πυροβόλησε την σύζυγό του, παρέμεινε στην οικία τους για μικρό χρονικό διάστημα, κινήθηκε μέσα στον χώρο αυτής και, αφού έπλυνε τα χέρια του (ο μάρτυρας θείος του Ν. Λ. κατέθεσε ότι τα χέρια του κατηγορουμένου ήταν καθαρά, όταν μπήκε στο σπίτι του), πήρε τα κλειδιά της οικίας και, αφού έκλεισε την εξώθυρά της, πήγε στο σπίτι του θείου του, από τον οποίο ζήτησε να καλέσει τον ανιψιό του. Από όλα τα προεκτεθέντα και αποδειχθέντα πραγματικά περιστατικά αποδεικνύεται, κατά την κρίση της πλειοψηφίας, ότι ο κατηγορούμενος διέπραξε το εν λόγω έγκλημα της ανθρωποκτονίας με πρόθεση, ευρισκόμενος σε ήρεμη ψυχική κατάσταση τόσο κατά την λήψη της απόφασης όσο και κατά την εκτέλεσή της και, ως εκ τούτου, πρέπει να κηρυχθεί ένοχος." Ακολούθως, το δευτεροβάθμιο Δικαστήριο κήρυξε τον κατηγορούμενο, ήδη αναιρεσείοντα, ένοχο κατά πλειοψηφία του ότι: "στην ..., στις ...2016, ενεργώντας με πρόθεση, εντός της ισόγειας μονοκατοικίας, όπου διέμενε με τη σύζυγο του, Ε. Τ. του Χ., και περί ώρα 22.00, ευρισκόμενος σε ψυχική ηρεμία που του επέτρεπε τη σκέψη, τόσο κατά την απόφαση, όσο και κατά την εκτέλεση της πράξης, με ανθρωποκτόνο πρόθεση πυροβόλησε μια φορά κατά της ανωτέρω συζύγου του με πυροβόλο όπλο- πιστόλι, μάρκας ..., διαμετρήματος 9 mm, με σειριακό αριθμό ..., με αποτέλεσμα να της προκαλέσει σοβαρό τραύμα στην κεφαλή της, με πύλη εισόδου αυτού στην αριστερή παρειά της κεφαλής και πύλη εξόδου στη δεξιά και πίσω κροταφική χώρα, από το οποίο, ως μόνη ενεργός αιτία, επήλθε ο θάνατος της».
Με τον πρώτο, από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Α και Δ του ΚΠΔ λόγο αναίρεσης, ο αναιρεσείων πλήττει την προσβαλλόμενη απόφαση για απόλυτη ακυρότητα και για έλλειψη ειδικής αιτιολογίας, ισχυριζόμενος ότι το Δευτεροβάθμιο δικαστήριο παραβίασε το δικαίωμά του σε δίκαιη δίκη, που απορρέει από το άρθρο 6 της ΕΣΔΑ, αφού δεν απάντησε με ειδική αιτιολογία στους αρνητικούς της κατηγορίας ισχυρισμούς του, περαιτέρω δε ότι με ελλειμματική και επιλεκτική αξιολόγηση των αποδεικτικών μέσων δεν προέβη σε ορθό λειτουργικό συσχετισμό και συνεκτίμηση των με αριθ. πρωτ. .../11-1-2017 και .../24-4-2017 εκθέσεων εργαστηριακής πραγματογνωμοσύνης και της με αριθ. 196/2016 ιατροδικαστικής έκθεσης, καθώς και των αναφερόμενων μαρτυρικών καταθέσεων.
Με το δεύτερο, από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Α και Δ του ΚΠΔ ο αναιρεσείων πλήττει την προσβαλλόμενη απόφαση για απόλυτη ακυρότητα και για έλλειψη ειδικής αιτιολογίας ισχυριζόμενος ότι το δευτεροβάθμιο Δικαστήριο με ενδοιαστική αιτιολογία παραβίασε το τεκμήριο αθωότητας και, ειδικότερα, την αρχή in dubio pro reo. Με βάση τις προεκτεθείσες παραδοχές, οι οποίες διαλαμβάνονται στο σκεπτικό της προσβαλλόμενης απόφασης, σε συνδυασμό με όσα αναγράφονται στο διατακτικό αυτής, που παραδεκτά αλληλοσυμπληρώνονται, η πλειοψηφία των μελών του δευτεροβάθμιου Δικαστηρίου της ουσίας διέλαβε στην εν λόγω απόφαση την επιβαλλόμενη από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία ως προς την κατάφαση της ενοχής του κατηγορουμένου, αφού εκτίθενται σ' αυτήν, με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά και κατά τρόπο επιτρέποντα τον αναιρετικό έλεγχο, τα πραγματικά περιστατικά που αποδείχθηκαν από την ακροαματική διαδικασία και συγκροτούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος της ανθρωποκτονίας από πρόθεση σε ήρεμη ψυχική κατάσταση, για το οποίο καταδικάστηκε ο αναιρεσείων, τα αποδεικτικά μέσα, από τα οποία δέχθηκε ότι αποδείχθηκαν τα περιστατικά αυτά και οι νομικοί συλλογισμοί, με βάση τους οποίους η πλειοψηφία των μελών του δικαστηρίου της ουσίας σχημάτισε τη δικανική πεποίθηση περί της ενοχής του κατηγορουμένου, ήδη αναιρεσείοντος για την, ως άνω, αξιόποινη πράξη και έκανε την υπαγωγή των περιστατικών αυτών στις ουσιαστικές ποινικές διατάξεις των άρθρων 1, 14, 26 παρ. 1α, 27, 52, 79, 299 παρ. 1 ΠΚ. Επίσης, η πλειοψηφία του δευτεροβάθμιου Δικαστηρίου, αν και δεν υποχρεούτο, σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προεκτέθηκαν, αντιμετώπισε και απέρριψε τους αρνητικούς της κατηγορίας ισχυρισμούς του κατηγορουμένου, ήδη αναιρεσείοντος, με την αιτιολογημένη περί της ενοχής κρίση του. Ειδικότερα, στην προσβαλλόμενη απόφαση διαλαμβάνονται με σαφήνεια και πληρότητα τα πραγματικά περιστατικά, με βάση τα οποία η πλειοψηφία των μελών του Δικαστηρίου κατέληξε στην κρίση ότι ο θάνατος της Ε. Τ. δεν ήταν αποτέλεσμα αυτοχειρίας, όπως ισχυρίζεται ο κατηγορούμενος ήδη αναιρεσείων, αλλά οφείλεται στην ανθρωποκτόνο ενέργεια αυτού, στην οποία προέβη με πρόθεση, ευρισκόμενος σε ήρεμη ψυχική κατάσταση τόσο κατά τη λήψη της σχετικής απόφασης, όσο και κατά την εκτέλεσή της. Εξάλλου, για τη διαμόρφωση της καταδικαστικής κρίσης της, η πλειοψηφία των μελών του Δικαστηρίου, έλαβε υπόψη και συνεκτίμησε πλήρως στο σύνολο τους όλα τα αποδεικτικά μέσα και ειδικότερα τα έγγραφα, τις μαρτυρικές καταθέσεις, τις εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης, με πλήρη αξιολόγηση αυτών. Όπως δε ρητά διαλαμβάνεται στο σκεπτικό της απόφασης η πλειοψηφία του δικαστηρίου έλαβε υπόψη και συνεκτίμησε, μαζί με όλα τα αποδεικτικά μέσα, και τις επικαλούμενες από τον αναιρεσείοντα με αριθ. πρωτ. .../11-1-2017 και .../24-4-2017 εκθέσεις εργαστηριακής πραγματογνωμοσύνης και τη με αριθ. …/2016 ιατροδικαστική έκθεση, στα πορίσματα των οποίων αναφέρεται, καθώς και τις επικαλούμενες από τον αναιρεσείοντα ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων Σ. Μ. και Ε. Σ., τις οποίες μνημονεύει. Περαιτέρω δε, η πλειοψηφία των μελών του Δικαστηρίου αιτιολόγησε πλήρως την ασάφεια και αντίφαση, που διαπίστωσε στο συμπέρασμα της από 24-4-2017, ως άνω, έκθεσης εργαστηριακής πραγματογνωμοσύνης ότι τα δείγματα που ελήφθησαν από τον κατηγορούμενο, ήδη αναιρεσείοντα, συνάδουν με την εκδοχή ότι αυτός δεν πυροβόλησε, ή δεν χειρίστηκε πυροβόλο όπλο ή δεν βρέθηκε σε γειτνίαση με όπλο της στιγμή της εκπυρσοκρότησης, ενώ υιοθέτησε τα πορίσματα της με αριθ. …/2016 ιατροδικαστικής έκθεσης. Σύμφωνα δε με τις νομικές σκέψεις που προεκτέθηκαν οι αιτιάσεις του αναιρεσείοντος, που αναφέρονται σε διαφορετική αξιολόγηση των αποδεικτικών μέσων, προς απόσειση της ενοχής του, καθώς και σε αμφισβήτηση των σε βάρος του ουσιαστικών παραδοχών της καταδικαστικής απόφασης και της ορθότητας του αποδεικτικού της πορίσματος, δεν συνιστούν παραδεκτό λόγο αναίρεσης. Περαιτέρω, με την αναφορά στην προσβαλλόμενη απόφαση, στο σκεπτικό της πλειοψηφίας, ότι «...το γεγονός ότι στα σημεία όπλισης του όπλου, ήτοι περιμετρικά στην ανάγλυφη επιφάνεια του κλείστρου και στο μοχλό ασφάλισης του όπλου, καθώς και στα σημεία περιμετρικά στην ανάγλυφη επιφάνεια πιστολοειδούς λαβής, στη σκανδάλη και στο μοχλό απελευθέρωσης του γεμιστήρα, ανιχνεύθηκε το DNA της θανούσας, δεν οδηγεί με βεβαιότητα στο συμπέρασμα ότι η τελευταία αυτοπυροβολήθηκε καθόσον το όπλο, όπως προεκτέθηκε, βρέθηκε μέσα σε λίμνη αίματος της θανούσας, αφού προηγουμένως το έπιασε στα χέρια του ο κατηγορούμενος, ο οποίος θα μπορούσε, υποθετικά πάντα, να το έχει καθαρίσει πριν το τοποθετήσει στο σημείο που βρέθηκε" η πλειοψηφία του Δικαστηρίου δεν διατυπώνει ούτε διατηρεί αμφιβολία όσον αφορά το γεγονός ότι ο θάνατος δεν ήταν αποτέλεσμα αυτοχειρίας, αλλά οφείλεται στην ανθρωποκτόνα ενέργεια του κατηγορουμένου, περί του οποίου (γεγονότος) διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφαση πλήρη, σαφή και ανενδοίαστη αιτιολογία, αλλά προβαίνει σε αξιολόγηση των πορισμάτων της έκθεσης εργαστηριακής ανάλυσης βιολογικού υλικού. Έτσι, η πλειοψηφία του Δικαστηρίου δεν παραβίασε το τεκμήριο αθωότητας του κατηγορουμένου, με την ειδικότερη μορφή της παραβίασης της αρχής in dubio pro reo. Περαιτέρω, η αναφορά στο σκεπτικό της πλειοψηφίας ότι ο κατηγορούμενος, ήδη αναιρεσείων, δεν αιτιολόγησε πειστικά το πώς βρέθηκαν στους διακόπτες των φώτων στο χολ της οικίας ίχνη αίματος της θανούσας, για ποιο λόγο έδωσε στον ανηψιό του τα κλειδιά της οικίας και γιατί βρέθηκαν θραύσματα σπασμένου μπουκαλιού στην οικία, δεν συνιστά παραβίαση του τεκμηρίου αθωότητας του κατηγορουμένου, υπό τη μορφή της μετάθεσης σ' αυτόν του βάρους απόδειξης των υπέρ αυτού πραγματικών περιστατικών, καθόσον με τον τρόπο αυτό η πλειοψηφία του δικαστηρίου αξιολόγησε απλώς τα, ως άνω, πραγματικά περιστατικά, θεμελίωσε, όμως, την κρίση της περί της ενοχής του κατηγορουμένου σε όλες τις, ως άνω, διαλαμβανόμενες παραδοχές και στα πραγματικά περιστατικά που δέχθηκε ότι αποδείχθηκαν. Κατόπιν των παραπάνω, σαφώς προκύπτει από το αιτιολογικό της πλειοψηφίας της προσβαλλόμενης απόφασης ότι ο αναιρεσείων καταδικάστηκε διότι ρ, αποδείχθηκε η ενοχή του και όχι διότι δεν κατόρθωσε να αποδείξει την ^ αθωότητά του, ενώ παράλληλα από τις, ως άνω, παραδοχές ουδόλως προκύπτει ότι παρέμεινε στην πλειοψηφία των μελών του Δικαστηρίου οποιαδήποτε αμφιβολία υπέρ του κατηγορουμένου που θα έπρεπε να ερμηνευθεί υπέρ αυτού κατ' εφαρμογή της, ως άνω, αρχής. Δεν παραβιάσθηκε, επομένως, το απορρέον από το άρθρο 6 της ΕΣΔΑ δικαίωμα του κατηγορουμένου, ήδη αναιρεσείοντος σε δίκαιη δίκη και ουδεμία ακυρότητα της διαδικασίας επήλθε. Επομένως, οι λόγοι αναίρεσης είναι αβάσιμοι και πρέπει να απορριφθούν. Οι λοιπές δε αιτιάσεις, που περιέχονται σ' αυτούς, οι οποίες αναφέρονται σε εσφαλμένη αξιολόγηση αποδεικτικών μέσων, με παράθεση σκέψεων και συλλογισμών του αναιρεσείοντος, που, κατά την άποψή του, οδηγούν σε διαφορετικά συμπεράσματα, από εκείνα, στα οποία κατέληξε η πλειοψηφία του δικαστηρίου της ουσίας και οι αιτιάσεις περί ελλιπών αιτιολογιών που αφορούν την επί της ουσίας κρίση της πλειοψηφίας των μελών του δικαστηρίου και αποτελούν απλώς δικά του συμπεράσματα και συλλογισμούς προς απόσειση της ενοχής του και αμφισβήτηση των σε βάρος του ουσιαστικών παραδοχών της καταδικαστικής απόφασης και της ορθότητας ου αποδεικτικού της πορίσματος, πρέπει, σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προεκτέθηκαν, να απορριφθούν, διότι με την επίφαση της έλλειψης ειδικής αιτιολογίας πλήττουν απαραδέκτως την ανέλεγκτη περί τα πράγματα κρίση του Δικαστηρίου της ουσίας. Κατόπιν των παραπάνω και επειδή δεν υπάρχει άλλος λόγος αναίρεσης προς έρευνα του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου, πρέπει οι κρινόμενες από 10-6-2022 και από 14-3-2023 αιτήσεις αναίρεσης να απορριφθούν και να επιβληθούν στον αναιρεσείοντα τα δικαστικά έξοδα της παρούσας ποινικής διαδικασίας (άρθρο 578 παρ. 1 ΚΠΔ).
Β) Επί της από 13-3-2023 αίτησης αναίρεσης του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου.
Η επιβαλλόμενη από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, πρέπει να επεκτείνεται και στους προβαλλόμενους από τον κατηγορούμενο ή το συνήγορο του αυτοτελείς ισχυρισμούς. Τέτοιος αυτοτελής ισχυρισμός, η απόρριψη του οποίου πρέπει να αιτιολογείται ιδιαίτερα είναι και ο ισχυρισμός περί συνδρομής στο πρόσωπο του κατηγορουμένου ελαφρυντικών περιστάσεων από τις αναφερόμενες στο άρθρο 84 παρ. 2 του ΠΚ, αφού η παραδοχή του οδηγεί στην επιβολή μειωμένης ποινής, κατά το άρθρο 83 του ΠΚ. Προϋποτίθεται, όμως, η προβολή των αυτοτελών ισχυρισμών κατά τρόπο σαφή και ορισμένο, καθώς και η προφορική τους ανάπτυξη, δηλαδή με όλα τα πραγματικά περιστατικά που απαιτούνται κατά νόμο για τη θεμελίωσή τους, έτσι ώστε να μπορούν να αξιολογούνται και, σε περίπτωση αποδοχής τους, να οδηγούν στο ειδικότερο ευνοϊκό για τον κατηγορούμενο συμπέρασμα. Διαφορετικά, δεν υπάρχει υποχρέωση του δικαστηρίου της ουσίας να απαντήσει επί του ισχυρισμού αυτού και, επομένως, να αιτιολογήσει ειδικώς την απόρριψή του (ΑΠ 20/2020). Ειδικότερα, κατά το άρθρο 84 παρ. 2 του ΠΚ, ελαφρυντικές περιστάσεις που επισύρουν μείωση της ποινής στο μέτρο που προβλέπει το άρθρο 83 του ΠΚ, θεωρούνται ιδίως ... το ότι ο υπαίτιος ... ε) συμπεριφέρθηκε καλά για σχετικά μεγάλο διάστημα μετά την πράξη του, ακόμη και κατά την κράτησή του. Η αναγνώριση της ελαφρυντικής περίστασης του άρθρου 84 παρ. 2 ε του ΠΚ, προϋποθέτει επίκληση και απόδειξη θετικής ατομικής και κοινωνικής συμπεριφοράς του υπαιτίου, με κριτήριο τη στάση του μέσου συνετού και νομοταγούς πολίτη, για σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την αξιόποινη πράξη, ως αποτέλεσμα πραγματικής επίγνωσης από αυτόν των συνεπειών της πράξης του και σταθερού εναρμονισμού του προς τις επιταγές της έννομης τάξης. Όμως, ενόψει του εγκληματοπροληπτικού και σωφρονιστικού σκοπού της θέσπισης της οικείας διάταξης, που διατρέχει την όλη διαβίωση του υπαιτίου μετά την τέλεση της πράξης, δεν αρκεί για την στοιχειοθέτηση της εν λόγω ελαφρυντικής περίστασης, η καλή και συνήθης συμπεριφορά, αλλά απαιτούνται πραγματικά περιστατικά, θετικά και δηλωτικά της αρμονικής κοινωνικής διαβίωσής του και μάλιστα για μεγάλο χρονικό διάστημα, λαμβανομένης προς τούτο υπόψη και της βαρύτητας της εγκληματικής δραστηριότητας του. Η καλή συμπεριφορά, δηλαδή, δεν εννοείται ως παθητική καλή διαγωγή ή μόνον ως απουσία παραβατικότητας, αλλά περιλαμβάνει και την θετική δραστηριότητα του υπαιτίου, η οποία εκδηλώνεται αυτοβούλως και όχι ως αποτέλεσμα φόβου ή καταναγκασμού. Συντρέχει δε στο πρόσωπο εκείνου του δράστη, ο οποίος πραγματικά μεταστράφηκε ηθικά και ψυχικά, έχοντας αντιληφθεί τις επιπτώσεις της αξιόποινης πράξης του και απέχοντας μετά ταύτα για σχετικά μεγάλο διάστημα, από οποιασδήποτε φύσης επιλήψιμη ενέργεια και συμπεριφορά, ακόμη και υπό συνθήκες κράτησης (ΑΠ 548/2023, ΑΠ 791/2022). Εξάλλου, η έλλειψη παραβατικότητας και η επαγγελματική δραστηριότητα δεν αρκούν για τη θεμελίωση αυτής της ελαφρυντικής περίστασης (ΑΠ 49/2022).
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την επισκόπηση των πρακτικών της προσβαλλόμενης απόφασης ο κατηγορούμενος, ήδη αναιρεσείων, μετά την απαγγελία της απόφασης επί της ενοχής, ζήτησε δια του συνηγόρου του, την αναγνώριση στο πρόσωπο του των ελαφρυντικών περιστάσεων του άρθρου 84 παρ. 2 α' και ε' του ΠΚ. Το Δικαστήριο απέρριψε ομόφωνα τον αυτοτελή ισχυρισμό του κατηγορουμένου περί συνδρομής στο πρόσωπο του της ελαφρυντικής περίστασης του άρθρου 84 παρ. 2 α' του ΠΚ και δέχθηκε ομόφωνα τον αυτοτελή ισχυρισμό περί συνδρομής στο πρόσωπό του της ελαφρυντικής περίστασης του άρθρου 84 παρ. 2ε του ΠΚ, δεχόμενο, ειδικότερα, ότι "ο κατηγορούμενος συμπεριφέρθηκε καλά για σχετικά μεγάλο διάστημα μετά την πράξη του», με την ακόλουθη αιτιολογία: "από τις καταθέσεις των μαρτύρων κατηγορίας προέκυψε ότι ο κατηγορούμενος μετά την τέλεση της πράξεως, για την οποία κηρύχθηκε ένοχος, δυνάμει της εκκαλούμενης απόφασης (δηλαδή την ...2016) έζησε ως νομοταγής πολίτης χωρίς κάποια παραβατική συμπεριφορά, προσελήφθη δε και πάλι ως υπάλληλος στον ξενοδοχειακό όμιλο ... μετά την αθώωσή του από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο». Με βάση τις παραδοχές αυτές, η προσβαλλόμενη απόφαση, όσον αφορά την αναγνώριση στο πρόσωπο του κατηγορουμένου, ήδη αναιρεσείοντος της ελαφρυντικής περίστασης του άρθρου 84 παρ. 2ε' του ΠΚ, κατ' αποδοχή του προβληθέντος αυτοτελούς ισχυρισμού του, στερείται της απαιτούμενης από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. του Συντάγματος και 139 ΚΠΔ ειδικής αιτιολογίας, καθόσον το δευτεροβάθμιο Δικαστήριο δεν διέλαβε στο σκεπτικό του περιστατικά θετικής ατομικής και κοινωνικής συμπεριφοράς του κατηγορουμένου, με κριτήριο τη στάση του μέσου συνετού και νομοταγούς πολίτη, για σχετικά μεγάλο διάστημα μετά την τέλεση της αξιόποινης πράξης, ως αποτέλεσμα πραγματικής επίγνωσης από αυτόν των συνεπειών της πράξης του, και σταθερού εναρμονισμού του προς τις επιταγές της έννομης τάξης, δηλαδή περιστατικά που να υποδηλώνουν ουσιαστική βελτίωση του χαρακτήρα του και πραγματική ηθική και ψυχική μεταστροφή του προς το σκοπό της ομαλής και αρμονικής κοινωνικής συμβίωσης, ενώ, σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προεκτέθηκαν, η έλλειψη παραβατικότητας και η επαγγελματική δραστηριότητα του κατηγορουμένου, δεν αρκούν για τη θεμελίωση της ελαφρυντικής αυτής περίστασης. Επομένως, ο λόγος αναίρεσης της από 13-3-2023 αίτησης του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, από το άρθρο 510 παρ. 1 Δ του ΚΠΔ, για αναίρεση της προσβαλλόμενης απόφασης όσον αφορά την αναγνώριση στο πρόσωπο του κατηγορουμένου της ελαφρυντικής περίστασης του άρθρου 84 παρ. 2 ε' του ΠΚ, λόγω έλλειψης ειδικής αιτιολογίας, είναι βάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτός. Περαιτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η αίτηση αναίρεσης του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου και να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση κατά το μέρος της, με το οποίο αναγνωρίστηκε στον κηρυχθέντα ένοχο κατηγορούμενο η ελαφρυντική περίσταση του άρθρου 84 παρ. 2 ε' του ΠΚ και συνακόλουθα κατά την περί ποινής διάταξή της και να παραπεμφθεί η υπόθεση κατά το αναιρούμενο αυτό μέρος για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, που θα συγκροτηθεί από άλλους Δικαστές εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως (άρθρο 519 ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
-Συνεκδικάζει και απορρίπτει τις από 10-6-2022 και από 17-3-2023 αιτήσεις του Κ. Λ. του Μ. για αναίρεση της με αριθ. 67/19, 23 και 24-5-2022 απόφασης του Μικτού Ορκωτού Εφετείου Κρήτης.
-Επιβάλλει στον αναιρεσείοντα τα δικαστικά έξοδα της παρούσας ποινικής διαδικασίας, ποσού διακοσίων πενήντα (250) ευρώ.
-Αναιρεί τη με αριθ. 67/19, 23 και 24-5-2022 απόφαση του Μικτού Ορκωτού Εφετείου Κρήτης μόνο κατά το μέρος της, με το οποίο αναγνωρίστηκε στον κηρυχθέντα ένοχο κατηγορούμενο - αναιρεσείοντα η ελαφρυντική περίσταση του άρθρου 84 παρ. 2 ε' του ΠΚ και συνακόλουθα σε περίπτωση απόρριψής της, κατά την περί ποινής διάταξή της.
-Παραπέμπει την υπόθεση κατά το αναιρούμενο, ως άνω, μέρος για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, που θα συγκροτηθεί από άλλους Δικαστές εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 12 Μαρτίου 2024.
Και Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 23 Οκτωβρίου 2024.
Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ