Το Διοικητικό Δικαστήριο εξέτασε αγωγή που κατατέθηκε από θύματα της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι στις 23 Ιουλίου 2018, με την οποία ζητήθηκε η αναγνώριση της υποχρέωσης του Ελληνικού Δημοσίου, της Περιφέρειας Αττικής και των Δήμων Μαραθώνα και Ραφήνας - Πικερμίου να καταβάλουν χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης.
Η αγωγή στηρίχθηκε στις διατάξεις των άρθρων 105 και 106 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα (ΕισΝΑΚ), οι οποίες προβλέπουν την ευθύνη του Δημοσίου και των ΟΤΑ για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων τους. Όπως έχει κριθεί, η ευθύνη αυτή θεμελιώνεται όχι μόνο σε περίπτωση παραβίασης συγκεκριμένης διάταξης νόμου, αλλά και σε περιπτώσεις όπου τα αρμόδια όργανα δεν εκπληρώνουν τα ιδιαίτερα καθήκοντά τους, τα οποία απορρέουν από τις γενικές αρχές της πολιτικής προστασίας και τις υποχρεώσεις του κρατικού μηχανισμού για την πρόληψη και αντιμετώπιση καταστροφικών φαινομένων. Ως προς τη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, δικαιούχος της απαίτησης είναι ο φορέας του προσβληθέντος αγαθού, ενώ η έμμεση ηθική βλάβη δεν αποκαθίσταται. Ηθική βλάβη υπέρ του οικείου του άμεσα προσβληθέντος αναγνωρίζεται όταν η βλάβη η οποία αυτός υφίσταται υπερβαίνει τις συνέπειες τις οποίες οι οικείοι υφίστανται σε τέτοιες περιπτώσεις. Τέτοια περίπτωση συντρέχει και όταν το ζημιογόνο αποτέλεσμα της αδικοπραξίας, παρά την άσκηση της προσήκουσας εποπτείας από τους έχοντες την γονική μέριμνα, είναι τέτοιας έντασης και ενέχει τέτοιο βαθμό διακινδύνευσης της σωματικής ακεραιότητας και της ανθρώπινης ζωής του τέκνου, ώστε οι γονείς υφίστανται διακριτή βλάβη της ψυχικής τους υγείας, η οποία έχει δυσμενείς επιπτώσεις και συνέπειες σ’ αυτούς και σε κάθε περίπτωση υπερβαίνει το συνηθισμένο μέτρο συνεπειών.
Στην προκειμένη περίπτωση, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι οι αρμόδιες αρχές παρέλειψαν να λάβουν κρίσιμα προληπτικά και διαχειριστικά μέτρα, τα οποία μπορούσαν να αποτρέψουν ή να περιορίσουν τις συνέπειες της καταστροφής, όπως:
Μη εφαρμογή της οργανωμένης απομάκρυνσης των κατοίκων, αν και οι αρχές μπορούσαν να προβλέψουν την εξέλιξη της πυρκαγιάς.
Έλλειψη έγκαιρης προειδοποίησης και ενημέρωσης των πολιτών, με αποτέλεσμα να αιφνιδιαστούν και να βρεθούν παγιδευμένοι.
Ανεπαρκής καθαρισμός της βλάστησης στα πρανή της Λεωφόρου Μαραθώνος, με συνέπεια την ανεξέλεγκτη εξάπλωση της φωτιάς.
Έλλειψη συντονισμού μεταξύ των αρμοδίων φορέων, που οδήγησε σε καθυστερημένη και αναποτελεσματική διαχείριση της κρίσης.
Το Δικαστήριο απέρριψε τον ισχυρισμό του Δημοσίου ότι δεν υπήρχε επαρκής χρόνος για την απομάκρυνση των πολιτών, καθώς δεν αποδείχθηκε ότι είχε καν εξεταστεί ή σχεδιαστεί σχετική διαδικασία.
Επιπλέον, απορρίφθηκε και ο ισχυρισμός περί ανωτέρας βίας, καθώς οι καιρικές συνθήκες και η γεωμορφολογία της περιοχής ήταν εκ των προτέρων γνωστές, ενώ δεν αποδείχθηκε ότι λήφθηκαν τα αναγκαία προληπτικά μέτρα.
Λαμβάνοντας υπόψη τη σοβαρότητα της ηθικής βλάβης, τη διάρκεια της ταλαιπωρίας και τον κίνδυνο ζωής που αντιμετώπισαν οι ενάγοντες, το Δικαστήριο αποφάσισε την επιδίκαση σ' αυτούς χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι το Ελληνικό Δημόσιο, η Περιφέρεια Αττικής και ο Δήμος Μαραθώνα φέρουν αποζημιωτική ευθύνη σύμφωνα με τα άρθρα 105 και 106 του ΕισΝΑΚ. Αντίθετα, η ευθύνη του Δήμου Ραφήνας-Πικερμίου δεν στοιχειοθετήθηκε, καθώς δεν διαπιστώθηκε αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ των παραλείψεών του και της ηθικής βλάβης των εναγόντων. Η αγωγή έγινε εν μέρει δεκτή.