ΟΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΙΝΗΣ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΙΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ

Το έργο «Οι θεωρίες ποινής και η σχέση τους με τις εγκληματολογικές θεωρίες» έχει διττή αποστολή. Σε ένα πρώτο επίπεδο επιχειρείται μια επικαιροποιημένη παρουσίαση των θεωριών ποινής, συνεκτιμωμένων των νεοτέρων διεθνών εξελίξεων. Σε ένα δεύτερο επίπεδο εξετάζεται η ανεπαρκώς διαλευκανθείσα σχέση των θεωριών ποινής με τις εγκληματολογικές θεωρίες.

Στις θεματικές του έργου εμπίπτουν ενδεικτικά οι εξής:

• Η κρατούσα αγγλοσαξονική διάκριση μεταξύ ανταποδοτικών και συνεπειοκρατικών θεωριών ποινής, η αντίστοιχη γερμανική διάκριση μεταξύ απολύτων και σχετικών θεωριών και οι νεότερες τάσεις αμφισβήτησής τους
• Η προβληματική της κατηγορίας των εργαλειακών θεωριών ποινής
• Η λεγόμενη «επικοινωνιακή στροφή» / οι σημαντικότερες εκφραστικές-επικοινωνιακές θεωρίες ποινής
• Οι αναδυόμενες θυματοκεντρικές θεωρίες ποινής και το διαφιλονικούμενο δικαίωμα του θύματος για ποινή, το όποιο έχει αναγνωριστεί από το ΕΔΔΑ και το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο
• Η αμφίθυμη συμβολή της επανορθωτικής δικαιοσύνης και της προσέγγισης της ετικέτας σε θεωρίες νομιμοποίησης ποινής και σε ρεύματα απονομιμοποίησής της (κατά παρέκκλιση διαδικασίες, θεωρία της μη παρέμβασης, καταργητισμός)
• Η συμβατότητα των θεωριών της πρόληψης με τις αιτιολογικές θεωρίες της θετικιστικής εγκληματολογίας
• Η θέση περί ανεξαρτησίας των ανταποδοτικών θεωριών από τις αιτιολογικές εγκληματολογικές θεωρίες και εξάρτησης αυτών από την προβληματική της ελεύθερης βούλησης
• Ζητήματα ασυμβατότητας θεωριών ποινής με τις λανθάνουσες εγκληματολογικές παραδοχές τους (π.χ. μικτές θεωρίες με αντιφατικές - ντετερμινιστικές και μη ντετερμινιστικές - παραδοχές).

Τα σχετικά ζητήματα προσεγγίζονται τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο, καθώς περιλαμβάνονται παραδείγματα εμπέδωσης των θεματικών ειλημμένα από τη νομοθεσία (ιδίως από τον ισχύοντα ελλΠΚ και το τρέχον νομοσχέδιο τροποποίησης αυτού) και από τη νομολογία.

Το έργο είναι χρήσιμο για νομικούς, εγκληματολόγους και ευρύτερα ενδιαφερομένους για τις θεωρίες ποινής και τη διάδρασή τους με τις εγκληματολογικές θεωρίες.